Historia Dyrekcji Lasów Państwowych w Białowieży

HTML
DOWNLOAD

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Historia Dyrekcji Lasów Państwowych w Białowieży"

Radosław Marcinkowski
6 lat temu
Przeglądów:

1 Historia Dyrekcji Lasów Państwowych w Białowieży Andrzej Grzywacz Technikum Leśne w Białowieży, 23 maja 2017

2 Do kooca XVI w. nie było w Rzeczypospolitej Polskiej żadnego rozgraniczenia między dobrami króla a majątkiem paostwa. Dopiero Konstytucya sejmowa ( ) podzieliła dobra królewskie z ogromnymi obszarami leśnymi, zajmującymi około ½ powierzchni kraju, na dobra i intraty stołowe, z których dochód był przeznaczony na utrzymanie dworu królewskiego i na dobra skarbu publicznego (dobra koronne, królewszczyzny).

3 Dobra królewskie (koronne) były rozdawane przez monarchę w dzierżawę, dożywocie lub używalnośd bezpłatną w nagrodę dla zasłużonych dla kraju obywateli. Pod koniec XVIII w. prawie wszystkie lasy należące do królewszczyzn były w rękach dożywotnich posiadaczy. Mieli oni prawo użytkowania ich dla zaspokojenia własnych potrzeb bez ograniczeo (drewno, zwierzyna, płody runa leśnego). Nie wolno było pozyskiwad drewna na handel bez upoważnienia Komisji Skarbowej (od 1781 Komisyji ekonomicznej skarbu J.K.Mości).

4 Po III rozbiorze Polski (1795) lasy koronne na terenie zaboru rosyjskiego przeszły w skład skarbu Cesarstwa Rosyjskiego, a dawne lasy stołowe stały sie własnością carów (w tym Puszcza Białowieska). Po utworzeniu Księstwa Warszawskiego (1807) lasy i dobra przez rząd pruski i austriacki, zostały zaliczone do majątku skarbu paostwa i nazwane lasami narodowymi. Cesarz Rosji ukazem z dnia 2 maja 1813 roku zdecydował, że wszystkie majoraty (donacje) nadane przez Napoleona (marszałkom i generałom francuskim) przeszły z powrotem do skarbu Księstwa.

5 Dopiero jednak w 1816 roku powstała na terenie Królestwa Polskiego (Kongresowego) jednolita, polska administarcja leśna, obejmująca tzw. lasy rządowe. Dyrektorem generalnym był Ludwik Plater, a Naczelnym Nadleśnym Juliusz Brinkien. Lasy rządowe podlegały Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu (ministerstwu). Tereny przyszłej dyrekcji lasów w Białowieży weszły w skład obwodu (guberni) białostockiej, Cestarstwa Rosyjskiego i nie podlegały polskiej rządowej administracji leśnej.

7 Początki w sensie formalnym administracji lasów paostwowych w Polsce datują się od 23 listopada 1920 r. Powstały wówczas 4 zarządy okręgowe Lasów Paostwowych warszawski, radomski, siedlecki i lwowski. Dopiero po pokoju ryskim (18 marca 1921 r.) utworzono okręgi administracyjne LP w Białowieży i w Łucku (Wołyo). Po przyłączeniu Wileoszczyzny do Polski (24 kwietnia 1922 r) utworzono zarząd okręgu LP w Wilnie.

8 W dniu 31 stycznia 1920 r. utworzono dyrekcję poznaoską i toruoską oraz bydgoską i gdaoską. W 1923 r. zniesiono dyrekcję gdaoską w związku z wyodrębnieniem obszaru Wolnego Miasta Gdaoska. W 1932 rozwiązano dyrekcję bydgoską, a jej lasy rozdzielono po równo między dyrekcje poznaoską i toruoską (po 19 nadleśnictw).

11 W 1938 r. przeprowadzono korekty granic województw, a w związku z tym odpowiednie korekty granic okręgów LP i nadleśnictw. Po zajęciu przez Polskę Zaolzia 2 października 1938 r. lasy cieszyoskie i katowickie połączono, tworząc 10 dyrekcję krakowsko śląską z siedzibą w Cieszynie (zmniejszając obszar i zasięg dyrekcji radomskiej).

12 W wyniku przekształceo liczba okręgów Lasów Paostwowych zmniejszyła się z początkowych 11 do 10 (po likwidacji dyrekcji gdaoskiej) i później do 9 (po zniesieniu dyrekcji bydgoskiej). Były to dyrekcje LP: Poznao, Toruo, Radom, Lwów, Warszawa, Siedlce, Białowieża, Wilno i Łuck.

14 Dyrekcja Lasów Państwowych w Białowieży, siedziba wieś Stoczek Nadleśnictwa: Białowieskie, Leśniaoskie, Starzyoskie, Jagiellooskie, Różaoskie, Królewskie, Szereszewskie, Zdzięciolskie, Dereczyoskie, Świsłockie, Oszczepskie, Słonimskie, Kołpienieckie, Rezerwat, Browskie, Czolskie, Wołkowyskie, Narewkowskie, Jałowskie, Hajnowskie, Hancewickie, Brzeskie, Miedniaoskie, Nowogródzkie, Łuninieckie, Kosowskie, Podamickie, Wiadotupickie, Pioskie, Kartuz-Berezkie, Lubieszowskie, Drohiczyoskie, Kobryoskie, Rudzkie, Małoryckie, Białociołkowskie 36 nadleśnictw o łącznej powierzchni 471 tys.ha liczba leśnictw 124 (według stanu z 1927r) Z Kalendarza Leśnego Informacyjnego (1928)

15 Rozporządznie Rady Ministrów z dnia 25 listopada 1938 roku o ustaleniu okręgów i siedzib dyrekcyj Lasów Paostwowych (Dz.U.nr 95, poz.639): 1) okrąg pomorski (Toruo), 2) okrąg poznaoski (Poznao), 3) okrąg warszawski (Warszawa), 4) okrąg radomski (Radom), 5) okrąg krakowsko-śląski (Cieszyn), 6) okrąg białostocki (Białowieża), 7) okrąg wileoski (Wilno), 8) okrąg siedlecki (Siedlce), 9) okrąg wołyoski (Łuck), 10) okrąg lwowski (Lwów)

16 6. Okrąg białostocki obejmuje: województwo białostockie z wyjątkiem gmin Drohiczyn (miejskiej i wiejskiej), Mielnik, Milejczyce i Siemiatycze (wiejskiej i miejskiej) w powiecie bielskim; gminy: Dmitrowicze, Kamieniec Litewski (miejską i wiejską) i Wierzchowice w powiecie brzeskim oraz gminy: Horodeczna, Suchopol i Szereszów w powiecie prużaoskim w województwie poleskim; gmina Kamionka i zachodnia częśd gminy Sobakioce w powiecie szczuczyoskim - w województwie nowogrodzkim; południową częśd gminy Orany w powiecie wileosko-trockim województwie wileoskim

17 Okrąg Białostocki, Dyrekcja Lasów Państwowych w Białowieży Nadleśnictwa: Augustów, Berszty, Biała, Białobrzegi, Białowieża, Białystok, Bielsk, Browsk, Czarna Wieś, Czoło, Druskieniki, Głuszniewo, Grajewo, Grodno, Gródek, Hajnówka, Haocza, Hoża, Jałówka, Jasieo, Jaźwiny, Jeziory, Knyszyn, Kotra, Krasne, Krasnopol, Królewski Most, Krynki, Kumiałka, Leśna, Mosty, Mustejki, Narewka, Nikor, Oszczep, Porzecze, Puosk, Rajgród, Rozpuda, Rudawka, Sejny, Serwy, Sokółka, Starzyna, Supraśl, Suwałki, Szczebra, Szereszów, Waliły, Wigry, Wołkowysk, Złota Wieś, Zwierzyniec 53 nadleśnctwa o łącznej powierzchni 599 tys. ha, liczba leśnictw 219 według stanu z 1 grudnia 1938 Z Kalendarza Leśnego Informacyjnego (1939)

19 Dyrektorzy Białowieskiej Dyrekcji Lasów Państwowych ( ) Jan Szreders (lipiec 1921 grudzieo 1923) Edward Szemioth (styczeo 1924 październik 1924) Stanisław Zaniewski (listopad 1924 maj 1925) Antoni Sym (czerwiec 1925 grudzieo 1929) Stefan Modzelewski (styczeo 1930 maj 1934) Karol Nejman (czerwiec 1934 wrzesieo 1939)

23 Lasy z terenu byłej dyrekcji białowieskiej od 17 września 1939 r. zajęte zostały przez władze ZSRR i weszły w skład Białoruskiej SRR. Od 22 czerwca 1941 r. tereny te zajęła Rzesza Niemiecka i weszły administracyjnie w skład Prus Wschodnich.

27 Masowe deportacje ludności polskiej, w tym wielu leśników z terenów wschodnich: 9 10 lutego, kwietnia i czerwca 1940 r. oraz 22 maja na Ukrainie i 19 czerwca 1941 r. na Białorusi. Szacuje się, że na Syberię i do Kazachstanu do czerwca 1941 r. wywieziono z terenów Polski włączonych do ZSRR ok. 1,7 mln Polaków.

28 Po wyzwoleniu kraju w 1945 r. z powodu znacznych zmian granic, pozostawania dużej części terenów byłej dyrekcji białowieskiej w obrębie ZSRR, nie utworzono już tej dyrekcji LP, a powołano Okręgowy Zarząd LP w Białymstoku, później Regionalną Dyrekcję LP.

29 Mimo, że Dyrekcja Lasów Paostwowych w Białowieży funkcjownowała tylko od 1921 do 1939 r. i podlegała przekształceniom pod względem wielkości powierzchni i rozmieszczenia oraz struktury administracyjnej (liczba nadleśnictw i leśnictw), to w zgodnej opinii historyków leśnictwa, dokonano w tym krótkim okresie czasu wiele pozytywnych działao na rzecz zagospodarowania podległych jej lasów, a także na terenie siedziby dyrekcji w Białowieży

30 Dziękuję za uwagę

Podobne dokumenty

WOJEWÓDZKI PLAN KWALIFIKACJI WOJSKOWEJ NA TERENIEWOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO W 2012 ROKU

ZATWIERDZAM (-) Maciej Żywno Białystok, dn. 12 stycznia 2012 r. WOJEWODA PODLASKI WOJEWÓDZKI PLAN KWALIFIKACJI WOJSKOWEJ NA TERENIEWOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO W 2012 ROKU TERMINARZ POSIEDZEŃ POWIATOWYCH KOMISJI