Litotrypsja zewnątrzustrojową falą uderzeniową (ESWL)

Transkrypt

1 Litotrypsja zewnątrzustrojową falą uderzeniową (ESWL) W przypadku kamieni w układzie moczowym Informacje dla pacjentów, krewnych i opiekunów Oddział urologii Więcej informacji mogą udzielić: Mr Richard Khafagy, Consultant Urological Surgeon Tel.: The York Hospital Wigginton Road, York, YO31 8HE

2 Nasze wartości: Dbamy o to, co robimy Szanujemy i cenimy się nawzajem Spis treści Strona Co to jest litotrypsja zewnątrzustrojową falą uderzeniową (inaczej ESWL)?... 3 Czy zabieg jest w jakikolwiek sposób szkodliwy dla pacjenta?... 3 Jak to działa?... 3 Jakie są alternatywy dla tego zabiegu?... 3 Czego należy się spodziewać przed zabiegiem?... 4 Czy przed zabiegiem muszę przestać przyjmować wszelkie leki, jakie zażywam?... 6 Co się dzieje w trakcie zabiegu?... 8 Co się dzieje bezpośrednio po zabiegu?... 9 Czy występują jakieś ryzyka lub skutki uboczne? Czego oczekiwać po powrocie do domu? Na co jeszcze zwracać uwagę? Czy są jakieś inne istotne kwestie? Prowadzenie pojazdów po zabiegu Przydatne numery telefonów wiadczenie opieki z dum : Naszym nadrz dnym celem jest

3 Słuchamy, aby uzyskać poprawę Zawsze robimy wszystko, aby pomóc Co to jest litotrypsja zewnątrzustrojową falą uderzeniową (inaczej ESWL)? Zabieg polega na doprowadzeniu fal uderzeniowych przez skórę w celu rozbicia kamieni w przewodzie moczowym na tak drobne kawałki, żeby mogły zostać wydalone z moczem. Procedura obejmuje użycie promieni rentgenowskich albo USG do wykrycia i zlokalizowania kamieni. Czy zabieg jest w jakikolwiek sposób szkodliwy dla pacjenta? Tę technikę opracowano kilkadziesiąt lat temu i z powodzeniem zastosowano u milionów pacjentów na całym świecie. Fale uderzeniowe generowane przez specjalne urządzenie przechodzą przez ciało, powodując niemal zerowe albo w ogóle nie powodując żadnych uszkodzeń w nerkach i innych okolicznych organach. Jak to działa? Fale uderzeniowe skupiają się na kamieniach, które zazwyczaj składają się z twardych, łamliwych, krystalicznych substancji, rozbijając je na mniejsze fragmenty, podobne do ziaren piasku, które następnie zostają wydalone w moczu. Jakie są alternatywy dla tego zabiegu? Ureteroskopia ureteroskopem elastycznym, zabieg teleskopowy (przezskórny), operacja z otwarciem, obserwacja i czekanie na spontaniczne wydalenie kamienia. świadczenie bezpiecznej, skutecznej i zrównoważonej opieki 3

4 Nasze wartości: Dbamy o to, co robimy Szanujemy i cenimy się nawzajem Czego należy się spodziewać przed zabiegiem? Należy się spotkać z konsultantem w klinice. Pacjent otrzymuje zaproszenie do przybycia na oddział dzienny lub w specjalnych przypadkach zostanie przyjęty do szpitala zostanie to wcześniej omówione. Przed przyjęciem na oddział można zjeść lekkie śniadanie, ale zalecamy unikać żywności, która może powodować powstawanie gazów. Trzeba sobie zorganizować prywatny transport do domu. Pacjenci, którzy wiedzą, że mają powiększoną aortę (duże naczynie krwionośne w brzuchu), powinni poinformować o tym personel, gdyż ten zabieg może być dla nich nieodpowiedni. Pacjent może zostać skierowany na prześwietlenie rentgenowskie dzień przed lub w dniu zabiegu. Potem pacjent spotka się z konsultantem lub pielęgniarką, którzy obejrzą zdjęcie rentgenowskie i udzielą odpowiedzi na wszelkie pytania. 4 wiadczenie opieki z dum : Naszym nadrz dnym celem jest

5 Słuchamy, aby uzyskać poprawę Zawsze robimy wszystko, aby pomóc Trzeba będzie podpisać formularz zgody na przeprowadzenie zabiegu (FYCON82-1 Extracorporeal Shockwave Lithotripsy). Może się tym zająć lekarz lub pielęgniarka na oddziale. Formularz zostanie zachowany w kartotece pacjenta, a pacjent otrzyma również kopię formularza dla siebie. Pielęgniarka sprawdzi wszystkie szczegóły i przygotuje pacjenta do zabiegu. Trzeba się będzie przebrać w koszulę szpitalną. Zabieg może potrwać od 30 do 60 minut. Mniej więcej na godzinę przed zabiegiem pacjent otrzyma antybiotyk oraz środek przeciwbólowy w postaci tabletek lub czopków. Kobiety w ciąży nie mogą poddawać się temu zabiegowi. Pacjentki będące lub podejrzewające, że są w ciąży, powinny nas o tym poinformować. Kobiety w wieku rozrodczym zostaną poproszone o oddanie próbki moczu w celu przeprowadzenia testu ciążowego. Zabieg zostanie wykonany tylko wtedy, gdy wynik testu będzie negatywny. Odmowa poddania się badaniu będzie skutkowała anulowaniem leczenia. Pobyt w szpitalu w dniu zabiegu może potrwać od czterech do sześciu godzin. Chętnie odpowiemy na wszelkie pytania w dowolnym czasie pobytu pacjenta w szpitalu. świadczenie bezpiecznej, skutecznej i zrównoważonej opieki 5

6 Nasze wartości: Dbamy o to, co robimy Szanujemy i cenimy się nawzajem Czy przed zabiegiem muszę przestać przyjmować wszelkie leki, jakie zażywam? Pacjenci zażywający warfarynę powinni poinformować o tym swojego lekarza, który skieruje ich wtedy do pielęgniarek przeprowadzających ocenę wstępną. Należy przestać zażywać warfarynę na pięć dni przed zabiegiem, gdyż ten lek może spowodować nadmierne krwawienie. Tuż przed zabiegiem pacjent zostanie poddany badaniu czynnika krzepnięcia krwi INR w celu potwierdzenia, że można bezpiecznie przeprowadzić zabieg. Jeśli zaprzestanie zażywania warfaryny stwarza wysokie ryzyko powstawania zakrzepów, wtedy w tym okresie pacjent może dostawać zastrzyki. Ostatni zastrzyk zostanie wykonany rano w dzień poprzedzający zabieg, a kolejne zastrzyki będą wykonywane po zabiegu do chwili, gdy czynnik INR wróci do normy. W przypadku zażywania nowszych leków przeciwzakrzepowych, takich jak apiksaban, dabigatran, edoksaban oraz ryworaksaban, należy poinformować swojego lekarza, który skieruje wtedy pacjenta do pielęgniarek przeprowadzających ocenę wstępną. Przyjrzą się one pracy nerek pacjenta i zadecydują, kiedy dokładnie należy wstrzymać zażywanie tych tabletek. Zazwyczaj będzie to na trzy do pięciu dni przed zabiegiem. Leki można zacząć przyjmować ponownie 48 godzin po zabiegu, o ile ryzyko krwawienia u pacjenta zostanie uznane za niskie. Jeśli zaprzestanie zażywania leków stwarza wysokie ryzyko powstawania zakrzepów, pacjent może dostawać zastrzyki po zabiegu do czasu, aż będzie mógł bezpiecznie wznowić zażywanie leku przeciwzakrzepowego. 6 wiadczenie opieki z dum : Naszym nadrz dnym celem jest

7 Słuchamy, aby uzyskać poprawę Zawsze robimy wszystko, aby pomóc W przypadku zażywania leków przeciwpłytkowych, takich jak aspiryna, klopidogrel, prasugrel oraz tikagrelor, należy poinformować swojego lekarza, który skieruje wtedy pacjenta do pielęgniarek przeprowadzających ocenę wstępną. Zależnie od zażywanych leków zostaną podjęte odpowiednie działania. Pacjenci, którzy mieli niedawno założone stenty wieńcowe i zażywają dwa środki przeciwpłytkowe, być może będą musieli poczekać na przeprowadzenie zabiegu litotrypsji. Pielęgniarki przeprowadzające ocenę wstępną omówią tę kwestię z kardiologiem pacjenta. Pozostałe leki można zażywać jak zwykle. świadczenie bezpiecznej, skutecznej i zrównoważonej opieki 7

8 Nasze wartości: Dbamy o to, co robimy Szanujemy i cenimy się nawzajem Co się dzieje w trakcie zabiegu? W pokoju zabiegowym radiolog układa pacjenta na specjalnym stole, po czym przy użyciu USG lub promieniowania rentgenowskiego ustala się położenie kamieni. W odpowiednim miejscu na skórę nakłada się specjalny żel i przystawia się generator fali uderzeniowej. Podczas zabiegu pacjent musi pozostawać nieruchomy. W przypadku odczuwania dyskomfortu należy poinformować radiologa. W przypadku silnego bólu może zostać zaoferowany dodatkowy zastrzyk ze środkiem znieczulającym. Podczas zabiegu pacjent pozostaje całkowicie przytomny. 8 wiadczenie opieki z dum : Naszym nadrz dnym celem jest

9 Słuchamy, aby uzyskać poprawę Zawsze robimy wszystko, aby pomóc Co się dzieje bezpośrednio po zabiegu? Bezpośrednio po zabiegu pacjent może czuć się dość senny. Personel odprowadzi lub odwiezie pacjenta na oddział. Pacjent otrzyma lekkie przekąski i dzbanek z wodą. Zaleca się, aby w ciągu kilku kolejnych dni po zabiegu pić tyle płynów, żeby oddawać około dwa do trzech litrów moczu dziennie. To ułatwi wydalenie pozostałości kamienia. Wychodząc ze szpitala, pacjent otrzymuje zapas antybiotyków i leków znieczulających na trzy dni, co zazwyczaj wystarcza, aby zwalczyć poczucie dyskomfortu. Zaraz po dojściu do siebie po zabiegu pacjent może udać się do domu, jednak należy przyprowadzić ze sobą kogoś, kto pomoże w dotarciu do domu; nie wolno samodzielnie prowadzić pojazdów ze względu na ospałość po znieczuleniu. Średnia długość pobytu w szpitalu to mniej niż jeden dzień. świadczenie bezpiecznej, skutecznej i zrównoważonej opieki 9

10 Nasze wartości: Dbamy o to, co robimy Szanujemy i cenimy się nawzajem Czy występują jakieś ryzyka lub skutki uboczne? Większość zabiegów może potencjalnie wywołać skutki uboczne. Trzeba jednak pamiętać, iż pomimo dobrego rozpoznania tych wszystkich powikłań, większość pacjentów nie odczuwa żadnych problemów po zabiegu urologicznym. Częste (może wystąpić u więcej niż 1 na 10 osób) Krwawienie podczas oddawania moczu przez krótki czas po zabiegu. Ból w nerce, gdy małe fragmenty kamienia przemieszczają się po zabiegu (20%). Zakażenie dróg moczowych ze względu na bakterie uwolnione z rozbitego kamienia, co wymaga leczenia antybiotykowego (10%). Siniak lub pęcherz na skórze w okolicy lędźwiowej lub w przedniej części brzucha. Konieczność powtórzenia zabiegu ESWL (15 20%). Nieudana próba rozbicia bardzo twardych kamieni, co wymaga alternatywnego leczenia (mniej niż ok. 14%). 10 wiadczenie opieki z dum : Naszym nadrz dnym celem jest

11 Słuchamy, aby uzyskać poprawę Zawsze robimy wszystko, aby pomóc Sporadyczne (między 1 na 10 a 1 na 50 osób) Czasami zdarza się, że fragmenty kamienia klinują się w przewodzie między nerką a pęcherzem moczowym, co wymaga przyjęcia do szpitala oraz sporadycznie chirurgicznego usunięcia fragmentów kamienia. Leczenie może obejmować tymczasowe założenie stentu, który może wywoływać ból, występowanie krwi w moczu oraz zmianę częstotliwości oddawania moczu. Potrzebny będzie również osobny zabieg w celu usunięcia stentu. Rzadkie (może wystąpić u mniej niż 1 na 50 osób) Poważne zakażenie wymagające dożylnego podania antybiotyków (mniej niż 1%), a czasami drenażu nerki przez niewielki dren umieszczony w tyle nerki. Uszkodzenie (zranienie) lub infekcja nerki wymagające dalszego leczenia. Ponowne pojawienie się kamieni (mniej niż 1%) Zakażenie szpitalne Kolonizacja MRSA (0,9% 1 na 110) Zakażenie pęcherza bakterią Clostridium difficile (0,2% 1 na 500) Zakażenie krwi gronkowcem złocistym (0,08% 1 na 1250) Częstotliwość zakażenia szpitalnego może być wyższa u pacjentów wysokiego ryzyka, np. osób z drenami założonymi na długi czas, osób po usunięciu pęcherza ze względu na raka, osób po wcześniejszych infekcjach, osób po długiej hospitalizacji albo po wielokrotnych przyjęciach do szpitala. świadczenie bezpiecznej, skutecznej i zrównoważonej opieki 11

12 Nasze wartości: Dbamy o to, co robimy Szanujemy i cenimy się nawzajem Czego oczekiwać po powrocie do domu? Przed wypisaniem ze szpitala: Pacjent otrzyma porady dotyczące rekonwalescencji w domu. Większość osób woli wziąć dzień wolny od pracy po zabiegu. Nie ma żadnych ograniczeń dotyczących kontaktów seksualnych. Należy poprosić o numer kontaktowy, pod który można dzwonić w razie jakichkolwiek wątpliwości po powrocie do domu. Pacjent otrzyma zaproszenie na wizytę ambulatoryjną mniej więcej cztery tygodnie po zabiegu. Podczas tej wizyty zostanie wykonane prześwietlenie rentgenowskie. Po powrocie do domu należy pić dwa razy więcej płynów niż zwykle, aby przepłukać organizm i zminimalizować wszelkie krwawienie lub infekcje. W razie potrzeby należy zażywać środki przeciwbólowe i koniecznie należy przyjąć pełną serię antybiotyku. Niewielka ilość krwi w moczu może występować przez godz. po zabiegu. W niektórych przypadkach może to trwać nawet tydzień, ale zwykle przechodzi bez nadmiernych problemów. W przypadku pojawienia się siniaka / pęcherza w okolicy lędźwiowej lub na brzuchu zazwyczaj pomagają zwykłe kremy do skóry. Dyskomfort i siniaki zwykle ustępują w ciągu siedmiu dni. Skuteczność zabiegu ESWL jest bardzo wysoka, ale zależy od rozmiaru kamienia i jego usytuowania w nerce. Dlatego to normalne, że czasem trzeba powtórzyć zabieg. 12 wiadczenie opieki z dum : Naszym nadrz dnym celem jest

13 Słuchamy, aby uzyskać poprawę Zawsze robimy wszystko, aby pomóc Na co jeszcze zwracać uwagę? W przypadku wystąpienia gorączki, dotkliwego bólu przy oddawaniu moczu, niemożności oddawania moczu albo zwiększonego krwawienia, należy niezwłocznie skontaktować się ze swoim lekarzem ogólnym. Niewielkie zakrzepy lub fragmenty kamienia mogą również spłynąć z nerki do moczowodu, powodując kolkę nerkową; w takiej sytuacji należy niezwłocznie skontaktować się ze swoim lekarzem ogólnym. Czy są jakieś inne istotne kwestie? Przed wypisaniem ze szpitala pacjent zostanie poinformowany o wszelkich dalszych działaniach. Obejmują one zwykle dalszą litotrypsję, zabieg chirurgiczny albo zwykłą wizytę kontrolną, podczas której zostanie wykonane prześwietlenie rentgenowskie. W przypadku pacjentów z założonym stentem zostanie wyznaczony termin wizyty na oddziale dziennym w celu usunięcia stentu pod znieczuleniem miejscowym (w stosownych przypadkach). Można zapobiec ponownemu pojawieniu się kamieni, wprowadzając zmiany w diecie oraz przyjmowaniu płynów. Pacjenci, którzy nie otrzymali ulotki na ten temat, powinni się skontaktować z wyznaczoną pielęgniarką w ambulatorium albo ze swoim konsultantem. świadczenie bezpiecznej, skutecznej i zrównoważonej opieki 13

14 Nasze wartości: Dbamy o to, co robimy Szanujemy i cenimy się nawzajem Prowadzenie pojazdów po zabiegu To kierowca odpowiada za to, czy po zabiegu jest w stanie prowadzić pojazd. Zazwyczaj nie trzeba powiadamiać DVLA, chyba że stan medyczny będzie się utrzymywał przez ponad trzy miesiące po zabiegu i może wpływać na zdolność prowadzenia pojazdów. Jednakże przed wznowieniem prowadzenia pojazdów należy sprawdzić warunki ubezpieczenia u swojego ubezpieczyciela. Lekarze chętnie udzielą porady w odpowiedzi na prośbę pacjenta. Przydatne numery telefonów Oddział dzienny: Wizyty na oddziale dziennym: wiadczenie opieki z dum : Naszym nadrz dnym celem jest

15 Słuchamy, aby uzyskać poprawę Zawsze robimy wszystko, aby pomóc Powiedz nam, co myślisz Mamy nadzieję, że niniejsza ulotka okazała się przydatna. Jeśli chcesz przekazać nam swoją opinię, skontaktuj się z: Mr Richard Khafagy, Consultant Urological Surgeon, The York Hospital, Wigginton Road, York, YO31 8HE, tel lub Nauczanie, szkolenie i badania Nasz Trust jest zaangażowany w nauczanie, szkolenie oraz badania zmierzające do rozwoju zawodowego personelu poprawy stanu zdrowia i opieki zdrowotnej w naszej społeczności. W związku z tym konsultacje mogą być obserwowane przez członków personelu lub studentów kierunków medycznych. Jeśli nie życzysz sobie ich obecności podczas konsultacji, możesz wycofać zgodę. Personel może również zwrócić się z zapytaniem, czy zechcesz uczestniczyć w naszych badaniach. Zespół ds. kontaktów z pacjentami (PALS) Pacjenci, ich krewni i opiekunowie czasami muszą zwrócić się do kogoś o pomoc, poradę lub wsparcie. Nasz zespół PALS jest do Państwa usług. Z PALS można się skontaktować pod numerem lub adresem pals@york.nhs.uk. Po godzinach pracy dostępna jest automatyczna sekretarka. świadczenie bezpiecznej, skutecznej i zrównoważonej opieki 15

16 Wspólne zapewnianie opieki dla społeczności w Yorku, Scarborough, Bridlington, Whitby, Malton, Selby oraz Easingwold Właściciel Mr R Khafagy, Consultant Urological Surgeon Data pierw. wydania Styczeń 2011 Data weryfikacji Maj 2019 Wersja 2 (wydanie w styczniu 2017) Zatwierdził Urologiczny zespół MDT Zw. z formularzem FYCON82-1 Extracorporeal Shockwave Lithotripsy v3 Numer dokumentu PIL 675 v York Teaching Hospital NHS Foundation Trust. Wszystkie prawa zastrzeżone