Stan środowiska w Brandenburgii w 2008/09 roku

Transkrypt

1 Stan środowiska w Brandenburgii w 2008/09 roku

2

3 SPIS TREŚCI 1 PRZYRODA 5 2 WODA 37 3 OCHRONA KLIMATU I ENERGIA 73 4 ZEZWOLENIA I MONITORING 83 5 JAKOŚĆ POWIETRZA I HAŁAS 91 6 TERENY ZASTARZAŁEGO SKAŻENIA I OCHRONA GLEBY 99 7 ODPADY WSKAŹNIKI ŚRODOWISKOWE PUBLIC RELATIONS ADMINISTRACJA Stan środowiska w Brandenburgii w 2008/09 roku

4 SŁOWO WSTĘPNE Szanowni Państwo, prezentujemy Państwu 17 wydanie raportu o stanie środowiska Urzędu ds. Środowiska Kraju Związkowego Brandenburgia. Na ponad 120 stronach zestawiono w nim zgodnie ze sprawdzoną już metodą najważniejsze dane, fakty, wyniki badań oraz ciągi pomiarowe z różnych mediów środowiskowych oraz dziedzin. Tak jak w przypadku każdej długoletniej tradycji dobrze jednak od czasu do czasu coś zmienić i odświeżyć. I tak niniejszy raport o stanie środowiska jest pierwszym, który będzie ukazywał się odtąd w rytmie dwuletnim. Ponadto zawarte w nim dane i wyniki będzie można ogarnąć niejako na pierwszy rzut oka. Przedstawiono je w ramach 130 wykresów i tabel oraz 50 map. Więcej informacji również tzw. backgroundowych można uzyskać na naszych stronach internetowych podanych na końcu każdego rozdziału. Nie zmienił się natomiast układ publikacji. Raport podzielony jest w dalszym ciągu na duże obszary tematyczne przyroda, woda, techniczna ochrona środowiska wraz z energią i klimatem, powietrzem i hałasem, zezwoleniami i odpadami. Przedstawione w raporcie wyniki i trendy odzwierciedlają sytuację środowiska w Brandenburgii w latach Przy doborze informacji kierowaliśmy się aktualnością i znaczeniem dla Brandenburgii oraz zainteresowaniem naukowym. W Brandenburgii, kraju związkowym o największej ilości wód, obciążeniem dla gospodarki wodnej a co za tym idzie również dla jakości wód powierzchniowych i jakości wody są nadal typowe dla tego regionu zbyt małe opady. Liczyć musimy się też w występowaniem sytuacji ekstremalnych, takich jak okresy suszy i powodzie. W zakresie ochrony przeciwpowodziowej również zapobiegawczej działo się w ubiegłych dwóch latach bardzo dużo. Z bilansem działań zapoznać można się w rozdziale poświęconym wodzie. W tym miejscu wspomnę tylko, że cofanie wałów ochronnych to dziś coraz powszechniejsza praktyka. Po przeprowadzeniu zakrojonego na dużą skalę cofnięcia wału nad Łabą w regionie Prignitz zagospodarowuje się obecnie naturalne tereny powodziowe nad Odrą. Jeżeli chodzi natomiast o odnowę wałów od czasu powodzi stulecia z 1997 roku, to naprawiliśmy i zbudowaliśmy mniej więcej trzy czwarte wszystkich zaplanowanych obiektów i instalacji przeciwpowodziowych, w związku z czym już wkrótce znajdziemy się na ostatniej prostej prowadzącej do mety nie tylko nad Odrą, ale też i nad Łabą. W 2009 roku przystąpiliśmy do opracowywania koncepcji rozwoju wód. Tym samym zbliżamy się coraz bardziej do celów Ramowej Dyrektywy Wodnej. Do 2015 roku planuje się realizację 70 ze 161 dużych programów działań. Stan środowiska w Brandenburgii w 2008/09 roku SŁOWO WSTĘPNE 3

5 Klimat i woda są ze sobą ściśle związane zwłaszcza w Brandenburgii. Zainicjowany przez Krajowy Urząd ds. Środowiska program ochrony torfowisk służy zarówno klimatowi, jak i wodzie. Informacje dotyczące istniejącej sytuacji i pierwszego bilansu zamieszczono w niniejszym raporcie. W zakresie energii odnawialnych Brandenburgia zaliczana jest do prekursorów. Elektryczny bilans roczny tych rodzajów energii zwiększył się w okresie od 2004 do 2008 roku ponad dwukrotnie. W porównaniu z konwencjonalnymi instalacjami wytwarzającymi energię elektryczną i ciepło ilość CO 2 udało się zmniejszyć w 2008 roku o ponad 9,5 mln ton. Dwadzieścia dwa stałe punkty pomiaru Krajowego Urzędu ds. Środowiska dostarczają w ciągu roku ponad dwóch milionów wartości pomiarowych dotyczących jakości powietrza w Brandenburgii. W 2009 roku po raz pierwszy od 1991 roku w półroczu letnim średnia jednogodzinowa ozonu nie przekroczyła poziomu, powyżej którego należy powiadomić opinię publiczną. Ogólny trend jest jednoznaczny ilość emisji pochodzących z przemysłu, drobnej wytwórczości oraz transportu spada w dalszym ciągu. Ilości odpadów w kraju związkowym Brandenburgia maleją. Oddzielne ewidencjonowanie i wykorzystywanie surowców zyskują coraz większe znaczenie. Mniej odpadów to mniejsze nakłady transportu, odciążone składowiska i mniejsze opłaty dla mieszkańców. W zakresie realizacji unijnego programu utworzenia sieci obszarów objętych ochroną przyrody Natura 2000 poczyniliśmy postępy. W rozdziale zatytułowanym Przyroda dowiedzą się Państwo, jak wygląda u nas sytuacja wybranych gatunków, takich jak orlik krzykliwy i drop, oraz grup gatunków, takich jak nietoperze czy płazy ziemnowodne. Skarby przyrody Brandenburgii nie są trzymane pod kluczem. Świadczy o tym liczba turystów odwiedzających wielkopowierzchniowe obszary chronione, które rozbudowujemy jako regiony modelowe z myślą o zrównoważonym rozwoju. Podsumowania tego, co zrobiliśmy z tym naturalnym dziedzictwem i jakim blaskiem świeci dziś srebrna zastawa stołowa zjednoczenia Niemiec *, dokonamy w roku 2010 w dwudziestolecie Programu Parków Narodowych NRD oraz powstania Narodowych Krajobrazów Przyrodniczych Brandenburgii. Życzę Państwu miłej, inspirującej lektury i zrównoważonego klimatu w 2010 roku i na przyszłość. Wasz Prof. Matthias Freude Prezes Urzędu ds. Środowiska Kraju Związkowego Brandenburgia Poczdam, grudzień 2009 roku * Tymi słowami ówczesny minister środowiska Niemiec Klaus Töpfer określił 5 parków narodowych, 6 rezerwatów biosfer i 3 parki przyrodnicze byłej NRD. 4 Stan środowiska w Brandenburgii w 2008/09 roku SŁOWO WSTĘPNE

6 STOPKA REDAKCYJNA Wydawca: Urząd ds. Środowiska Kraju Związkowego Brandenburgia (LUA) Seeburger Chaussee Potsdam, OT Groß Glienicke Tel.: (033201) Fax: (033201) REDAKCJA: Krajowy Urząd ds. Środowiska, Referat ds. informacji o środowisku, public relations, Krajowej Placówki Edukacyjnej w Lebus Za treść poszczególnych materiałów odpowiedzialne są wydziały branżowe Krajowego Urzędu ds. Środowiska. Krajowe zestawienia kartograficzne prezentowane są w oparciu o dane cyfrowe Krajowego Urzędu Pomiaru Geodezyjnego (GB-G 1/99). Zdjęcie na okładce: Starorzecze Odry w Parku Narodowym Dolina Dolnej Odry, F. Zimmermann Zamknięcie wydania: grudzień 2009 roku SKŁAD I UKŁAD GRAFICZNY: HELLOGRAPH Kommunikationsdesign Niniejsza publikacja została wydana w ramach public relations rządu krajowego Brandenburgii. Nie wolno wykorzystywać jej ani partiom, ani komitetom wyborczym w celach prowadzenia kampanii wyborczej. Zabrania się również przekazywania jej osobom trzecim na potrzeby kampanii wyborczej. Jakiekolwiek przedrukowywanie dozwolone jest wyłącznie po uzyskaniu pisemnej zgody wydawcy. ADRES, POD KTÓRYM MOŻNA SKŁADAĆ ZAMÓWIENIA: infoline@lua.brandenburg.de Poczdam, grudzień 2009 roku