Oil Express. nr 75 (II)/2018. XII Forum Producentów Rzepaku i Roślin Białkowych. 30 stycznia Polskie Stowarzyszenie Producentów Oleju

Transkrypt

1 W tym numerze: Oil Express nr 75 (II)/ XII Forum Producentów Rzepaku i Roślin Białkowych str. 1-3 Zrewidowana opinia EFSA w sprawie 3-MCPD str. 4 Konsultacje publiczne KE na temat owadów zapylających str. 4 USDA: Wzrost światowej produkcji nasion oleistych str. 5 Pismo koalicji do członków PE ws. REDII przed głosowaniem str. 5 Podsumowanie wyników głosowania PE ws. REDII str. 6 Wyższe zapasy rzepaku str. 7 KE zwiększa finansowanie promocji europejskich produktów rolnych str. 8 Notowania str XII Forum Producentów Rzepaku i Roślin Białkowych W dniu 19 stycznia br. w Poznaniu, w ramach Międzynarodowych Targów Rolniczych Polagra Premiery odbyło się XII Forum Producentów Rzepaku i Roślin Białkowych. Organizatorem było Krajowe Zrzeszenie Producentów Rzepaku i Roślin Białkowych, a wśród partnerów wydarzenia nie zabrakło Polskiego Stowarzyszenia Producentów Oleju. Tegoroczna edycja spotkania odbywała się pod hasłem przewodnim Produkcja białka roślinnego w Polsce. Możliwości. Szanse. Zagrożenia. Konferencję otworzyli Juliusz Młodecki, Prezes Zarządu KZPRiRB oraz Jakub Patelka, Dyrektor Targów Polagra Premiery. Część merytoryczną rozpoczęła prezentacja Aktualny stan badań nad efektywnością stosowania krajowych pasz białkowych w żywieniu drobiu i trzody chlewnej, którą wygłosił prof. dr hab. Andrzej Rutkowski z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Podkreślił on sukces Polski jako lidera w produkcji drobiu na rynku europejskim. Głównym czynnikiem warunkującym ekonomikę produkcji, a za nią przystępne dla konsumentów ceny mięsa jest pasza, a mianowicie możliwość stosowania śruty sojowej, której zastąpienie jest jednak możliwe, szczególnie Polskie Stowarzyszenie Producentów Oleju ul. Grzybowska 2 lok Warszawa tel.: fax.: biuro@pspo.com.pl przy wykorzystaniu mieszanek krajowych roślin strączkowych (takich jak łubin) i poekstrakcyjnej śruty rzepakowej. Mieszanka taka jest znacznie tańsza, co obniża potencjalnie koszt stosowania komponentu białkowego w paszy. Kolejnym prelegentem był Adam Stępień, Dyrektor Generalny Polskiego Stowarzyszenia Producentów Oleju, który omówił zagadnienie Śruta rzepakowa najważniejsze krajowe źródło białka paszowego. W 2016 roku przerób rzepaku w firmach zrzeszonych w PSPO wyniósł ponad 2,5 mln ton, produkując 1,4 mln ton poekstrakcyjnej śruty rzepakowej (PŚR), która nie jest całkowicie wykorzystywana krajowo, a częściowo przeznaczana na eksport do m.in. Holandii, Hiszpanii czy Niemiec. W kontekście ciągłego wzrostu zapotrzebowania na białko paszowe oraz wielkości importu śruty sojowej należałoby więc Ciąg dalszy na następnej stronie 1

2 nr 75(II)/ XII Forum Producentów Rzepaku i Roślin Białkowych wykorzystywać dostępne krajowo produkty roślinne, w tym w szczególności śrutę rzepakową. Dodatkowo, ze względu na rozwój sektora biopaliw, zapotrzebowanie na rzepak wzrosło w ciągu ostatniej dekady, co daje dodatkowo niespotykane wcześniej wolumeny śruty rzepakowej. Co istotne, jesteśmy w stanie zagospodarować znacznie więcej niż wynosi obecnie krajowy popyt na ten surowiec, należy więc dążyć do pełnego zagospodarowania tego wciąż niedocenianego surowca. Przykład Niemiec, gdzie zużycie śruty rzepakowej przewyższa wykorzystanie śruty sojowej dowodzi, że jest to jak najbardziej cel możliwy do osiągnięcia. W związku z promocją tej cennej oleisto białkowej rośliny i obaleniem towarzyszących jej mitów należy organizować więcej inicjatyw analogicznych do Ogólnokrajowej konferencji na temat śruty rzepakowej w Przysieku, która odbyła się 28 listopada 2017r. Stworzona została również dedykowana temu celowi strona internetowa Następnie odbyła się debata panelowa, którą prowadził redaktor naczelny TopAgrar Polska Karol Bujoczek. W debacie wzięli udział: Juliusz Młodecki, Prezes KZPRiRB; prof. dr hab. Jerzy Szukała Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu; Adam Stępień, Dyrektor Generalny PSPO i Krzysztof Ardanowski Poseł Partii Prawo i Sprawiedliwość, Wiceprzewodniczący Sejmowej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. W jej trakcie poruszono m.in. kwestię moratorium na stosowanie genetycznie modyfikowanej soi w mieszankach paszowych. Należy zacząć rzeczywiście działać w kierunku wprowadzenia realnych alternatyw dla soi na rynku krajowym. Jak mówił Krzysztof Ardanowski: Głos rolników w tej sprawie jest wyraźny i słyszalny, jednak głos przeciwników wykorzystywania krajowych źródeł białka jest głośniejszy. Polskie rolnictwo jest poszatkowane, każda z grup walczy o swoje prawa, podczas gdy rolnictwo jest systemem naczyń połączonych i wszystkie grupy rolnicze muszą się w tej kwestii zjednoczyć. Należy przeciwstawić się opinii, że poekstrakcyjna śruta sojowa stosowana w mieszankach paszowych jest niezastąpiona. Adam Stępień podkreślał, że należy promować krajowe produkty białkowe, w tym szczególnie cenną śrutę rzepakową. Obecnie polska śruta zamiast wspierać produkcję lokalną eksportowana jest do innych krajów członkowskich, w których trwają programy m.in. promocji mleka od bydła karmionego paszami rzepakowymi reklamującymi mleko bez GMO. Prof. Rutkowski dodał, że w przypadku tuczników możliwa jest całkowita eliminacja soi. W przypadku kur niosek dodatek rzepaku do pasz może wynosić 20%. Juliusz Młodecki natomiast przyznał, że ingerencja w rynek jest ciężka. Ciąg dalszy na następnej stronie 2

3 nr 75(II)/ XII Forum Producentów Rzepaku i Roślin Białkowych Impuls w kierunku hodowli strączków pojawił się przy wejściu zazieleniania gruntów, jednak dopłaty w tym kierunku powinny być wyższe, gdyż obecnie nie dają one zysku. Podczas dyskusji padł również pomysł zobligowania do wykorzystania krajowych źródeł białka poprzez wprowadzenie mechanizmu analogicznego do paliwowego NCW. Z sali padły natomiast obawy dotyczące zagranicznych koncernów paszowych, które nawet przy intensywnej promocji polskich źródeł białka, będą wolały importować śrutę sojową. Dodatkowo do działań promocyjnych śruty rzepakowej należy dołączyć również promocję mięsa zwierząt karmionych tym sposobem aby pozyskać zainteresowanie producentów do wykorzystywania pasz zawierających rzepak. Ostatnią prezentację Możliwości uprawy soi w Polsce: szanse i zagrożenia wygłosił Przemysław Gawlas z Donau Soja. Marta Danielak Foto: Sonia Kamińska 3

4 nr 75(II)/ Zrewidowana opinia EFSA w sprawie 3-MCPD 10 stycznia br. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) przedstawił zrewidowaną opinię na temat oceny ryzyka zanieczyszczeń 3 monochloropropan 1,2 diolami (3-MCPD) i ich estrami w żywności. Ponowna analiza była konieczna ze względu na fakt, iż wyniki opublikowane w 2017r. przez JECFA (Wspólny Komitet Ekspertów FAO/WHO ds. dodatków do żywności) znacznie różniły się od wyników przedstawionych przez EFSA w 2016 roku. Różnice w opracowaniach wynikały z zastosowania odmiennej metodyki wyznaczania dawki wzorcowej. Obecna dawka TDI (tolerowane dzienne pobranie) wynosi 2µg/kg m. c/d., podczas gdy dawka zaprezentowana pierwotnie wynosiła 0,8µg/kg m. c/d. Ukazanie się powyższej opinii skutkować będzie rozpoczęciem procesu legislacyjnego nad.. W związku ze spadkiem liczebności pszczół oraz innych owadów zapylających Komisja Europejska rozpoczęła konsultacje publiczne. Mają one na celu zebranie opinii zarówno osób prywatnych jak i organizacji na temat spadku liczebności tych owadów. Do tego celu na stronie Komisji Europejskiej udostępniony został kwestionariusz online, dostępny w 23 językach urzędowych KE, w tym także polskim. Wypełnienie kwestionariusza zgodnie z instrukcją powinno zająć ok. 20 minut, a dodatkowo w każdej chwili można zapisać formularz i wrócić do jego uzupełniania później. Kwestionariusz dostępny będzie do dnia 5 kwietnia br. pod następującym linkiem: KWESTIONARIUSZ. Zmiana preferowanego języka dostępna jest w kolumnie z prawej strony. Dodatkowo w ramach Europejskiej Inicjatywy na rzecz przejrzystości Komisja zwraca się do organizacji (m.in. stowarzyszeń branżowych, przedsiębiorstw, organizacji pozarządowych) zainteresowanych udziałem w konsultacjach publicznych o zarejestrowanie się w rejestrze służącym przejrzystości. ustanowieniem najwyższych dopuszczalnych poziomów zanieczyszczeń 3-MCPD w olejach roślinnych oraz żywności dla niemowląt i małych dzieci. Konsultacje publiczne KE na temat owadów zapylających Źródło: PSPO za EFSA W kwestii owadów zapylających wypowiedzieli się Komisarz ds. Środowiska, Gospodarki Morskiej i Rybołóstwa Karmenu Vella oraz Komisarz ds. Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich Phil Hogan. Obydwaj uważają, że to ostatni moment na faktyczne rozpoczęcie działań w celu ochrony owadów zapylających: nie możemy sobie pozwolić na dalsza utratę zapylaczy w środowisku, bo w innym wypadku zarówno my, jak i przyszłe pokolenia słono za to zapłacimy. Zgodnie z Europejska Czerwoną Listą prawie 1 na 10 gatunków pszczół i motyli jest zagrożonych wyginięciem. Aby temu zaradzić, Komisja zamierza opracować i wprowadzić europejską inicjatywę dotyczącą owadów zapylających. Dlatego tak ważna jest inicjatywa konsultacji społecznych w tym zakresie. Źródło: PSPO za portalpszczelarski.pl, ec.europa.eu 4

5 nr 75(II)/ USDA: Wzrost światowej produkcji nasion oleistych Zgodnie ze styczniową prognozą amerykańskiego Ministerstwa Rolnictwa (USDA) światowa produkcja nasion oleistych w sezonie 2017/ wynosi 580,1 mln ton i tym samym jest wyższa o 0,5 mln ton od grudniowej. Prognoza produkcji rzepaku jest większa dla Ukrainy, zaś nasion słonecznika mniejsza dla Argentyny. W sezonie 2017/ prognozuje się produkcję soi na poziomie 348,6 mln ton (w grudniu 348,5 mln ton), w zeszłym sezonie było to zaś 351,4 mln ton. UE oraz Brazylia (o 2 mln ton) mają cechować się większą produkcją, w przeciwieństwie do Argentyny (mniejsze o 1 mln ton) i USA. Światowy eksport nasion roślin oleistych szacowany jest na 176 mln ton (o 0,4 mln ton mniej niż w grudniu). Eksport rzepaku z Ukrainy wzrośnie. Wzrośnie również spodziewany eksport soi z Brazylii, zaś z Australii i USA zmaleje. Światowe zapasy końcowe nasion roślin oleistych w sezonie 2017/ szacowane są na 111,1 mln ton (w grudniu było to 110,8 mln ton). Wyższe są zapasy soi w Brazylii i USA, a rzepaku w Australii. Niższe zaś są zapasy soi w Argentynie i nasion słonecznika w UE. Źródło: PSPO za farmer.pl Pismo koalicji do członków PE ws. REDII przed głosowaniem W styczniu debata na temat przyszłości europejskiego sektora biopaliw weszła w decydującą fazę. W związku z odbywającym się w połowie miesiąca głosowaniem Parlamentu Europejskiego odnośnie projektu nowej dyrektywy w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych (REDII) mającej określić m.in. dalszą ścieżkę rozwoju paliw odnawialnych w transporcie po 2020 roku, Koalicja Na Rzecz Biopaliw wystosowała do Członków Parlamentu Europejskiego oficjalne pismo, z prośbą o uwzględnienie kluczowych elementów, jakie powinny znaleźć się w stanowisku PE. Koalicja Na Rzecz Biopaliw to organizacja współtworzona przez Krajowe Zrzeszenie Producentów Rzepaku i Roślin Białkowych, Polskie Stowarzyszenie Producentów Oleju, Krajową Radę Gorzelnictwa i Produkcji Biopaliw, Związek Gorzelni Polskich oraz Krajową Izbę Biopaliw, reprezentująca polski łańcuch wytwórczy biokomponentów od rolnictwa poczynając, która od samego początku uczestniczy w dyskusji na temat REDII wskazując na kluczowe elementy, jakie powinny stać u podstaw nowego prawodawstwa unijnego w tym zakresie. Od ustanowienia w 2009 roku dyrektywy RED biopaliwa stały się w Europie niezwykle ważnym elementem nie tylko dywersyfikacji źródeł energii zużywanej w transporcie, ale również rozwoju obszarów wiejskich ze szczególnym uwzględnieniem stabilizacji przychodów rolniczych oraz budowania bezpieczeństwa żywnościowego w związku z towarzyszącą im nierozerwalnie produkcją pasz wysokobiałkowych. Polska jest tego jednym z najlepszych przykładów w całej Unii Europejskiej z uwagi na całkowite niemal oparcie rynku wytwórczego biopaliw, zarówno bioetanolu, jak i biodiesla, na lokalnie uprawionych surowcach tj. zbóż oraz rzepaku. Powoduje to, że utrzymanie dotychczasowych osiągnięć w zakresie rozwoju sektora w UE staje się naszą swoistego rodzaju racją stanu i potrzebą nie tylko wynikającą z konieczności dbania o środowisko naturalne, ale również podtrzymania niezwykle korzystnych tendencji gospodarczych. Powaga sytuacji oraz rola, jaką do odegrania mają biopaliwa w przyszłości wobec rolnictwa rośnie tym bardziej wobec dyskutowanych również obecnie głębokich zmian we Wspólnej Polityce Rolnej oraz jej finansowaniu, jakie nastąpić mają po roku Dlatego też, aby jeszcze raz Ciąg Foto: dalszy Instytut na Żywności następnej i Żywienia stronie 5

6 nr 75(II)/ Pismo koalicji do członków PE ws. REDII przed głosowaniem podkreślić te kwestie, w piśmie Koalicja zwróciła się z prośbą o wzięcie ich pod uwagę w trakcie podejmowania decyzji w sprawie projektu dyrektywy REDII. Mając na uwadze rozpatrywane na forum poszczególnych frakcji politycznych PE w ramach kompromisowych rozwiązań scenariusze dla przyszłości branży w perspektywie do 2030 roku, ale również przyjęte w dniu 18 grudnia 2017 roku stanowisko Rady ds. Transportu, Telekomunikacji i Energii (TTE) Unii Europejskiej, które należy uznać za krok w dobrą stronę, Koalicja prosiła o poparcie rozwiązania zawierającego kluczowe, w opinii jej członków elementy: potrzeba ustanowienia na 2030 rok wiążącego dla państw członkowskich UE celu dla energii odnawialnej w transporcie w wysokości nie niższej niż 14%. konieczność utrzymania w perspektywie do 2030 roku ustanowionego w 2015 roku trudną, acz kompromisową na poziomie całej Europy zmianą dyrektywy RED jednolitego poziomu limitu dla biopaliw konwencjonalnych na poziomie 7%. Jednocześnie proponujemy umożliwienie stosowania zrównoważonych biopaliw konwencjonalnych powyżej 7% limitu w przypadku, gdy zapewniają one wysoki, co najmniej 60% poziom redukcji emisji gazów cieplarnianych oraz dodatkową wartość dodaną, wynikającą w szczególności z wykorzystania surowców rolniczych europejskiego pochodzenia, które przetwarzane na biopaliwa generują jednocześnie podaż wysokobiałkowych komponentów paszowych (śruta/ddgs). usunięcie umożliwiających sztuczną, papierową realizację mnożników umożliwiających wielokrotne naliczanie udziału tej samej jednostki energii odnawialnej, w szczególności możliwości aż 5-krotnego naliczania energii elektrycznej zużywanej w transporcie drogowym; rezygnacja ze wszelkich rozwiązań ukierunkowanych na obciążenie europejskich surowców rolnych dodatkowymi emisjami wynikającymi ze zjawiska tzw. pośredniej zmiany użytkowania gruntów ( ILUC ), a które doprowadzałby do analogicznego traktowania w tym zakresie np. polskiego rzepaku oraz importowanego oleju palmowego. Źródło: PSPO za Koalicja Na Rzecz Biopaliw Podsumowanie wyników głosowania PE ws. REDII Głosowanie Parlamentu Europejskiego dotyczące nowej dyrektywy w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych (REDII) odbyło się 17 stycznia br. Przyjęto na nim kompromis posła sprawozdawcy Blanco Lopeza. Stanowisko PE wejdzie do dalszych negocjacji w ramach trialogu z Komisją Europejską i Radą UE w sprawie ostatecznego kształtu dyrektywy REDII. Podsumowując, stanowisko PE obejmuje: 35% ogólny cel UE dla odnawialnych źródeł energii w 2030 roku; 12% cel dla OZE w transporcie w 2030 roku (obligatoryjny na poziomie krajów członkowskich), w tym: limit dla biopaliw z surowców rolnych na poziomie wykorzystania w danym kraju UE w 2017 roku, ale nie więcej niż 7%. w przypadku krajów UE, które w 2017 roku będą miały poniżej 2% biopaliw konwencjonalnych na rynku istnieje możliwość zwiększenia ich udziału do 2% (tak aby możliwe było osiągnięcie celu 12%); Ciąg dalszy na następnej stronie 6

7 nr 75(II)/ Podsumowanie wyników głosowania PE ws. REDII całkowite (0%) wyłączenie oleju palmowego z surowców biopaliwowych począwszy od 2021 roku (co jest politycznie bardzo oczekiwanym zapewne kierunkiem, tym niemniej będzie bardzo trudne do obrony w kontekście stanowiska KE); 10% cel dla paliw niskoemisyjnych 2030 roku począwszy od 1,5% w 2021 r. Do paliw niskoemisyjnych zaliczamy: biopaliwa tylko z surowców z Załącznika IX, paliwa pochodzenia niebiologicznego, paliwa kopalne z recyklingu oraz odnawialna energię elektryczną. Nie ma tu niestety wysoce zrównoważonych biopaliw z surowców rolnych. Powyższe oznacza de facto, że pomimo możliwości utrzymania produkcji biopaliw 1 generacji na obecnym poziomie (2017) w perspektywie do 2030 roku, kraj członkowskich UE będzie zobowiązany jedynie do zachowania 2% ich udziału w 2030 roku. Propozycja PE nie jest z pewnością najbardziej oczekiwanym rozwiązaniem, a na pewno znaczne gorszym niż to, co zostało wypracowane na forum Rady (acz wciąż lepsze niż projekt KE). Wyższe zapasy rzepaku odrzucono wszelkie koncepcje dotyczące związania KZR z emisjami ILUC, KE została z kolei zobowiązana do ich rewizji w ramach Załącznika VIII do końca 2019 roku; cel dla biopaliw zaawansowanych na poziomie 3,6% w 2030 roku począwszy od 0,5% w 2021 roku; 1,7% limit dla biopaliw produkowanych z surowców z Części B Załącznika IX (UCO, tłuszcze zwierzęce) z opcją modyfikacji (obniżenia) przez dany kraj UE w zależności od lokalnej ich dostępności. Jednocześnie PE proponuje usunięcie melasy z części B załącznika, jak również odrzucenie aktualizacji części A z pierwotnego projektu REDII (polegających na usunięciu z obecnej listy m.in. pustych zawiązków owoców palmy oleistej); pozostawienie mechanizmu wielokrotnego naliczania: 2x w transporcie lotniczym, 1,2x w transporcie morskim, 2,5x dla energii elektrycznej w transporcie drogowym. Źródło: PSPO za Koalicja Na Rzecz Biopaliw Według ocen, w sezonie 2017/ światowe zużycie rzepaku zwiększy się do 72,4 mln t (o 0,7 mln t mniej wobec listopada), jego zapasy na koniec sezonu również wzrosną, do wartości 5,8 mln t (o 0,9 mln t więcej niż zakładano). Będą one będą stanowić 8 proc. rocznego zużycia rzepaku, wobec 7,5 proc. przed rokiem wynika z najnowszego raportu Rynek rolny przygotowanego przez Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej w Warszawie. Amerykański Departament Rolnictwa (USDA) w grudniowym raporcie podaje podwyższone szacunki zbiorów nasion 7 najważniejszych roślin oleistych w sezonie 2017/ do 579,5 mln t (0,7mln t mniej niż w listopadzie zeszłego roku) z 573,7 mln ton w sezonie poprzednim. Jak podaje IERiGŻ zwiększono szacunki zbiorów dla rzepaku do 72,9 mln ton (o 0,8 mln t). Mimo większych zbiorów, ceny rzepaku w portach europejskich do listopada były wyższe niż w poprzednim roku. W grudniu nastąpił ich spadek w relacji miesiąc do miesiąca i rok do roku. Oil World podaje, że w grudniu 2017 r. za rzepak płacono 425 USD/t (cif Hamburg), tj. 3 % mniej niż przed miesiącem i o 3,2 proc. mniej niż w grudniu poprzedniego roku wynika z raportu. Według notowań MRiRW, na rynku krajowym w grudniu 2017 r. zakłady tłuszczowe płaciły za rzepak 1631 zł/t, tj. o 0,8 proc. więcej niż przed miesiącem, ale o 11,1 proc. mniej niż w grudniu rok wcześniej. Z notowań cenowych prowadzonych w punktach skupu wynika, że cena rzepaku obniża się. W minionym tygodniu cena nasion bez VAT kształtowała się na poziomie 1512 zł, dwa tygodnie temu 1526 zł, a trzy 1545 zł. Źródło: PSPO za Farmer.pl 7

8 nr 75(II)/ KE zwiększa finansowanie promocji europejskich produktów rolnych Komisja Europejska ogłosiła zaproszenie do składania wniosków dotyczących programów promowania europejskich produktów rolnych zarówno w UE, jak i na całym świecie. Na współfinansowanie programów w roku przeznaczono łącznie kwotę 169 mln euro (w porównaniu w 2017 r. wynosiła ona 142 mln euro, a więc 27 mln mniej). Programy promocji obejmą szeroki zakres kwestii od ogólnych kampanii na rzecz zdrowej żywności po konkretne sektory rynku. Phil Hogan, komisarz ds. rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich, stwierdził, że UE jest największym podmiotem na światowym rynku produktów rolno-spożywczych i to właśnie ona powinna być źródłem zakupu wysokiej jakości żywności. Podczas zagranicznych wyjazdów służbowych przekonał się on osobiście o dużej skali zainteresowania unijnymi produktami rolnospożywczymi wśród konsumentów i przedsiębiorstw na całym świecie. W przeszłości programy promocyjne umożliwiły zaistnienie wielu nowym wnioskodawcom i wyeksponowały unijny sektor rolno-spożywczy na globalnym rynku. W ubiegłym roku łączna wartość zgłoszonych wniosków na programy promocji produktów rolno-spożywczych prawie dziesięciokrotnie przekroczyła dostępny budżet. Komisarz radzi więc nie zwlekać ze złożeniem wniosku kwalifikującym się wnioskom. Dwie trzecie dostępnych środków przeznaczono na promowanie unijnych produktów żywnościowych w państwach spoza UE, w szczególności tych, do których Unia mogłaby znacznie zwiększyć eksport rolno-spożywczy, jak Kanada, Japonia, Chiny, Meksyk i Kolumbia. Programy wewnątrz UE szczególny nacisk powinny kłaść na informowaniu konsumentów o różnych unijnych systemach i oznaczeniach jakości (produkty ekologiczne organic, Chronione Oznaczenie Geograficzne, Chronione Nazwy Pochodzenia czy Gwarantowane Tradycyjne Specjalności). Pełny wykaz priorytetów Komisji i dostępnych środków finansowych można znaleźć TUTAJ. Wnioski składać mogą organizacje handlowe, organizacje producentów i instytucje sektora rolnospożywczego odpowiedzialne za działania promocyjne. Kampanie przewidziane w programach trwają zazwyczaj trzy lata. Wnioski można składać do 12 kwietnia r. za pośrednictwem portalu pod tym linkiem. Decyzja dotycząca finansowania wniosków zostanie podjęta na jesieni. Unijna Agencja Wykonawcza ds. Konsumentów, Zdrowia, Rolnictwa i Żywności (CHAFEA) oferuje szereg narzędzi wspomagających wnioskodawców w takim formułowaniu wniosków, aby miały one duże szanse powodzenia. Więcej informacji będzie dostępnych podczas serii dni informacyjnych zaplanowanych w całej UE. Pierwszy dzień informacyjny odbędzie się 31 stycznia w Brukseli. Będzie on otwarty dla wszystkich potencjalnych beneficjentów, agencji reklamowych i organów krajowych. Źródło: PSPO za Farmer.pl 8

9 Złote Złote Oil Express nr 75(II)/ Notowania Średnie ceny produktów rzepakowych w Polsce 15.I 21.I. Wg MRiRW Produkt Cena netto [PLN/t] Zmiana roczna [%] Nasiona rzepaku ,8 Olej rafinowany ,0 Śruta 788-6,9 Makuch 837-0, Ceny nasion rzepaku w Polsce [PLN/t] 2014/ / / / Ceny oleju rzepakowego w Polsce [PLN/t] 2014/ / / / 9

10 nr 75(II)/ Notowania SKUP nasion rzepaku Wg MRIRW (tys. ton) Okres Ilość Sezon 2015/ Sezon 2016/ Lipiec 2017-Grudzień Grudzień Dostawa Maj 18 Sierpień 18 Listopad 18 Notowania MATIF na rzepak (FOB) z dn. 29.I. Wg Euronext Cena [Euro/t] 347,25 Kurs EUR [PLN] (NBP) Cena [PLN/t] 1440,29 346, ,10 4, , ,70 Luty , ,43 NOTOWANIA MATIF na RZEPAK POLSKIE STOWARZYSZENIE PODUCENTÓW OLEJU ul. Grzybowska 2 lok Warszawa Źródło: ZMP.de REDAKCJA: Marta Danielak Zdjęcia: