Marcin Ociepa, Podsekretarz Stanu w MPiT

Transkrypt

1 Brexit: stan negocjacji, scenariusz deal/ no deal, konieczność przygotowania się biznesu (zwłaszcza MŚP), na skutki wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej, działania MPiT Marcin Ociepa, Podsekretarz Stanu w MPiT

2 Jak się skończy brexit? Natalia Jaworska-Dębska, naczelnik Wydziału, Departament Ekonomiczny UE MSZ Imię i nazwisko, stanowisko w MSZ Imię i nazwisko, stanowisko w MSZ

3 Stan negocjacji Negocjacje prowadzone są w 3 koszykach: 1. Umowa wyjścia wraz z okresem przejściowym ma zapewnić uporządkowane wyjście UK i dać czas na dostosowanie się do nowej sytuacji 2. Specjalne rozwiązania dla Irlandii Północnej (uniknięcie powrotu granicy) 3. Ogólne rozmowy dot. ram przyszłych relacji szczegółowe negocjacje dopiero po r. Cel: uzgodnienie umowy wyjścia oraz ram przyszłych relacji do jesieni 2018 r.

4 Co udało się uzgodnić? Ustalono 80% tekstu umowy wyjścia. Uzgodniono okres przejściowy do r. de facto oznacza zachowanie status quo dla przedsiębiorców. ALE Umowa wyjścia, okres przejściowy i ramy przyszłych relacji to pakiet. Bez ratyfikacji przez UE i UK całości nie ma żadnego porozumienia. TYM SAMYM Pewność umowy wyjścia i okresu przejściowego możemy uzyskać na krótko przed brexitem tj r.

5 Kształt okresu przejściowego UK przestaje być w UE: 30 marca 2019 r. o 00:00 Członkostwo Koniec OP r. Okres przejściowy Prawo UE ma pełne zastosowanie do UK jako kraju członkowskiego, np. rynek wewnętrzny, unia celna, rybołówstwo, lotnictwo, produkty przemysłowe. Pełne składki do budżetu UE. Mechanizmy egzekwowania UE mają zastosowanie do UK jako kraju członkowskiego, m.in.: - Nadzór Komisji Europejskiej - Kompetencje Trybunału Sprawiedliwości UE Pełne prawa instytucjonalne dla UK jako kraju członkowskiego UE BEZ ZMIAN Włącznie z automatycznym zastosowaniem przez UK nowego prawa UE przyjętego po 29 marca 2019 r. Brak praw instytucjonalnych: brak reprezentacji w instytucjach UE i brak prawa do głosowania, udział w niektórych organach technicznych (komitety, agencje) jeżeli będzie to konieczne do stosowania legislacji UE.

6 Przyszłe relacje w zakresie współpracy gospodarczej Punkty wspólne UK i UE FTA jako podstawa przyszłego modelu współpracy gospodarczej Gotowość do zobowiązań w zakresie Level Playing Field/LPF - pomoc publiczna, klauzula niezmniejszania ochrony w zakresie norm środowiskowych i pracowniczych (brak jednak takiej gotowości w odniesieniu do kwestii podatkowych). uznanie TFUE jako ostatecznego arbitra w zakresie interpretacji prawa UE.

7 Przyszłe relacje w zakresie współpracy gospodarczej Najważniejsze rozbieżności Podejście UK Uproszczony mechanizm współpracy celnej. Zastosowanie dualnego systemu taryf - innego na potrzeby UK i innego na potrzeby UE27. Zapewnienie jednolitych regulacji dot. towarów, w tym rolnospożywczych. W odniesieniu do towarów przemysłowych wspólne reguły miałyby obejmować jedynie kwestie związane z kontrolami na granicy, a zatem nie obejmowałyby metod przetwarzania i produkcji. Podejście UE Propozycja UK to szereg ryzyk dla UE (utrata konkurencyjności, utrata dochodów celnych, ryzyko naruszenia integralności unii celnej). Praktyczna implementacja tego pomysłu trudna do przewidzenia. Propozycja UK to sektorowe uczestnictwo w jednolitym rynku.

8 Co przed nami? Brak pewności co do sytuacji po r. jeszcze przez kilka miesięcy. Intensywne negocjacje na jesieni prawdopodobne dodatkowe spotkania szefów państw i rządów zwoływane ad hoc w zależności od przebiegu negocjacji. Ratyfikacja porozumienia lub przygotowania na wypadek braku umowy.

9 Przygotowania na wypadek braku umowy 1) Wyjście UK bez umowy jest realnym scenariuszem 2) Publikacja przez KE komunikatu oraz not informacyjnych dot. przygotowań do scenariusza braku umowy. 3) Specjalny serwis KE Brexit preparedness European Commission 4) Opublikowano ponad 60 not biznes powinien je analizować i być przygotowanym

10 Polsko brytyjskie relacje gospodarcze Silne powiązania handlowe Polski z Wielką Brytanią = wszelkie utrudnienia/ograniczenia w dostępie do tego rynku będą niekorzystne dla naszej gospodarki. Wielka Brytania jest trzecim najważniejszym rynkiem zbytu dla polskich eksporterów towarów (ok. 6% udziału), Wielka Brytania jest drugim najważniejszym odbiorcą artykułów rolnospożywczych z Polski (9% udziału), Wielka Brytania jest głównym odbiorcą srebra z Polski (87% udziału), Z Wielką Brytanią generujemy pokaźną nadwyżkę w obrotach towarami (blisko 4 mld EUR po I pół r.), Wielka Brytania zajmuje 3. pozycję wśród naszych najważniejszych rynków eksportowych usług.

11 Scenariusz deal uporządkowany brexit Uzgodnienie umowy wyjścia wraz z polityczną deklaracją wg. założenia podczas posiedzenia RE art. 50 w październiku br. Zakończenie procesu negocjacji i ratyfikacji umowy przed marcem 2019 r. brexit 29/ r. Koniec okresu przejściowego r. Okres przejściowy od r. Umowa UK-UE r. Grafika: Pinterest.com, prsa.pl

12 Scenariusz deal przyszła umowa Trudna do przewidzenia dokładna formuła nowej współpracy między Wielką Brytanią a UE-27. Brak adekwatnego modelu przyszłej relacji UK UE-27, tj. kraju dotychczas silnie powiązanego gospodarczo z UE27. Korzystając z opublikowanych przez UK tzw. Białych Ksiąg oraz informacji dotyczących red lines unijnego negocjatora M. Barnier, można przyjąć, iż nowa relacja przyjmie następującą formułę: Umowy o wolnym handlu dotyczącym towarów (w tym produktów rolno-spożywczych). Seria umów dotyczących wybranych sektorów usługowych: o Finanse. o Nauka, badania i rozwój, współpraca w obszarze innowacyjności. o Transport. o Dane osobowe o zastosowaniu gospodarczym. a także innych na razie niesprecyzowanych rodzajów usług. Główne niewiadome: Czy umowa o wolnym handlu dotycząca towarów faktycznie dotyczyć będzie wszystkich ich grup i rodzajów? Jaki będzie funkcjonować mechanizmu zapobiegania faktycznej dywergencji regulacyjnej między UK i UE27? Czy zabezpieczy konkurencyjność polskich przedsiębiorstw przed nieuczciwą brytyjską konkurencją regulacyjną?

13 Scenariusz deal uporządkowany brexit Co czeka przedsiębiorców po okresie przejściowym? Przedsiębiorcy z Polski nie będą już uczestnikami obrotu wewnątrzunijnego tylko eksporterami lub importerami, co oznacza nowe obowiązki informacyjne dla przedsiębiorców Obszar handel towarowy: Brak ceł dla % towarów Koszty dywergencji regulacyjnej: nowe standardy certyfikaty, licencje oraz świadectwa pochodzenia, a także odmienne norm sanitarne lub fitosanitarne przeprowadzanie oceny zgodności wg. nowych wymogów Obszar świadczenie usług: Ograniczenia przy świadczeniu usług zwłaszcza tych świadczonych transgranicznie - utrata zasady państwa pochodzenia Ograniczony dostęp do rynku pracy dla obywateli UE (pozwolenia na pracę) Ograniczona swoboda przepływu pracowników Utrudnienia w zakresie uznawania kwalifikacji Zagadnienia skarbowe i kontrole graniczne: Zmiany w zakresie zasad i form płatności podatku VAT Opóźnienia w dostawach wynikające z kontroli granicznych i kolejek na granicy Ograniczenia wzajemnych inwestycji Grafika: BBC.com

14 Scenariusz no deal twardy brexit? Brak wiążących uzgodnień umowy wyjścia i politycznej deklaracji. Brak uzgodnienia podczas posiedzenia RE art. 50 w październiku br. (ani do końca 2018 r.) Kontynuacja rozmów z Wielką Brytanią. brexit 29/ r.? Brak okresu przejściowego. Od r. handel UK UE na zasadach WTO. Grafika: Pinterest.com,, prsa.pl

15 Scenariusz no deal przyszła umowa Relacje gospodarcze między Wielką Brytanią a Polską oparte będą na zasadach Światowej Organizacji Handlu (WTO). Brak podpisanej umowy będzie równoznaczny z brakiem okresu przejściowego, co oznacza, że już od 30 marca 2019 r. Wielka Brytania przestanie być związana prawem UE. Z tym dniem przestaną obowiązywać w relacjach z Wielką Brytanią swobody przepływu osób, towarów, kapitału i usług. Wprowadzone zostaną kontrole graniczne pomiędzy UE a UK, jako krajem trzecim. Scenariusz no deal będzie się wiązać z następującymi wyzwaniami dla polskiej gospodarki: Przedsiębiorcy z Polski nie będą już uczestnikami obrotu wewnątrzunijnego, tylko otrzymają status eksportera i importera Konieczność dostosowania umów handlowych (INCOTERMS) oraz kredytowych (nowe formy ryzyka) Pojawienie się nowych obowiązków informacyjnych dla przedsiębiorstw Przywrócenie kontroli granicznych stanowi niebezpieczeństwo dla łańcuchów dostaw oraz współpracy produkcyjnej. Konieczność stosowania się do odmiennych standardów technicznych, norm sanitarnych czy fitosanitarnych, które z czasem będą się coraz bardziej różniły od unijnych. c.d.

16 Scenariusz no deal przyszła umowa Scenariusz no deal będzie się wiązać z następującymi wyzwaniami dla polskiej gospodarki: Niższa konkurencyjność polskich towarów na rynku brytyjskim w rezultacie nałożenia ceł Podwyższone koszty działalności eksportowej z uwagi na konieczność wykorzystywania składów celnych (VAT, akcyza, itd.) lub fizycznych przedstawicielstw do prowadzenia wymiany towarowej Zwiększona presja konkurencyjna na rynkach perspektywicznych (zwłaszcza azjatyckich i afrykańskich) ze strony przedsiębiorstw brytyjskich, które będą same poszukiwały nowych odbiorców dla swoich towarów i usług Ograniczona wzajemna uznawalność kwalifikacji Ograniczenie przepływu kapitału Grafika: ipposi.ie

17 Scenariusz no deal przyszła umowa Biorąc pod uwagę stawki celne obowiązujące w krajach trzecich na import z UE, jak również udział poszczególnych towarów w eksporcie z Polski do Wielkiej Brytanii, szczególnie dotkliwe dla naszej gospodarki mogą być ewentualne cła na wyroby elektromaszynowe oraz produkty rolno-spożywcze Kod Najważniejsze towary w eksporcie z Polski do Wlk. Brytanii Eksport I-VI 18r. (mln EUR) Dynamika r/r Udział (%) Stawka celna krajów trzecich dla UE Min Max Średnia Mediana OGÓŁEM KRAJ 6 458,1 98,4 100,0 ' cyfrowe maszyny do automatycznego przetwarzania, przedstawione w formie systemów 318,7 126,9 4,9 0,0 35,0 2,6 0,0 ' pojazdy samochodowe (inne niż z poz. 8702), wł. z samoch. osobowo-towarowymi (kombi) oraz samoch. wyścigowymi, wyposażone w silniki tłokowe wew. spalania o zapłonie iskrowym, o poj. skokowej > cm3, ale <= cm3 228,1 75,9 3,5 0,0 125,0 15,2 10, aparatura odbiorcza dla telewizji kolorowa 209,6 109,4 3,2 0,0 60,0 12,8 12,5 ' srebro (włącznie ze srebrem pokrytym złotem lub platyną), w stanie surowym 177,6 79,0 2,8 0,0 30,0 6,7 5, pojazdy samochodowe do transportu towarowego, o masie całkowitej <= 5 t, z silnikiem tłokowym wewnętrznego spalania o zapłonie samoczynnym (wysokoprężnym lub średnioprężnym), inne niż wymienione w podpoz ,7 126,9 2,2 0,0 60,0 12,0 10, części i akcesoria nadwozi (włączając kabiny), inne niż pasy bezpieczeństwa 119,4 124,7 1,8 0,0 67,5 10,9 10,0 ' konsole i urządzenia do gier wideo, inne niż te objęte podpozycją ,3 98,8 1,5 0,0 60,0 14,7 15,0 ' czekolada i wyroby czekoladowe 90,2 103,6 1,4 0,0 50,0 20,9 20,0 ' części nadające się do stosowania wyłącznie lub głównie do tłokowych silników spalinowych z zapłonem iskrowym 89,2 118,5 1,4 0,0 78,3 7,2 5,0 ' papierosy zawierające tytoń 79,2 74,2 1,2 0,0 210,0 30,4 25,0 ' wiązki przewodów zapłonowych i innych przewodów, w rodzaju stosowanych w pojazdach, statkach powietrznych lub statkach pływających 77,9 101,5 1,2 0,0 53,3 9,8 5,0 ' meble do siedzenia, z drewnianą ramą, tapicerowane 77,6 104,5 1,2 0,0 50,0 16,5 20, wyroby z ptactwa z gatunku gallus domesticus 76,3 134,2 1,2 0,0 164,0 22,9 20, maszyny o pojemności jednorazowej <= 10 kg suchej bielizny, w pełni automatyczne 76,1 84,0 1,2 0,0 60,0 13,0 12,5 ' oleje lekkie i preparaty, inne niż te zawierające biodiesel i inne niż oleje odpadowe 70,4 166,8 1,1 0,0 26,0 5,2 4,8 ' koła kierownicy, kolumny kierownicy oraz przekładnie kierownicy 69,3 103,6 1,1 0,0 67,5 9,5 8,5 w/w produkty 1 997,6 102,5 30,9 Źródło: Opracowanie DAG MPiT na podstawie stawek celnych WTO ( ). Kolorem czerwonym zaznaczono poziom stawek przekraczających 20 pkt (dla mediany).

18 Scenariusz no deal twardy brexit Co czeka przedsiębiorców? Obszar handel towarowy: Cła na większość towarów na poziomie stawek obowiązujących dla państw trzecich Koszty związane z dostosowaniem do nowych, brytyjskich standardów i norm Utrudnienia w eksporcie zwierząt i towarów pochodzenia zwierzęcego w sytuacji wystąpienia chorób zwierząt - w przypadku nieuznawania przez UK regionalizacji Obszar świadczenie usług: Nieobowiązywanie zasady państwa pochodzenia świadczenie usługi na podstawie przepisów UK (utrudnienia dla transgranicznego świadczenia usług) Utrudnienia w delegowaniu pracowników pozwolenia, ograniczenia czasowe pobytu, Licencjonowanie transportu (w tym drogowego) Urata prawa do kabotażu na terenie Wielkiej Brytanii Ograniczenie możliwości transferu danych osobowych do UK Zagadnienia skarbowe i kontrole graniczne: Kontrole graniczne, celne, fitosanitarne, weterynaryjne itp. długotrwałe i wnikliwe Zmiana zasad poboru akcyzy Zapłata VAT od importu towarów na granicy (co do zasady) Utrudnienia w dostępie do finansowania i w inwestowaniu w UK Grafika VectorStock.com

19 Praca domowa dla każdego przedsiębiorcy Czy ja lub moi partnerzy handlowi handlujemy z Wielką Brytanią? Czy mam świadomość tego, że w przypadku tzw. twardego brexitu, może dojść do zerwania dotychczasowych łańcuchów dostaw? Co powinienem zrobić, żeby zawczasu je zabezpieczyć? Czy kiedykolwiek eksportowałem lub importowałem towar spoza UE (z krajów trzecich)? Czy wiem, na jakich zasadach odbywa się taki handel? Czy wiem jak przygotować zgłoszenie celne? Czy rozważam przekierowanie części swojej produkcji (eksportu) na rynki inne niż brytyjski? Co muszę zrobić, aby się do tego przygotować? Każdy przedsiębiorca eksportujący i importujący z jednolitego rynku jest realnie narażony na konsekwencje brexitu. Grafika: fundcalibre.com

20 Praca domowa dla każdego przedsiębiorcy Jakimi cłami objęte są towary importowane do UE, którymi dzisiaj moja firma handluje z Wielką Brytanią? Czy mam zawarte umowy z partnerami z Wielkiej Brytanii obowiązujące poza r. lub r.? Czy jest możliwe wprowadzenie np. dodatkowych zapisów/klauzul zabezpieczających na wypadek niekorzystnych scenariuszy? Czy wysyłam swoich pracowników do Wielkiej Brytanii celem świadczenia usług? Czy przesyłam dane osobowe do Wielkiej Brytanii? Czy przechowuję np. dane osobowe klientów na serwerze brytyjskim? Grafika: elia-artschools.org

21 Najbliższe działania MPiT w zakresie brexit Organizacja spotkania z przedsiębiorcami nt. aktualnego stanu negocjacji/ najbardziej realnego scenariusza brexit 26 października br. przedstawienie najbardziej istotnych oraz praktycznych informacji po październikowym posiedzeniu Rady Europejskiej art. 50 TUE udział izb/ związków w promocji wydarzenia Foto: ft.com

22 Najbliższe działania MPiT w zakresie brexit Publikacja broszury dla przedsiębiorców (MSZ we współpracy z MPiT, MRiRW i MF) zawierającej najważniejsze informacje dystrybucja wśród członków. Uruchomiono skrzynki: brexit@mpit.gov.pl oraz brexit_negocjacje@msz.gov.pl, na które można przesyłać pytania oraz zgłosić potrzebę udziału eksperta w spotkaniu czy konferencji branżowej. Foto: istockphoto.com, kluwermediationblog.com, Pinterest.com

23 Oczekiwania wobec uczestników spotkania Działanie w celu zwiększenia świadomości przedsiębiorców (w tym MŚP) w zakresie konsekwencji / scenariuszy niewielka liczba przedsiębiorców wzięła udział w dotychczasowych działaniach informacyjnych prowadzonych przez MPiT wraz z innymi resortami możliwość dotarcia do zrzeszonych członków przez władze izb/ związków efektywne wykorzystanie tej możliwości; Aktywizacja członków izb/ zrzeszeń/ związków/ stowarzyszeń itd. dystrybucja informacji wewnętrznymi kanałami - zaproszenia na spotkanie 26 października br. oraz broszury dla przedsiębiorców (zwrócenie uwagi szczególnie MŚP - na pytania zawarte w broszurze! w ich interesie WARTO NA NIE SOBIE ODPOWIEDZIEĆ); Możliwość zwrócenia się z pytaniem do ekspertów administracji rządowej dystrybucja wśród zrzeszonych członków adresów: brexit@mpit.gov.pl oraz brexit_negocjacje@msz.gov.pl brexit = wyzwanie dla biznesu Grafika: dprd-ntbprov.go.id, freepik.com, pinterest.com

24 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ ZAPRASZAM DO DYSKUSJI I ZADAWANIA PYTAŃ