Dokumentacja ogólna branży orurowania Wytyczne izolacji rurociągów

Transkrypt

1 - Nr umowy: Nr projektu Fluor: A7EZ Stadium: Dokumentacja wykonawcza Inwestor: Grupa LOTOS S.A., ul. Elbląska 135, Gdańsk LOTOS Asfalt Sp. z o.o., ul. Elbląska 135, Gdańsk Przedsięwzięcie: EFRA U&O Obiekt: 9000 Branża: Orurowanie Tytuł: Dokumentacja ogólna branży orurowania Wytyczne izolacji rurociągów This Report was prepared for Grupa LOTOS S.A. and LOTOS Asfalt Sp. z o.o. (further jointly referred to as the "Owner") by Fluor S.A. ("Fluor") and other independent consultants and is based in part on information not within the control of either Owner, Fluor or the consultants. Neither Fluor nor the consultants have made an analysis, verified, or rendered an independent judgment of the validity of the information provided by others. While it is believed that the information contained herein will be reliable under the conditions and subject to the limitations set forth herein, neither Fluor nor the consultants guarantee the accuracy thereof. Use of this report or any information contained therein shall constitute a release and agreement to defend and indemnify Fluor and such consultants from and against any liability (including but not limited to liability for special, indirect or consequential damages) in connection with such use. Such release from and indemnification against liability shall apply in contract, tort (including negligence of Fluor or such consultants, whether active, passive, joint or concurrent), strict liability, or other theory of legal liability; provided, however, such release, limitation and indemnity provisions shall be effective to, and only to, the maximum extent, scope or amount allowable by law Wydanie do Wykonawstwa JNP ZJA BMI PWZ Wydanie do Wykonawstwa JNP ZJA BMI PWZ Wydanie do Wykonawstwa JNP ZJA BMI PWZ Wydanie do Przegladu JNP BMI BMI PWZ Rew Data Opis Przygotował Sprawdził Zatwierdził Zatwierdził Przygotował J.Nasiek-Postuła Sprawdził Z.Jach Zatwierdził M. Bieńkowski Zatwierdził P.Zięba Imię i Nazwisko Podpis Data SP

2 Spis zawartości dokumentacji 1 Wprowadzenie Normy i uregulowania Specyfikacje związane Przepisy i standardy Założenia projektowe Wymagania dotyczące izolacji Ogólne Oznaczenie izolacji Opis typu izolacji Wymagania dotyczące materiałów Ogólne Materiał izolacyjny Materiały zabezpieczenia izolacji Materiały pomocnicze Wymagania dotyczące wykonania izolacji Zagadnienia ogólne Wymagania dotyczące składowania materiałów Izolacja rurociągów Płaszcz osłonowy izolacji Warunki techniczne wykonania i odbioru Grubość izolacji Zasady BHP i P.poż przy wykonywaniu robót izolacyjnych Wykaz rysunków SP

3 1 Wprowadzenie Niniejsze wytyczne zawierają minimalne wymagania dla wykonania izolacji ciepłochronnej rurociągów, w których temperatura robocza jest wyższa od temperatury otoczenia. 2 Normy i uregulowania 2.1 Specyfikacje związane Specyfikacje Grupy Lotos S.A. Specyfikacja techniczna nr 1191 Izolacje termiczne 2.2 Przepisy i standardy Materiały izolacyjne i zasady aplikacji powinny być zgodne z wymaganiami poniższych norm PN-B PN-EN A! PN-EN PN-EN A1 PN-EN 822 PN-EN 823 PN-EN 826 PN-EN 824 PN-EN ISO 8497 PN-EN 1602 Ogrzewnictwo i ciepłownictwo - Izolacja cieplna rurociągów, armatury i urządzeń - Wymagania i badania odbiorcze. Wyroby do izolacji cieplnej w budownictwie. Wyroby z wełny mineralnej (MW) produkowane fabrycznie Wyroby do izolacji cieplnej w budownictwie - Wyroby z wełny mineralnej (MW) w postaci niezwiazanej formowane in situ--. Część 1: Specyfikacja wyrobów w postaci niezwiązanej, przed ich zastosowaniem Wyroby do izolacji cieplnej w budownictwie - Wyroby z mineralnej (MW) produkowane fabrycznie - Specyfikacja wełny Wyroby do izolacji cieplnej w budownictwie. Określenie długości i szerokości Wyroby do izolacji cieplnej w budownictwie. Określenie grubości. Wyroby do izolacji cieplnej w budownictwie. Określanie zachowania przy ściskaniu Wyroby do izolacji cieplnej w budownictwie. Określenie prostokątności. Izolacja cieplna - Określanie właściwości w zakresie przepływu ciepła w stanie ustalonym przez izolacje cieplne przewodów rurowych. Wyroby do izolacji cieplnej w budownictwie. Określanie gęstości pozornej SP

4 PN-EN 1607 PN-EN 1609 PN-EN A1 PN-EN PN-EN ISO PN-B PN-B PN-EN PN-EN ASTM C795 ASTM C929 ASTM C449 ASTM-C-592 ASTM-C-547 ASTM-C-612 Wyroby do izolacji cieplnej w budownictwie. Określanie wytrzymałości na rozciąganie prostopadle do powierzchni czołowych Wyroby do izolacji cieplnej w budownictwie. Określanie krótkotrwałej nasiąkliwości wodą metodą częściowego zanurzenia Wykonanie konstrukcji stalowych i aluminiowych Część 2: Wymagania techniczne dotycząće konstrukcji stalowych. Wyroby do izolacji cieplnej wyposażenia budowli i instalacji przemysłowych. Oznaczanie śladowych ilości rozpuszczalnych w wodzie jonów chlorkowych, fluorkowych, krzemianowych, sodowych oraz ph Wyroby do izolacji cieplnej wyposażenia budynków i instalacji przemysłowych. Określanie deklarowanej przewodności cieplnej Wyroby do izolacji cieplnej w budownictwie-otuliny z wełny mineralnej Izolacja cieplna wyposażenia budynków i instalacji przemysłowych- Wymagania dotyczące projektowania, wykonania i odbioru robótj Rurociągi przemysłowe metalowe. Część 4: Wykonanie i montaż Aluminium i stopy aluminium - Blachy, taśmy i płyty - Warunki techniczne kontroli i dostawy Standard Specification for Thermal Insulation for Use in Contact with Austenitic Stainless Steel Standard Practice for Handling, Transporting, Shipping, Storage, Receiving, and Application of Thermal Insulation Materials for Use in Contact with Austenitic Stainless Steel Standard Specification for Mineral Fiber Hydraulic-Setting Thermal Insulating and Finishing Cement Standard Specification for Mineral Fiber Blanket Insulation and Blanket-Type Pipe Insulation (Metal-Mesh Covered) (Industrial Type) Standard Specification for Mineral Fiber Pipe Insulation Standard Specification for Mineral Fiber Block and Board Thermal Insulation Warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowlanomontażowych. TOM II Instalacje sanitarne i przemysłowe SP

5 3 PN-EN PN-EN PN-EN ISO PN-EN A1 Zbiorniki kriogeniczne-metody oceny skuteczności izolacji Wyroby do izolacji cieplnej w budownictwie-wyroby ze sztywnej pianki poliuretanowej (PU) produkowane fabrycznie-specyfikacja Materiały i wyroby budowlane Własciwosci cieplnowilgotnościowe-tabelaryczne wartości obliczeniowe i procedury określania deklarowanych i obliczeniowych wartosci cieplnych Wyroby do izolacji cieplnej w budownictwie-wyroby ze szkła piankowego (CG) produkowane fabrycznie-specyfikacja ASTM-C ASTM-C Standard Specification for Cellular Glass Thermal Insulation Standard Specification for Unraced Preformed Rigid Cellular Polyisocyanurate. Thermal Insulation. 3 Założenia projektowe Wszystkie powierzchnie rurociągów będą zaizolowane zgodnie z informacją podaną w wykazie rurociągów (typ izolacji, grubość izolacji) oraz na schematach procesowomotażowych (P&ID) Następujące, wymienione poniżej elementy rurociągów nie będą posiadały izolacji ciepłochronnej: - kołnierze i zawory (za wyjątkiem kołnierzy i zaworów rurociągów, w których medium roboczym jest para wodna lub kiedy rurociągi są ogrzewane jak pokazano w arkuszach danych w wykazie rurociągów) - poziomowskazy, manometry itp. jeśli nie są ogrzewane. Szczególną uwagę należy zwrócić na następujące elementy wyposażenia, które powinny pozostać nieizolowane: - otwory i rury odwadniające, - tabliczki fabryczne i inspekcyjne, strzałki pokazujące kierunek przepływu itp. Wszystkie stosowane normy podane w odpowiednich punktach tego opracowania muszą być przestrzegane o ile nie są podane inne wymagania. 4 Wymagania dotyczące izolacji 4.1 Ogólne SP

6 4.1.1 Grubość izolacji należy dobrać bazując na temperaturze roboczej medium Grubość izolacji dla kołnierzy i zaworów powinna być taka sama jak dla przyłączonego orurowania, jeśli izolacja jest wyspecyfikowana Dla aparatów, rurociągów i urządzeń, które nie wymagają ochrony ciepłochronnej należy zaizolować wszystkie powierzchnie zewnętrzne aparatów i urządzeń, gdzie obsługa przy wykonywaniu zwykłych obowiązków może się zetknąć z temperaturą przekraczającą 60ºC Obszar zabezpieczony izolacją PP (Izolacja ochronna dla personelu) wykonać na wysokości 2 m ponad poziomem obsługi oraz 0,5 m z każdej strony stanowiska obsługi, podestu, drabinki lub drogi komunikacyjnej Zawory, kołnierze i złączki nie wymagają izolacji ochronnej dla personelu Izolacji PP nie podlegają powierzchnie, gdzie wzrost temperatury ponad 60º C spowodowany jest działaniem czynników zewnętrznych takich jak bezpośrednie nasłonecznienie. 4.2 Oznaczenie izolacji Oznaczenie typu izolacji 3 Izolacja ciepłochronna, ekonomiczna Izolacja ciepłochronna /ogrzewanie parowe Izolacja ciepłochronna / grzanie elektryczne Izolacja ciepłochronna / grzanie olejowe Izolacja ochronna dla personelu Izolacja zimnochronna H ST ET HT PP C 4.3 Opis typu izolacji Izolacja ciepłochronna, ekonomiczna H. Izolacja wykonywana będzie na całej powierzchni rurociągów bądź urządzeń. Izolowane będą zawory, zasuwy i kołnierze rurociągów oraz połączenia kołnierzowe Izolacja ciepłochronna dla rurociągów ogrzewanych [ST, ET, HT]. Izolowane będą rurociągi i urządzenia w pełnym zakresie (z oprzyrządowaniem). Przed położeniem izolacji zamontowane będzie ogrzewanie elektryczne, parowe, olejowe. Kable grzewcze należy osłonić folią aluminiową Izolacja PP Izolowane są rurociągi i urządzenia z pominięciem osprzętu jak: armatura, kołnierze itp. Zakres izolacji może być ograniczony do odcinków przebiegających bezpośrednio przy ciągach komunikacyjnych i miejsc obsługiwanych przez personel SP

7 4.3.4 Izolacja zimnochronna C. Izolacja wykonywana będzie na całej powierzchni rurociągów. Izolowane będą zawory, zasuwy i kołnierze rurociągów oraz połączenia kołnierzowe. 5 Wymagania dotyczące materiałów 5.1 Ogólne Własności fizyczne materiałów izolacyjnych powinny odpowiadać wymaganiom norm przedmiotowych, a w przypadku ich braku powinny być zgodne z atestem dostawcy Własności mechaniczne materiałów izolacyjnych powinny zapewniać stałość kształtu i powierzchni oraz odporność na długotrwałą wibrację Własności fizyko-chemiczne materiałów izolacyjnych winny zapewniać ich trwałość w warunkach eksploatacyjnych, tzn. nie mogą się topić, spalać, lub wchodzić w reakcję niszczącą z izolowaną powierzchnią Materiały izolacyjne nie mogą być zawilgocone, z powodu możliwości wystąpienia korozji na izolowanej powierzchni ph materiału izolacyjnego powinien być pomiędzy 7 a Stosowanie materiałów innych niż hydrofobowych jest zabronione Stosowanie do izolacji materiałów palnych jest zabronione Kontakt płaszcza zewnętrznego i akcesoriów ocynkowanych / kadmowanych z elementami aparatów i rurociągów wykonanymi z austenitycznej stali nierdzewnej i / lub wykonanych ze stopów niklu jest niedopuszczalny Materiały izolacyjne przeznaczone do zaizolowania powierzchni wykonanych z austenityczne stali nierdzewnej muszą spełniać wymogi ASTM C795 oraz ASTM C Materiał izolacyjny Wełna mineralna - maty z wełny mineralnej minimalna gęstość 80kg/m 3, ASTM-C kształtki rurowe minimalna gęstość 95kg/m 3, ASTM-C płyty minimalna gęstość 80kg/m 3, ASTM-C-612 Materiały izolacyjne powinny spełniać standardy ASTM lub równorzędne. Zlecany materiał izolacyjny: SP

8 Materiał Maty z wełny mineralna na welonie szklanym lub folii aluminiowej Płyty przemysłowe z wełny mineralnej Otuliny cylindryczne z wełny mineralnej bez powłoki lub z powłoką ze zbrojonej folii aluminiowej Maty z wełny mineralnej na siatce drucianej ocynkowanej z folią aluminiową lub bez folii pomiędzy wełną a siatką Otuliny cylindryczne z wełny mineralnej Gęstość [kg/m³] Przewodność cieplna w temp +20 C [W/mK] Przeznaczenie 80 0,043 Temperatura powierzchni izolowanej do 200ºC ,043 Duże zbiorniki, temperatura powierzchni izolowanej do 250ºC 140 0,043 Temperatura powierzchni izolowanej do 200ºC ( nie ogrzewanych satelitkami) ,038 (w temp +10 C) Temperatura powierzchni izolowanej od 200ºC do 950º Niepalne Nienasiąkliwe 120 0,043 Temperatura powierzchni izolowanej o temp. 650º 5.3 Materiały zabezpieczenia izolacji Płaszcz osłonowy izolacji z blachy aluminiowej A1Z4R wg PN-87/H Płaszcz osłonowy wykonany z: - blachy aluminiowa o grubości 0,8mm dla rurociągów o średnicy do DN 200, - blachy aluminiowa o grubości 1,0mm dla rurociągów o średnicy powyżej DN Kit silikonowy o temperaturze stosowania 150 C-200 C Kit silikonowy wysokotemperaturowy do uszczelnienia połączeń płaszcza osłonowego izolacji oraz obróbek blacharskich z powierzchnią urządzenia Własności według ASTM-C Kit Terostat VII lub ekwiwalenty Uszczelnienie połączeń płaszcza osłonowego izolacji narażonych na przenikanie opadów atmosferycznych lub innych cieczy z otoczenia SP

9 5.4 Materiały pomocnicze Bednarka stalowa ocynkowana (powłoka ocynkowana wykonana zgodnie z PN-EN ISO 1461) o wymiarach 20mmx2mm na konstrukcje nośne izolacji rurociągów o średnicy od 100mm do 300mm i o wymiarach 30mmx3mm dla rurociągów o średnicy ponad 300mm o temperaturze powierzchni do 400 C Bednarka stalowa ze stali nierdzewnej wg PN-EN , PN EN do mocownia izolacji dla rurociagów ze stali nierdzewnej Drut stalowy ocynkowany o średnicy 1,2 do 1,5 mm do mocowania izolacji z otulin i mat. izolacyjnych bez siatki stalowej Zamki kapturowe do mocowania izolacji wykonanej z segmentów kapturowych Taśmy stalowe mocujące izolację oraz zamki kapturowe Przybliżone wymiary taśmy stalowej mocującej powinny być następujące: Średnica wewnętrzna urządzeń i do φ150 mm Powyżej φ 150 mm orurowania Wymiar taśmy 12 x 0.5 mm 20 x 0.5 mm Bezazbestowe płyty uszczelniajace FA-O stosowane jako przekładki izolacyjne konstrukcji nośnej płaszcza Tkanina szklana samoprzylepna Typ TSS 125g/cm2 jako przekładka izolacyjna pomiędzy konstrukcją nośną izolacji z bednarki ocynkowanej, a ścianą rurociągu wykonanego ze stali kwasoodpornej lub monelu Siatka heksagonalna o wymiarze oczka 20x20x0.5 mm, wykonana z drutu ocynkowanego. Osłona rurociągów technologicznych ogrzewanych satelitkami parowymi izolowanych matami na welonie szklanym Folia aluminiowa: służy do osłony rurociągów technologicznych ogrzewanych, izolowanych matami na welonie szklanym Wkręty samogwintujące (ø3,9 x 16mm) do bezpośredniego łączenia płaszcza osłonowego z konstrukcją nośną zaopatrzone w olejoodporną gumową uszczelke o grubości 2mm wraz z metalową podkładką SP

10 Wkręty stalowe nierdzewne samogwintujące do blach przeznaczone do łączenia płaszczów osłonowych na zakładkę. (Minimalna średnica Φ3,9 x 16mm dla orurowania) Zamki kapturowe nierdzewne (szybkozłączki), według atestu producenta. 6 Wymagania dotyczące wykonania izolacji 6.1 Zagadnienia ogólne Roboty izolacyjne należy prowadzić w sposób uporządkowany i zorganizowany, tak by nie zakłócać innych prac na instalacji. Wykonawca musi zastosować się do przepisów BHP obowiązujących w Grupie LOTOS S.A./LOTOS Asfalt Sp. z o.o Prace montażowe na rurociągach powinny być zakończone Przekazanie do izolacji rurociągów powinno być potwierdzone odpowiednim zapisem w dzienniku budowy, po zakończeniu prób odbiorowych/prób ciśnieniowych oraz potwierdzone protokołem odbioru Dla urządzeń i maszyn dostarczonych z izolacją termiczną, Dostawca powinien wypełnić i przesłać Klientowi do zatwierdzenia odpowiednią charakterystykę zastosowanych materiałów do izolacji Roboty izolacyjne prowadzone na zewnątrz budynków mogą być wykonywane tylko podczas suchej pogody Wykonaną izolację należy sukcesywnie zabezpieczać płaszczem osłonowym. Nie zaizolowane kompletnie płaszczem osłonowymi powierzchnie wystawione na działanie czynników atmosferycznych należy chronić przed zawilgoceniem. Izolację wykazującą jakiekolwiek ślady zawilgocenia należy usunąć i zastąpić nową Spawanie jakichkolwiek łączników do rurociągów / aparatów jest niedozwolone. Należy przewidzieć inne sposoby mocowania elementów izolacji, takie jak: opasanie taśmami lub wiązanie za pomocą drutu SP

11 6.1.8 Izolacja na kołnierzach i armaturze musi pozostawić wystarczającą przestrzeń dla wymiany śrub bez zniszczenie izolacji wewnętrznej. Prześwit pomiędzy tyłem kołnierza a izolacją powinien wynosić minimum długość śruby + 25 mm (wg rys. 5, 6) Izolacja armatury nie może ograniczać możliwości wykonywania jej czynności regulacyjnych ponadto powinna być łatwa w demontażu Połączenia materiałów izolacyjnych będą przesunięte względem siebie. Izolacja będzie miała styki szczelne. Nieszczelności będą wypełnione materiałem izolacyjnym Powierzchnie izolowane muszą być całkowicie czyste, odolejone, suche, zabezpieczone antykorozyjnie itp. Nakładanie izolacji na powierzchnie brudne, czy zawilgocone jest zabronione Minimalny odstęp pomiędzy izolacją a jakąkolwiek przeszkodą, taką jak konstrukcje nośne, schody, podesty, drabiny oraz rurociągi wynosi 50 mm. Kiedy taki odstęp jest niemożliwy do uzyskania, wykonawca izolacji powinien poinformować klienta w celu podjęcia działania naprawczego Pierścienie usztywniające wystające poza obręb izolacji będą izolowane i zabezpieczone płaszczem z blachy Przed zabezpieczeniem izolacji płaszczem osłonowym należy ją skontrolować, zwracając uwagę na występowanie pomiędzy złączami mat izolacyjnych pustych przestrzeni, pęknięć. Wyżej wymienione wady należy wypełnić materiałem izolacyjnym Elementy płaszcza osłonowego należy montować z uwzględnieniem zakładek podłużnych i obwodowych po 40-50mm. Połączenia płaszcza wykonać za pomocą wkrętów ze stali nierdzewnej Powierzchnie izolowane wykonane ze stali nierdzewnej oraz / lub ze stopów niklu należy zabezpieczyć tkaniną szklaną samoprzylepną przed możliwością kontaktu z elementami ocynkowanymi Podczas dwuletniej eksploatacji, izolacja nie powinna wykazywać zwisu materiału izolacyjnego, widocznych uszkodzeń mechanicznych płaszcza (nie spowodowanych niewłaściwą eksploatacją) oraz spadku jakości strat cieplnych, większego niż 10 % w stosunku do pomiaru odbiorowego Temperatura na zewnętrznej powierzchni izolacji nie powinna przekraczać 50 C przy temperaturze otoczenia nie przekraczającej 40 C Izolacja w jednej warstwie nie powinna być grubsza niż 75 mm. Grubsze izolacje należy nakładać warstwami, każdą oddzielnie (80mm=40mm+40mm, 90mm=50mm+40mm, 100mm+50mm+50mm) SP

12 Przed rozpoczęciem prac izolacyjnych, reprezentatywne próbki materiałów izolacyjnych należy przedłożyć klientowi do zatwierdzenia. Po zatwierdzeniu próbki te powinny być oznakowane i przechowywane do porównania w przyszłości Zakończenie prac izolacyjnych na obiekcie powinno być udokumentowane protokołem odbioru. 6.2 Wymagania dotyczące składowania materiałów Materiały izolacyjne winny być składowane w zadaszonych obiektach magazynowych. Na placu budowy materiały izolacyjne winne być składowane na paletach lub innych podwyższeniach, zabezpieczone przed opadami i podciekaniem wody od spodu. 6.3 Izolacja rurociągów Przykładowe sposoby izolacji rurociągów pokazano na rys 1 8 (pkt 9) Dla rurociągów o średnicy powyżej 100 mm izolowanych matami z wełny mineralnej należy zastosować konstrukcje nośną. Konstrukcję należy montować skręcając śrubami Prefabrykowane elementy izolacji (otuliny) będą szczelnie przylegać do siebie i będą mocowane do rurociągu za pomocą drutu lub taśmy stalowej w dwóch punktach otuliny. Dla rur do 18 należy stosować drut, powyżej taśmę stalową. W przypadku izolacji warstwowej, wewnętrzna warstwę należy mocować drutem. Styki podłużne sąsiednich otulin winny być przesunięte względem siebie. Izolacja otulinami nie wymaga stosowania konstrukcji nośnej Izolacja powinna zostać odpowiednio wyprofilowana w miejscach mocowania czy prowadzenia rurociągu, łuki należy wypełnić materiałem izolacyjnym luźnym Izolacja na długich (ponad 9m) biegnących w pionie lub w ukosie (do 45º odchylenia od pionu) rurociągach wymaga konstrukcji nośnej. Jeśli konstrukcja nośna jest niedostępna należy zamontować pierścienie wsporcze (dopuszczalne jest wykorzystanie podparć rurociągu). Rozstaw pierścieni wsporczych nie może przekraczać 9m. Grubość pierścienia wsporczego wynosi 4.5mm. Szerokość powinna być równa połowie grubości izolacji dla pojedyńczej warstwy oraz całą grubość izolacji wewnętrznej plus połowa grubości zewnętrznej w przypadku izolacji podwójnej. Nie dopuszcza się spawania pierścieni wsporczych do rurociągów Konstrukcja nośna powinna być również montowana w górnej części kołnierzy rurociągów pionowych lub pochylonych aby uniemożliwić obsunięcie się izolacji umożliwiając jednocześnie montaż śrub SP

13 6.3.6 Izolację z mat izolacyjnych bez siatki powinna być mocowana opaskami z drutu ocynkowanego, stosując trzy opaski na każdy 1mb izolacji Odległość pomiędzy pierścieniami a górną krawędzią izolacji powinna wynosić ~25mm, lukę należy wypełnić luźnym materiałem izolacyjnym Izolację kołnierzy i zaworów powinna być wykonana w postaci kapturów łatwych do demontażu i ponownego montażu. Do mocowania kapturów zastosować zamki kapturowe W izolacji rurociągów powinny zostać wykonane okienka inspekcyjne (okienka pomiarowe) w celu kontroli grubości ścianki rurociągów. Okienka inspekcyjne powinny być wypełnione wełną mineralną, zabezpieczone szczelną pokrywą zamocowaną na izolacji w sposób łatwy do demontażu i chroniący to miejsce przed warunkami atmosferycznymi. Ilości okienek inspekcyjnych i ich usytuowanie zgodne z ilością podaną w dokumentacji powykonawczej izometryków Okienka inspekcyjne powinny być wykonane na wszystkich rurociągach o średnicy DN>4 oraz powinny zapewnić dostęp głowicy ultradźwiękowej do ścianki rurociągu (otwór o średnicy około 120mm) Okienka inspekcyjne powinny być opisane (ponumerowane) przez Wykonawcę Demontowalna izolacja powinna być zastosowana na kompensatorach (Rys. 4) Grubość wykonywanej izolacji nie powinna się różnić od grubości określonej w projekcie więcej niż: - 5mm i +10mm przy grubości izolacji do 100mm - 5mm i +10% grubości izolacji, przy grubości izolacji powyżej 100mm Gęstość izolacji nie powinna się róznić od wymaganej więcej niż ±10% Grubość izolacji dla kolan powinna być równa grubości odcinków prostych rurociągu. Izolacja powinna być dopasowana do krzywizny kolana Sposób izolowania zaworów i kołnierzy pokazano na rysunkach 5,6, Należy stosować przewymiarowane otuliny dla rur grzanych elektrycznie: - Dla rur do 2 otulina o 1 większa od rozmiaru rury. - Dla rur powyżej 2 otulina o 2 większa od rozmiaru rury Dla niektórych rurociągów ogrzewanych elektrycznie należy wykonać przed założeniem taśm grzewczych tzw. preizolację. Rurociągi te będą zaizolowane całkowicie dopiero po założeniu taśm grzewczych zgodnie z wytycznymi branży elektrycznej SP

14 6.4 Płaszcz osłonowy izolacji Izolacja będzie chroniona przed zniszczeniem za pomocą płaszcza osłonowego wykonanego z arkuszy blachy aluminiowej. Arkusze blach przed montażem należy usztywnić przez rowkowanie jednej krawędzi podłużnej i poprzecznej Arkusze blach na zakładkach dylatacyjnych należy mocować za pomocą taśm stalowych bez stosowania wkrętów do blach. Na zakładkę dylatacyjną należy założyć taśmę uszczelniającą w celu jego lepszego uszczelnienia Połączenia blach płaszcza osłonowego należy uszczelnić kitem ze względu na możliwość przenikania wody z opadów atmosferycznych lub innych źródeł Płaszcz izolacji w miejscach przenikania się płaszcza z podparciem należy uszczelnić płytami uszczelniajacymi np. FA Warunki techniczne wykonania i odbioru Izolacja powinna być wykonana zgodnie z wymaganiami określonymi w normatywach podanych w punkcie 2. Zastosowane materiały lub wyroby izolacyjne powinny być identyfikowalne na podstawie dokumentu zwiazanego z dostawą i powinny zawierac co najmniej: - nazwę i znak producenta, - nazwę i typ materiału izolacyjnego - numer partii i datę produkcji - znak kontroli producenta Do każdej dostawy materiałów lub wyrobów izolacyjnych powinien być dołączony certyfikat lub deklaracja zgodności dostarczonych materiałów zgodnie z Polską Normą lub aprobatą techniczną Odbiór międzyoperacyjny izolacji właściwej W przypadku stosowania płaszczy ochronnych, po zamontowaniu których niemożliwa będzie ocena jakości izolacji właściwej, należy przeprowadzić odbiór międzyoperacyjny, którego zakres obejmuje badania na zgodność: - wykonania izolacji właściwej z wymaganiami podanymi w punkcie liczby warstw izolacji - sposobu wykonania zamocowania izolacji (rodzaju elementów mocujących, ich liczby oraz odstępów pomiędzy nimi) - sposobu wykonania oraz rozmieszczenia konstrukcji wsporczych i szpilek podtrzymujacych izolacje (jeśli są wymagane) - jakość wykonania doszczelnienia styków wzdłużnych i poprzecznych elementów elementów izolacji (głównie w odniesieniu do otulin izolacyjnych ze sztywnych tworzyw porowatych) SP

15 Odbiór płaszcza ochronnego 2 W ramach odbioru płaszcza ochronnego należy sprawdzić: - typ, rodzaj, odmiany gatunków zastosowanych materiałów - poprawność wykonania zakładów wzdłużnych i porzecznych elementów płaszcza - technologi wykonania płaszcza i konsekwencji jego szczelności (dotyczy to głównie płaszczy ochronnych izolacji przewodów i urządzeń napowietrzanych) - lokalizację i numeracje okienek inspekcyjnych Badania odbiorcze Program badań podano w tabeli poniżej 2 L.p Rodzaj badania Termin badania Wykonawca badania 1 Sprawdzenie wymagań ogólnych dotyczących materiałów 2 Sprawdzenie własności fizykochemicznych materiałów 3 Sprawdzenie ogólnych cech zewnętrznych 4 Sprawdzenie wykonania izolacji właściwej 5 Sprawdzenie wykonania płaszcza osłonowego 6 Sprawdzenie grubości wykonanej izolacji i jakości wykonani izolacji 7 Sprawdzenie zaciśnięcia montażowego izolacji 8 Sprawdzenie lokalizacji okienek inspekcyjnych (pomiarowych) i ich numeracji Przed wykonaniem izolacji W trakcie wykonywania izolacji Podczas odbioru izolacji Producent izolacji Wykonawca izolacji Odbiorca izolacji Grubość izolacji Grubość izolacji i rodzaj dla poszczególnych rurociągów wyszczególniona będzie w dokumentacji Wykaz rurociągów oraz zgodna z załączonymi tabelach pkt 7.1, SP

16 Tabela nr 7.1. Grubość izolacji ciepłochronnej typu H rurociągów z mat i otulin z wełny mineralnej Średnica nominalna Zakresy temperatur roboczych (max robocza pracy ciągłej) w C rurociągu Dn [ cale ] [ mm ] Grubość izolacji w mm 1/ / / Urządzenia > Uwagi: 1. Jeśli średnica aparatu, jest mniejsza niż 36 to należy stosować grubości izolacji jak dla rurociągów 2. W przypadku grubości izolacji większej niż najgrubsza z programu produkcji należy układać izolację warstwowo zestawiając odpowiednie grubości tak aby suma łączonych warstw była nie mniejsza niż podano w tabeli. 3. Dopuszcza się wykonanie zestawienia: grubość izolacji strata ciepła, w oparciu o posiadane przez dostawców programy doboru grubości izolacji SP

17 Tabela nr 7.2. Grubość izolacji typu PP z mat i otulin z wełny mineralnej zabezpieczającej przed oparzeniami Średnica nominalna Zakresy temperatur roboczych (max robocza pracy ciagłej) w C rurociągu Dn [ cale ] [ mm ] Grubość izolacji w mm 1/ / / Urządzenia > Uwagi: 1. Jeśli średnica urządzenia jest mniejsza niż 36 to należy stosować grubości izolacji jak dla rurociągów 2. W przypadku grubości izolacji większej niż najgrubsza z programu produkcji należy układać izolację warstwowo zestawiając odpowiednie grubości tak aby suma łączonych warstw była nie mniejsza niż podano w tabeli. 3. Dopuszcza się wykonanie zestawienia: grubość izolacji strata ciepła, w oparciu o posiadane przez dostawców programy doboru grubości izolacji SP

18 8 Zasady BHP i P.poż przy wykonywaniu robót izolacyjnych W obiektach przemysłowych występuje duże zagrożenie bezpieczeństwa pracy, szczególnie przy robotach inwestycyjnych, gdzie na każdym placu budowy przebywa jednocześnie wielu wykonawców. Podczas montażu izolacji należy przestrzegać przepisów BHP ogólnie obowiązujących oraz szczegółowych obowiązujących na terenie GL S.A / LOTOS Asfalt Sp. z o.o. Wszystkie prace wykonane w obrębie czynnej instalacji muszą być wykonywane w oparciu o szczegółowe instrukcje i pod nadzorem Zakładowej Straży Pożarnej. Z tego względu, pracownicy zatrudnieni przy wykonawstwie robót powinni odbywać podstawowe przeszkolenia BHP oraz posiadać certyfikaty bezpieczeństwa ze zwróceniem szczególnej uwagi na specyficzne zagrożenia występujące przy budowie tego typu obiektów. Pracownicy winni być wyposażeni w środki ochrony osobistej takie jak: - okulary ochronne - kaski ochronne - pasy i liny bezpieczeństwa - odpowiednią odzież ochronną - obuwie - maski pyłochłonne( przy robotach gdzie występuje zapylenie) Stosowanie sprzętu i środki ochrony osobistej winno być na bieżąco kontrolowane przez nadzór techniczny wykonawcy robót oraz służbę BHP. Przy robotach izolacyjnych wykonywanych z rusztowań należy przestrzegać zasad dotyczących odbioru i kontroli w okresie eksploatacji. Odnośnie przepisów P.poż obowiązują zalecenia i przepisy Inwestora. 9 Wykaz rysunków - Rys 1 Typowa izolacja ciepłochronna dla odcinka prostego rurociągu - Rys 2 Izolacja ciepłochronna dla kolana poniżej 2 - Rys 3 Izolacja ciepłochronna dla kolana powyżej 2 - Rys 4 Izolacja ciepłochronna dla kompensatora - Rys 5 Izolacja ciepłochronna dla zaworów - Rys 6 Typowa izolacja ciepłochronna dla kołnierzy-izolacja demontowalna - Rys 7 Typowa izolacja ciepłochronna dla kołnierzy-izolacja demontowalna - Rys 8 Typowa izolacja ciepłochronna dla rurociagów ogrzewanych SP

19 Rys 1 Typowa izolacja ciepłochronna dla odcinka prostego rurociągu SP

20 Rys 2 Izolacja ciepłochronna dla kolana poniżej SP

21 Rys 3 Izolacja ciepłochronna dla kolana powyżej SP

22 Rys 4 Izolacja ciepłochronna dla kompensatora SP

23 Rys 5 Izolacja ciepłochronna dla zaworów SP

24 Rys 6 Typowa izolacja ciepłochronna dla kołnierzy-izolacja demontowalna SP

25 Rys 7 Typowa izolacja ciepłochronna dla kołnierzy-izolacja demontowalna SP

26 Rys 8 Typowa izolacja ciepłochronna dla rurociagów ogrzewanych SP

27 10 Izolacja zimnochronna 10.1 Materiał izolacyjny Zlecany materiał izolacyjny: 3 Szkło piankowe (Fomgals) Wg ASTM C typ I (płyty) stopięń lub 6 dla łupków gotowych otulin Szkło piankowe - elementy do izolacji rurociągów tj łupiny, segmenty powinny spełniać standardy podane w specyfikacji ASTM C lub równorzędne Gęstość: [kg/m³] +/-10% zgodnie z ASTM C303 Przewodność cieplna w temp +20 C 0,042 [W/mK] w temp. 10 C: Temperatur pracy: -200 C do +120 C Wytrzymałość na ściskanie: [kpa] Wytrzymałość na rozciąganie: [kpa]150 Wytrzymałość na zginanie: [kpa] Absorbcja wody 0.5% Paraprzepuszczalność max [ng/pa.s.m] Klasa ogniowa niepalne Pianka poliizocyjanurowej PIR Wg ASTM C591 typ III lub IV stopięń 2 Gęstość: [kg/m³] Przewodność cieplna w temp +10 C: [W/mK] Temperatur pracy: -200 C do +120 C Minimalna wytrzymałość na ściskanie: w kierunku równoległym [kpa] w kierunku prostopadłym [kpa] (wg ASTM D 1621 lub EN 826) Wytrzymałość na rozciąganie: w kierunku równoległym [kpa] w kierunku prostopadłym [kpa] (wg EN 1604/ASTM D 2126) Absorbcja wody 1% Paraprzepuszczalność max [ng/pa.s.m] (wg ASTM E 96) Akceptowany produkt np TERECPIR lub podobny SP

28 10.2 Materiały zabezpieczenia izolacji zimnochronnej Płaszcz osłonowy izolacji z blachy aluminiowej A1Z4R wg PN-87/H Płaszcz osłonowy wykonany z: - blachy aluminiowa o grubości 0,8mm dla rurociągów o średnicy do DN 200, - blachy aluminiowa o grubości 1,0mm dla rurociągów o średnicy powyżej DN Elastyczny klej do łączenia elementów z Fomglas, do uszczelnienia spoin między elementami, np. klej PITTSEAL Elastyczny klej/powłoka paroszczelna używana z materiałami izolacyjnymi z poliuretanu, szkła spienionego FOSTER CRTOGENIC COATING Taśma do mocowania izolacji z włókna szklanego samoprzylepna np Taśma TEMFIBER Przekładki izolujace np. Cryogenic Isulation Spacer E-Type Uszczelniacz płaszcza osłonowego na izolacji np. FOSTER METALSEALANTl Mastyk na bazie bitumów, elastyczny, tworzący barierę paroszczelną do zabezpieczenia powierzchni zewnętrznych elementów Fomgals np. Mastyk PITTCOTE Materiały pomocnicze Wkręty stalowe nierdzewne samogwintujące do blach przeznaczone do łączenia płaszczów osłonowych na zakładkę. (Minimalna średnica Φ3,9 x 16mm dla orurowania) Zamki kapturowe nierdzewne Grubość izolacji zimnochronnej Grubość izolacji i rodzaj dla poszczególnych rurociągów wyszczególniona będzie w dokumentacji Wykaz rurociągów oraz zgodna z załączonymi tabelach pkt , SP

29 Tabela nr Grubość izolacji zimnochronnej typu C rurociągów z otulin z pianki PUR/PIR Średnica nominalna Zakresy temperatur roboczych (max robocza pracy ciągłej) w C Rurociągu Dn [ cale ] [ mm ] Grubość izolacji w mm 1/ / / Podpory rurociągów w technologii termoizolacyjnej pianka PIR muszą być izolowane 2. W przypadku grubości izolacji większej niż najgrubsza z programu produkcji należy układać izolację warstwowo zestawiając odpowiednie grubości tak aby suma łączonych warstw była nie mniejsza niż podano w tabeli. 3. Dopuszcza się wykonanie zestawienia: grubość izolacji strata ciepła, w oparciu o posiadane przez dostawców programy doboru grubości izolacji SP

30 Tabela nr Grubość izolacji zimnochronnej typu C rurociągów z Foamglas Średnica nominalna Zakresy temperatur roboczych (max robocza pracy ciągłej) w C Rurociągu Dn [ cale ] [ mm ] Grubość izolacji w mm 1/ / / Uwagi: 4. Podpory rurociągów w technologii termoizolacyjnej FOAMGLAS muszą być izolowane szkłem piankowym FOAMGLAS S3 5. W przypadku grubości izolacji większej niż najgrubsza z programu produkcji należy układać izolację warstwowo zestawiając odpowiednie grubości tak aby suma łączonych warstw była nie mniejsza niż podano w tabeli. 6. Dopuszcza się wykonanie zestawienia: grubość izolacji strata ciepła, w oparciu o posiadane przez dostawców programy doboru grubości izolacji Izolacja rurociągów zimnochronnych Przykładowe sposoby izolacji rurociągów pokazano na rys (pkt 10.8) SP

31 Wszystkie prace powinny być wykonanae zgodnie ze specifikacją oraz zaleceniem producenta / wykonawcy izolacji zimnochronnej. Pominięte szczegóły wykonania izolacji nie zwalniają wykonawcy z obowiązku dostarczenia prawidłowo zaprojektowanej i wykonanej izolacji zgodnie z aktualnymi dopuszczalnymi praktykami budowlanymi W przypadku, gdy materiały odbiegają od wymienionych w pkt należy uzyskać pisemną akceptacje Zamawiającego. Produkty o podobnych właściwościach mogą zostać dopuszczone do zastosowania po podaniu informacji dotyczących zakresów temperatur, przewodości, palności itp Okna inspekcyjne, zawory zaizolowane w całości powinnye być zaznaczone i opisane na płaszczu osłonowym, tabliczki znamionowe zabezpieczone/ uszczelnione przed wilgocią Grubość izolacji rurociągów zgodie z tabelą 10.1 lub Grubość izolacji powyżej 80 mm dla izolacji z pianki PIR / 100mm dla izolacji z fomglas powinny być nakładane w dwóch warstwach. Dla grubości powyżej 150mm w trzech warstwach Prefabrykowane elementy izolacji będą szczelnie przylegać do siebie i będą mocowane do rurociągu za pomocą taśmy ze stali nierdzewnej stalowej w conajmniej dwóch punktach segmentów. Styki podłużne sąsiednich segmentów winny być przesunięte względem siebie. Izolacja powinna zostać odpowiednio dopasowana w miejscach mocowania czy prowadzenia rurociągu. Do mocowania należy używać taśm wykonanych ze stali nierdzewnej szer. 12,7mm, grubość 0,5mm. Zabronione jest używanie drutu ze względu na możliwości przecięć elementów izolacji Izolacja na długich (ponad 9m) biegnących w pionie lub w ukosie (do 45º odchylenia od pionu) rurociągach wymaga konstrukcji nośnej. Jeśli konstrukcja nośna jest niedostępna należy zamontować pierścienie wsporcze (dopuszczalne jest wykorzystanie podparć rurociągu). Rozstaw pierścieni wsporczych nie może przekraczać 9m. Grubość pierścienia wsporczego wynosi 4.5 mm. Szerokość powinna być równa połowie grubości izolacji dla pojedyńczej warstwy oraz całą grubość izolacji wewnętrznej plus połowa grubości zewnętrznej w przypadku izolacji podwójnej. Nie dopuszcza się spawania pierścieni wsporczych do rurociągów Konstrukcja nośna powinna być również montowana w górnej części kołnierzy rurociągów pionowych lub pochylonych aby uniemożliwić obsunięcie się izolacji umożliwiając jednocześnie montaż śrub Płaszcz osłonowy izolacji kołnierzy i zaworów powinna być wykonana w postaci kapturów łatwych do demontażu i ponownego montażu. Do mocowania kapturów zastosować zamki kapturowe Grubość izolacji na zaworach, kołnierzach itp. powinna być taka sama jak grubość izolacji na rurociągach na którym są zamontowane Wstępnie uformowane elementy izolacji dostępne na rynku mogą być zastosowane pod warunkiem, ze spełniają wszystkie wymagania dotyczące izolacji rury prostej SP

32 W przypadku, gdy do mocowania rurociągu stosowane są wsporniki - siodła rur montowane z wieszaka należy grubość izolacji siodła przyjąć taką sama jak dla rurociągu (przypadek, gdy wymagana jest wysoka wytrzymałość na ściskanie) Podparcia rurociągów powinny być izolowane, taka samą grubością izolacji jak rurociągi Kształtki izolacyjne dla zaworów powinny być zabezpieczone płaszczem osłonowym z prefabrykowanych osłon motażowych Proste odcinki rur powinny byc izolowane odpowiednimi łupinami lub segmentami Izolacje odcinków prostych rurociągu należy wykonać z pełnych jednostek długości izolacji. Izolację odcinka prostego zakończyć poprzez wycięcie odcinka/kawałka izolacji. Nie można użyć wyciętych kawałków, skrawków do ponownej izolacji ponieważ złacza izolacyjne muszą być dokładnie dopasowane do siebie na wszystkich powierzchniach Prefabrykowane elementy izolacji (kształtki, prostki,) szczelnie przylegające do siebie powinny być mocowane do rurociągu za pomocą taśm stalowych conajmniej w dwóch punktach. Styki podłużne sąsiednich elementów izolacji winny być przesunięte względem siebie dla izolacji wielowarstwowej Niestandardowe elementy izolacji (kolanka, trójniki, redukcje, kształtki ) powinny być izolowane na miejscu zaadoptowanymi standardowymi elementami (przycinanie na wymiar) Kołnierze i zawory powinny być izolowane elementami wykonanymi z kształtek / prostek rur o większych wymiarach niż średnica rurociągu. Dopasowane powinno być wykonane na miejscu Dla rurociągów < 2 należy zapewnić szczeliny skurczowe w izolacji. Szczeliny powinny być ~co 3,7m na odcinku prostym rurociągu, na którym nie wystepują kołnierze, kształtki zawory. Instalacja szczelin skurczowych zgodnie z zaleceniem producenta izolacji W pierwszej kolejności powinny być izolowane kołnierze, zawory, kolanka o ile warunki terenowe na to pozwalają Wewnętrzną strona pierwszej warstwy FOAMGLAS należy zabezpieczyć warstwą anyścierną przed ścieraniem spowodownym np. drganiami o ile jest wymagane. Warstwa antyścierna może być nakładana na kształtki w fabryce lub na miejscu montażu izolacji. W przypadku gdy warstwa antyścierna nakładana jest na miejscu powierzchnia rurociągu musi być sucha Należy unikać stosowania włóknistej warstwy amortyzujacej pomiędzy izolacja Fomglas a płaszczem osłonowym. Tkaniny włókniste absorbują wilgoć z otocznia w czasie wilgotnej pogody SP

33 Izolacja powinna być montowana z przesunieciem połączeń, jeżeli jest to możliwe łączenia powinny być przesuniete w pionie o połowę elementu w stosunku do siebie, na krótkich odcinkach (poniżej 2m). Poniżej pokazano przykładowy montaż segmetów izolacji na rurociągu Dla uzyskania pełnej szczelnosci izolacji Folglas wszystkie połączenia zewnętrznej warstwy powinny być uszczelnione np PITTSEAL 444N. Należy zwrócić uwagę aby wszystkie elementy były dopasowane do siebie przed nałożeniem uszczelniacza. Nie można stosować materiału zbyt szerokiego do wypełnienia szczelin ponieważ prowadzi to powstawania mostków termicznych. Zewnętrzna warstwa izolacji powinna być mocowana conajmniej dwoma opaskami /taśmami na jednej długości standardowej (600mm) Wytrzymałość na ściskanie szkła piankowego dla izolacji rur pionowych umożliwia stosowanie izolacji samonośną. Dla dużej wysokości rurociągu należy stosować pierścienie wsporcze umieszczone w odpowiednich odległościach pionowych lini prostych oraz w pobliżu kształtek (np kolanek) celem uniknięcia nadmiernego ruchu termicznego. (punkt ) Segmenty izolacji dla kolanka, reduktorów, trójników powinny być prefabrykowane, pozostałe elementy powinny być dopasowywane z łupin, segmentów na miejscu. Wszystkie zewnętrzne połączenia powinny być uszczelnione Kołnierze i zawory powinny być izolowane z powłoki rur o większych wymiarach dostosowanych na miejscu i ewentualnie przyklejone do wnętrza zewnętrznej obudowy. Izolacja kołnierzy, zaworów, filtrów itp wykonywana z łupin/ płyt powinna być dopasowywana na montażu Puste przestrzenie pomiędzy osprzętem i izolacją powinny być wypełnione materiałem izolacyjnym celem zapobiegania (pompowania) zamkniętego powietrza dla ekstremalnych zmian temperatury. Pusta przestrzenie należy wypełnić małymi elementami Foamglas 10.6 Płaszcz osłonowy izolacji Montaż płaszcz osłonowego dla izolacji zimnochronnej tak jak podano dla izolacji ciepłochronnej punkt Wymagania dotyczące wykonania izolacji, składowania materiałów, odbiorów izolacji SP

34 Wymagania dotyczące wykonania izolacji składowania, odbiorów patrz punkt 6,7, Spis rysunków izolacji zimnochronnej Rys 9 Typowa izolacja zimochronna rurociagów Rys 10 Przykładowy dwuwarstwowy system termoizolacji dla temperatur medium - 50 C do -200 C Rys 11 Typowa izolacja zinnochronna dla odcinka prostego rurociągu Rys 12 Typowa izolacja zimochronnadla zaworów Rys 13 Typowe elementy do izolacji kołnierzy i zaworów SP

35 Rys 9 Typowa izolacja zimnochronna rurociągów SP

36 Rys 10 Przykładowy dwuwarstwowy system termoizolacji dla temperatur medium -50 C do -200 C 3 1. Masa odporna na ścieranie PC*AA COMPOUND 2A (alternatywnie) 2. Łupiny / segmnety FOAMGLAS 3. Opaska mocująca 4. Kit PITTSEAL Metalowa opaska mocująca 6. Mastyk tworzący barierę paroszczelną PITTCOTE Płaszcz osłonowy SP

37 Rys 11 Typowa izolacja zinnochronna dla odcinka prostego rurociągu SP

38 Rys 12 Typowa izolacja zimnochronna dla zaworów SP

39 Rys 13 Typowe elementy do izolacji kołnierzy i zaworów SP