Centrum Edukacji Nauczycieli w Suwałkach SZCZEGÓŁOWY PLAN I PROGRAM KURSU KWALIFIKACYJNEGO DLA OŚWIATOWEJ KADRY KIEROWNICZEJ

Transkrypt

1 Centrum Edukacji Nauczycieli w Suwałkach Załącznik nr 1 SZCZEGÓŁOWY PLAN I PROGRAM KURSU KWALIFIKACYJNEGO DLA OŚWIATOWEJ KADRY KIEROWNICZEJ Opracowany na podstawie zasad organizacji oraz ramowego planu nauczania kursu kwalifikacyjnego dla oświatowej kadry kierowniczej ustalonych przez Ministra Edukacji Narodowej Suwałki, listopad 2014

2 PROGRAM KURSU KWALIFIKACYJNEGO DLAOŚWIATOWEJ KADRY KIEROWNICZEJ KURS KWALIFIKACYJNY DLA OŚWIATOWEJ KADRY KIEROWNICZEJ warunki i kryteria organizacji na podstawie rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 19 listopada 2009 r. w sprawie placówek doskonalenia nauczycieli (Dz.U. Nr 200, poz.1537 z późń. Zm.) ustala się ZASADY ORGANIZACJI ORAZ RAMOWY PLAN NAUCZANIA KURSU KWALIFIKACYJNEGO DLA OŚWIATOWEJ KADRY KIEROWNICZEJ: 1. OGÓLNE ZAŁOŻENIA KURSU KWALIFIKACYJNEGO Z ZAKRESU ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA OŚWIATĄ 1.1. CELE Cel główny: Wyposażenie uczestników kursu w wiedzę i umiejętności potrzebne do sprawnego i twórczego zarządzania szkoła lub placówką oświatową, z uwzględnieniem wymogów reformy edukacji. Cele szczegółowe: Po ukończeniu kursu uczestnik powinien dysponować umiejętnościami w następujących dziedzinach: komunikacji społecznej; kierowania zespołem ludzkim; stosowania prawa oświatowego i finansowego; kierowania procesem wspierania jakości pracy szkoły (wiedza i umiejętności stosowania metod badawczych w procesie diagnozy pracy szkoły); kierowania rozwojem szkoły; samokształcenia i planowania własnego rozwoju; wspierania rozwoju zawodowego nauczyciela; stosowania nowoczesnych technik informacyjnych w zarządzaniu; organizacji pracy administracyjno-biurowej; współpracy z otoczeniem szkoły; 1.2. UCZESTNICY Uczestnikami kursu mogą być: dyrektorzy, wicedyrektorzy przedszkoli, szkół podstawowych, gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych i placówek oświatowych; nauczyciele spełniający wymogi kwalifikacyjne zawarte w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (t.j.: Dz. U. 2013, poz.1207 z późniejszymi zmianami).

3 1.3. PLAN KURSU KWALIFIKACYJNEGO Z ZAKRESU ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA OŚWIATĄ Lp. Blok tematyczny LICZBA GODZIN I SEMESTR PRAKTYKA II SEMESTR ogółem wykład ćwicz. ogółem wykład ćwicz. ogółem wykład ćwicz. 1. Ogólna teoria organizacji i zarządzania Prawo oświatowe Psychologia w kierowaniu placówką oświatową Kierowanie zmianą Zarządzanie jakością-ewaluacja pracy placówki Kierowanie i administrowanie placówką oświatową Projektowanie koncepcji pracy placówki Organizacja procesu pedagogicznego placówki w warunkach reformy systemu edukacji Placówka a środowisko lokalne Razem: wykłady + ćwiczenia Praktyka kierownicza Seminarium dyplomowe 4 4 RAZEM

4 1.4. ORGANIZACJA KURSU Przyjmuje się następujące parametry organizacyjne kursu: kurs trwa dwa semestry; minimalna liczba godzin zajęć godz. obowiązkowych + 20 godz. do dyspozycji organizatora kursu: organizacja zajęć cztery sesje dziennie po 2 godz. lekcyjne (8 godz. lekcyjnych), zajęcia o charakterze teoretycznym (z przewagą metod podających) nie mogą stanowić więcej niż 30% ogółu zajęć; liczba uczestników w grupie - max 25 osób; praktyka kierownicza - minimum pięć dni; ewaluacja wewnętrzna - zgodnie z przyjętymi procedurami i narzędziami; ewaluacja zewnętrzna - dokonuje organ sprawujący nadzór pedagogiczny KADRA PROWADZĄCA Zajęcia dydaktyczne prowadzone będą przez: nauczycieli akademickich; edukatorów posiadających certyfikaty krajowych instytucji oświatowych; dyrektorów szkól i placówek oświatowych oraz nauczycieli posiadających dyplom ukończenia formy doskonalenia z zakresu organizacji i zarządzania oświatą oraz mających doświadczenie na stanowisku kierowniczym; Praktyki kierownicze prowadzone będą przez dyrektorów szkół i placówek oświatowych posiadających: dyplom ukończenia formy doskonalenia z zakresu organizacji i zarządzania oświatą; znaczące sukcesy w procesie zmian edukacyjnych w ciągu ostatnich pięciu lat WARUNKI UKOŃCZENIA KURSU aktywny udział we wszystkich zajęciach; zdanie obowiązkowych egzaminów; zaliczenie praktyki; napisanie i obrona pracy dyplomowej; Uwagi organizacyjne: dopuszczalna (usprawiedliwiona) absencja - 10% czasu trwania zajęć dydaktycznych. obowiązkowa obecność na wszystkich zajęciach praktycznych DOKUMENTACJA KURSU dokument stwierdzający wydanie zgody na prowadzenie kursu, zgodnie z obowiązującym prawem; program kursu; harmonogram kursu;

5 procedury i narzędzia ewaluacji wewnętrznej; dziennik zajęć; dzienniki praktyk; protokoły egzaminów; prace dyplomowe; rejestr wydanych świadectw. 2. RAMOWE ZAŁOŻENIA PROGRAMOWE KURSU KWALIFIKACYJNEGO Z ZAKRESU ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA OŚWIATĄ 2.1. OGÓLNA TEORIA ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA Cel: Wyposażenie słuchaczy w niezbędne, w kierowaniu placówką, umiejętności i wiedzę z zakresu teorii organizacji i zarządzania. Rozwój teorii organizacji i zarządzania od koncepcji klasycznych do współczesnych tendencji. Podstawy sprawnego działania. Pojęcie organizacji. Typy struktur, przejawy patologii organizacji. Biurokracja i biurokratyzm. Kierowanie / James A. F. Stoner, R. Edward Freeman, Daniel R. Gilbert jr ; przekł. Andrzej Ehrlich. - Wyd. 2 zm. - Warszawa : Polskie Wydaw. Ekonomiczne, Kreatywne kierowanie : organizacja i kierownik jutra : rozwiązywanie problemów kadrowych / Józef Penc. - Warszawa : Placet, Logistyka / red. nauk. Elżbieta Gołembska. - Warszawa : Wydawnictwo C. H. Beck, Menedżeryzm oświatowy w teorii i praktyce : poradnik z zakresu organizacji i kierowania w podnoszeniu efektów pracy szkoły (dla studentów pedagogiki) / zebrał i oprac. Włodzimierz Goriszowski. - Toruń : Wydaw. Adam Marszałek, cop Podstawy zarządzania organizacjami / Ricky W. Griffin ; przekł. Michał Rusiński ; red. nauk. przekł. Zofia Mikołajczyk. - Wyd. 2 zm., dodr Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, Sieci międzyorganizacyjne : współczesne wyzwanie dla teorii i praktyki zarządzania / red. nauk. Jerzy Niemczyk, Ewa Stańczyk-Hugiet, Bartosz Jasiński ; aut. Agnieszka Chrisidu-Budnik [et al.]. - Warszawa : Wydawnictwo C.H. Beck, Zarządzanie szkołą XXI wieku : perspektywa menedżerska / Izabela Bednarska-Wnuk. - Warszawa : Wolters Kluwer Polska, Zarządzanie zasobami ludzkimi / Michael Armstrong ; [przeł. Anna Hędrzak et al.]. - Wyd Kraków : WoltersKluwer Polska, PRAWO OŚWIATOWE

6 Cele: Uzupełnienie wiedzy z zakresu prawa oświatowego. Rozwijanie umiejętności interpretacji i stosowania prawa oświatowego. Zrozumienie znaczenia i tworzenie prawa wewnętrznego szkoły. Prawo oświatowe i prawo w oświacie. Ustawa o systemie oświaty wraz z podstawowymi aktami wykonawczymi. Ustawa Karta Nauczyciela oraz przepisy wykonawcze. Inne regulacje prawne dotyczące funkcjonowania placówek oświatowych (Kodeks Pracy, Kodeks Cywilny, konwencje międzynarodowe itp.). Dyrektor szkoły : pracodawca, menedżer, pracownik : poradnik prawnoorganizacyjny / Tadeusz Komorowski ; [aut. rozdz. VI, XII i XIV Józef Pielachowski]. - Poznań : "empi2", Finanse w oświacie / wyboru dokonała Marta Handzlik. - Wyd. 2. rozsz. i uaktualnione, stan prawny na 1 czerwca 2013 r. - Warszawa : WoltersKluwer Polska, Karta Nauczyciela wraz z indeksem rzeczowym / [red. Aneta Flisek] wyd., stan prawny 10 lutego 2014 r. - Warszawa : Wydawnictwo C. H. Beck, cop Organizacja i zarządzanie oświatą i szkołą, Oficyna Ekonomiczna wydawnictwa empi2, Poznań, Oświata jako zadanie publiczne / Danuta Kurzyna-Chmiel. - Stan prawny na 1 stycznia 2013 r. - Warszawa : Lex a WoltersKluwer business, Podstawy prawne i organizacyjne oświaty : prawo oświatowe w zarysie / Danuta Kurzyna-Chmiel wyd., stan prawny na 1 stycznia 2009 roku. - Warszawa : WoltersKluwer Polska, Podstawy prawne i organizacyjne oświaty : skrypt dla studentów pedagogiki / Beata Dyrda, Sabina Koczoń-Zurek, Irena Przybylska. - Katowice : Wydaw. Uniwersytetu Śląskiego, Potyczki prawne dyrektora szkoły : rola prawa w wybranych obszarach zarządzania szkołą / Krzysztof Gawroński ; ze sł. wstępnym Stefana M. Kwiatkowskiego. - Warszawa : WoltersKluwer Polska, Prawo oświatowe / [red. nauk. Stefan M. Kwiatkowski, Krzysztof Gawroński ; aut. Janusz Barszczewski et al.]. - Warszawa : WoltersKluwer Polska, cop Szkolne prawo pracy : poradnik dyrektora szkoły / Teresa Konarska. - Wyd. 2., stan prawny na 1 grudnia 2011 r. - Warszawa : WoltersKluwer Polska, Ustawa o systemie oświaty : komentarz / Mateusz Pilich: Warszawa : WoltersKluwer Polska, Ustawa o systemie oświaty z komentarzem do zmian wprowadzonych ustawą z dnia 6 grudnia 2013 r. (DZ.U. z 2014 r. poz. 7) : nowe procedury rekrutacji, zasady zatrudniania osób niebędących nauczycielami, zasady dotowania publicznych i niepublicznych przedszkoli, innych form wychowania przedszkolnego, szkół i placówek / Maria Szymańska. - Stan prawny: 1 maja 2014 r. - Gdańsk : ODDK, 2014.

7 Ustawy i akty wykonawcze do nich PSYCHOLOGIA W KIEROWANIU PLACÓWKĄ OŚWIATOWĄ Cele: Zrozumienie znaczenia komunikacji interpersonalnej we wzajemnych relacjach. Umiejętne stosowanie w praktyce zasady rozwiązywania konfliktów we współdziałaniu". Diagnozowanie sytuacji wychowawczych. Podmiotowe uwarunkowania sukcesów kierowniczych. Kierowanie karierą. Znaczenie komunikacji w relacjach między ludźmi. Konflikt jako zjawisko społeczne, kierowanie konfliktem. Psychologia wychowanka. Akademia umiejętności interpersonalnych : 20 spotkań z komunikacją / Katarzyna Bocheńska-Włostowska. - Kraków : Oficyna Wydawnicza "Impuls", Bariery w komunikowaniu i społeczeństwo (dez)informacyjne / Marian Golka. - Warszawa : Wydaw. Naukowe PWN, Docenić konflikt : od walki i manipulacji do współpracy / Wojciech Haman, Jerzy Gut. - Wyd. 3 rozsz. - Gliwice : Wydawnictwo Helion ; Warszawa : Wydawnictwo Grupa Szkoleniowa Kontakt-OSH, Dochodząc do Tak : negocjowanie bez poddawania się / Roger Fisher, William Ury, Bruce Patton ; tł. Robert A. Rządca. Warszawa : Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, 2013 Inteligencja interpersonalna : jak utrzymywać mądre relacje z innymi / Mel Silberman, Freda Hansburg ; [tł. Dorota Piotrowska]. - Warszawa : Studio Emka, cop Jak być asertywnym? : trening / Randy J. Paterson ; [tł. Ewa Borówka]. - Gliwice : "Helion", cop Komunikacja między ludźmi : motywacja, wiedza i umiejętności / S.P. Morreale, B.H. Spitzberg, J.K. Barge ; przekł. Paweł Izdebski, Aleksandra Jaworska, Dorota Kobylińska ; red. nauk. Urszula Jakubowska. - Wyd. 1, 4 dodr. - Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, Komunikowanie interpersonalne w pielęgniarstwie : praca zbiorowa / pod red. zespołu Anna Kwiatkowska, Elżbieta Krajewska-Kulak, Wenancjusz Panek ; [aut. Anna Bartoszewicz et al.]. Warszawa : Wydawnictwo Lekarskie PZWL, cop Konflikty w szkole : niezbędnik dyrektora / Ewa Maksymowska, Monika Werwicka. - Warszawa ; Kraków : WoltersKluwer Polska, cop Między ludźmi... : oczekiwania, interesy, emocje / red. nauk. Krystyna Skarżyńska ; Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej. - Warszawa : Wydawnictwo Naukowe Scholar, Podstawy komunikacji społecznej / Em Griffin ; przekł. Olga i Wojciech Kubińscy oraz Magdalena Kacmajor. - Gdańsk : Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2003.

8 Psychologia konfliktów : praktyka radzenia sobie ze sporami / Stanisław Chełpa, Tomasz Witkowski. - Wyd [B.m.] : Moderator, cop Psychologia społeczna / Douglas T. Kenrick, Steven L. Neuberg, Robert B. Cialdini ; przekł. Agnieszka Nowak [et al.]. - Gdańsk : Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Sztuka komunikowania się, negocjacji i rozwiązywania konfliktów / Henryk Bieniok. - Katowice : Wydaw. Akademii Ekonomicznej im. Karola Adamieckiego, Sztuka skutecznego porozumiewania się / Matthew McKay, Martha Davis, Patrick Fanning ; przekł. Agata Błaż. - Wyd. 2 w jęz. pol. - Gdańsk : Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Wychowanie bez porażek w szkole / Thomas Gordon ; przy współpr. Noela Burcha ; tł. Dorota Szafrańska-Poniewierska. - Wyd Warszawa : "Pax", Wywieranie wpływu na ludzi : teoria i praktyka / Robert B. Cialdini ; przekł. Bogdan Wojciszke. - Nowe poszerz. wyd. 6 w jęz. pol. - Gdańsk : Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Zachowania organizacyjne : wybrane zagadnienia : praca zbiorowa / pod red. Arkadiusza Potockiego ; [poszczeg. fragm. oprac. Daniel Gach i in.]. - Warszawa : "Difin", Zachowanie się ludzi w pracach zespołowych : uwarunkowania, problemy, dylematy / Stanisław Galata. - Warszawa : "Difin", KIEROWANIE ZMIANĄ Cele: rozumienie procesów zachodzących w kierowaniu zmianą. Efektywne kierowanie procesem zmiany edukacyjnej. Prawidłowości i uwarunkowania procesu zmiany. Ludzie wobec zmiany. Strategie wprowadzania zmian. Planowanie zmiany. Czas współpracy i czas zmian / Małgorzata Płócińska, Hanna Rylke. - Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, cop Edukacja wobec zmiany / Dzierżymir Jankowski. - Toruń : Wydawnictwo Adam Marszałek, Kierowanie zmianą w szkole : nowy sposób myślenia i działania / Danuta Elsner ; współpr. RudiSchollaert, Jane Jones, Peter Van de Moortel. - Warszawa : Wydawnictwa Centralnego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli, Kompetencje menedżera oświaty : poradnik dla dyrektorów szkół i innych placówek edukacyjnych oraz pracowników prowadzących i nadzorujących / Lechosław Gawrecki. - Poznań : "empi2", Socjologia zmian społecznych / Piotr Sztompka ; przekł. [z ang.] Jacek Konieczny. - Kraków : Znak, 2007.

9 Zarządzanie : teoria i praktyka / red. nauk. Andrzej Krzysztof Koźmiński, Włodzimierz Piotrowski ; Uniwersytet Warszawski. Wydział Pedagogiczny, Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania w Warszawie ; [aut. Aleksander Chrostowski et al.]. - Wyd. 5 zm., 5 dodr. - Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, ZARZĄDZANIE JAKOŚCIĄ. EWALUACJA PRACY PLACÓWKI. Cele: Poznanie systemów jakości pracy organizacji. Poznanie procedur ewaluacji pracy szkoły. Stosowanie w praktyce procedur ewaluacji pracy szkoły. Planowanie i realizowanie wewnątrzszkolnego systemu doskonalenia w oparciu o diagnozę potrzeb nauczycieli i szkoły. Systemy jakości, ze szczególnym uwzględnieniem TQM. Rola TQM w edukacji. Standardy jakości pracy nauczyciela, szkoły, kadry kierowniczej. Ewaluacji pracy szkoły (narzędzia i procedury). WDN w szkole. Opracowywanie wewnętrznego raportu z ewaluacji. Doskonalenie usług edukacyjnych : podstawy pomiaru jakości kształcenia / Aleksander Sztejnberg ; Uniwersytet Opolski. - Opole : Wydaw. Uniwersytetu Opolskiego, Ewaluacja a jakość edukacji : koncepcje, doświadczenia, kierunki praktycznych rozwiązań / red. Grzegorz Michalski. - Łódź : Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Ewaluacja w ramach nadzoru pedagogicznego w przedszkolu : poradnik dyrektora / Klemens Stróżyński. - Warszawa : WoltersKluwer Polska, Ewaluacja w szkole : praktyczne rozwiązania / Bożena Fronckiewicz, Anna Stefaniak. - Warszawa : Fraszka Edukacyjna, Jak przeprowadzić ewaluację całościową metodą profil szkoły. Rady Pedagogiczne / Ewa Borgosz. Warszawa : Wyd. J. Raabe, Kilka polemicznych uwag na temat tworzenia systemu wewnętrznej ewaluacji / Stefan Wlazło // Dyrektor Szkoły. 2011, nr 2, s Menedżer i kreator edukacji / pod red. Czesława Plewki i Henryka Bednarczyka. - Radom : Instytut Technologii Eksploatacji - Państwowy Instytut Badawczy, Nadzór pedagogiczny : ewaluacja, kontrola, wspomaganie / Bożena Barszczewska. - Stan prawny na 24 lutego 2012 r. - Warszawa : WoltersKluwer Polska, Organizacja, kierowanie i nadzór pedagogiczny w szkole : poradnik dla dyrektorów szkół oraz pracowników organów prowadzących i nadzorujących szkoły / Józef Pielachowski. - Poznań : "empi2", Podstawy badań społecznych / Earl Babbie ; tł. Witold Betkiewicz [et al.]. - Wyd. 1, 2 dodr. - Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2013.

10 Praktyka ewaluacji w szkole : poradnik dyrektora / Klemens Stróżyński. - Warszawa : WoltersKluwer Polska, Projekt ewaluacyjny. Założenia i realizacja. Edukacja w Przedszkolu / Danuta Elsner, K. Bednarek. - Warszawa : Wyd. J. Raabe, Prowadzenie ewaluacji w ramach nadzoru pedagogicznego : poradnik dyrektora szkoły / Klemens Stróżyński. - Warszawa : WoltersKluwer Polska, Przekonaj pracowników do dbania o jakość : poradnik menedżerski dla pełnomocników, kierowników i szefów, którym zależy na jakości / Dorota Szymańska, Marcin Szymański. - Warszawa : Difin, Przewodnik do autoewaluacji projektów realizowanych w ramach Programu Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL / [aut. Beata Ciężka]. Warszawa : Fundacja "Fundusz Współpracy", 2006 (dostępny na stronie Polskiego Towarzystwa Ewaluacyjnego, Szkoły jakości : wprowadzenie do Total Quality Management w edukacji / John JayBonstingl ; [tł. Marta Umińska]. - Wyd Warszawa : Wydawnictwa Centralnego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli, Zarządzanie jakością : koncepcje, metody i narzędzia stosowane przez liderów światowego biznesu / Robert Karaszewski. - Toruń : Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa "Dom Organizatora", Zarządzanie jakością z przykładami / Adam Hamrol. - Warszawa : Wydaw. Naukowe PWN, Zespół ewaluacyjny. Zadania i wyzwania. Edukacja w Przedszkolu / Danuta Elsner. Warszawa : Wyd. J. Raabe, Strony internetowe: o strona Krajowej Jednostki Oceny (KJO) w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego o strona Pozarządowej Agencji Ewaluacji i Rozwoju przy stowarzyszeniu Biuro Obsługi Ruchu Inicjatyw Społecznych BORIS o strona Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) o strona Polskiego Towarzystwa Ewaluacyjnego 2.6. KIEROWANIE I ADMINISTROWANIE PLACÓWKĄ OŚWIATOWĄ Cele: Rozwijanie umiejętności i sprawności organizacyjno-kierowniczych; Rozumienie roli czynników motywujących ludzi do działania, Wykształcenie umiejętności organizacji procesów pedagogicznych placówce, Zdobycie wiedzy, umiejętności i sprawności w następujących dziedzinach: znajomość procedur i interpretacja działowa budżetu. Obowiązki, uprawnienia i odpowiedzialność kierowników. Czynności kierownicze dyrektora szkoły. Funkcje kierownicze: planowanie, organizowanie, motywowanie, kontrolowanie. Decyzje kierownicze. Styl i strategie kierowania.

11 Organizacja pracy własnej. Budowanie i kierowanie zespołem, Podstawy prawa budżetowego. Plany finansowe oraz ich opracowanie. Gospodarka pozabudżetowa. Kontrola zarządcza. Polityka kadrowa. Inwestycje i remonty. Zasady inwentaryzacji. BHP. Organizacja pracy biurowej. BHP w szkole : praktyczny poradnik z dokumentacją / Wanda Bukała. - Gdańsk : Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr, Co znakomici dyrektorzy robią inaczej, niż cała reszta?: 15 rzeczy, które liczą się najbardziej / Todd Whitaker ; (tł. z ang. Zofia Zdral). - Warszawa : Fraszka Edukacyjna, 2011 Dyrektor szkoły a wyzwania XXI wieku : praca zbiorowa / pod red. Ewy Adamczyk, Ewy Matczak. - Warszawa : Instytut Badań Edukacyjnych, Finanse w oświacie / Marta Handzlik. - Warszawa : WoltersKluwer Polska, Kobieta w roli dyrektora szkoły / Marta Czechowska-Bieluga. - Lublin : Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2010 Kompetencje społeczne dyrektorów szkół / Bożena Tołwińska. - Kraków : Oficyna Wydawnicza Impuls, Kształcenie i wychowanie młodzieży na rzecz bezpieczeństwa : poradnik dla dyrektorów szkół i nauczycieli / oprac. zespołowe pod red. Tadeusza Siudy ; Ministerstwo Edukacji Narodowej. - Warszawa : Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna "Adam", Nadzór pedagogiczny dyrektora szkoły, placówki oświatowej : praktyczne rozwiązania / Bożena Fronckiewicz, Jolanta Kołodziejska. - Warszawa : "Fraszka Edukacyjna", Ocena ryzyka zawodowego pracowników placówek oświatowych / Franciszek Kabat. - Poznań : "empi2", Przywództwo i zmiana w edukacji : ewaluacja jako mechanizm doskonalenia / pod red. Grzegorza Mazurkiewicza. - Kraków : Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, cop Publiczne jednostki oświatowe : rachunkowość, gospodarka finansowa, reorganizacja, kontrola zarządcza / pod red. Piotra Wieczorka. - Stan prawny maj 2012 r. - Warszawa : Wydawnictwo C. H. Beck, Status dyrektora szkoły : poradnik dla samorządów i dyrektorów szkół : na podstawie obowiązującego prawa, ekspertyz prawnych oraz badań opracowanych w ramach projektu / Andrzej Pery. - Warszawa : Ośrodek Rozwoju Edukacji, Sukces i autonomia w zarządzaniu organizacją szkolną / Rafał Otręba. - Warszawa : WoltersKluwer Polska, Zarządzanie oświatą / pod red. Mikołaja Herbsta. - Warszawa : Wydawnictwo ICM -

12 Interdyscyplinarne Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego. Uniwersytet Warszawski, Zarządzanie placówką oświatową / Krzysztof Gawroński, Arkadiusz Stefan. - Wyd Warszawa : WoltersKluwer Polska, Zatrudnianie nauczycieli : poradnik dyrektora - pracodawcy / pod red. Agnieszki Kosiarz. - Warszawa : Wydawnictwo C. H. Beck, PROJEKTOWANIE KONCEPCJI PRACY OŚWIATOWEJ. Cele: Wykształcenie umiejętności programowania pracy szkoły. Misja szkoły. Zadania szkoły. Szkolny zestaw programów nauczania. Szkolny program wychowania. Szkolny system oceniania. Rozwój zawodowy nauczycieli. Koncepcja pracy szkoły. Być dyrektorem szkoły : poradnik dla tych, którzy nie wiedzą w co ręce włożyć / Lidia Anna Brzywca. - Gdynia : Novae Res - Wydawnictwo Innowacyjne, cop Co znakomici dyrektorzy robią inaczej, niż cała reszta? : 15 rzeczy, które liczą się najbardziej / Todd Whitaker ; [tł. z ang. Zofia Zdral]. - Warszawa : Fraszka Edukacyjna, 2011 Ewaluacja w szkole/placówce : jak opracować koncepcję pracy? : praktyczne rozwiązania / Bożena Fronckiewicz, Anna Stefaniak. - Warszawa : Fraszka Edukacyjna, 2011 Jak wspierać rozwój zawodowy nauczycieli / Jeff Jones, Mazda Jenkin, Sue Lord ; [tł. z ang. Krystyna Sip]. - Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne : "Fraszka Edukacyjna", Kompetencje społeczne dyrektorów szkół / Bożena Tołwińska. - Kraków : Oficyna Wydawnicza "Impuls", Koncepcja pracy szkoły : nowe rozwiązania starych problemów / Danuta Elsner // W: Jakość edukacji : różnorodne perspektywy / pod red. Grzegorza Mazurkiewicza. - Kraków : Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Zarządzanie rozwojem szkoły / Jarosław Kordziński. - Warszawa : WoltersKluwer Polska, ORGANIZACJA PROCESU PEDAGOGICZNEGO PLACÓWKI W WARUNKACH REFORMY SYSTEMU EDUKACJI Cele: Usystematyzowanie wiedzy na temat zmian w oświacie.

13 Organizacja pracy pedagogicznej w szkole. Organizacja pracy rady pedagogicznej nadzór pedagogiczny w szkole. Bezpieczeństwo dzieci i młodzieży w czasie zajęć krajoznawczo- turystycznych /Małgorzata Drogosz // W: Krajoznawstwo i turystyka w szkołach i placówkach oświatowych : poradnik dla dyrektorów i kadry pedagogicznej. Warszawa : WoltersKluwer Polska, Bezpieczeństwo młodzieży : poradnik prawny / Anna Maria Wesołowska. - Dodr. Warszawa : Wydawnictwo Poltext, Budowanie kapitału ludzkiego i społecznego na przykładzie szkoły ponadgimnazjalnej / Aneta Anna Wiktorzak // Edukacja , nr 1, s Co się zmienia w nowym roku szkolnym / Lidia Jastrzębska // Problemy Opiekuńczo- Wychowawcze , nr 8, s. 3-5 Monitoring podstawy programowej w szkołach / Jarosław Kordziński // Dyrektor Szkoły , nr 5, s Monitorowanie PP w szkole podstawowej i gimnazjum - wymiana doświadczeń / Edyta Bukowska // Język Polski w Gimnazjum /2014, nr 2, s Organizowanie i dokumentowanie pracy gimnazjum : praktyczne rozwiązania / Bożena Fronckiewicz, Jolanta Kołodziejska. - Warszawa : Fraszka Edukacyjna : WoltersKluwer Polska, Organizowanie i dokumentowanie pracy w szkole podstawowej : praktyczne rozwiązania / Bożena Fronckiewicz, Jolanta Kołodziejska. - Warszawa : WoltersKluwer Polska : przy współpr. Wydawnictwa Fraszka Edukacyjna, Przywództwo edukacyjne w szkole i jej otoczeniu / red. nauk. Stefan M. Kwiatkowski, Joanna M. Michalak, Inetta Nowosad. - Warszawa : Difin, Zarządzanie rozwojem szkoły / Jarosław Kordziński. - Warszawa : WoltersKluwer Polska, PLACÓWKA A ŚRODOWISKO LOKALNE Cele: Planowanie I realizowanie strategii współpracy ze środowiskiem. Promowanie placówki w środowisku. Korzystanie z zasad public relations. Partnerzy szkoły w środowisku. Szkoła jako instytucja oświatowa. Podstawy wiedzy marketingowej. Strategia i formy promocji szkoły. Współpraca z mediami. Marketing szkoły / Jan Fazlagić. - Warszawa : WoltersKluwer Polska, Marketing w szkolnictwie / Hanna Hall. - Warszawa : Dom Wydawniczy ABC.

14 WoltersKluwer Polska, Marketingowe zarządzanie szkołą / Amir Jan Fazlagić. - Warszawa : Wydawnictwa Centralnego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli, cop Menedżeryzm oświatowy w teorii i praktyce : poradnik z zakresu organizacji i kierowania w podnoszeniu efektów pracy szkoły zebrał i oprac. Włodzimierz Goriszowski. - Toruń : Wydaw. Adam Marszałek, cop Podstawy zarządzania organizacjami / Ricky W. Griffin ; przekł. Michał Rusiński ; red. nauk. przekł. Zofia Mikołajczyk. - Wyd. 2 zm., dodr Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, Promocja placówki edukacyjnej: konteksty ekonomiczne i pedagogiczne / Lechosław Gawrecki. - Poznań : "empi2", Zarządzanie szkołą XXI wieku : perspektywa menedżerska / Izabela Bednarska-Wnuk. - Warszawa : WoltersKluwer Polska, PRAKTYKI KIEROWNICZE Praktyki prowadzone będą w wyróżniających się szkołach i placówkach oświatowych, zaś opiekunami praktyk będą doświadczeni dyrektorzy tych szkól. Jeden opiekun może prowadzić praktykę dla najwyżej trzech słuchaczy. Szczegółowy program praktyki Dzień pierwszy Temat: Dyrektor jako organizator Ogólne informacje o szkole. Zwiedzanie szkoły (zapoznanie z wyposażeniem pracowni przedmiotowych, sal gimnastycznych, zbiorami biblioteki szkolnej, zagospodarowaniem korytarzy szkolnych i terenów przyszkolnych, Zadania dyrektora szkoły, dyskusja i wymiana doświadczeń. Punktem wyjścia do dyskusji może być, między innymi,. przypomnienie zapisu art. 39 ustawy o systemie oświaty. Praca kancelarii szkolnej. W tym: organizacja kancelarii, podstawowa dokumentacja, dokumentacja realizacji obowiązku szkolnego, dokumentacja uczniowska, dokumentacja druków ścisłego zarachowania, sprawozdawczość, klasyfikacja i obieg korespondencji. Zabezpieczenie dokumentacji. Archiwum szkolne, zasady przechowywania dokumentów o trwałym i czasowym przeznaczeniu, rejestry dokumentów archiwalnych, zabezpieczanie archiwum. Podsumowanie pierwszego dnia praktyki. Uwaga: Na pierwszym spotkaniu należy ustalić terminarz pozostałych spotkań. Dzień drugi Temat: Dyrektor jako pracodawca

15 Nawiązanie stosunku pracy z nauczycielem. Przeniesienie nauczyciela. i Rozwiązanie stosunku pracy z nauczycielem. Rozwiązanie stosunku pracy wskutek zmian organizacyjnych. Przejście na emeryturę, dokumentacja do ZUS w związku z przejściem pracownika na emeryturę. Odprawy w związku z przejściem na emeryturę lub rentę. Urlopy wypoczynkowe nauczycieli. Urlopy wypoczynkowe pracowników niepedagogicznych (Kodeks Pracy) Nagrody jubileuszowe dla nauczycieli. Kary dyscyplinarne dla nauczycieli. Urlopy wypoczynkowe. Urlopy wychowawcze, Urlopy bezpłatne. Urlopy szkoleniowe. Urlopy dla poratowania zdrowia. Zarządzenia (bieżące) dyrektora. Prowadzenie akt osobowych pracowników, Podsumowanie drugiego dnia praktyki. Dzień trzeci Temat: Dyrektor jako administrator majątku szkolnego. 1. Planowanie budżetu. dochody, wydatki, dyscyplina finansowa, gospodarowanie majątkiem szkoły, podejmowanie działalności gospodarczej, kontrola stanu majątku, przeprowadzanie inwentaryzacji, zabezpieczanie mienia, odpowiedzialność materialna, kontrola zarządcza. 2. Współdziałanie dyrektora z organem prowadzącym szkołę w zakresie: zapewnienia szkole bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki, wykonywania remontów obiektów szkolnych oraz zadań inwestycyjnych, zapewnienia obsługi administracyjnej, finansowej i organizacyjnej, wyposażenia szkoły w pomoce dydaktyczne i sprzęt niezbędny do realizacji programów nauczania, wychowania I zadań statutowych 3. Podsumowanie trzeciego dnia. Dzień czwarty

16 Temat: Dyrektor projektujący pracę szkoły Diagnozowanie pracy szkoły. Opracowywanie koncepcji pracy szkoły (tworzenie wizji szkoły). Sporządzanie rocznego planu pracy szkoły. Realizacja planu doskonalenia zawodowego nauczycieli. Innowacje pedagogiczne w szkole. Współdziałanie dyrektora z organami szkoły: z radą pedagogiczną, z radą szkoły, z samorządem uczniowskim Podsumowanie czwartego dnia praktyki. Dzień piąty: Temat: Dyrektor sprawujący nadzór pedagogiczny Cele nadzoru pedagogicznego. Formy sprawowania nadzoru (obserwacja, badanie wyników, bieżące przeglądy,...) Sporządzanie planu nadzoru pedagogicznego przez dyrektora szkoły. Realizacja tego planu. Praktyczne uczestniczenie w obserwacji lekcji (za zgodą obserwowanego nauczyciela). Sposób informowania rady pedagogicznej o spostrzeżeniach wynikających z realizacji planu nadzoru pedagogicznego. Ocenianie pracy zawodowej nauczyciela. Kryteria oceniania. Dokumentowanie czynności wynikających ze sprawowania nadzoru pedagogicznego. Podsumowanie piątego dnia praktyki. Podsumowanie całości praktyki. Uwaga! Powyższa tematyka może być modyfikowana w zależności od indywidualnych potrzeb słuchaczy PRACA DYPLOMOWA Praca powinna mieć charakter badawczy - aplikacyjny w oparciu o materiał z własnej placówki. Przedmiotem pracy mogą być wszystkie problemy wynikające z bloków tematycznych.