Uczymy się ratować życie. pierwsza pomoc przedmedyczna. Program edukacyjny z zakresu pierwszej pomocy dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych
|
|
- Edward Kubicki
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Uczymy się ratować życie pierwsza pomoc przedmedyczna Program edukacyjny z zakresu pierwszej pomocy dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych Powiatu Lubińskiego Okres realizacji: wrzesień 2015 r. do czerwiec 2017 r. Autorzy programu: Starostwo Powiatowe w Lubinie Departament Edukacji i Spraw Społecznych Lubin, ul. Kilińskiego 12b 2
2 SPIS TREŚCI WSTĘP 4 1. ANALIZA PROBLEMU ZDROWOTNEGO Opis problemu zdrowotnego Epidemiologia Populacja podlegająca Powiatowi Lubińskiemu i populacja kwalifikująca się 10 do włączenia do programu Obecne postępowanie w omawianym problemie zdrowotnym, ze 11 szczególnym uwzględnieniem gwarantowanych świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych Uzasadnienie potrzeby wdrożenia programu CELE PROGRAMU Cel główny Cele szczegółowe Oczekiwane efekty Mierniki efektywności odpowiadające celom programu ADRESACI PROGRAMU Oszacowanie populacji, której włączenie do programu jest możliwe Tryb zapraszania do programu SPOSÓB REALIZACJI PROGRAMU Organizacja programu Planowane interwencje Kryteria i sposób kwalifikacji uczestników Zasady udzielania świadczeń Sposób powiązania działań ze świadczeniami zdrowotnymi finansowanymi 25 ze środków publicznych Sposób zakończenia udziału Bezpieczeństwo planowanych interwencji Kompetencje niezbędne do realizacji programu 26 3
3 4.9. Dowody skuteczności planowanych działań KOSZTY Koszty jednostkowe i planowane koszty całkowite Argumenty przemawiające za tym, że wykorzystanie dostępnych zasobów 27 jest optymalne. 6. MONITOROWANIE I EWALUACJA OKRES REALIZACJI PROGRAMU 29 4
4 WSTĘP Powiat Lubiński, odpowiedzialny za realizację ustawowych zadań w zakresie promocji i ochrony zdrowia, ma obowiązek podejmować działania w tym kierunku. Warunkiem poprawy i utrzymania zdrowia społeczeństwa jest tworzenie i realizacja odpowiedniej polityki zdrowotnej. Samorządowy program zdrowotny o charakterze edukacyjno-szkoleniowym z zakresu pierwszej pomocy przedmedycznej Uczymy się ratować życie pierwsza pomoc przedmedyczna Program edukacyjny z zakresu pierwszej pomocy dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych Powiatu Lubińskiego jest kontynuacją I edycji programu realizowanego w roku szkolnym 2014/2015 i obejmuje wzorem poprzedniego programu obejmuje cykl szkoleń oraz olimpiadę wiedzy i umiejętności w wyżej wymienionym zakresie dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych Powiatu Lubińskiego. Realizacja tego zadania wynika z założeń operacyjnych Programu ochrony zdrowia dla Powiatu Lubińskiego na lata , Cel operacyjny 3 zahamowanie umieralności i inwalidztwa z powodu wypadków, urazów i zatruć. Do głównych przyczyn zgonów w Polsce zalicza się choroby sercowo-naczyniowe, choroby nowotworowe oraz przyczyny zewnętrzne wypadki komunikacyjne, samobójstwa, upadki, zatrucia, urazy. Przy rozpatrywaniu zagadnienia pierwszej pomocy przedmedycznej, stanowiącej temat niniejszego programu, najistotniejsze są stany zagrożenia życia, wynikające przede wszystkim ze zdarzeń nagłych, dlatego zgony z powodu chorób sercowonaczyniowych oraz z przyczyn zewnętrznych na tym tle należałoby szczególnie wyróżnić. Zgony z przyczyn nagłych, takich jak nagłe zatrzymanie krążenia (NZK), stanowią ogromną liczbę wśród wszystkich przyczyn zgonów społeczeństwa. Liczbę zgonów z tego powodu szacuje się w Polsce na ok. 80 tyś rocznie. 1 Wielu z nich można by zapobiec lub zniwelować ich negatywne następstwa poprzez na czas udzieloną pomoc. Zgodnie z zapisami art. 24 ustawy z dnia 8 września 2006r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym 2 czas dotarcia na miejsce zdarzenia dla zespołu ratownictwa medycznego od chwili przyjęcia zgłoszenia przez dyspozytora medycznego dla miasta o liczbie mieszkańców poniżej 10 tyś. to 8 min, dla obszaru poza miastem poniżej 10 tyś mieszkańców - 15 min. Natomiast w miastach większych powyżej 10 tyś. mieszkańców, na obszarze miejskim karetka ma dotrzeć do poszkodowanego w ciągu 15 min, poza miastem powyżej 10 tyś. mieszkańców 20 min. Obecnie przyjmuje się, że śmierć mózgu w następstwie nieodwracalnych zmian, wynikłych z niedotlenienia komórek 1 Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 57/2011 o programie zdrowotnym Upowszechnianie umiejętności udzielania pierwszej pomocy w ratowaniu życia wśród mieszkańców miasta, [dokument elektroniczny]: 2 Art. 24 Ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym z dnia 8 września 2006 roku (Dz. U. z 2006, nr 191, poz z późn. zm.) 5
5 mózgu, następuje u człowieka w ciągu 3-4 min od momentu zatrzymania krążenia. Zniszczenie kory mózgu, odpowiedzialnej za świadomość człowieka, sprowadza trwałą, nieodwracalną jej utratę, chociażby inne części mózgu, bardziej odporne na niedotlenienie, udało się uratować, np. rdzeń przedłużony. 3 Jasno wynika z wyżej przytoczonych parametrów, że niejednokrotnie nawet w modelowo zorganizowanym systemie ratownictwa medycznego w naszym kraju, czas dotarcia karetki i udzielenie pomocy przez wykwalifikowaną kadrę to dla osoby poszkodowanej pomoc otrzymana za późno, ponieważ potrzebna była natychmiast. Przeżycie osób ciężko rannych po wypadkach i katastrofach zależy od jak najszybszego udzielenia pomocy medycznej i właściwej organizacji transportu. Sprawny zaś transport do szpitala i wczesne wdrożenie odpowiedniego leczenia decyduje o dalszym losie poszkodowanych. Jednak, zanim na miejsce wypadku przybędzie fachowy personel medyczny, często dochodzi do sytuacji, w których poszkodowanemu należy udzielić natychmiast pomocy, decydującej o jego życiu. W wielu sytuacjach, brak świadomości ludzi o konieczności wezwania pomocy do konkretnego poszkodowanego powoduje, że już samo wezwanie pogotowia odbywa się za późno. A niejednokrotnie nieudzielenie pomocy wynika ze strachu i obojętności. Umiejętność udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej powinna być w społeczeństwie powszechna, gdyż nie wiadomo, kiedy i od kogo będziemy tej pomocy oczekiwali. Wychodząc naprzeciw potrzebie wyposażenia społeczeństwa w wiedzę i umiejętności poprzez konkretne szkolenie z podstaw udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej niniejszy program jest odpowiedzią na potrzeby szkolnego środowiska Powiatu Lubińskiego. 1. ANALIZA PROBLEMU ZDROWOTNEGO Opis problemu zdrowotnego. Sytuacje zagrożenia życia i zdrowia, które wymagają natychmiastowej interwencji mogą spotkać każdego, wszędzie. Możemy się w nich znaleźć zarówno w roli poszkodowanego jak i osoby, która znajdzie się w miejscu zdarzenia jako udzielający pomocy. Przez nagłe zagrożenie życia rozumiemy sytuacje, w których nieoczekiwanie następuje zaburzenie czynności co najmniej jednego z trzech układów organizmu, które decydują bezpośrednio o życiu. Są to układ krążenia krwi, układ oddychania i ośrodkowy układ nerwowy. Brak pomocy lub nieodpowiednie metody ratowania człowieka znajdującego się w sytuacji zagrażającej życiu są często przyczyną śmierci. 4 3 Sych M. Reanimacja i postępowanie w stanach nagłego zagrożenia życia, w: Janicki K. (red.) Domowy poradnik medyczny, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008, s Sych M. Reanimacja i postępowanie w stanach nagłego zagrożenia życia, w: Janicki K. (red.) Domowy poradnik medyczny, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008, ss
6 Natychmiastowej reakcji ze strony przypadkowych świadków zdarzenia, najczęściej nie związanych z medycyną i ratownictwem, wymaga sytuacja nagłego zatrzymania krążenia (NZK). Jest to stan, w którym dochodzi do zatrzymania czynności mechanicznej serca, co powoduje ustanie krążenia krwi i niedotlenienie narządów oraz tkanek. Niezbędna w takim wypadku jest resuscytacja i jak najszybsza defibrylacja w celu przywrócenia prawidłowej czynności serca. Przyczynami NZK są: ostre zaburzenia pracy serca, zawał mięśnia sercowego i inne ostre zespoły wieńcowe, ostre zaburzenia rytmu serca, zaburzenia elektrolitowe: Mg 2+, Na+, K+, hipotermia. 5 Poważnym zagrożeniem dla poszkodowanego jest utrata przytomności, spowodowana urazem, zwykle głowy, wstrząsem, padaczką, udarem mózgu, chorobami układu nerwowego, chorobami metabolicznymi cukrzycą, chorobami układu krążenia zawałem serca czy wspomnianym NZK, chorobami układu oddechowego(ostrą niewydolnością oddechową), substancjami chemicznymi (alkohol, narkotyki, leki, jady zwierzęce), zadławieniem, przegrzaniem, hipotermią, reakcją uczuleniową, porażeniem prądem elektrycznym i innymi, związanymi z wpływem środowiska. Pierwszej pomocy wymagają także inne sytuacje, w których nie dochodzi do utraty przytomności, takie jak urazy, złamania, zranienia, oparzenia, zatrucia, zadławienia, wstrząs, ukąszenie, użądlenie itp. Szczególnego znaczenia nabiera wiedza i umiejętności z zakresu pierwszej pomocy przedmedycznej w sytuacjach, w których reagować należy natychmiast. Konieczność zastosowania resuscytacji krążeniowo-oddechowej stanowi taką okoliczność. W celu podkreślenia wagi szkoleń z pierwszej pomocy przedmedycznej ważne jest zrozumienie pojęcia łańcucha przeżycia 6. Pojęcie to jest międzynarodowym symbolem na określenie działań ratowniczych w sytuacjach zagrożenia życia. Poszczególne ogniwa łańcucha przeżycia obrazują kluczowe dla ratowanego interwencje: 1. pierwsze ogniwo: umiejętność rozpoznania sytuacji zagrożenia i szybkie powiadomienie systemu ratowniczego; 2. drugie ogniwo: wprowadzenie uciskania klatki piersiowej i sztucznej wentylacji; 3. trzecie ogniowo: wykonanie defibrylacji, o ile jest wskazana; 4. czwarte ogniwo: specjalistyczne zabiegi resuscytacyjne, prowadzone przez wykwalifikowany personel. Łańcuch jest tak mocny, jak najsłabsze jego ogniwo. Słabość któregoś z ogniw, wpływa na funkcjonowanie całego systemu. Koniecznym jest zatem wzmacnianie poszczególnych części łańcucha. We wstępie zaleceń Polskiego Towarzystwa Medycyny Ratunkowej, 5 Bartnicki P. Nagłe zatrzymanie krążenia NZK, [dokument elektroniczny]: stan na: Andres J., Drab E., Cebula G., Krawczyk P., Byrska-Maciejasz E. Szkolenia w zakresie Resuscytacji Krążeniowo-Oddechowej w Polsce w oparciu o Kursy Certyfikowane przez Europejską Radę Resuscytacji, Twój Magazyn Medyczny Chirurgia Tom X, Vol. 4(153), 2005, ss. 8 7
7 dotyczącym nauczania pierwszej pomocy, stwierdzono, że początkowe ogniwo łańcucha przeżycia, którym jest pierwsza pomoc udzielona przez przypadkowych świadków nagłego zdarzenia, częstokroć decyduje o możliwości przeżycia osoby zagrożonej lub rozległości ewentualnego przyszłego kalectwa. 7 Nieprofesjonaliści mogą być podmiotami kluczowymi w pierwszym, ale także drugim, a w przypadku dostępu do Automatycznych Defibrylatorów Zewnętrznych (AED), nawet trzecim ogniwie łańcucha przeżycia. Bezwzględnie należy więc podnosić świadomość społeczną w tym zakresie, szkoląc jak największą liczbę osób. Zwiększy to prawdopodobieństwo, że podstawowe zabiegi resuscytacyjne zostaną podjęte na czas i we właściwy sposób. W każdym z tych przypadków zarówno w NZK, jak i innych okolicznościach, stanowiących zagrożenie dla życia czy zdrowia, podjęcie na czas właściwego działania pozwala na zniwelowanie bądź ograniczenie negatywnych skutków zdrowotnych, a w niektórych sytuacjach ratuje życie. Obecnie przyjmuje się, że śmierć mózgu w następstwie nieodwracalnych zmian, wynikłych z niedotlenienia komórek mózgu, następuje u człowieka w ciągu 3 4 min. Od momentu zatrzymania krążenia, podjęcie resuscytacji przez świadków zdarzenia może nawet 3-krotnie zwiększyć przeżywalność osoby poszkodowanej. Każdy powinien być zatem wyposażony w podstawową wiedzę i umiejętności w zakresie udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej. Jest to ważne, gdyż wiele czynników zmniejsza chęć świadków zdarzenia do podejmowania choćby resuscytacji krążeniowooddechowej (RKO), są to panika, strach przed zakażeniem, możliwość wyrządzenia krzywdy osobie poszkodowanej lub strach przed nieprawidłowo wykonywaną RKO. Szkolenia osób niezwiązanych zawodowo z medycyną zwiększają świadomość podejmowania RKO. Warto także dodać, że szkolenia z zakresu RKO i wykonywanie RKO w rzeczywistym zatrzymaniu krążenia w większości przypadków są bezpieczne 8. Wytyczne Europejskiej Rady Resuscytacji potwierdzają, że resuscytacja krążeniowooddechowa wykonywana przez przypadkowych świadków i wczesna defibrylacja ratują życie. 9 Co więcej, odległe wyniki zabiegów resuscytacyjnych zależą w dużej mierze od szybkości podjęcia akcji przez przygodnych świadków zdarzenia 10. W związku z tym, idealnie byłoby, aby wszyscy obywatele posiadali wiedzę z zakresu RKO 11. Sytuacja nagła, 7 Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 11/2011 z dnia ( ) o projekcie Program zdrowotny w zakresie udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej w ramach projektu edukacyjnego ( ) Szkoła Ratownictwa; [dokument elektroniczny]: 8 Zasady nauczania resuscytacji w: Wytyczne resuscytacji 2010; Polska Rada Resuscytacji [dokument elektroniczny]: s Zasady nauczania resuscytacji w: Wytyczne resuscytacji 2010; Polska Rada Resuscytacji [dokument elektroniczny]: s Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 57/2011 z dnia ( ) o programie zdrowotnym Upowszechnianie umiejętności udzielania pierwszej pomocy w ratowaniu życia wśród mieszkańców miasta; [dokument elektroniczny]: 11 Zasady nauczania resuscytacji w: Wytyczne resuscytacji 2010; Polska Rada Resuscytacji [dokument elektroniczny]: s
8 kiedy konieczna będzie natychmiastowa pomoc z naszej strony może zdarzyć się każdemu, wszędzie, dlatego uczenie obywateli prowadzenia RKO powinno być szeroko promowane Epidemiologia. W dostępnej literaturze oraz materiałach źródłowych brak jest szczegółowych danych na temat liczby zdarzeń, podczas których udzielona zostaje przez świadków zdarzenia pierwsza pomoc przedmedyczna przed interwencją profesjonalnych ratowników. Brak również informacji, w ilu takich przypadkach pomoc została udzielona we właściwy sposób. Dlatego też opisanie problemu zdrowotnego jakim jest pierwsza pomoc przedmedyczna od strony epidemiologicznej jest zadaniem złożonym. Powiat Lubiński nie dysponuje danymi statystycznymi dotyczącymi ilości przypadków, podczas których świadkowie zdarzeń zewnętrznych udzielili pierwszej pomocy przedmedycznej i to w sposób właściwy i skuteczny. Należy jednak zauważyć, że już samo wezwanie służb ratowniczych jest także sposobem udzielenia pomocy poszkodowanemu. Przedstawione poniżej dane statystyczne Pogotowia Ratunkowego w Legnicy, dotyczące liczby wyjazdów interwencyjnych karetek dla Powiatu Lubińskiego w latach 2010 do 2013, z podziałem na poszczególne zespoły wyjazdowe: karetka S (specjalistyczna z lekarzem) oraz karetka P (podstawowa) można zinterpretować jako zapotrzebowanie na taką pomoc na terenie powiatu na przestrzeni ostatnich czterech lat. Dane te można zinterpretować jako potwierdzenie występowania zdarzeń zewnętrznych, które uzasadniają potrzebę rozpowszechnienia problemu, na jaki chcemy zareagować poprzez szkolenia z pierwszej pomocy przedmedycznej. Tab. 1 Wyjazdy karetek PR w Legnicy (dane statystyczne Pogotowia Ratunkowego w Legnicy wg stanu na dzień r.) Typ wyjazdu Rok 2011 Rok 2012 Rok 2013 Rok 2014 ogółem wypadki dzieci ogółem wypadki dzieci ogółem wypadki dzieci ogółem wypadki dzieci Karetka S Karetka P Razem W związku z tym, iż zarówno w Polsce, jak i na świecie, urazy w następstwie wypadków są główną przyczyną zgonów dzieci 13, uzasadnionym jest przyjęcie stanowiska, że wypadki i zdarzenia nagłe zewnętrzne również były główną przyczyną wyjazdów karetek do dzieci 12 Zasady nauczania resuscytacji w: Wytyczne resuscytacji 2010; Polska Rada Resuscytacji [dokument elektroniczny]: s Skóbel B., Wójcik M. Marsz po zdrowie. Poradnik tworzenia i wdrażania samorządowych programów zdrowotnych, Lublin- Warszawa 2010, s.58 9
9 w Powiecie Lubińskim, natomiast w starszej populacji dominowały incydenty krążeniowe, ponieważ to choroby układu krążenia są główną przyczyną zgonów w Powiecie Lubińskim Populacja podlegająca Powiatowi Lubińskiemu i populacja kwalifikująca się do włączenia do programu. Obszar Powiatu Lubińskiego według danych z 2012 roku zamieszkiwało osób, co stanowi 3,67 % ludności całego województwa dolnośląskiego. Liczba kobiet mieszkających w Powiecie Lubińskim wynosi natomiast mężczyzn Stolicę powiatu - Lubin zamieszkuje osób, gminę Lubin osób, gminę i miasto Ścinawa osób, a gminę Rudna osób. W latach widoczne jest wyraźne zwiększenie liczby mieszkańców gminy wiejskiej Lubin oraz gminy Rudna, przy jednoczesnym zmniejszeniu liczby mieszkańców miasta Lubin, co niewątpliwie związane jest z migracją mieszkańców miasta do gmin ościennych. Tabela 2. Stan ludności w Powiecie Lubińskim w 2012 r. Ludność Jednostka razem mężczyźni kobiety Powiat Lubiński Gmina Miejska Lubin Gmina Wiejska Lubin Gmina Wiejska Rudna Gmina Miejsko-wiejska Ścinawa (Źródło: Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan na dzień r.) Tabela 3. Ludność Powiatu Lubińskiego wg. grup wieku i płci w 2012 r. Wiek Powiat lubiński Gmina Miejska Lubin Ludność wg grup wieku i płci Gmina Wiejska Lubin Gmina Wiejska Rudna Gmina Miejsko- Wiejska Ścinawa mężczyźni kobiety mężczyźni kobiety mężczyźni kobiety mężczyźni kobiety mężczyźni kobiety
10 i więcej (Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS) Program zdrowotny Uczymy się ratować życie pierwsza pomoc przedmedyczna Program edukacyjny z zakresu pierwszej pomocy dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych Powiatu Lubińskiego skierowany jest do młodzieży klas pierwszych szkół ponadgimnazjalnych Powiatu Lubińskiego w grupie wiekowej rok życia. Prognozowana łączna liczba uczniów objęta programem: - w roku szkolnym 2015/ uczniów. - w roku szkolnym 2016/ uczniów Obecne postępowanie w omawianym problemie zdrowotnym, ze szczególnym uwzględnieniem gwarantowanych świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Obecnie kursy z zakresu pierwszej pomocy prowadzone są zarówno przez firmy prywatne jak i organizacje non-profit. Ponadto kwestię nauczania pierwszej pomocy w szkołach gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych regulują przepisy rozporządzenia MEN z dnia 27 sierpnia 2012 r., w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2012 r., poz. 977), wydane na podstawie delegacji zawartej w art. 22 ust. 2 pkt 2, lit. a i b ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz z póź. zm.). Według przywołanych zapisów, uczeń szkoły podstawowej potrafi opisać zasady udzielania pierwszej pomocy w niektórych urazach (stłuczenia, zwichnięcia, skaleczenia, złamania, ukąszenia, użądlenia), potrafi wezwać pomoc w różnych sytuacjach. W gimnazjach i szkołach gimnazjalnych wprowadzony jest osobny przedmiot Edukacja dla bezpieczeństwa, w ramach którego młodzież zdobywa szeroką wiedzę z zakresu pierwszej pomocy, obejmującą, m. in.: wezwanie pomocy, zasady bezpieczeństwa udzielania pierwszej pomocy, rozpatrywanie stanu przytomności, układanie w pozycji bezpiecznej, wykonywanie CPR, postępowanie w przypadku krwotoku, porażenia prądem, wstrząsu, złamania, zwichnięcia, zatrucia, oparzenia, zadławienia Opinia prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych Nr 32/2013 z dnia 25 lutego projekcie programu Pierwsza pomoc przedmedyczna wraz z oznaczeniem grupy krwi uczestników Programu [dokument elektroniczny] 11
11 1.5. Uzasadnienie potrzeby wdrożenia programu. W roku szkolnym 2014/2015 Powiat Lubiński realizował I edycję Programu zdrowotnego Uczymy się ratować życie pierwsza pomoc przedmedyczna Program edukacyjny z zakresu pierwszej pomocy dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych Powiatu Lubińskiego. Szkoleniem objęto 845, na zaplanowaną populację uczniów klas pierwszych 11 szkół ponadgimnazjalnych Powiatu Lubińskiego w grupie wiekowej rok życia. Dodatkowo w ramach realizacji I edycji programu szkoły biorące udział w programie zostały doposażone w sprzęt edukacyjny niezbędny do prowadzenia zajęć praktycznych z zakresu pierwszej pomocy przedmedycznej w ramach przedmiotu Edukacja dla bezpieczeństwa: 1) Zestaw Fantomy Little Family (zestaw osoba dorosła, dziecko, niemowlę); 2) Zestaw 21 tablic Pierwsza pomoc Edukacja Prozdrowotna; 3) Apteczka szkolna w plecaku. Ponadto regulacje prawne nakładają na samorząd obowiązek podejmowania działań z zakresu ochrony i promocji zdrowia, w tym działań edukacyjnych. Są to m. in. następujące akty prawne: 1. Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 roku o samorządzie powiatowym (Dz. U r. poz. 595 z późn. zm.): Art. 4 ust. 1 pkt 2: Powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne o charakterze ponadgminnym w zakresie ( ) 2) promocji i ochrony zdrowia, ( ). 2. Narodowy Program Zdrowia na lata : Cel operacyjny 12: Aktywizacja jednostek samorządu terytorialnego i organizacji pozarządowych do działań na rzecz zdrowia społeczeństwa; Cel operacyjny 15: Zwiększenie i optymalne wykorzystanie systemu ochrony zdrowia oraz infrastruktury samorządowej dla potrzeb promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej. 3. Powiatowa strategii rozwiazywania problemów społecznych w Powiecie Lubińskim na lata , przyjęta uchwałą Nr VI/48/2011 Rady Powiatu w Lubinie z dnia 11 lutego 2011 r., w której zawarto: cel strategiczny 6: Rozwiązywanie problemów zdrowotnych mieszkańców Powiatu Lubińskiego oraz cel operacyjny 6.1. Poprawa sytuacji zdrowotnej mieszkańców poprzez: Zagwarantowanie pełnego i równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej, Inicjowanie i promocja działań w zakresie profilaktyki zdrowia, Prowadzenie w placówkach oświatowych programów edukacji zdrowotnej, Prowadzenie kampanii społecznych w zakresie udzielania pierwszej pomocy i zachowania w sytuacjach zagrożeń. Rozpatrując zagadnienie pierwszej pomocy przedmedycznej wzięto pod uwagę sytuację demograficzną i zdrowotną regionu. 12
12 Powiat Lubiński utworzony w 1999 r. w ramach reformy administracyjnej położony jest w północnej części województwa dolnośląskiego na Wysoczyźnie Lubińskiej i zajmuje powierzchnię ok. 712 km 2, co stanowi 3,57 % obszaru Dolnego Śląska i 0,23% powierzchni kraju. Na terenie powiatu występują dwa miasta - Lubin i Ścinawa, 92 miejscowości i 79 sołectw. Pod względem administracyjnym powiat dzieli się na 4 jednostki administracyjne: Gmina miejska Lubin - o powierzchni 40,7 km 2, co stanowi 5,72 % powierzchni Powiatu Lubińskiego, Gmina miejsko-wiejska Ścinawa - 164,6 km 2 (23,11 %) powierzchni Powiatu Lubińskiego, Gmina wiejska Rudna - 216,6 km 2 - (30,42 %) powierzchni Powiatu Lubińskiego, Gmina wiejska Lubin - 290,2 km 2 (40,75 %) powierzchni powiatu. Siedzibą władz powiatu jest miasto Lubin, które stanowi osobną gminę miejską. Obszar Powiatu Lubińskiego według danych z 2012 roku zamieszkiwało osób, co stanowi 3,67 % ludności całego województwa dolnośląskiego. Liczba kobiet mieszkających w Powiecie Lubińskim wynosi natomiast mężczyzn Stolicę powiatu - Lubin zamieszkuje osób, gminę Lubin osób, gminę i miasto Ścinawa osób, a gminę Rudna osób. W latach widoczne jest wyraźne zwiększenie liczby mieszkańców gminy wiejskiej Lubin oraz gminy Rudna, przy jednoczesnym zmniejszeniu liczby mieszkańców miasta Lubin, co niewątpliwie związane jest z migracją mieszkańców miasta do gmin ościennych. Tabela 4. Liczba mieszkańców w gminach Powiatu Lubińskiego w latach Jednostka 2008 Liczba mieszkańców w gminach powiatu lubińskiego w okresie Powiat lubiński Gmina Miejska Lubin Gmina Wiejska Lubin Gmina Wiejska Rudna Gmina Miejsko-wiejska Ścinawa (źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS) Warto zwrócić uwagę na strukturę ludności zamieszkującej Powiat Lubiński, która różni się od struktury mieszkańców całego województwa dolnośląskiego. W przedstawionej poniżej tabeli widać wyraźną tendencję, która świadczy, że społeczeństwo Powiatu Lubińskiego jest młodsze niż mieszkańcy województwa w przedziale wiekowym 0 19 rok życia, odsetek osób zamieszkujących Powiat Lubiński jest wyższy niż dla województwa dolnośląskiego. W pozostałych przedziałach wiekowych występuje tendencja starzenia się mieszkańców powiatu. 13
13 Tabela 5. Ludność Powiatu Lubińskiego wg grup wieku w 2012 r. Jednostka terytorialna Wiek Dolnośląskie Powiat lubiński 0-4 5,1% 5,2 % 5-9 4,5% 4,7% ,4% 4,5% ,3% 5,3% ,6% 6,4% ,3% 7,6% ,6% 8,6% ,8% 8,4% ,2% 6,4% ,8 % 5,7% ,3 % 7,2 % ,3 % 8,6 % ,5 % 8,3% ,2 % 4,7% 70 i więcej 10,1 % 8,4 % (Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS) Struktura wiekowa społeczeństwa Powiatu Lubińskiego w 2012 r. wskazuje na 68,1 % udział osób w wieku produkcyjnym, 14,4 % udział osób w wieku przedprodukcyjnym, oraz 17,5 % udział osób w wieku poprodukcyjnym. Wskaźnik osób w wieku produkcyjnym jest wyższy od średniej dla województwa dolnośląskiego, która w 2012 r. wynosiła 68 %. Tabela 6. Ludność w wieku przedprodukcyjnym, produkcyjnym, poprodukcyjnym Powiatu Lubińskiego i województwa dolnośląskiego 2012 r. (porównanie) Wiek przedprodukcyjny Wiek produkcyjny Wiek poprodukcyjny Województwo dolnośląskie ,9 % % ,1 % Powiat ,4 % ,1 % ,5 % lubiński (Źródło: Dane Urzędu Statystycznego ) Sytuacja w Powiecie Lubińskim odzwierciedla ogólnopolski trend starzenia się społeczeństwa. Wartość wskaźnika urodzeń żywych w Powiecie Lubińskim systematycznie maleje. W roku 2008 wyniósł on 10,8 (1 137 urodzeń żywych), natomiast w 2012 r. 9,6 (1 026 urodzeń żywych). 14
14 Starzenie się ludności musi znaleźć swoje odbicie w zmianach struktury potrzeb zdrowotnych. Z danych demograficznych i z przedstawionej poniżej tabeli nr 7 wynika, że ludność Powiatu Lubińskiego ciągle maleje i w 2030 roku osiągnie wielkość 90,6 tys. osób. Ta tendencja nie jest ewenementem, lecz normą w skali kraju i Europy. Tabela 7. Prognoza ludności. Rok Liczba ludności w tyś. 101,8 98,9 95,1 90,6 (Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS) Dodatkowo, sama statystyka zgonów w pewien sposób przybliża rozpowszechnienie problemów zdrowotnych, w przypadku których udzielenie pierwszej pomocy przedmedycznej z uwagi na charakter problemu zdrowotnego jest uzasadnione. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) opracowała prognozę dotyczącą roku 2020 uwzględniającą najważniejsze przyczyny zgonów. Zostały one przedstawione w poniższej tabeli: Tabela 8. Przewidywane główne przyczyny zgonów w 2020 roku regiony rozwinięte. Obie płcie razem Mężczyźni Kobiety Lp. Choroba lub uraz % zgonów Choroba lub uraz % zgonów Choroba lub uraz % zgonów 1. Choroba Choroba Choroba niedokrwienna 24,1 niedokrwienna 23,6 niedokrwienna 24,8 serca serca serca 2. Choroba naczyń Choroba naczyń Choroba naczyń mózgowych 12,7 mózgowych 10,3 mózgowych 15,4 3. Nowotwory Nowotwory Nowotwory złośliwe tchawicy, 5,9 złośliwe tchawicy, 7,9 złośliwe tchawicy, 3,6 oskrzela, płuca oskrzela, płuca oskrzela, płuca 4. POCHP POCHP POCHP (przewlekła 4,1 (przewlekła 4,7 (przewlekła 3,6 obturacyjna choroba płuc) obturacyjna choroba płuc) obturacyjna choroba płuc) 5. Zakażenia Zakażenia Zakażenia dolnych dróg 3,2 dolnych dróg 2,9 dolnych dróg 3,3 oddechowych oddechowych oddechowych 6. Nowotwory Nowotwory Nowotwory złośliwe okrężnicy 2,7 złośliwe okrężnicy 2,9 złośliwe okrężnicy 3,0 i odbytnicy i odbytnicy i odbytnicy 7. Nowotwór złośliwy Nowotwór złośliwy Nowotwór złośliwy 15
15 żołądka 2,4 żołądka 2,7 żołądka 2,7 8. Samouszkodzenie 1,8 Samouszkodzenie 2,3 Samouszkodzenie 2,4 9. Cukrzyca 1,6 Cukrzyca 2,2 Cukrzyca 1,9 (Źródło: Biuletyn statystyczny ochrony zdrowia Województwa Dolnośląskiego 2012) Z powyższych danych wynika, że głównymi przyczynami zgonów pozostaną choroby układu krążenia (choroba niedokrwienna serca oraz choroba naczyń mózgowych). Duża część zgonów spowodowana będzie także chorobami nowotworowymi oraz chorobami wywołanymi przez zakażenia dolnych dróg oddechowych i cukrzycę 15 Poniższe zestawienie przedstawia najczęstsze przyczyny zgonów mieszkańców Powiatu Lubińskiego w zestawieniu ze statystyką województwa. dolnośląskiego. Tabela 9. Struktura zgonów wg przyczyn w latach roku przyczyny zgonów Województwo dolnośląskie Powiat Lubiński liczby bezwzględne % ogółu zgonów Liczby bezwzględne % ogółu zgonów ogółem choroby zakaźne i pasożytnicze 233 0,8 8 0,95 nowotwory , ,69 choroby układu krążenia , ,71 choroby układu oddechowego , choroby układu trawiennego ,1 48 5,71 Choroby krwi i narządów krwiotwórczych oraz niektóre choroby przebiegające z udziałem 32 0,1 2 0,23 mechanizmów autoimmunologicznych Zaburzenia wydzielania wewnętrznego stanu odżywiania i przemiany metabolicznej 689 2,3 23 2,74 Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania 207 0,7 15 1,79 Choroby układu nerwowego 357 1,2 17 2,02 Choroby układu kostno- stawowego, mięśniowego i tkanki łącznej 32 0,1 1 0,11 Choroby układu płciowego 334 1,1 4 0,48 Niektóre stany rozpoczynające się w okresie okołoporodowym 85 0,3 3 0,36 15 Źródło: Strategia rozwoju ochrony zdrowia w Polsce na lata , dokument przyjęty przez Radę Ministrów 21 czerwca 2005r., dokument towarzyszący realizacji Narodowego Planu Rozwoju na lata
16 Wady rozwojowe wrodzone, zniekształcenia i aberracje chromosomowe Objawy, cechy chorobowe oraz nieprawidłowe wyniki badań klinicznych i laboratoryjnych, gdzie indziej niesklasyfikowane 59 0,2 1 0, ,9 49 5,83 przyczyny zewnętrzne ,4 51 6,07 (Źródło: Biuletyn statystyczny ochrony zdrowia Województwa Dolnośląskiego 2012) Tabela 10. Zgony wg wybranych przyczyn w Powiecie Lubińskim w latach przyczyny zgonów liczby % ogółu liczby % ogółu liczby % ogółu ogółem choroby zakaźne i pasożytnicze 6 0,64 8 0,93 8 0,95 nowotwory , , ,69 choroby układu krążenia , , ,71 choroby układu oddechowego 39 4, , choroby układu trawiennego 49 5, , ,71 przyczyny zewnętrzne 54 5, , ,23 (Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS) Z analizy powyższych danych wynika, że jednym z głównych problemów zdrowotnych mieszkańców Powiatu Lubińskiego w 2011 r. oraz przyczyn zgonu mieszkańców były przyczyny zewnętrzne, stanowiły one przyczynę ok. 5,23 % zgonów. Wydaje się zatem, że rzetelna wiedza z zakresu pierwszej pomocy przedmedycznej, dostarczana przez szkolenia, na tym tle jest bardzo uzasadniona. Szerszy kontekst kulturowo-społeczno-ekonomicznego środowiska ma ogromny wpływ na zdrowie mieszkańców, a także na styl życia, w dużej mierze warunkujący potencjał zdrowotny jednostki. Analizując wg schematu Lalonde a 16 przyczyny niektórych incydentów nagłych, które powodują ryzyko zagrożenia zdrowia i życia oraz konieczność udzielenia pierwszej pomocy przedmedycznej, tj. choroby serca, wypadki drogowe, inne wypadki, wylewy, można łatwo zauważyć, że to styl życia jest głównym czynnikiem, odpowiedzialnym za ich wystąpienie. Prozdrowotny styl życia to także większa świadomość zdrowotna, również w temacie pierwszej pomocy przedmedycznej, a także chęć do podejmowania szkoleń z tego zakresu. Za celowością wdrożenia programu edukacyjno-profilaktycznego w zakresie ratownictwa przedmedycznego, jako uzupełnienie treści programowych ujętych w podstawie programowej kształcenia ogólnego przedmiotu Edukacja dla bezpieczeństwa, realizowanego w gimnazjum i szkole ponadgimnazjalnej, przemawiają również wytyczne zarówno Polskiego Towarzystwa Medycyny Ratunkowej (PTMR) oraz światowych organizacji 16 Pola zdrowia Lalond a: styl życia, środowisko, geny, opieka zdrowotna 17
17 zajmujących się problematyką resuscytacji krążeniowo-oddechowej. Najważniejsze rekomendacje zawarte w wytycznych to: Brak odpowiednich umiejętności z zakresu pierwszej pomocy może skutkować niepodjęciem działań ratunkowych, co może wobec poszkodowanego prowadzić do przedwczesnego zgonu, niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji, przewlekłego cierpienia lub przewlekłej choroby; Prowadzenie słabych jakościowo czynności ratunkowych jest bardziej efektywne niż ich niepodejmowanie; podjęcie resuscytacji przez świadków zdarzenia może 2-3 krotnie zwiększyć przeżywalność poszkodowanego; Umiejętności praktyczne związane z udzielaniem pierwszej pomocy są z czasem zapominane, po upływie 6 miesięcy tylko 7% osób jest w stanie bezpiecznie i efektywnie przeprowadzić BLS na manekinie; Szkolenie z wykorzystaniem sprzętu dostarczającego kursantom informacji zwrotnej jest skuteczniejsze niż szkolenie z wykorzystaniem tradycyjnego sprzętu, kursanci sprawniej i na dłużej przyswajają umiejętności związane z udzielaniem pierwszej pomocy; Prowadzenie CRP przez przygodnych świadków znacząco wpływa na przeżywalność osób poszkodowanych; Trening w zakresie udzielania pierwszej pomocy w przypadku wystąpienia nagłego bólu w klatce piersiowej poprawia jakość podejmowanych działań, ponadto osoby przeszkolone w tym zakresie częściej podejmują się udzielania pierwszej pomocy; We wszystkich badaniach podkreśla się również potrzebę edukowania w zakresie postępowania w przypadku krwawienia z nosa czy oparzenia; Szkolenie losowo wybranych osób bez wykształcenia medycznego jest porównywalne pod względem efektywności kosztowej z innymi inicjatywami z zakresu zdrowia publicznego. 17 Po zakończeniu realizacji programu planuje się w kolejnych latach szkolnych cykliczne szkolenia kolejnych klas pierwszych szkół ponadgimnazjalnych, tak aby zdobyta podczas szkoleń wiedza i umiejętności praktyczne z zakresu pierwszej pomocy przedmedycznej były uzupełnieniem szkolnych zadań nałożonych przepisami prawa oświatowego. 2. CELE PROGRAMU Nadrzędnym celem programu Uczymy się ratować życie pierwsza pomoc przedmedyczna Program edukacyjny z zakresu pierwszej pomocy dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych Powiatu Lubińskiego, będącego kontynuacją i edycji programu 17 Opinia Agencji Oceny Technologii Medycznych Nr 32/2013 z dnia 25 lutego 2013r. o projekcie programu Pierwsza pomoc przedmedyczna wraz z oznaczeniem grupy krwi uczestników Programu 18
18 realizowanego w roku szkolnym 2014/2015 jest dostarczenie uczniom szkół ponadgimnazjalnych - uczestnikom programu wiedzy teoretycznej i praktycznej oraz jej usystematyzowanie w zakresie udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej, a także wytworzenie w nich pozytywnego nastawienia emocjonalnego, popartego poczuciem własnej skuteczności w tym zakresie. Zadania te będą realizowane przez cel główny i cele szczegółowe Cel główny: zmniejszenie liczby zgonów oraz niepełnosprawności w wyniku zdarzeń nagłych w związku z nieudzielaniem, zbyt późnym bądź niewłaściwym udzieleniem pierwszej pomocy przedmedycznej znaczący udział pierwszej pomocy przedmedycznej w ukształtowaniu kompetencji młodego człowieka. doposażenie szkół biorących udział w programie w sprzęt edukacyjny niezbędny do prowadzenia zajęć praktycznych z zakresu pierwszej pomocy przedmedycznej w ramach przedmiotu Edukacja dla bezpieczeństwa: manekin do ćwiczeń resuscytacyjnych w wersjach dorosły i niemowlę, zastaw tablic Pierwsza Pomoc - edukacja prozdrowotna, apteczka szkolna w plecaku z wyposażeniem Cele szczegółowe: wykorzystanie wiedzy o ochronie zdrowia i życia w praktyce codziennej oraz podniesienie świadomości zagrożeń, powodujących stan zagrożenia życia i zdrowia; podniesienie poziomu wiedzy na temat właściwego sposobu udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej w sytuacji zagrożenia życia i zdrowia; usystematyzowanie, utrwalenie i wzmocnienie posiadanej wiedzy z zakresu pierwszej pomocy przedmedycznej zwiększenie liczby osób posiadających wiedzę teoretyczną z zakresu udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej oraz o ochronie zdrowia i życia; zwiększenie liczby osób posiadających praktyczne umiejętności z zakresu udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej, poprzez trening umiejętności praktycznych w zakresie udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej zwiększenie liczby osób potrafiących działać w sytuacji trudnej i z obniżonym poziomem lęku przed udzielaniem pierwszej pomocy przedmedycznej; zwiększenie liczby osób posiadających poczucie własnej skuteczności w zakresie udzielania pierwszej pomocy, poprzez podniesienie poczucia własnej kompetencji w zakresie udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej 19
19 wyzwalanie postawy prospołecznej, prowadzącej do gotowości niesienia pomocy innym poprzez niwelowanie lęku przed udzielaniem pierwszej pomocy uczenie się współpracy w zespole, przestrzegania norm, reguł i zasad postępowania; kształtowanie takich cech jak: wrażliwość, odwaga, rzetelność, wytrwałość, dyscyplina wewnętrzna Oczekiwane efekty. Uczymy się ratować życie pierwsza pomoc przedmedyczna Program edukacyjny z zakresu pierwszej pomocy dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych Powiatu Lubińskiego jest programem edukacyjno-szkoleniowym, dostarczającym beneficjentom wiedzę i umiejętności praktyczne z zakresu pierwszej pomocy przedmedycznej a także wyposażającym w umiejętności działania w sytuacji trudnej, obniżającym poziom lęku przed wykonywaniem działań ratowniczych oraz dającym uczestnikom poczucie własnej skuteczności w zakresie udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej. Oddziaływanie programu na te komponenty zachowania (wiedza, umiejętności, aspekt emocjonalny, poczucie własnej skuteczności) ma przyczynić się do zwiększenia liczby osób, które w razie zaistnienia takiej konieczności, skutecznie udzielą pierwszej pomocy przedmedycznej, realizując tym samym cel główny programu, jakim jest zmniejszenie liczby zgonów oraz niepełnosprawności w wyniku zdarzeń nagłych w związku z nieudzielaniem, zbyt późnym bądź niewłaściwym udzieleniem pierwszej pomocy przedmedycznej. Zakłada się uzyskanie następujących efektów wdrożenia programu: 1. podniesienie u uczniów poziomu wiedzy w zakresie pierwszej pomocy przedmedycznej; 2. podniesienie u uczniów poziomu praktycznych umiejętności w zakresie udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej; 3. nabycie przez uczestników programu umiejętności działania w sytuacji trudnej i zredukowanie poziomu lęku przed udzielaniem pierwszej pomocy przedmedycznej; 4. wzrost ich poczucia własnej skuteczności w zakresie udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej. Dzięki kontynuacji programu edukacyjnego w kolejnych latach szkolnych: 2015/2016 oraz 2016/2017 w okresie trzyletnim wszyscy uczniowie szkół ponadgimnazjalnych funkcjonujących na terenie Powiatu lubińskiego zostaną przeszkoleni w zakresie umiejętności udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej oraz wyposażeni w niezbędna wiedze Mierniki efektywności odpowiadające celom programu. Stopień opanowania treści zawartych w programie będzie oceniony przez wyliczenie wskaźnika przyrostu wiedzy dla każdego ucznia na podstawie wyników testów Pre-test i Post-test oraz zestawienia statystycznego wyników wg wzoru: 20
20 Wskaźnik wyniki testu po szkoleniu wyniki testu przed szkoleniem przyrostu = x 100% wiedzy wyniki możliwe do osiągnięcia wyniki testu przed szkoleniem Otrzymane wyniki to wartość w przedziale 0 100%, których wielkość pozostaje w proporcji do ilości przyswojonej w trakcie szkolenia wiedzy. Ocena stopnia opanowania nowych umiejętności praktycznych dokonywana będzie w oparciu o obserwację przez prowadzącego procesów wykonywania czynności przez szkolących się, przy konfrontacjach z określonymi fikcyjnymi zdarzeniami, które będą umiejętnie rozwiązywane przez uczniów, co potwierdzi nabycie przez nich umiejętności. Powyższe spostrzeżenia zostaną opisane w sprawozdaniu z realizacji programu przez firmę realizującą program ADRESACI PROGRAMU 3.1. Oszacowanie populacji, której włączenie do programu jest możliwe. Jako grupę docelową, objętą programem, planuje się młodzież klas pierwszych szkół ponadgimnazjalnych Powiatu Lubińskiego. Na terenie Powiatu Lubińskiego funkcjonuje 11 szkół ponadgimnazjalnych: 1. I Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika w Lubinie; 2. II Liceum Ogólnokształcące w Lubinie; 3. Zespół Szkół Nr 1 im. Prof. Bolesława Krupińskiego w Lubinie; 4. Zespół Szkół Nr 2 im. Jana Wyżykowskiego w Lubinie; 5. Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Rudnej; 6. Zespół Szkół Sportowych w Lubinie; 7. Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Lubinie; 8. Salezjańskie Liceum Ogólnokształcące im. Św. Jana Bosko w Lubinie; 9. Zespół Szkół Miedziowego Centrum Kształcenia Kadr w Lubinie; 10. Zespół Szkół i Placówek Oświatowych w Lubinie; 11. Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy im. Przyjaciół Dzieci w Szklarach Górnych; Łącznie w wymienionych powyżej szkołach planuje się nabór w roku szkolnym 2015/2016 do 42 klas pierwszych i w kolejnym roku szkolnym 2016/2017 do 42 klas pierwszych. 18 Ryl-Zalewska M. Metody oceny efektywności kształcenia online [źródło: e-edukacja.com.pl/_9_e-edukacja.pdf ] 21
21 Prognozowana liczba uczniów rozpoczynających naukę w jednym roku szkolnym uczniów. Prognozuje się objęciem programem edukacyjnym w okresie 2-letnim łącznej liczby uczniów osób. Wyboru powyższej grupy dokonano, biorąc pod uwagę zadania własne samorządu powiatowego jednym z nich jest zapewnienie edukacji na poziomie ponadgimnazjalnym 19. Wyboru grupy dokonano także w oparciu o przekonanie, że na tym etapie kształcenia młodzi ludzie są już wyposażeni w pewne treści z zakresu pierwszej pomocy przedmedycznej, które takim szkoleniem należy usystematyzować, wzmocnić i utrwalić. Młodzież szkół ponadgimnazjalnych jest także bardziej świadoma, wraz z wiekiem wzrasta poczucie odpowiedzialności za innych i sprawstwa, jest więc uzasadnionym, aby szkolić właśnie tę grupę. Dodatkowym argumentem jest stosunkowa łatwość w zebraniu uczestników celem przeszkolenia uczniowie, w zgodnych z harmonogramem terminach, odbywają szkolenie w zespołach klasowych, na sali gimnastycznej danej szkoły Tryb zapraszania do programu. Informacja o realizacji programu, jako działań kontynuujących przedstawiona zostanie w mediach lokalnych, tj.: strona internetowa powiatu i gmin, prasa lokalna, plakaty w jednostkach oświatowych biorących udział w programie. Warunkiem przystąpienia do kolejnej edycji programu jest złożenie przez szkołę deklaracji przystąpienia podpisanej przez dyrektora jednostki oświatowej. O oparciu i złożony dokument zostanie opracowany harmonogram szkoleń. Wyodrębniona grupa docelowa, korzystająca ze szkoleń, poddawana będzie procesowi ewaluacji (analiza porównawcza Pre-testów i Post-testów), co wraz z innymi miernikami ewaluacji pozwoli określić skuteczność podjętych w ramach programu działań oraz wyciągnąć wnioski na przyszłość. Komplementarną część programu stanowić będzie także organizowana w miesiącu czerwcu 2016 r. i 2017 r. Olimpiada z Pierwszej Pomocy Przedmedycznej dla uczestników danej edycji szkoleń, a także dla chętnych uczniów, nie biorących w danym roku udziału w programie. Każda szkoła uczestnicząca w programie wystawi swoją reprezentację 6-osobową do uczestnictwa w rozgrywkach. Olimpiada składać się będzie z części 1 - test wiedzy oraz części 2 - zadania praktyczne z zakresu pierwszej pomocy przedmedycznej. 4. SPOSÓB REALIZACJI PROGRAMU 4.1. Organizacja programu: 19 Art. 5 ust. 5a Ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r., Nr 256, poz z późn. zm.) 22
22 Realizacja zadań wynikających z Programu Uczymy się ratować życie pierwsza pomoc przedmedyczna Program edukacyjny z zakresu pierwszej pomocy dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych Powiatu Lubińskiego zostanie poprzedzona szeroką kampanią informacyjną (plakaty w urzędach, placówkach oświatowych, informacja o programie na stronach internetowych powiatu, gmin i placówek oświatowych biorących udział w programie oraz w prasie lokalnej. Celem tej kampanii będzie przedstawienie informacji na temat głównych założeń projektu oraz zdefiniowanie głównych stanów zagrożeń życia pochodzenia zewnętrznego, które mogą skutkować, przy braku pożądanej wiedzy i umiejętności praktycznych z zakresu pierwszej pomocy przedmedycznej, zagrożeniem życia. Planowany czas trwania projektu : wrzesień 2015 r. do czerwiec 2017 r. Forma prowadzonych zajęć : 8 godz. dla każdego zespołu klasowego, w tym: 3 godz. szkolenia wykładowego i prezentacji i 5 godz. zajęć ćwiczeniowych. Cykl szkoleń obejmuje 8-godzinne szkolenie dla każdego zespołu klasowego (ok. 30 uczniów). Łączna liczba godzin szkoleń w ramach projektu: Rok szkolny 2015/ x 8 godz. = 336 godz. Rok szkolny 2016/ x 8 godz. = 336 godz. Założenia programowe - szkolenie 8-godzinne Tabela 11. Założenia programowe jednostki szkoleniowej Lp. Tematyka wykładów Teoria (godz.) Praktyka (godz.) Razem (godz.) 1. Zabezpieczenie miejsca zdarzenia. 0,25 0,25 0,5 2. Ocena poszkodowanych. - 0,5 0,5 3. Obserwacja czynności życiowych. 0,25 0,25 0,5 4. Opanowanie poważnych krwotoków. 0,5 0,5 1,0 5. Poszkodowany nieprzytomny. 0,25 0,25 0,5 6. Poszkodowany z zaburzeniami oddychania. 0,5 0,5 1,0 7. Nagłe zatrzymanie krążenia. 0,25 0,75 1,0 8. Zakrztuszenie. - 0,5 0,5 9. Poważne oparzenia i rany. 0,25 0,75 I,0 10. Wezwanie pomocy. - 0,25 0, Złamania kości i zwichnięcia stawów. - 0,25 0,25 23
23 12. Porażenie prądem elektrycznym. - 0,25 0, Zestaw pierwszej pomocy. 0,25-0, Zasady użycia AED (Automated External Defibrillator) 0,50-0, Razem godziny: 3,0 5,0 8,0 Wykaz sprzętu używanego do szkoleń: 1. Laptop z programem szkoleniowym 2. Projektor multimedialny 3. Ekran multimedialny 4. Fantomy do resuscytacji: dorosły, junior, dziecko. 5. Wskaźnik -symulacyjny udrożnienia dróg oddechowych 6. Przykładowa apteczka pierwszej pomocy 7. Środki do pozoracji opatrunków. 8. AED Materiały sanitarno -pozoracyjne: 1. opatrunki sterylne (kompresy ) 2. opaski podtrzymujące (bandaże) 3. chusty trójkątne 4. koc termiczny 5. plastry 6. maseczki do prowadzenia oddechu zastępczego 7. środki do dezynfekcji woda utleniona, sól fizjologiczna Etapy wdrożenia programu: Etap I: Działania przygotowawcze: 1. Diagnoza potrzeb wdrożenia programu maj Opracowanie projektu programu. 3. Uzyskanie opinii AOTM. 4. Uchwała Zarządu Powiatu przyjmująca program i jego budżet. 5. Opracowanie testów wiedzy z zakresu pierwszej pomocy przedmedycznej oceniających wiedzę na rozpoczęciu projektu Pre-test i po zakończeniu szkolenia Post-test, celem oceny przyrostu wiedzy jako miernik efektywności projektu (odpowiedzialni: Departament Edukacji i Spraw Społecznych i Powiatowe Centrum Zarządzania Kryzysowego Starostwa Powiatowego w Lubinie). 6. Opracowanie testu wiedzy oraz zadań praktycznych do Międzyszkolnej Olimpiady pierwszej pomocy przedmedycznej (odpowiedzialni: Departament Edukacji i Spraw Społecznych i Powiatowe Centrum Zarządzania Kryzysowego Starostwa Powiatowego w Lubinie). 24
24 Etap II: Wdrożenie i realizacja: 1. Przeprowadzenie konkursu ofert wyłonienie wykonawcy szkoleń. 2. Spotkanie dyrektorów i pedagogów szkolnych szkół uczestniczących w programie z firmą prowadząca szkolenia, prezentacja założeń programu, złożenie przez szkoły deklaracji przystąpienia do programu, ustalenie harmonogramu szkoleń. 3. Przeprowadzenie 8-godzinnych zajęć szkoleniowych, zgodnych z zaplanowaną tematyką i czasem realizacji wg zatwierdzonego harmonogramu szkoleń. 4. Przeprowadzenie Międzyszkolnej Olimpiady Pierwszej Pomocy Przedmedycznej. Etap III: Monitorowanie efektów programu: 1. Analiza porównawcza wyników Pre-testów oraz Post-testów wskaźnik przyrostu wiedzy. 2. Analiza wyników Międzyszkolnej Olimpiady Pierwszej Pomocy Przedmedycznej Planowane interwencje. Nie dotyczy Kryteria i sposób kwalifikacji uczestników Programem Uczymy się ratować życie pierwsza pomoc przedmedyczna Program edukacyjny z zakresu pierwszej pomocy dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych objęci będą wszyscy uczniowie klas pierwszych publicznych szkół ponadgimnazjalnych, funkcjonujących na terenie Powiatu Lubińskiego uczęszczający do szkół w kolejnych latach szkolnych 2015/2016 i 2016/2017, na podstawie deklaracji przystąpienia do programu złożonych przez dyrektorów jednostek Zasady udzielania świadczeń w ramach programu. Harmonogram szkoleń zostanie ustalony w oparciu o deklaracje udziału w szkoleniu złożone przez dyrektorów jednostek oświatowych uczestniczących w programie. Równocześnie zapewnienie ze strony szkół sal do przeprowadzenia szkolenia pozwoli na sprawną organizację szkoleń w ramach czasu pracy szkoły, nie obciąży dodatkowo uczniów beneficjentów programu oraz pozwoli na wyeliminowanie kosztów, związanych z wynajmem miejsca szkolenia Sposób powiązania działań programu ze świadczeniami zdrowotnymi finansowanymi ze środków publicznych. Program Uczymy się ratować życie pierwsza pomoc przedmedyczna Program edukacyjny z zakresu pierwszej pomocy dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych Powiatu Lubińskiego jest uzupełnieniem treści programowych realizowanych w szkołach gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych w ramach przedmiotu Edukacja dla bezpieczeństwa, na podstawie rozporządzenia MEN z dnia 27 sierpnia 2012r, w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2012 r., poz. 977). 25
Uczymy się ratować życie. pierwsza pomoc przedmedyczna. Program edukacyjny z zakresu pierwszej pomocy dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych
Załącznik nr 6 do uchwały Nr CCXXX/870/2014 Zarządu Powiatu w Lubinie z dnia 15 września 2014 r. Uczymy się ratować życie pierwsza pomoc przedmedyczna Program edukacyjny z zakresu pierwszej pomocy dla
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 194/2014 z dnia 25 sierpnia 2014 r. o projekcie programu Uczymy się ratować życie pierwsza pomoc przedmedyczna
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 268/2014 z dnia 24 listopada 2014 r. o projekcie programu Program edukacyjno-zdrowotny udzielania pierwszej pomocy
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji
Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji www.aotmit.gov.pl Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji nr 74/2015 z dnia 30 marca 2015 r. o projekcie programu Upowszechnianie
Bardziej szczegółowoPIERWSZA POMOC Z ELEMENTAMI PIELĘGNIARSTWA
Projekt OPERACJA SUKCES unikatowy model kształcenia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Medycznego w Łodzi odpowiedzią na potrzeby gospodarki opartej na wiedzy współfinansowany ze środków Europejskiego
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji
Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji www.aotmit.gov.pl Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji nr 148/2015 z dnia 4 września 2015 r. o projekcie programu Kurs Pierwszej
Bardziej szczegółowoHARMONOGRAM CZYNNOŚCI W RAMACH PROJEKTU. POMAGAM jestem bezpieczny, jestem skuteczny
Biuro Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego Urząd m.st. Warszawy Zatwierdzam Straż Miejska m.st. Warszawy Zatwierdzam HARMONOGRAM CZYNNOŚCI W RAMACH PROJEKTU POMAGAM jestem bezpieczny, jestem skuteczny
Bardziej szczegółowoKARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Pierwsza Pomoc Przedmedyczna
KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Pierwsza Pomoc Przedmedyczna 2. KIERUNEK: Turystyka i Rekreacja 3. POZIOM STUDIÓW: I stopień 4. ROK/ SEMESTR STUDIÓW: III rok/v semestr 5. LICZBA PUNKTÓW ECTS: 4 6.
Bardziej szczegółowoUstawa z dnia 25 lipca 2001 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym tekst archiwalny ustawa utraciła moc
PODSTAWY PRAWNE NAUCZANIA PIERWSZEJ POMOCY W SZKOLE Katarzyna Chmielewska, Edyta Kramek Departament Nauki i Szkolnictwa Wyższego Ministerstwo Zdrowia 21 Kwiecień 2010 r. GENEZA: Brak skoordynowanego systemu
Bardziej szczegółowoOferta szkoleń z zakresu pierwszej pomocy
WKŁADAMY SERCE W PIERWSZĄ POMOC Oferta szkoleń z zakresu pierwszej pomocy Myocardio to projekt szkoleniowy tworzony przez pasjonatów ratownictwa. Skutecznie nauczymy Cię pierwszej pomocy, abyś zyskał pewność
Bardziej szczegółowoPIERWSZA POMOC. Okres realizacji: Program na lata Wydział Spraw Obywatelskich Starostwo Powiatowe w Opolu
PIERWSZA POMOC Program polityki zdrowotnej z zakresu udzielania pierwszej pomocy dla uczniów publicznych szkół ponadgimnazjalnych z terenu powiatu opolskiego Okres realizacji: Program na lata 2016 2019
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji
Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji www.aotmit.gov.pl Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji nr 86/2016 z dnia 17 maja 2016 r. o projekcie programu polityki zdrowotnej
Bardziej szczegółowoZAŁOŻENIA DO PROJEKTU. POMAGAM jestem bezpieczny, jestem skuteczny
Biuro Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego Urząd m.st. Warszawy Zatwierdzam Straż Miejska m.st. Warszawy Zatwierdzam ZAŁOŻENIA DO PROJEKTU POMAGAM jestem bezpieczny, jestem skuteczny Warszawa, grudzień
Bardziej szczegółowoZakres wiedzy i umiejętności niezbędnych do prowadzenia zajęć edukacyjnych w zakresie udzielania pierwszej pomocy:
Załączniki do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 sierpnia 2009 r. Załącznik nr 1 Zakres wiedzy i umiejętności niezbędnych do prowadzenia zajęć edukacyjnych w zakresie udzielania pierwszej pomocy:
Bardziej szczegółowoPROGRAM ZDROWOTNY PROMOCJA I PROFILAKTYKA ZACHOWA
Załącznik nr 1 do uchwały Rady Powiatu Miechowskiego Nr XXI/167/2009 z dnia 29 kwietnia 200 r. PROGRAM ZDROWOTNY PROMOCJA I PROFILAKTYKA ZACHOWAŃ I DZIAŁAŃ W STANACH ZGROŻENIA ZDROWIA I ŻYCIA WŚRÓD UCZNIÓW
Bardziej szczegółowoCHOROBOWOŚĆ HOSPITALIZOWANA
CHOROBOWOŚĆ HOSPITALIZOWANA UWAGI WSTĘPNE Ogólnopolskie badanie chorobowości hospitalizowanej prowadzone jest na podstawie Programu Badań Statystycznych Statystyki Publicznej rozdział Zdrowie i ochrona
Bardziej szczegółowoROZKŁAD MATERIAŁU EDUKACJA DLA BEZEPIECZEŃSTWA KLASA III GIMNAZJUM
ROZKŁAD MATERIAŁU EDUKACJA DLA BEZEPIECZEŃSTWA KLASA III GIMNAZJUM I. Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach Nr lekcji. Temat lekcji 1. O czym będziemy się uczyć na lekcjach zasady bezpieczeństwa Kryteria
Bardziej szczegółowoKURS PIERWSZEJ POMOCY
KURS PIERWSZEJ POMOCY W dzisiejszych czasach, kiedy żyjemy w tak licznym społeczeństwie, należy się liczyć z tym, że szansa na stanie się świadkiem jakiegoś wypadku lub nagłego zachorowania jest bardzo
Bardziej szczegółowoPodhalańska Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Targu
Wygenerowano: 2019-07-30 07:39:19.973049, PS-1-18-19 Podhalańska Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Targu Informacje ogólne Nazwa Pomoc przedmedyczna Kod PS-1-1,11 Status Obowiązkowy Wydział / Instytut
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ I OCHRONY ZDROWIA. Katedra Fizjoterapii i Nauk o Zdrowiu. Kierunek: Wychowanie fizyczne SYLABUS. Nazwa przedmiotu.
PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ I OCHRONY ZDROWIA Katedra Fizjoterapii i Nauk o Zdrowiu Kierunek: Wychowanie fizyczne SYLABUS Nazwa przedmiotu Fakultet Kwalifikowane
Bardziej szczegółowoPIERWSZA POMOC. Mały ratownik
PIERWSZA POMOC Mały ratownik DLA KLAS I-III SZKOŁY PODSTAWOWEJ W RYCHNOWACH SŁYSZAŁEM I ZAPOMNIAŁEM WIDZIAŁEM I ZAPAMIĘTAŁEM ZROBIŁEM I ZROZUMIAŁEM. Konfucjusz WSTĘP Pod pojęciem Ratownictwo rozumiemy
Bardziej szczegółowoOFERTA SZKOLEŃ PIERWSZA POMOC PRZEDMEDYCZNA SZKOLENIA DLA PRACOWNIKÓW
OFERTA SZKOLEŃ PIERWSZA POMOC PRZEDMEDYCZNA SZKOLENIA DLA PRACOWNIKÓW 71-335 Szczecin Al. Wojska Polskiego 164 Szanowni Państwo, Sekretariat: tel. 91 421 15 35 fax. 91 422 54 73 e-mail: sekretariat@irr.szczecin.pl
Bardziej szczegółowoProgram powszechnego dostępu do wczesnej pomocy medycznej na Lotnisku Chopina
Program powszechnego dostępu do wczesnej pomocy medycznej na Lotnisku Chopina Zespół Medycyny Ratunkowej Warszawa, 11-02-2009 Skróty używane w prezentacji AED - Automatic External Defibrillator automatyczny
Bardziej szczegółowoSYTUACJA ZDROWOTNA DZIECI I MŁODZIEŻY W WOJEWÓDZTWIE ŁÓDZKIM
SYTUACJA ZDROWOTNA DZIECI I MŁODZIEŻY W WOJEWÓDZTWIE ŁÓDZKIM 2 LICZBA LUDNOŚCI W 2010 ROKU 2010 województwo łódzkie miasto Łódź liczba ludności ogółem 2552000 737098 0 19 r.ż. 504576 (19,7) 117839 (15,9)
Bardziej szczegółowoPrzedmiot: Pierwsza pomoc
Przedmiot: Pierwsza pomoc I. Informacje ogólne Jednostka organizacyjna Nazwa przedmiotu Kod przedmiotu Język wykładowy Rodzaj przedmiotu kształcenia (obowiązkowy/fakultatywny) Poziom (np. pierwszego lub
Bardziej szczegółowoPrzedmiot: Ratownictwo medyczne
Przedmiot: Ratownictwo medyczne I. Informacje ogólne Jednostka organizacyjna Nazwa przedmiotu Kod przedmiotu Język wykładowy Rodzaj przedmiotu (obowiązkowy/fakultatywny) Poziom (np. pierwszego lub drugiego
Bardziej szczegółowoCZYNNOŚCI RATOWNICZE W NAGŁYCH ZAGROŻENIACH ŻYCIA I ZDROWIA Z ELEMENTAMI RATOWNICTWA DROGOWEGO, WODNEGO, WYPADKÓW MNOGICH. Ramowy porządek szkolenia
CZYNNOŚCI RATOWNICZE W NAGŁYCH ZAGROŻENIACH ŻYCIA I ZDROWIA Ramowy porządek szkolenia DZIEŃ I Treść i forma zajęć 0.00-0.15 ROZPOCZĘCIE SZKOLENIA WYKŁAD: Rozpoznanie, wezwanie pomocy. Poszkodowany nieprzytomny
Bardziej szczegółowoZakres tematyczny na stopień RATOWNIK HOPR
Zakres tematyczny na stopień RATOWNIK HOPR 1. Wzywanie pogotowia ratunkowego 2. Wypadek 3. Resuscytacja krąŝeniowo oddechowa a. Nagłe Zatrzymanie KrąŜenia (NZK), a zawał serca b. Resuscytacja dorosłych
Bardziej szczegółowoOśrodek Szkolenia Ratowniczego. Zgłaszający projekt do budżetu: Mateusz Bełdowski
Ośrodek Szkolenia Ratowniczego Zgłaszający projekt do budżetu: Mateusz Bełdowski Gdyby więcej ludzi umiało udzielać pierwszej pomocy w nagłym zatrzymaniu krążenia -100,000 osób rocznie w Europie mogłoby
Bardziej szczegółowoSzkolenie BLS/AED PIERWSZA POMOC
Szkolenie BLS/AED PIERWSZA POMOC (Basic Live Support/Automated External Defibrillator) Podstawowe Zabiegi Resuscytacyjne Europejskiej i Polskiej Rady Resuscytacji Dla pracowników instytucji Cele: Ratownik
Bardziej szczegółowoS YLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU) I nformacje ogólne. Nie dotyczy
S YLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU) I nformacje ogólne Nazwa modułu: Moduł C Kwalifikowana pierwsza pomoc Rodzaj modułu/przedmiotu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Rok, semestr
Bardziej szczegółowoPIERWSZA POMOC OFERTA SZKOLEŃ
Kompleksowa oferta szkoleń z zakresu udzielania pierwszej pomocy. Doskonała, doświadczona i pełna pasji kadra. Interesująca i humorystyczna forma z wyważoną treścią. Umiejętności przydatne na co dzień
Bardziej szczegółowoMETODA MIEJSCE ZAJĘĆ GRUPA- GODZINA NUMER TEMATU ZAJĘĆ DATA I II III PROWADZĄCY. ZMK i PD ul. Kopernika 19 Sala
PROGRAM ZAJĘĆ Dla studentów I roku Wydziału Farmaceutycznego UJ Collegium Medicum w Krakowie w roku akademickim 2018/2019 Kierunek Analityka Medyczna I rok studiów DATA GRUPA- GODZINA NUMER TEMATU ZAJĘĆ
Bardziej szczegółowoINNOWACJA PEDAGOGICZNA "ABC MAŁEGO RATOWNIKA ROZKŁAD MATERIAŁU. Klasa 2
INNOWACJA PEDAGOGICZNA "ABC MAŁEGO RATOWNIKA ROZKŁAD MATERIAŁU Klasa 2 Uczeń: Treści edukacyjne potrafi ocenić sytuację w miejscu wypadku potrafi zadbać o swoje bezpieczeństwo w miejscu wypadku potrafi
Bardziej szczegółowoRATOWNIK MEDYCZNY Maciej Marszałek
RATOWNIK MEDYCZNY Maciej Marszałek SZKOLENIA Z ZAKRESU UDZIELANIA PIERWSZEJ POMOCY 99-200 Poddębice ul. Krasickiego 13A/13 - tel.500200585 - e-mail: maciej.marszalek1@wp.pl. KURS BLS AED Basic Life Support
Bardziej szczegółowoCele kształcenia wymagania ogólne
Strona1 Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych, (str. 197 199 i 255) Załącznik nr 4 do: rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w
Bardziej szczegółowoMazowiecki Urząd Wojewódzki Wydział Zdrowia Oddział Statystyki Medycznej i Programów Zdrowotnych
Mazowiecki Urząd Wojewódzki Wydział Zdrowia Oddział Statystyki Medycznej i Programów Zdrowotnych Konsultacje Elżbieta Nawrocka Zastępca Dyrektora Wydziału Zdrowia Wszystkie prawa zastrzeżone. Przy publikowaniu
Bardziej szczegółowoWydział Zdrowia i Pomocy Społecznej Starostwa Powiatowego w Gliwicach ul. Zygmunta Starego Gliwice
PIERWSZA POMOC PROGRAM POLITYKI ZDROWOTNEJ Z ZAKRESU UDZIELANIE PIERWSZEJ POMOCY DLA UCZNIÓW PUBLICZNYCH SZKÓŁ ŚREDNICH Z TERENU POWIATU GLIWICKIEGO NA LATA 2018-2020 Wydział Zdrowia i Pomocy Społecznej
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji
Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji www.aotmit.gov.pl Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji nr 156/2015 z dnia 21 września 2015 r. o projekcie programu Uczymy
Bardziej szczegółowoWykład Ćwiczenia Laboratorium Projekt Seminarium
PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu Kierunek Forma studiów Poziom kwalifikacji PIERWSZA POMOC Bezpieczeństwo i higiena pracy Stacjonarne I stopnia Rok 4 Semestr Jednostka prowadząca Osoba sporządzająca
Bardziej szczegółowoUchwała Nr./2012 Senatu Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nowym Sączu z dnia 28 września 2012 r.
PSP.40- /12 (projekt) Uchwała Nr./2012 Senatu Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nowym Sączu z dnia 28 września 2012 r. w sprawie uchwalenia programu kształcenia dla kursu dokształcającego Przygotowanie
Bardziej szczegółowoSZKOLENIA Z PIERWSZEJ POMOCY DLA FIRM
SZKOLENIA Z PIERWSZEJ POMOCY DLA FIRM Medikurs - firma stworzona przez ludzi z pasją, chcących podzielić się swoją wiedzą i doświadczeniem w dziedzinie udzielania pierwszej pomocy. Nasza firma posiada
Bardziej szczegółowoRegulamin Powiatowych Zawodów Pierwszej Pomocy dla uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych powiatu myślenickiego
Regulamin Powiatowych Zawodów Pierwszej Pomocy dla uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych powiatu myślenickiego Organizatorami Powiatowych Zawodów Pierwszej Pomocy dla uczniów szkół
Bardziej szczegółowoSpecjalistyczny kurs pierwszej pomocy
Specjalistyczny kurs pierwszej pomocy Część I Ogólne zasady System ratownictwa górskiego w Polsce 1. Co to jest i jak funkcjonuje 2. Dostępność numerów 999,986 oraz 601 100 300 3. Siły i środki medyczne
Bardziej szczegółowoANALIZA PRZYCZYN UMIERALNOŚCI MIESZKAŃCÓW POWIATU OLECKIEGO. 1. Długość życia i umieralność mieszkańców powiatu oleckiego
ANALIZA PRZYCZYN UMIERALNOŚCI MIESZKAŃCÓW POWIATU OLECKIEGO 1. Długość życia i umieralność mieszkańców powiatu oleckiego Analiza opracowana na podstawie publikacji GUS, Departamentu Badań Demograficznych
Bardziej szczegółowoSZKOLENIA Z PIERWSZEJ POMOCY DLA RODZICÓW I OPIEKUNÓW
SZKOLENIA Z PIERWSZEJ POMOCY DLA RODZICÓW I OPIEKUNÓW Medikurs - firma stworzona przez ludzi z pasją, chcących podzielić się swoją wiedzą i doświadczeniem w dziedzinie udzielania pierwszej pomocy. Nasza
Bardziej szczegółowo[15] Doraźna Pomoc Przedmedyczna
1. Ogólne informacje o module Sylabus z modułu [15] Doraźna Pomoc Przedmedyczna Nazwa modułu DORAŹNA POMOC PRZEDMEDYCZNA Kod modułu 15 Nazwa jednostki prowadzącej moduł Nazwa kierunku studiów Forma studiów
Bardziej szczegółowoPAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS PRZEDMIOTU. Obowiązuje od roku akademickiego: 2011/2012
PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS Obowiązuje od roku akademickiego: 2011/2012 Instytut Zdrowia Kierunek studiów: Ratownictwo medyczne Kod kierunku: 12.9 Specjalność: - 1. PRZEDMIOT
Bardziej szczegółowoRATOWNICTWO MEDYCZNE Ratownictwo Medyczne
RATOWNICTWO MEDYCZNE System Państwowe Ratownictwo Medyczne realizuje zadania państwa polegające na zapewnieniu pomocy każdej osobie znajdującej się w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego. W ramach systemu
Bardziej szczegółowoProgram zajęć Pierwszej Pomocy Przedmedycznej (zajęcia pozalekcyjne) Charakterystyka programu
Program zajęć Pierwszej Pomocy Przedmedycznej (zajęcia pozalekcyjne) Charakterystyka programu Na całym świecie w wyniku bardzo szybkiego w ostatnich latach rozwoju cywilizacyjnego wzrasta liczba czynników
Bardziej szczegółowoWSHiG Karta przedmiotu/sylabus
WSHiG Karta przedmiotu/sylabus KIERUNEK SPECJALNOŚĆ TRYB STUDIÓW SEMESTR Turystyka i Rekreacja Obsługa Ruchu Turystycznego Stacjonarny / niestacjonarny I / II stopnia Nazwa przedmiotu Pierwsza pomoc przedlekarska
Bardziej szczegółowoUdzielanie pierwszej pomocy dzieciom w placówkach oświatowych. Beata Łaziuk Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
Udzielanie pierwszej pomocy dzieciom w placówkach oświatowych Beata Łaziuk Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach Cele wdrażania pierwszej pomocy Moralny obowiązek ochrony życia Obowiązek prawny
Bardziej szczegółowoSZKOLENIA. z PIERWSZEJ POMOCY
SZKOLENIA z PIERWSZEJ POMOCY Oferta 2018 2018 AKADEMIA RATOWNICTWA MEDICOVER Zaangażowanie ma znaczenie Od lat angażujemy się w inicjatywy promujące profilaktykę zdrowotną oraz w projekty zwiększające
Bardziej szczegółowoJak powstają programy profilaktyki zdrowotnej regionu łódzkiego
Jak powstają programy profilaktyki zdrowotnej regionu łódzkiego Witold Tomaszewski Dyrektor Departamentu Polityki Zdrowotnej Urząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego DEFINICJE Program Polityki Zdrowotnej
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ I OCHRONY ZDROWIA. Katedra Fizjoterapii i Nauk o Zdrowiu. Kierunek: Wychowanie fizyczne SYLABUS
PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ I OCHRONY ZDROWIA Katedra Fizjoterapii i Nauk o Zdrowiu Kierunek: Wychowanie fizyczne SYLABUS Nazwa przedmiotu Pierwsza pomoc przedmedyczna
Bardziej szczegółowoKurs odbywa się w Zakładzie Medycyny Katastrof i Pomocy Doraźnej KAiIT UJ CM ul. Kopernika 19
Kurs odbywa się w Zakładzie Medycyny Katastrof i Pomocy Doraźnej KAiIT UJ CM ul. Kopernika 19 SZCZEGÓŁOWY PROGRAM KURSU Tytuł kursu: Ratownictwo medyczne dzień I 19.06.2017 Powitanie uczestników i omówienie
Bardziej szczegółowoSZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 8 W DĄBROWIE GÓRNICZEJ
SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 8 W DĄBROWIE GÓRNICZEJ rok szkolny 2013 / 2014 Cele programu : Kształtowanie osobowości uczniów przez ukazywanie właściwych systemów wartości. Podniesienie
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ I OCHRONY ZDROWIA. Katedra Fizjoterapii i Nauk o Zdrowiu. Kierunek: Fizjoterapia SYLABUS
PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ I OCHRONY ZDROWIA Katedra Fizjoterapii i Nauk o Zdrowiu Kierunek: Fizjoterapia SYLABUS Nazwa przedmiotu Kwalifikowana pierwsza pomoc
Bardziej szczegółowoEdukacja dla bezpieczeństwa
Strona1 Wyciąg z: Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych, których ukończenie umożliwia uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego (str. 195
Bardziej szczegółowoZAŁOŻENIA PROGRAMOWE DO KONKURSU PIERWSZA POMOC DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM
ZAŁOŻENIA PROGRAMOWE DO KONKURSU PIERWSZA POMOC DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM Edukacja w zakresie pierwszej pomocy, to działania dydaktyczno - wychowawcze szkoły, mające na celu przygotowanie młodzieży do działania
Bardziej szczegółowoI. ZAŁOŻENIA DYDAKTYCZNE II. REALIZACJA PROCESU DYDAKTYCZNEGO
Program Kursu Podstaw Pierwszej Pomocy Harcerskiej Szkoły Ratownictwa 1. Cel kształcenia I. ZAŁOŻENIA DYDAKTYCZNE Celem szkolenia jest zapoznanie uczestników z podstawowymi zasadami udzielania pierwszej
Bardziej szczegółowoSzczegółowe wymagania edukacyjne edukacja dla bezpieczeństwa
Szczegółowe wymagania edukacyjne edukacja dla bezpieczeństwa I. Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach Temat lekcji podstawowe Wymagania programowe Uczeń: ponadpodstawowe Metody i formy pracy Istota udzielania
Bardziej szczegółowoPrzedmiotowy system oceniania
1. Istota udzielania pierwszej pomocy 2. Łańcuch ratunkowy nie masz prawa go zerwać 3. Ocena stanu poszkodowanych wyjaśnić zasady zachowania się ratujących (świadków zdarzenia) w miejscu wypadku. rozpoznać
Bardziej szczegółowoSZKOLENIA Z PIERWSZEJ POMOCY DLA KLIENTÓW INDYWIDUALNYCH
SZKOLENIA Z PIERWSZEJ POMOCY DLA KLIENTÓW INDYWIDUALNYCH Medikurs - firma stworzona przez ludzi z pasją, chcących podzielić się swoją wiedzą i doświadczeniem w dziedzinie udzielania pierwszej pomocy. Nasza
Bardziej szczegółowoANALIZA FORM I METOD SZKOLENIA Z PIERWSZEJ POMOCY W FORMACJACH UZBROJONYCH W ODNIESIENIU DO KURSÓW KWALIFIKOWANEJ PIERWSZEJ POMOCY
Marzena Szczepańska Sławomir Butkiewicz Instruktor Zakładu Taktyki i Techniki Interwencji Szkoły Policji w Pile (do listopada 9 r.) ANALIZA FORM I METOD SZKOLENIA Z PIERWSZEJ POMOCY W FORMACJACH UZBROJONYCH
Bardziej szczegółowoWYKŁAD 3 Agnieszka Zembroń-Łacny, Anna Kasperska
WYKŁAD 3 Agnieszka Zembroń-Łacny, Anna Kasperska Narodowego Programu Zdrowia na lata 2007-2015: zjednoczenie wysiłków społeczeństwa i administracji publicznej prowadzące do zmniejszenia nierówności i poprawy
Bardziej szczegółowoRESUSCYTACJA KRĄŻENIOWO - ODDECHOWA (RKO) CENTRUM POWIADAMIANIA RATUNKOWEGO W POZNANIU
RESUSCYTACJA KRĄŻENIOWO - ODDECHOWA (RKO) CENTRUM POWIADAMIANIA RATUNKOWEGO W POZNANIU WIADOMOŚCI PODSTAWOWE Nagłe zatrzymanie krążenia (NZK) jest główną przyczyną śmierci w Europie Dochodzi do 350 700
Bardziej szczegółowoSzczegółowe materiały informacyjne dotyczące przedmiotu konkursu I. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEDMIOTU KONKURSU
Załącznik nr 3 do Zarządzenia nr 23/2005 Prezydenta Miasta Legionowo z dnia 27 stycznia 2005 r. Szczegółowe materiały informacyjne dotyczące przedmiotu konkursu I. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEDMIOTU KONKURSU
Bardziej szczegółowoPriorytet 2 : Ochrona Zdrowia. Analiza SWOT
49 Priorytet 2 : Ochrona Zdrowia Analiza SWOT MOCNE STRONY 1. Dobrze rozwinięte zaplecze instytucjonalne (zakłady opieki zdrowotnej, instytucje publiczne). 2. Współpraca pomiędzy podmiotami zajmującymi
Bardziej szczegółowoTreści kształcenia i wychowania V.2. Dla edukacji systematycznej. uwagi. zagadnienia związane z realizacją programu. przewidywane osiągnięcia uczniów
temat zagadnienia związane z realizacją programu przewidywane osiągnięcia uczniów uwagi 2.Zasłabnięcie, utrata przytomności, zadławienia. 3. Uwaga! Wypadek! 4. Oparzenia i przegrzanie - sygnały alarmowe
Bardziej szczegółowoWynikowy plan pracy z edukacji dla bezpieczeństwa
Wynikowy plan pracy z edukacji dla bezpieczeństwa I. Zagrożenia życia i zapobieganie im Temat lekcji O czym będziemy się uczyć na lekcjach zasady bezpieczeństwa Zagrożenia powodziowe Zagrożenia pożarowe
Bardziej szczegółowoWytyczne Resuscytacji 2015 Europejskiej Rady Resuscytacji
Wytyczne Resuscytacji 2015 Europejskiej Rady Resuscytacji Prof. dr hab. med. Janusz Andres Katedra Anestezjologii i Intensywnej Terapii UJCM w Krakowie Polska Rada Resuscytacji janusz.andres@uj.edu.pl
Bardziej szczegółowoPierwsza pomoc. przedmedyczna
Program autorski Pierwsza pomoc przedmedyczna Opracowała: Alicja Lange-Lelokas Spis treści I. Wstęp II. III. IV. VI. VII. VIII. Cele programu Metody i formy realizacji Harmonogram działań V. Realizatorzy
Bardziej szczegółowoEDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA. Kształtowanie umiejętności z zakresu podstaw pierwszej pomocy.
EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA Cele kształcenia wymagania ogólne I. Rozumienie istoty bezpieczeństwa państwa. II. III. IV. Przygotowanie uczniów do działań w sytuacjach nadzwyczajnych zagrożeń (katastrof
Bardziej szczegółowoPodkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. I J. Łyko. Syllabus przedmiotowy 2017/ /22 r.
Podkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. I J. Łyko Syllabus przedmiotowy 07/8 0/ r. Wydział Fizjoterapii Kierunek studiów Fizjoterapia Specjalność ----------- Forma studiów Stacjonarne Stopień studiów
Bardziej szczegółowoNaCoBeZu Edukacja dla bezpieczeństwa
Ochrona przed skutkami różnorodnych zagrożeń Ostrzeganie ludności o zagrożeniach, alarmowanie. Główne zadania ochrony ludności i obrony cywilnej Ostrzeganie ludności o zagrożeniach, alarmowanie. NaCoBeZu
Bardziej szczegółowoOferta na przeprowadzenie szkoleń z zakresu Kwalifikowanej Pomocy Medycznej (zgodny z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia)
Kraków, marzec 2010 r. Oferta na przeprowadzenie szkoleń z zakresu Kwalifikowanej Pomocy Medycznej (zgodny z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia) Szanowni Państwo, W imieniu firmy LINMED, składam ofertę na
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne - Edukacja dla Bezpieczeństwa Myślę i działam bezpiecznie wyd. Nowa Era
Wymagania edukacyjne - Edukacja dla Bezpieczeństwa Myślę i działam bezpiecznie wyd. Nowa Era I półrocze Ocena celująca opisać zagrożenia zdrowia i życia człowieka spowodowanego przez zagrożenia naturalne
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE KRYTERIA OCENIANIA
WYMAGANIA EDUKACYJNE KRYTERIA OCENIANIA GIMNAZJUM III ETAP EDUKACYJNY PRZEDMIOT EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA KLASY: 3A, 3B Rok szkolny 2016/2017r. Nauczyciel wychowania fizycznego w Zespole Szkół Sportowych
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne w gimnazjum z edukacji dla bezpieczeństwa. Ocena celująca
Wymagania edukacyjne w gimnazjum z edukacji dla bezpieczeństwa Ocena celująca opisać zagrożenia zdrowia i życia człowieka spowodowanego przez zagrożenia naturalne w regionie i w Polsce w ostatnich latach
Bardziej szczegółowoEdukacja dla bezpieczeństwa
Edukacja dla Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródokresowych i rocznych ocen klasyfikacyjnych wynikających z realizowanego programu. 1. Podstawa prawna i merytoryczna: - Rozporządzenie
Bardziej szczegółowoKrakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2013/2014
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Karta przedmiotu obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2013/2014 WydziałPrawa, Administracji i Stosunków Miedzynarodowych
Bardziej szczegółowoZałącznik Nr 3 do Zarządzenia Burmistrza Nr B.0151-129/08 z dnia 19.05.2008 r.
Załącznik Nr 3 do Zarządzenia Burmistrza Nr B.0151-129/08 z dnia 19.05.2008 r. PROGRAM ZDROWOTNY JAK ŻYĆ BEZPIECZNIE pierwsza pomoc przedmedyczna Założenia Programem zdrowotnym Jak żyć bezpiecznie pierwsza
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne - Edukacja dla Bezpieczeństwa Żyję i działam bezpiecznie wyd. Nowa Era
Wymagania edukacyjne - Edukacja dla Bezpieczeństwa Żyję i działam bezpiecznie wyd. Nowa Era I półrocze Ocena celująca opisać zagrożenia zdrowia i życia człowieka spowodowanego przez zagrożenia naturalne
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 2 Opis Przedmiotu Zamówienia Kurs pierwszej pomocy przedmedycznej dla uczniów szkół licealnych Miasta Opola.
Załącznik nr 2 Opis Przedmiotu Zamówienia Kurs pierwszej pomocy przedmedycznej dla uczniów szkół licealnych Miasta Opola. 1. Przedmiotem zamówienia jest usługa polegająca na zorganizowaniu i przeprowadzeniu
Bardziej szczegółowoINFORMATOR. Opieka zdrowotna w liczbach na obszarze województwa mazowieckiego w 2013 roku. Zatwierdził: Warszawa, 2015 r.
INFORMATOR Opieka zdrowotna w liczbach na obszarze województwa mazowieckiego w 2013 roku Zatwierdził: Warszawa, 2015 r. Copyright Mazowiecki Urząd Wojewódzki Wydział Zdrowia Oddział Statystyki Medycznej
Bardziej szczegółowoSYLABUS. DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (skrajne daty) Pierwsza pomoc medyczna. dr n. med. Maciej Naróg- ćwiczenia konwersatoryjne
SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2017-2022 (skrajne daty) 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Pierwsza pomoc medyczna Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa jednostki
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z edukacji dla bezpieczeństwa klasa 3 gimnazjum
Wymagania edukacyjne z edukacji dla bezpieczeństwa klasa 3 gimnazjum I. Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach Lp. Temat lekcji 1. O czym będziemy się uczyć na lekcjach zasady bezpieczeństwa 2. Istota udzielania
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA PROGRAMOWE DLA KLASY 8 SZKOŁY PODSTAWOWEJ Z PRZEDMIOTU EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA NA POSZCZEGÓLNE OCENY W ROKU SZKOLNYM 2018/2019
WYMAGANIA PROGRAMOWE DLA KLASY 8 SZKOŁY PODSTAWOWEJ Z PRZEDMIOTU EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA NA POSZCZEGÓLNE OCENY W ROKU SZKOLNYM 2018/2019 POZIOM K K+P K+P+R K+P+R+D K+P+R+D+W OCENA DOPUSZCZAJĄCA DOSTATECZNA
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 26 sierpnia 2009 r.
Dz.U.09.139.1132 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 26 sierpnia 2009 r. w sprawie przygotowania nauczycieli do prowadzenia zajęć edukacyjnych w zakresie udzielania pierwszej pomocy (Dz. U. z dnia
Bardziej szczegółowoRegulamin rekrutacji do projektu Nie czekaj aż będzie za późno sam uratuj swoje dziecko
Regulamin rekrutacji do projektu Nie czekaj aż będzie za późno sam uratuj swoje dziecko Objaśnienie terminów i skrótów Strona 1 Uczestnik szkolenia to osoba, która: podpisała wszystkie dokumenty rekrutacyjne,
Bardziej szczegółowoModuł I Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach. Wymagania programowe. Lp. Temat lekcji
Wymagania to wymagania niezbędne do dalszego rozwoju. Spełnienie tych wymagań gwarantuje uzyskanie przez ucznia oceny dostatecznej. Ocena dopuszczająca oznacza takie braki ucznia w spełnieniu wymagań podstawowych,
Bardziej szczegółowoKierunki działań w zakresie promocji zdrowia. na 2012 rok. Starostwo Powiatowe w Bielsku-Białej - Wydział Zdrowia. po zmianach
Załącznik do Karty Informacyjnej do załatwienia przez Zarząd z dnia 30 października Starostwo Powiatowe - Wydział Kierunki działań w zakresie promocji zdrowia na 2012 rok po zmianach Bielsko-Biała, 30
Bardziej szczegółowoUchwała Nr 28/VII/2015 Rady Miasta Józefowa z dnia 23 stycznia 2015 roku
Uchwała Nr 28/VII/2015 Rady Miasta Józefowa z dnia 23 stycznia 2015 roku w sprawie uchwalenia programu polityki zdrowotnej pn. Zwiększenie dostępności do świadczeń kardiologicznych osobom powyżej 50 roku
Bardziej szczegółowoHIPOTERMIA definicje, rozpoznawanie, postępowanie
HIPOTERMIA definicje, rozpoznawanie, postępowanie dr med. Maciej Sterliński Szkolenie z zakresu ratownictwa lodowego WOPR Województwa Mazowieckiego Zegrze, 19.02.2006 Główne cele działania zespołów ratowniczych
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne do programu Edukacja dla bezpieczeństwa Autorzy programu: Bogusław Breitkopf, Dariusz Czyżow. Modyfikacja: Stanisław Domaradzki
Wymagania edukacyjne do programu Edukacja dla bezpieczeństwa Autorzy programu: Bogusław Breitkopf, Dariusz Czyżow. Modyfikacja: Stanisław Domaradzki Gimnazjum klasa 3 I. Ochrona ludności Lp. Temat lekcji
Bardziej szczegółowo* placówka wpisana do ewidencji szkół i placówek niepublicznych prowadzonej przez Powiat Bełchatowski pod numerem 125/07
O firmie Centrum Nauczania Pierwszej Pomocy PARAMEDIKUS jest niepubliczną placówką oświatową* o profilu szkoleniowo doradczym. Paramedikus działa na rynku od 2007 roku i specjalizuje się w organizacji:
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z edukacji dla bezpieczeństwa kl. III. I półrocze
Wymagania edukacyjne z edukacji dla bezpieczeństwa kl. III Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie spełnia wymagań kryterialnych na ocenę dopuszczającą. I półrocze Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA Nr 325/2017 RADY MIASTA ZGORZELEC z dnia 28 listopada 2017 roku
UCHWAŁA Nr 325/2017 RADY MIASTA ZGORZELEC z dnia 28 listopada 2017 roku w sprawie uchwalenia Programu polityki zdrowotnej pn. Program zwiększania dostępności do świadczeń pielęgniarki/ higienistki szkolnej
Bardziej szczegółowoKARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Pierwsza pomoc przedmedyczna KOD S/I/st/38
KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Pierwsza pomoc przedmedyczna KOD S/I/st/38 2. KIERUNEK: Sport 3. POZIOM STUDIÓW 1 : I stopień studia stacjonarne 4. ROK/ SEMESTR STUDIÓW: I rok/i semestr 5. LICZBA
Bardziej szczegółowo