OCENA U YTECZNO CI SERWISÓW SPOŁECZNO CIOWYCH ZA POMOC METODY USABILITY TEST

Transkrypt

1 OCENA U YTECZNO CI SERWISÓW SPOŁECZNO CIOWYCH ZA POMOC METODY USABILITY TEST AGNIESZKA SZEWCZYK Uniwersytet Szczeci ski Streszczenie W artykule wyja niono poj cie u yteczno ci i jej miar. Opisano metod zastosowan do badania u yteczno ci serwisów (tzw. usability test), a tak e przebieg badania wybranych serwisów: Nasza klasa.pl, Fotka.pl, Grono.net i przykładowe wyniki bada. Artykuł ko cz wnioski z bada. Słowa kluczowe: serwisy społeczno ciowe, metoda usability test, u yteczno serwisu internetowego. 1. Wprowadzenie Temat u yteczno ci (ang. usability), jest tematem wzbudzaj cym coraz to wi ksze zainteresowanie w rodowisku internautów. Przyczyna jest zrozumiała, gdy u yteczno serwisów internetowych ma znacz cy wpływ na ich popularno i przetrwanie w sieci. U yteczno w odniesieniu do stron internetowych oraz aplikacji u ytkowych oznacza przede wszystkim intuicyjn nawigacj, jak i zrozumiał komunikacj z u ytkownikiem, przy czym dla osoby korzystaj cej z danej aplikacji jej u yteczno jest zazwyczaj nie dostrzegalna. Odczuwa si j zazwyczaj w momencie pojawienia si braków, bł dów aplikacji. W danym przypadku, potencjalny internauta szybko zaka cza swoj wizyt na nieu ytecznym portalu. U yteczno okre la si jako ergonomi lub wygod obsługi danej strony WWW. U yteczna witryna internetowa zaspokaja potrzeby swoich u ytkowników, robi c to w sposób komfortowy dla nich, poprzez zastosowanie prostej w u yciu nawigacji, dobrej czytelno ci jak i odpowiednio uszeregowanej informacji. Wa nym aspektem u ytecznych witryn internetowych jest realizacja celów obranych zarówno przez jej wła ciciela, jak i u ytkowników. W wiecie polskiej literatury zaobserwowa mo na wci tocz cy si spór o najlepsze tłumaczenie słowa usability. Wyró nia si dwie szkoły, przy czym pierwsza oponuje za terminem funkcjonalno, druga za wyró nia u yteczno. Funkcjonalno jest szeroko poj t dyscyplin polegaj c na stosowaniu racjonalnych zasad naukowej obserwacji, pomiaru i projektowania podczas tworzenia i modyfikowania stron internetowych w celu zwi kszenia łatwo ci u ytkowania, walorów poznawczych, u yteczno ci oraz zmniejszenia dyskomfortu zwi zanego z ich obsług. [1] Upraszczaj c, mo na stwierdzi, i funkcjonalno jest to zestaw funkcji, mo liwo ci danego programu, natomiast u yteczno, okre la łatwo korzystania z tych funkcji, przyst pno ich dla potencjalnego u ytkownika [4]. Przy projektowaniu serwisów nastawionych na u yteczno pojawiaj si równie inne poj cia, takie jak human-computer-interaction (HCI), co oznacza interakcj człowieka z komputerem. Jest to nazwa dziedziny naukowej zajmuj cej si kontaktami człowieka z komputerem, a konkretnie sprawdzaj cej sposób korzystania u ytkowników z urz dze i aplikacji (a w tym stron internetowych). Wiedz zdobyt podczas przeprowadzania bada na uniwersytetach wykorzystuje si

2 156 POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZ DZANIA WIEDZ Seria: Studia i Materiały, nr 32, 2010 podczas ulepszania u yteczno ci zwykłych serwisów internetowych [1]. HCI dotyczy równie zagadnie zwi zanych z graficznym interfejsem u ytkownika (GUI, ang. Graphic User Interface), funkcjonalno ci parametrów oprogramowania, jak i logik, oraz sposobem w jaki u ytkownicy wykorzystuj urz dzenia wej cia i wyj cia. Inna dziedzina HCI jest zwi zana ze szczególnymi przyzwyczajeniami, na których skutki człowiek jest nara ony w zwi zku z u ytkowaniem komputerów. Jest to dziedzina zwana ergonomi. Uczy ona poszczególnych u ytkowników jak unika przyzwyczaje o negatywnym charakterze [4]. 2. Miary u yteczno ci U yteczno jest miar jako ci do wiadczenia u ytkowników, gdy chodzi o produkt, system, b d te stron internetow, aplikacj internetow, technologie mobilne, czy te inne urz dzenia operowane przez u ytkowników. Istotnym elementem bada nad u yteczno ci jest u wiadomienie sobie faktu, i nie s to pojedyncze, jedno wymiarowe wła ciwo ci, cechy interfejsu u ytkownika. U yteczno jest kombinacj współczynników, w ród których mo na wyró ni : łatwo uczenia si stwierdza jak szybko u ytkownik, który nie miał nigdy styczno ci z dan aplikacj jest w stanie si jej nauczy, w celu wykonania podstawowych zada ; wydajno okre la czas w jakim u ytkownik zaznajomiony z danym systemem jest w stanie wykona powierzone mu zadanie; łatwo zapami tania okre la mo liwo zapami tywania funkcji aplikacji, gdy u ytkownik miał ju kontakt z aplikacj, to czy b dzie w stanie efektywnie z niej skorzysta nast pnym razem, czy niezb dna b dzie ponowna nauka od podstaw; bł dy okre la cz stotliwo wyst powania bł dów podczas u ytkowania systemu, aplikacji, definiuje powag tych bł dów, oraz sposoby radzenia sobie z nimi przez potencjalnych u ytkowników; subiektywna satysfakcja definiuje stopie zadowolenia u ytkownika podczas u ytkowania danego systemu [3]. Natomiast w ród zasadniczych braków u yteczno ci w serwisach internetowych wyró nia si : Złamanie pierwszego prawa UCD poznaj swojego u ytkownika. Twórcy witryn internetowych bardzo cz sto skupiaj si jedynie na aspektach technicznych projektowanej witryny, cz sto przesycaj c powstaj cy projekt nowinkami, pomysłami, które mog si okaza nie atrakcyjne, b d utrudniaj ce dotarcie do celu u ytkownikowi. Specjalistyczne podej cie projektantów stron. S oni zazwyczaj ekspertami w dziedzinie programowania, co cz sto doprowadza do nie cisło ci na poziomie u ytkowników. Zasady przyjmowane przez projektantów nie sprawdzaj si w rodowisku u ytkowników stron. U ycie nowszej technologii kosztem u yteczno ci stron. Cz sto stosowane w celu zwi kszenia atrakcyjno ci serwisu przynosi przeciwny efekt, u ytkownicy wybieraj serwisy mniej atrakcyjne, lecz łatwe w obsłudze [4]. W ród mierzalnych elementów strony internetowej wymagaj cych poprawy mo na wyró ni : nawigacj wa ne jest skrócenie czasu dotarcia do szukanej informacji, oraz jak najmniejsza liczba kroków (klikni ) niezb dnych do osi gni cia celu; teksty bez zb dnych słów, krótkie, zwi złe;

3 Agnieszka Szewczyk Ocena u yteczno ci serwisów społeczno ciowych za pomoc metody usability test 157 wyszukiwanie powinno by oczywiste dla ka dego u ytkownika, proste i trafne korzystanie z serwisu; wydajno szybkie ładowanie si strony; nazewnictwo przycisków, odno ników i list, w celu precyzyjnego przekazu nadanych im funkcji; układ rozmieszczenie elementów (takich jak: nawigacj, oferty, aktualno ci) w taki sposób, aby u ytkownik szybko i trafnie dostrzegał potrzebne mu informacje; cel witryny klarowne przedstawienie przeznaczenia witryny, tak aby u ytkownik zdawał sobie spraw, bez dokładnego wczytywania si w tre, co oferuje, oraz jak mo e z danej opcji skorzysta. 3. Opis metody zastosowanej do badania u yteczno ci serwisów społeczno ciowych Testy u yteczno ci z udziałem u ytkowników (ang. usability testing) s zazwyczaj przeprowadzane w przystosowanych do tego celu laboratoriach, składaj cych si z dwóch pokoi rozdzielonych lustrem weneckim, umo liwiaj cym obserwatorom ledzenie przebiegu testów, bez interwencji w przebieg przeprowadzanego badania. Metoda umo liwia wykrycie najistotniejszych problemów zwi zanych z obsług systemu, za pomoc dokonywanych pomiarów, takich jak czasy uko czenia zadania i cz stotliwo wykonywanych bł dów. Podczas wykonywania zada przez uczestników, moderator sporz dza notatki, a swoje wypowiedzi ogranicza do udzielania wskazówek oraz polece, które tester ma do wykonania. Moderator rejestruje, czy u ytkownik potrafi wykona powierzone mu zadanie, wraz z czasem potrzebnym na jego realizacje i krokami wymagaj cymi osi gni cie celu. Laboratoryjne testy u yteczno ci s cz sto rejestrowane na wideo, co umo liwia pó niejszy przegl d badania oraz przedstawienie go szerszej grupie osób. Laboratoryjne testy u yteczno ci składaj ci z trzech podstawowych etapów: przygotowanie; przeprowadzenie testu; analiza danych. Przygotowanie badania nale y rozpocz od okre lenia kluczowych zada wyznaczonych do sprawdzenia. Zadania powinny mie ustalone scenariusze post powania uwzgl dniaj ce uczestników, wraz z ustalonymi warunkami sukcesu realizacji. Nale y ustali równie, jaki profil powinny posiada osoby badane, czy powinni to by np. nowi u ytkownicy, klienci konkurencji. Konieczne w tej fazie procesu jest ustalenie mo liwo ci sprz towych, dost pu do laboratorium i aparatury. Po zweryfikowaniu tych czynników, mo na przej do realizacji bada. Etap bezpo redniego kontaktu z u ytkownikiem to przeprowadzenie testu. Przed przyst pieniem do realizacji testu nale y powita uczestników, opisa im rodowisko bada, poinformowa o celach badania i zasadach pracy obowi zuj cych podczas testu. Nast pnie u ytkownik przyst puje do wykonywania otrzymanych zada, podczas gdy moderator obserwuje i w razie potrzeby uzupełnia test o dodatkowe pytania wynikaj ce z wychwyconych zachowa u ytkownika. Uczestnik ko czy swoje zadanie, a moderator przechodzi do analizy zebranych danych. Analiza danych jest etapem weryfikacji i wyci gania wniosków z przebiegu testu. Nale y j rozpocz jak najszybciej po po egnaniu uczestników testu. Polega na zebraniu trendów i wzorców, jak i danych dotycz cych pora ek wnioskowanych na podstawie nagrania wideo. Moderator

4 158 POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZ DZANIA WIEDZ Seria: Studia i Materiały, nr 32, 2010 dokonuje kategoryzacji zarejestrowanych bł dów, oraz obliczenia zwi zane z analiz czasów uko czenia zada testowych, oraz analiz zada niedoko czonych. Na tej podstawie nale y okre- li przyczyn wyst powania niepowodze oraz okre li zalecenia umo liwiaj ce pozbycie si wykrytych problemów [2]. Wyniki powinny zosta przedstawione w opracowanym raporcie z bada. 4. Przebieg badania wybranych serwisów społeczno ciowych: Nasza klasa.pl, Fotka.pl, Grono.net Badanie jako ci u ytkowej serwisów społeczno ciowych zostało przeprowadzone metod usability test, czyli bezpo redniego kontaktu z uczestnikami testu. Uczestnicy otrzymali ankiet wst pn, która dostarczyła podstawowych informacji na temat badanej próby. Nast pnie ka dy z uczestników indywidualnie został poproszony o odnalezienie konkretnych informacji na serwisach. W tym czasie moderator testu obserwował i zapisywał spostrze enia dotycz ce ich zachowa 1. Na ka de z 15 zada został ustalony limit czasowy wraz z limitem wykonanych klikni. W razie niewykonania zadania wg wskazówek moderator mógł przerwa proces prosz c o przej cie do kolejnego zadania. Po zako czeniu sesji przy komputerze, nast piła rozmowa weryfikuj ca spostrze enia, po czym moderator opracował zestawienie i analiz uzyskanych wyników. Cało ci badania z pojedynczym u ytkownikiem ustalono nie przekraczalny limit czasowy 1,5 godziny. Uzyskano w ten sposób dane o charakterze jako ciowym (zebrane na podstawie ankiety oraz rozmowy podsumowuj cej) jak i ilo ciowym (analiza klikni, procent realizacji celu). W trakcie badania uzyskano dokumenty: od u ytkowników ankiet, zgod na filmowanie; stworzone przez moderatora scenariusz badania, sposób analizy wyników, wraz z analiz, spostrze enia, uwagi, jak i raporty z obserwacji. Poni ej przedstawiono przykładowe wyniki jednego z uczestników testu oraz procentowe zestawienie uzyskanych rezultatów, a tak e miary statystyczne wyników. 1 Funkcj moderatora pełniła studentka Uniwersytetu Szczeci skiego Małgorzata Gojko.

5 Agnieszka Szewczyk Ocena u yteczno ci serwisów społeczno ciowych za pomoc metody usability test 159 Tabela 1. Zestawienie wyników Uczestnika nr 5 zmienne zadanie t realizacji t wymagany il. klikni nasza-klasa.pl fotka.pl grono.net wymagane klikni cia zad. wykonane [T/N] zad. zaliczone [T/N] 1 00:35 01: T T 2 02:49 03: T T 3 02:18 04: T T 4 00:31 01: T T 5 02:54 04: T T 6 00:57 01: T T 7 01:19 01: T T 8 01:10 01: T N 9 00:25 01: T T 10 01:01 01: T T 11 00:26 01: T T 12 01:14 01: T T 13 01:28 01: T N 14 01:12 01: T T 15 01:16 01: T T ródło: Opracowanie własne.

6 160 POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZ DZANIA WIEDZ Seria: Studia i Materiały, nr 32, 2010 Tabela 2. Procentowe zestawienie uzyskanych rezultatów (realizacji zada ) zad. uczestnik 1 uczestnik 2 uczestnik 3 uczestnik 4 uczestnik 5 % uko czenie zadania % uznanie zadania 1 T T T T T 100% 100% 2 T N T T T 100% 80% 3 T N T N T 100% 60% 4 T T T T T 100% 100% 5 N N N T T 100% 40% 6 T N N T T 100% 60% 7 T T T N T 100% 80% 8 N N N N N 100% 0% 9 T T T T T 100% 100% 10 T N T T T 100% 80% 11 T T N T T 100% 80% 12 T T T T T 100% 100% 13 T N N T N 100% 40% 14 T T T T T 100% 100% 15 T T T N T 100% 80% ródło: Opracowanie własne. Tabela 3. Miary statystyczne rednia i mediana zad redni czas realizacji zada rednia ilo klikni mediana czasu mediana klikni 1 00:37 4,6 00: :42 8,8 02: :05 11,4 00: : : :27 14,2 04: :57 5,4 00: :05 5,6 00: : : :23 4,2 00: :08 5,8 01:01 4

7 Agnieszka Szewczyk Ocena u yteczno ci serwisów społeczno ciowych za pomoc metody usability test 161 zad redni czas realizacji zada rednia ilo klikni mediana czasu mediana klikni 11 00:36 3,2 00: :52 3,4 00: :18 5,6 01: : : : :36 6 ródło: Opracowanie własne. 5. Podsumowanie Po przeprowadzeniu badania u yteczno ci serwisów społeczno ciowych z udziałem u ytkowników, analizie rezultatów oraz rozmowie weryfikuj cej odczucia uczestników, nasuwaj si nast puj ce wnioski. Na pierwszym miejscu, pod wzgl dem u yteczno ci, jak wynika z badania uszeregował si serwis z najmniejszym współczynnikiem bł dów równym 5. Tu za nim, ze współczynnikiem równym 6, widnieje Najwi cej problemów (współczynnik bł dów jest równy 9) przysporzył uczestnikom serwis Poniewa badaniu zostały poddane trzy najpopularniejsze serwisy społeczno ciowe wybrane na podstawie przyj tych kryteriów, pojawia si pytanie czy ich popularno jest wynikiem u ytecznej konstrukcji stron, czy witryny spełniaj podstawowe kryteria jako ci u ytkowej. W trakcie badania weryfikacji zostały poddane zagadnienia problemowe wi ce si z jako- ci u ytkow witryny, w ród których wyszczególniono: Intuicyjno poruszania si o spełnieniu tego kryterium wiadczy stopie realizacji zada przez uczestników, poniewa maksymalne czasy przyj te na realizacj poszczególnych zada s stosunkowo krótkie, a ich procentowe wykonanie (w przypadku serwisu si gaj ce 80%, równe 76%, natomiast 64%) daje zadawalaj cy rezultat. Uczestnicy testu nie podołaliby powierzonym im zadaniom, gdyby ich konstrukcja nie umo liwiała odnajdowania odpowiedzi tam gdzie przeci tny u ytkownik si tego spodziewa, a docieranie do celu nie mogło odbywa si intuicyjnie. Prostot obsługi zadania testowe skonstruowane zostały w sposób wymagaj cy od uczestników minimalnie od 2 do 5 klikni, a o prostocie obsługi najlepiej wiadcz zadania w których rednia ilo klikni w ród uczestników była zbli ona do tych wyników. Oznacza to innymi słowy, e u ytkownicy dotarli do celu, bez adnego problemu, krok po kroku. S to zadania w przypadku serwisu dotycz ce blokady danych w zewn trznej wyszukiwarce (zadanie nr 1), oraz zmiany hasła dost pu (zadanie nr 4), w przypadku zadania w którym nale ało zastosowa wyszukiwanie zaawansowane po podanych cechach (zadanie nr 6), natomiast w przypadku serwisu wyszukiwania odpowiedniej oferty przechodz c przez aplikacje (zadanie nr 9) jak i ustalenia własnej strony startowej (zadanie nr 11). Efektywno wykorzystywania zawartych w niej funkcji i tre ci najlepszym dowodem na spełnienie tego kryterium jest zastosowanie przez u ytkowników Pomocy. W sy-

8 162 POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZ DZANIA WIEDZ Seria: Studia i Materiały, nr 32, 2010 tuacji gdy pojawiały si problemy z odnalezieniem odpowiedzi na poszczególne zadania, u ytkownicy, którzy z niej skorzystali, szybko byli w stanie dotrze do poszukiwanych informacji. Cz stotliwo wyst powania bł dów z ich ewentualnym wpływem na poruszanie si po witrynie podczas testu nie stwierdzono ra cych bł dów w konstrukcji serwisów które miałyby wpływ na poruszanie si po witrynie, konstrukcja odno ników jest staranna przy zachowaniu odpowiedniego nazewnictwa. Efektywno wyszukiwania po danych informacji o efektywno ci wiadczy 100% realizacja zada w ród badanej grupy. Oznacza to zatem i informacje s logicznie rozmieszczone i mo liwe do odnalezienia nawet dla osoby, która pierwszy raz odwiedza dan witryn. Bior c jednak pod uwag surowe ograniczniki narzucone przez moderatora, nie wszystkie odpowiedzi zostały zaakceptowane, przy czym pomocne były w okre leniu najlepiej skonstruowanego portalu jakim okazał si serwis Estetyk, czytelno jak i szat graficzn prezentowanej witryny uczestnicy entuzjastycznie opowiedzieli si o w/w kryteriach, estetyka oraz szata graficzna nie budzi zastrze e, jedyny zauwa alny minus podkre lono przypadku zadania 2, gdzie wielko u ytej czcionki przy odno niku utwórz własne forum budzi niezadowolenie w ród 40% u ytkowników, jednocze nie staj c si dla nich mało czytelna, przez co w trakcie testu kilkakrotnie przechodzili obok danego odno nika tym samym wydłu aj c czas realizacji swojego zadania. Najwi cej problemów przysporzyło uczestnikom badania odnalezienie opcji dodatkowych oferowanych przez dane serwisy, natomiast funkcje podstawowe takie jak ustawienia prywatno ci czy te zmiana danych na własnym profilu przebiegały szybko i sprawnie. Z obserwacji zachowa osób korzystaj cych z serwisów mo na zauwa y i twórcy stron zachowali podstawowe zasady u yteczno ci, przyjazno ci dla potencjalnego u ytkownika. wiadczy o tym chocia by mo liwo powrotu do strony głównej serwisu z ka dej z pod stron nie tylko za pomoc wielokrotnego naciskania przycisku wstecz, ale za pomoc klikni cia na logo serwisu, obecnego na ka dej kolejnej stronie. Znacznie ułatwia to u ytkownikom zagł bianie si w serwis bez obawy, na dług cie k powrotu. Przemy lana została równie kwestia nazewnictwa kategorii, przy zachowaniu zasady stosuj naturalny j zyk u ytkownika, co ma znaczny wpływ na prostot obsługi serwisów. Elementy znajduj ce si na stronie głównej, jak i poszczególnych pod stronach posiadaj cechy wspólne, co pomaga u ytkownikowi odnale si w serwisie, nie bł dzi on oczami po całym serwisie, szukaj c odpowiedzi w tych samych miejscach. Bardzo istotn kwesti jest czas ładowania si strony, a i tutaj projektanci serwisów społeczno ciowych wiedzieli co robi. Nie narzucili oni za du o elementów graficznych, dzi ki czemu strony szybko si wczytuj i s dostosowane do ró nych typów najpopularniejszych przegl darek internetowych(mozilla Firefox, Internet Explorer, Opera). Konstrukcja strony, co prawda zmusza do jej przesuwania, jednak tylko w pionie, co nie powoduje irytacji w ród u ytkowników. Twórcy serwisów zadbali, aby nie zaistniał przymus przewijania stron w poziomie, w celu dotarcia do istotnych informacji, co powoduje frustracje w ród u ytkowników i cz sto zniech ca do korzystania z serwisu. Wszystkie trzy serwisy poddane badaniu maj solidnie rozplanowan kwesti nawigacji. Menu nawigacyjne umieszczone zostało po lewej lub w górnej cz ci strony, gdy tam wła nie przeci tny u ytkownik go poszukuje. Inne rozmieszczenie spowodowałoby zmniejszenie funkcjonalno ci witryn i nie potrzebny szum na stronie. Ponadto zastosowano w menu nie wi cej pozycji ni 7, dzi ki czemu

9 Agnieszka Szewczyk Ocena u yteczno ci serwisów społeczno ciowych za pomoc metody usability test 163 przeci tny u ytkownik jest w stanie lepiej zapami ta i szybciej zorientowa si w oferowanych funkcjach. Z my l o ró nych preferencjach u ytkowników, zastosowano kilka mo liwo ci dotarcia do jednego celu. Dotarcie do ró nych opcji mo e nast pi poprzez umieszczone odno niki, których konstrukcja jest jasna i zrozumiała, b d za po rednictwem umieszczonej wyszukiwarki. Równie kolorystyka została przemy lana, na stronach jest ona stonowana, nie sprawia problemów u ytkowych, nie m czy oczu. Wielki plus nale y si za bardzo dobr konstrukcj sekcji FAQ (ang. Frequently Asked Questions) czy te pomocy, u ytkownicy znajduj w nich solidne i rzetelne odpowiedzi, pozwalaj ce na dotarcie do celu. Mimo, i jedynie dwóch uczestników testu w razie potrzeby stosowało opcj Pomoc, przy czym pytani o jej układ i zawarto, odpowiadali z zadowoleniem, poniewa bez problemu znale li w niej poszukiwane informacje. W pytaniu o adres URL, respondenci przyznali, i we wszystkich przypadkach jest on trafnie dobrany, łatwy do zapami tania i identyfikowalny. Uczestnicy testu bardzo pozytywnie wypowiadali si o badanych portalach społeczno ciowych. Nie budziły one w nich wi kszych zastrze e, a cz sto pozytywnie zaskakiwały funkcjami których przeci tny u ytkownik nie spodziewa si na nich zasta. [1] Dymecki B.: Magazyn Internet Maker, usability.html, r. [2] Kaushik A.: Godzina Dziennie z Web Analytics. Stwórz dobr strategi e-marketingow. Wyd. Helion, Gliwice 2007, str [3] Oficjalna Strona Internetowa Rz du Stanów Zjednoczonych, index.html, r. [4] Pearrow M.: Funkcjonalno Stron Internetowych, Wyd. Helion, Gliwice 2002, s

10 164 POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZ DZANIA WIEDZ Seria: Studia i Materiały, nr 32, 2010 EVALUATION OF SOCIAL WEB SERVICE UTILITY BY MEANS OF THE USABILITY TEST METHOD Summary The usability concept and its measures were explained. The method (usability test) used for services usability study was described and also study process for chosen services: Nasza-Klasa.pl, Fotka.pl, Grono.net and exemplary results of research. Study conclusions finish the article. Keywords: social utilities, usability test method, internet service usability. Agnieszka Szewczyk Katedra Społecze stwa Informacyjnego Wydział Nauk Ekonomicznych i Zarz dzania Uniwersytet Szczeci ski ul. Mickiewicza 64, Szczecin aszew@wneiz.pl