PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU ASYSTENT OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNEJ, O STRUKTURZE PRZEDMIOTOWEJ

Transkrypt

1 ROGRAM NAUZANIA DLA ZAWODU ASYSTENT OSOY NIEEŁNOSRAWNEJ, O STRUKTURZE RZEDMIOTOWEJ wersja przed recenzją (wersja robocza) z dn Warszawa 2012 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 1

2 SIS TREŚI 1. TY ROGRAMU: RZEDMIOTOWY RODZAJ ROGRAMU: LINIOWY AUTORZY, REENZENI I KONSULTANI ROGRAMU NAUZANIA: ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO ELE OGÓLNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA DLA ZAWODU ASYSTENT OSOY NIEEŁNOSRAWNEJ Z ODSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO INFORMAJA O ZAWODZIE ASYSTENT OSOY NIEEŁNOSRAWNEJ UZASADNIENIE OTRZEY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE ASYSTENT OSOY NIEEŁNOSRAWNEJ OWIĄZANIA ZAWODU ASYSTENT OSOY NIEEŁNOSRAWNEJ Z INNYMI ZAWODAMI ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE ASYSTENT OSOY NIEEŁNOSRAWNEJ LAN NAUZANIA DLA ZAWODU ASYSTENT OSOY NIEEŁNOSRAWNEJ ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH RZEDMIOTÓW Wybrane zagadnienia z psychologii i socjologii Elementy anatomii i patologii człowieka Język migowy Opieka i pielęgnacja człowieka Organizacja wsparcia osoby niepełnosprawnej Język obcy w pomocy społecznej Umiejętności opiekuńcze Terapia zajęciowa i aktywizacja raktyki zawodowe ZAŁĄZNIKI rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 2

3 TY SZKOŁY: Szkoła olicealna 1. TY ROGRAMU: RZEDMIOTOWY 2. RODZAJ ROGRAMU: LINIOWY Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 3. AUTORZY, REENZENI I KONSULTANI ROGRAMU NAUZANIA: Autorzy: mgr Irena Zielińska, mgr Marta olanowska, mgr Andrzej Mądry, mgr Krzysztof is (język migowy) Recenzenci: Konsultanci: mgr inż. Grażyna Krogulec 4. ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO rogram nauczania dla zawodu asystent osoby niepełnosprawnej opracowany jest zgodnie z poniższymi aktami prawnymi: Ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 roku o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2011r., Nr 205, poz. 1206); Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego; Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach; Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych; Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 lutego 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych. Rozporządzeniem w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach z dnia 17 listopada 2010 r. Rozporządzeniem w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników (projekt). Rozporządzeniem w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach z dnia 31 grudnia 2002 r. z późn. zm. 5. ELE OGÓLNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO Opracowany program nauczania pozwoli na osiągnięcie co najmniej następujących celów ogólnych kształcenia zawodowego: rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 3

4 elem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy. Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczo-społecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników. W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy. W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki. Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. 6. KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA DLA ZAWODU ASYSTENT OSOY NIEEŁNOSRAWNEJ Z ODSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO rogram nauczania dla zawodu asystent osoby niepełnosprawnej uwzględnia aktualny stan wiedzy o zawodzie ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowe technologie i najnowsze koncepcje nauczania. rogram uwzględnia także zapisy zadań ogólnych szkoły i umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia w szkole ponadgimnazjalnej umieszczonych w podstawach programowych kształcenia ogólnego, w tym: 1) umiejętność zrozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa; 2) umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym; 3) umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa; 4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych; 5) umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi i komunikacyjnymi; 6) umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji; 7) umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się; 8) umiejętność pracy zespołowej. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 4

5 7. INFORMAJA O ZAWODZIE ASYSTENT OSOY NIEEŁNOSRAWNEJ Zawód asystenta osoby niepełnosprawnej jest zawodem nowym w obszarze pomocy społecznej. Historia jego powstania sięga roku 2001, gdy rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej został wpisany do systemu kształcenia. elem głównym działań zawodowych asystenta jest systematyczne wspieranie w kształceniu samodzielności i wzmacnianie wiary osoby niepełnosprawnej we własne możliwości. Asystent osoby niepełnosprawnej współtworzy programy rehabilitacji i pomocy osobie niepełnosprawnej, doradza w zakresie usług medycznych, rehabilitacyjnych, zawodowego przekwalifikowania, kontaktów społecznych, usług kulturalnych, rekreacji i integracji ze środowiskiem, diagnozuje warunki życia i dąży do usuwania wszelkiego typu barier psychologicznych, społecznych, architektonicznych, komunikacyjnych, pobudza aktywność osoby niepełnosprawnej oraz jej rodziny w celu zaspokojenia potrzeb biologicznych, psychicznych i społecznych, planuje, kontroluje i ocenia indywidualny program pomocy osobie niepełnosprawnej, włącza osobę niepełnosprawną w programy instytucji i placówek świadczących usługi rehabilitacyjne. Zakres działań zawodowych asystenta wymaga posiadania określonych kompetencji personalnych i społecznych. Wśród nich, ze względu na charakter pracy z człowiekiem niepełnosprawnym, istotne znaczenie ma empatia i komunikatywność. W realizacji zadań kreatywność, konsekwencja i umiejętność współpracy oraz zdolności negocjowania pomocy i wsparcia ze strony środowiska społecznego, organizacji i instytucji działających na rzecz osób niepełnosprawnych. 8. UZASADNIENIE OTRZEY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE ASYSTENT OSOY NIEEŁNOSRAWNEJ Niepełnosprawność jest jedną z najważniejszych kwestii społecznych. Z danych szacunkowych wynika, że w olsce liczba osób niepełnosprawnych wynosi około 16% ogółu społeczeństwa. oraz większy udział mają tu osoby w wieku aktywności zawodowej oraz osoby w wieku starszym. Według badań przeprowadzonych w 2009 roku prawne orzeczenie o niepełnosprawności posiadało 4 miliony olaków, w tym blisko 180 tysięcy dzieci do lat 16.Osoby niepełnosprawne są grupą szczególnie narażoną na wykluczenie społeczne i ubóstwo. rowadzą do niego przede wszystkim negatywne postawy społeczne, utrudniony dostęp do wielu obszarów życia społecznego, niski poziom wykształcenia i zatrudnienia, niewystarczające wsparcie w zakresie edukacji i brak właściwych wyspecjalizowanych służb. Zagwarantowanie, tej grupie społeczeństwa, pomocy w przeciwdziałaniu dyskryminacji oraz tworzeniu mechanizmów wyrównywania szans i warunków korzystania z przysługujących praw wymaga kształcenia pracowników asystentów osób niepełnosprawnych, którzy otoczą profesjonalną opieką osoby niepełnosprawne. rzegląd internetowych ofert pracy w oparciu portal kariera.pl oraz ogłoszeń owiatowych Urzędów racy z różnych regionów olski wykazał zainteresowanie zatrudnianiem asystentów do opieki nad osobami niepełnosprawnymi w ich miejscu zamieszkania oraz na terenie UE. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 5

6 9. OWIĄZANIA ZAWODU ASYSTENT OSOY NIEEŁNOSRAWNEJ Z INNYMI ZAWODAMI odział zawodów na kwalifikacje czyni system kształcenia elastycznym, umożliwiającym uczącemu się uzupełnianie kwalifikacji stosownie do potrzeb rynku pracy, własnych potrzeb i ambicji. Zawód asystent osoby niepełnosprawnej posiada wspólne efekty kształcenia z zawodami z obszaru kształcenia medyczno-społecznego określone kodem KZ(Z.c), efekty te stanowią podbudowę kształcenia w zawodach. Kwalifikacja Symbol zawodu Zawód Elementy wspólne Z Opiekunka środowiskowa KZ(Z.c) Z Opiekun w domu pomocy społecznej KZ(Z.c) Z Opiekun osoby starszej KZ(Z.c) Z Asystent osoby niepełnosprawnej KZ(Z.c) 10. ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE ASYSTENT OSOY NIEEŁNOSRAWNEJ Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie asystent osoby niepełnosprawnej powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) udzielania pomocy osobie niepełnosprawnej w korzystaniu z różnych form kompleksowej rehabilitacji; 2) świadczenia opieki osobie niepełnosprawnej w zakresie czynności higienicznych i pielęgnacyjnych oraz pomagania w prowadzeniu gospodarstwa domowego; 3) wspierania osoby niepełnosprawnej w dążeniu do samodzielności życiowej; 4) motywowania osoby niepełnosprawnej do aktywności społecznej i zawodowej. Do wykonywania zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie efektów kształcenia określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie asystent osoby niepełnosprawnej: - efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów (H, DG, JOZ); - efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru medyczno-społecznego stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie KZ(Z.c); - efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie Z.8. Udzielanie pomocy i organizowanie wsparcia osobie niepełnosprawnej. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 6

7 11. LAN NAUZANIA DLA ZAWODU ASYSTENT OSOY NIEEŁNOSRAWNEJ Zgodnie z Rozporządzeniem MEN w sprawie ramowych planów nauczania w policealnej szkole zawodowej z rocznym cyklem kształcenia minimalny wymiar godzin na kształcenie zawodowe wynosi 800 godzin, z czego na kształcenie zawodowe teoretyczne zostanie przeznaczonych 400 godzin i na kształcenie zawodowe praktyczne 400 godzin. W podstawie programowej kształcenia w zawodzie asystent osoby niepełnosprawnej minimalna liczba godzin na kształcenie zawodowe została określona dla efektów kształcenia i wynosi: - na kształcenie w ramach kwalifikacji Z.8 przeznaczono 572 godziny; - na kształcenie w ramach efektów wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia przeznaczono 228 godzin. Tabela 3. lan nauczania do programu o strukturze przedmiotowej Lp. Nazwa przedmiotu Semestr Liczba godzin w okresie nauczania I II tygodniowo łącznie Kształcenie zawodowe teoretyczne 1 Wybrane zagadnienia z psychologii i socjologii Elementy anatomii i patologii człowieka 2 1 1, Język migowy 3 1, Opieka i pielęgnacja człowieka 4 3 3, Organizacja wsparcia osoby niepełnosprawnej 3 2 2, Język obcy w pomocy społecznej 1 2 1,5 48 Łączna liczba godzin na kształcenie zawodowe teoretyczne ,5 400 Kształcenie zawodowe praktyczne* 7 Umiejętności opiekuńcze 4 3 3, Terapia zajęciowa i aktywizacja Łączna liczba godzin na kształcenie zawodowe praktyczne ,5 240 raktyki zawodowe 4 tyg. 10** 320 *zajęcia odbywają się w pracowniach szkolnych, warsztatach szkolnych, centrach kształcenia praktycznego oraz u pracodawcy. ** liczba godzin tygodniowo w przypadku praktyk realizowanych w wymiarze ponad 4 tygodnie. EGZAMIN OTWIERDZAJĄY KWALIFIKAJĘ Z.8. ODYWA SIĘ OD KONIE DRUGIEGO SEMESTRU. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 7

8 Wykaz działów programowych Nazwa przedmiotu/ działu programowego 1. Wybrane zagadnienia z psychologii i socjologii 1.1. Zagadnienia z psychologii ogólnej, społecznej i rozwojowej 1.2. Zagadnienia z socjologii i polityki społecznej 1.3. Trening psychologiczny 2. Elementy anatomii i patologii człowieka 2.1. ierwsza pomoc 2.2. Starość i choroby 2.3. Niepełnosprawność 3. Język migowy 3.1. Niesłyszący i język migowy 3.2. Daktylografia 3.3. Ideografia 4. Opieka i pielęgnacja człowieka 4.1. Zasady bezpieczeństwa w pracy asystenta osoby niepełnosprawnej 4.2. Zagadnienia prawne 4.3. lanowanie pracy asystenta osoby niepełnosprawnej 4.4. Metody pracy asystenta osoby niepełnosprawnej 5. Organizacja wsparcia osoby niepełnosprawnej 5.1. Działalność asystenta i instytucji w organizacji wsparcia osoby niepełnosprawnej 5.2. Działalność gospodarcza w świadczeniu pomocy osobom niepełnosprawnym 6. Język obcy w pomocy społecznej 6.1. orozumiewanie się opiekuna z osobą podopieczną podczas wykonywania zadań zawodowych 6.2. orozumiewanie się opiekuna z profesjonalistami 7. Umiejętności opiekuńcze 7.1. ezpieczeństwo na stanowisku pracy 7.2. Udzielanie pierwszej pomocy 7.3. Wykonywanie prac pielęgnacyjno-opiekuńczych rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 8

9 7.4. Rehabilitacja osób niepełnosprawnych 8. Terapia zajęciowa i aktywizacja 8.1. Organizacja czasu wolnego 8.2. Kształtowanie samodzielności osoby niepełnosprawnej 9. raktyki zawodowe rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 9

10 12. ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH RZEDMIOTÓW W programie nauczania dla zawodu asystent osoby niepełnosprawnej zastosowano taksonomię celów A. Niemierko. 1. Wybrane zagadnienia z psychologii i socjologii 64 godziny 2. Elementy anatomii i patologii człowieka 48 godzin 3. Język migowy 48 godzin 4. Opieka i pielęgnacja człowieka 112 godzin 5. Organizacja wsparcia osoby niepełnosprawnej 80 godzin 6. Język obcy w pomocy społecznej 48 godzin 7. Umiejętności opiekuńcze 112 godzin 8. Terapia zajęciowa i aktywizacja 128 godzin 9. raktyki zawodowe 320 godzin rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 10

11 1. Wybrane zagadnienia z psychologii i socjologii 1.1. Zagadnienia z psychologii ogólnej, społecznej i rozwojowej 1.2. Zagadnienia z socjologii i polityki społecznej 1.3. Trening psychologiczny 1.1. Zagadnienia z psychologii ogólnej, społecznej i rozwojowej Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia KZ(Z.c)(1)1 Rozróżnić rodzaje procesów psychicznych człowieka rocesy psychologiczne człowieka. KZ(Z.c)(1)2 Analizować rolę poszczególnych procesów psychicznych w życiu człowieka KZ(Z.c)(2)1 Określić związek między procesami emocjonalnymi i motywacyjnymi Rola poszczególnych procesów psychicznych w życiu człowieka. KZ(Z.c)(2)2 Analizować wpływ procesów emocjonalnych i procesów motywacyjnych na Relacja między procesami emocjonalnymi przebieg procesów poznawczych i zachowanie człowieka a motywacyjnymi. KZ(Z.c)(2)3 Wyjaśnić wpływ procesów emocjonalnych i motywacyjnych na sprawność Wpływ procesów emocjonalnych działania człowieka i motywacyjnych na procesy poznawcze KZ(Z.c)(3)1 Wyjaśnić istotę funkcjonowania struktury osobowości człowieka i działanie człowieka. KZ(Z.c)(3)2 Analizować funkcjonowanie regulacyjne osobowości człowieka jako Znaczenie procesów motywacyjnych dla systemu cech sprawność działania (prawa Yerkesa-Dodsona). KZ(Z.c)(3)3 Określić wpływ osobowości człowieka na kształtowanie się jego relacji sychologiczne koncepcje osobowości z otoczeniem człowieka. Struktura osobowości. Osobowość KZ(Z.c)(5)1 Wyjaśnić ogólne prawa i mechanizmy rozwoju człowieka jako system. Regulacyjna funkcja osobowości. ojęcie rozwoju, rodzaje zmian rozwojowych. KZ(Z.c)(5)2 Określić osiągnięcia rozwojowe prawidłowo występujące w różnych zynniki wpływające na dynamikę i kierunek okresach życia człowieka rozwoju człowieka. KZ(Z.c)(5)3 Ocenić ogólny poziom rozwoju osoby i wskazać ewentualne deficyty D Mechanizmy zmian rozwojowych. rozwojowe Osiągnięcia rozwojowe w kolejnych fazach KZ(Z.c)(17)1 Wyjaśnić przyczyny problemów wychowawczych i psychospołecznych życia człowieka od niemowlęctwa do starości. osoby podopiecznej i jej rodziny KZ(Z.c)(17)2 Zidentyfikować przejawy problemów wychowawczych i psychospołecznych osoby podopiecznej i jej rodziny A Wewnętrzne i zewnętrzne przyczyny trudności w realizowaniu funkcji przez rodzinę. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 11

12 KZ(Z.c)(17)3 rzewidzieć skutki problemów wychowawczych i psychospołecznych Rodzina dysfunkcjonalna: rodzaje i przyczyny D osoby podopiecznej i jej rodziny dysfunkcjonalności, specyfika funkcjonowania. Z.8.1(7)1 Określić metody rozpoznawania potrzeb i problemów psychospołecznych; Skutki wychowywania dzieci w rodzinie Z.8.1(7)2 Opracować i stosować wybrane techniki diagnostyczne; dysfunkcjonalnej. Z.8.1(7)3 Ocenić kompleksowo stan osoby niepełnosprawnej w aspekcie poziomu Metody diagnostyczne: obserwacja, wywiad, D zaspokojenia potrzeb i występujących problemów; rozmowa. Z.8.3(2)3 Identyfikować problemy osobiste osoby niepełnosprawnej A Zasady konstruowania narzędzi Z.8.3(2)4 Wyjaśniać przyczyny problemów osobistych osoby niepełnosprawnej diagnostycznych: arkusz obserwacyjny, Z.8.3(2)5 Analizować związki pomiędzy poszczególnymi problemami osobistymi i społecznymi kwestionariusz wywiadu, kwestionariusz rozmowy. Zasady stosowania metod diagnostycznych w kontakcie interpersonalnym. Zasady konstruowania kompleksowych ocen sytuacji osobistej i społecznej osób. Trudności w podejmowaniu i pełnieniu ról społecznych. Automarginalizacja osób niepełnosprawnych. Ograniczenia autonomii. lanowane zadania (ćwiczenia) 1.rzygotowanie arkusza obserwacyjnego. 2.rzygotowanie kwestionariusza wywiadu. 3.rzygotowanie kwestionariusza rozmowy. Opracowanie założeń do planu pomocy osobie niepełnosprawnej w oparciu o dokonaną diagnozę potrzeb i problemów, z wykorzystaniem przygotowanych przez uczniów narzędzi diagnostycznych. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Środki dydaktyczne Zajęcia mogą być prowadzone w pracowni wspomagania komputerowego. Nauczyciel prezentuje uczniom opis sytuacji i dzieli uczniów na 3 grupy. Każda grupa otrzymuje oddzielne zadanie ponumerowane w wyszczególnionych zadaniach. Liderzy grup prezentują wyniki prac. ozostali uczniowie wnoszą swoje uwagi do przygotowanych narzędzi diagnostycznych. o ustaleniu w wyniku dyskusji ostatecznych wersji narzędzi nastąpi realizacja ostatniego zadania opracowanie planu pomocy osobie niepełnosprawnej. Zalecane metody dydaktyczne Metoda tekstu przewodniego. Metoda przypadku. urza mózgów. Metoda projektów. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w grupach. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Najaktywniejsi uczniowie podczas ćwiczeń otrzymają ocenę za wykonane zadania. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 12

13 Do oceny osiągnięć edukacyjnych z działu programowego proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia Zagadnienia z socjologii i polityki społecznej Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi. oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna KZ(Z.c)(8)1 Rozróżnić i analizować procesy społeczne o charakterze mikro i makrospołecznym KZ(Z.c)(8)2 Wyjaśnić zachowania społeczne zbiorowości i jednostki w kontekście ogólnych procesów społecznych KZ(Z.c)(9)1 Interpretować zmiany zachodzące we współczesnej kulturze społecznej D KZ(Z.c)(9)2 Wyjaśnić wpływ na funkcjonowanie człowieka zjawisk zachodzących we współczesnej kulturze społecznej KZ(Z.c)(10)1 Scharakteryzować różne modele współczesnej rodziny KZ(Z.c)(10)2 Określić i analizować funkcje rodziny KZ(Z.c)(11)1 Uzasadnić potrzebę prowadzenia przez państwo polityki społecznej KZ(Z.c)(11)2 Wskazać i analizować obszary polityki społecznej państwa D KZ(Z.c)(11)3 Określić i interpretować cele polityki społecznej państwa KZ(Z.c.)(12)1 Określić środki i instrumenty polityki społecznej państwa KZ(Z.c.)(12)2 Rozróżnić podmioty polityki społecznej realizujące zasadę równości i sprawiedliwości społecznej KZ(Z.c)(13)1 Wyjaśnić znaczenie podstawowych pojęć dotyczących problemów i kwestii społecznych KZ(Z.c)(13)2 Rozpoznać poszczególne rodzaje problemów i kwestii społecznych A KZ(Z.c)(13)3 Identyfikować przyczyny występowania problemów i kwestii społecznych we współczesnym społeczeństwie D Materiał kształcenia Struktura i ekonomika procesów społecznych. zynniki zmian społecznych. Teoria zmiany społecznej. Zjawisko ruchów społecznych. Rodzaje ruchów społecznych. Typy i struktura rodziny. ykle życia rodzinnego. Funkcje rodziny i uwarunkowania ich realizacji. Współczesne kierunki zmian rodziny. olityka społeczna państwa - podstawowe pojęcia. Zadania polityki społecznej. Instrumenty polityki społecznej. Europejska Karta Społeczna Karta raw odstawowych Umiędzynarodowienie polityki społecznej. Organy państwowe realizujące funkcje polityki społecznej. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 13

14 KZ(Z.c)(14)1 Wyjaśnić personalne i społeczne przyczyny zróżnicowania w zakresie postaw społecznych, obyczajowych, narodowych, religijnych, etycznych i kulturowych KZ(Z.c)(14)2 Uzasadnić postawę tolerancji dla odmienności w kontekście jednostkowego, społecznego i kulturowego wymiaru wartości; KZ(Z.c)(15)1 Stosować zasady i metody diagnozy społecznej KZ(Z.c)(15)2 Określić rolę diagnozy społecznej w rozwiązywaniu problemów społecznych KZ(Z.c)(16)1 Analizować przyczyny wykluczenia społecznego D KZ(Z.c)(16)2 Identyfikować osoby i grupy ryzyka wykluczeniem społecznym D KZ(Z.c)(16)3 Ocenić poziom zagrożenia wykluczeniem społecznym D Z.8.2(16)1 Wyjaśnić ideę wolontariatu Z.8.2(16)2 Analizować sytuację prawną osób będących wolontariuszami D Z.8.2(16)3 Stosować zasady współpracy z wolontariuszami Z.8.3(2)1 Identyfikować problemy społeczne osoby niepełnosprawnej D Z.8.3(2)2 Wyjaśniać przyczyny problemów społecznych osoby niepełnosprawnej rzejmowanie zadań socjalnych państwa przez organy samorządu terytorialnego. Organizacje społeczne, wspólnoty lokalne, fundacje, organizacje charytatywne i grupy samopomocowe jako podmioty polityki społecznej. Zadania socjalne zakładów pracy i związków zawodowych. ojęcie problemu społecznego i kwestii społecznej. Rodzaje problemów i kwestii społecznych. Identyfikacja problemów społecznych. rzyczyny występującego zróżnicowania w zakresie postaw społecznych, obyczajowych, narodowych, religijnych, etycznych i kulturowych. rzemiany stylów życia. Współczesne trendy zmian społecznych. Diagnoza społeczna. Metodologia i elementy metodyki diagnozy społecznej. ojęcie wykluczenia społecznego, wykluczenie a marginalizacja, cechy zjawiska. Grupy narażone na wykluczenie społeczne. Mierniki wykluczenia społecznego. Wolontariat: podstawowe pojęcia, zadania i funkcje. Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie. Zasady współpracy profesjonalisty z wolontariuszem podczas realizacji zadań zawodowych. Zakres uprawnień i odpowiedzialność prawna rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 14

15 wolontariusza. Reakcje społeczne na niepełnosprawność. ostawy społeczne wobec niepełnosprawności. Wpływ stygmatyzacji na proces socjalizacji osób niepełnosprawnych. lanowane zadania (ćwiczenia) Opracowanie projektu integracji wielodzietnej rodziny, w której wystąpił problem nie akceptowanej niepełnosprawności rodzica lub dziecka. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Środki dydaktyczne Nauczyciel prezentuje opis sytuacji rodziny. Uczniowie podzieleni na grupy przygotowują projekt integracji rodziny. Liderzy grup prezentują wyniki prac. W wyniku dyskusji nastąpi wybór najwłaściwszego sposobu zintegrowania rodziny. elem głównym zajęć powinno być opracowanie wzorcowego postępowania asystenta w odniesieniu do osoby niepełnosprawnej. Zalecane metody dydaktyczne Metoda tekstu przewodniego. Metoda przypadku. Metoda projektów. Formy organizacyjne Ćwiczenia powinny być prowadzone w grupach 5 osobowych. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Najaktywniejsi uczniowie podczas ćwiczeń otrzymają ocenę za wykonane zadanie. Do oceny osiągnięć edukacyjnych z działu programowego proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 15

16 1.3. Trening psychologiczny Uszczegółowione efekty kształcenia oziom Kategoria Materiał kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi. wymagań programowych ( lub ) taksonomiczna KZ(Z.c)(6)1 Określić i stosować zasady skutecznej komunikacji interpersonalnej harakterystyka procesu komunikacji interpersonalnej. KZ(Z.c)(6)2 Stosować formy i środki komunikacji zapobiegające zakłóceniom w Zakłócenia w procesie komunikacji. przebiegu tego procesu Umiejętności związane z komunikacją werbalną. KZ(Z.c)(6)3 Stosować zasady negocjacji oraz techniki negocjacyjne uwzględniające aspekty różnych sytuacji społecznych Formy komunikacji niewerbalnej. KZ(Z.c)(7)1 Wyjaśnić mechanizm powstawania reakcji stresu oraz zidentyfikować Komunikacja interpersonalna w różnych czynniki będące przyczyną stresu sytuacjach społecznych. KZ(Z.c)(7)2 Analizować metody terapii oraz stosować techniki autoterapii stresu Negocjacje: podstawowe pojęcia, postawa D negocjacyjna, strategie i techniki negocjacyjne. uwzględniające uwarunkowania indywidualne i sytuacyjne KZ(Z.c)(7)3 Wyjaśnić zjawisko wypalenia zawodowego oraz opisać symptomy zespołu KZ(Z.c)(7)4 Opracować plan działań zapobiegających powstaniu zespołu wypalenia zawodowego Stres: koncepcje stresu, źródła stresu, skutki długotrwałego stresu, uwarunkowania odporności na stres. Metody i techniki terapii i autoterapii stresu. Wypalenie zawodowe: definicja, objawy, przyczyny, grupy ryzyka. Uwarunkowania wypalenia zawodowego personalne (cechy osobowości, postawa wobec pracy zawodowej) i związane z sytuacją pracy. rofilaktyka zaburzeń związanych ze stresem i wypaleniem zawodowym. lanowane zadania (ćwiczenia) Zadaniem ucznia będzie: opracować scenariusz i przeprowadzić wzorcowe zajęcia dotyczące autoterapii stresu skierowane do osoby znajdującej się w trudnej sytuacji życiowej, uwzględniające jej wiek i stan zdrowia; przeprowadzić z innym uczniem (grającym rolę osoby podopiecznej) w warunkach symulowanych rozmowę dotyczącą sytuacji rodzinnej i społecznej; przygotować projekt zmian organizacyjnych w zespole terapeutycznym uwzględniający profilaktykę stresu i zespołu wypalenia zawodowego. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 16

17 Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Środki dydaktyczne akiety edukacyjne dla ucznia, karimaty. Zalecane metody dydaktyczne Zalecana do realizacji zadania 1 jest metoda warsztatowa. Metoda dramy w realizacji zadania 2. Metoda projektu w realizacji zadania 3. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w grupach nie większych niż 12 osób, w pomieszczeniu o powierzchni pozwalającej na swobodne poruszanie się uczniów i wyposażonym w twarde materace (typu karimata). ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu praktycznego oraz ocenę indywidualnych uczniowskich projektów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 17

18 2. Elementy anatomii i patologii człowieka 2.1. ierwsza pomoc 2.2. Starość i choroby 2.3. Niepełnosprawność 2.1. ierwsza pomoc Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia Z.8.2(3)1Ocenić stan świadomości osoby niepełnosprawnej D Skala Glasgow. Z.8.2(3)2Ocenić podstawowe funkcje życiowe D omiar i ocena podstawowych parametrów Z.8.2(3)3 Rozpoznać objawy zagrożeń zdrowia i życia osoby podopiecznej D życiowych. Zaopatrywanie ran różnych okolic ciała, unieruchamianie. lanowane zadania (ćwiczenia) Uczniowie dobierają się w pary. Dokonaj pomiaru tętna, ciśnienia tętniczego krwi i temperatury ciała u swego kolegi (swojej koleżanki) z grupy. Zaprojektuj i wykonaj miesięczną kartę obserwacji podstawowych parametrów życiowych. Zapisz otrzymane wyniki na karcie obserwacji. Zinterpretuj wyniki. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Środki dydaktyczne W pracowni w której odbywać się będą zajęcia powinny znajdować się : elektroniczne i zegarowe aparaty do mierzenia ciśnienia, stetoskopy, różnego rodzaju termometry, przykładowe karty obserwacji, tabela norm podstawowych parametrów życiowych. Zalecane metody dydaktyczne Dominującą metodą powinna być metoda ćwiczeń i metoda tekstu przewodniego pozwalające na samodzielną pracę uczniów. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub grupowo. Zajęcia należy prowadzić w grupach do 24 osobowych. Zajęcia ćwiczeniowe z podziałem na grupy dwuosobowe. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz testu praktycznego. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 18

19 2.2. Starość i choroby Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi. oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia Z.8.1(4) 1 harakteryzować niebezpieczne dla zdrowia i życia objawy chorobowe ze Anatomia i fizjologia człowieka. A strony układu krążenia horoby układu oddechowego, pokarmowego, Z.8.1 (4)2 harakteryzować niebezpieczne dla zdrowia i życia objawy chorobowe ze krążenia. strony układu oddechowego odstawowe badania laboratoryjne. Z.8.1 (4)3 harakteryzować niebezpieczne dla zdrowia i życia objawy chorobowe ze roces starzenia się organizmu człowieka. strony układu pokarmowego Metody diagnostyczne: obserwacja, wywiad, Z.8.1(6)1 Rozpoznać objawy starzenia się organizmu. D rozmowa rodzaje, cechy, funkcja, Z.8.1(6)2 Rozpoznać objawy niepełnosprawności warunkujące aktywność osoby zastosowanie. D niepełnosprawnej. Zasady konstruowania narzędzi diagnostycznych: Z.8.2(2)1 Obserwować podopiecznego pod kątem występowania objawów zaburzeń arkusz obserwacyjny, kwestionariusz wywiadu, psychosomatycznych. kwestionariusz rozmowy. Z.8.2(2)2 omagać w korzystaniu z opieki medycznej. Zasady stosowania metod diagnostycznych. Analiza ilościowa i jakościowa danych pochodzących z diagnozy. Zasady konstruowania kompleksowych ocen sytuacji osobistej i społecznej osób. Tworzenie diagnoz w modelu zależnościowym - wewnętrzne powiązanie elementów. lanowane zadania (ćwiczenia) Na podstawie karty pracy, oraz materiałów przygotowanych przez nauczyciela uczniowie mają odpowiedzieć na pytanie: W oparciu o opisane objawy wskaż jakiego układu dotyczy choroba i czy konieczna jest natychmiastowa wizyta u lekarza, czy można ją odłożyć do dnia następnego. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Środki dydaktyczne: W pracowni w której prowadzone są zajęcia uczniowie powinni mieć dostęp do literatury z zakresu medycyny, komputera z dostępem do Internetu ( jedno stanowisko na 4 uczniów), urządzenia multimedialne, pakiety edukacyjne dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne: Dział programowy Starość i choroby wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody tekstu przewodniego, metody przypadków, mapy myśli, dyskusji dydaktycznej. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 19

20 Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie pracy w grupach. Dominującą metodą kształcenia powinna być metoda tekstu przewodniego, która ułatwi uczniom samodzielne zbieranie i analizowanie informacji, oraz metoda przypadku polegająca na analizowaniu przypadku opisującego problem wystąpienia objawów chorobowych u osoby niepełnosprawnej. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz testu praktycznego. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia; dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia Niepełnosprawność Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi. oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia Z.8.1(5).1.Rozpoznać rodzaj i stopień niepełnosprawności D Definicja niepełnosprawności i osoby niepełnosprawnej. Z.8.1(5).2.harakteryzować rodzaje niepełnosprawności sensorycznej, fizycznej Rodzaje niepełnosprawności. i psychicznej. Stopnie niepełnosprawności. odział niepełnosprawności. lanowane zadania (ćwiczenia) odział uczniów na trzy grupy. W oparciu o materiały przygotowane przez nauczyciela i kartę pracy uczniowie każda grupa opracowuje i przedstawia graficznie jeden rodzaj niepełnosprawności. rzedstawiciel każdej grupy prezentuje efekt pracy grupy na forum klasy. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Środki dydaktyczne W pracowni, w której prowadzone są zajęcia uczniowie powinni mieć dostęp do literatury z zakresu rehabilitacji, komputera z dostępem do Internetu (jedno stanowisko dla 4 uczniów), urządzenia multimedialne, pakiety edukacyjne dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne Dział programowy Niepełnosprawność wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody tekstu przewodniego, metody przypadków, mapy myśli, dyskusji dydaktycznej. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub grupowo. Zajęcia należy prowadzić w grupach do 10 osobowych. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 20

21 ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz testu praktycznego. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia; dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 21

22 3. Język migowy 3.1. Niesłyszący i język migowy 3.2. Daktylografia 3.3. Ideografia 3.1. Niesłyszący i język migowy Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia KZ(Z.c)(21)1. opisać wybrane problemy środowiska niesłyszących A Ogólna problematyka uszkodzeń słuchu terminologia i dane liczbowe. Konsekwencje KZ(Z.c)(21)2. wymienić potrzeby osób niesłyszących ze szczególnym uwzględnieniem A głuchoty w sferze fizycznej, psychicznej, zawodowej komunikowania się i społecznej. KZ(Z.c)(21)3. wyjaśnić pojęcia z zakresu języka migowego Osoby niesłyszące w odbiorze społecznym mity KZ(Z.c)(21)4. scharakteryzować sposoby komunikacji z osobami niesłyszącymi i fakty. Tożsamość środowiskowa i kulturowa niesłyszących. Komunikacja interpersonalna osób niesłyszących środki porozumiewania się, rola i znaczenie języka migowego, komunikacja totalna. Werbalne i niewerbalne metody porozumiewania się z niesłyszącymi. Mowa dźwiękowa, język migowy, język migany, pismo i inne środki porozumiewania się w praktyce zawodowej pracownika służby zdrowia. Kształcenie osób niesłyszących w olsce, szkolnictwo specjalne i kształcenie integracyjne, kształcenie na poziomie ponadpodstawowym, rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 22

23 kierunki kształcenia. Niesłyszący jako pracownik niepełnosprawny możliwości zatrudniania. Ochrona zdrowia niesłyszących. Niesłyszący, jako pacjent. Środki techniczne stosowane w leczeniu, rehabilitacji, kształceniu i zatrudnianiu osób z uszkodzeniami słuchu. Zaopatrzenie i zasady finansowania środków technicznych. Rehabilitacja społeczna działalność organizacji pozarządowych, uczestnictwo w kulturze, sport niesłyszących, duszpasterstwo niesłyszących. Działalność olskiego Związku Głuchych oraz współpraca jego organów ze służbami społecznymi samorządów lokalnych i innych instytucji w zakresie rozwiązywania problemów osób niesłyszących. lanowane zadania (ćwiczenia) Określenie sposobów komunikowania się osób niesłyszących. Na podstawie sporządzonych notatek dokonaj klasyfikacji metod i środków komunikacji pomiędzy osobami niesłyszącymi oraz osób niesłyszących z osobami słyszącymi. Dokonaj samooceny w oparciu o porównanie odpowiedzi z kluczem nauczycielskim. Wybór sposobu komunikowania się osoby słyszącej z osobą niesłyszącą. Zadaniem ucznia jest dokonanie wyboru środków i metod komunikacji w zależności od poziomu kompetencji językowych i możliwości technicznych, aby nawiązać konwersację z osobą niesłyszącą o określonym stanie sprawności. W oparciu o załączony kwestionariusz wywiadu opisujący osobę niesłyszącą wykonaj analizę przypadku i zaproponuj formę prowadzenia rozmowy z tą osobą. Dokonaj samooceny w Karcie samooceny ucznia. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia prowadzone w klasie wyposażonej w sprzęt audiowizualny. o zapoznaniu się z treściami nauczania oraz obejrzeniu filmu prezentującego możliwości w zakresie komunikowania się osób niesłyszących, uczeń dokonuje realizacji zadań ćwiczeniowych. Aby zapewnić odpowiedni poziom kształcenia w zakresie języka migowego zajęcia mogą być prowadzone przez osoby, które ukończyły szkolenie w zakresie metodyki nauczania języka migowego i posiadają ważny certyfikat EJM przy ZG ZG. Jest to związane ze specyfiką języka migowego, który różny jest od innych języków poprzez kinestetyczny charakter. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, karty samooceny ucznia, karty pracy ucznia. Filmy i prezentacje multimedialne o tematyce z zakresu języka migowego i niepełnosprawności słuchowej. Świdziński M., Gałkowski T. [red.] Studia nad kompetencją językową i komunikacją niesłyszących. UW, KA, Warszawa 2003 Szczepankowski.: Niesłyszący głusi głuchoniemi: wyrównywanie szans. WSi Warszawa, 1999 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 23

24 . Szczepankowski, D. Koncewicz: Język migowy w terapii, Wyższa Szkoła edagogiczna w Łodzi, Łódź 2008 Otwarte drzwi podręcznik multimedialny do nauki języka migowego, ZG O/Łódź 2003 Zalecane metody dydaktyczne wykład konwersatoryjny opis wyjaśnienie Formy organizacyjne Zajęcia z zakresu języka migowego powinny mieć formę grupową. Grupa nie powinna przekraczać 16 osób między innymi dlatego, że układ sali do prowadzenia zajęć z tego przedmiotu ma formę audytorium siedzącego na wycinku koła (półkole), tak aby nauczyciel był dobrze widoczny przez wszystkich uczniów i miał łatwy dostęp do każdego ucznia ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru z zakresu teorii języka migowego i niepełnosprawności słuchowe. Formy indywidualizacji pracy uczniów 3.2. Daktylografia Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia KZ(Z.c)(21)5. odczytać znaki polskiego alfabetu palcowego oraz liczebników głównych i porządkowych KZ(Z.c)(21)6. posługiwać się czynnie polskim alfabetem palcowym oraz liczebnikami głównymi i porządkowymi rawidła przekazywania alfabetu palcowego. Ćwiczenia usprawniające palce i nadgarstki. Znaki D liter A, L, I,, R, W, E, Y. Znaki liter,, O, S, T, M, N, U. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 24

25 Znaki liter K, G, F, Z, D, H, J, Ł. Znaki liter i digrafów Ą, Ę, Ć, Ó, Ś, Ń, Ź, Ż, H, Z, SZ, RZ, X. rawidła przekazywania liczebników głównych i ich znaki od 1 do 999. Znaki liczebników głównych tysiąc, milion i zero. Znaki liczebników porządkowych. Znak %. lanowane zadania (ćwiczenia) Odczytywanie i przekazywanie komunikatów w zakresie daktylografii. Zadaniem ucznia jest odczytywanie i przekazywanie komunikatów w oparciu o polski alfabet palcowy i znaki liczb. Uczniowie zajmują miejsca w zespołach 3 4 osobowych, tak aby siedzieli naprzeciw siebie. Jeden z uczniów przekazuje bez artykulacji alfabetem palcowym wyrazy lub liczby zapisane na karcie ćwiczeń, a pozostali członkowie zespołu starają się odczytać nadawany komunikat. o odczytaniu wszyscy w zespole powtarzają przekaz migowy jednocześnie artykułując. Uczniowie dokonują samooceny w Karcie samooceny ucznia w oparciu o ilość prawidłowych odczytów i bezbłędnych przekazów. Autoprezentacja/dane personalne Zadanie ucznia polega na płynnym przekazaniu swoich danych personalnych, adresu i nr telefonu kontaktowego. Uczniowie zapisują na kartce papieru swoje dane osobowe, takie jak: imię i nazwisko, datę urodzenia, adres zamieszkania, kod pocztowy i nr telefonu komórkowego, a następnie w parach ćwiczą przekazywanie tych informacji między sobą danych własnych i współćwiczącego. Następnie prezentują je na forum grupy bez korzystania z karty ćwiczenia. Ocena wykonania ćwiczenia opiera się o liczbę popełnionych błędów. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia prowadzone w klasie wyposażonej w sprzęt audiowizualny. Wprowadzanie nowych znaków łączy się z wysłuchaniem instrukcji ze strony nauczyciela, obserwacją wykonania znaku, odtworzeniem znaku, korektą ewentualnych błędów oraz przećwiczeniem odczytu i przekazu znaku w wyrazach wyświetlanych na ekranie. Za każdym razem blok nowych znaków jest ćwiczony przez miganie każdego ucznia przed grupą. Ćwiczenia konwersatoryjne prowadzone w zespołach 3 4 osobowych dają możliwość większej liczby ćwiczeń na odczytywanie. Aby zapewnić odpowiedni poziom kształcenia w zakresie języka migowego zajęcia z tego przedmiotu mogą być prowadzone przez osoby, które ukończyły szkolenie w zakresie metodyki nauczania języka migowego i posiadają ważny certyfikat EJM przy ZG ZG. Jest to związane ze specyfiką języka migowego, który różny jest od innych języków poprzez kinestetyczny charakter. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, karty samooceny ucznia, karty pracy ucznia. Filmy i prezentacje multimedialne z zakresu daktylografii. Hendzel J. K.: Słownik polskiego języka miganego. OFFER, Olsztyn 1995 Świdziński M., Gałkowski T. [red.] Studia nad kompetencją językową i komunikacją niesłyszących. UW, KA, Warszawa 2003 Szczepankowski.: Niesłyszący głusi głuchoniemi: wyrównywanie szans. WSi Warszawa, Szczepankowski, D. Koncewicz: Język migowy w terapii, Wyższa Szkoła edagogiczna w Łodzi, Łódź 2008 Otwarte drzwi podręcznik multimedialny do nauki języka migowego, ZG O/Łódź 2003 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 25

26 Zalecane metody dydaktyczne instruktaż pokaz ćwiczenie Formy organizacyjne Zajęcia z zakresu języka migowego powinny mieć formę grupową. Grupa nie powinna przekraczać 16 osób, między innymi dlatego, że układ sali do prowadzenia zajęć z tego przedmiotu ma formę audytorium siedzącego na wycinku koła (półkole), tak aby nauczyciel był dobrze widoczny przez wszystkich uczniów i miał łatwy dostęp do każdego ucznia ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów proponuje się przeprowadzenie testu praktycznego w formie dyktanda migowego oraz praktycznych zadań migowych. Formy indywidualizacji pracy uczniów W przypadku uczniów, którzy mają problemy z koordynacją wzrokowo ruchową, bądź z percepcją i odtwarzaniem znaków migowych, należy prowadzić zajęcia w formie indywidualnej, tj. gdy są prowadzone ćwiczenia w 3 4 osobowych podgrupach nauczyciel prowadzi zajęcia ćwiczeniowe z wybranym uczniem. Jeżeli zachodzi taka potrzeba, to powtarza je wielokrotnie z poszczególnymi uczniami, jednak nie zaniedbując kontroli działań pozostałych uczniów Ideografia Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia KZ(Z.c)(21)7. odczytać i zaprezentować 300 podstawowych znaków pojęciowych języka elem zajęć z ideografii jest poznanie przez uczniów 300 migowego znaków pojęciowych języka migowego i posługiwanie KZ(Z.c)(21)8. przekazać 300 podstawowych znaków pojęciowych języka migowego D się nimi w sposób zgodny z zasadami systemu językowo rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 26

27 zgodnie z zasadami systemu językowo migowego w formie uproszczonej migowego. Słownictwo jest zgodne z kierunkiem kształcenia. Znaki wprowadzane są w 24 jednostkach zajęć dydaktycznych i utrwalane w 12 jednostkach ćwiczeniowych w formie konwersatorium migowego. lanowane zadania (ćwiczenia) Odczytywanie i przekazywanie komunikatów w zakresie ideografii. Zadaniem ucznia jest odczytywanie i przekazywanie komunikatów w oparciu o znaki pojęciowe języka migowego, polski alfabet palcowy i znaki liczb przekazywane w uproszczonej formie systemu językowo migowego. Uczniowie zajmują miejsca w zespołach 3 4 osobowych, tak aby siedzieli naprzeciw siebie. Jeden z uczniów przekazuje bez artykulacji zdania zapisane na karcie ćwiczeń, a pozostali członkowie zespołu starają się odczytać nadawany komunikat. o odczytaniu wszyscy w zespole powtarzają przekaz migowy jednocześnie artykułując. Uczniowie dokonują samooceny w Karcie samooceny ucznia w oparciu o ilość prawidłowych odczytów i bezbłędnych przekazów. Uczniowie otrzymują karty ćwiczeń z zawartością 10 zdań związanych z tematyką bieżących zajęć. o samodzielnym opracowaniu materiału prezentują go przed grupą. Ocena wykonania ćwiczenia opiera się o liczbę bezbłędnie przekazanych zdań. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia prowadzone w klasie wyposażonej w sprzęt audiowizualny. Wprowadzanie nowych znaków łączy się z wysłuchaniem instrukcji ze strony nauczyciela, obserwacją wykonania znaku, odtworzeniem znaku, korektą ewentualnych błędów oraz przećwiczeniem odczytu i przekazu znaku w zdaniach wyświetlanych na ekranie. Za każdym razem blok nowych znaków jest ćwiczony poprzez miganie każdego ucznia przed grupą. Ćwiczenia konwersatoryjne prowadzone w zespołach 3 4 osobowych dają możliwość większej liczby ćwiczeń na odczytywanie. Aby zapewnić odpowiedni poziom kształcenia w zakresie języka migowego zajęcia z tego przedmiotu mogą być prowadzone przez osoby, które ukończyły szkolenia w zakresie metodyki nauczania języka migowego i posiadają ważny certyfikat EJM przy ZG ZG. Jest to związane ze specyfiką języka migowego, który różny jest od innych języków poprzez kinestetyczny charakter. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, karty samooceny ucznia, karty pracy ucznia. Filmy i prezentacje multimedialne z zakresu ideografii. Hendzel J. K.: Słownik polskiego języka miganego. OFFER, Olsztyn 1995 Świdziński M., Gałkowski T. [red.] Studia nad kompetencją językową i komunikacją niesłyszących. UW, KA, Warszawa 2003 Szczepankowski.: Niesłyszący głusi głuchoniemi: wyrównywanie szans. WSi Warszawa, Szczepankowski, D. Koncewicz: Język migowy w terapii, Wyższa Szkoła edagogiczna w Łodzi, Łódź 2008 Otwarte drzwi podręcznik multimedialny do nauki języka migowego, ZG O/Łódź 2003 Zalecane metody dydaktyczne instruktaż pokaz ćwiczenie rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 27