Finanse Samorządu

Transkrypt

1 Finanse Samrządu Sektr finansów publicznych zbiór pastwwych i samrządwych sób prawnych raz jednstek rganizacyjnych niepsiadających sbwści prawnej, finanswanych głównie lub wyłącznie ze śrdków budżetu pastwa lub jednstki samrządu terytrialneg, wyknujących zadania na zasadach niekmercyjnych. Sektr finansów publicznych dzieli się na: 1) Sektr rządwy, bejmujący rgany władzy państwwej i administracji rządwej raz inne jednstki gspdarki państwwej, które mgą w ustaww kreślnym trybie stanwić wielkści dchdów i wydatków bejmwanych ustawą budżetwą; zadania realizwane przez sektr rządwy, wynikające z funkcji współczesneg państwa mają znaczenie gólngspdarcze i spłeczne, 2) Sektr samrządwy, bejmujący jednstki samrządu terytrialneg i ich rgany raz pdległe tym rganm jednstki rganizacyjne; zadania realizwane przez sektr samrządwy wydzielne w prcesie decentralizacji zarządzania śrdkami publicznymi maja zabezpieczać ptrzeby wspólnt lkalnych. D jednstek sektra finansów publicznych (zgdnie z zaleceniami i praktyką stswaną przez kraje UE) zaliczn także fundusze celwe, inne państwwe sby prawne raz państwwe jednstki rganizacyjne, rgany i jednstki samrządu terytrialneg. Finanse samrządu terytrialneg kreślane są, jak zasby i śrdki pieniężne raz peracje finanswe, plegające na grmadzeniu dchdów raz przychdów, a także dknywaniu wydatków i rzchdów przez jednstki samrządu terytrialneg w celu sfinanswania zada własnych i zlecnych im przez pastw raz zada wspólnych System finanswy jednstek samrządu terytrialneg t zespół zasad i instytucji raz instrumentów prawn-finanswych, służących zdecentralizwanemu, celwemu gspdarwaniu przez jednstki samrządu terytrialnemu zasbami i śrdkami finanswymi na pdstawie bwiązująceg prawa. Głównymi zasadami teg systemu są samdzielnśd i wzajemna niezależnśd systemu finansweg pastwa i samrządu terytrialneg, samdzielnśd finanswa 1

2 szczebli samrządwych raz pszczególnych jednstek samrządu terytrialneg raz ich budżetów. 1 ) Źródła Prawa Finansweg Samrządu Terytrialneg Knstytucja zawiera następujące regulacje dtyczące bezpśredni gspdarki finanswej jst: jednstkm tym zapewnia się udział w dchdach publicznych dpwiedni d przypadających im zada (art. 167 ust. 2) dchdami jst są ich dchdy własne raz subwencje gólne i dtacje celwe z budżetu pastwa (art Ust. 2) źródła dchdów jst są kreślane w ustawie zmiany w zakresie zada i kmpetencji jst następują wraz z dpwiednimi zmianami w pdziale dchdów publicznych (art. 167 ust. 4) jst mają praw ustalania wyskści pdatków i płat lkalnych w zakresie kreślnym w ustawie (art. 168) Ustawa finansach publicznych kreślenie pjęcia sektra samrządweg finansów publicznych bjęcie sektra samrządweg zasadami jawnści i przejrzystści finansów publicznych bjęcie samrządweg długu publiczneg regulacjami ustawwymi dnszącymi się d pastwweg długu publiczneg i samrządweg długu publiczneg kreślenie gólnych zasad zaciągania zbwiąza przez jednstki samrządu terytrialneg wprwadzenie mżliwści istnienia w jednstkach samrządu terytrialneg funduszy celwych wprwadzenie wielletnich prgramów inwestycyjnych nwa klasyfikacja zada jednstek samrządu terytrialneg i związanych z nimi wydatków budżetu dstąpienie d zasady równwagi budżetu jst i wprwadzanie mżliwści uchwalania budżetu z nadwyżką lub deficytem wprwadzenie mżliwści udzielania z budżetu jst dtacji pdmitm nie należącym d finansów publicznych, ale wyłącznie nie działającym w celu siągnięcia zysku raz wyłącznie na cele publiczne związane z realizacją zada publicznych tej jednstki wprwadzenie wymgu pracwywania infrmacji stanie mienia kmunalneg mżliwśd wykrzystania w następnym rku budżetwym kwt wydatków, które nie wygasły z upływem rku budżetweg Ustawa dchdach jednstek samrządu terytrialneg Ustawa Reginalnych Izbach Obrachunkwych Ustawa gspdarce kmunalnej 2

3 Ustawa płacie skarbwej Ustawa pdatkach i płatach skarbwych Ustawa pdatku leśnym Ustawa pdatku rlnym Ustawa pdatku d czynnści cywilnprawnych Ustawa pdatku d spadków i darwizn Ustawa budżetwa Akty prawa miejscweg regulujące samrządwą gspdarkę finanswą (budżetwą) np. uchwały budżetu rad gminy, pwiatów, sejmików wjewództwa 2) Charakterystyka Samrządu Terytrialneg Samrząd terytrialny uczestniczy w sprawwaniu władzy publicznej wyknując przypadające mu zadania publiczne we własnym imieniu i na własną dpwiedzialnśd - Jednstki samrządu terytrialneg w Plsce wyknują zadania publiczne niezastrzeżne przez Knstytucję lub ustawy dla rganów innych władz publicznych. Zadania publiczne służące zaspkajaniu ptrzeb wspólnty samrządwej są wyknywane przez jednstkę samrządu terytrialneg, jak zadania własne, a jeżeli wynika t z uzasadninych ptrzeb pastwa, t jednstkm samrządu terytrialneg mże zstad zlecne wyknywanie innych zada publicznych Jednstkm samrządu terytrialneg zapewnia się udział w dchdach publicznych dpwiedni d wyknywanych zada. A) ORGANY: Rada gminy, pwiatu raz sejmik wjewództwa są rganami stanwiącymi i kntrlnymi, których zadaniami są: stanwienie aktów prawa miejscweg, np. statutu JST, zasad gspdarwania mieniem uchwalanie budżetu JST, rzpatrywanie sprawzdania z wyknania budżetu pdejmwanie uchwały w sprawie udzielenia lub nieudzielenia abslutrium rganwi wyknawczemu z teg tytułu pdejmwanie uchwał w sprawach majątkwych JST, dtyczących np.: zasad nabycia, zbycia nieruchmści gruntwych 3

4 pwływanie i dwływanie, na wnisek wójta, starsty czy marszałka wjewództwa, skarbnika raz sekretarza, dpwiedni gminy, pwiatu czy wjewództwa pdejmwanie uchwał w sprawach pdatków i płat w granicach kreślnych w drębnych ustawach (w przypadku gmin) uchwalanie strategii rzwju wjewództwa, prgramów wjewódzkich (w przypadku wjewództwa) D zada rganu wyknawczeg JST należy w szczególnści: przygtwywanie prjektów uchwał wyknywanie uchwał rady gminy, pwiatu, sejmiku wjewództwa gspdarwanie mieniem kmunalnym, pwiatu czy wjewództwa przygtwanie prjektu i wyknywanie budżetu zatrudnianie i zwalnianie kierwników jednstek rganizacyjnych JST B) Zadania JST Pdstawwym zadaniem samrządu wjewódzkieg jest kierwanie rzwjem reginu raz wyknywanie usług charakterze i zasięgu reginalnym. Kmpetencją wjewództwa jest kreślenie strategii rzwju wjewództwa i prwadzenie plityki rzwju reginu. Samrząd wjewódzki realizuje zadania w dziedzinie: edukacji publicznej, w tym szklnictwa wyższeg prmcji i chrny zdrwia kultury raz chrny zabytków pmcy spłecznej, plityki prrdzinnej raz przeciwdziałania bezrbciu i aktywizacji rynku pracy mdernizacji terenów wiejskich zagspdarwania przestrzenneg i chrny śrdwiska gspdarki wdnej, w tym chrny przeciwpwdziwej transprtu zbirweg i dróg publicznych kultury fizycznej i turystyki chrny praw knsumentów brnnści raz bezpieczestwa publiczneg Pwiaty pwłane są d wyknywania funkcji publicznych w zakresie, który wykracza pza mżliwści gminy. Kształtują warunki życia spłecznści lkalnych w spsób uzupełniający i wyrównawczy wbec gmin. Zadania charakterze pnadgminnym realizwane przez pwiaty dtyczą: edukacji publicznej, prmcji i chrny zdrwia, pmcy spłecznej, plityki prrdzinnej raz wspierania sób niepełnsprawnych transprtu zbirweg i dróg publicznych kultury raz chrny zabytków i pieki nad zabytkami 4

5 kultury fizycznej i turystyki gedezji, kartgrafii i katastru, gspdarki nieruchmściami raz administracji architektniczn-budwlanej gspdarki wdnej, chrny śrdwiska i przyrdy raz rlnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądweg prządku publiczneg i bezpieczestwa bywateli chrny przeciwpwdziwej, chrny przeciwpżarwej i zapbiegania innym nadzwyczajnym zagrżenim życia i zdrwia ludzi raz śrdwiska przeciwdziałania bezrbciu raz aktywizacji lkalneg rynku pracy chrny praw knsumenta utrzymania pwiatwych biektów i urządze użytecznści publicznej raz biektów administracyjnych raz z dziedziny brnnści prmcji pwiatu i współpracy z rganizacjami pzarządwymi D zakresu działania gminy nalezą wszystkie sprawy publiczne znaczeniu lkalnym, niezastrzeżne ustawami na rzecz innych pdmitów. Zadania własne gminy bejmują w szczególnści sprawy dtyczące: ładu przestrzenneg, gspdarki nieruchmściami, chrny śrdwiska i przyrdy raz gspdarki wdnej gminnych dróg, ulic, mstów, placów raz rganizacji ruchu drgweg wdciągów i zapatrzenia w wdę, kanalizacji, czyszczania ścieków kmunalnych, utrzymania czystści i prządku raz urządze sanitarnych, wysypisk, unieszkdliwiania dpadów kmunalnych, zapatrzenia w energię elektryczną i cieplną raz gaz lkalneg transprtu zbirweg i gminneg budwnictwa mieszkaniweg edukacji publicznej, chrny zdrwia i pmcy spłecznej, w tym śrdków i zakładów piekuczych kultury, w tym biblitek gminnych i innych instytucji kultury raz chrny zabytków kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządze sprtwych targwisk i hal targwych, zieleni gminnej, zadrzewie i cmentarzy gminnych prządku publiczneg i bezpieczestwa bywateli raz chrny przeciwpżarwej i przeciwpwdziwej utrzymania gminnych biektów i urządze użytecznści publicznej raz biektów administracyjnych plityki prrdzinnej, w tym zapewnienia kbietm w ciąży pieki scjalnej, medycznej i prawnej Zgdnie z Ustawą finansach publicznych jednstki samrządu terytrialneg realizują zadania kreślne w ustawach, a w szczególnści: zadania własne, służące zaspkajaniu ptrzeb wspólnty samrządwej zadania z zakresu administracji rządwej i inne zadania zlecne jednstkm samrządu terytrialneg ustawami zadania przejęte d realizacji w drdze umwy lub przumienia zadania realizwane wspólnie z innymi jednstkami samrządu terytrialneg 5

6 zadania związane z udzielaniem pmcy rzeczwej lub finanswej innym jednstkm samrządu terytrialneg 3) Gspdarwanie mieniem jst A) Mienie kmunalne: Zasady i frmy gspdarki kmunalnej jednstek samrządu terytrialneg, plegające na wyknywaniu przez te jednstki zada własnych, celu zaspkjenia zbirwych ptrzeb wspólnty samrządwej kreśla ustawa mieniu kmunalnym Gspdarka kmunalna bejmuje w szczególnści zadania charakterze użytecznści publicznej, których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspkajanie zbirwych ptrzeb ludnści w drdze świadczenia usług pwszechnie dstępnych. Gspdarka kmunalna mże byd prwadzna przez jednstki samrządu terytrialneg w szczególnści w frmach samrządweg zakładu budżetweg lub spółek prawa handlweg Jednstki samrządu terytrialneg mgą pwierzad wyknywanie zada z zakresu gspdarki kmunalnej sbm fizycznym, sbm prawnym lub jednstkm rganizacyjnym niepsiadającym sbwści prawnej, w drdze umwy na zasadach gólnych Zarząd jednstki samrządu terytrialneg przedstawia, w terminie d dnia 31 marca rku następująceg p rku budżetwym, rganwi stanwiącemu jednstki samrządu terytrialneg dane zmianach w stanie mienia kmunalneg. Organy stanwiące jednstek samrządu terytrialneg pstanawiają : wybrze spsbu prwadzenia i frm gspdarki kmunalnej, wyskści cen i płat alb spsbie ustalania cen i płat za usługi kmunalne charakterze użytecznści publicznej raz za krzystanie z biektów i urządze użytecznści publicznej jednstek samrządu terytrialneg. B) Samrządwe zakłady budżetwe Organy stanwiące jednstek samrządu terytrialneg mgą twrzyd, łączyd, przekształcad w inną frmę rganizacyjn-prawną i likwidwad samrządwe zakłady budżetwe mgą prwadzid działalnśd graniczającą się m.in. d spraw dtyczących: 1) gspdarki mieszkaniwej i gspdarwania lkalami użytkwymi, 2) dróg, ulic, mstów, placów raz rganizacji ruchu drgweg, 3) wdciągów i kanalizacji, 4) utrzymania czystści i prządku, 6

7 5) zapatrzenia w energię elektryczną i cieplną raz gaz, 6) lkalneg transprtu publiczneg, 7) targwisk, 8) zieleni, 9) kultury fizycznej i sprtu, 10) grdów zlgicznych, 11) cmentarzy. Działalnść wykraczająca pza zadania charakterze użytecznści publicznej nie mże być prwadzna w frmie samrządweg zakładu budżetweg. Samrządwy zakład budżetwy dpłatnie wyknuje zadania, pkrywając kszty swjej działalnści z przychdów własnych Samrządwy zakład budżetwy mże trzymywad z budżetu jednstki samrządu terytrialneg: dtacje przedmitwe; dtacje celwe na zadania bieżące finanswane z udziałem śrdków, których mwa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3; dtacje celwe na finanswanie lub dfinanswanie ksztów realizacji inwestycji. W granicach drębnych ustaw samrządwy zakład budżetwy trzymuje dtacje pdmitwą. Nw twrznemu samrządwemu zakładwi budżetwemu mże byd przyznana jednrazwa dtacja z budżetu jednstki samrządu terytrialneg na pierwsze wypsażenie w śrdki brtwe. Dtacje dla samrządweg zakładu budżetweg, z wyłączeniem dtacji celwych nie mgą przekrczyd 50 % ksztów jeg działalnści. Pdstawą gspdarki finanswej samrządweg zakładu budżetweg jest rczny plan finanswy bejmujący przychdy, w tym dtacje z budżetu jednstki samrządu terytrialneg, kszty i inne bciążenia, stan śrdków brtwych, stan należnści i zbwiąza na pczątek i kniec kresu raz rzliczenia z budżetem jednstki samrządu terytrialneg. (budżetwanie nett) Samrządwy zakład budżetwy wpłaca d budżetu jednstki samrządu terytrialneg nadwyżkę śrdków brtwych, ustalną na kniec kresu sprawzdawczeg, chyba że rgan stanwiący jednstki samrządu terytrialneg pstanwi inaczej. W planie finanswym samrządweg zakładu budżetweg mgą byd dknywane zmiany w ciągu rku w przypadku realizwania wyższych d planwanych przychdów i ksztów, pd warunkiem, że nie spwduje t zmniejszenia wpłat d budżetu jednstki samrządu terytrialneg ani zwiększenia dtacji z budżetu jednstki samrządu terytrialneg. 7

8 C) Gspdarstwa pmcnicze Od 1 stycznia 2010 r. zstaną zlikwidwane wszystkie gspdarstwa pmcnicze jednstek budżetwych. Pjawia się, więc kniecznśd rzstrzygnięcia prblemu kntynuacji realizacji zada publicznych, które d 31 grudnia 2009 r. realizują przewidziane d likwidacji gspdarstwa pmcnicze zakłady budżetwe. Zadania te będą mgły przejmwad jednstki budżetwe samrząd będzie je mógł również pwierzad istniejącym lub nw twrznym spółkm kmunalnym. D) Spółki z udziałem jednstek samrządu terytrialneg Jednstki samrządu terytrialneg sferze użytecznści publicznej mgą twrzyd spółki raz przystępwad d spółek: z graniczną dpwiedzialnścią akcyjnych, W ramach partnerstwa prywatn publiczneg mżliwe jest także przystąpienie lub utwrzenie spółki kmandytwej lub kmandytw akcyjnej. Pza sferą użytecznści publicznej gmina mże twrzyd spółki prawa handlweg i przystępwad d nich, jeżeli łącznie zstaną spełnine następujące warunki: istnieją nie zaspkjne ptrzeby wspólnty samrządwej na rynku lkalnym, występujące w gminie bezrbcie w znacznym stpniu wpływa ujemnie na pzim życia wspólnty samrządwej, a zastswanie innych działa i wynikających z bwiązujących przepisów śrdków prawnych nie dprwadził d aktywizacji gspdarczej, a w szczególnści d znaczneg żywienia rynku lkalneg lub trwałeg graniczenia bezrbcia. Pza sferą użytecznści publicznej gmina mże twrzyd spółki prawa handlweg i przystępwad d nich również wówczas, jeżeli zbycie składnika mienia kmunalneg mgąceg stanwid wkład niepieniężny gminy d spółki alb też rzprządzenie nim w inny spsób, spwduje dla gminy pważną stratę majątkwą. Pza sferą użytecznści publicznej wjewództw mże twrzyd spółki prawa handlweg na zasadach i w frmach kreślnych w ustawie samrządzie wjewództwa. W spółkach jst funkcjnują rady nadzrcze na zasadach przyjętych w kdeksie handlwym. Człnkwie rady nadzrczej, reprezentujący w spółce jednstkę samrządu terytrialneg są pwływani spśród sób, które złżyły egzamin w trybie przewidzianym w przepisach kmercjalizacji i prywatyzacji. E) Samrządwe jednstki budżetwe Jest t jednstka rganizacyjna sektra finansów publicznych, która wszystkie swje wydatki pkrywa bezpśredni z budżetu, natmiast wszystkie dchdy takiej jednstki dprwadzane są 8

9 dpwiedni, alb na rachunek budżetu pastwa, alb na rachunek jednstki samrządu terytrialneg SAMORZĄDOWE JEDNOSTKI BUDŻETOWE (rzliczenie brutt pełnymi kwtami). Każda jednstka budżetwa działa na pdstawie statutu i jest prwadzna na pdstawie planu finansweg. Jest t zawsze rczny plan finanswy, c znacza, iż śrdki publiczne dla j.b. z kcem rku wygasają. Samrządwe jednstki budżetwe nie mgą twrzyd gspdarstw pmcniczych. Pwływana jest w celu realizacji zada użytecznści publicznej. 4) DOCHODY JST Jednstki samrządu terytrialneg dpwiedni d wyknywanych zada mają praw d udziału w dchdach publicznych. Zgdnie z ustawą dchdach jednstek samrządu terytrialneg dchdami JST są: dchdy własne subwencje gólne dtacje celwe Dchdami jednstek samrządu terytrialneg mgą byd: śrdki pchdzące ze źródeł zagranicznych niepdlegające zwrtwi śrdki pchdzące z budżetu Unii Eurpejskiej inne śrdki kreślne w drębnych przepisach Dchdami gminy mgą byd także wpływy z sam pdatkwania mieszkaców Zasady ustalania i przekazywania subwencji i dtacji kreśla ustawa dchdach jednstek samrządu terytrialneg. 9

10 A) DOCHODY WŁASNE: Źródłami dchdów własnych dla gmin, pwiatów i wjewództw (zgdnie z ustawą dchdach jednstek samrządu terytrialneg) są: dchdy uzyskiwane przez jednstki budżetwe JST raz wpłaty d zakładów budżetwych i gspdarstw pmcniczych jednstek budżetwych JST dchdy z majątku JST spadki, zapisy i darwizny na rzecz JST dchdy z kar pieniężnych i grzywien kreślnych w drębnych przepisach 5,0% dchdów uzyskiwanych na rzecz budżetu pastwa w związku z realizacją zada z zakresu administracji rządwej raz innych zada zlecnych ustawami dsetki d pżyczek udzielanych przez JST, ile drębne przepisy nie stanwią inaczej dsetki d nieterminw przekazywanych należnści stanwiących dchdy JST dsetki d śrdków finanswych grmadznych na rachunkach bankwych, ile drębne przepisy nie stanwią inaczej dtacje z budżetów innych jednstek samrządu terytrialneg inne dchdy należne JST na pdstawie drębnych przepisów Gminy psiadają ddatkwe źródła dchdów własnych: 1. Wpływy z pdatków: d nieruchmści rlneg leśneg d śrdków transprtwych dchdweg d sób fizycznych, płacaneg w frmie karty pdatkwej d spadków i darwizn d czynnści cywiln-prawnych 2. Wpływy z płat: skarbwej targwej miejscwej, uzdrwiskwej i d psiadania psów eksplatacyjnej w części kreślnej w ustawie Praw gelgiczne i górnicze 10

11 innych stanwiących dchdy gminy, uiszczanych na pdstawie Zgdnie z ustawą dchdach JST dchdami własnymi jednstek samrządu terytrialneg są również udziały we wpływach z pdatku dchdweg d sób fizycznych raz z pdatku dchdweg d sób prawnych. Wyskść tych udziałów wynsi: dla gmin 39,34% pdatku PIT, 6,71% pdatku CIT dla pwiatów 10,25% pdatku PIT, 1,40% pdatku CIT dla wjewództw 1,60% pdatku PIT, 14% pdatku CIT Wpływy z pdatków dchdwych są w całści pbierane przez urzędy skarbwe, które następnie częśd kreślną w ustawie dchdach jednstek samrządu terytrialneg przekazują na rachunki budżetwe gmin, pwiatów lub wjewództw. A zatem, jednstki samrządu terytrialneg nie są uprawnine d stswania ulg uznaniwych uregulwanych w przepisach ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 rku - Ordynacja pdatkwa. Zgdnie z art. 15 ust. 2 ustawy dchdach jednstek samrządu terytrialneg, udziały we wpływach z pdatku dchdweg d sób fizycznych przekazywane są na rachunki właściwych jednstek samrządwych centralneg rachunku bieżąceg budżetu pastwa, w terminie d 10 dnia miesiąca następująceg p miesiącu, w którym pdatek wpłynął na rachunek urzędu skarbweg. Pdział należnych jednstek samrządu terytrialneg wpływów z teg tytułu jest, więc scentralizwany. W razie niedtrzymania terminów wpłat na rachunek jednstki samrządu terytrialneg, urząd skarbwy jest zbwiązany d zapłaty dsetek za zwłkę, w wyskści ustalnej jak dla zaległści pdatkwych. B) Dtacje z budżetów innych jednstek samrządu terytrialneg (dtacje celwe z budżetu jst): Jednstki samrządu terytrialneg mgą udzielad z budżetu dtacji celwych, d których mżna zaliczyd dtacje na realizację zada zlecnych pdmitm niepublicznym na pdstawie ustawy działalnści pżytku publiczneg i wlntariacie. Z budżetu mżna również przekazywad dtacje na pdstawie przumie w sprawie przekazania zada innym jednstkm samrządu terytrialneg lub dtacje w ramach pmcy finanswej udzielanej innej jednstce samrządu terytrialneg. W celu realizacji zasady jawnści gspdarwania śrdkami publicznymi samrząd zbwiązany jest d pdawania d publicznej wiadmści kwt dtacji udzielanych z budżetu. Pdstawą przekazania dtacji celwej jest umwa zawarta pmiędzy strnami. Pwinna na zawierad pstanwienia, c d wyskści dtacji, celu lub pisu zakresu rzeczweg zadania, na któreg realizację śrdki dtacji są przyznawane, pstanwienia w zakresie terminu wykrzystania dtacji i spsbu rzliczenia. Dtacje celwe pwinny zstad wykrzystane w terminie, który zstanie ustalny w umwie. Nie mże byd n jednak dłuższy niż d 31 grudnia daneg rku budżetweg. Klauzulą niezbędną w zawieranej umwie jest wskazanie terminu i spsbu rzliczania udzielnej dtacji raz terminu zwrtu niewykrzystanej części dtacji. Przy czym należy mied na względzie bwiązujące w tym zakresie przepisy, które stanwią, że zwrt pwinien byd dknany w terminie nie dłuższym niż 15 dni d kreślneg w umwie dnia wyknania zadania. 11

12 W przypadku zawarcia umwy z jednstką niezaliczaną d sektra publiczneg, w zakresie realizacji zadania nie bjęteg katalgiem wymieninym w ustawie działalnści pżytku publiczneg i wlntariacie, należy zwrócid uwagę na pstanwienia art. 131 ust. 2 ustawy finansach publicznych, zgdnie z którym umwa z rganizacją pzarządwą pwinna zawierad następujące elementy: 1) szczegółwy pis zadania, w tym cel, na jaki dtacja zstała przyznana, i termin jeg wyknania, 2) wyskści dtacji celwej udzielanej rganizacji wyknującej zadanie i tryb płatnści, 3) termin wykrzystania dtacji, nie dłuższy niż d dnia 31 grudnia daneg rku budżetweg, 4) tryb kntrli wyknywania zadania, 5) termin i spsób rzliczenia udzielnej dtacji celwej 6) termin zwrtu niewykrzystanej części dtacji celwej, nie dłuższy niż 15 dni d kreślneg w umwie dnia wyknania zadania, a w przypadku zadania realizwaneg za granicą - 30 dni d kreślneg w umwie dnia jeg wyknania. Pdmity niezaliczane d sektra finansów publicznych i niedziałające w celu siągnięcia zysku mgą trzymad z budżetu JST dtacje na cele publiczne związane z realizacją zada tej jednstki. Dfinanswanie dbywa się w ramach ustawy działalnści pżytku publiczneg i wlntariacie. Jeżeli zadanie nie mieści się w katalgu zada, które mżna dfinanswad w ramach ustawy działalnści pżytku publiczneg i wlntariacie, t w celu sfinanswania lub dfinanswania zadania publiczneg, które będzie realizwane przez jednstkę nienależącą d sektra finansów publicznych, mżna skrzystad z art. 176 ust. 2 i 3 ufp. W tym celu rgan stanwiący jednstki samrządu terytrialneg musi wywład stswną uchwałę, w której kreśli tryb udzielania dtacji pdmitm niezalicznym d sektra finansów publicznych, spsób ich rzliczania raz spsób kntrli wyknywania zada zlecnych. Pdstawą przekazania dtacji jest zawarta umwa, która musi zawierad niezbędne elementy wymienine w art. 131 ust. 2 ufp. C) SUBWENCJE OGÓLNE Subwencja gólna składa się z kilku części: 1) w przypadku gmin i pwiatów: część wyrównawcza część równważąca 12

13 część światwa 2) w przypadku wjewództw: część wyrównawcza część reginalna część światwa Część wyrównawcza subwencji gólnej składa się z: kwty pdstawwej kwty uzupełniającej Śrdki części równważącej raz reginalnej subwencji gólnej pchdzą z wpłat najbgatszych jednstek samrządu terytrialneg Wielkść części światwej subwencji gólnej dla wszystkich jednstek samrządu terytrialneg ustala crcznie ustawa budżetwą. SZCZEGÓŁOWY OPIS POSZCZEGÓLNYCH CZĘŚCI SUBWENCJI OGÓLNEJ 13

14 14

15 W budżecie pastwa funkcjnuje rezerwa subwencji gólnej. Na rezerwę składają się: a) 2% sumy ustalnych części wyrównawczych subwencji gólnej b) Kwta nie mniejsza niż kwta rezerwy przyjętej na dfinanswanie zada realizwanych d 2003 rku w ramach drgwej części subwencji gólnej (śrdki przeznaczane na inwestycje na drgach pwiatwych i wjewódzkich, śrdki przeznaczane na utrzymanie przepraw prmwych, na drgi w granicach miast na prawach pwiatu) POZIOMY SYSTEM WYRÓWNYWANIA DOCHODÓW DLA JST (WPŁATY WYRÓWNAWCZE, (równważące) ) - Ustawwy bwiązek wnszenia wpłat d budżetu pastwa przez jst dpwiedni wyskim wskaźniku dchdów pdatkwych przypadających na jedneg mieszkaca danej jednstki. Obwiązek ten mają: 15

16 D) Dtacje Celwe Dchdami jednstek samrządu terytrialneg mgą byd dtacje celwe z budżetu pastwa na: zadania z zakresu administracji rządwej raz na inne zadania zlecne ustawami zadania realizwane przez jednstki samrządu terytrialneg na mcy przumie zawartych z rganami administracji rządwej usuwanie bezpśrednich zagrże dla bezpieczestwa i prządku publiczneg, skutków pwdzi i suwisk ziemnych raz skutków innych klęsk żywiłwych finanswanie lub dfinanswanie zada własnych realizację zada wynikających z umów międzynardwych Dtacja jest przekazywana samrządwi na realizację knkretneg celu dtacja celwa Dtacje celwe przyznane jednstkm samrządu terytrialneg na realizację zada z zakresu administracji rządwej raz innych zada zlecnych ustawami, w części niewykrzystanej w danym rku, pdlegają zwrtwi d budżetu pastwa w części, w jakiej zadanie nie zstał wyknane, w dpwiednim, kreślnym ustaww terminie. Zwrt i zmiana wyskści dtacji: Art Dtacje udzielne z budżetu państwa: 1) wykrzystane niezgdnie z przeznaczeniem, 2) pbrane nienależnie lub w nadmiernej wyskści - pdlegają zwrtwi d budżetu państwa wraz z dsetkami w wyskści kreślnej jak dla zaległści pdatkwych, w ciągu 15 dni d dnia stwierdzenia klicznści, których mwa w pkt 1 lub pkt Dtacjami pbranymi w nadmiernej wyskści są dtacje trzymane z budżetu państwa w wyskści wyższej niż kreślna w drębnych przepisach, umwie lub wyższej niż niezbędna na dfinanswanie lub finanswanie dtwaneg zadania. 3. Dtacjami nienależnymi są dtacje udzielne bez pdstawy prawnej. 4. Zwrtwi d budżetu państwa pdlega ta część dtacji, która zstała wykrzystana niezgdnie z przeznaczeniem, nienależnie udzielna lub pbrana w nadmiernej wyskści. 5. Odsetki d dtacji pdlegających zwrtwi d budżetu państwa nalicza się, pcząwszy d dnia: 1) przekazania z budżetu państwa dtacji wykrzystanych niezgdnie z przeznaczeniem, 16

17 2) stwierdzenia nieprawidłweg naliczenia lub nienależneg pbrania dtacji - z zastrzeżeniem, że jeżeli dtacja stanwi pmc publiczną, w rzumieniu art. 87 ust. 1 Traktatu ustanawiająceg Wspólntę Eurpejską, dsetki nalicza się d dnia przekazania dtacji beneficjentwi. 6. W przypadku niedknania zwrtu dtacji w terminie, którym mwa w ust. 1 raz w art. 150 pkt 5, art. 151 ust. 2 pkt 6, art. 168 ust. 1 i 2, rgan lub inny dyspnent części budżetwej, który udzielił dtacji, wydaje decyzję kreślającą kwtę przypadającą d zwrtu i termin, d któreg nalicza się dsetki. Art Zmiany kwt dtacji celwych na zadania zlecne jednstkm samrządu terytrialneg mgą następwać w terminie d dnia 15 listpada rku budżetweg, a zmiany kwt dtacji na dfinanswanie zadań własnych jednstek samrządu terytrialneg - d dnia 30 listpada rku budżetweg. 2. Terminy kreślne w ust. 1 nie bwiązują w przypadku: 1) dfinanswania zadań jednstek samrządu terytrialneg realizwanych w związku ze zdarzeniem lswym lub finanswania zbwiązań Skarbu Państwa; 2) uprzednieg udzielenia zapewnienia finanswania lub dfinanswania z budżetu państwa. 5) Pdatki i płaty lkalne I) Opłaty lkalne - stanwią źródł dchdów własnych budżetów gmin: A) Opłata skarbwa kwestie dtyczące płaty skarbwej reguluje ustawa płacie skarbwej. Opłacie skarbwej pdlegają czynnści: w sprawach indywidualnych z zakresu administracji publicznej: a. dknanie czynnści urzędwej na pdstawie zgłszenia lub na wnisek zaintereswanej strny, b. wydanie zaświadczenia na wnisek zaintereswanej strny, c. wydanie zezwlenia (pzwlenia, kncesji), d. złżenie dkumentu stwierdzająceg udzielenie pełnmcnictwa lub prkury alb jeg dpisu, wypisu lub kpii w sprawie z zakresu administracji publicznej lub w pstępwaniu sądwym. w sprawach urzędwych e. za dknanie czynnści urzędwej, wydanie zaświadczenia raz zezwlenia (pzwlenia) przez pdmit inny niż rgan administracji rządwej i samrządwej, w związku z wyknywaniem zada z zakresu administracji publicznej, f. za złżenie w takim pdmicie dkumentu stwierdzająceg udzielenie pełnmcnictwa lub prkury alb jeg dpisu, wypisu lub kpii. Zwlnienia d płaty skarbwej kreśla art. 2 ustawy płacie skarbwej. Obwiązek zapłaty płaty skarbwej ciąży na sbach fizycznych, sbach prawnych i jednstkach rganizacyjnych niemających sbwści prawnej, jeżeli wskutek dknaneg przez nie zgłszenia lub na ich wnisek dknuje się czynnści urzędwej, alb jeżeli na ich 17

18 wnisek wydaje się zaświadczenie lub zezwlenie (pzwlenie, kncesję), a w przypadku złżenia pełnmcnictwa lub prkury- na mcdawcy, pełnmcniku, przedsiębircy lub prkurencie. Obwiązek zapłaty płaty skarbwej ciąży slidarnie na sbach lub jednstkach wymieninych wyżej, jeżeli w wyniku złżneg wspólnie zgłszenia lub na ich wspólny wnisek dknuje się czynnści urzędwej lub na ich wspólny wnisek wydaje się zaświadczenie lub zezwlenie (pzwlenie, kncesję) a w przypadku złżenia pełnmcnictwa lub prkury - na mcdawcy i pełnmcniku lub przedsiębircy i prkurencie. Jeżeli jedną ze strn czynnści, której mwa pwyżej jest sba fizyczna, sba prawna lub jednstka rganizacyjna niemająca sbwści prawnej zwlnina d płaty skarbwej, bwiązek zapłaty płaty skarbwej ciąży slidarnie na pzstałych strnach tej czynnści. Obwiązek zapłaty płaty skarbwej pwstaje z chwilą dknania zgłszenia lub złżenia wnisku dknanie czynnści urzędwej, wydanie zaświadczenia, zezwlenia (pzwlenia, kncesji), a w przypadku dkumentu stwierdzająceg udzielenie pełnmcnictwa lub prkury z chwilą złżenia teg dkumentu w rganie administracji publicznej lub sądzie. Opłata skarbwa mże byd uiszczana w różny spsób. W szczególnści należy wskazad spsób zapłaty: pprzez wniesienie pdania na papierze stemplwym; pprzez patrzenie pdania znakami płaty skarbwej; gtówką w kasie urzędu; bezgtówkw przelewem na knt właściweg urzędu. Zapłaty płaty skarbwej dknuje się w kasie właściweg rganu pdatkweg lub na jeg rachunek. Rada gminy mże zarządzid pbór płaty skarbwej w drdze inkasa, wyznaczyd inkasentów raz kreślid wyskśd wynagrdzenia za inkas. Organem pdatkwym właściwym w sprawach płaty skarbwej jest wójt (burmistrz, prezydent miasta). Organem pdatkwym właściwym miejscw w sprawach płaty skarbwej jest: d dknania czynnści urzędwej, wydania zaświadczenia raz zezwlenia (pzwlenia, kncesji) - rgan pdatkwy właściwy ze względu na siedzibę rganu lub pdmitu, który dknał czynnści urzędwej alb wydał zaświadczenie lub zezwlenie (pzwlenie, kncesję); d złżenia dkumentu stwierdzająceg udzielenie pełnmcnictwa lub prkury raz jeg dpisu, wypisu lub kpii - rgan pdatkwy właściwy ze względu na miejsce złżenia dkumentu. B) Opłata targwa jest płatą lkalną uregulwaną w ustawie pdatkach i płatach lkalnych. Opłata targwa pbierana jest d sób fizycznych, sób prawnych raz jednstek rganizacyjnych niemających sbwści prawnej, dknujących sprzedaży na 18

19 targwiskach za wyjątkiem sób, które są pdatnikami pdatku d nieruchmści w związku z przedmitami pdatkwania płżnymi na targwiskach. Dla celów płaty targwej za targwiska uważa się wszelkie miejsca, w których prwadzny jest handel. Opłacie targwej nie pdlega sprzedaż dknywana w budynkach lub częściach budynków, z wyjątkiem targwisk pd dachem raz hal używanych d targów, aukcji i wystaw Opłata targwa nieuiszczna w terminie pdlega egzekucji administracyjnej. Organ pdatkwy wszczyna pstępwanie pdatkwe w celu ustalenia zaległści pdatkwej. Jeżeli zaległśd nie zstanie uregulwana, rgan pdatkwy wydaje decyzję kreślającą wyskśd zbwiązania, która jest pdstawą d wystawienia tytułu egzekucyjneg. Spsób pbru i ustalanie wymiaru płaty kreśla Rada Gminy w ramach ustawwych limitów Rada Gminy mże zarządzid pbór tych płat w drdze inkasa raz kreślid inkasentów i wyskśd wynagrdzenia za inkas C) Opłata miejscwa - uregulwana w ustawie pdatkach i płatach lkalnych Opłata miejscwa jest pbierana d sób fizycznych przebywających dłużej niż dbę w celach turystycznych, wypczynkwych lub szkleniwych: w miejscwściach psiadających krzystne właściwści klimatyczne, walry krajbrazwe raz warunki umżliwiające pbyt sób w tych celach, w miejscwściach znajdujących się na bszarach, którym nadan status bszaru chrny uzdrwiskwej na zasadach kreślnych w ustawie z dnia 28 lipca 2005 r. lecznictwie uzdrwiskwym, uzdrwiskach i bszarach chrny uzdrwiskwej raz gminach uzdrwiskwych - za każdy dzie pbytu w takich miejscwściach. Spsób pbru i ustalanie wymiaru płaty kreśla Rada Gminy w ramach ustawwych limitów Rada Gminy mże zarządzid pbór tych płat w drdze inkasa raz kreślid inkasentów i wyskśd wynagrdzenia za inkas D) Opłata d psiadania psów - uregulwana w ustawie pdatkach i płatach lkalnych Rada gminy mże wprwadzid płatę d psiadania psów. Opłatę pbiera się d sób fizycznych psiadających psy. Opłaty d psiadania psów nie pbiera się d: człnków persnelu przedstawicielstw dyplmatycznych i urzędów knsularnych raz innych sób zrównanych z nimi na pdstawie ustaw, umów lub zwyczajów międzynardwych, jeżeli nie są bywatelami plskimi i nie mają miejsca stałeg pbytu na terytrium Rzeczypsplitej Plskiej - pd warunkiem wzajemnści; sób zalicznych d znaczneg stpnia niepełnsprawnści w rzumieniu przepisów rehabilitacji zawdwej i spłecznej raz zatrudnianiu sób niepełnsprawnych - z tytułu psiadania jedneg psa; sób niepełnsprawnych w rzumieniu przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. rehabilitacji zawdwej i 19

20 spłecznej raz zatrudnianiu sób niepełnsprawnych (Dz. U. z 2008 r. Nr 14, pz. 92 i Nr 223, pz. 1463) - z tytułu psiadania psa asystująceg; sób w wieku pwyżej 65 lat prwadzących samdzielnie gspdarstw dmwe - z tytułu psiadania jedneg psa; pdatników pdatku rlneg d gspdarstw rlnych - z tytułu psiadania nie więcej niż dwóch psów Spsób pbru i ustalanie wymiaru płaty kreśla Rada Gminy w ramach ustawwych limitów Rada Gminy mże zarządzid pbór tych płat w drdze inkasa raz kreślid inkasentów i wyskśd wynagrdzenia za inkas II) Pdatki lkalne - stanwią źródł dchdów własnych budżetów gmin: Pdatek leśny Pdatek d nieruchmści Pdatek d śrdków transprtu Pdatek rlny Pdatek d czynnści cywiln prawnych Pdatek d spadków i darwizn Przedmit pdatkwania - Przedmit pdatkwania pmaga w udzieleniu dpwiedzi na pytanie, d czeg pdatnik płaci pdatek. Ustawa pdatkwa w zasadzie nie psługuje się terminem przedmitu pdatkwania. Jest t jednak zjawisk, stan prawny lub faktyczny, który gdy zaistnieje wywłuje pwstanie bwiązku pdatkweg. Generalnie przedmitem pdatku są czynnści plegające na: Pdmit pdatku - Pdmit pdatku wskazuje, kt na pdstawie ustawy pdatkwej zbwiązany jest d zapłacenia pdatku. Ustawdawca kreśla pdatnika stsując terminy: sba fizyczna, sba prawna, jednstka rganizacyjna niepsiadająca sbwści prawnej, spółki prawa cywilneg. Rzpatrując termin pdmitu pdatkweg mżemy wyróżnid zarówn pdmit czynny, którym jest pastw raz bierny - pdatnika. Pdstawa pdatkwania - Pdstawę pdatkwania mżemy mawiad pd względem dwóch aspektów. Pierwszy-knstrukcyjny, wg któreg jest t sknkretyzwany pd względem ilściwym lub wartściwym przedmit pdatku. Wielkśd pdstawy pdatkwania kreuje sytuacja faktyczna lub prawna, zaistnienie której wywłuje bwiązek pdatkwy. W drugim aspekcie- nrmatywnym, pdstawa pdatkwania jest zespłem nrm prawnych, znaczeniem wielkści pdstawy pdatkwania w danym pdatku lub ustalna jednstkw i knkretnie pdstawa wymiaru pdatku. Pdstawa pdatkwania jest samistnym i samdzielnym elementem pdatku jedynie w znaczeniu knstrukcyjnym, w nrmatywnym zaś jest jedynie prawną knsekwencja przedmitu pdatkwania 20

21 A) Pdatek leśny ustawa pdatku leśnym Przedmit pdatkwania: Opdatkwaniu pdatkiem leśnym pdlegają kreślne w ustawie lasy, z wyjątkiem lasów zajętych na wyknywanie innej działalnści gspdarczej niż działalnśd leśna. Lasem są grunty leśne sklasyfikwane w ewidencji gruntów i budynków, jak lasy. Za działalnśd leśną uważa się działalnśd właścicieli, psiadaczy lub zarządców lasów w zakresie urządzania, chrny i zagspdarwania lasu, utrzymywania i pwiększania zasbów i upraw leśnych, gspdarwania zwierzyną, pzyskiwania - z wyjątkiem skupu - drewna, żywicy, chinek, karpiny, kry, igliwia, zwierzyny raz płdów runa leśneg, a także sprzedaż tych prduktów w stanie nieprzerbinym. Pdmit pdatkwania: Osby fizyczne, sby prawne raz jednstki rganizacyjne niepsiadające sbwści prawnej, które: właścicielami lasów, psiadaczami samistnymi lasów, użytkwnikami wieczystymi lasów, psiadaczami lasów, stanwiących własnśd Skarbu Pastwa lub jednstki samrządu terytrialneg. Jeżeli las znajduje się w psiadaniu samistnym, bwiązek pdatkwy w zakresie pdatku leśneg ciąży na psiadaczu samistnym. Jeżeli las jest współwłasnścią lub znajduje się w psiadaniu dwóch lub więcej pdmitów, stanwi wówczas drębny przedmit pdatkwania pdatkiem leśnym, a bwiązek pdatkwy ciąży slidarnie na wszystkich współwłaścicielach lub psiadaczach Pdstawa pdatkwania: Pdstawę pdatkwania pdatkiem leśnym stanwi pwierzchnia lasu, wyrażna w hektarach, wynikająca z ewidencji gruntów i budynków. Obwiązek pdatkwy w zakresie pdatku leśneg pwstaje d pierwszeg dnia miesiąca następująceg p miesiącu, w którym zaistniały klicznści uzasadniające pwstanie teg bwiązku. Obwiązek pdatkwy wygasa statnieg dnia miesiąca, w którym przestały istnied klicznści uzasadniające ten bwiązek. Organem pdatkwym właściwym w sprawach pdatku leśneg jest wójt (burmistrz, prezydent miasta). 21

22 Art (WYMIAR PODATKU) Pdatek leśny d 1 ha, za rk pdatkwy wynsi, z zastrzeżeniem ust. 3, równwartśd pieniężną 0,220 m 3 drewna, bliczaną według średniej ceny sprzedaży drewna uzyskanej przez nadleśnictwa za pierwsze trzy kwartały rku pprzedzająceg rk pdatkwy. 2. D ceny, której mwa w ust. 1, nie wlicza się kwty pdatku d twarów i usług. 3. Dla lasów chrnnych raz lasów wchdzących w skład rezerwatów przyrdy i parków nardwych stawka pdatku leśneg, której mwa w ust. 1, ulega bniżeniu 50%. 4. Średnią cenę sprzedaży drewna, której mwa w ust. 1, ustala się na pdstawie kmunikatu Prezesa Główneg Urzędu Statystyczneg, głaszaneg w Dzienniku Urzędwym Rzeczypsplitej Plskiej Mnitr Plski w terminie 20 dni p upływie trzecieg kwartału. 5. Rada gminy mże bniżyd kwtę stanwiącą średnią cenę sprzedaży drewna, kreślną w ust. 4, przyjmwaną jak pdstawa bliczania pdatku leśneg na bszarze gminy. B) Pdatek rlny ustawa pdatku rlnym: Przedmit pdatkwania: Opdatkwaniu pdatkiem rlnym pdlegają grunty sklasyfikwane w ewidencji gruntów i budynków, jak użytki rlne lub jak grunty zadrzewine i zakrzewine na użytkach rlnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prwadzenie działalnści gspdarczej innej niż działalnść rlnicza. Za gspdarstw rlne uważa się bszar gruntów, których mwa w art. 1, łącznej pwierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniwy, stanwiących własnśd lub znajdujących się w psiadaniu sby fizycznej, sby prawnej alb jednstki rganizacyjnej, w tym spółki, niepsiadającej sbwści prawnej Za działalnśd rlniczą uważa się prdukcję rślinną i zwierzęcą, w tym również prdukcję materiału siewneg, szkółkarskieg, hdwlaneg raz reprdukcyjneg, prdukcję warzywniczą, rślin zdbnych, grzybów uprawnych, sadwnictwa, hdwlę i prdukcję materiału zardweg zwierząt, ptactwa i wadów użytkwych, prdukcję zwierzęcą typu przemysłweg fermweg raz chów i hdwlę ryb. Pdmit pdatkwania: Pdatnikami pdatku rlneg są sby fizyczne, sby prawne, jednstki rganizacyjne, w tym spółki, niepsiadające sbwści prawnej, będące: właścicielami gruntów, psiadaczami samistnymi gruntów; użytkwnikami wieczystymi gruntów; psiadaczami gruntów, stanwiących własnśd Skarbu Pastwa lub jednstki samrządu terytrialneg, jeżeli psiadanie: wynika z umwy zawartej z właścicielem, z Agencją Własnści Rlnej Skarbu Państwa lub z inneg tytułu prawneg alb jest bez tytułu prawneg 22

23 Pdstawa pdatkwania: Pdstawę pdatkwania pdatkiem rlnym stanwi: dla gruntów gspdarstw rlnych - liczba hektarów przeliczeniwych ustalana na pdstawie pwierzchni, rdzajów i klas użytków rlnych wynikających z ewidencji gruntów i budynków raz zaliczenia d kręgu pdatkweg; dla pzstałych gruntów - liczba hektarów wynikająca z ewidencji gruntów i budynków Wymiar pdatku kreśla się na pdstawie przeliczników pwierzchni użytków rlnych. Obwiązek pdatkwy pwstaje d pierwszeg dnia miesiąca następująceg p miesiącu, w którym zaistniały klicznści uzasadniające pwstanie teg bwiązku. Obwiązek pdatkwy wygasa statnieg dnia miesiąca, w którym przestały istnied klicznści uzasadniające ten bwiązek Osby fizyczne raz prawne są bwiązane złżyd właściwemu rganwi pdatkwemu infrmacje gruntach lub deklaracje, sprządzne na właściwych frmularzach w dpwiednim terminie. (Art. 6a ustawy) Organem pdatkwym właściwym w sprawach pdatku jest wójt (burmistrz, prezydent miasta). Rada gminy mże zarządzad pbór pdatku rlneg d sób fizycznych w drdze inkasa raz kreślad inkasentów i wyskśd wynagrdzenia za inkas C) Pdatek d śrdków transprtu ustawa pdatkach i płatach lkalnych Przedmit pdatkwania: Opdatkwaniu pdatkiem d śrdków transprtwych pdlegają: samchdy ciężarwe ciągniki sidłwe i przyczepy i naczepy autbusy. Pdmit pdatkwania: Obwiązek pdatkwy w zakresie pdatku d śrdków transprtwych ciąży na sbach fizycznych i sbach prawnych będących właścicielami śrdków transprtwych. Jak właścicieli traktuje się również jednstki rganizacyjne niepsiadające sbwści prawnej, na które śrdek transprtwy jest zarejestrwany, raz psiadaczy śrdków transprtwych zarejestrwanych na terytrium Rzeczypsplitej Plskiej, jak pwierzne przez zagraniczną sbę fizyczną lub prawną pdmitwi plskiemu. Jeżeli śrdek transprtwy stanwi współwłasnśd dwóch lub więcej sób fizycznych lub prawnych, bwiązek pdatkwy w zakresie pdatku d śrdków transprtwych ciąży slidarnie na wszystkich współwłaścicielach. 23

24 Pdstawa pdatkwania: - masa całkwita - lub liczba si - lub rdzaj zawieszenia - lub liczba miejsc siedzących - Pdstawa pdatkwania uzależnina jest d daneg przedmitu pdatkwania Rada gminy kreśla, w drdze uchwały, wyskśd stawek pdatku d śrdków transprtwych, z tym że rczna stawka pdatku d jedneg śrdka transprtweg nie mże przekrczyd kwt ustalnych w ustawie. Przy kreślaniu stawek pdatku rada gminy mże różnicwad wyskśd stawek dla pszczególnych rdzajów przedmitów pdatkwania, uwzględniając w szczególnści wpływ śrdka transprtweg na śrdwisk naturalne, rk prdukcji alb liczbę miejsc d siedzenia Pdatek d śrdków transprtwych, z zastrzeżeniem jest płatny w dwóch ratach prprcjnalnie d czasu trwania bwiązku pdatkweg, w terminie d dnia 15 luteg i d dnia 15 września każdeg rku. Zwalnia się d pdatku d śrdków transprtwych: pd warunkiem wzajemnści - śrdki transprtwe będące w psiadaniu przedstawicielstw dyplmatycznych, urzędów knsularnych i innych misji zagranicznych, krzystających z przywilejów i immunitetów na pdstawie ustaw, umów lub zwyczajów międzynardwych, raz człnków ich persnelu, jak również innych sób zrównanych z nimi, jeżeli nie są bywatelami plskimi i nie mają miejsca pbytu stałeg na terytrium Rzeczypsplitej Plskiej; śrdki transprtwe stanwiące zapasy mbilizacyjne, pjazdy specjalne raz pjazdy używane d celów specjalnych w rzumieniu przepisów ruchu drgwym; pjazdy zabytkwe, w rzumieniu przepisów ruchu drgwym. Rada gminy mże wprwadzid inne zwlnienia przedmitwe. Organem pdatkwym właściwym w sprawach pdatku jest wójt (burmistrz, prezydent miasta). D) Pdatek d czynnści cywilnprawnych, uregulwany ustawą pdatku d czynnści cywilnprawnych Przedmit pdatkwania: Pdatkwi pdlegają: czynnści cywilnprawne: umwy sprzedaży raz zamiany rzeczy i praw majątkwych, umwy pżyczki pieniędzy lub rzeczy znacznych tylk c d gatunku, 24

25 umwy darwizny - w części dtyczącej przejęcia przez bdarwaneg długów i ciężarów alb zbwiąza darczycy, umwy dżywcia, umwy dział spadku raz umwy zniesienie współwłasnści - w części dtyczącej spłat lub dpłat, ustanwienie hipteki, ustanwienie dpłatneg użytkwania, w tym nieprawidłweg, raz dpłatnej służebnści, umwy depzytu nieprawidłweg, umwy spółki; Zmiany umów wymieninych, jeżeli pwdują ne pdwyższenie pdstawy pdatkwania pdatkiem d czynnści cywilnprawnych rzeczenia sądów, w tym również plubwnych, raz ugdy, jeżeli wywłują ne takie same skutki prawne, jak wymienine czynnści cywilnprawne Obwiązek pdatkwy pwstaje: z chwilą dknania czynnści cywilnprawnej; z chwilą pdjęcia uchwały pdwyższeniu kapitału spółki mającej sbwśd prawną; z chwilą złżenia świadczenia ustanwieniu hipteki lub zawarcia umwy ustanwienia hipteki; z chwilą uprawmcnienia się rzeczenia sądu, dręczenia wyrku sądu plubwneg lub zawarcia z chwilą pwłania się przez pdatnika na fakt dknania czynnści cywilnprawnej - jeżeli pdatnik nie złżył deklaracji w sprawie pdatku d czynnści cywilnprawnych w terminie 5 lat d kca rku, w którym upłynął termin płatnści pdatku, a następnie pwłuje się przed rganem pdatkwym lub rganem kntrli skarbwej na fakt jej dknania. Jeżeli zawarcie umwy przenszącej własnśd następuje w wyknaniu zbwiązania wynikająceg z uprzedni zawartej umwy zbwiązującej d przeniesienia własnści, bwiązek pdatkwy pwstaje z chwilą zawarcia umwy przenszącej własnśd. Pdmit pdatkwania: Obwiązek pdatkwy, ciąży: przy umwie sprzedaży - na kupującym; przy umwie zamiany - na strnach czynnści; przy umwie darwizny - na bdarwanym; przy umwie dżywcia - na nabywcy własnści nieruchmści; przy umwie dział spadku lub zniesienie współwłasnści - na pdmicie nabywającym rzeczy lub prawa majątkwe pnad udział w spadku lub we współwłasnści; przy ustanwieniu dpłatneg użytkwania, w tym również nieprawidłweg raz dpłatnej służebnści - na użytkwniku lub nabywającym praw służebnści; przy umwie pżyczki i umwie depzytu nieprawidłweg - na birącym pżyczkę lub przechwawcy; przy ustanwieniu hipteki - na składającym świadczenia wli ustanwieniu hipteki; przy umwie spółki cywilnej - na wspólnikach, a przy pzstałych umwach spółki - na spółce. 25

26 Pdstawa pdatkwania: Pdstawę pdatkwania stanwi: przy umwie sprzedaży: zawieranej przez nierezydentów - równwartśd w złtych kwty zagranicznych śrdków płatniczych, kreślnej w zezwleniu dewizwym, przeznacznych na zapłacenie ceny, w pzstałych przypadkach - wartśd rynkwa rzeczy lub prawa majątkweg; przy umwie zamiany: lkalu mieszkalneg stanwiąceg drębną nieruchmśd lub własnściweg spółdzielczeg prawa d lkalu mieszkalneg na taki lkal lub praw d lkalu - różnica wartści rynkwych zamienianych lkali lub praw d lkali, w pzstałych przypadkach - wartśd rynkwa rzeczy lub prawa majątkweg, d któreg przypada wyższy pdatek; przy umwie darwizny - wartśd długów i ciężarów alb zbwiąza przejętych przez bdarwaneg; przy umwie dżywcia - wartśd rynkwa nieruchmści lub prawa użytkwania wieczysteg; przy umwie zniesienie współwłasnści lub dział spadku - wartśd rynkwa rzeczy lub prawa majątkweg nabyteg pnad wartśd udziału we współwłasnści lub spadku; przy ustanwieniu dpłatneg użytkwania, w tym również nieprawidłweg raz dpłatnej służebnści - wartśd świadcze użytkwnika bądź sby, na rzecz której ustanwin służebnśd, za kres, na jaki prawa te zstały ustanwine; przy umwie pżyczki i umwie depzytu nieprawidłweg - kwta lub wartśd pżyczki alb depzytu; przy umwie spółki: przy zawarciu umwy - wartśd wkładów d spółki sbwej alb wartśd kapitału zakładweg, przy wniesieniu lub pdwyższeniu wkładów d spółki sbwej alb pdwyższeniu kapitału zakładweg - wartśd wkładów pwiększających majątek spółki sbwej alb wartśd, którą pdwyższn kapitał zakładwy, przy dpłatach - kwta dpłat, przy pżyczce udzielnej spółce przez wspólnika - kwta lub wartśd pżyczki, przy ddaniu spółce rzeczy lub praw majątkwych d niedpłatneg używania - rczna wartśd niedpłatneg używania, którą przyjmuje się w wyskści 4 % wartści rynkwej rzeczy lub prawa majątkweg ddaneg d niedpłatneg używania, przy przekształceniu lub łączeniu spółek - wartśd wkładów d spółki sbwej pwstałej w wyniku przekształcenia alb wartśd kapitału zakładweg spółki kapitałwej pwstałej w wyniku przekształcenia lub płączenia, przy przeniesieniu na terytrium Rzeczypsplitej Plskiej rzeczywisteg śrdka zarządzania spółki kapitałwej lub jej siedziby - wartśd kapitału zakładweg; przy ustanwieniu hipteki - kwta zabezpiecznej wierzytelnści 26

27 Stawki pdatku uzależnine są d pdstawy pdatkwania Zwlnienia kreśla rzdział 4 ustawy Pdatnicy są bwiązani, bez wezwania rganu pdatkweg, złżyd deklarację w sprawie pdatku d czynnści cywilnprawnych, według ustalneg wzru, raz bliczyd i wpłacid pdatek w terminie 14 dni d dnia pwstania bwiązku pdatkweg, z wyłączeniem przypadków, gdy pdatek jest pbierany przez płatnika. Ntariusze są płatnikami pdatku d czynnści cywilnprawnych dknywanych w frmie aktu ntarialneg. Płatnicy bwiązani są uzależnid dknanie czynnści cywilnprawnej d uprzednieg zapłacenia pdatku Organem pdatkwym właściwym w sprawach pdatku d czynnści cywilnprawnych jest naczelnik urzędu skarbweg. Pdatek d czynnści cywilnprawnych stanwi dchód gminy E) Pdatek d spadków i darwizn regulwany ustawą pdatku d spadków i darwizn Przedmit pdatkwania: nabycie przez sby fizyczne własnści rzeczy znajdujących się na terytrium Rzeczypsplitej Plskiej lub praw majątkwych wyknywanych na terytrium Rzeczypsplitej Plskiej, tytułem: dziedziczenia, zapisu, dalszeg zapisu, plecenia testamentweg; darwizny, plecenia darczycy; zasiedzenia; niedpłatneg zniesienia współwłasnści; zachwku, jeżeli uprawniny nie uzyskał g w pstaci uczyninej przez spadkdawcę darwizny lub w drdze dziedziczenia alb w pstaci zapisu; niedpłatnej: renty, użytkwania raz służebnści. nabycie praw d wkładu szczędnściweg na pdstawie dyspzycji wkładem na wypadek śmierci raz nabycie jednstek uczestnictwa na pdstawie dyspzycji uczestnika funduszu inwestycyjneg twarteg alb specjalistyczneg funduszu inwestycyjneg twarteg na wypadek jeg śmierci. nabycie własnści rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkwych wyknywanych za granicą pdlega pdatkwi, jeżeli w chwili twarcia spadku lub zawarcia umwy darwizny nabywca był bywatelem plskim lub miał miejsce stałeg pbytu na terytrium Rzeczypsplitej Plskiej. Pdmit pdatkwania: Obwiązek pdatkwy ciąży na nabywcy własnści rzeczy i praw majątkwych. Obwiązek pdatkwy pwstaje z chwilą dknania czynnści niezbędnej dla nabycia prawa własnści tytułem spadku, darwizny itd. ( przyjęcie spadku, wyknanie zapisu, wyknanie plecenia, zaspkjenia rszczenia itd.) 27

28 Pdstawa pdatkwania: Pdstawę pdatkwania stanwi wartśd nabytych rzeczy i praw majątkwych p ptrąceniu długów i ciężarów (czysta wartśd), ustalna według stanu rzeczy i praw majątkwych w dniu nabycia i cen rynkwych z dnia pwstania bwiązku pdatkweg. Jeżeli przed dknaniem wymiaru pdatku nastąpi ubytek rzeczy spwdwany siłą wyższą, d ustalenia wartści przyjmuje się stan rzeczy w dniu dknania wymiaru, a dszkdwanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się d pdstawy wymiaru. Opdatkwaniu pdlega nabycie przez nabywcę, d jednej sby, własnści rzeczy i praw majątkwych czystej wartści przekraczającej: 1) zł - jeżeli nabywcą jest sba zaliczna d I grupy pdatkwej; 2) zł - jeżeli nabywcą jest sba zaliczna d II grupy pdatkwej; 3) zł - jeżeli nabywcą jest sba zaliczna d III grupy pdatkwej. Wyskśd pdatku ustala się w zależnści d grupy pdatkwej, d której zaliczny jest nabywca. Zaliczenie d grupy pdatkwej następuje według sbisteg stsunku nabywcy d sby, d której lub p której zstały nabyte rzeczy i prawa majątkwe. D pszczególnych grup pdatkwych zalicza się: d grupy I - małżnka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synwą, rdzestw, jczyma, macchę i teściów; d grupy II - zstępnych rdzestwa, rdzestw rdziców, zstępnych i małżnków pasierbów, małżnków rdzestwa i rdzestw małżnków, małżnków rdzestwa małżnków, małżnków innych zstępnych; d grupy III - innych nabywców. Pdatek blicza się d nadwyżki pdstawy pdatkwania pnad kwtę wlną d pdatku 28