PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2015/2016 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla studentów V roku

Transkrypt

1 PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2015/2016 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla studentów V roku 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Chirurgia Ogólna, Endokrynologiczna i Gastroenterologiczna 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek ) realizującej przedmiot: : Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej, Endokrynologicznej i Onkologii Gastroenterologicznej Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu. 3. Adres jednostki odpowiedzialnej za dydaktykę: Adres: ul. Przybyszewskiego Poznań Tel. /Fax tel fax Strona WWW chirurgia@spsk2.pl 4. Kierownik jednostki: Prof. Dr hab. Michał Drews 5. Osoba zaliczająca przedmiot w E-indeksie z dostępem do platformy WISUS Prof. Dr hab. Michał Drews 6. Osoba odpowiedzialna za dydaktykę na Wydziale Lekarskim I z dostępem do platformy WISUS do listy studentów (koordynator przedmiotu) : Nazwisko: dr hab. n. med. Maciej Biczysko Tel. kontaktowy tel: ; Możliwość kontaktu (dni, godz., miejsce) wtorek, czwartek Sekretariat Katedry i Kliniki

2 Osoba zastępująca: dr n. med. Urszula Piekarska Kontakt: tel: ; Miejsce przedmiotu w programie studiów: Rok: 5 Semestr: 9, Liczba godzin ogółem : liczba pkt.ects: Jednostki uczestniczące w nauczaniu przedmiotu Semestr zimowy liczba godzin W Ć Ćwiczenia kategoria Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej, 0 75 C 15 Endokrynologicznej i Chirurgii Onkologii Gastroenterologicznej Razem: Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu. Semestr letni liczba godzin Jednostki uczestniczące w nauczaniu W Ć Ćwiczenia S przedmiotu kategoria Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej, C 15 Endokrynologicznej i Chirurgii Onkologii Gastroenterologicznej Razem: Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu. 9. Cel nauczania przedmiotu Treści kształcenia: Symptomatologia diagnostyka i zasady kwalifikacji chorych do leczenia operacyjnego w ostrych i przewlekłych chorobach chirurgicznych szczególnie nowotworowych. Podstawy i problemy współczesnej transplantologii. Zasady rozpoznawania i leczenia schorzeń narządów dokrewnych leczonych operacyjnie. Chirurgiczne postępowanie ambulatoryjne. Podstawy chirurgii plastycznej i rekonstrukcyjnej. 1. Techniki badania chorych: Ćwiczenie badania podmiotowego, przedmiotowego ze szczególnym uwzględnieniem badania jamy brzusznej i narządów przewodu pokarmowego. 2. Technika badania szczegółowego: Badania: brzucha, tarczycy, per rectum i badanie sutka. 3. Zasady prowadzenia dokumentacji oddziałowej z uwzględnieniem indywidualnych kart zleceń i codziennych obserwacji lekarskich. 4. Podstawowe zasady techniki szycia chirurgicznego i omówieniem podstawowego instrumentarium rodzajów igieł, nici i szwów. 5. Podstawowe ćwiczenia techniki mycia chirurgicznego, zakładania fartuchów S

3 operacyjnych i rękawic. 6. Zasady asystowania do zabiegów chirurgicznych w chirurgii przewodu pokarmowego, gruczołów dokrewnych w technikach klasycznych i minimalnie inwazyjnych. 7. Badanie chorych w oddziałach i pisanie historii chorób. Co najmniej 1 historia/studenta konieczna do zaliczenia ćwiczeń. 8. Ćwiczenie umiejętności diagnostyki różnicowej chorób j. brzusznej i gruczołów wydzielania wewnętrznego. Efekt kształcenia umiejętności i kompetencje: Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: chirurgicznego badania chorego; diagnostyki schorzeń chirurgicznych; rozpoznawania objawów ostrego zapalenia brzucha u dzieci i dorosłych; rozpoznawania wrodzonych i nabytych wad rozwojowych przewodu pokarmowego, układu moczowego oraz ośrodkowego układu nerwowego; rozpoznawania i leczenia zakażeń chirurgicznych miejscowych i ogólnych; postępowania w schorzeniach chirurgicznych zwłaszcza w przypadkach nagłych; przygotowywania chorego do operacji oraz monitorowania po operacji. 10.SYLABUS SYLABUS Nazwa przedmiotu/modułu Wydział Lekarski 1 Nazwa kierunku studiów lekarskie Poziom kształcenia magisterski Forma studiów dzienne Język przedmiotu polski Chirurgia Rodzaj przedmiotu Obowiązkowy fakultatywny Rok studiów/semestr Liczba godzin zajęć dydaktycznych z podziałem na formy prowadzenia zajęć Założenia i cele przedmiotu I II III IV V VI , w tym: wykłady, 15 - seminaria, 75 ćwiczenia, 0 fakultety Treści kształcenia: Symptomatologia diagnostyka i zasady kwalifikacji chorych do leczenia operacyjnego w ostrych i przewlekłych chorobach chirurgicznych szczególni nowotworowych. Podstawy i problemy współczesnej transplantologii. Zasady rozpoznawania i leczenia schorzeń narządów dokrewnych leczonych operacyjnie Chirurgiczne postępowanie ambulatoryjne. Podstawy chirurgii plastycznej rekonstrukcyjnej. 1. Techniki badania chorych: Ćwiczenie badania podmiotowego, przedmiotowego ze szczególnym uwzględnieniem badania jamy brzusznej i narządów przewodu pokarmowego. 2. Technika badania szczegółowego: Badania: brzucha, tarczycy, per rectum i badanie sutka. 3. Zasady prowadzenia dokumentacji oddziałowej z uwzględnieniem indywidualnych kart

4 zleceń i codziennych obserwacji lekarskich. 4. Podstawowe zasady techniki szycia chirurgicznego i omówieniem podstawowego instrumentarium rodzajów igieł, nici i szwów. 5. Podstawowe ćwiczenia techniki mycia chirurgicznego, zakładania fartuchów operacyjnych i rękawic. Zasady praktycznego zachowania zasad aseptyki i antyseptyki na Sali Operacyjnej i Sali Opatrunkowej 6. Zasady asystowania do zabiegów chirurgicznych w chirurgii przewodu pokarmowego, gruczołów dokrewnych w technikach klasycznych i minimalnie inwazyjnych. 7. Badanie chorych w oddziałach i pisanie historii chorób. Co najmniej 1 historia/studenta konieczna do zaliczenia ćwiczeń. 8. Ćwiczenie umiejętności diagnostyki różnicowej chorób j. brzusznej i gruczołów wydzielania wewnętrznego. Efekt kształcenia umiejętności i kompetencje: Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: chirurgicznego badania chorego diagnostyki schorzeń chirurgicznych; rozpoznawania objawów ostrego zapalenia brzucha u dzieci i dorosłych; rozpoznawania wrodzonych i nabytych wad rozwojowych przewodu pokarmowego, układu moczowego oraz ośrodkowego układu nerwowego; rozpoznawania i leczenia zakażeń chirurgicznych miejscowych ogólnych; postępowania w schorzeniach chirurgicznych zwłaszcza w przypadkach nagłych; przygotowywania chorego do operacji oraz monitorowania po operacji. Symbol efektów kształcenia zgodnie ze standardami E W23 E W24 E W26 E W37 E W07 c E W07d C W28 OPIS KIERUNKOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA WIEDZA (ZGODNIE ZE SZCZEGÓŁOWYMI EFEKTAMI KSZTAŁCENIA) E W23 zna uwarunkowania środowiskowe i epidemiologiczne najczęstszych nowotworów człowieka; E W24. zna podstawy wczesnej wykrywalności nowotworów i zasady badań przesiewowych w onkologii E W26 zna zasady terapii skojarzonych w onkologii, algorytmy postępowania diagnostyczno-leczniczego w najczęściej występujących nowotworach człowieka E W37 zna rodzaje materiałów biologicznych wykorzystywanych w diagnostyce laboratoryjnej oraz zasady pobierania materiału do badań; E W07.c zna i rozumie przyczyny, objawy, zasady diagnozowania i postępowania terapeutycznego w odniesieniu do najczęstszych chorób wewnętrznych występujących u osób dorosłych oraz ich powikłań: zaburzeń wodno-elektrolitowych i kwasowo-zasadowych: stanów odwodnienia, stanów przewodnienia, zaburzeń gospodarki elektrolitowej, kwasicy i zasadowicy E W07.d zna i rozumie przyczyny, objawy, zasady diagnozowania i postępowania terapeutycznego w odniesieniu do najczęstszych chorób wewnętrznych występujących u osób dorosłych oraz ich powikłań: chorób układu wydzielania wewnętrznego, w tym chorób: podwzgórza i przysadki, tarczycy, przytarczyc, kory i rdzenia nadnerczy, jajników i jąder, a także guzów neuroendokrynnych, zespołów wielogruczołowych, różnych typów cukrzycy i zespołu metabolicznego: hipoglikemii, otyłości, dyslipidemii, C W28. zna definicję i patofizjologię wstrząsu, ze szczególnym uwzględnieniem różnicowania przyczyn wstrząsu oraz niewydolności wielonarządowej Metody weryfikacji osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia: test

5 F W01. : F W01a., F W03. -wazyjnych procedur diagnostycznoleczniczych; F W04. F W05. kontrolowanej sedacji; i monitorowaniem pooperacyjnym; UMIEJĘTNOŚCI (ZGODNIE ZE SZCZEGÓŁOWYMI EFEKTAMI KSZTAŁCENIA) F U01. F U02. dziami chirurgicznymi; F U03. do zasad aseptyki i antyseptyki;, zakłada i zmienia jałowy opatrunek F U04. chirurgiczny; F U05. F U05. zakłada wkłucie obwodowe; F U06 bada sutki, węzły chłonne, gruczoł tarczowy oraz jamę brzuszną w F U06 aspekcie ostrego brzucha, a także wykonuje badanie palcem przez odbyt; E U25 stosuje leczenie żywieniowe (z uwzględnieniem żywienia dojelitowego i E U25 pozajelitowego); E U30.f asystuje przy przeprowadzaniu następujących procedur i zabiegów E U30.f lekarskich: biopsji cienkoigłowej, E U30.d asystuje przy przeprowadzaniu następujących procedur i zabiegów E U30.d lekarskich: nakłuciu jamy otrzewnej E U30.a asystuje przy przeprowadzaniu następujących procedur i zabiegów E U30.a lekarskich: przetaczaniu preparatów krwi i krwiopochodnych E U29.g E U29.g asystuje przy przeprowadzaniu następujących procedur i zabiegów lekarskich: cewnikowanie pęcherza moczowego u kobiet i mężczyzn, enemę, zgłębnikowanie żołądka, płukanie żołądka enemę, A U03. E U19. E U19. kwalifikuje pacjenta do leczenia domowego i szpitalnego E U01. E U01. przeprowadza wywiad lekarski z pacjentem dorosłym; E U03. E U03. przeprowadza pełne i ukierunkowane badanie fizykalne; E u07.; ; E U12. dorosłych E U13. E U13. ocenia i opisuje stan somatyczny i psychiczny pacjenta; E U14. ycia; G W12. zna zasady tajemnicy lekarskiej, prowadzenia dokumentacji medycz G W12., cywilnej i zawodowej lekarza; KOMPETENCJE SPOŁECZNE (ZGODNIE Z OGÓLNYMI EFEKTAMI KSZTAŁCENIA) D W03. - stanem zdrowia Omówienie D W04. pacjentem cie zaufania w interakcji z Omówienie

6 D W06. lekarza Omówienie D W08. rodziny w procesie leczenia; Omówienie D W12. ; Omówienie G W05. G W06. ycia; du lekarskiego; Omówienie Omówienie PUNKTY ECTS 6 TREŚCI MERYTORYCZNE PRZEDMIOTU: Tematyka 1. Choroby tarczycy leczone chirurgicznie. Rak tarczycy, Choroba guzkowa tarczycy [wole koloidowe], Nadczynność tarczycy 2. Choroby przytarczyc. [nadczynność przytarczyc : pierwotna, wtórna, trzeciorzędowa, niedoczynność przytarczyc pooperacyjna i samoistna, 3. Leczenie chirurgiczne chorób nadnercza. [guzy nadnercza nieczynne hormonalnie i czynne hormonalnie, zespoły endokrynologiczne związane z chorobami nadnercza, rak pierwotny kory nadnercza ] 4. Choroby przełyku, przepony i jelita cienkiego leczone operacyjnie. [rak przełyku, achalazja, GERD, przepukliny przeponowe, guzy NET i GIST j. cienkiego, krezki, niedrożność j. cienkiego ] 5. Choroby żołądka i dwunastnicy leczone chirurgicznie [rak i stany przedrakowe żołądka, choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy oraz jej powikłania, ] 6. Rak jelita grubego i odbytnicy. [stany przedrakowe j. grubego, polipy i zespoły polipowatości, badania przesiewowe w profilaktyce r.j.g. ] 7. Nieswoiste zapalenia jelit i aspekty leczenia chirurgicznego. [ Choroba L- Crohna, Wrzodziejące zapalenia j. grubego, Colitis indeterminata ] 8. Choroby okołoodbytnicze. [ch. Hemoroidalna, szczelina odbytu, ropień i przetoka okołoodbytnicza, kłykciny kończyste, rak odbytu, wypadanie odbytu/odbytnicy, nietrzymanie stolca ] 9. Choroby wątroby leczone operacyjnie. Guzy wątroby [rak wątrobowo komórkowy, rak cholangiocarcinoma, naczyniaki, gruczolaki, torbiele, przerost guzkowy 10. Choroby pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych leczone chirurgicznie. Kamica żółciowa i jej powikłania. Rak pęcherzyka żółciowego 11. Choroby trzustki i bańki trzustkowo-dwunastniczej. [rak trzustki, i inne raki okolicy brodawki Vatera, ostre i przewlekłe zapalenie trzustki, ] 12. Żywienie w okresie okołooperacyjnym, leczenie żywieniowe. 13. Otyłość jako choroba cywilizacyjna i sposoby jej leczenia. 14. Zakażenia w chirurgii, sposoby leczenia i zapobiegania. 15. Problemy psychologiczne w okresie okołooperacyjnym. [ problemy komunikacji lekarzpacjent, sposoby przekazywania informacji n.t stanu zdrowia, sposoby rozmów z tzw. trudnym pacjentem ] Forma (wykłady,seminariu,, ćwiczenia, zaj.fakultatywne, itp ) LITERATURA PODSTAWOWA I UZUPEŁNIAJĄCA: Chirurgia. Podręcznik dla studentów O.J. Garden, A.W. Bradbury, J.L.R. Forsythe, R.W. Parks Elsevier 2009 Chirurgia W. Noszczyk PZWL 2005 Przypadki kliniczne z chirurgii Michael Gerstorfer, Piet Koeppen, [red. wyd.

7 pol.] Tadeusz Popiela Elsevier Urban & Partner, 2009, Chirurgia B. Jarrell, A. Carabassi seria NMS. WARUNKI UZYSKANIA ZALICZENIA PRZEDMIOTU: zaliczeniowy Zaliczenie omawianych przypadków klinicznych Zaliczenie prowadzonej dokumentacji medycznej (Historia choroby) Zaliczenie na podstawie obecności na zajęciach 11.Tematyka poszczególnych wykładów, ćwiczeń i seminariów Wykłady - Semestr zimowy Wykład 1. Wykład 2. Wykład 3. Wykład 4. Tematyka wykładów Imię i nazwisko osoby prowadzącej zajęcia Wykłady - Semestr letni (wykłady tylko w semestrze letnim!) Wykład 5. Tematyka wykładów Chirurgiczne leczenie otyłości /Guzy neuroendokrynne przewodu pokarmowego Imię i nazwisko osoby prowadzącej zajęcia Dr hab. n. med. Maciej Biczysko Wykład 6. Stomia problemy chirurgiczne i pielęgnacyjne Prof dr. hab. n. med. Jacek Szmeja Wykład 7. Chirurgia na przełomie stuleci. Perspektywy rozwoju Dr hab. n. med. Tomasz Kościński Wykład 8. Chirurgia minimalnie inwazyjna i endoskopia Dr hab. n. med. Stanisław Malinger

8 Wykład 9. Chirurgia Fast-Track / Chirurgia wątroby współczesne metody leczenia guzów wątroby Dr hab. med. Przemysław Pyda Ćwiczenie 1. Ćwiczenia - Semestr zimowy/letni Tematyka ćwiczeń Chirurgia endokrynologiczna: Chirurgiczne leczenie chorób przytarczyc. Fizjologia gospodarki wapniowo-fosforanowej i rola regulacyjna przytarczyc. Anatomia chirurgiczna przytarczyc. Pierwotna i wtórna nadczynność przytarczyc: diagnostyka, różnicowanie, zasady postępowania pooperacyjnego, techniki lokalizacji. Stany hiperkalcemii nie związane z patologią przytarczyc. Przełom hiperkalcemiczny. Patogeneza wtórnej i trzeciorzędowej nadczynności przytarczyc. Zasady techniki chirurgicznej stosowanej w chirurgii tarczycy i przytarczyc. Osoba odpowiedzialna Dr B. Stawny Dr J. Paszkowski Ćwiczenie 2. Ćwiczenie 3. Ćwiczenie 4. Chirurgia endokrynologiczna: Chirurgiczne leczenie chorób tarczycy. Rak tarczycy: podziały, klasyfikacje, diagnostyka, leczenie operacyjne, zasady postępowania. Leczenie uzupełniające. Wskazania do leczenia operacyjnego chorób nienowotworowych tarczycy (zapalenia tarczycy, guzki autonomiczne).techniki operacyjne z uwzględnianiem technik minimalnie inwazyjnych w chirurgii tarczycy. Powikłania po leczeniu operacyjnym tarczycy rozpoznanie i sposoby leczenia. Postępowanie okołooperacyjne w wolu nadczynnym. Chirurgia endokrynologiczna: Chirurgiczne leczenie chorób nadnerczy. Guzy nadnercza nieczynne hormonalnie: rozpoznanie, postępowanie, wskazania do leczenia operacyjnego. Zespół Cushinga: diagnostyka, różnicowanie, zasady leczenia operacyjnego, postępowanie okołooperacyjne. Przełom nadnerczowy, niedoczynność kory nadnerczy: rozpoznanie, leczenie Zespół Conna: diagnostyka, różnicowanie przyczyn nadciśnienia, kryteria rozpoznania, zasady leczenia. Zespół guza chromochłonnego: zasady rozpoznania, powikłania, postępowanie przed i śródoperacyjne. Podstawy technik operacyjnych stosowanych w chirurgii nadnercza. Techniki minimalnie inwazyjne w chirurgii nadnerczy Chirurgiczne leczenie chorób wątroby. Podstawy anatomiczne, anatomia chirurgiczna Dr Ł. Krokowicz Dr M. Borejsza-Wysocki Doc. M. Biczysko Dr B.Stawny Doc. P.Pyda Dr M. Borejsza-Wysocki

9 Ćwiczenie 5. (elementy anatomii istotne dla chirurga), podział na segmenty wg Couinaud, nazewnictwo chirurgiczne. Leczenie zmian ogniskowych wątroby - cechy zmian ogniskowych wątroby decydujące o wyborze postępowania. Sposoby leczenia zmian ogniskowych wątroby leczenie radykalne a leczenie paliatywne resekcja, transplantacja wątroby, metody niszczenia guza (chemioterapia, radioterapia, embolizacja guza. Resekcja wątroby zasady ogólne. Rak i stany przedrakowe żołądka. Anatomia topograficzna żołądka. Epidemiologia (czynniki społ.-ekonomiczne, dystrybucja geograficzna) Czynniki sprzyjające (dieta, używki, leki, czynniki środowiskowe) Stany przedrakowe: Zanikowe zapalenie błony śluzowej żołądka; Achlorhydria/hypochlorhydria ;Niedokrwistość złośliwa; Metaplazja jelitowa, Choroba Menetriera; Polipy gruczolakowate; Kikut żołądka po częściowej gastrektomi. Czynniki genetyczne, wpływ HP, proponowany model kancerogenezy. Umiejscowienie, typy histologiczne i klasyfikacja Laurena raka żołądka. Obraz kliniczny i symptomatologia. Diagnostyka różnicowa i badania dodatkowe w raku żołądka Leczenie raka żołądka: Leczenie chirurgiczne (resekcja żołądka, sposoby odtwarzania ciągłości p. pokarmowego po wycięciu żołądka); Operacje paliatywne; Chemioterapia. Powikłania leczenia operacyjnego. Doc. S.Malinger Prof. T.Banasiewicz Ćwiczenie 6. Ćwiczenie 7. Choroby okołoodbytnicze. Choroba hemoroidalna: epidemiologia, patogeneza, profilaktyka, klasyfikacje, leczenie. Szczelina odbytu: przyczyny, patogeneza, zasady leczenia, wskazania do leczenia zabiegowego. Ropień okołoodbytniczy i przetoka okołoodbytnicza: epidemiologia, patogeneza, klasyfikacje, zasady leczenia, wskazania do leczenia operacyjnego. Rak odbytu: epidemiologia, klasyfikacje, zasady leczenia Kamica żółciowa i jej powikłania. Rak pęcherzyka żółciowego. Epidemiologia, Czynniki ryzyka kamicy żółciowej, Patogeneza, Symptomatologia k.ż. Obrazy kliniczneróżnicowanie ostrego i przewlekłego zapalenia pęcherzyka żółciowego. Wskazania do leczenia operacyjnego operacyjnego k.ż. Sposoby leczenia operacyjnego k.ż.. Powikłania k.ż. omówienie, sposoby leczenia. Rak pęcherzyka żółciowego: epidemiologia, objawy, diagnostyka, sposoby leczenia radykalnego radykalnego paliatywnego. Prof. J.Szmeja Prof. T.Kościński. Dr U.Skowrońska-Piekarska Doc. M.Biczysko Ćwiczenie 8. Chirurgiczne leczenie chorób trzustki. Anatomia topograficzna trzustki. Ostre Zapalenie Trzustki: definicja OZT; epidemiologia, patofizjologia i etiologia. Objawy OZT. Diagnostyka Dr. J.Hermann Dr. W.Meissner

10 Ćwiczenie 9. Ćwiczenie 10. laboratoryjna i badania obrazowe. Przyczyny hiperamylazemii. OZT różnicowanie. Powikłania OZT i wskazania do leczenia operacyjnego. Farmakoterapia OZT: hamowanie wydzielania trzustkowego i żołądkowego. Redukcja zapalenia, walka z bólem i objawami wstrząsu. Skale oceny przebiegu OZT (Ranson, Glasgow, APACHE II). Przewlekle zapalenie trzustki: Przyczyny. Leczenie farmakologiczne i operacyjne (zabiegi endoskopowe, zabiegi drenażowe, zespolenia omijające). Rak trzustki. :Epidemiologia, czynniki sprzyjające, demografia, symptomatologia. Badania dodatkowe i różnicowanie. Leczenie operacyjne i uzupełniająca chemioterapia. Powikłania leczenia chirurgicznego raka trzustki. Zakażenia w chirurgii jamy brzusznej. Zakażenia nozokomialne i ich podział- czynniki ryzyka zakażeń zakażenia miejsca operowanego zapobieganie antyseptyka i aseptyka, zalecenia CDC postępowanie w zakażeniach jamy brzusznej problemy bakteriologiczne u chorych chirurgicznych ewolucja oporności zastosowanie antybiotyków w chirurgii jamy brzusznejprofilaktyka i leczenie. Żywienie dojelitowe i dożylne. Metabolizm chorych chirurgicznych. Definicje, wskazania, przeciwwskazania do leczenia żywieniowego. Kryteria doboru metod leczenia żywieniowego. Dostęp dożylny i dojelitowy w leczeniu żywieniowym, pielęgnacja, warunki użytkowania. Żywienie dożylne systemem jednego pojemnika (AIO). Przewlekłe żywienie dożylne. Powikłania leczenia żywieniowego. Prof. R.Marciniak Dr. J.Paszkowski Dr U.Skowrońska-Piekarska Dr. K.Matysiak Ćwiczenie 11. Ćwiczenie 12. Ćwiczenie 13. Postępy w chirurgii przewodu pokarmowego. Nowoczesne metody obrazowania. Techniki videochirurgiczne. Telemedycyna. Roboty w chirurgii. Chirurgia videoendoskopowa. Chirurgia endoluminalna. Chirurgiczne leczenie chorób przełyku, oraz przepuklin przeponowych. Rak przełyku: epidemiologia, objawy, ocena stopnia zaawansowania, sposoby leczenia radykalnego i paliatywnego. Przepukliny przeponowe: wrodzone i nabyte. Choroba refluksowa: klasyfikacje, objawy, wskazania do leczenia zachowawczego i chirurgicznego. Kurcz wpustu epidemiologia, patogeneza, objawy, sposoby leczenia. Uchyłki przełyku: epidemiologia, klasyfikacje, sposoby leczenia chirurgicznego Nieswoiste zapalenia jelit. Rola i miejsce leczenia operacyjnego. Patofizjologia, obraz kliniczny, diagnostyka, leczenie farmakologiczne, różnicowanie wrzodziejącego zapalenia jelita grubego oraz choroby L-Crohna. W Dr. K.Matysiak Prof. R.Marciniak Doc. S.Malinger Prof. T.Kościński Dr J.Hermann Dr. Ł. Krokowicz

11 Ćwiczenie 14. szerszym zakresie analizowane są wskazania do leczenia operacyjnego w trybie pilnym oraz planowym. Omówione są techniki leczenia operacyjnego w/w chorób a także powikłania wczesne i odległe tego leczenia. Otyłość i jej chirurgiczne leczenie. Patogeneza otyłości prostej i wtórnej. Epidemiologia otyłości jako choroby cywilizacyjnej. Pomiary, definicje i klasyfikacje stanów/stopni otyłości. Powikłania/konsekwencje otyłości olbrzymiej. Sposoby leczenia otyłości. Rola leczenia chirurgicznego w leczeniu otyłości. Mgr. B.Kuczyńska Ćwiczenie 15. Leczenie przeszczepami narządów. Problem dawcy Dawcy zmarli; Dawcy żywi możliwości pobrania narządów od dawcy żywego. Pobranie i wszczepienie nerki: ogólne zasady pobrania i przechowywania narządu; wszczepienie narządu Pobranie i wszczepienie trzustki:wskazania i przeciwwskazania. Wszczepienie narządowe całej trzustki lub części trzustki, wszczepienie komórek wysepkowych Pobranie i wszczepienie wątroby. Wskazania i przeciwwskazania. Wszczepienie klasyczne, wszczepienie typu pigy-back Doc. P.Pyda Doc. T.Banasiewicz Seminarium 1. Seminarium 2. Seminarium 3. Seminaria - Semestr zimowy / letni Tematyka seminariów Chirurgiczne leczenie chorób tarczycy. Choroby przytarczyc leczone chirurgicznie. Nieswoiste zapalenia jelit. Rola i miejsce leczenia operacyjnego. Imię i nazwisko osoby prowadzącej zajęcia Dr n. med. Ł Krokowicz Dr n. med. M. Borejsza-Wysocki Dr n. med. B.Stawny Dr n. med. J.Paszkowski Dr med. J.Hermann Dr med. M. Borejsza-Wysocki Seminarium 4. Chirurgiczne leczenie chorób wątroby. Dr hab. med. P.Pyda Dr med. M. Borejsza-Wysocki

12 Seminarium 5. Seminarium 6. Seminarium 7. Seminarium 8. Seminarium 9. Seminarium 10. Seminarium 11. Seminarium 12. Seminarium 13. Seminarium 14. Rak i stany przedrakowe żołądka. Rak okrężnicy i odbytnicy. Choroby okołoodbytnicze i badania przesiewowe w raku j. grubego. Kamica żółciowa i jej powikłania. Rak pęcherzyka żółciowego. Chirurgiczne leczenie chorób trzustki. Zakażenia w chirurgii jamy brzusznej. Żywienie parenteralne i enteralne chorych w okresie okołooperacyjnym. Postępy w chirurgii przewodu pokarmowego. Chirurgiczne leczenie chorób przełyku, oraz przepuklin przeponowych. Chirurgiczne leczenie chorób nadnerczy. Dr hab.med. S.Malinger Dr hab. med. T.Banasiewicz Prof. dr hab. med. J.Szmeja Dr n.med.w Meissner Prof. dr hab. med. J.Szmeja Dr hab.med. T.Kościński. Dr med. U.Skowrońska- Piekarska Dr hab. med. M.Biczysko Dr med. J.Hermann Dr med. W.Meissner. Prof. dr hab. med. R.Marciniak Dr med. J.Paszkowski Dr med. U.Skowrońska- Piekarska Dr med. K.Matysiak Dr med. K.Matysiak Prof.dr hab. med. R.Marciniak Dr hab.med. S.Malinger Dr hab. med. T.Kościński Dr hab. med. M.Biczysko Dr med. B.Stawny Seminarium 15. Leczenie otyłości mgr. B.Kuczyńska 12. Organizacja zajęć:

13 Godziny zajęć Ćwiczenia codziennie przez 3 tyg. Od Poniedziałku do Piątku. Dla 1 grupy dziekańskiej podzielone na: Ćwiczenia Kliniczne Na Oddziałach 3 dni/tydz. Pon-Śr [9dni/kurs] Ćwiczenia Kliniczne Przypadki 2 dni/tydz. Czw-Pt [5dni/kurs] Seminaria codziennie Pon-Pt [15 dni/kurs] Kolokwium testowe Piątekt ostatniego dnia kursu Zajęcia kliniczne odbywają się od poniedziałku do piątku w godzinach: (proszę rozpisać dokładnie godziny każdego dnia tygodnia) 3 tygodnie od Poniedziałku do Piątku od Aktualny podział grupy studenckiej na stronie internetowej jednostki : REGULAMIN ZAJĘĆ: Regulamin ćwiczeń dla studentów V roku Wydziału Lekarskiego. 1. Ćwiczenia odbywają się w Katedrze i Klinice Chirurgii Ogólnej, Endokrynologicznej i Onkologii Gastroenterologicznej w Szpitalu Klinicznym Nr 2 przy ulicy Przybyszewskiego 49 w terminach wyznaczonych przez Dziekanat U.M. od poniedziałku do piątku. 2. Pierwszego dnia ćwiczeń każdej grupy o godzinie odbędzie się krótkie 30 min wprowadzenie na temat organizacji pracy i zajęć w Klinice oraz zasad współpracy z pozostałym personelem nie zaangażowanym w nauczanie studentów. Omówione zostaną także szczegółowe zasady rotacji podgrup w Klinice. Wprowadzenie odbywa się w Sali Seminaryjnej Kliniki na parterze budynku głównego szpitala obok szpitalnej kafeterii. 3. Rozkład zajęć każdego dnia od poniedziałku do środy poza ostatnim dniem jest analogiczny i wygląda następująco: Ćwiczenia w Oddziałach, Pracowniach, Poradniach i Sali Operacyjnej Kliniki zgodnie ze szczegółowym planem Przerwa Ćwiczenia w Oddziałach Seminarium (tematyka na stronach powyżej)

14 W czwartki i piątki każdego tygodnia odbywać się będą ćwiczenia polegające na omówieniu przypadków klinicznych. Przypadki zostaną rozdane studentom do opracowania w pierwszym dniu ćwiczeń. Każdy student dostanie do omówienia 2-3 przypadków klinicznych, które powinien przeanalizować, omówić, zaproponować wstępne rozpoznanie kliniczne, diagnostykę różnicową, możliwe rozpoznania oraz postępowanie lecznicze wraz z rokowaniem. Sposób przygotowania przypadku to prezentacja np. Power Point lub Open Office, rzutnik pisma, schematy rysowane na tablicy. Zajęcia z omówienia przypadków będą każdorazowo oceniane a sposób omówienia i przygotowanie studenta będzie jednym z elementów oceny końcowej. Omawianie przypadków będzie trwało od godziny z jedną 15 minutową przerwą o godzinie Na omówienie 1 przypadku przeznaczone jest minut razem z dyskusją. 4. Seminaria w ramach ćwiczeń odbywają się w Sali Seminaryjnej Kliniki. (Parter obok baru ) 5. Ćwiczenia kliniczne odbywają się na oddziałach Kliniki (A-1, A-2, A-3, Pododdziale Chirurgii Endokrynologicznej) pod opieką przydzielonych do każdej podgrupy asystentów oraz Sali Operacyjnej, Ambulatorium, Pracowni Endoskopii, Salach Opatrunkowych, Poradniach (Proktologicznej, Chirurgii Gastroenterologicznej, Chirurgii Endokrynologicznej). Rotacja studentów przez oddziały i osoby nauczycieli będą każdorazowo podawana do wiadomości na tablicy ogłoszeń (obok Sekretariatu Kliniki), w Sali Seminaryjnej oraz na stronie internetowej Kliniki. 6. Każdy student jest zobowiązany przynieść ze sobą czysty, biały fartuch lekarski, stetoskop oraz notatnik i długopis w celu sporządzania notatek. Każdy student ma obowiązek posiadania i przynoszenia podręcznika chirurgii klinicznej w celu dokształcania i weryfikowania spostrzeżeń i danych klinicznych. 7. Pierwszego dnia ćwiczeń każda grupa dziekańska będzie podzielona, na co najmniej 4 podgrupy przypisane do konkretnych asystentów ze szczegółowym planem rotacji przez oddziały. 8. Każdy student w ciągu cyklu ćwiczeń będzie miał przydzielonego, co najmniej 1 pacjenta tygodniowo, którego szczegółową historię choroby musi prowadzić codziennie w czasie ćwiczeń na oddziale, co jest warunkiem niezbędnym zaliczenia ćwiczeń. Historia choroby jest także

15 elementem ocenianym a ocena ta ma wpływ na zaliczenie ćwiczeń. 9. Program ostatniego dnia ćwiczeń polega na prezentacji opisywanych przypadków dyskusji na temat rozpoznania i zastosowanego leczenia. W tym samym dniu odbędzie się ustne zaliczenie ćwiczeń u wcześniej wyznaczonych asystentów. Do zaliczenia cyklu ćwiczeń trzeba zaliczyć pozytywnie prezentację opisywanego przypadku oraz zdać kolokwium na ocenę, co najmniej dostateczną (3) (skala 2-5). Sprawdzian jest testowy polegający na rozwiązaniu testu, który będzie składał się z 30 pytań. jest zaliczony jeżeli student udzieli 19 prawidłowych odpowiedzi. 10. Dopuszcza się maksymalnie opuszczenie do 3 dni ćwiczeniowych w przypadkach usprawiedliwionych. 11. W przypadku wątpliwości, pytań, problemów należy zwracać się do osób odpowiedzialnych za organizację ćwiczeń P. dr.dr. Maciej Biczysko, Urszula Skowrońska-Piekarska, w Sekretariacie Katedry P. Izabela Bobrowska. PROGRAM ZAJĘĆ: Zajęcia mają przygotować absolwenta do: - diagnostyki różnicowej chorób układu pokarmowego i gruczołów dokrewnych ze szczególnym uwzględnieniem chorób leczonych metodami operacyjnymi. - zasad prowadzenia chorych w okresie przed i pooperacyjnym - zasad przygotowania chorego do leczenia operacyjnego w trybie ambulatoryjnym - rozpoznawania powikłań leczenia operacyjnego w krótko i długoterminowym okresie opieki pooperacyjnej - pracy w zespole na oddziale chirurgicznym, w tym zasad zachowania na Bloku Operacyjnym Chirurgii i asystowania do zabiegów operacyjnych PROGRAM NAUCZANIA Wymagania wstępne: Znajomość anatomii, anatomii patologicznej, histologii i fizjologii gruczołów dokrewnych: tarczyca, przytarczyce, nadnercze, trzustka. Znajomość anatomii topograficznej prawidłowej, anatomii patologicznej, histologii i fizjologii narządów przewodu pokarmowego : przełyk, żołądek, dwunastnica, jelito cienkie, jelito grube, odbytnica, wątroba, śledziona, trzustka, pęcherzyk żółciowy.

16 Przygotowanie do zajęć polega na przygotowaniu merytorycznym do seminariów prowadzonych zgodnie z powyżej spisanym harmonogramem. Na ćwiczeniach klinicznych student zobowiązany jest posiadać: odpowiedni schludny, skromny ubiór, czysty fartuch lekarski, buty szpitalne, podręcznik chirurgii, sprzęt do sporządzania notatek, stetoskop Wymagania końcowe: zaliczone kolokwium testowe min 19/30 prawidłowych odpowiedzi, zaliczoną historię choroby zbadanego pacjenta/ów, zaliczone omówienie co najmniej 2 wirtualnych przypadków klinicznych, wszystkie nieobecności usprawiedliwione [do 3 dni]. 13.Kryteria zaliczenia przedmiotu: zaliczenie, egzamin teoretyczny i praktyczny Egzamin teoretyczny kryterium zaliczenia: forma egzaminu ( ustny, pisemny, testowy) Egzamin jest testowy na 6 tym roku studiów i jest organizowany przez Klinikę Chirurgii Ogólnej i Naczyniowej UMP w SK-1 ul Długa. Egzamin praktyczny kryterium zaliczenia: brak Zaliczenie kryterium zaliczenia : zaliczone kolokwium testowe min 19/30 prawidłowych odpowiedzi, zaliczoną historię choroby zbadanego pacjenta/ów, zaliczone omówienie co najmniej 2 wirtualnych przypadków klinicznych, wszystkie nieobecności usprawiedliwione [do 3 dni]. 14.Literatura: Zalecana literatura: 1. Chirurgia. Podręcznik dla studentów O.J. Garden, A.W. Bradbury, J.L.R. Forsythe, R.W. Parks Elsevier Chirurgia W. Noszczyk PZWL Przypadki kliniczne z chirurgii Michael Gerstorfer, Piet Koeppen, [red. wyd. pol.] Tadeusz Popiela Elsevier Urban & Partner, 2009, 4. Chirurgia. Podręcznik dla studentów medycyny Jan Fibak (red.) Rok wydania: 2002 r., Wydawca: PZWL 5. Chirurgia B. Jarrell, A. Carabassi seria NMS. 6. Oksfordzki podręcznik chirurgii 7. Podstawy chirurgii Pod.red. J. Szmidta. Wyd.Med. Praktyczna 2002

17 15.Studenckie koło naukowe Opiekun koła: Dr hab. n. med. Maciej Biczysko Tematyka : Koło naukowe działające przy Katedrze i Klinice Chirurgii Ogólnej, Endokrynologicznej i Onkologii Gastroenterologicznej UMP im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu zajmuje się problematyką diagnostyki, leczenia chorób chirurgicznych i naukową analizą danych klinicznych pacjentów leczonych w Klinice. W ramach prac koła odbywają się spotkania szkoleniowe podczas których referowane są żywotne problemy światowej chirurgii gastroenterologicznej i endokrynologicznej. Odbywają się również spotkania robocze w kilkuosobowych zespołach przygotowujących doniesienia naukowe i prace do referowania w ramach sympozjów STN lub przygotowywanych do druku w piśmiennictwie naukowym. Miejsce spotkań: Sala Konferencyjna Katedry przy Sekretariacie. 16. Podpis osoby odpowiedzialnej za nauczanie przedmiotu lub koordynatora 17. Podpisy osób współodpowiedzialnych za nauczanie przedmiotu ( w przypadku przedmiotów koordynowanych) UWAGA ; wszystkie tabele i ramki można powiększyć w zależności od potrzeb