Obraz całego systemu płatniczego:

Transkrypt

1 Agenci rozliczeniowi działający w Polsce i obsługujący płatności kartami płatniczymi z niepokojem obserwują systematycznie pojawiające się żądania ustawowego uregulowania cen za usługi świadczone przez agentów w zakresie rozliczania transakcji kartowych. Jesteśmy przekonani, że nie jest to właściwa droga ustabilizowania rynku. Płatności bezgotówkowe są bardzo ważne dla właściwego rozwoju gospodarki. Napędzają popyt i redukują koszty produkcji pieniądza fizycznego. W Polsce, pomimo ponad 20 letniej historii płatności kartowych, ciągle jesteśmy na etapie budowania rynku. Nasycenie transakcji opłacanych kartami płatniczymi to zaledwie 26 proc. Jednym z głównych powodów tego stanu rzeczy są koszty, jakie uczestnicy rynku muszą ponosić z tytułu akceptowania i procesowania transakcji kartowych. Z dużym zaangażowaniem agenci rozliczeniowi współuczestniczą od kilku miesięcy w pracach mających uporządkować ceny stosowane w Polsce. Jesteśmy przekonani, że regulacje formalno prawne pozwolą zwiększyć rynek płatności kartowych, zapewniając jednocześnie stabilną politykę cenowa dla wszystkich. Zdaniem agentów rozliczeniowych zmiany w tym zakresie są konieczne. Powinny one jednak być przeprowadzone w sposób uwzgledniający specyfikę rynku i usług na nim świadczonych. Jesteśmy przekonani, że w ramach regulacji istotne będzie zadbanie o te elementy kosztowe, które dziś nie podlegają prawom wolnego rynku poprzez ich monitorowanie, a nawet uregulowanie na zdefiniowanym poziomie. Jednocześnie agenci rozliczeniowi uważają, że nie ma potrzeby regulowania opłat, które dziś uczestnicy rynku swobodnie między sobą negocjują, wybierając dostawców mogących zapewnić najlepszą relację poziomu usług do ceny. Narzucenie poprzez regulacje wysokości marż, jakie będą mogli pobierać przedsiębiorcy odpowiedzialni za zapewnienie bezpiecznego systemu płatności bezgotówkowych, może zaburzyć działanie rynek, a nawet doprowadzić do jego ograniczenia. Niniejsze opracowanie ma na celu przybliżenie Państwu szczegółów funkcjonowania bezgotówkowego systemu płatności kartowych w Polsce. Ma być ono pomocne w toku prac nad ustawowym uregulowaniem stawek opłat pobieranych przez banki i organizacje kartowe od transakcji dokonywanych w Polsce przy użyciu kart.

2 Obraz całego systemu płatniczego: W procesie akceptacji kart uczestniczą : Wydawca karty (najczęściej bank), Użytkownik karty (klient banku, od którego otrzymuje do wykorzystywania kartę płatniczą kredytową lub debetową), Akceptant (firma handlowo usługowa przyjmująca płatność karta ), Agent rozliczeniowy (firma zajmująca się obsługą transakcji i dostarczaniem narzędzi do przeprowadzania transakcji) i Organizacja kartowa (udzielająca licencji na wydawanie kart, obsługę transakcji oraz zapewniająca systemy pozwalające autoryzować transakcje i je rozliczyć ). Wydawca karty podejmuje decyzję, jaki produkt będzie oferować swoim klientom. Wybiera organizację, która będzie firmowała karty (np. Mastercard, VISA, Diners Club, American Express), charakter produktu (debetowa dającą dostęp do środków zgromadzonych na bieżącym koncie, czy też kredytowa dająca dostęp do linii kredytowej), sposób dostępu do informacji na karcie (stykowo lub bezstykowo tzw. contactless, na pasku magnetycznym lub na mikroprocesorze, zwanym chipem w technologii EMV). Może też wybrać dodatkowe usługi świadczone użytkownikom kart (ubezpieczenie w podróży, ubezpieczenie na życie, wsparcie opiekuna, program lojalnościowy, usługi concierge). Wydawca karty zarabia na wydawaniu kart (może pobrać od swojego klienta jednorazową opłatę za wydanie karty i/lub cykliczną opłatę za jej obsługę ) i na transakcjach realizowanych przez użytkowników (otrzymując od agentów rozliczeniowych opłatę od każdej transakcji tzw. Interchange; opłata ta może być ad valorem i/lub stała kwotowa od każdej transakcji). Użytkownik karty korzysta z karty przy regulowaniu płatności. W znakomitej większości przypadków nie ponosi w punkcie akceptanta jakichkolwiek kosztów transakcji (wyjątkiem jest możliwość stosowania tzw. opłaty surcharge przy kartach MasterCard, ale mało który akceptant korzysta z tej możliwości). Akceptant kart płatniczych informuje użytkownika karty o możliwości dokonania płatności kartą, nie powinien limitować wartości transakcji (ani w dół, ani w górę nie pozwalają na to regulacje wszystkich organizacji kartowych), akceptuje te produkty kartowe, które zostaną prawidłowo odczytane przez urządzenie wykorzystywane do obsługi kart. Akceptant weryfikuje kartę płatniczą, poprzez terminal (lub inne urządzenie) dokonuje autoryzacji karty i transakcji, wysyła transakcję do rozliczenia do agenta rozliczeniowego. Za obsługę kart płatniczych akceptant płaci prowizję agentowi rozliczeniowemu.

3 Agent rozliczeniowy zapewnia infrastrukturę do akceptacji kart, obsługuje na bieżąco transakcje płatnicze i dokonuje rozliczenia transakcji, przekazując środki za transakcję akceptantowi a należne opłaty wydawcom kart i organizacjom kartowym. W modelu operacyjnym bank wystawca karty potrąca z rachunku użytkownika karty 100 proc. wartości transakcji a następnie przekazuje do organizacji kartowej kwotę pomniejszona o opłatę interchange. Organizacja kartowa przekazuje do agenta rozliczeniowego kwotę transakcji dodatkowo pomniejszoną o swoje opłaty processingowe (assessment fees). Organizacja kartowa buduje produkty i udziela licencji na ich wydawanie i obsługę, jak również zapewnia bardzo rozbudowany proces nadzoru nad uczestnikami rynku i nad bezpieczeństwem przeprowadzanych transakcji. Dla podwyższania tego bezpieczeństwa organizacje kartowe systematycznie udoskonalają system, wprowadzając nowe zabezpieczenia za ich wdrażanie koszt ponoszą agenci rozliczeniowi i wydawcy kart. Co to jest interchange fee? Jest to opłata płacona przez Agenta Rozliczeniowego na rzecz banku wydawcy karty za każdą transakcję dokonaną kartą. Wysokość interchange ustalają organizacje kartowe (w przypadku MasterCard) lub banki (w przypadku VISA). Opłaty te nie podlegają jakimkolwiek negocjacjom, nie jest również możliwa odmowa ich uiszczenia proces rozliczania transakcji przewiduje, że opłaty samodzielnie pobierają organizacje, potrącając je z bieżącego rozliczenia należności za transakcje. Co to jest processing fee? Są to różnorodne opłaty pobierane od agentów rozliczeniowych bezpośrednio przez organizacje kartowe, które liczone są od wartości lub liczby transakcji dokonanych kartami danej organizacji (processing, clearing, settlement assessment, marketing, Innovation for Poland). Wysokość tych opłat ustalają jednostronnie organizacje, bez możliwości ich negocjowania. Na wysokość opłat interchange fees i processing fees nie mają żadnego wpływu agenci rozliczeniowi, którzy przekazują te opłaty w wysokości zdefiniowanej w regulacjach organizacji kartowych. Nie mają również wpływu na częstotliwość i charakter zmian tych opłat.

4 Co to jest MSC ( Merchant Service Charge )? Jest to opłata pobierana przez Agenta Rozliczeniowego za transakcje sprzedaży od Akceptanta. Na opłatę tę składają się opłata interchange (ponad 80 proc. MSC), opłaty do organizacji kart owych oraz marża agenta rozliczeniowego. Wysokość MSC od wielu lat spada, lecz jej składniki interchange oraz inne opłaty rosną, co powoduje, że marża agenta rozliczeniowego systematycznie się kurczy. Jak rynek reguluje opłaty płacone przez akceptantów kart? Agenci rozliczeniowi oferują swoje usługi w zamian za opłatę, która musi pokryć koszty ich działalności (zarówno w zakresie udostępniania niezbędnych urządzeń i systemów, jak i przetwarzania/rozliczania poszczególnych transakcji). Rynek dostawców usług obsługi transakcji jest w pełni wolny aktualnie w organizacjach kartowych zarejestrowanych jest 15 aktywnych agentów rozliczeniowych (część z nich oferuje swoje usługi wyłącznie w Internecie). Ceny, które płacą akceptanci są pochodną wielkości obsługiwanego ruchu transakcyjnego i negocjacji, które w każdej chwili mogą być poprowadzone. Zgodnie z ustawą o usługach płatniczych, akceptanci mają prawo zakończyć współpracę z agentem rozliczeniowym za 30 dniowym wypowiedzeniem współpracy. Czy Państwo powinno regulować opłaty pobierane od akceptantów kart płatniczych (opłaty MSC i opłaty za dzierżawę urządzeń do akceptacji kart płatniczych)? Próba uregulowania tego rynku na poziomie agentów rozliczeniowych nie może przynieść pozytywnego rezultatu. Agenci rozliczeniowi muszą pokryć koszty swojej działalności, w tym bardzo wysokie opłaty pobierane przez organizacje kartowe i wydawców kart płatniczych. Bezpieczeństwo ruchu kartowego wymaga stałego doskonalenia narzędzi i certyfikowania ich w upoważnionych do tego instytucjach. Pełne koszty tych działań obciążają agentów rozliczeniowych. Terminale POS kupowane są przez agentów bezpośrednio od producentów co umożliwia uzyskanie najlepszych cen. Jednak ciężko sobie wyobrazić, aby możliwe było arbitralne ustalanie maksymalnego poziomu opłaty za dzierżawę urządzenia, którego okres życia czasami wynosi mniej niż 3 lata, ze względu na stale rosnące wymagania bezpieczeństwa i wymagania regulacyjne organizacji kartowych. Agenci rozliczeniowi są normalnymi podmiotami gospodarczymi, które dbają o swoją kondycję finansową, jednocześnie oferując klientom najlepszy i bezpieczny produkt. Wszelkie ograniczenia narzucone z góry mogą spowodować zarówno pogorszenie bezpieczeństwa, jak i rezygnację z obsługi wybranych segmentów rynku.

5 Czy obniżka interchange może wpłynąć na obniżenie prowizji płaconych przez akceptantów? W Polsce działa całkowicie wolny rynek usług świadczonych przez agentów rozliczeniowych. Świadczy o tym systematyczny spadek prowizji w ostatnich 20 latach i duża łatwość zmiany agenta rozliczeniowego (umowy najczęściej zawierane są na czas nieokreślony z krótkim terminem ich rozwiązania ustawa o usługach płatniczych określiła ten termin dla akceptantów na 30 dni). Obniżka opłat interchange w szybki sposób zostanie przełożona na ceny uzgadniane dwustronnie pomiędzy akceptantami i agentami rozliczeniowymi. Brak obniżki skutkowałby natychmiast zmianą agenta rozliczeniowego i utratą klienta, na co agenci nie mogą sobie pozwolić.