Hasło osobowe. Opracowanie 1

Transkrypt

1 Hasło osobowe Hasło osobowe to nazwa własna identyfikująca osobę (rzeczywistą lub fikcyjną) lub grupę osób. Podstawa wyboru i redakcji hasła: norma PN-N : 2002 Hasło opisu bibliograficznego Hasło osobowe Opracowanie 1

2 Hasło osobowe W hasłach osobowych mogą wystąpić nazwy identyfikujące: - osoby rzeczywiste, - bóstwa, postaci mityczne i legendarne, - postaci fikcyjne (bohaterowie literaccy i filmowi) - rodziny, rody i dynastie Opracowanie 2

3 Forma hasła osobowego Nazwa wyrażona imieniem i nazwiskiem Mickiewicz, Adam Proust, Marcel Prus, Bolesław Opracowanie 3

4 Forma hasła osobowego Nazwy zaczynające się od imienia: Wojciech (św. ; ca ) Joanna d Arc (św. ; ca ) Jan Paweł II (papież ; ) Opracowanie 4

5 Forma hasła osobowego Nazwy władców: Elżbieta II (królowa Wielkiej Brytanii ; ) Henryk IV (król Francji ; ) Bolesław Krzywousty (książę Polski ; ) Opracowanie 5

6 Forma hasła osobowego Ród rodzina dynastia: Kwiatkowski (rodzina) Radziwiłł (rodzina) Montesquieu (rodzina) Szabo (rodzina) Kennedy (rodzina) Opracowanie 6

7 Różne formy hasła 1. Nazwa najczęściej używana do podpisywania dzieł: Prus, Bolesław Stendhal Orwell, George Opracowanie 7

8 Różne formy hasła 2. nazwę występującą we współczesnych wydawnictwach informacyjnych: bieżących bibliografiach narodowych, słownikach biograficznych, encyklopediach itp. Modrzewski, Andrzej Frycz Kossak, Zofia Opracowanie 8

9 Różne formy hasła 3. nazwę ostatnią Beck, Jadwiga Kalergis, Maria August II Opracowanie 9

10 Pisownia Nazwiska zawierające wiele elementów (nazwiska złożone, z rodzajnikami, przyimkami itp.) należy porządkować według zasad przyjętych w wydawnictwach informacyjnych odpowiedniego kraju. Nazwisk ani imion we współczesnych językach europejskich nie należy podawać w hasłach w formie spolszczonej Np.: Chopin, Fryderyk nie: Szopen, Fryderyk Schubert, Franz nie: Schubert, Franciszek Szubert, Franciszek Hašek, Jaroslav nie: Haszek, Jarosław Opracowanie 10

11 Transliteracja Nazwy wyrażone pismem niełacińskim należy poddać konwersji. Alfabety cyrylickie należy transliterować zgodnie z PN-ISO 9:2000 Informacja i dokumentacja Transliteracja znaków cyrylickich na znaki łacińskie Języki słowiańskie i niesłowiańskie Alfabet grecki zgodnie z PN-ISO 843:1999 Informacja i dokumentacja Konwersja znaków greckich na znaki łacińskie Alfabet hebrajski zgodnie z PN-74/N Transliteracja alfabetu hebrajskiego Pismo jidysz zgodnie z PN-74/N Transliteracja pisma jidysz Opracowanie 11

12 Dopowiedzenia Jako podstawowe dopowiedzenie podaje się daty biograficzne, tj. rok urodzenia i śmierci. Daty roczne sprzed naszej ery oznacza się skrótem a.c. (ante Christum). Jeżeli nie można ustalić dokładnych dat rocznych, podaje się daty przybliżone oznaczone skrótem ca lub?. Nie określa się w dopowiedzeniu stulecia. Jeśli znana jest tylko jedna z dat, w miejsce drugiej pozostawia się puste miejsce (spacja). Opracowanie 12

13 Dopowiedzenia Sophocles (ca a.c.) Bacon, Roger (1214?-1294) Lubomirska, Dorota ( -1854) Brodrick, Alan Houghton (1890- ) Opracowanie 13

14 Dopowiedzenia Daty biograficzne dodaje się zasadniczo w celu rozróżnienia osób o takich samych nazwach Np.: Długosz, Jan ( ) Długosz, Jan ( ) Radziwiłł, Janusz ( ) Radziwiłł, Janusz ( ) Opracowanie 14

15 Hasło koropratywne Hasło korporatywne to hasło zawierające nazwę ciała zbiorowego, a więc zgodnie z definicją w PN-N-01230: organizacja, grupa osób i/lub organizacji, występujące pod własną nazwą, jednoznacznie je identyfikującą. Opracowanie 15

16 Hasło korporatywne Nazwa ciała zbiorowego w haśle opisu bibliograficznego występuje wówczas, gdy opisywane wydawnictwo jest oficjalnym dokumentem o charakterze administracyjnym lub informacyjnym ( statut, spis członków, budżet, program działania, sprawozdanie z działalności, katalog wyrobów, katalog biblioteczny itp.). Opracowanie 16

17 Forma hasła Nazwę ciała zbiorowego podaje się w formie oficjalnej przyjętej i używanej przez to ciało. Nazwa ta może być przejęta do hasła z różnych źródeł: 1) ze statutu, pieczęci czy oficjalnych dokumentów tej instytucji, 2) z wydawnictw informacyjnych (informatorów, encyklopedii, bibliografii, stron internetowych) 3) z bibliotecznych lub archiwalnych kartotek wzorcowych, 4) z opracowywanego dokumentu. Opracowanie 17

18 Uwagi 1. W haśle należy uwzględnić znaki inne niż litery i cyfry, np.: Marks&Spencer Ernst&Young Restauracja Fret@porter Opracowanie 18

19 Uwagi 2. Występujące w obrębie nazwy ciała zbiorowego akronimy lub inne skróty należy przejąć do hasła nie rozwiązując tych skrótów. ABB Zamech Marine BRE Bank Opracowanie 19

20 Uwagi 3. Uwzględniamy liczby w formie występującej w nazwie, np.: XLII Liceum Ogólnokształcące im. Marii Konopnickiej (Warszawa) Opracowanie 20

21 Uwagi 4. Pomijamy rodzajniki stojące przed nazwą, np.: British Library Blaue Adler 5. Pomijamy określenie stanu prawnego ciała zbiorowego (np.: z o.o., s.c., S.A., e.v., Ltd., GmbH), jeśli występuje na początku lub końcu nazwy, a nie jest niezbędne do identyfikacji ciała zbiorowego, np.: Polskie Radio Nie: Polskie Radio S.A. Opracowanie 21

22 Uwagi 6. W nazwach polskich wszystkie wyrazy z wyjątkiem przyimków, spójników i wyrażeń typu imienia, na rzecz, w sprawie, na temat rozpoczyna się od wielkich liter, np.: Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych Towarzystwo Naukowej Pomocy dla Młodzieży Męskiej Wielkopolski im. Karola Marcinkowskiego Towarzystwo Weteranów Polskich z roku 1863 Opracowanie 22

23 Uwagi 7. W nazwach obcych stosuje się odpowiednie dla danego języka zasady ortografii, np.: Bibliothèque nationale de France Národní hnutí pracující mládeže Opracowanie 23

24 Dopowiedzenia nazwa: Szkoła Podstawowa nr 1 im. Tadeusza Kościuszki w Rawie Mazowieckiej hasło: Szkoła Podstawowa nr 1 im. Tadeusza Kościuszki (Rawa Mazowiecka) Opracowanie 24

25 Dopowiedzenia Teatr Rozmaitości (Warszawa ; ) Teatr Rozmaitości (Warszawa ;1972-) Dżem (zespół muz.) Piekarnia (Warszawa ; klub) Opracowanie 25

26 Ciała zbiorowe terytorialne Ciała zbiorowe terytorialne Zgodnie z definicjami przyjętymi w normie PN ciało zbiorowe terytorialne to ciało zbiorowe sprawujące władzę (pełną lub częściową) na danym terytorium lub roszczące sobie prawo do jej sprawowania. [...] Termin odnosi się do państw, federacji państw i ich części regionalnych i lokalnych - organ ciała zbiorowego terytorialnego to ciało zbiorowe podrzędne, powołane lub zarządzane przez ciało zbiorowe terytorialne i pełniące funkcje ustawodawcze, sądowe, administracyjne, wojskowe, dyplomatyczne lub informacyjne. Opracowanie 26

27 Imprezy Dla nazw imprez (konferencji, kongresów, soborów i synodów, zjazdów, festiwali i konkursów, zawodów sportowych, targów i wystaw) posiadających indywidualną nazwę tworzy się hasła zgodnie z postanowieniami PN-N Opracowanie 27

28 Imprezy Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej (17 ; 2002 ; Korea / Japonia) Starosądecki Festiwal Muzyki Dawnej (24 ; 2002) Opracowanie 28