Podstawy mikro- i makroekonomii
|
|
- Dominik Nowacki
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Podstawy mikro- i makroekonomii
2 Podręczniki Politechnika Lubelska Politechnika Lubelska Wydział Zarządzania ul. Nadbystrzycka Lublin
3 Bogusław Ślusarczyk Stanisław Ślusarczyk Podstawy mikro- i makroekonomii Politechnika Lubelska Lublin 2011
4 Recenzent: prof. dr hab. Ewa Bojar, Politechnika Lubelska Publikacja wydana za zgodą Rektora Politechniki Lubelskiej Copyright by Politechnika Lubelska 2011 ISBN: Wydawca: Politechnika Lubelska ul. Nadbystrzycka 38D, Lublin Realizacja: Biblioteka Politechniki Lubelskiej Ośrodek ds. Wydawnictw i Biblioteki Cyfrowej ul. Nadbystrzycka 36A, Lublin tel. (81) , wydawca@pollub.pl Druk: ESUS Agencja Reklamowo-Wydawnicza Tomasz Przybylak Elektroniczna wersja książki dostępna w Bibliotece Cyfrowej PL Nakład: 100 egz.
5 Spis treści Wstęp...11 Część I: Mikroekonomia Rozdział I: Przedmiot ekonomii i wstępne wiadomości o jej metodzie Ekonomia jako nauka Cele i metody badań Ekonomia pozytywna i normatywna Mikroekonomia a makroekonomia Rzadkość zasobów i ich alternatywne zastosowanie, krzywa transformacji Rozdział II: Warsztat ekonomisty. Narzędzia analizy Modele ekonomiczne Dane ekonomiczne Wskaźniki Wielkości nominalne i realne Sposoby mierzenia zmian wielkości ekonomicznych Rozdział III: Produkcja, wartość, cena Czynniki i metody produkcji Podział pracy, wymiana Podział pracy w społeczeństwie i w zakładzie wytwórczym Społeczny charakter pracy Prawo wartości prawo gospodarki towarowej Praca w gospodarce towarowej Wartość użytkowa i wartość towaru Pieniądz Rozdział IV: Rynek w gospodarce Pojęcie rynku Miejsce rynku w procesach gospodarowania Podmioty i elementy rynku Mechanizm rynkowy Procesy negocjacyjne i konkurencyjne Rodzaje rynku Segmentacja rynku Istota i kryteria segmentacji Rodzaje procedur segmentacji rynku Struktura podmiotowa i przedmiotowa rynku Efekty działania na rynku Fazy rozwojowe rynku Podstawowe modele rynku
6 Rozdział V: Efektywność rynku konkurencyjnego Pojęcie popytu, podaży i ceny równowagi rynkowej Rynek i cena równowagi Prawo popytu i podaży Krzywa popytu (prawo popytu) Elastyczność i mobilność popytu Nietypowe zależności między zmianami cen a zmianami popytu Krzywa podaży (prawo podaży) Elastyczność podaży Efektywność systemu rynku konkurencyjnego Model graficznej analizy efektywności rynku konkurencyjnego Ceny minimalne i pułapy cen Konkurencja w krótkim i długim okresie Konkurencja niecenowa Co, jak i dla kogo produkować? Rola rządu Rozdział VI: Przedsiębiorstwo w gospodarce rynkowej i koszty produkcji Wpływ zmian form własności na charakter przedsiębiorstw Funkcja produkcji Wybór metody wytwarzania w przedsiębiorstwie Koszty jako funkcja wielkości produkcji Techniczne optimum wielkości produkcji Optimum rozmiarów zakładu Rozdział VII: Konkurencyjność przedsiębiorstwa na rynku Istota i funkcje konkurencji Zdolność konkurencyjna przedsiębiorstwa Model analizy pozycji konkurencyjnej przedsiębiorstwa na rynku Strategie konkurencji przedsiębiorstwa na rynku Rozdział VIII: Teoria gospodarstwa domowego Rynek od strony popytu Determinanty struktury rynkowej Racjonalność podstawa badania zachowań ludzkich Racjonalne decyzje w warunkach ograniczeń występujących w otoczeniu Konsumpcja i użyteczność
7 6. Substytucja dóbr i użyteczność Związek między malejącą krańcową użytecznością a prawem popytu Irracjonalność a prawo popytu Rozdział IX: Rynek czynników produkcji Znaczenie rynku czynników produkcji i jego elementy Popyt na czynniki produkcji Popyt na czynniki produkcji w krótkim okresie Popyt na czynniki produkcji w długim okresie Popyt na czynniki produkcji w warunkach monopolu Elastyczność cenowa popytu na czynniki produkcji Podaż czynnika pracy Równowaga na rynku pracy Konkurencja niedoskonała i rynek pracy Podaż innych czynników produkcji Podaż zasobów kapitałowych i naturalnych Renta i quasi-renta Renta gruntowa Rozdział X: Znaczenie rynku kapitałowego w gospodarce Zakres rynku kapitałowego Rodzaje giełd i ich znaczenie Pojęcie, cechy i funkcje giełdy papierów wartościowych Rynek pierwotny i wtórny papierów wartościowych Papiery wartościowe jako przedmiot obrotu rynkowego Pojęcie i klasyfikacja papierów wartościowych Podstawowe rodzaje papierów wartościowych Emisja papierów wartościowych Pochodne instrumenty finansowe Istota i cele instrumentów pochodnych Rodzaje instrumentów pochodnych Inwestorzy rynku kapitałowego Część II: Makroekonomia Rozdział XI: Procesy tworzenia wartości i produkcji w gospodarce Podstawowe kategorie makroekonomii w postaci zasobów i strumieni Modelowe ujęcie gospodarki Ruch okrężny w gospodarce Przepływy międzygałęziowe W. Leontiefa Bilans gospodarki Oskara Langego
8 3. Podstawowe kategorie produktu i dochodu narodowego Produkt narodowy brutto i dochód narodowy Mierniki dobrobytu ekonomicznego Rozdział XII: Mechanizm równowagi w gospodarce Pojęcie mechanizmu równowagi Funkcja konsumpcji Funkcja oszczędności Równowaga inwestycji i oszczędności Funkcja agregatowego popytu Mnożnik Paradoks zapobiegliwości Rozdział XIII: Pieniądz i system bankowy Pieniądz i jego funkcje Podaż pieniądza i popyt na pieniądz System bankowy i funkcje banków Baza monetarna i mnożnik kreacji pieniądza Instrumenty banku centralnego Równowaga na rynkach finansowych Rozdział XIV: Rynek towarowy i pieniężny, popyt globalny Konsumpcja a kształtowanie się dochodu w długim okresie Popyt inwestycyjny Równowaga na rynku towarowym krzywa IS Rynek pieniądza krzywa LM Fiskalna i monetarna polityka ekonomiczna państwa Rozdział XV: Inflacja i bezrobocie Istota i pomiar inflacji Rodzaje inflacji Przyczyny inflacji Bezrobocie Istota i pomiar bezrobocia Rodzaje bezrobocia Inflacja a bezrobocie Skutki inflacji Rozdział XVI: Rola państwa we współczesnej gospodarce rynkowej Podstawowe koncepcje dotyczące interwencjonizmu państwa Funkcje ekonomiczne państwa Koncepcja socjalnej gospodarki rynkowej Obszary i narzędzia aktywnej polityki gospodarczej państwa
9 Rozdział XVII: Makroekonomia gospodarki otwartej Podstawowe pojęcia Handel międzynarodowy a wzrost gospodarczy Mnożnik inwestycyjny i eksportowy, supermnożnik Rozdział XVIII: Bilans płatniczy. Równowaga zewnętrzna i wewnętrzna gospodarki otwartej Pojęcie bilansu płatniczego Budowa bilansu płatniczego Równowaga bilansu płatniczego Przyczyny nierównowagi bilansu płatniczego w krótkim okresie. Mechanizmy automatycznego przywracania równowagi Nierównowaga bilansu płatniczego w długim okresie Istota równowagi zewnętrznej i wewnętrznej Bibliografia Wykaz rysunków Wykaz tabel
10
11 Wstęp Gospodarka rynkowa wymaga specjalistów zorientowanych doskonale w funkcjonowaniu podmiotów gospodarczych w mikro- i makroskali, znajomości reguł rynku, technik z nim związanych oraz zasad polityki gospodarczej państwa. Przy konstrukcji opracowania w znacznej mierze korzystaliśmy z renomowanych podręczników, zarówno jeżeli chodzi o treści wykładu ekonomii, jak i sposób ich prezentacji. Zamierzeniem naszym jest przedstawienie i wyjaśnienie teoretycznych zasad i prawidłowości funkcjonowania współczesnej gospodarki rynkowej. Ekonomia jako przedmiot studiów ekonomicznych musi stać się teoretyczną i metodologiczną podstawą kształcenia ekonomicznego, tak jak ma to miejsce w krajach zachodnich. Nie może ona być jednym z przedmiotów pomocniczych, takich jak: socjologia, historia gospodarcza itd. Prezentowany materiał w podręczniku może być wykorzystany przez studentów roku pierwszego studiów ekonomicznych. Ujmuje on bowiem zarówno wprowadzenie do analizy ekonomicznej, rozważania mikroekonomiczne oraz mechanizmy funkcjonowania gospodarki jako całości. Podręcznik składa się z dwóch części: część I - mikroekonomia (od I do X rozdziału) i część druga makroekonomia (od XI do XVIII rozdziału). Trzy pierwsze rozdziały podręcznika wprowadzają czytelnika w arkana nauki ekonomii. Przyjęliśmy założenie, że jest to pierwsze zetknięcie się studenta z tą dziedziną wiedzy. Omawiamy tu zarówno przedmiot ekonomii i wstępne wiadomości o jej metodzie, warsztat ekonomisty i narzędzia analizy ekonomicznej oraz podstawowe kategorie ekonomiczne tj. produkcję, wartość i cenę. Miejsce rynku w procesach gospodarowania, jego podmiotową i przedmiotową strukturę oraz efektywność rynku konkurencyjnego prezentujemy w rozdziale czwartym i piątym. Przedstawiamy elementy popytu, podaży i proces kształtowania się ceny równowagi rynkowej. Przedmiotem rozdziału szóstego jest teoria produkcji, koszty i przedsiębiorstwo w gospodarce rynkowej. Zachowanie się dwóch podstawowych podmiotów gospodarczych (uczestników rynku) tj. przedsiębiorstwa i gospodarstwa domowego przedstawiamy w rozdziale siódmym i ósmym. Znaczenie rynku czynników produkcji i rynku kapitałowego w gospodarce kończy rozważania części pierwszej mikroekonomii. Wprowadzeniem do części drugiej - makroekonomii są rozdziały jedenasty i dwunasty, gdzie przedstawiamy proces tworzenia wartości i produkcji w gospodarce oraz funkcję konsumpcji i oszczędności. Pieniądz oraz współczesny system bankowy jest przedmiotem rozdziału trzynastego. W rozdziale czternastym wykorzystaliśmy model IS - LM i na tej podstawie opisaliśmy fiskalną i monetarną politykę ekonomiczną państwa. Problemy inflacji i bezrobocia przedstawiliśmy w rozdziale piętnastym. Zakres, formy i instrumenty oddziaływania państwa na przebieg procesów w skali makro tj. gospodarki narodowej, a także poglądy i koncepcje dotyczące interwencjonizmu państwa stanowią 11
12 przedmiot rozważań rozdziału szesnastego. Zagadnienia makroekonomii gospodarki otwartej tj. jej związków i współzależności z otoczeniem zewnętrznym oraz efektów, jakie one generują zostały zaprezentowane w rozdziale siedemnastym. Istota bilansu płatniczego, jego struktura oraz wpływ na stany równowagi zewnętrznej i wewnętrznej gospodarki otwartej omówiono w rozdziale osiemnastym. Reasumując, w podręczniku przedstawiliśmy najważniejsze zagadnienia z mikroekonomii i makroekonomii obowiązujące studentów wydziałów ekonomicznych. Mamy nadzieję, iż będzie on stanowił wydatną pomoc w studiowaniu tego niełatwego przedmiotu. Autorzy 12
13 Część I: MIKROEKONOMIA Rozdział I Przedmiot ekonomii i wstępne wiadomości o jej metodzie 1. Ekonomia jako nauka W historii społeczeństw ludzkich ogromne znaczenie ma rozwój gospodarczy, co uznają niemal wszyscy historycy, ekonomiści, socjologowie itp. Dowodu na to dostarczają zarówno doświadczenia historyczne, jak i współczesne wydarzenia. Nie ma wątpliwości co do tego, że przodujące stanowisko Wielkiej Brytanii w świecie w XIX w. było wynikiem przede wszystkim jej potęgi gospodarczej, tak jak obecnie dominują Stany Zjednoczone, będące potęgą ekonomiczną, uwarunkowaną wysokim poziomem techniki produkcji. Czynniki rozwoju historycznego należy zatem upatrywać w rozwoju gospodarki społecznej. W jaki sposób ludzie zdobywają niezbędne dla siebie dobra? Oto jedno z fundamentalnych zagadnień stanowiących przedmiot badań ekonomii, którego istotę ujął jeden z twórców tej nauki Adam Smith w tytule swojej pracy Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów. Ekonomia bada społeczny proces gospodarowania w całej dynamicznej złożoności, by wykryć prawa rządzące jego przebiegiem oraz rozwojem systemów gospodarowania, będących podstawą bytu społecznego. Można więc powiedzieć, że przedmiotem ekonomii jest społeczny proces produkcji i podziału dóbr materialnych, czyli proces społecznego gospodarowania. Celem jej badań jest wykrywanie prawidłowości tego procesu oraz formułowanie społecznych praw produkcji i podziału materialnych środków zaspakajania potrzeb ludzkich. Dlatego też celem tak powstałej teorii jest formułowanie zaleceń dla polityki gospodarczej. 6 Niektórzy ekonomiści twierdzą jednak, że zadaniem teorii ekonomii nie jest wyjaśnianie zjawisk, lecz formułowanie przewidywań. Teorie powinny być tak konstruowane, by ich rezultatem były najbardziej trafne przewidywania. Taki pogląd jest nie do przyjęcia, ponieważ aspekt poznawczy i aplikacyjny nie muszą się wzajemnie wykluczać. Jak każda nauka empiryczna, ekonomia na podstawie teoretycznych i metodologicznych dyrektyw ustala, które ze zbioru obserwowanych faktów są faktami naukowymi, tj. których istnienie udowodniono dostępnymi metodami naukowymi. Opisanie, klasyfikacja i interpretacja faktów to stadium empiryczne 6 B. Ślusarczyk, S. Ślusarczyk, Mikroekonomia, Wyd. FOSZE, Rzeszów 1995, s. 9, A. Horodecka, Ewolucja celów polityki gospodarczej. Rola zmian otoczenia, PWN, Warszawa 2008, s
14 nauki. Stadium teoretyczne to natomiast poznawanie istoty faktów i procesów, a także rządzących nimi prawidłowości. Zadaniem ekonomii jest więc formułowanie teorii ekonomicznych, tj. uproszczonych, abstrakcyjnych modeli funkcjonowania obiektywnej rzeczywistości, ujętych w systemy pojęć i twierdzeń teoretycznych. Teorie ekonomiczne, analizujące procesy ekonomiczne, pozwalają w określonych warunkach i przy określonym stopniu poznania naukowego na świadome oddziaływanie na procesy gospodarowania. Należy także podkreślić różnice w pojmowaniu zadań ekonomii przez marksistów i ekonomistów burżuazyjnych. Supremacja społecznych aspektów stosunków produkcji i związana z tym gloryfikacja systemu socjalistycznego, będącego zaprzeczeniem logiki rozwoju społeczeństw ludzkich, stworzyły bariery we właściwym wykorzystaniu ekonomii politycznej. Ekonomii burżuazyjnej obca jest natomiast jej ideologizacja. Ekonomię polityczną sprowadza się bowiem do zasady racjonalnego gospodarowania, a więc od teorii oczekuje się odpowiedzi, jak gospodarować, aby uzyskać maksimum wyników przy określonych nakładach. Społeczeństwo, dokonując alokacji ograniczonych zasobów między konkurencyjne zastosowania, musi rozwiązać problemy ekonomiczne: co, jak i dla kogo wytwarzać. Podręcznik ekonomii pod redakcją D. Begga, S. Fischera i R. Dornbuscha prezentuje te zagadnienia na podstawie zachowania się cen na rynku ropy naftowej. Ceny ropy naftowej są zwyczajowo ustalane w dolarach amerykańskich za baryłkę. Rysunek 1. przedstawia poziom cen ropy w latach W latach ceny ropy naftowej wzrosły trzykrotnie, z 2,90 do 9 dol. za baryłkę. Po łagodniejszym wzroście ( ) zanotowano gwałtowny skok cen z 12 do 30 dol. za baryłkę ( ). Drastyczne zmiany cen w latach oraz zyskały miano szoku cenowego, nie tylko ze względu na to, że były zaskoczeniem dla gospodarki światowej, ale także z powodu zaburzeń, jakie w niej wywołały dotychczasowa struktura ukształtowana była przy założeniu taniej ropy naftowej. Głównym celem niniejszej pracy jest objaśnienie reakcji ludzi na zmiany cen. Kiedy cena towaru wzrasta, konsumenci starają się ograniczać jego zużycie, producenci dążą zaś do zwiększenia sprzedaży. Tego rodzaju reakcje stanowią część procesu, który w społeczeństwach zachodnich określa: co, jak i dla kogo wytwarzać. Rozważmy najpierw, jak wytwarzane są dobra i usługi. W przypadku sześciokrotnego wzrostu ropy (lata 70.) wszystkie przedsiębiorstwa dążyły do ograniczenia zużycia produktów zasilanych ropą naftową. Przemysł chemiczny wdrażał sztuczne substytuty w miejsce stosowanej do produkcji ropy i jej pochodnych. Przewoźnicy powietrzni poszukiwali paliwowo-oszczędnych samolotów, a w energetyce na większą skalę wykorzystywano turbiny napędzane wę- 14
15 glem. Uogólniając, wyższe ceny ropy sprawiają, że producenci poszukują metod wytwarzania pozwalających na mniejsze jej zużycie. Rys. 1. Ceny ropy naftowej w latach Żródło: na podstawie IMF, International Financial Statistics. Należy rozważyć wpływ wzrostu cen ropy na strukturę produkcji, a więc na to, co jest wytwarzane. Przedsiębiorstwa i gospodarstwa domowe zmniejszają w tych warunkach zużycie ropochłonnych produktów. Gospodarstwa domowe przestawiają się na gazowe centralne ogrzewanie i zmieniają samochody na małolitrażowe. Dojeżdżający do pracy tworzą pole samochodowe, a niektórzy zmieniają miejsce zamieszkania, by zmniejszyć koszty dojazdów. Wysokie ceny ropy nie tylko tłumią popyt na produkty ropopochodne, lecz także skłaniają do zakupów substytucyjnych. Zwiększony popyt na substytuty powoduje wzrost cen i zachęca producentów do zwiększenia podaży. Konstruktorzy projektują mniejsze samochody, architekci poszukują rozwiązań wykorzystujących energię słoneczną, a instytuty badawcze rozwijają technologie oparte na alternatywnych (względem ropy) składnikach. Działania te określają również co i dla kogo wytwarzać. 15
16 Przychody ze sprzedaży ropy uzyskane przez OPEC wzrosły z 35 mld dol. W 1973 r. do blisko 300 mld dol. w 1980 r. Większość tych przychodów została następnie wydatkowana na zakup towarów wytworzonych w wysoko rozwiniętych gospodarkach krajów zachodnich. Z kolei gospodarki krajów importerów ropy musiały przeznaczyć zwiększoną część swojej produkcji na sfinansowanie zakupów potrzebnych ilości ropy naftowej. W kategoriach realnych wzrost cen ropy przyniósł wzrost siły nabywczej krajom OPEC i jej spadek krajom importerom ropy, takim jak RFN i Japonia. W rezultacie gospodarka światowa wytwarzała więcej dla krajów OPEC, a mniej dla RFN i Japonii. Gospodarka jest skomplikowanym systemem składającym się ze współzależnych części, a zakłócenia w którejkolwiek z nich przenoszą się na cały system. Odpowiadając na pytanie co i jak wytwarzać, zauważyliśmy, że produkcja w pewnych dziedzinach wytwarzania uległa zwiększeniu, podczas gdy w innych była ograniczana (w wyniku szoku cenowego ). Przedstawiciele przemysłu pierwszej grupy, aby przyciągnąć dodatkową ilość potrzebnej siły roboczej, byli zmuszeni do oferowania wyższych płac (np. brytyjscy górnicy węglowi zdołali uzyskać istotną poprawę warunków płacowych). Przykład szoku cenowego wywołany przez OPEC ilustruje sposób, w jaki społeczeństwo gospodarujące dokonuje alokacji ograniczonych zasobów w różne konkurencyjne zastosowania. Rzadki zasób to taki, na który popyt przy jego cenie równej zeru przewyższa dostępną podaż. Każdy zasób, za którego użytkowanie zmuszeni jesteśmy płacić jest więc zasobem rzadkim. Cena przewyższająca poziom zerowy służy właśnie ograniczeniu popytu do rozmiarów odpowiadających istniejącej podaży. W sensie ekonomicznym można zatem powiedzieć, że w wyniku wzrostu ceny ropa naftowa stała się zasobem (czynnikiem) rzadkim. 2. Cele i metody badań Ekonomię marksistowską, a w pewnym stopniu także klasyczną ekonomię burżuazyjną i przedmarksowską ekonomię wulgarną, cechuje makroekonomiczny punkt widzenia. Oznacza to, że punktem wyjścia rozważań jest gospodarka jako całość; w ten lub inny sposób charakteryzuje się związki i współzależności występujące w społecznym procesie gospodarczym, operuje się kategoriami stanowiącymi odzwierciedlenie tych związków i współzależności. 7 Ogólna metoda, jaką posługiwał się K. Marks w swoich badaniach, została określona jako metoda dialektyczna. Według dialektyki marksistowskiej ekonomii politycznej ekonomia stanowi naukę historyczną. Badając proces produkcji, podziału i wymiany, bada się nie abstrakcyjnie rozumiany proces w ogóle, lecz dany, konkretny i zarazem historycznie zmienny proces. 7 E.V. Bowden, J.H. Bowden, Ekonomia, Warszawa 2002, s
17 W ekonomii klasycznej (A. Smith, D. Ricardo) główne zagadnienia stanowiły czynniki i mechanizm wzrostu gospodarczego, a także mechanizm funkcjonowania gospodarki. Zagadnienia te badano w związku z dokładną analizą funkcji poszczególnych klas społecznych w procesie gospodarczym oraz z ich udziałem w dochodzie narodowym. Ekonomia klasyczna w centrum uwagi postawiła więc zagadnienie ekonomicznych podstaw społecznej struktury kapitalizmu, filozofię społeczeństwa burżuazyjnego. W ekonomii subiektywno-marginalistycznej (lata 70. XIX w.) podstawę całej analizy stanowiły reguły postępowania człowieka gospodarującego (homo economicus). Od tych reguł dopiero próbuje się znaleźć pomosty wiodące do analiz zjawisk gospodarczych w skali społecznej. Uważano, że zasady odnoszące się do jednostki gospodarującej stosuje się też bezpośrednio do społeczeństwa jako całości. Taki sposób pojmowania zjawisk gospodarczych przyjęto nazywać mikroekonomią. Mikroekonomiczny punkt widzenia jest wyrazem indywidualizmu poznawczego, postulującego uznanie motywów postępowania jednostki ludzkiej za właściwy punkt wyjścia do podejmowania badań ekonomicznych. Zasadniczą sferą rozważań tego kierunku stanowi stosunek człowieka do rzeczy, który wyraża się w silniejszym lub słabszym pożądaniu tej rzeczy, w większym lub mniejszym zadowoleniu odczuwanym z jej osiągnięcia. Są to rozważania indywidualistyczne, a treść ich stanowią subiektywne oceny dokonywane przez jednostkę ludzką. W konsekwencji najważniejsze zjawiska i procesy ekonomiczne są ujmowane w kategoriach subiektywnych. Na rynku, w procesie wymiany i kształtowania się stosunku wymiennego (cen), działają siły podaży i popytu. Są one uwzględniane w każdej teorii, ale duże znaczenie ma to, którą z nich się akcentuje. W analizie kształtowania się stosunku wymiennego (cen) w ekonomii klasycznej i marksizmie najistotniejsze są czynniki leżące po stronie podaży (koszt produkcji wyrażony w nakładach pracy społecznej). Ekonomia subiektywistyczna bazuje natomiast na gustach i upodobaniach konsumentów, jako na czynniku kształtującym popyt. 3. Ekonomia pozytywna i normatywna W studiowaniu ekonomii ważne jest rozróżnienie dwóch sposobów podejścia do tego przedmiotu, tj. ekonomii pozytywnej oraz ekonomii normatywnej. Ekonomia pozytywna zajmuje się obiektywnym, naukowym objaśnieniem zasad funkcjonowania gospodarki. Celem ekonomii pozytywnej jest wyjaśnienie, w jaki sposób społeczeństwo gospodarujące podejmuje decyzje dotyczące konsumpcji, produkcji i wymiany dóbr. Służy to dwojakim celom: pierwszy z nich stanowi odpowiedź na pytanie, dlaczego gospodarka działa tak, jak dzia- 17
18 ła, drugi zaś cel to stworzenie podstaw do przewidywań reakcji gospodarki na zmianę warunków działania 8. Ekonomia normatywna istotnie różni się od pozytywnej, przede wszystkim dostarcza zaleceń i rekomendacji opartych na subiektywnych sądach wartościujących. W ekonomii pozytywnej nie ma miejsca na osobiste wartościowanie zjawisk. Rozumowanie prowadzone jest na podstawie następującego schematu: jeśli zajdzie taka a taka zmiana, to wywoła taki a taki skutek. W tym sensie ekonomia pozytywna jest podobna do nauk przyrodniczych, takich jak np. fizyka, geologia czy astronomia. 9 Przytoczmy kilka przykładów ekonomii pozytywnej w praktyce: ekonomiści o różnych poglądach politycznych zgodziliby się z tezą, że kiedy rząd nakłada na jakieś dobro podatek, to cena tego dobra wzrośnie. Normatywne pytanie o to, czy wzrost ceny jest zjawiskiem pożądanym jest zagadnieniem całkowicie odmiennym. Podobnie można przyjąć, że powszechną akceptację uzyskałaby następująca teza: korzystne warunki atmosferyczne sprzyjają zwiększonym zbiorom pszenicy, spadkowi jej ceny i wzrostowi konsumpcji. Wiele twierdzeń ekonomii pozytywnej uzyskałoby zatem aprobatę zawodowych ekonomistów. Oczywiście, tak jak w innych dziedzinach nauki, w ekonomii istnieją również nierozstrzygnięte kwestie i kontrowersje między specjalistami, które występują na pograniczu ekonomii. Niektóre z nich zostają rozstrzygnięte w wyniku prowadzonych badań, ale mimo to pojawiają się wciąż nowe, stając się przedmiotem dalszych analiz. Chociaż kompletne i kompetentne badania mogą w zasadzie rozstrzygnąć wiele niewyjaśnionych zagadnień ekonomii pozytywnej, to nie wydaje się, aby podobna możliwość dotyczyła kontrowersji występujących w ekonomii normatywnej. Ekonomia normatywna oparta jest bowiem na subiektywnym wartościowaniu zjawisk, a nie na poszukiwaniu prawdy obiektywnej. Połączenie elementów ekonomii pozytywnej i normatywnej obrazuje następujący przykład: ludzie starsi ponoszą bardzo wysokie koszty opieki lekarskiej w porównaniu z resztą społeczeństwa i rząd powinien subsydiować wydatki na opiekę zdrowotną tej grupy. Pierwsza część stwierdzenia, w której mowa o względnie wysokich kosztach leczenia ludzi starszych jest typowa dla ekonomii pozytywnej. Dotyczy ona tego, jak wygląda rzeczywistość i można sobie wyobrazić określony program badawczy, który miałby ocenić prawdziwość tego stwierdzenia. Druga część stwierdzenia, zalecająca rządowi co powinien czynić, nie może być przedmiotem weryfikacji metodą naukową pod kątem prawdy lub fałszu. Jest to bowiem subiektywny osąd oparty na odczuciach osoby, która go sformułowała. Można sobie wyobrazić, że wiele osób sąd ten popiera, np. wszyscy ci, którzy wyznają zasadę, że każdy obywatel powinien móc pozwolić sobie 8 Z. Dach, Podstawy mikroekonomii, Wydaw. Synaba, Kraków A. Horodecka, Ewolucja celów polityki gospodarczej. Rola zmian otoczenia, PWN, Warszawa 2008, s
19 na zakup w miarę jednakowej liczby dóbr luksusowych i usług rekreacyjnych z budżetu pozostałego po zaspokojeniu podstawowych potrzeb. Inni jednak mogą się z takim postulatem nie zgadzać. Można przykładowo uznać, że ważniejsze jest przeznaczenie większej ilości rzadkich zasobów na ochronę środowiska naturalnego. Nie ma sposobu na to, aby ekonomia mogła dowieść słuszności lub nieprawidłowości tego rodzaju sądów normatywnych. Wszystko bowiem zależy od preferencji i priorytetów jednostki bądź społeczności dokonującej wyboru. Nie znaczy to jednak, że ekonomia nie jest w stanie naświetlić pewnych problemów normatywnych. Można posłużyć się ekonomią pozytywną, aby szczegółowo przedstawić skutki, jakie pociąga za sobą dokonanie takiego bądź innego wyboru. Przykładowo można by dowieść, że zaniechanie subsydiowania kosztów leczenia ludzi starszych spowoduje zwiększone zapotrzebowanie na usługi medyczne ze strony ludzi w średnim wieku, którzy będą dążyć do wcześniejszego wykrycia i podjęcia leczenia chorób, zanim leczenie ich stanie się droższe z racji bardziej zaawansowanego wieku. Społeczeństwo mogłoby przeznaczyć znaczne zasoby na cele laboratoryjno-metodyczne, pozostawiając mniej na ochronę środowiska. Ekonomia pozytywna może więc służyć przedstawieniu różnych dostępnych możliwości dla społeczeństwa dokonującego normatywnego wyboru. Tego rodzaju rolę doradczą, w kwestii tego, co społeczeństwo winno czynić, należałoby wyraźnie odróżnić od roli ekonomisty, jako eksperta w dziedzinie określania prawdopodobnych następstw danych działań gospodarczych. W tej ostatniej roli zawodowy ekonomista dostarcza wyspecjalizowanej wiedzy z dziedziny ekonomii pozytywnej. Jednak w społeczeństwach demokratycznych, gdzie wszyscy obywatele mają wpływ na określanie celów ogólnonarodowych, ekonomiści nie mają monopolu na czyste sądy wartościujące tylko z racji tego, że są ekonomistami. Ekonomiści dążą do wyraźnego rozróżnienia ich roli jako fachowców w dziedzinie ekonomii pozytywnej od roli, jaką pełnią zwykli obywatele, popierając określone sądy i wybory normatywne. Chociaż z pozoru ten podział ról może wydawać się jasny, to fakty dowodzą, że w ekonomii pozytywnej można spotkać rozbieżności w interpretacji zjawisk. Dokonując wyboru możliwych wyjaśnień rzeczywistości, trudno nie ulec pokusie interpretowania jej przez pryzmat pożądanego sposobu jej kształtowania. 4. Mikroekonomia a makroekonomia Wielu ekonomistów specjalizuje się w określonych dziedzinach przedmiotu ekonomii. Na przykład są ekonomiści zajmujący się ekonomiką pracy, energetyką, specjaliści od pieniądza czy międzynarodowych stosunków gospodarczych. Różnią się oni jednak segmentem życia gospodarczego, którym się interesują. 19
20 Ekonomika pracy zajmuje się zagadnieniami rynku pracy z punktu widzenia przedsiębiorstwa, pracowników i społeczeństwa jako całości. Ekonomika miast (urbanizacji) bada takie problemy, jak: zagospodarowanie terenów, transport, zagęszczenie w ruchu miejskim czy budownictwo mieszkaniowe. Nie ma jednak konieczności klasyfikowania gałęzi ekonomii według dziedzin życia gospodarczego, w odniesieniu do których zadajemy standardowe pytania: co, jak i dla kogo wytwarzać. Gałęzie ekonomii można także klasyfikować według kryterium zastosowanego w nich podejścia lub metody badań. Najszerszy podział sposobów podejścia do problemów gospodarczych na mikroekonomiczny i makroekonomiczny przebiega przez środek większości wymienionych klasyfikacji przedmiotowych 10. Analiza mikroekonomiczna pozwala szczegółowo badać indywidualne decyzje dotyczące pojedynczych towarów. Na przykład można badać, dlaczego poszczególne gospodarstwa domowe preferują samochody bardziej niż rowery oraz w jaki sposób producenci decydują o tym, który z tych produktów wytwarzać. Następnie można zsumować zachowania wszystkich gospodarstw domowych i przedsiębiorstw, aby przeanalizować globalny popyt na samochody i globalną ich produkcję. W warunkach gospodarki rynkowej można badać rynek samochodów. Porównując go z rynkiem rowerów, będzie możliwe wyjaśnienie relacji cen samochodów i rowerów oraz relacji ich podaży. Jedna z bardziej złożonych dziedzin mikroekonomii, znana jako ogólna teoria równowagi, rozszerza to podejście, nadając mu wymiar uniwersalny. Bada równocześnie wszystkie rynki poszczególnych towarów i na tej podstawie zakłada stworzenie ogólnego obrazu konsumpcji, produkcji i wymiany w całej gospodarce w danym momencie. W wielu przypadkach analiza staje się tak złożona, że pojawia się niebezpieczeństwo utraty z pola widzenia zjawiska, którym byliśmy zainteresowani. Zadaniem ekonomistów jest wymyślenie rozsądnych założeń upraszczających, które pozwoliłyby zachować kontrolę nad przebiegiem analizy, nie deformując przy tym zbytnio rzeczywistości. To właśnie w tym miejscu ścieżki mikroi makroekonomii się rozchodzą. Mikroekonomiści oferują szczegółowe badania jednego aspektu życia gospodarczego, ale dla zachowania prostoty i jasności analizy pomijają powiązania z resztą gospodarki. Analiza mikroekonomiczna płac górników uwypukliłaby charakterystykę zawodu i zdolność właścicieli kopalń do zapłaty. Pominęłaby ona jednak łańcuch efektów pośrednich, które mogłaby uruchomić podwyżka płac górniczych. Na przykład pracownicy przemysłu motoryzacyjnego mogliby wykorzystać precedens wzrostu płac górników do wynegocjowania wyższych płac. W konsekwencji mogliby też pozwolić sobie na kupno większych domów, które zużywałyby więcej węgla do ich ogrzewania. Gdy analiza mikroekonomiczna ignoruje tego rodzaju efekty pośrednie, określamy ją wówczas mianem analizy cząstkowej. 10 P.A. Samuelson, Ekonomia, PWN, Warszawa 2002, s
Bardzo dobra Dobra Dostateczna Dopuszczająca
ELEMENTY EKONOMII PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Klasa: I TE Liczba godzin w tygodniu: 3 godziny Numer programu: 341[02]/L-S/MEN/Improve/1999 Prowadzący: T.Kożak- Siara I Ekonomia jako nauka o gospodarowaniu
Bardziej szczegółowoI. Podstawowe pojęcia ekonomiczne. /6 godzin /
PROPOZYCJA ROZKŁADU MATERIAŁU NAUCZANIA PRZEDMIOTU PODSTAWY EKONOMII dla zawodu: technik ekonomista-23,02,/mf/1991.08.09 liceum ekonomiczne, wszystkie specjalności, klasa I, semestr pierwszy I. Podstawowe
Bardziej szczegółowoAkademia Młodego Ekonomisty
Akademia Młodego Ekonomisty ABC eknomii Prof. Agnieszka Poczta-Wajda Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 18 kwietnia 2019 r. Czym zajmuje się ekonomia? zasoby potrzeby ludzkie problem rzadkości naturalne
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp (S. Marciniak) 11
Makro- i mikroekonomia : podstawowe problemy współczesności / red. nauk. Stefan Marciniak ; zespół aut.: Lidia Białoń [et al.]. Wyd. 5 zm. Warszawa, 2013 Spis treści Wstęp (S. Marciniak) 11 Część I. Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoDeterminanty dochodu narodowego. Analiza krótkookresowa
Determinanty dochodu narodowego Analiza krótkookresowa Produkcja potencjalna i faktyczna Produkcja potencjalna to produkcja, która może być wytworzona w gospodarce przy racjonalnym wykorzystaniu wszystkich
Bardziej szczegółowo- potrafi wymienić. - zna hierarchię podział. - zna pojęcie konsumpcji i konsumenta, - zna pojęcie i rodzaje zasobów,
WYMAGANIA EDUKACYJNE PRZEDMIOT: Podstawy ekonomii KLASA: I TH NUMER PROGRAMU NAUCZANIA: 2305/T-5 T-3,SP/MEN/1997.07.16 L.p. Dział programu 1. Człowiek - konsument -potrafi omówić podstawy ekonomii, - zna
Bardziej szczegółowoPodstawy metodologiczne ekonomii
Jerzy Wilkin Wykład 2 Podstawy metodologiczne ekonomii Modele w ekonomii Rzeczywistość gospodarcza a jej teoretyczne odwzorowanie Model konstrukcja teoretyczna, będąca uproszczonym odwzorowaniem rzeczywistości
Bardziej szczegółowoSpis treêci. www.wsip.com.pl
Spis treêci Jak by tu zacząć, czyli: dlaczego ekonomia?........................ 9 1. Podstawowe pojęcia ekonomiczne.............................. 10 1.1. To warto wiedzieć już na początku.............................
Bardziej szczegółowoniestacjonarne IZ2106 Liczba godzin Wykład Ćwiczenia Laboratorium Projekt Seminarium Studia stacjonarne 30 0 0 0 0 Studia niestacjonarne 24 0 0 0 0
1. Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Kod kursu Ekonomia stacjonarne ID1106 niestacjonarne IZ2106 Liczba godzin Wykład Ćwiczenia Laboratorium Projekt Seminarium Studia stacjonarne 0 0 0 0 0 Studia niestacjonarne
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne przedmiot "Podstawy ekonomii" Dział I Gospodarka, pieniądz. dopuszczający
Wymagania edukacyjne przedmiot "Podstawy ekonomii" Dział I Gospodarka, pieniądz. wyróżnić potrzeby ekonomiczne, wymienić podstawowe rodzaje środków zaspokajających potrzeby, rozróżnić podstawowe zasoby
Bardziej szczegółowoSYLABUS. 4.Studia Kierunek studiów/specjalność Poziom kształcenia Forma studiów Ekonomia Studia pierwszego stopnia Studia stacjonarne i niestacjonarne
SYLABUS 1.Nazwa przedmiotu Podstawy makroekonomii 2.Nazwa jednostki prowadzącej Katedra Makroekonomii i Stosunków przedmiot Międzynarodowych 3.Kod przedmiotu E/I/A.2 4.Studia Kierunek studiów/specjalność
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE RODZAJ ZAJĘĆ LICZBA GODZIN W SEMESTRZE WYKŁAD ĆWICZENIA LABORATORIUM PROJEKT SEMINARIUM
Politechnika Częstochowska, Wydział Zarządzania PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu Makroekonomia Kierunek Angielski Język Biznesu Forma studiów stacjonarne Poziom kwalifikacji I stopnia Rok II
Bardziej szczegółowoEkonomia wykład 03. dr Adam Salomon
Ekonomia wykład 03 dr Adam Salomon Ekonomia: GOSPODARKA RYNKOWA. MAKROEKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA Ekonomia dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 2 Rynki makroekonomiczne
Bardziej szczegółowoMakroekonomia 1 Wykład 5: Klasyczny model gospodarki zamkniętej
Makroekonomia 1 Wykład 5: Klasyczny model gospodarki zamkniętej Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego PKB jako miara dobrobytu Produkcja w gospodarce Mierzyć już umiemy,
Bardziej szczegółowoPodstawy ekonomii wykład 03. dr Adam Salomon
Podstawy ekonomii wykład 03 dr Adam Salomon Ekonomia: GOSPODARKA RYNKOWA. MAKROEKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA Podstawy ekonomii dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 2 Rynki
Bardziej szczegółowoMakroekonomia 1 Wykład 12: Naturalna stopa bezrobocia i krzywa AS
Makroekonomia 1 Wykład 12: Naturalna stopa bezrobocia i krzywa AS Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego NATURALNA STOPA BEZROBOCIA Naturalna stopa bezrobocia Ponieważ
Bardziej szczegółowoMakroekonomia 1 Wykład 5: Model klasyczny gospodarki (dla przypadku gospodarki zamkniętej)
Makroekonomia 1 Wykład 5: Model klasyczny gospodarki (dla przypadku gospodarki zamkniętej) Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego PKB jako miara dobrobytu Produkcja w gospodarce
Bardziej szczegółowoPodstawy ekonomii wykład I-II. Dr Łukasz Burkiewicz Akademia Ignatianum w Krakowie lukasz.burkiewicz@ignatianum.edu.pl
Podstawy ekonomii wykład I-II Dr Łukasz Burkiewicz Akademia Ignatianum w Krakowie lukasz.burkiewicz@ignatianum.edu.pl Podstawy ekonomii -teoria EKONOMIA nazwą ta posługiwał się Arystoteles (gr. oikos 'dom',
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE
Nazwa przedmiotu: Podstawy ekonomii Kierunek: Inżynieria Środowiska Rodzaj przedmiotu: treści ogólnych, moduł Rodzaj zajęć: wykład Profil kształcenia: ogólnoakademicki Poziom kształcenia: I stopnia Liczba
Bardziej szczegółowoMakroekonomia 1 Wykład 5: Model klasyczny gospodarki (zamkniętej)
Makroekonomia 1 Wykład 5: Model klasyczny gospodarki (zamkniętej) Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Produkcja w gospodarce Mierzyć już umiemy, teraz: wyjaśniamy!!
Bardziej szczegółowoOpis efektów kształcenia dla modułu zajęć
Nazwa modułu: Ekonomia Rok akademicki: 2014/2015 Kod: BGE-3-605-s Punkty ECTS: 6 Wydział: Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Kierunek: Geologia Specjalność: - Poziom studiów: Studia III stopnia Forma
Bardziej szczegółowoKARTA PRZEDMIOTU. 1. Informacje ogólne. Ekonomia R.B5
KARTA PRZEDMIOTU 1. Informacje ogólne Nazwa przedmiotu i kod (wg planu studiów): Kierunek studiów: Poziom kształcenia: Profil kształcenia: Forma studiów: Obszar kształcenia: Koordynator przedmiotu: Prowadzący
Bardziej szczegółowoOPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) dla przedmiotu Makro- i mikroekonomia na kierunku Administracja
Dr hab. Maria Majewska Katedra Nauk Ekonomicznych Poznań, 1.10.2016 r. OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) dla przedmiotu Makro- i mikroekonomia na kierunku Administracja I. Informacje ogólne 1. Nazwa modułu
Bardziej szczegółowoTemat Rynek i funkcje rynku
Temat Rynek i funkcje rynku 1. Rynkowa a administracyjna koordynacja działań gospodarczych 2. Popyt, podaż, cena równowagi 3. Czynniki wpływające na rozmiary popytu 4. Czynniki wpływające na rozmiary podaży
Bardziej szczegółowoMakroekonomia David Begg, Stanley Fisher, Gianluigi Vernasca, Rudiger Dornbusch
Makroekonomia David Begg, Stanley Fisher, Gianluigi Vernasca, Rudiger Dornbusch Makroekonomia jest najczęściej używanym podręcznikiem na pierwszych latach studiów ekonomicznych w większości polskich uczelni.
Bardziej szczegółowoSpis treści. Rozdział I ELEMENTARNE POJĘCIA I PRZEDMIOT EKONOMII
Spis treści Rozdział I ELEMENTARNE POJĘCIA I PRZEDMIOT EKONOMII Wstępne określenie przedmiotu ekonomii 7 Ekonomia a inne nauki 9 Potrzeby ludzkie, produkcja i praca, środki produkcji i środki konsumpcji,
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE
Politechnika Częstochowska, Wydział Zarządzania Nazwa przedmiotu: Ekonomia Ekonomy Kierunek: Rodzaj przedmiotu: obieralny Rodzaj zajęć: wykład, ćwiczenia Matematyka Poziom kwalifikacji: I stopnia Liczba
Bardziej szczegółowo7. Zastosowanie wybranych modeli nieliniowych w badaniach ekonomicznych. 14. Decyzje produkcyjne i cenowe na rynku konkurencji doskonałej i monopolu
Zagadnienia na egzamin magisterski na kierunku Ekonomia 1. Znaczenie wnioskowania statystycznego w weryfikacji hipotez 2. Organizacja doboru próby do badań 3. Rozkłady zmiennej losowej 4. Zasady analizy
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE RODZAJ ZAJĘĆ LICZBA GODZIN W SEMESTRZE WYKŁAD ĆWICZENIA LABORATORIUM PROJEKT SEMINARIUM
Politechnika Częstochowska, Wydział Zarządzania PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu Mikroekonomia Kierunek angielski język biznesu Forma studiów stacjonarne Poziom kwalifikacji I stopnia Rok I Semestr
Bardziej szczegółowoPodstawowe zagadnienia
Podstawowe zagadnienia Każda społeczność staje przed koniecznością rozwiązania trzech podstawowych problemw codziennej egzystencji: - jakie dobra i usługi - co wytwarzać - dla kogo je wytwarzać Ekonomia
Bardziej szczegółowoEKONOMIA. Wykaz podstawowych problemów do studiowania na seminarium doktoranckim rok akademicki 2017/2018
EkonomiaProgramDr2017 dr hab. Jerzy Cz. Ossowski Katedra Nauk Ekonomicznych Wydział Zarządzania i Ekonomii Politechnika Gdańska EKONOMIA Wykaz podstawowych problemów do studiowania na seminarium doktoranckim
Bardziej szczegółowoI = O s KLASYCZNA TEORIA RÓWNOWAGI PRAWO RYNKÓW J. B. SAYA WNIOSKI STOPA RÓWNOWAGI STOPA RÓWNOWAGI TEORIA REALNEJ STOPY PROCENTOWEJ
realna stopa procentowa KLASYCZNA TEORIA RÓWNOWAGI PRAWO RYNKÓW J. B. SAYA koszty produkcji ponoszone przez producentów są jednocześnie wynagrodzeniem za czynniki produkcji (płaca, zysk, renta), a tym
Bardziej szczegółowoEkonomia 1 sem. TM ns oraz 2 sem. TiL ns wykład 06. dr Adam Salomon
1 sem. TM ns oraz 2 sem. TiL ns wykład 06 dr Adam Salomon : ZATRUDNIENIE I BEZROBOCIE 2 Podaż pracy Podaż pracy jest określona przez decyzje poszczególnych pracowników, dotyczące ilości czasu, który chcą
Bardziej szczegółowoNazwisko i Imię zł 100 zł 129 zł 260 zł 929 zł 3. Jeżeli wraz ze wzrostem dochodu, maleje popyt na dane dobro to jest to: (2 pkt)
Nazwisko i Imię... Numer albumu... A 1. Utrata wartości dobra kapitałowego w ciągu roku będąca rezultatem wykorzystania tego dobra w procesie produkcji nazywana jest: (2 pkt) ujemnym przepływem pieniężnym
Bardziej szczegółowoPodstawy ekonomii wykład 01. dr Adam Salomon
Podstawy ekonomii wykład 01 dr Adam Salomon Ekonomia: EKONOMIA. WPROWADZENIE TEORETYCZNE Podstawy ekonomii dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki UM w Gdyni 2 Co to jest Ekonomia? Nie jest łatwo
Bardziej szczegółowoEkonomia - opis przedmiotu
Ekonomia - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Ekonomia Kod przedmiotu 14.2-WP-SOCP-EKON-W_pNadGenAEXKR Wydział Kierunek Wydział Pedagogiki, Psychologii i Socjologii Socjologia Profil ogólnoakademicki
Bardziej szczegółowoEkonomia. turystyka i rekreacja. Jednostka organizacyjna: Kierunek: Kod przedmiotu: TR L - 4. Rodzaj studiów i profil: Nazwa przedmiotu:
Jednostka organizacyjna: Rodzaj studiów i profil: Nazwa przedmiotu: Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku SYLABUS W ROKU AKADEMICKIM 2012/2013 i 2013/2014 Wydział Turystyki i Rekreacji I stopień,
Bardziej szczegółowoSYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (skrajne daty)
Załącznik nr 4 do Uchwały Senatu nr 430/01/2015 SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2016-2019 (skrajne daty) 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Makroekonomia Kod przedmiotu/
Bardziej szczegółowoZAŁOŻENIA. STRONA POPYTOWA (ZAGREGOWANY POPYT P a ): OGÓLNA RÓWNOWAGA RYNKU. STRONA PODAŻOWA (ZAGREGOWANA PODAŻ S a )
przeciętny poziom cen MODEL ZAGREGOWANEGO POPYTU I ZAGREGOWANEJ PODAŻY ZAŁOŻENIA Dochód narodowy (Y) jest równy produktowi krajowemu brutto (PKB). Y = K + I + G Neoklasycyzm a keynesizm Badamy zależność
Bardziej szczegółowoKsięgarnia PWN: Pod red. Romana Milewskiego - Elementarne zagadnienia ekonomii. Spis treści
Księgarnia PWN: Pod red. Romana Milewskiego - Elementarne zagadnienia ekonomii Spis treści Od autorów....................................... 13 Rozdział I. Podstawowe pojęcia i przedmiot ekonomii..............
Bardziej szczegółowoKsięgarnia PWN: Praca zbiorowa pod red. Romana Milewskiego Elementarne zagadnienia ekonomii
Księgarnia PWN: Praca zbiorowa pod red. Romana Milewskiego Elementarne zagadnienia ekonomii Od autorów Rozdział I. Podstawowe pojęcia i przedmiot ekonomii 1. Czym się zajmuje ekonomia? 2. Potrzeby ludzkie,
Bardziej szczegółowoAutorzy książki są pracownikami Katedry Polityki Gospodarczej na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Publikacja prezentuje podstawy ekonomii i polityki gospodarczej przy wykorzystaniu metody instytucjonalnej analizy gospodarki. Zawiera zestaw najważniejszych informacji z historii myśli ekonomicznej, ekonomii
Bardziej szczegółowoOPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) dla przedmiotu Wstęp do ekonomii i przedsiębiorczości na kierunku Prawo
Dr hab. Maria Majewska Katedra Nauk Ekonomicznych Poznań, 1.10.2015 r. OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) dla przedmiotu Wstęp do ekonomii i przedsiębiorczości na kierunku Prawo I. Informacje ogólne 1.
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa do wydania polskiego Przedmowa WPROWADZENIE
Spis treści Przedmowa do wydania polskiego Przedmowa xiii xv WPROWADZENIE l Rozdział l. Ekonomiczne opisanie świata 3 1.1. Stany Zjednoczone 4 1.2. Unia Europejska 10 1.3. Chiny 15 1.4. Spojrzenie na inne
Bardziej szczegółowoMakroekonomia 1 dla MSEMen. Gabriela Grotkowska
Makroekonomia dla MSEMen Gabriela Grotkowska Plan wykładu 5 Model Keynesa: wprowadzenie i założenia Wydatki zagregowane i równowaga w modelu Mnożnik i jego interpretacja Warunek równowagi graficznie i
Bardziej szczegółowoWykład 8. Rachunek dochodu narodowego i model gospodarki
Wykład 8. Rachunek dochodu narodowego i model gospodarki 1. Makroekonomia. Makroekonomia bada gospodarkę narodową jako całość i wpływające na nią wielkości makroekonomiczne oraz ich powiązania. Najważniejszym
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY. Ekorozwojem WYKŁAD ĆWICZENIA LABORATORIUM PROJEKT SEMINARIUM
PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu Kierunek Forma studiów Poziom kwalifikacji Rok Semestr Jednostka prowadząca Osoba sporządzająca Profil Rodzaj przedmiotu MAKROEKONOMIA BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA
Bardziej szczegółowoEkonomika i organizacja
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego Katedra Ekonomiki i Organizacji Przedsiębiorstw Ekonomika i organizacja produkcji Ekonomika i organizacja produkcji Wymiar godzinowy: 30 h wykładów Wykłady zakończone
Bardziej szczegółowoMakroekonomia 07.03.2008r
Makroekonomia 07.03.2008r CREATED BY HooB Czynniki określające poziom konsumpcji i oszczędności Dochody dyspozycyjne gospodarstw domowych dzielą się na konsumpcję oraz oszczędności. Konsumpcja synonim
Bardziej szczegółowoOPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) dla przedmiotu Mikro- i makroekonomia na kierunku Administracja
OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) dla przedmiotu Mikro- i makroekonomia na kierunku Administracja I. Informacje ogólne 1. Nazwa modułu : Mikro-i makroekonomia 2. Kod modułu : MME (10-MME-a1-s; 10-MME-a1-ns)
Bardziej szczegółowoImiona, nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego Beata Harasim / mgr
Tryb studiów Stacjonarne Nazwa kierunku studiów Finanse i Rachunkowość Poziom studiów Stopień pierwszy Rok studiów/ semestr II/III i IV Specjalność Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Suwałkach SYLLABUS
Bardziej szczegółowoMODEL AS-AD. Dotąd zakładaliśmy (w modelu IS-LM oraz w krzyżu keynesowskim), że ceny w gospodarce są stałe. Model AS-AD uchyla to założenie.
MODEL AS-AD Dotąd zakładaliśmy (w modelu IS-LM oraz w krzyżu keynesowskim), że ceny w gospodarce są stałe. Model AS-AD uchyla to założenie. KRZYWA AD Krzywą AD wyprowadza się z modelu IS-LM Każdy punkt
Bardziej szczegółowoEkonomista jako naukowiec. Myśleć jak ekonomista. W tym rozdziale odpowiemy na pytania: Ekonomiści odgrywają podwójną rolę:
2 Myśleć jak ekonomista P R I N C I P L E S O F MICROECONOMICS F O U R T H E D I T I O N N. G R E G O R Y M A N K I W PowerPoint Slides by Ron Cronovich 2007 Thomson South-Western, all rights reserved
Bardziej szczegółowoGospodarka rynkowa. Rynkowy mechanizm popytu i podaży. Agnieszka Stus
Gospodarka rynkowa. Rynkowy mechanizm popytu i podaży. Agnieszka Stus Zagadnienia Rynki elastyczne i zmonopolizowane. Funkcje popytu i podaży (położenie, przesunięcie). Równowaga rynkowa. Prawo popytu
Bardziej szczegółowoRzadkość. Zasoby. Potrzeby. Jedzenie Ubranie Schronienie Bezpieczeństwo Transport Podróże Zabawa Dzieci Edukacja Wyróżnienie Prestiż
Wykład: EKONOMIA Ekonomia Ekonomia - nauka badająca, jak ludzie radzą sobie z rzadkością, czyli sytuacją w której niegraniczone potrzeby zestawiamy z ograniczonymi zasobami. Rzadkość Rzadkość jest podstawowym
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE. Katedra Regionalistyki i Zarządzania Ekorozwojem Osoba sporządzająca
Politechnika Częstochowska, Wydział Zarządzania PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu Mikroekonomia Kierunek Logistyka Forma studiów stacjonarne Poziom kwalifikacji I stopnia Rok I Semestr I Jednostka
Bardziej szczegółowoPopyt, podaż i wszystko co z Nimi związane. Mgr Michał Ferdzyn SWSPiZ
Popyt, podaż i wszystko co z Nimi związane Mgr Michał Ferdzyn SWSPiZ POPYT to zależność pomiędzy ilością dobra, którą chcą i mogą kupić konsumenci, a ceną tego dobra. Popyt jest przedstawiany za pomocą
Bardziej szczegółowoEkonomia. zasady prowadzenia gospodarstwa domowego. Oikos dom Nomos prawo
Oikos dom Nomos prawo Ekonomia zasady prowadzenia gospodarstwa domowego EKONOMIA jest nauką o tym, jak jednostki i całe społeczeństwa decydują o wykorzystaniu rzadkich zasobów które mogą mieć także inne,
Bardziej szczegółowoNazwa modułu w języku angielskim Macroeconomics Obowiązuje od roku akademickiego 2013/2014
KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Z-ZIPN1-015 Nazwa modułu Makroekonomia Nazwa modułu w języku angielskim Macroeconomics Obowiązuje od roku akademickiego 2013/2014 A. USYTUOWANIE MODUŁU W SYSTEMIE
Bardziej szczegółowoMakroekonomia - opis przedmiotu
Makroekonomia - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Makroekonomia Kod przedmiotu 14.3-WK-MATP-Ma-W-S14_pNadGen6IRKR Wydział Kierunek Wydział Matematyki, Informatyki i Ekonometrii Matematyka
Bardziej szczegółowodr Bartłomiej Rokicki Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW
Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW Model klasyczny podstawowe założenia Podstawowe założenia modelu są dokładnie takie same jak w modelu klasycznym gospodarki
Bardziej szczegółowoMatryca efektów kształcenia w odniesieniu do form zajęć
Nazwa modułu: Ekonomia Rok akademicki: 2015/2016 Kod: ZIP-3-803-s Punkty ECTS: 4 Wydział: Zarządzania Kierunek: Inżynieria Produkcji Specjalność: - Poziom studiów: Studia III stopnia Forma i tryb studiów:
Bardziej szczegółowoEKONOMIA TOM 1 WYD.2. Autor: PAUL A. SAMUELSON, WILLIAM D. NORDHAUS
EKONOMIA TOM 1 WYD.2 Autor: PAUL A. SAMUELSON, WILLIAM D. NORDHAUS Przedmowa CZĘŚĆ I. PODSTAWOWE POJĘCIA Rozdział 1. Podstawy ekonomii 1.1. Wprowadzenie Niedobór i efektywność: bliźniacze tematy ekonomii
Bardziej szczegółowoTechnikum Nr 2 im. gen. Mieczysława Smorawińskiego w Zespole Szkół Ekonomicznych w Kaliszu
Technikum Nr 2 im. gen. Mieczysława Smorawińskiego w Zespole Szkół Ekonomicznych w Kaliszu Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z obowiązkowych
Bardziej szczegółowoWykład 9. Model ISLM
Makroekonomia 1 Wykład 9 Model ISLM Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Nasza mapa drogowa Krzyż keynesowski Teoria preferencji płynności Krzywa IS Krzywa LM Model ISLM
Bardziej szczegółowo1) Granica możliwości produkcyjnych Krzywa transformacji jest to zbiór punktów reprezentujących różne kombinacje ilościowe dwóch produktów, które gospodarka narodowa może wytworzyć w danym okresie przy
Bardziej szczegółowoDr hab. Magdalena Knapińska, prof. nadzw. UEP Katedra Makroekonomii i Historii Myśli Ekonomicznej
Dr hab. Magdalena Knapińska, prof. nadzw. UEP Katedra Makroekonomii i Historii Myśli Ekonomicznej Terminy konsultacji: E-mail: magdalena.knapinska@ue.poznan.pl Inne przedmioty: Makroekonomia (wykłady i
Bardziej szczegółowo6.4. Wieloczynnikowa funkcja podaży Podsumowanie RÓWNOWAGA RYNKOWA Równowaga rynkowa w ujęciu statycznym
Spis treœci Przedmowa do wydania ósmego... 11 Przedmowa do wydania siódmego... 12 Przedmowa do wydania szóstego... 14 1. UWAGI WSTĘPNE... 17 1.1. Przedmiot i cel ekonomii... 17 1.2. Ekonomia pozytywna
Bardziej szczegółowoKarta (sylabus) modułu/przedmiotu Studia III stopnia
Karta (sylabus) modułu/przedmiotu Studia III stopnia Przedmiot: Ekonomia Rok: II Semestr: III Rodzaj zajęć Wykład 30 Ćwiczenia - Laboratorium - Projekt - punktów ECTS: 3 Cel przedmiotu C1 Zaznajomienie
Bardziej szczegółowoHistoria ekonomii. Mgr Robert Mróz. Leon Walras
Historia ekonomii Mgr Robert Mróz Leon Walras 06.12.2016 Leon Walras (1834 1910) Jeden z dwóch ojców neoklasycznej mikroekonomii (drugim Marshall) Nie był tak dobrym matematykiem jak niektórzy inni ekonomiści
Bardziej szczegółowoWYKŁAD 2. Problemy makroekonomii i wielkości makroekonomiczne
WYKŁAD 2 Problemy makroekonomii i wielkości makroekonomiczne PLAN WYKŁADU Przedmiot makroekonomii Wzrost gospodarczy stagnacja wahania koniunktury Inflacja bezrobocie Krzywa Phillipsa (inflacja a bezrobocie)
Bardziej szczegółowoDeterminanty dochody narodowego. Analiza krótkookresowa
Determinanty dochody narodowego. Analiza krótkookresowa Ujęcie popytowe Według Keynesa, dosyć częstą sytuacją w gospodarce rynkowej jest niepełne wykorzystanie czynników produkcji. W związku z tym produkcja
Bardziej szczegółowoJanina Godłów-Legiędź
Janina Godłów-Legiędź I. Mikroekonomia 1. Przedmiot ekonomii i pojęcia wstępne. Typy systemów ekonomicznych. 2. Rynki produktów. Popyt. Podaż. Cena. 3. Przedsiębiorstwo. 4. Teoria podziału. Rynki czynników
Bardziej szczegółowoSpis treści. Od autorów Przedmowa do wydania trzeciego E. Kwiatkowski
Spis treści Od autorów Przedmowa do wydania trzeciego E. Kwiatkowski CZĘŚĆ I. WPROWADZENIE DO EKONOMII Rozdział 1. Podstawowe pojęcia i przedmiot ekonomii S. Krajewski, R. Milewski 1.1. Czym się zajmuje
Bardziej szczegółowoMAKROEKONOMIA 2. Wykład 14. Inwestycje. dr Dagmara Mycielska dr hab. Joanna Siwińska - Gorzelak
MAKROEKONOMIA 2 Wykład 14. Inwestycje dr Dagmara Mycielska dr hab. Joanna Siwińska - Gorzelak 2 Plan wykładu Inwestycje a oczekiwania. Neoklasyczna teoria inwestycji i co z niej wynika Teoria q Tobina
Bardziej szczegółowoWYKŁAD. Makroekonomiczna równowaga na rynku
WYKŁAD Makroekonomiczna równowaga na rynku POPYT JAKO AGREGAT EKONOMICZNY (AD) Zagregowany popyt zależność między całkowitą ilością dóbr i usług (realny PKB) jaką podmioty gospodarcze (przedsiębiorstwa,
Bardziej szczegółowoMAKROEKONOMIA 2. Wykład 1. Model AD/AS - powtórzenie. Dagmara Mycielska Joanna Siwińska - Gorzelak
MAKROEKONOMIA 2 Wykład 1. Model AD/AS - powtórzenie Dagmara Mycielska Joanna Siwińska - Gorzelak Plan wykładu 1. Krótkookresowe wahania koniunktury Dynamiczny model zagregowanego popytu i podaży: skutki
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE. Mikroekonomia. niestacjonarne. I stopnia. dr Olga Ławińska. ogólnoakademicki. podstawowy
Politechnika Częstochowska, Wydział Zarządzania PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu Kierunek Forma studiów Poziom kwalifikacji Rok Semestr Jednostka prowadząca Osoba sporządzająca Profil Rodzaj
Bardziej szczegółowoInwestycje (I) Konsumpcja (C)
Determinanty dochodu narodowego Zadanie 1 Wypełnij podaną tabelę, wiedząc, że wydatki konsumpcyjne stanowią 80% dochody narodowego, inwestycje są wielkością autonomiczną i wynoszą 1.000. Produkcja i dochód
Bardziej szczegółowodr Bartłomiej Rokicki Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW
Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW Model klasyczny podstawowe założenia Podstawowe założenia modelu są dokładnie takie same jak w modelu klasycznym gospodarki
Bardziej szczegółowoPodana tabela przedstawia składniki PKB pewnej gospodarki w danym roku, wyrażone w cenach bieżących (z tego samego roku).
Zadanie 1 Podana tabela przedstawia składniki PKB pewnej gospodarki w danym roku, wyrażone w cenach bieżących (z tego samego roku). Składniki PKB Wielkość (mld) Wydatki konsumpcyjne (C ) 300 Inwestycje
Bardziej szczegółowoEKONOMIA wykład 3 TEORIA WYBORU KONSUMENTA. Prowadzący zajęcia: dr inż. Magdalena Węglarz Politechnika Wrocławska Wydział Informatyki i Zarządzania
EKONOMIA wykład 3 TEORIA WYBORU KONSUMENTA Prowadzący zajęcia: dr inż. Magdalena Węglarz Politechnika Wrocławska Wydział Informatyki i Zarządzania PLAN WYKŁADU 1. Model wyboru konsumenta 1. Dochód konsumenta
Bardziej szczegółowoZ-0008z Makroekonomia Macroeconomics. Zarządzanie i Inżynieria Produkcji I stopień Ogólnoakademicki. Podstawowy Obowiązkowy Polski Semestr drugi
KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Z-0008z Makroekonomia Macroeconomics Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2012/2013 A. USYTUOWANIE MODUŁU W SYSTEMIE
Bardziej szczegółowoEKONOMIA wykład 4 TEORIA POSTĘPOWANIA PRODUCENTA
EKONOMIA wykład 4 TEORIA POSTĘPOWANIA PRODUCENTA Prowadzący zajęcia: dr inż. Magdalena Węglarz Politechnika Wrocławska Wydział Informatyki i Zarządzania PLAN WYKŁADU 1. Krótkookresowa teoria produkcji
Bardziej szczegółowoPodstawy ekonomii WSTĘP I EKONOMICZNE MYŚLENIE. Opracowanie: dr Tomasz Taraszkiewicz
Podstawy ekonomii WSTĘP I EKONOMICZNE MYŚLENIE Opracowanie: dr Tomasz Taraszkiewicz Wstęp ekonomiczne myślenie Wstęp - ekonomiczne myślenie wybrane myśli przewodnie Minimalizacja nakładów Maksymalizacja
Bardziej szczegółowopod redakcją Zofii Dach i Bogumiły
Polskie Towarzystwo Ekonomiczne pod redakcją Zofii Dach i Bogumiły Szopy Kraków 2004 AUTORZY: Zofia Dach - rozdziały 3, 7, 9,12 Stanisław Miklaszewski - rozdziały l, 2, 4, 10, 11 Artur Pollok - rozdział
Bardziej szczegółowoJanusz Biernat. Polityka pieniężna w Polsce w warunkach płynnego kursu walutowego
Janusz Biernat Polityka pieniężna w Polsce w warunkach płynnego kursu walutowego Warszawa 2006 Recenzent prof. dr hab. Eugeniusz Mazurkiewicz skład i Łamanie GrafComp s.c. PROJEKT OKŁADKI GrafComp s.c.
Bardziej szczegółowoWZROST GOSPODARCZY DEFINICJE CZYNNIKI WZROSTU ZRÓWNOWAŻONY WZROST WSKAŹNIKI WZROSTU GOSPODARCZEGO ROZWÓJ GOSPODARCZY. wewnętrzne: zewnętrzne:
DEFINICJE WZROST GOSPODARCZY ROZWÓJ GOSPODARCZY 1. Wzrost gospodarczy zmiany ilościowe: powiększanie się z okresu na okres podstawowych wielkości makroekonomicznych takich jak czy konsumpcja, inwestycje
Bardziej szczegółowoWzrost gospodarczy definicje
Wzrost gospodarczy Wzrost gospodarczy definicje Przez wzrost gospodarczy rozumiemy proces powiększania podstawowych wielkości makroekonomicznych w gospodarce, a w szczególności proces powiększania produkcji
Bardziej szczegółowodr Bartłomiej Rokicki Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW
Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW Model klasyczny podstawowe założenia W modelu klasycznym wielkość PKB jest określana przez stronę podażową. Mamy 2 czynniki
Bardziej szczegółowoOpis efektów kształcenia dla modułu zajęć
Nazwa modułu: Ekonomia Rok akademicki: 2015/2016 Kod: MEI-1-501-s Punkty ECTS: 1 Wydział: Inżynierii Metali i Informatyki Przemysłowej Kierunek: Edukacja Techniczno Informatyczna Specjalność: - Poziom
Bardziej szczegółowoT. Łuczka Kapitał obcy w małym i średnim przedsiębiorstwie. Wybrane aspekty mikro i makroekonomii
Teresa Łuczka Godziny konsultacji: 12 13.30 poniedziałek 15 16 wtorek p. 306 Strzelecka T. Łuczka Kapitał obcy w małym i średnim przedsiębiorstwie. Wybrane aspekty mikro i makroekonomii WYKŁAD 1 (26.02)
Bardziej szczegółowoMakroekonomia 1 Wykład 12: Zagregowany popyt i zagregowana podaż
Makroekonomia 1 Wykład 12: Zagregowany popyt i zagregowana podaż Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Horyzont czasu w makroekonomii Długi okres Ceny są elastyczne i
Bardziej szczegółowoMakroekonomia 1 Wykład 12: Naturalna stopa bezrobocia
Makroekonomia 1 Wykład 12: Naturalna stopa bezrobocia Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego NATURALNA STOPA BEZROBOCIA Naturalna stopa bezrobocia Ponieważ bezrobocie frykcyjne
Bardziej szczegółowoROZDZIAŁ 7 WPŁYW SZOKÓW GOSPODARCZYCH NA RYNEK PRACY W STREFIE EURO
Samer Masri ROZDZIAŁ 7 WPŁYW SZOKÓW GOSPODARCZYCH NA RYNEK PRACY W STREFIE EURO Najbardziej rewolucyjnym aspektem ogólnej teorii Keynesa 1 było jego jasne i niedwuznaczne przesłanie, że w odniesieniu do
Bardziej szczegółowoMIKROEKONOMIA. Wykład 3 Mikroanaliza rynku 1 MIKROANALIZA RYNKU
Wykład 3 Mikroanaliza rynku 1 MIKROANALIZA RYNKU 1. POPYT Popyt (zapotrzebowanie) - ilość towaru, jaką jest skłonny kupić nabywca po ustalonej cenie rynkowej, dysponując do tego celu odpowiednim dochodem
Bardziej szczegółowoEkonomia menedżerska William F. Samuelson, Stephen G. Marks
Ekonomia menedżerska William F. Samuelson, Stephen G. Marks Ekonomia menedżerska to doskonale opracowany podręcznik, w którym przedstawiono najważniejsze problemy decyzyjne, przed jakimi stają współcześni
Bardziej szczegółowoTechnikum Nr 2 im. gen. Mieczysława Smorawińskiego w Zespole Szkół Ekonomicznych w Kaliszu
Technikum Nr 2 im. gen. Mieczysława Smorawińskiego w Zespole Szkół Ekonomicznych w Kaliszu Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z obowiązkowych
Bardziej szczegółowoDEFINICJA RYNKU Wrzoska Balcerowicza
DEFINICJA RYNKU Wg W. Wrzoska: rynek to ogół stosunków zachodzących między podmiotami uczestniczącymi w procesach wymiany. Tymi podmiotami są sprzedawcy i nabywcy, którzy reprezentują podaż, popyt, a także
Bardziej szczegółowo