Ekonomika i organizacja

Transkrypt

1 Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego Katedra Ekonomiki i Organizacji Przedsiębiorstw Ekonomika i organizacja produkcji Ekonomika i organizacja produkcji Wymiar godzinowy: 30 h wykładów Wykłady zakończone zaliczeniem pisemnym Prace o charakterze ćwiczeń realizowane na zajęciach i częściowo poza nimi oraz prace o charakterze symulacji na zajęciach. Dr inż. Ludwik Wicki Wyniki prac będą uwzględniane w ocenie końcowej (do 20% oceny zależnie od wyników). Literatura Piasecki B. (red.) 1999: Ekonomika i zarządzanie małą firmą. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa Durlik I. 2004: Inżynieria zarządzania. Cz.1 Strategie organizacji produkcji nowe koncepcje zarządzania. Wydawnictwo Placet, Warszawa Kapusta F. 2003: Teoria agrobiznesu. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław Lysons K. 2004: Zakupy zaopatrzeniowe. PWE Warszawa Muhleman A., Oakland J. Lockyer G. 2001: Zarządzanie. Produkcji i usługi. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa Pająk E. 2006: Zarządzanie produkcją. Produkt, technologia, organizacja. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa Wybrane zagadnienia przedmiotu Ekonomika i organizacja produkcji Wprowadzenie. Podstawowe pojęcia ekonomii. Popyt, podaż, równowaga rynkowa Miejsce ekonomik szczegółowych wśród nauk ekonomicznych Pojęcie produkcji i systemu produkcyjnego Produkcja jako dział przedsiębiorstwa przemysłowego, rolniczego. Ekonomika skali produkcji Efektywna skala działalności cztery podejścia Prawo malejących przychodów z działalności Degresja i progresja kosztów produkcji Wybrane zagadnienia przedmiotu Ekonomika i organizacja produkcji Lokalizacja biznesu Czas w funkcjonowaniu firmy Analiza kosztów Wartość informacji Podejmowanie decyzji w warunkach niepewności Podejmowanie decyzji w warunkach niepewności Planowanie przedsięwzięć inwestycyjnych i ich ocena Franchising, faktoring, outsourcing, leasing Produkcja, koszty nakłady, efektywność, planowanie, podejmowanie decyzji, kredytowanie Wykład 1. godziny: 1-2 1

2 Definicja ekonomii Definicja ekonomii Ekonomia to nauka zajmująca się badaniem zachowania podmiotów gospodarczych w dziedzinie wykorzystania ograniczonych środków, które mogą być w rozmaity sposób zastosowane w sferze produkcji, podziału, wymiany i konsumpcji. W badaniach tych stara się ona ustalić określone prawidłowości ekonomiczne, którym często nadaje się rangę obiektywnych praw ekonomicznych. Ekonomia jest nauką gromadzącą i porządkującą wiedzę o gospodarowaniu. Ważnym elementem stwierdzenia jest to, że środki stojące w dyspozycji zarówno pojedynczego podmiotu gospodarczego, jak i całego społeczeństwa, są ograniczone. Każde społeczeństwo, nawet najbogatsze żyje w świecie rzadkości, co oznacza, że ludzie chcą konsumować więcej niż są w stanie wytworzyć. Ekonomia Ekonomia Ekonomia bada zachowania człowieka o ile zostały one spowodowane zależnościami między subiektywnymi celami, a względnym niedoborem i środkami alternatywnie przydatnymi. Wszystkie zagadnienia związane z dobrami oraz ich nabywaniem, rozdzielaniem i użytkowaniem nazywamy problemami ekonomicznymi. Ekonomia bada zachowania człowieka o ile zostały one spowodowane zależnościami między subiektywnymi celami, a względnym niedoborem i środkami alternatywnie przydatnymi. Wszystkie zagadnienia związane z dobrami oraz ich nabywaniem, rozdzielaniem i użytkowaniem nazywamy problemami ekonomicznymi. Przedmiot badań ekonomii Język ekonomii Przedmiotem badań ekonomii jest społeczeństwo. Bada ona indywidualne zachowania ludzkie, związki między ludźmi lub grupami ludzkimi i instytucje społeczne. Próbuje stwierdzić, jak najlepiej rozwiązać sprzeczność między rzadkością zasobów a nieograniczonością potrzeb. Ekonomia, jak każda nauka, posiada swój aparat pojęciowy specyficzny język, którym objaśnia rzeczywistość. Istnieje powiedzenie, że, każdy wie, czym zajmuje się ekonomia, ale nikt nie rozumie jej języka. 2

3 Nauki empiryczne Język ekonomii fizyka, chemia, biologia Martwa i żywa przyroda psychologia, medycyna ekonomia prawo, socjologia, nauki o języku jednostka i grupy ludzkie Pojęcia stosowane w ekonomii to, na przykład określenia takich kategorii ekonomicznych, jak: popyt, podaż inflacja, produkt krajowy brutto, bezrobocie, koszt, cena, dochód. Mikro- i makroekonomia Mikroekonomia Ekonomię możemy podzielić na dwie : mikroekonomię i makroekonomię. Mikroekonomia zajmuje się pojedynczymi podmiotami (np. przedsiębiorstwami, pojedynczymi osobami). Makroekonomia bada zjawiska związane z gospodarowaniem całego społeczeństwa (np. kraju, grupy krajów). Mikroekonomia zajmuje się badaniem postępowania indywidualnych uczestników gospodarki rynkowej, tj. konsumentów i producentów. Stosuje takie narzędzia, jak: krzywa popytu i podaży, teoria racjonalnego wyboru, kategorie kosztów, zysku, stopy procentowej w warunkach konkurencji doskonałej i niedoskonałej, a także monopolu. Makroekonomia Metoda ekonomii Makroekonomia zajmuje się współzależnościami w całej gospodarce narodowej, między wielkimi agregatami, takimi jak: dochód narodowy, konsumpcja, inwestycje, oszczędności, zasób kapitału, wydajność pracy, kapitałochłonność produkcji, bilans handlowy, bilans płatniczy, budżet państwa. Metoda ekonomistów polega na: 1. obserwacji gospodarowania, 2. klasyfikacja zjawisk, 3. uogólnianiu (indukcji) 4. wnioskowaniu (dedukcji), 5. krytyce. 3

4 Metoda ekonomii Model Obserwacja jest to celowe spostrzeganie zmysłowe. Klasyfikacja porządkuje przedmioty na grupy podobne. Indukcja jest to uogólnianie wyników obserwacji w celu nazwania powtarzających się związków działań, z których składa się gospodarowanie. Ważnym narzędziem, którym posługują się ekonomiści jest model. Jest to uogólnienie określonego fragmentu rzeczywistości. Dedukcja to wnioskowanie logiczne, dzięki któremu, na podstawie uznania prawdziwości pewnych sądów uznajemy prawdziwość innych sądów. Krytyka polega na konfrontacji teorii ekonomicznej z rzeczywistością. Dobra i zasoby Dobra i zasoby Dobrem jest wszystko, co zaspokaja potrzeby: rzecz (np. stół), usługa (np. strzyżenie, przejazd autobusem), prawo (np. prawa autorskie do tekstu książki, do znaku firmy Blikle). Zwykle dobra powstają w procesie produkcji, chociaż istnieją także dobra dane nam przez naturę bezpośrednio, np. powietrze, światło słoneczne. Są to dobra wolne. Zasoby W procesie gospodarowania zużywa się zasoby (inaczej: czynniki produkcji), czyli dobra niezbędne do wytwarzania innych dóbr. Zasoby są rzadkie, co oznacza, że jest ich mniej niż potrzeba. Z tego powodu ograniczone środki mogą być alokowane w rozmaity sposób. Rozdysponowanie środków (zasobów) pomiędzy różne konkurujące ze sobą cele nazywamy w ekonomii alokacją. Podmioty w gospodarce Podmioty w gospodarce W gospodarce funkcjonuje wiele różnych podmiotów gospodarujących, między którymi zachodzą określone więzi gospodarcze, przyjmujące różne postacie (ceny, wynagrodzenia, podatki, kredyty, procenty, zasiłki). Wyróżniamy następujące podmioty uczestniczące w gospodarowaniu: gospodarstwa domowe, gospodarstwa rolne, przedsiębiorstwa, instytucje bankowe i finansowe, państwo. 4

5 Podział ekonomii na dyscypliny szczegółowe Nauka ekonomii Ekonomia ogólna Ekonomia gospodarcza mikroekonomiczne makroekonomiczne kwantytywne ekonomiczne związane z zarządza-niem sprawo-zdawczo ść finansowa teoria dobrobytu ekonomia polityczna zachowania konsumenckie zachowania producentów teoria ceny makroekonomia ekonomia monetarna finanse publiczne międzynarodo-we stosunki ekonomiczne ekonometria statystyka ekonomiczna ekonomia matematyczna ekonometria przedsiębiorstw koszty finansowanie organizacja księgowość rewizja ksiąg handlowych Specjalizacje przedmiotowe (ekonomiki szczegółowe) ekonomika rolnictwa ekonomika ochrony środowiska ekonomika rozwoju gospodarczego ekonomika transportu ekonomika turystyki ekonomika ochrony zdrowia 5