Informacja techniczna

Transkrypt

1 Informacja techniczna - codzienna korzyść dla zdrowia WSTĘP Wzrastająca świadomość ludzi na temat powiązania diety oraz zdrowia wiąże się ze wzrostem oczekiwań w odniesieniu do produktów spożywczych, które poprzez dostarczanie wartości odżywczych są w stanie wpłynąć na poprawę zdrowia. Badania dowodzą, że spożywanie wraz z żywnością pewnych szczepów przyjaznych bakterii probiotycznych w istotnym stopniu pomaga utrzymać delikatną równowagę pomiędzy bakteriami w organizmie. Dzisiaj wiadomo już, że jest to krytyczny czynnik decydujący o naszym dobrym samopoczuciu. Probiotyki są to żywe mikroorganizmy, które w sytuacji, gdy występują w odpowiedniej ilości, dają korzyści organizmowi gospodarza. FAO/WHO 2001 Większość probiotyków to lactobacillusy bądź bifidobacterie, aczkolwiek inne mikroorganizmy wykazywały właściwości probiotyczne. Korzystne działanie probiotyków objawią się bądź przez ograniczenie różnych czynników chorobotwórczych bądź przez poprawę naturalnych funkcji organizmu. Dotychczasowe badanie tych efektów, dotyczą głównie dwóch obszarów: dobrego stanu układu pokarmowego korzystnej modyfikacji systemu odpornościowego. Te dwa obszary są również w Danisco głównymi tematami badań. Korzyści, których mogą dostarczać probiotyki jest wiele i są one lepiej lub bardziej udowodnione. Należy podkreślić, że każdy szczep probiotyczny ma swoje specyficzne korzyści zdrowotne, jak również to, że nie każdy probiotyk wywołuje wszystkie korzyści zdrowotne jemu przypisane. Ponadto, kiedy jeden szczep probiotyczny ma różne korzyści zdrowotne, to nie można zakładać, że inne szczepy mają podobne właściwości, nawet w przypadku, gdy są z tego samego gatunku. Pochodzenie szczepu bakterii probiotycznych np. układ pokarmowy człowieka, nie jest gwarancją warunków wyjściowych do osiągnięcia właściwości probiotyku. Aby szczep probiotyczny odniósł sukces, musi spełniać wiele wymagań, które poprawią jego funkcjonalność w przewodzie pokarmowym po jego spożyciu oraz zwiększają jego przeżywalność w produkcie. Podstawowym wymogiem jest, aby szczep był bezpieczny. Ponadto szczep musi być odporny na działanie kwasów i soli żółciowych oraz musi przylegać do błony śluzowej przewodu pokarmowego, umożliwiając mu przejściową kolonizację przewodu pokarmowego. Innym istotnym czynnikiem są potwierdzone klinicznie korzyści zdrowotne. Dodatkowo szczep musi mieć dobre właściwości technologiczne, włączając w to zdolność do przeżywania w produkcie, jak również musi być neutralny lub korzystnie wpływać na smak końcowego produktu. Jedyną pewną drogą określenia prawdziwej jakości i wartości szczepu probiotycznego są systematyczne badania in vitro oraz in vivo, a w szczególności badania kliniczne z udziałem ludzi. Wszystkie te właściwości zostały oszacowane dla Bifidobacterium lactis HN019. CHARAKTERYSTYKA SZCZEPU Bifidobacterie zostały odkryte w roku 1899 w kale niemowląt karmionych piersią i zaczęto uważać, że są one jedną z głównych przyczyn ich lepszej odporności na choroby. Dzisiaj wiadomo już, że bifidobacterie odgrywają kluczową rolę wśród mikroflory jelitowej człowieka podczas jego całego życia. Na przykład pacjenci cierpiący na chorobę Cohna mają często znacząco niższy poziom bifidobakterii w kale niż osoby zdrowe, [10]. To samo dotyczy dzieci cierpiących na alergie [12]. Niemowlęta mają zwykle większą frakcje bifidobakterii w stolcu niż osoby dorosłe. Oznacza to, że ph ich stolca jest niższe, co pozytywnie wpływa na hamowanie rozwoju mikroorganizmów patogennych. Zatem im większy udział bifidobakterii w jelitach, tym korzystniej dla zdrowia. SELEKCJA / POCHODZENIE I TAKSONOMIA jest owocem trwającego pięć lat projektu badawczego prowadzonego przez New Zealand Milk and Health Research Centre (Centrum Badawcze Mleka i Zdrowia w Nowej Zelandii), New Zealand Dairy Research Institute (Instytut Badawczy Mleczarstwa w Nowej Zelandii) oraz innych międzynarodowych ośrodków badawczych. Naukowa nazwa szczepu brzmi: Bifidobacterium animalis subsp. lactis subsp. nov. HN019 [16]. Do identyfikacji szczepu zostały wykorzystane nowoczesne metody biologii molekularnej, takie jak: homologia DNA/DNA oraz analizy SDS-page oraz specyficzna dla szczepu PCRprimers [18]. Tłumaczenie wersji oryginalnej: Magdalena Braś; opracowała: Małgorzata Milewska 1

2 Instytut Badawczy Mleczarstwa w Nowej Zelandii przeanalizował pod względem właściwości probiotycznych swoją szeroką (ponad 2000 szczepów) kolekcję lactobacillusów i bifidobacterii. Po wstępnej selekcji zakwalifikowano 200 szczepów do dokładniejszych badań. Spośród tych 200 przebadanych szczepów, wybrano Bifidobacterium lactis HN019, pochodzenia mleczarskiego, z uwagi na jego odporność na żółć i niskie ph, co wykazano w badaniach in vitro. BEZPIECZEŃSTWO Lactobacillusy i bifidobacterie uważane są za bezpieczne, z uwagi na długoletnia historię ich stosowania w mlecznych produktach fermentowanych, ich wszechobecność w jelitach i narządach moczopłciowych człowieka oraz niezwykle rzadki związek z występowaniem chorób [11]. W celu zbadania bezpieczeństwa, przeprowadzono wnikliwe i długotrwałe badania toksyczności na myszach. Wysoka dawka szczepu (10 11 bakterii) nie wywoływała niekorzystnego wpływu na zdrowie myszy [30]. Także po przedłużonym podawaniu (4 tygodnie) w wysokiej dziennej dawce (2.5 x bakterii/kg masy ciała) nie zaobserwowano szkodliwości dla zdrowia [29]. Ponadto szczepy te nie przemieszczają się do innych organów poza jelito [24,30], co wynika z niezdolności do degradacji śluzu jelitowego [24], a więc nie oddziaływują na barierę ochronną, którą on stanowi. Badania z udziałem zwierząt potwierdziły, że podczas podawania, nie zaobserwowano żadnego niekorzystnego wpływu [24]. Szczep ten był recenzowany przez wiele komitetów etycznych pod kątem jego przydatności do badań klinicznych z udziałem ludzi, uzyskując zapewnienie ekspertów z dziedziny medycyny i nauki odnośnie jego bezpieczeństwa. Nie jest on także źródłem zdolnych do transmisji genów odporności na antybiotyki [28], dlatego tez nie będzie przyczyniał się do jej rozszerzenia. FUNKCJONALNOŚĆ W UKŁADZIE POKARMOWYM Aby zapewnić korzyści zdrowotne probiotyk musi przeżywać i być aktywnym w przewodzie pokarmowym. Badania in vitro wykazały, że jest zdolny do wytrzymywania warunków niskiego ph, podobnych do panujących w żołądku oraz przeżywania działania żółci w koncentracji, jaka występuje w dwunastnicy. Właściwości te potwierdzono poprzez selekcję szczepu spośród ponad 2000 potencjalnych kandydatów [18]. Interakcja z błoną śluzową jelita jest szczególnie ważna z wielu powodów. Przywieranie bakterii probiotycznych do błony śluzowej jelita może przedłużać czas ich rezydowania w jelicie [14]. Ta interakcja z błoną śluzową pozostawia probiotyk w ścisłym kontakcie z jelitowym systemem immunologicznym, dając mu lepsze możliwości modelowania reakcji immunologicznych. Może to również chronić przed zewnętrznymi patogenami poprzez ograniczenie ich zdolność zasiedlania się w jelicie. wykazuje zdolność adhezji do różnych typów hodowlanych komórek nabłonka, w stopniu podobnym lub wyższym niż inne szczepy probiotyczne [9], rys.1. Po spożyciu Bifidobacterium lactis HN019 zostaje on wykryty w fekaliach [8]. Rys.1. Adhezja Bifidobacterium lactis HN019 do komórek nabłonka jelita człowieka (Caco-2) in vitro. W ten sposób wyniki badań in vitro, zostały potwierdzone w badaniach z udziałem ludzi szczep przeżywa przejście przez przewód pokarmowy. Obecność w jelicie spożytych szczepów probiotycznych jest czasowa. Dlatego tak ważne jest regularna konsumpcja produktów zawierających probiotyki, w celu zapewnienia ich właściwego poziomu w jelitach. MODULACJA UKŁADU IMMUNOLOGICZNEGO Optymalnie funkcjonujący system odpornościowy jest ważną ochroną przed chorobami infekcyjnymi, rakiem, alergiami, chorobami autoimmunologicznymi, itp. Odkryto, że niektóre szczepy bakterii probiotycznych wykazywały zdolność do modulowania funkcji immunologicznych. Mogą one poprawiać reakcję na szczepienia doustne [15], skracać czas bądź redukować ryzyko różnych typów biegunek [25] lub redukować ryzyko bądź łagodzić objawy alergii [13]. został specjalnie wyselekcjonowany właśnie ze względu na jego właściwości modulowania układu immunologicznego. Po raz pierwszy zostało to udokumentowane w badaniach z udziałem zwierząt [7,23], a następnie potwierdzono w badaniach na ludziach przeprowadzonych na Tajwanie [2], w Kanadzie [1] oraz Nowej Zelandii [3,4]. Badania przeprowadzono na ludziach w wieku średnim do starszego [6]. Szczególnie u tej grupy ludzi wykazano poprawę odpowiedzi odpornościowej nieswoistej. Ten typ odpowiedzi nie wymaga pobudzania i jest zawsze gotowy do działania, stanowiąc pierwszą linię obrony przed infekcjami. Zauważono, że spożywanie Bifidobacterium lactis HN019 powoduje wzrost aktywności cytotoksycznej komórek NK (ang. Natural Killer naturalni zabójcy) rys.2. Zaobserwowano również wzrost aktywności fagocytarnej mononukleocytów krwi obwodowej rys.3. Był on wyraźnie widoczny u osobników ze słabą lub średnią odpowiedzią odpornościową na początku badań. Pomimo, że wzrost aktywności komórek NK zaniknął po zaprzestaniu podawania Bifidobacterium lactis HN019, wzrost aktywności fagocytarnej był nadal widoczny sześć tygodni później. Tłumaczenie wersji oryginalnej: Magdalena Braś; opracowała: Małgorzata Milewska 2

3 Procent założonych zabitych komórek Kobiety Mężczyźni Relatywna pojemność fagocytowa, % Kontrolna Przed podaniem Bifidobacterium lactis HN019 Po podaniu Bifidobacterium lactis HN019 Po wymywaniu Tydzień 0 Tydzień 3 Tydzień 6 Tydzień 12 Rys.2. Wpływ spożywania mleka wzbogaconego w Bifidobacterium lactis HN019 na aktywność komórek NK (ang. Natural Killer) [3]. *Znacząco różna od poziomu początkowego. Rys.3. Wpływ podawania przez sześć tygodni mleka wzbogaconego w na aktywność fagocytarną w porównaniu z poziomem początkowym [4]. *Znacząco różna od grupy kontrolnej. Chociaż poprawia odpowiedź odpornościową nieswoistą, nie dzieje się to bez wyboru. Badania z udziałem zwierząt wykazały, że nie ma ryzyka reakcji zapalnej [26]. OCHRONA PRZED CHOROBAMI BADANIA Z UDZIAŁEM ZWIERZĄT Aby nie narażać ludzi na celowy kontakt z patogenami, powszechnie stosowane są badania z udziałem zwierząt, w celu zbadania skuteczności działania np. probiotyków w ochronie lub leczeniu chorób. Takie postępowanie zostało wykorzystane w przypadku. Grupie myszy podawano ten szczep codziennie przez tydzień, podczas gdy grupa kontrolna go nie otrzymywała. Poziom przeżywalności, % Czas od rozpoczęcia testu, dni Następnie myszy zostały zakażane bakterią Salmonella typhimurium. Po trzech tygodniach od zakażenia tylko 7% myszy z grupy kontrolnej przeżyło, podczas gdy z grupy myszy, której podawano, przeżyło 80% [21] (rys.4). Escherichia coli oraz rotawirusy są głównymi przyczynami biegunek u noworodków i młodych zwierząt. Dlatego, że często powodują one biegunki u prosiąt odstawionych od piersi, wzorzec ten idealnie nadaje się do badań nad tym typem infekcji jelitowych. Podawanie prosiętom odstawionym od piersi, znacząco ogranicza występowanie biegunek w pierwszych dwóch dniach od przerwania karmienia piersią. Myszy, którym podawano Próba kontrolna Rys.4. Przeżywalność myszy zakażonych Salmonella typhimurium i karmionych Bifidobacterium lactis HN019 [21]. Poziom E.coli i rotawirusów w kale grupy testowej był również niższy, co wykazano poprzez znacząco wyższe miano specyficznych przeciwciał w kale [22]. Także u myszy zakażonych E.coli O157:H7 obserwowano znacznie niższy poziom śmiertelności, niż w grupie kontrolnej zwierząt, która nie otrzymywała Bifidobacterium lactis HN019. W tym przypadku również u zwierzą, którym podawano szczep zaobserwowano lepszą reakcje immunologiczną, miano IgA oraz aktywność fagocytarną [20]. OCHRONA PRZED CHOROBAMI BADANIA Z UDZIAŁEM LUDZI Ostatnie badania przeprowadzone metodą podwójnej ślepej próby z placebo w grupie kontrolnej, obejmujące ponad 600 dzieci (w wieku 1-3 lat) wykazały, że spożywanie przez okres roku w połączeniu z galaktooligosacharydami, redukuje zasięg i rozpowszechnianie się dyzenterii. Ponadto skraca czas choroby lub występowania gorączki oraz rozmiary zapalenia ucha środkowego. Zaobserwowano także lepszy poziom żelaza i rozwoju w porównaniu do grupy kontrolnej [19]. Badania te wykazały, że poprawa funkcji immunologicznych w następstwie spożywania, może redukować ryzyko różnych typów zapaleń jelit oraz chorób z poza przewodu pokarmowego. Tłumaczenie wersji oryginalnej: Magdalena Braś; opracowała: Małgorzata Milewska 3

4 Log CFU/g odchodów -14 dni +7 dni +14 dni +21 dni +28 dni -7 dni Rys.5. Ilość komórek bifidobakterii i lactobacillusów w kale osobników zdrowych, przed, w trakcie i po spożyciu [8]. Poziom komórek wzrasta znacząco w stosunku do stanu początkowego. MECHANIZMY Istnieje wiele możliwych mechanizmów za pomocą, których Bifidobacterium lactis HN019 wywiera korzystny wpływ na system immunologiczny, a więc chroni przed chorobami. Jednym z nich jest bezpośrednie oddzia szczepu z komórkami jelitowego system immunologicznego. Umożliwia je dobre przywieranie bakterii do komórek nabło Funkcje immunologiczne mogą być takż pobudzane pośrednio np. poprzez induk zmian w ekosystemie jelita. Spożywanie Bifidobacterium lactis HN019 powoduje dodatkowo oprócz wzrostu poziomu bifidobakterii w kale, wzrost poziomu Lactobacillus. Ponadto wpływa na obniżenie poziomu szkodliwych bakterii, takich jak E.coli, Clostridium i Bacteroides [8]. Po upływie tygodnia od zaprzestania spożywania, poziom Bifidobacterium i Lactobacillus w kale powrócił do poziomu poprzedniego. Wskazuje to na korzystny wpływ na skład ekosystemu jelita. Jest on ważny nie tylko dla modulacji systemu odpornościowego, ale także zapewnieniu odpowiedniej kompozycji mikroflory jelitowej w stanach stresowych czy też podczas podawania antybiotyków. pomaga chronić lub odbudowywać korzystną mikroflorę jelitową. Selekcja Bezpieczeństwo Modulacja immunologiczna, wzrost odporności na infekcje, poprawa naturalnej i nabytej reakcji immunologicznej Mikroekologia jelita Poprawa środowiska jelita In vitro Badania na zwierzętach Badania z udziałem ludzi Odporność na działanie kwasów i soli Adhezja do nabłonka jelita Brak szkodliwości po spożyciu Brak translokacji Brak degradacji śluzu jelitowego odporność na infekcje naturalną odporność immunologiczną naturalną odporność immunologiczną; aktywność komórek NK i fagocytarną Poprawia mikroekologię jelita, wzrost poziomu lactobacillusów i bifidobakterii Identyfikacja Brak zmiennej odporności na antybiotyki nabytą odporność i reakcję immunologiczną Bezpieczny do spożywania przez ludzi Redukuje ryzyko chorób nieinfekcyjnych Redukuje ryzyko infekcji odporność na infekcje Rys. 6. Podsumowanie badań nad. Tłumaczenie wersji oryginalnej: Magdalena Braś; opracowała: Małgorzata Milewska 4

5 DOSKONAŁA JAKOŚĆ WYNIK BADAŃ I ROZWOJU Danisco produkuje szczep na licencji. Jest on dostępny w formie głęboko mrożonej i liofilizowanej. Wieloletnie doświadczenie Danisco w badaniach i produkcji kultur bakterii, zapewnia doskonała jakość i odpowiednią stabilność szczepu, wymaganą przy produkcji mlecznych produktów fermentowanych, takich jak jogurt, napoje probiotyczne czy produkty w proszku. Właściwości probiotyczne i technologiczne szczepu, potwierdzone badaniami klinicznymi (podsumowanie na rys.6), stawiają go w gronie najlepszych dostępnych na rynku szczepów probiotycznych [17]. LITERATURA 1. Arunachalam, K., H. S. Gill, and R. K. Chandra Enhancement of natural immune function by dietary consumption of Bifidobacterium lactis (HN019). Eur. J. Clin. Nutr. 54: Chiang, B. L., Y. H. Sheih, L. H. Wang, C. K. Liao, and H. S. Gill Enhancing immunity by dietary consumption of a probiotic lactic acid bacterium (Bifidobacterium lactis HN019): optimization and definition of cellular immune responses. Eur. J. Clin. Nutr. 54: Gill, H., K. J. Rutherfurd, and M. L. Cross Dietary probiotic supplementation enhances natural killer cell activity in the elderly: an investigation of age-related immunological changes. J. Clin. Immunol. 21: Gill, H., K. J. Rutherfurd, M. L. Cross, and P. K. Gopal Enhancement of immunity in the elderly by dietary supplementation with the probiotic Bifidobacterium lactis HN019. Am. J. Clin. Nutr. 74: Gill, H. S Potential of using dietary lactic acid bacteria for enhancement of immunity. Dialogue 32: Gill, H. S., A. J. Darragh, and M. L. Cross Optimizing immunity and gut function in the elderly. J. Nutr. Health Aging 5: Gill, H. S., K. J. Rutherfurd, J. Prasad, and P. K. Gopal Enhancement of natural and acquired immunity by Lactobacillus rhamnosus (HN001), Lactobacillus acidophilus (HN017) and Bifidobacterium lactis (HN019). Br. J. Nutr. 83: Gopal, P., J. Prasad, and H. S. Gill Effects of the consumption of Bifidobacterium lactis HN019 (DR10TM) and galacto-oligosaccharides on the microflora of the gastrointestinal tract in human subjects. Nutr. Res. 23: Gopal, P. K., J. Prasad, J. Smart, and H. S. Gill In vitro adherence properties of Lactobacillus rhamnosus DR20 and Bifidobacterium lactis DR10 strains and their antagonistic activity against an enterotoxigenic Escherichia coli. Int. J. Food Microbiol. 67: Favier, C., Neut,C., Mizon,C., Cortot,A., Colombel,J.F., Mizon,J Fecal β-d-galactosidase production and bifidobacteria are decreased in Crohn s disease. Digest.Dis.Sci. 42: Gueimonde, M., A. C. Ouwehand, and S. Salminen Safety of probiotics. Scand. J. Nutr Kalliomäki, M., P. Kirjavainen, E. Eerola, P. Kero, S. Salminen, and E. Isolauri Distinct patterns of neonatal gut microflora in infants developing or not developing atopy. J. Allergy. Clin. Immunol. 107: Kalliomäki, M., S. Salminen, T. Poussa, H. Arvilommi, and E. Isolauri Probiotics and prevention of atopic disease: 4-year follow-up of a randomised placebocontrolled trial. Lancet 361: Lee, Y. K., P. S. Ho, C. S. Low, H. Arvilommi, and S. Salminen Permanent colonization by Lactobacillus casei is hindered by low rate of cell division in mouse gut. Appl. Environ. Microbiol. 70: Link-Amster, H., F. Rochat, K. Y. Sa Mignot, and J. M. Aeschlimann Modulation of a specific humoral immune response and changes in intestinal flora mediated through fermented milk intake. FEMS Immunol. Med. Microbiol. 10: Masco, L., Ventura, M., Zink, R., Huys, G. and Swings, J Polyphasic taxonomic analysis of Bifidobacterium animalis and Bifidobacterium lactis reveals relatedness at the subspecies level: reclassification of Bifidobacterium animalis as Bifidobacterium animalis subsp. animalis subsp. nov. and Bifidobacterium lactis as Bifidobacterium animalis subsp. lactis subsp. nov. Int. J. Syst. Evol. Microbiol. 54: Ouwehand, A. C. and S. Philipp Bifidobacterium lactis HN019; the good taste of health. Agrofood Ind. Hi-Tech 15: Prasad, J., H. Gill, J. Smart, and P. K. Gopal Selection and characterisation of Lactobacillus and Bifidobacterium strains for use as probiotics. Int. Dairy J. 8: Sazawal, S., U. Dhingra, A. Sarkar, P. Dhingra, S. Deb, D. Marwah, V. P. Menon, J. Kumar, and R. E. Black Efficacy of milk fortified with a probiotic Bifidobacterium lactis (DR-10 ) and prebiotic galactooligosaccharides in prevention of morbidity and on nutritional status. Asia Pac. J. Clin. Nutr. 13:S Shu, Q. and H. S. Gill A dietary probiotic (Bifidobacterium lactis 019) reduces the severity of Escherichia coli 0157:H7 infection in mice. Med. Microbiol. Immunol. 189: Shu, Q., H. Lin, K. J. Rutherfurd, S. G. Fenwick, J. Prasad, P. K. Gopal, and H. S. Gill Dietary Bifidobacterium lactis (HN019) enhances resistance to oral Salmonella typhimurium infection in mice. Microbiol. Immunol. 44: Shu, Q., F. Qu, and H. S. Gill Probiotic treatment using reduces weanling diarrhea associated with rotavirus and Escherichia coli infection in a piglet model. J. Ped. Gastroenterol. Nutr. 33: Tłumaczenie wersji oryginalnej: Magdalena Braś; opracowała: Małgorzata Milewska 5

6 23. Shu, Q., F. Qu, K. Lin, K. J. Rutherfurd, J. Zhou, and H. S. Gill enhances host immunity and resistance to gastrointestinal pathogens, p In A. C. J. Tuijtelaars, R. A. Samson, F. M. Rombouts, and S. Notermans (eds.), Food microbiology and food safety into the next millenium. Foundation Food Micro 99, Wagenigen, the Netherlands. 24. Shu, Q., J. S. Zhou, K. J. Rutherfurd, M. J. Britles, J. Prasad, P. K. Gopal, and H. Gill Probiotic lactic acid bacteria (Lactobacillus acidophilus HN017, Lactobacillus rhamnosus HN001 and ) have no adverse effects on the health of mice. Int. Dairy J. 9: van Niel, C. W., C. Freudtner, M. M. Garrison, and D. A. Christakis Lactobacillus therapy for acute infectious diarrhoea in children: a meta-analysis. Pediatrics 109: Zhou,J.S.; Gill,H.S Immunostimulatory probiotic Lactobacillus rhamnosus HN001 and do not induce pathological inflammation in mouse model of experimental autoimmune thyroiditis. Int.J.Food Microbiol. 103: Zhou, J. S., P. K. Gopal, and H. S. Gill Potential probiotic lactic acid bacteria Lactobacillus rhamnosus (HN001), Lactobacillus acidophilus (HN017) and Bifidobacterium lactis (HN019) do not degrade gastric mucin in vitro. Int. J. Food Microbiol. 63: Zhou, J. S., C. J. Pillidge, P. K. Gopal, and H. S. Gill Antibiotic susceptibility profiles of new probiotic Lactobacillus and Bifidobacterium strains. Int. J. Food Microbiol. 98: Zhou, J. S., Q. Shu, K. J. Rutherfurd, J. Prasad, M. J. Britles, P. K. Gopal, and H. S. Gill Safety assessment of potential probiotic lactic acid bacteria strains Lactobacillus rhamnosus HN001, Lb. acidophilus HN017, and in BALB/c mice. Int. J. Food Microbiol. 56: Zhou, J. S., Q. Shu, K. J. Rutherfurd, J. Prasad, P. K. Gopal, and H. Gill Acute oral toxicity and bacterial translocation studies on potentially probiotic strains of lactic acid bacteria. Food Chem. Toxicol. 38: Publikacje o Bifidobacterium lactis HN019 pogrubiono. Uwaga: DR10 (HN019) oraz DR20 (HN001) są zarejestrowanymi znakami towarowymi Fonterra. Tłumaczenie wersji oryginalnej: Magdalena Braś; opracowała: Małgorzata Milewska 6

7 Danisco A/S Edwin Rahrs Vej 38 DK-8220 Brabrand, Denmark Tel Fax Informacje podane w tym dokumencie oparte są na naszych doświadczeniach i wynikach prac badawczych i podane zostały w dobrej wierze. Użytkownikom proponujemy jednakże przeprowadzenie własnych testów w celu określenia przydatności naszych produktów do zakładanej aplikacji. Pod żadnym względem podane przez nas wskazania nie mogą być traktowane jako gwarancja. Za naruszenie stanu prawnego oraz nieprzestrzeganie lokalnego ustawodawstwa nie ponosimy żadnej odpowiedzialności. W przypadku chęci użycia deklaracji zdrowotnych dotyczących produktu opisanego w tym TM w działaniach marketingowych lub sprzedażowych użytkownik powinien zawsze sprawdzić ich zgodność z wymogami lokalnego prawa. Tłumaczenie wersji oryginalnej: Magdalena Braś; opracowała: Małgorzata Milewska 7