Roman Wróbel. Warszawa 2014

Transkrypt

1 Roman Wróbel

2 Roman Wróbel Warszawa 2014

3 TEMAT Pod znakiem Orła i Pogoni w walce o niepodległość w powstaniu styczniowym. CEL OGÓLNY LEKCJI Uczeń samodzielnie interpretuje źródła historyczne, wyjaśnia przyczyny i skutki wydarzeń. Zna i rozumie pojęcia historyczne. Samodzielnie wyraża własne opinie i wyciąga wnioski. Stowarzyszenie Wspólnota Polska Roman Wróbel Obok Orła znak Pogoni konspekt lekcji dla szkół ponadpodstawowych Warszawa 2014 Wydawca: Stowarzyszenie Wspólnota Polska Projekt graficzny i skład: Małgorzata Hernik Okładka: obraz Maksymiliana Gierymskiego, Patrol powstańczy pikieta CELE SZCZEGÓŁOWE W OPARCIU O UMIEJ TNOÂCI UJ TE W PODSTAWIE PROGRAMOWEJ Uczeń zna i rozumie poznane pojęcia. Uczeń czyta i samodzielnie interpretuje różne źródła historyczne, rozumie ich znaczenie dla poznawania przeszłości. W oparciu o źródła, uczeń potrafi wyjaśnić politykę zaborców wobec Polaków i Litwinów specyfikę przyczyny, przebieg i skutki powstania styczniowego na ziemiach polskich i na Litwie Uczeń potrafi przedstawić różne metody walki i zaangażowanie poszczególnych grup społecznych w walkę powstańczą METODY NAUCZANIA Elementy pogadanki, praca w grupach, praca z tekstem źródłowym i innymi materiałami źródłowymi, dyskusja, analiza SWOT. Projekt dofinansowała Fundacja Kronenberga przy Citi Handlowy ISBN ÂRODKI DYDAKTYCZNE Film, teksty źródłowe, karty pracy, opracowanie: R. Wróbel, Obok Orła znak Pogoni, Powstanie Styczniowe na Litwie, Warszawa 2014 oraz S. Kieniewicz, Powstanie styczniowe, Warszawa

4 PRZEBIEG LEKCJI KLUCZ ROZWIÑZA Test sprawdzajàcy dla szkół ponadpodstawowych Ewaluacja Faza realizacyjna Faza wprowadzająca Etapy lekcji Czynności nauczyciela Wita uczniów biorących udział w lekcji. Wykonuje czynności organizacyjno-porządkowe. Przedstawia cel lekcji, jej temat oraz charakter pracy uczniów. Dzieli uczniów na grupy. Rozdaje materiały potrzebne do pracy na lekcji. Inicjuje dyskusję na temat sytuacji społeczeństwa w zaborze rosyjskim i represji po powstaniu listopadowym. Rozdaje materiały zawierające teksty źródłowe zawarte w opracowaniu Obok Orła znak pogoni... Zaprasza kolejno do czytania tekstów oraz wykonywania odpowiednich poleceń: Grupa 1 Litwini i Polacy w powstaniu styczniowym (przedstaw krótkie informacje dotyczące uczestników powstania). Grupa 2 Zasięg terytorialny walk, największe bitwy mapa. Grupa 3 Program Rządu Narodowego przedstaw w formie manifestu zachęcającego do udziału w powstaniu wszystkich obywateli Litwy. Grupa 4 Dokonuje bilansu powstania metodą analizy SWOT wskazując mocne i słabe strony powstania, możliwość i (spodziewane efekty) oraz zagrożenia i skutki powstania. Konsultuje się z uczniami na ich życzenie. Analizuje i omawia proponowane przez uczniów rozwiązania problemu. Nawiązuje do tematu zajęć. Dokonuje podsumowania, prosi o wypełnienie tabeli podsumowującej lekcję. Ocenia pracę uczniów na lekcji. Zdaje prace domową. Dziękuje za udział w lekcji. Czynności uczniów Przygotowują się do pracy na lekcji. Zajmują wskazane miejsca. Dzielą się wcześniej zdobytymi wiadomościami, wyciągają wnioski. Uczniowie oglądają film. Uważnie czytają treść tekstów źródłowych. Odpowiadają na pytania. Przygotowują się do prezentacji pracy grupy. Wypełniają karty pracy, odpowiadają na pytania, mocne strony, słabe strony, możliwości, zagrożenia Przedstawiają efekty swojej pracy. Uzupełniają tabelę, która stanowi podsumowanie lekcji (przyczyny wybuchu powstania, czas trwania, następstwa) Wypełniają ankietę ewaluacyjną. Zapisują pracę domową: Jak powinno się zachować społeczeństwo litewskie wobec wybuchu powstania w1863 roku? Wskazują szanse i zagrożenia wynikające z walki powstańczej. 4 Umiejętności Wykorzystanie w praktyce wcześniej zdobytej wiedzy. Interpretowanie materiału źródłowego: wyszukiwanie opinii i faktów historycznych poszukiwanie informacji o różnych metodach walki o polskość poszukiwanie informacji na temat polityki zaborców wobec Polaków. TEMAT: Powstanie Styczniowe Zaznacz właściwą odpowiedź 1. Branka to: imię: nazwisko: klasa: nieregularna walka prowadzona na tyłach wroga pobór do wojsk carskich obywateli Królestwa Polskiego określenie reformy uwłaszczeniowej pobór do wojsk partyzanckich 2. Konspiracyjnym organem koordynującym działania ugrupowania Czerwonych był: Tymczasowy Rząd Narodowy Tymczasowy Komitet Narodowy Komitet Centralny Narodowy Centralny Rząd Narodowy 3. Głównym organizatorem stronnictwa Białych na Litwie był: Konstanty Kalinowski Jakób Gieysztor Maciej Gieysztor Franciszek Dalewski 4. Kiedy dokładnie wybuchło Powstanie Styczniowe? stycznia 1863 r. 22 stycznia 1863 r stycznia 1861 r. 22 styczna 1861 r. 5. Na pieczęci rządu narodowego były umieszczone słowa: za wolność waszą i naszą wolność, równość, braterstwo wolność, równość, niepodległość wolność, całość, niepodległość

5 6. Powstańcy formowali oddziały zbrojne zwane: partiami brygadami legionami batalionami NOTATKI 7. W marcu 1863 r. do powstania dołączyli Biali. Kto został wówczas dyktatorem powstania? Ludwik Mierosławski Marian Langiewicz Zygmunt Sierakowski Józef Hauke-Bosak 8. Jego oddział partyzancki składał się głównie z chłopów i należał do największych i najbardziej aktywnych w walkach. Walczył głównie na Żmudzi. O kim mowa? Feliks Wysłouch Ludwik Narbutt Zygmunt Sierakowski ks. Antoni Mackiewicz 9. Wskaż zdanie określające udział Zygmunta Sierakowskiego w powstaniu: Po wybuchu powstania podał się do dymisji z armii rosyjskiej i w stopniu podpułkownika dowodził wojskami powstańczymi na Żmudzi. Jego zgrupowanie partyzanckie należało do największych i najbardziej aktywnych w walkach. Po upadku dyktatury L. Mierosławskiego, popierany przez stronnictwo Białych, 11 marca 1863 r. ogłosił się dyktatorem powstania. Dyktator powstania styczniowego z ramienia Tymczasowego Rządu Narodowego, pobity pod Krzywosądem i Nową Wsią, zbiegł do Paryża. 10. W bitwie pod Madejkami rozbity został oddział: Zygmunta Sierakowskiego Roberta Krasowskiego Feliksa Wysłoucha Wincentego Koziełły 11. Walki powstańców przyjęły formę wojny: podjazdowej partyzanckiej szarpanej dywersyjnej 12. Którego z dowódców powstania styczniowego skazano na śmierć i powieszono w Wilnie? Ks. Antoniego Mackiewicza Zygmunta Sierakowskiego Romualda Traugutta Konstantego Kalinowskiego

6 Roman WRÓBEL Historyk, dziennikarz, był nauczycielem historii w Szkole Polskiej im. Ity Kozakiewicz w Rydze i wykładowcą historii kultury polskiej w Łotewskiej Akademii Kultury, wydawca pasma Historia i film w TVP Historia. Opublikował: Okupacja niemiecka Wileńszczyzny, Depolonizacja Wileńszczyzny, Historia Polski w kilku odsłonach oraz Moją Ojczyzną jest Polska Podziemna (współautor). ISBN