Stan sanitarny. powiatu proszowickiego w 2014 roku. Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Proszowicach

Transkrypt

1 Stan sanitarny powiatu proszowickiego w 2014 roku Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Proszowicach

2 2 S t r o n a

3 Stan sanitarn y powiatu proszowickiego w 2014 roku SPIS TREŚCI 1. OCENA SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ CHOROBY ZAKAŹNE Choroby zakaźne przenoszone drogą pokarmową Choroby zakaźne, którym zapobiega się poprzez szczepienia Ostre infekcje dróg oddechowych, w tym grypa i infekcje grypopodobne Płonica Choroby przenoszone przez wektory i inne choroby odzwierzęce Gruźlica Inne działania zapobiegające chorobom zakaźnym NADZÓR NAD SZCZEPIENIAMI OCHRONNYMI NADZÓR SANITARNY NAD PODMIOTAMI LECZNICZYMI NADZÓR SANITARNY NAD OBIEKTAMI ŻYWNOŚCIOWO-ŻYWIENIOWYMI OGÓLNA OCENA OBIEKTÓW ŻYWNOŚCI I ŻYWIENIA OCENA JAKOŚCI ZDROWOTNEJ ŚRODKÓW SPOŻYWCZYCH ORAZ MATERIAŁÓW I WYROBÓW PRZEZNACZONYCH DO KONTAKTU Z ŻYWNOŚCIĄ OBOWIĄZEK REJESTRACJI DZIAŁALNOŚCI ROLNICZEJ NADZÓR NAD JAKOŚCIĄ WODY WODA PITNA ZAOPATRZENIE LUDNOŚCI W WODĘ PRZEKROCZENIA WSKAŹNIKÓW MIKROBIOLOGICZNYCH I PARAMETRÓW FIZYKOCHEMICZNYCH WARUNKI SANITARNO-HIGIENICZNE ŚRODOWISKA PRACY WARUNKI ŚRODOWISKA PRACY ZAGROŻENIA ŚRODOWISKA PRACY OCENA WARUNKÓW SANITARNYCH W PLACÓWKACH OŚWIATOWO- WYCHOWAWCZYCH STAN SANITARNO-TECHNICZNY OBIEKTÓW ZDROWIE PUBLICZNE I PROMOCJA ZDROWIA S t r o n a

4 ROZDZIAŁ 1 Ogólna charakterystyka powiatu 4 S t r o n a

5 Stan sanitarn y powiatu proszowickiego w 2014 roku Powiat proszowicki zajmuje powierzchnię 414,6 km 2. Z liczbą ludności ( osób - za Urzędem Statystycznym w Krakowie, dane za 2013 r.) ecum_malopolskie/portrety_gmin/powiat_pro szowicki/proszowice.pdf zajmuje ostatnie miejsce wśród powiatów małopolski. Powiat tworzy 6 gmin: miejsko-wiejska Proszowice i Nowe Brzesko, 4 gminy wiejskie: Koszyce, Koniusza, Pałecznica i Radziemice. W powiecie proszowickim brak jest dużych zakładów produkcyjnych. Mocno rozwinięte jest rolnictwo. Struktura zatrudnienia przedstawia się następująco: Źródło: 5 S t r o n a

6 ROZDZIAŁ 2 Ocena sytuacji epidemiologicznej Choroby zakaźne Nadzór nad szczepieniami ochronnymi 6 S t r o n a

7 1. OCENA SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ 1.1. CHOROBY ZAKAŹNE Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych oceniana jest na podstawie zgłoszeń podejrzeń i zachorowań na choroby zakaźne i zakażenia raportowane przez lekarzy, a także na podstawie zgłoszeń biologicznych czynników chorobotwórczych raportowanych przez Kierowników laboratoriów. Dane te gromadzone są w sprawozdaniach MZ-56, MZ-55 oraz MZ-13 i raportowane do Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Krakowie. W 2014 r. ukazało się rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 25 marca 2014 r. w sprawie biologicznych czynników chorobotwórczych podlegających zgłoszeniu, wzorów formularzy zgłoszeń dodatnich wyników badań w kierunku biologicznych czynników chorobotwórczych oraz okoliczności dokonywania zgłoszeń. Rozporządzenie zawiera listę czynników, które należy raportować, określa podmioty którym należy przekazywać zgłoszenia, sposób ich dokumentowania oraz wzory formularzy zgłoszeń. Dane epidemiologiczne dotyczące występowania chorób zakaźnych w powiecie proszowickim w latach wraz z wyliczeniem zapadalności dla powiatu i Małopolski na rok 2014 przedstawiają tabele 1 i 2. Do wyliczenia współczynników zapadalności przyjęto liczbę ludności w powiecie proszowickim (wg GUS) na dzień roku wynoszącą osób. Tabela 1. Wybrane choroby zakaźne w powiecie proszowickim w latach jednostki chorobowe liczba zachorowań wirusowe zapalenie wątroby typu B (ostre i przewlekłe) zakażenia HCV bakteryjne zatrucia pokarmowe ogółem w tym: salmonelozowe gronkowcowe jadem kiełbasianym inne określone i nieokreślone lamblioza wirusowe zakażenia jelitowe ogółem w tym: rotawirusowe norowirusowe inne i nieokreślone Inne bakteryjne zakażenia jelitowe Biegunka i zapalenie żołądkowo-jelitowe o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu biegunki u dzieci do 2 lat ogółem w tym: bakteryjne wirusowe o etiologii nieokreślonej krztusiec odra S t r o n a

8 świnka różyczka tężec ostre porażenia wiotkie ospa wietrzna infekcje grypopodobne i grypa zapalenia opon mózg.- rdzeniowych wirusowe zapalenia mózgu wirusowe i nieokreślone w tym: zapalenie mózgu odkleszczowe inwazyjna choroba meningokokowa ogółem w tym: - zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych 0 - posocznica 1 inwazyjna choroba wywołana przez Streptococcus pneumoniae ogółem w tym: - zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i/lub mózgu 0 - posocznica 1 inne bakteryjne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych nieokreślone płonica róża borelioza gruźlica kiła rzeżączka narażenie na wściekliznę* * pokąsania, po których podjęto szczepienia przeciw wściekliźnie Tabela 2. Liczba zachorowań oraz zapadalność (na 100 tys. mieszkańców) na wybrane choroby zakaźne w powiecie proszowickim i w województwie małopolskim w 2014 r. jednostki chorobowe Ostre infekcje układu oddechowego w tym grypa - ogółem Województwo małopolskie liczba zachorowań zapadalność na Powiat proszowicki liczba zachorowań zapadalność na , ,7 Ospa wietrzna , ,8 Różyczka ,4 Biegunki u dzieci do 2 lat ogółem* , ,4 Płonica ,5 5 11,4 Borelioza ,4 5 11,4 Narażenie na wściekliznę** , ,3 Salmonelozy , ,0 Róża , ,8 Świnka 221 6,6 5 11,4 Krztusiec 168 5,0 1 2,3 *zapadalność liczona na dzieci ** pokąsania, po których podjęto szczepienia przeciw wściekliźnie 8 S t r o n a

9 Choroby zakaźne przenoszone drogą pokarmową Bakteryjne i wirusowe zatrucia i zakażenia pokarmowe i jelitowe W 2014 roku na terenie powiatu proszowickiego odnotowano 18 przypadków bakteryjnych zatruć pokarmowych (dwa razy więcej niż w roku poprzednim). Liczba zarejestrowanych zatruć pokarmowych wywołanych przez pałeczki Salmonella w przeliczeniu na 100 tys. mieszkańców wyniosła 41 i i jest zdecydowanie wyższa niż notowana w Małopolsce. Wykres 1. Salmonelozy w województwie małopolskim i w powiecie proszowickim w latach W powiecie proszowickim nie zarejestrowano zbiorowego zatrucia odzwierzęcymi pałeczkami Salmonella. Najczęściej izolowanym typem serologicznym była Salmonella Enteritidis (zachorowało 16 osób) w grupie wiekowej 0-4 lat (7 przypadków). U pozostałych 2 osób zdiagnozowano Salmonella Typhimurium. Wg informacji zawartej w opracowaniu Stan Sanitarny województwa małopolskiego w 2014 roku badania diagnostyczne w kierunku salmonelozy wykonywane są głównie u osób hospitalizowanych z innych przyczyn (77,4% wykrytych przypadków). Wskazuje się na problem znacznego niedorejestrowania przypadków salmonelloz. Nieżyty żołądkowojelitowe o lżejszym przebiegu, niewymagające hospitalizacji, w większości nie są diagnozowane, a są zgłaszane głównie jako zatrucia o etiologii nieokreślonej lub nie są zgłaszane wcale. Zdecydowanie wyższy poziom zapadalności stwierdzony w powiecie proszowickim, może wskazywać na polepszenie się zgłaszalności. Nieznacznie wzrosła liczba biegunek i zapaleń żołądkowo-jelitowych o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu ze 112 w 2013 roku do 116 w roku Zanotowano ponadto 9 bakteryjnych zakażeń jelitowych. W 2014 roku zgłoszono łącznie 38 wirusowych zakażeń jelitowych, w tym 35 o etiologii wirusowej - rotawirusowe. W roku sprawozdawczym zgłoszono 50 zespołów biegunkowych u dzieci do lat 2. 9 S t r o n a

10 Ogniska chorób przenoszonych drogą pokarmową W 2014 r. na terenie powiatu proszowickiego nie zarejestrowano podobnie jak w roku poprzednim zbiorowego zatrucia i zakażenia pokarmowego Choroby zakaźne, którym zapobiega się poprzez szczepienia Krztusiec W powiecie proszowickim sytuacja w zakresie krztuśca jest stabilna. W 2014 roku zgłoszono jedynie jeden przypadek zachorowania na tę chorobę. Roczna zapadalność na 100 tys. mieszkańców wyniosła 2,3 i była mniejsza od średniej dla Małopolski wynoszącej 5, Odra W ostatnich latach w Europie notuje się coraz więcej przypadków zachorowań na odrę. W powiecie proszowickim nie stwierdzono ani jednego podejrzenia ani zachorowania na tę chorobę. Odra jest chorobą objętą przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) programem eliminacji, zgodnie z którym wymagane jest utrzymywanie dużego poziomu zaszczepienia oraz wykonywanie badań w kierunku obecności przeciwciał przeciwodrowych w klasie IgM z częstością określoną na 1 na 100 tys. mieszkańców. Poziom wyszczepienia szczepionką trójwalentną (p/ko odrze, śwince i różyczce) w 2014 r. jest zadowalający Świnka Liczba zachorowań na świnkę jest niewielka, w 2014 roku zachorowało 5 mężczyzn, z czego 3 nie poddało się immunizacji, a 2 było zaszczepionych tylko jedna dawką szczepionki. Zapadalność w skali województwa wyniosła 6,6 na 100 tys. mieszkańców, w powiecie proszowickim 11,4. Wykres 2. Zapadalność na świnkę w województwie małopolskim i w powiecie proszowickim w latach (na 100 tys. mieszkańców) 10 S t r o n a

11 Różyczka Po epidemicznym wzroście zachorowań na różyczkę, który nastąpił w 2013 roku, w roku 2014 nastąpiło gwałtowne zmniejszenie zapadalności. Wykres 1. Zapadalność na różyczkę w województwie małopolskim i w powiecie proszowickim w latach (na 100 tys. mieszkańców) Ospa wietrzna W powiecie proszowickim od dwóch lat notuje się zwiększoną zachorowalność na ospę. W 2014 roku zanotowano większą zapadalność niż w województwie małopolskim. Wykres 4. Zapadalność na ospę wietrzną w województwie małopolskim i w powiecie proszowickim w latach (na 100 tys. mieszkańców) 11 S t r o n a

12 Zachorowały wyłącznie osoby nieszczepione: 172 mężczyzn i 174 kobiety. Najwięcej zachorowań wystąpiło w grupie dzieci w wieku 5 lat. Najstarsza osoba jaka zachorowała znajdowała się w przedziale wieku lat. Wykres 52. Liczba zgłoszonych zachorowań na ospę w powiecie proszowickim w 2014 w podziale na kobiety i mężczyzn w grupach wiekowych Błonica i poliomyelitis W roku 2014 r. nie stwierdzono przypadków zachorowania na błonicę i poliomyelitis. Zgodnie z programem WHO dotyczącym eradykacji poliomyelitis, nadzorowi epidemiologicznemu podlegają zachorowania z objawami ostrych porażeń wiotkich u dzieci do lat 15. Według założeń programu występują one w tej grupie wiekowej z częstością około 1 przypadek na 100 tys. dzieci na rok. WHO zaleciło zgłaszanie ostrych porażeń wiotkich jako wskaźnika czułości nadzoru nastawionego na wyszukiwanie przypadków poliomyelitis. W 2014 r. na terenie powiatu proszowickiego nie stwierdzono takich porażeń Ostre infekcje dróg oddechowych, w tym grypa i infekcje grypopodobne Najczęściej występującymi chorobami zakaźnymi są ostre infekcje dróg oddechowych. W ostatnich kilku latach notuje się wysoką liczbę tych zachorowań. 12 S t r o n a

13 Wykres 6. Liczba zgłoszonych zachorowań dotyczących infekcji dróg oddechowych (w tym grypa i infekcje grypopodobne) w województwie małopolskim i w powiecie proszowickim za lata Zapadalność w powiecie proszowickim była ok. 4,5 razy większa niż średnia wyliczona dla województwa małopolskiego. Wśród chorych 66 osób wymagało hospitalizacji. Główną przyczyną skierowania do szpitala były powikłania ze strony układu oddechowego. Nie zanotowano zgonu. Wykres 3. Zapadalność na grypę i infekcje grypopodobne w województwie małopolskim i w powiecie proszowickim za lata Najwięcej przypadków zachorowań odnotowano wśród osób w wieku 15 do 64 lat. 13 S t r o n a

14 Wykres 8. Liczba przypadków zachorowań na grypę i podejrzenia grypy z podziałem na grupy wiekowe w roku 2014 Bardzo ważnym elementem zapobiegającym grypie są szczepienia ochronne. W 2014 roku poddało się im 849 osób, co stanowi 1,9% populacji powiatu proszowickiego. W Małopolsce szczepieniom poddało się 5,1% populacji, co stanowi istotny wzrost z poziomu 2,0% w roku Płonica W 2014 roku nastąpił gwałtowny spadek liczby zarejestrowanych przypadków zachorowań na płonicę. Wykres 9. Zapadalność na płonicę w województwie małopolskim i w powiecie proszowickim w latach (na 100 tys. mieszkańców) 14 S t r o n a

15 Stan sanitarn y powiatu proszowickiego w 2014 roku Choroby przenoszone przez wektory i inne choroby odzwierzęce Wścieklizna i przypadki pokąsań przez zwierzęta W roku 2014 nie odnotowano przypadku zachorowania człowieka na wściekliznę. Odnotowano 61 przypadków pogryzień i innych kontaktów ze zwierzętami takich jak: podrapania czy oślinienia. W 19 przypadkach z uwagi na brak możliwości wykluczenia wścieklizny u zwierzęcia, osoby poszkodowane poddano szczepieniom przeciw wściekliźnie (w 2013 roku było to 16 osób) Gruźlica W roku 2014 na terenie powiatu proszowickiego odnotowano 5 nowych przypadków zachorowania na gruźlicę. 2 z nich dotyczyły osób w wieku 20-44, a trzy były w wieku powyżej 65 lat. Zapadalność w przeliczeniu na 100 tys. mieszkańców wyniosła 11,4 ( ,3). Wyk. 10 Zapadalność na gruźlicę w województwie małopolskim i w powiecie proszowickim za lata *.*Brak danych za 2014 rok z terenu Małopolski Inne działania zapobiegające chorobom zakaźnym W 2014 r. w związku z zagrożeniem zawleczenia z krajów afrykańskich zakażenia wirusem gorączki krwotocznej Ebola, Państwowa Inspekcja Sanitarna prowadziła intensywne działania zmierzające do przygotowania swoich służb a także lekarzy do takiej ewentualności. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Proszowicach na bieżąco zamieszczał na swojej stronie internetowej aktualne informacje w tym zakresie, a także przekazywał do podmiotów leczniczych przygotowane przez Ministerstwo 15 S t r o n a

16 Zdrowia, Ministerstwo Cyfryzacji i Administracji oraz Małopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego procedury i opracowania. Aby zapewnić jak najbardziej wiarygodne dane w zakresie chorób zakaźnych niezbędne jest dochowanie przez lekarzy wykonania obowiązku wynikającego z Ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi z dnia 5 grudnia 2008 r. (tekst jednolity: Dz. U. z 2013r. poz. 947 z późn. zm.). W myśl tego przepisu lekarze mają obowiązek zgłaszania podejrzenia lub rozpoznania zakażenia, choroby zakaźnej lub zgonu z powodu zakażenia lub choroby zakaźnej Państwowemu Powiatowemu Inspektorowi Sanitarnemu. Obowiązek ten ciąży również na kierowniku szpitala w przypadku osób przyjmowanych do szpitala z powodu zakażenia lub choroby zakaźnej lub poddanych hospitalizacji z innych przyczyn, u których rozpoznano zakażenie lub chorobę zakaźną. Kierownik laboratorium wykonującego badania w kierunku biologicznych czynników chorobotwórczych również ma obowiązek zgłoszenia dodatniego wyniku badania w kierunku tych czynników. Lista czynników, które należy zgłosić stanowi załącznik nr 1 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 25 marca 2014 r. w sprawie biologicznych czynników chorobotwórczych podlegających zgłoszeniu, wzorów formularzy zgłoszeń dodatnich wyników badań w kierunku biologicznych czynników chorobotwórczych oraz okoliczności dokonywania zgłoszeń. 16 S t r o n a

17 Stan sanitarn y powiatu proszowickiego w 2014 roku 1.2. NADZÓR NAD SZCZEPIENIAMI OCHRONNYMI Nadzór nad szczepieniami ochronnymi w 2014 r. prowadzony był w stosunku do dzieci i młodzieży w rocznikach 1995 do Poniżej przedstawiona informacja na temat poziomu wykonania szczepień oparta została o dane zebrane w ramach obowiązkowych sprawozdań rocznych MZ-54. Druk sprawozdawczy przygotowywany jest przez pracowników podstawowej opieki zdrowotnej podmiotów leczniczych realizujących świadczenia z zakresu szczepień ochronnych. Następnie dane kumulowane są w Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Proszowicach, a stąd druk zbiorczy przekazywany jest do Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Krakowie. Na terenie powiatu proszowickiego świadczenia z zakresu szczepień realizowane były w 17 punktach szczepień. Stan zaszczepienia dzieci i młodzieży był bardzo wysoki. Osiągnięty wskaźnik procentowy realizacji szczepień ochronnych gwarantuje utrzymanie odporności zbiorowiskowej oraz korzystnej sytuacji epidemiologicznej w tym zakresie. Tabela 3. Realizacja szczepień obowiązkowych w powiecie proszowickim w roku 2014 dla grup wiekowych objętych obowiązkiem szczepień rocznik Rodzaj szczepienia Wskaźnik % WZW B 97,7 GRUŹLICA 99,9 Błonica-Tężec-Krztusiec 61,6 POLIO 60,8 Haemophilus influensae typu b (I dawka) 59,8 WZW B 99,9 Błonica-Tężec-Krztusiec 99,9 POLIO 100 Odra-Świnka-Różyczka 87,6 Haemophilus influensae typu b (szczepienie podstawowe) 100 Błonica-Tężec-Krztusiec 100 POLIO 100 Odra-Świnka-Różyczka 97 Haemophilus influensae typu b (szczepienie podstawowe) 100 BŁONICA - TĘŻEC 100 KRZTUSIEC 100 POLIO 100 BŁONICA - TĘŻEC 100 KRZTUSIEC 100 POLIO 100 Odra-Świnka-Różyczka 100 Odra-Świnka-Różyczka (dziewczynki) Odra-Świnka-Różyczki (dziewczynki) Tężec-Błonica 99, Tężec-Błonica S t r o n a

18 W Tabeli nr 4 przedstawiono liczbę osób zaszczepionych w ramach szczepień zalecanych. Tabela 4. Realizacja szczepień zalecanych w powiecie proszowickim w roku 2014 Szczepienia przeciwko: Liczba osób zaszczepionych 1. WZW typu A 2 2. Błonica 1 3. Krztusiec 1 4. Ospa wietrzna Odra, świnka, różyczka Kleszczowe zapalenie mózgu 3 7. Grypa Zakażenia Neisseria meningitidis Żółta gorączka Zakażenia Streptococcus pneumonie Biegunka rotawirusowa Wścieklizna Tężec Haemophilus influenzae typu b Zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego 5 W roku 2014 na terenie powiatu proszowickiego zarejestrowano 1 przypadek niepożądanego odczynu poszczepiennego o przebiegu poważnym. W 2014 roku 1 osoba uchylała się od wykonania obowiązkowych szczepień ochronnych. 18 S t r o n a

19 ROZDZIAŁ 2 Nadzór sanitarny nad podmiotami leczniczymi 19 S t r o n a

20 2. NADZÓR SANITARNY NAD PODMIOTAMI LECZNICZYMI W ramach działań podejmowanych w 2014 roku przez Państwową Inspekcję Sanitarną w zakresie zapobiegania oraz zwalczania chorób zakaźnych i zakażeń prowadzono bieżący nadzór sanitarny nad podmiotami leczniczymi. Pod nadzorem pionu epidemiologii Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Proszowicach znajdowało się 70 podmiotów Proszowice, Gminny Ośrodek Zdrowia, Wierzbno 2, Koniusza, Wiejki Ośrodek Zdrowia, Niegardów 72, Zespół wyjazdowy szpitala w Proszowicach, ul Kopernika 13, Proszowice pozostają od 2010 r. pod nadzorem Wojewódzkiej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Krakowie. Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Proszowicach, ul. Kopernika 13, Tabela 5. Liczba podmiotów nadzorowanych i skontrolowanych w 2014 roku Kategorie podmiotów objętych nadzorem Liczba podmiotów w ewidencji Liczba podmiotów skontrolowanych Zakłady opiekuńczo-lecznicze i Zakłady pielęgnacyjno-opiekuńcze 1 Przychodnie i ośrodki zdrowia 21 Niezabiegowe praktyki lekarskie 13 Zabiegowe praktyki lekarskie 4 Indywidualne praktyki lekarzy dentystów 12 Praktyki pielęgniarek i położnych 2 Punkty szczepień 18 W 2014 roku wydano 2 decyzje merytoryczne i 2 decyzje płatnicze, 182 upomnień oraz 1 postanowienie i tytuł wykonawczy. 20 S t r o n a

21 ROZDZIAŁ 3 Nadzór sanitarny nad obiektami żywnościowo - żywieniowymi Ogólna ocena obiektów żywności i żywienia Ocena jakości zdrowotnej środków spożywczych oraz materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością 21 S t r o n a

22 3. NADZÓR SANITARNY NAD OBIEKTAMI ŻYWNOŚCIOWO- ŻYWIENIOWYMI 3.1. OGÓLNA OCENA OBIEKTÓW ŻYWNOŚCI I ŻYWIENIA Państwowa Inspekcja Sanitarna powiatu proszowickiego w 2014 roku obejmowała nadzorem 537 obiektów żywności i żywienia. o 65 obiektów więcej niż w roku ubiegłym. Łącznie przeprowadzono 357 kontroli sanitarnych. Wydano 22 decyzje nakazujące usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości, w tym 1 decyzję zakazującą wprowadzenie produktu do obrotu. Tabela 6. Podstawowe wskaźniki działalności nadzorowej w powiecie proszowickim w roku 2014 Rodzaj danych 2014 Liczba obiektów wg. ewidencji 537 % obiektów z wdrożonymi zasadami GHP/GMP 36,7 % obiektów z wdrożonym systemem HACCP 27,0 Liczba obiektów skontrolowanych 245 Liczba obiektów ocenionych 205 Liczba kontroli 357 Wskaźnik częstotliwości 0,66 Liczba decyzji 22 Liczba decyzji zakazujących wprowadzenie do obrotu 1 Liczba mandatów 15 Wysokość średniego mandatu (zł) 226 Liczba wniosków do sądu 0 Liczba wniosków o nałożenie kar pieniężnych 0 Odsetek obiektów złych ogółem 0 Liczba pobranych próbek żywności i przedmiotów użytku 66 Odsetek próbek kwestionowanych 0 22 S t r o n a

23 Stan sanitarn y powiatu proszowickiego w 2014 roku Tabela 7. Liczba obiektów nadzorowanych oraz liczba obiektów skontrolowanych w 2014 roku. Obiekt Liczba obiektów w ewidencji Liczba obiektów ocenionych Sklepy spożywcze Inne obiekty obrotu żywnością Piekarnie 4 4 Obiekty ruchome i tymczasowe Kioski 9 6 Zakłady żywienia zbiorowego otwartego Magazyny hurtowe Wytwórnie lodów 2 2 Ciastkarnie 1 1 Automaty 10 8 Zakłady przemysłu zbożowomłynarskiego 5 5 Zakłady żywienia zbiorowego zamknięte Środki transportu OCENA JAKOŚCI ZDROWOTNEJ ŚRODKÓW SPOŻYWCZYCH ORAZ MATERIAŁÓW I WYROBÓW PRZEZNACZONYCH DO KONTAKTU Z ŻYWNOŚCIĄ Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Proszowicach bierze udział w poborze próbek żywości w związku z Planem pobierania próbek do badania żywności w ramach urzędowej kontroli i monitoringu dla Państwowej Inspekcji Sanitarnej województwa małopolskiego na 2014 rok opracowanego na podstawie krajowego planu ramowego, na terenie Małopolski w roku 2014 przez Wojewódzką Stację Sanitarno- Epidemiologiczną w Krakowie. W 2014 roku pobrano 66 próbek żywności i kosmetyków. Próbki pobierano u producentów, w zakładach żywienia zbiorowego oraz w miejscach obrotu hurtowego i detalicznego. Badania przeprowadzono w kierunku czystość mikrobiologiczna oraz zanieczyszczenia: pozostałości pestycydów, metalami szkodliwymi dla zdrowia, mikotoksynami, azotanami, substancji dodatkowych, skażeniami promieniotwórczymi, WWA, pozostałe parametry, izomerami trans, zawartości glutenu. Na podstawie badań laboratoryjnych oceniono, że wszystkie próbki spełniały wymagania. 23 S t r o n a

24 Tabela 8. Liczba próbek zbadanych w grupach produktów w roku 2014 Liczba próbek zbadanych Grupa produktów 2014 Mięso, podroby i produkty mięsne 7 Drób, podroby, jaja i produkty 4 Mleko i przetwory 22 Ziarno zbóż i przetwory 6 Wyroby cukiernicze i ciastkarskie 8 Warzywa w tym strączkowe 13 Środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego 3 Trawa 1 Ponadto skontrolowano 2 próbki kosmetyków OBOWIĄZEK REJESTRACJI DZIAŁALNOŚCI ROLNICZEJ Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Proszowicach w 2014 roku podjął działania zmierzające do wyegzekwowania obowiązku rejestracji działalności rolniczej. Przedstawiciele PPIS uczestniczyli w spotkaniach z rolnikami na których przedstawili informacje w sprawie obowiązku rejestracji w Państwowej Inspekcji Sanitarnej działalności rolniczej polegającej m.in. na produkcji oraz wprowadzaniu żywności do obrotu. Poinformowano o konieczności składania wniosków na urzędowym formularzu dostępnym na stronie internetowej lub bezpośrednio w Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Proszowicach, ul. Grzymały Siedleckiego 2 do tut. inspektora sanitarnego. Obowiązek rejestracji lub zatwierdzenia działalności podmiotów działających na rynku wytwórców żywności wynika z art ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010r., nr 136, poz. 914 z późn. zm.). Zgodnie z art. 61 wskazanej ustawy Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny jest organem właściwym w sprawach rejestracji, zatwierdzania, zawieszania oraz cofania zatwierdzenia zakładów, które m.in.: produkują lub wprowadzają do obrotu żywność pochodzenia niezwierzęcego. Rejestracja dotyczy produkcji pierwotnej (podstawowej), która jest zdefiniowana w art. 3 ust. 17 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 i oznacza produkcję, uprawę lub hodowlę produktów podstawowych, w tym zbiory ( ). 24 S t r o n a

25 ROZDZIAŁ 3 Nadzór nad jakością wody Woda pitna Zaopatrzenie ludności w wodę Przekroczenia wskaźników mikrobiologicznych i parametrów fizykochemicznych 25 S t r o n a

26 4. NADZÓR NAD JAKOŚCIĄ WODY 4.1. WODA PITNA Ocenę jakości wody sporządzono na podstawie wyników badań próbek pobieranych przez pracowników Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologiczne w Proszowicach, a badanych w akredytowanym laboratorium Wojewódzkiej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Krakowie, a także wyników badań prowadzonych przez przedsiębiorstwa wodociągowe w ramach kontroli wewnętrznej. Tabela 93. Liczba wodociągów skategoryzowanych według wydajności na terenie powiatu proszowickiego w latach Wydajność wodociągów [m /d] < Na terenie powiatu proszowickiego w 2014 r. w ewidencji znajdowało się 11 wodociągów publicznych i 1 inny podmiot zaopatrujący w wodę. Wodociągi zbiorowego zaopatrzenia ludności w wodę. Do grupy wodociągów o produkcji < 100m³/ dobę zaliczono: - wodociąg publiczny Dodów, - wodociąg publiczny Modrzany, - wodociąg zakładowy Chorążyce, Wodociągi oparte są na ujęciach wód głębinowych. Do grupy wodociągów o produkcji m³/dobę zaliczono 6 wodociągów publicznych: - wodociąg Nowe Brzesko, - wodociąg Smoniowice, - wodociąg Koniusza, - wodociąg Zielona, - wodociąg Chorążyce Muniaczkowice, - wodociąg Stary Korczyn. Wodociąg Stary Korczyn oparty jest na wodzie powierzchniowej. Pozostałe wodociągi oparte są na ujęciach wód głębinowych. Do grupy wodociągów o produkcji m³/dobę zaliczono 2 wodociągi: - wodociąg publiczny Proszowice, - wodociąg publiczny Pałecznica. Wodociąg publiczny Pałecznica w 2013r. był wykazany w grupie wodociągów o produkcji do 1000 m³/dobę obecnie jest w grupie wodociągów o produkcji powyżej 1000 m³/dobę. Wodociąg publiczny Proszowice oparty jest na wodzie powierzchniowej (potoku Ścieklec). Wodociąg publiczny Pałecznica oparty jest na ujęciu głębinowym. Dodatkowym podmiotem zaopatrującym w wodę do picia jest wodociąg lokalny Majkowice, który oparty jest na wodzie głębinowej. Jest to wodociąg produkujący poniżej 10 m 3 /dobę i zaopatrujący mniej niż 50 osób ZAOPATRZENIE LUDNOŚCI W WODĘ W 2014 roku ok. 87,2% mieszkańców powiatu proszowickiego zaopatrywana była z wodociągów. Tabela 10. Odsetek mieszkańców powiatu proszowickiego zaopatrywanych w wodę z wodociągów. Gmina Sieci wodociągowe Odsetek mieszkańców Koniusza 4 96,5% Koszyce 2 52,4% Nowe Brzesko 1 98,8% Pałecznica 1 98,8% Proszowice 1 78,5% Radziemice 2 98,3% 26 S t r o n a

27 Tabela 4. Charakterystyka zaopatrzenia w wodę w powiecie proszowickim w 2014 roku Liczba obiektów Skontrolowanych Ocenionych negatywnie Liczba wodociągów Okresowo dopuszczonych warunkowo Okresowo wyłączanych* Którym udzielono derogacji * wyłączono ujęcie wodociągowe, które zostało podłączone do innej sieci Jakość wody powinna być zgodna z wymaganiami zawartymi w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U nr 61 poz. 417 z późn. zm.) w systemie zbiorowego zaopatrzenia. W przypadku braku zgodności wodociąg zostaje okresowo wyłączony lub dopuszczony warunkowo do działania. W 2014 roku skontrolowano 100% podmiotów dostarczających wodę oraz innych podmiotów dostarczających wodę). Tabela 12. Liczba ludności zaopatrywanej z wodociągów w powiecie proszowickim w 2014 roku Liczba ludności ogółem* Liczba ludności zaopatrywanej z wodociągów* *w/w dane pochodzą z Urzędów Gmin W powiecie proszowickim nie zgłoszono jako działających studni publicznych, z których mieszkańcy mogliby pobierać wodę traktując je, jako awaryjne źródła zaopatrzenia w wodę PRZEKROCZENIA WSKAŹNIKÓW MIKROBIOLOGICZNYCH I PARAMETRÓW FIZYKOCHEMICZNYCH Woda badana jest w ramach monitoringu kontrolnego w Oddziale Laboratoryjnym Badania Wody Wojewódzkiej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Krakowie, które spełnia wymagania normy PN-EN ISO/ IEC 17025:2005 "Ogólne wymagania dotyczące kompetencji laboratoriów badawczych i wzorcujących" i posiada akredytację Polskiego Centrum Akredytacji nr AB 601. W powiecie proszowickim jako najczęściej stwierdzane przekroczenia jakości wody należy wskazać przekroczenia bakteriologiczne (głównie bakterie coli) oraz fizykochemiczne (przekroczenia mętności) W przypadku przekroczeń mikrobiologicznych wodociąg jest zamykany i przedsiębiorstwo jest zobowiązane do poinformowania o tym fakcie konsumentów oraz zagwarantowania im źródła wody przeznaczonej do spożycia. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Proszowicach na swojej stronie internetowej również informował odbiorców wody o wynikach badań i decyzji podjętej względem producenta wody. W roku 2014 nie stwierdzono w żadnym przypadku przekroczeń wskaźników chemicznych (tj. metali ciężkich, pestycydów, azotanów). Źródłem skażenia mikrobiologicznego wody są najczęściej wydaliny ludzi chorych i zwierząt zarówno domowych jak i dzikich. Drobnoustroje Eschericha coli stanowią naturalną florę bakteryjną. Występujące w wydalinach w/w mikroorganizmy i enterokoki stanowią wskaźniki zanieczyszczenia mikrobiologicznego wody. 27 S t r o n a

28 Tabela 53. Udział przekroczeń wskaźników wg. parametrów czystości wody Parametr Bakterie grupy coli 11,5 Escherichia coli 7,7 Mętność 3,1 Zapach 1,6 Udział przekroczeń wskaźników w ogólnej liczbie badań [%] W 2014 roku w nadzorowanych wodociągach stwierdzono kilkakrotnie kwestionowaną jakość wody pod względem mikrobiologicznym oraz fizykochemicznym. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny prowadził stały monitoring jakości wody pobierając powtórne próbki wody do badania mikrobiologicznego oraz fizykochemicznego. Natomiast administratorzy wodociągów podejmowali skuteczne działania naprawcze zmierzające do poprawy jakości wody. Na koniec 2014 roku we wszystkich wodociągach jakość wody pod względem mikrobiologicznym i fizykochemicznym nie budziła zastrzeżeń. W roku sprawozdawczym wszystkie wodociągi publiczne zostały skontrolowane pod względem stanu technicznego urządzeń do produkcji wody. 28 S t r o n a

29 Rozdział 4 Warunki sanitarno-higieniczne środowiska pracy Warunki środowiska pracy Zagrożenia środowiska pracy Choroby zawodowe 29 S t r o n a

30 Stanu technicznego pomieszczeń Substancji chemicznych Czynników rakotwórczych Czynników biologicznych Stan sanitarny powiatu proszowickiego w 2014 roku 5. WARUNKI SANITARNO-HIGIENICZNE ŚRODOWISKA PRACY 5.1. WARUNKI ŚRODOWISKA PRACY Państwowa Inspekcja Sanitarna powołana jest również do sprawowania nadzoru nad warunkami higieny pracy w zakładach pracy. W 2014 r. skontrolowano ogółem 209 zakładów pracy przeprowadzając łącznie 215 kontroli. Tabela 14. Kontrole w ramach bieżącego nadzoru sanitarnego w roku 2014 r. Zakres kontroli Liczba kontroli Ogółem 215 Czynniki chemiczne ogółem, w 132 tym: Substancje chemiczne i 56 ich mieszaniny Produkty biobójcze 27 Detergenty 5 Czynniki biologiczne 30 Czynniki rakotwórcze 14 Inne 83 W 2014 roku w ewidencji pionu Higieny Pracy znajdowało się 358 zakładów pracy, z czego skontrolowano 209 (58%) zakładów, stwierdzając 52 nieprawidłowości. Najczęściej stwierdzanymi uchybieniami były: zły stan techniczny i sanitarny pomieszczeń higieniczno-sanitarnych oraz pomieszczeń pracy (w 16 przypadkach), brak aktualnych pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, występujących na stanowiskach pracy (w 12 przypadkach), brak stanowiskowych instrukcji BHP, brak oceny ryzyka zawodowego lub brak jej aktualizacji (5 przypadków), brak aktualnych badań lekarskich pracowników (5 przypadków). Tabela 15. Liczba stwierdzanych nieprawidłowości w stosunku do liczby skontrolowanych zakładów pracy w województwie małopolskim w latach Rok Liczba zakładów pracy Liczba skontrolowanych Liczba stwierdzonych w ewidencji zakładów nieprawidłowości Tabela 166. Stwierdzone nieprawidłowości w 2014 r. Liczba zakładów, w których stwierdzono nieprawidłowości dotyczące: Liczba zakładów w ewidencji Liczba zakładów skontrolowanych Uchybienia w zakresie substancji chemicznych i ich mieszanin: brak kart charakterystyki dla produktów wprowadzanych do obrotu, 30 S t r o n a

31 Stan sanitarn y powiatu proszowickiego w 2014 roku 5.2. ZAGROŻENIA ŚRODOWISKA PRACY W 2014 roku w ewidencji pionu nadzoru higieny pracy powiatu proszowickiego znajdowało się 358 zakładów pracy, zatrudniających ogółem 2077 pracowników, z czego 98% (320) to zakłady zatrudniające do 9 pracowników. W ramach nadzoru skontrolowano 209 zakładów pracy (58% wszystkich zewidencjonowanych) zatrudniających ogółem 1005 osób. Prowadzone czynności kontrolne dotyczyły warunków pracy oceny narażenia zawodowego pracowników na czynniki szkodliwe dla zdrowia w środowisku pracy (chemiczne, fizyczne, rakotwórcze, biologiczne), jak również przestrzegania przez podmioty gospodarcze przepisów dotyczących substancji chemicznych i ich mieszanin, detergentów, prekursorów narkotykowych kat. 2 i 3 oraz produktów biobójczych. Tabela 17. Narażenie na czynniki szkodliwe w latach Rok Liczba zakładów z przekroczeniami NDS i NDN Liczba pracowników pracujących w przekroczeniach NDS i NDN ogółem NDS czynników chemicznych NDS pyłów NDN czynników fizycznych W 2013 roku prowadzonych było 11 postępowań w kierunku podejrzenia choroby zawodowej, przeprowadzono 24 postępowania w sprawie choroby zawodowej, z czego decyzję o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej wydano w 7 przepadkach. W 2014 roku prowadzonych było 6 postępowań w kierunku podejrzenia choroby zawodowej, przeprowadzono 3 postępowania w sprawie choroby zawodowej, z czego decyzję o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej wydano w 4 przepadkach, w 1 stwierdzono chorobę zawodową. Wystąpienie choroby zawodowej ( w kategorii Choroby zakaźnie lub pasożytnicze), które jest wynikiem szkodliwego oddziaływania czynników środowiska pracy stwierdzono u rolnika pogryzionego przez kleszcza. 31 S t r o n a

32 Rozdział 5 Nadzór zapobiegawczy 32 S t r o n a

33 Stan sanitarn y powiatu proszowickiego w 2014 roku W 2014 roku wydano dwa razy więcej pozytywnych opinii dla możliwości prowadzenia działalności obiektów usługowych, - liczba zajętych stanowisk wzrosła o 18 %, - liczba obiektów budowlanych dopuszczonych do użytkowania wzrosła o ponad pięć razy (o 520%), - liczba wydanych decyzji dla podmiotów wykonujących działalność leczniczą wzrosła o ponad dwa razy (o 240%), W komórce Nadzoru Zapobiegawczego można uzyskać informacje w zakresie aktualnie obowiązujących przepisów, oraz sposobu postępowania przy budowie nowych obiektów lub ich modernizacji. Tab.18 Liczba i rodzaj spraw załatwionych w komórce Nadzoru Sanitarnego PSSE w Proszowicach Rok Ogółem: uzgodnienie dot. odstąpienia od przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania - 1 na środowisko uzgodnienie zakresu stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie 1 - oddziaływania na środowisko opinia co do potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, a w przypadku stwierdzenia takiej potrzeby co do zakresu raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko wydanie opinii w sprawie zakresu raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na 14 1 środowisko wydanie opinii w sprawie uzgodnienia warunków realizacji przedsięwzięcia przed 4 - wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach uzgadniania dokumentacji projektowej pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych zastosowania rozwiązań innych niż określone w obowiązujących przepisach prawnych, w tym w zakresie warunków technicznych spełnienia wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu 5 12 wykonującego działalność leczniczą uczestniczenia w dopuszczeniu do użytkowania obiektu budowlanego 5 28 innych spraw kontrole postanowienia 9 - decyzje płatnicze W 2014 roku Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Proszowicach dopuścił do użytkowania m.in. obiekty budowlane, takie jak: zmodernizowana droga wojewódzka nr 776 odcinek Kraków-Proszowice- Ostrów na odcinku od km ,66 do km ,07 na terenie gminy Koniusza, powiat proszowicki, województwo małopolskie w obrębie miejscowości: Biórków Wielki, Biórków Mały, Wronin, Łyszkowice, Siedliska, Posądza, zmodernizowana droga wojewódzka nr 776 odcinek Kraków-Proszowice- Ostrów na odcinku od km ,07 do km ,50, oraz od km ,23 do km ,95 na terenie gminy Proszowice, powiat proszowicki, województwo małopolskie w obrębie miejscowościach: Szklana, Łaganów, Jazdowiczki, Opatkowice, Klimontów i Ostrów, 33 S t r o n a

34 kanalizacja sanitarna w miejscowościach: Wronin, Wroniec, Górka Jaklińska IV etap, budynek mieszkalno-usługowy z przeznaczeniem części usługowej na sklep z materiałami budowlanymi, budynki usługowo-mieszkalne, budynki administracyjno-socjalne, budynki usługowo-handlowe, z przeznaczeniem na sklepy spożywczoprzemysłowe, mięsno-wędliniarskie, lokale gastronomiczne, sklepy monopolowe, punkty wydawania posiłków, budynek pawilonu usługowego w zakresie montażu elementów ściennych drewnianych domów gotowych, budynki biurowe, pracownia krawiecka, budynek Banku, przychodni zdrowia, budynek magazynowo-produkcyjny do działalności w zakresie produkcji folii przemysłowej typu stretch, budynek mieszkalno-usługowy z przeznaczeniem części usługowej na sprzedaż artykułów branży rolniczej, tj. maszyn, urządzeń rolniczych itp., budynek mieszkalno-usługowy (usługi medyczne, oraz rehabilitacja), pomieszczenia żłobka, stołówki, aptekę ogólnodostępną, budynki gospodarcze z funkcją przechowalni płodów rolnych, na własne potrzeby, jako rolnika indywidualnego, sklep ogrodniczy, wraz ze sprzedażą środków ochrony roślin, zakłady fryzjerskie i salony fryzjerskokosmetyczne. Ponadto zaopiniował pozytywnie, wydając decyzje dla urządzeń i pomieszczeń działalności leczniczych m.in.: gabinetów lekarskich i pomieszczeń przychodni pomieszczenia administracyjnego wydzielonego na potrzeby hospicjum domowego dla dorosłych, przeznaczonego dla pielęgniarek świadczących usługi w domu pacjenta, 34 S t r o n a

35 Rozdział 6 Warunki sanitarne w placówkach oświatowowychowawczych 35 S t r o n a

36 6. OCENA WARUNKÓW SANITARNYCH W PLACÓWKACH OŚWIATOWO-WYCHOWAWCZYCH W roku 2014 w rejestrze Państwowej Inspekcji Sanitarnej powiatu proszowickiego figurowały 62 placówki oświatowo-wychowawcze w których przeprowadzono 67 kontroli sanitarnych. Kontrole przeprowadzono w: przedszkolach i innych formach wychowania przedszkolnego 12, szkołach i zespołach szkół 49, Ponadto prowadzono kontrole: sezonowe (kontrole turnusów wypoczynku dzieci i młodzieży zima/lato) 1 W 2014 roku powstały dwa nowe obiekty: Prywatny Żłobek Proszowice, Niepubliczny Punkt Przedszkolny Pod Grzybkiem w Książnicach Wielkich STAN SANITARNO-TECHNICZNY OBIEKTÓW Stan techniczny budynków systematycznie się poprawia, m.in. w związku z realizacją decyzji wydanych w latach ubiegłych i bieżącym. W 2014 roku wydano 18 decyzji merytorycznych i 22 płatnicze. W placówkach przeprowadzono wiele remontów i inwestycji, m.in. wykonano remont dachu, wybudowano windę zewnętrzną, wykonano izolację, uzupełniono elewację ściany szczytowej oraz wykonano remont tarasu, dobudowano korytarz z szatnią, przeprowadzono termomodernizację, wymieniono rynny oraz wymieniono okna, remont oświetlenia, wymieniono podłogi, drzwi odnowiono ściany i sufity. Ponadto oddano pomieszczenia dla potrzeb jednego oddziału i oddano nowy plac zabaw 36 S t r o n a

37 Stan sanitarn y powiatu proszowickiego w 2014 roku ROZDZIAŁ 7 Zdrowie publiczne i promocja zdrowia 37 S t r o n a

38 7. ZDROWIE PUBLICZNE I PROMOCJA ZDROWIA W 2014 roku Powiatowa Stacja Sanitarno- Epidemiologiczna w Proszowicach kontynuowała działania w zakresie profilaktyki chorób zakaźnych i niezakaźnych. Odbywało się to poprzez edukację, profilaktykę i promowanie zdrowego stylu życia. Profilaktyka palenia tytoniu: Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce Czyste Powietrze Wokół Nas Nie Pal Przy Mnie, Proszę Znajdz właściwe rozwiązanie Światowy Dzień Bez Tytoniu Światowy Dzień Rzucania Palenia PSSE w Proszowicach zaangażowana była w następujące programy profilaktyczne i działania: Celem konkursu było przede wszystkim promowanie wśród młodzieży zachowań korzystnych dla zdrowia, kształtowanie postaw odpowiedzialności za życie własne i innych oraz wzbogacenie metod i środków oddziaływania na młodzież w zakresie profilaktyki nikotynizmu. Przeciwdziałanie chorobom: Profilaktyka HIV/AIDS Jeden test. Dwa życia Wybierz Życie Pierwszy Krok Profilaktyka próchnicy Profilaktyka zatruć metanolem Profilaktyka nadwagi i otyłości: Ogólnopolski program edukacyjny Trzymaj Formę! Ponadto: Profilaktyczny program w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych, ARS, czyli jak dbać o miłość Antybiotyki Światowy Dzień Zdrowia Równocześnie Powiatowa Stacja podjęła następujące inicjatywy: W czerwcu 2014 r. w Zespole Szkół w Piotrkowicach Małych, nastąpiło uroczyste wręczenie nagród dla laureatów konkursu na hasło propagujące życie bez tytoniu zdrowe życie. W grudniu w Zespole Szkół w Proszowicach został we współpracy z Komendą Powiatowej Policji w Proszowicach oraz Dyrekcją Zespołu Szkół w Proszowicach zorganizowany konkurs pod hasłem Wybieram życie nie palę na hasło reklamujące modę na niepalenie. Z dziewiętnastu prac zgłoszonych do konkursu pierwszą nagrodę otrzymał autor hasła Ale draka, każdy palacz karmi raka. 38 S t r o n a

39 Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Proszowicach ul. Adama Grzymały-Siedleckiego Proszowice tel fax proszowice@wsse.krakow.pl, psse.proszowice@pis.gov.pl skrytka epuap: /PSSE_Proszowice/skrytka REGON NIP Wszelkie prawa zastrzeżone. Wykorzystywanie w całości lub fragmentów opracowania dozwolone pod warunkiem odnotowania źródła informacji. 39 S t r o n a