2017 rok. Stan sanitarny POWIATU BOCHEŃSKIEGO

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "2017 rok. Stan sanitarny POWIATU BOCHEŃSKIEGO"

Transkrypt

1 2017 rok Stan sanitarny POWIATU BOCHEŃSKIEGO `1

2 `2 Spis treści WSTĘP... 4 ROZDZIAŁ OCENA SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ 1.1. SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA CHORÓB ZAKAŹNYCH CHOROBY ZAKAŹNE PRZENOSZONE DROGĄ NARUSZENIA CIĄGŁOŚCI TKANEK Wirusowe zapalenie wątroby: HIV i AIDS CHOROBY ZAKAŹNE PRZENOSZONE DROGĄ POKARMOWĄ Nosiciele duru brzusznego i innych salmoneloz Bakteryjne zatrucia i zakażenia pokarmowe Wirusowe zakażenia jelitowe Biegunki i zakażenia żołądkowo-jelitowe o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu Ogniska chorób przenoszonych drogą pokarmową CHOROBY ZAKAŹNE, KTÓRYM ZAPOBIEGA SIĘ POPRZEZ SZCZEPIENIA Krztusiec Odra Świnka Różyczka Ospa wietrzna Błonica i poliomyelitis OSTRE INFEKCJE DRÓG ODDECHOWYCH, W TYM GRYPA I INFEKCJE GRYPOPODOBNE Płonica Zakażenia ośrodkowego układu nerwowego CHOROBY PRZENOSZONE PRZEZ WEKTORY I INNE CHOROBY ODZWIERZĘCE Borelioza Wścieklizna i przypadki pokąsań przez zwierzęta GRUŹLICA NADZÓR NAD SZCZEPIENIAMI OCHRONNYMI OCENA STANU SANITARNO-TECHNICZNEGO PODMIOTÓW DZIAŁALNOŚCI LECZNICZEJ. 25 ROZDZIAŁ STAN SANITARNY ZAKŁADÓW ŻYWNOŚCI ŻYWIENIA I PRZEDMIOTÓW UŻYTKU 2.1.NADZÓR SANITARNY NAD OBIEKTAMI ŻYWNOŚCIOWO- ŻYWIENIOWYMI OCENA JAKOŚCI ZDROWOTNEJ ŚRODKÓW SPOŻYWCZYCH ORAZ MATERIAŁÓW I WYROBÓW PRZEZNACZONYCH DO KONTAKTU Z ŻYWNOŚCIĄ WNIOSKI ROZDZIAŁ NADZÓR SANITARNY NAD JAKOŚCIĄ WODY 3.1. WODA PRZEZNACZONA DO SPOŻYCIA Podział urządzeń zbiorowego zaopatrzenia ze względu na wielkość dobową produkcji wody do spożycia Liczba ludności powiatu zaopatrywana w wodę Ocena jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi na terenie powiatu bocheńskiego STUDNIE PUBLICZNE PŁYWALNIE MIEJSCA WYKORZYSTYWANE DO KĄPIELI... 55

3 3.5. INNE OBIEKTY UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ WNIOSKI ROZDZIAŁ WARUNKI SANITARNOHIGIENICZNE ŚRODOWSKA PRACY 4.1. STAN SANITARNY ŚRODOWISKA PRACY KONTROLE ŚRODOWISKA PRACY: PRZEKROCZENIA DOPUSZCZALNYCH NORM HIGIENICZNYCH CHOROBY ZAWODOWE PRODUKTY BIOBÓJCZE CZYNNIKI I PROCESY RAKOTWÓRCZE / MUTAGENNE CZYNNIKI BIOLOGICZNE ŚRODKI ZASTĘPCZE / DOPALACZE STAN SANITARNY KONTROLOWANYCH OBIEKTÓW ROZDZIAŁ WARUNKI SANITARNE W PLACÓWKACH OŚWIATOWO - WYCHOWAWCZYCH 5.1. WARUNKI SANITARNE W PLACÓWKACH OŚWIATOWO-WYCHOWAWCZYCH WARUNKI WYPOCZYNKU DZIECI I MŁODZIERZY ROZDZIAŁ ZDROWIE PUBLICZNE I PROMOCJA ZDROWIA 6.1. OŚWIATA ZDROWOTNA I PROMOCJA ZDROWIA PROGRAMY Program,,Trzymaj Formę Program Czyste powietrze wokół as Program,,Nie pal przy mnie proszę Program,,Znajdź właściwe rozwiązanie Program Bieg po zdrowie Profilaktyczny Program Przeciwdziałania Uzależnieniom od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych ARS, czyli jak dbać o miłość KAMPANIE SPOŁECZNE ,,Światowy Dzień bez Tytoniu ,,Światowy Dzień Rzucania Palenia Światowy Dzień Zdrowia Profilaktyka HIV/AIDS Dzień Bezpiecznego Grzybobrania ROZDZIAŁ DZIAŁALNOŚĆ ZAPOBIEGAWCZEGO NADZORU SANITARNEGO 7.1. ZAPOBIEGAWCZY NADZÓR SANITARNY `3

4 WSTĘP Mam przyjemność przedstawić Państwu ocenę bezpieczeństwa sanitarnego powiatu za 2017rok. Organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej pełnią podstawową rolę w zakresie nadzoru nad bezpieczeństwem sanitarnym i zostały powołane w celu realizacji zadań z zakresu zdrowia publicznego określonych w ustawie z dnia 14 marca 1985 roku o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (t. j. Dz. U. z 2015r., poz z późn. zm.). Niniejsze opracowanie obejmuje ocenę warunków zdrowotnych we wszystkich obszarach nadzorowanych przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Bochni, w szczególności w zakresie, jakości zdrowotnej żywności oraz stanu sanitarnego obiektów żywnościowo żywieniowych, jakości wody przeznaczonej do spożycia, stanu sanitarnego obiektów użyteczności publicznej oraz jakości wody w pływalniach i kąpieliskach, środowiska pracy, a także stanu sanitarnego placówek nauczania i wychowania. Ponadto, w raporcie przedstawiono efekty prowadzonego w ramach zwalczania zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, monitoringu sytuacji epidemiologicznej chorób zakaźnych, a także przedstawiono ocenę stanu sanitarnego obiektów służących udzielaniu świadczeń zdrowotnych. Opisano także zadania realizowane w ramach zapobiegawczego nadzoru sanitarnego. Szeroko przedstawiono również, prowadzone przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Bochni działania oświatowo zdrowotne na rzecz promocji zdrowia i zdrowego stylu życia, poprzez realizację programów szczebla krajowego, wojewódzkiego i lokalnego, a także programów autorskich stworzonych i realizowanych wysiłkiem pracowników Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Bochni. Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie kompleksowej informacji o stanie bezpieczeństwa sanitarnego w 2017 roku, która może stanowić podstawę działań podejmowanych w celu poprawy warunków życia i pracy mieszkańców naszego miasta, w tym promowania postaw prozdrowotnych. Jednocześnie mam nadzieję, że raport przyczyni się do lepszego poznania działań, jakie Państwowa Inspekcja Sanitarna wykonuje na rzecz zdrowia publicznego mieszkańców. `4

5 ROZDZIAŁ 1 OCENA SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ `5

6 1.1. SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA CHORÓB ZAKAŹNYCH Szczegółowy tryb postępowania w przypadku podejrzenia lub rozpoznania zakażenia lub choroby zakaźnej oraz zgonu z powodu choroby zakaźnej reguluje rozdział 6 ustawy z dnia 5 grudnia 2008r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (tekst jednolity Dz. U. z 2016r. z poz. 1866). Rozpoznanie zakażenia, choroby zakaźnej lub zgonu z powodu zakażenia lub choroby zakaźnej powinno być zgłoszone przez lekarza lub felczera nie później niż w ciągu 24 godzin od momentu rozpoznania lub powzięcia podejrzenia zakażenia, choroby zakaźnej lub zgonu z powodu zakażenia lub choroby zakaźnej. Zgłoszenie to powinno zostać przekazane niezwłocznie do państwowego powiatowego inspektora sanitarnego lub państwowego granicznego inspektora sanitarnego właściwego dla miejsca rozpoznania. Natomiast szczegółowe zasady dotyczące zgłaszalności zakażeń i chorób zakaźnych określa Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 10 lipca 2013r. w sprawie zgłoszeń podejrzenia lub rozpoznania zakażenia, choroby zakaźnej lub zgonu z powodu zakażenia lub choroby zakaźnej (Dz.U. z 2013r., poz.848). Nowelizacja ustawy zniosła obowiązek raportowania przez kierownika szpitala danych osób przyjmowanych do szpitala z powodu zakażenia lub choroby zakaźnej lub poddanych hospitalizacji z innych przyczyn, u których rozpoznano zakażenia lub chorobę zakaźną. Ustawa nakłada na diagnostów laboratoryjnych lub inne osoby uprawnione do samodzielnego wykonywania czynności diagnostyki laboratoryjnej obowiązek, aby w przypadku uzyskania dodatniego wyniku badania w kierunku biologicznego czynnika chorobotwórczego, zgłosić ten fakt niezwłocznie, nie później niż do 24 godzin, właściwemu państwowemu inspektorowi sanitarnemu właściwemu dla siedziby laboratorium, w którym wykonano badanie. Szczegółowe zasady zgłaszalności biologicznych czynników chorobotwórczych określone zostały w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 25 marca 2014r. w sprawie biologicznych czynników chorobotwórczych podlegających zgłoszeniu, wzorów formularzy zgłoszeń dodatnich wyników badań w kierunku biologicznych czynników chorobotwórczych oraz okoliczności dokonywania zgłoszeń (Dz.U. z 2014r., poz. 459). Dlatego też niezwykle ważna jest współpraca pomiędzy Państwową Inspekcją Sanitarną, a lekarzami i diagnostami, w celu bieżącej oceny sytuacji epidemiologicznej. Otrzymane dane są rejestrowane i analizowane, a następnie przekazywane do Wojewódzkiej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Krakowie W roku 2017 r. do Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Bochni zgłoszono 2055 przypadków podejrzeń, zachorowań na choroby zakaźne, które podlegały obowiązkowemu zgłoszeniu, w tym 564 osób z powodu tych zachorowań wymagało hospitalizacji. W 2017r. odnotowano wzrost zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę, wykazywanych w meldunkach Mz-55. W 2016r. wykazano przypadki, natomiast w 2017r W porównaniu do roku poprzedniego zaobserwowano wzrost niektórych zachorowań, dotyczyły one głównie: inne wirusowe zakażenia jelitowe wywołane przez Clostridium difficile, biegunki i zapalenia żołądkowo-jelitowe, borelioza, zapalenie opon mózgowych inne i nieokreślone oraz WZW typu B i WZW typu A. Dane epidemiologiczne dotyczące występowania chorób zakaźnych w powiecie bocheńskim w latach na rok 2017 przedstawia tabela 1. `6

7 Tabela 1. Wybrane choroby zakaźne w powiecie bocheńskim w latach Jednostki chorobowe Liczba zachorowań AIDS HIV zatrucie pokarmowe Salmoneloza Posocznica inne zakażenie pozajelitowe Wywołane przez Clostridum difficile Wywołane przez E.coli Inne bakteryjne biegunkotwórczą zakażenia jelitowe Wywołane przez E.coli inną i BNO Wywołane przez Campylobacter Wywołane przez Yersinia enterocolitica lub pseudotuburculosis Wywołane przez rotawirusy Wirusowe zakażenia Wywołane przez jelitowe norowirusy Inne określone Nieokreślone Inne bakteryjne zakażenia jelitowe u dzieci do lat Biegunka i zapalenie żołądkowo jelitowe BNO, o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu Mikobakteriozy- inne i BNO Krztusiec Płonica Róża Borelioza Kiła Rzeżączka Kleszczowe zapalenie mózgu Inne wirusowe zapalenie mózgu-opryszczkowe Wirusowe zapalenie opon mózgowych inne określone i nieokreślone Ospa wietrzna Różyczka Wirusowe zapalenie wątroby- typu A Wirusowe zapalenie wątroby- typu B przewlekłe Wirusowe zapalenie wątroby- typu C Wirusowe zapalenie wątroby- typu B+C (zakażenie mieszane) Świnka Malaria Choroba wywołane przez Streptococcus `7

8 pneumoniae, inwazyjna Bakteryjne zapalenie opon mózgowych i/lub mózgu inne, nie określone Grypa ogółem Gruźlica Styczność i narażenie na wściekliznę Lamblioza Toksoplazma wrodzona Ostre porażenia wiotkie u dzieci w wieku lat Grypa AH1N Ostre infekcje układu oddechowego Tabela 2. Liczba zachorowań oraz zapadalność (na 100 tys. mieszkańców) na wybrane choroby zakaźne w powiecie bocheńskim w 2017r. Jednostka chorobowa liczba zachorowań Powiat bocheński zapadalność na Ospa wietrzna ,31 Różyczka 0 0 Biegunki u dzieci do lat ,5 Płonica ,30 Borelioza ,44 Narażenie na wściekliznę/potrzeba szczepień 22 20,8 Salmonelozy Róża 28 26,44 Świnka 4 3,78 Krztusiec 8 7,55 Ostre infekcje układu oddechowego, w tym grypaogółem ,22 `8

9 1.2. CHOROBY ZAKAŹNE PRZENOSZONE DROGĄ NARUSZENIA CIĄGŁOŚCI TKANEK Wirusowe zapalenie wątroby: WZW typu C Szacuje się, że w Polsce zakażenie wirusem HCV dotyczy około 2% ludności. Tylko niewielki odsetek zakażeń ulega samowyleczeniu lub przejściu w objawową, łatwa do wykrycia, fazę ostrą. Najczęściej, w 60 do 70% przypadków, dochodzi do przewlekłego zapalenia wątroby, które z kolei prowadzi do rozwoju odległych powikłań w postaci marskości i raka wątroby. Z powodu braku możliwości czynnego uodpornienia przeciw WZW typu C najważniejszą rolę w zapobieganiu chorobie odgrywa przestrzeganie zasad aseptyki w podmiotach leczniczych oraz we wszystkich zakładach, w których wykonuje się zabiegi naruszające ciągłość tkanek ludzkich. Ważne jest także unikanie ryzykownych zachorowań sprzyjających szerzeniu się zakażenia. Na terenie powiatu bocheńskiego od kilku lat obserwowany jest wzrost rejestracji zachorowań na WZW typu C. W 2014 r. odnotowano 11 przypadków zachorowań, w 2015 r przypadków, w 2016 r.- 16 natomiast w 2017 r.- było ich 15. Najbardziej prawdopodobną drogą zakażenia WZW były: małe zabiegi chirurgiczne oraz duże operacje wykonywane w ciągu życia chorego, transfuzja przed 1993r., narażenie zawodowe, narkotyki przyjmowane dożylnie oraz kontakt domowy. WZW typu B Na terenie powiatu bocheńskiego w 2017 roku, podobnie jak w latach ubiegłych, nie odnotowano ostrego wirusowego zapalenia wątroby typu B z uwagi na duży stopień uodpornienia populacji uzyskany poprzez szczepienia ochronne. Częściej jednak rozpoznaje się przypadki zapalenia przewlekłego, nabytego w przeszłości. W 2014 r. zarejestrowano 19 przypadków zachorowań, w 2015r. było ich już 15, natomiast w r. a w 2017 było ich już 21. WZW typu A Wirusowe zapalenie wątroby typu A (potocznie zwane żółtaczką pokarmową lub chorobą brudnych rąk) jest schorzeniem wywoływanym przez wirus A zapalenia wątroby (HAV). Ludzie są jedynym rezerwuarem tego wydalanego z kałem wirusa. Podstawą w zapobieganiu zakażeniom jest przestrzeganie zasad higieny, także przy przygotowywaniu i spożywaniu posiłków. Brak jest specyficznego leczenia. Dostępna jest natomiast skuteczna szczepionka, która zgodnie z obowiązującym Programem Szczepień Ochronnych zalecana jest: osobom wyjeżdżającym do krajów o wysokiej i pośredniej endemiczności zachorowań na WZW typu A osobom zatrudnionym przy produkcji i dystrybucji żywności, usuwaniu odpadów komunalnych i płynnych nieczystości oraz przy konserwacji urządzeń służących temu `9

10 celowi dzieciom w wieku przedszkolnym, szkolnym oraz młodzieży, które nie chorowały na WZW typu A. W 2017 roku odnotowano w powiecie bocheńskim 9 przypadków wirusowego zapalenie wątroby typu A. W roku 2016 oraz 2015 nie odnotowano żadnego przypadku WZW typu A HIV i AIDS W 2017 r. w powiecie bocheńskim nie odnotowano zakażenia HIV CHOROBY ZAKAŹNE PRZENOSZONE DROGĄ POKARMOWĄ Nosiciele duru brzusznego i innych salmoneloz W prowadzonym rejestrze nosicieli znajduje się jeden stały nosiciel Salmonella paratyphi B - mężczyzna, w grupie wiekowej lat, mieszkaniec miasta. Ryzyko zagrożenia ze strony nosicieli wzrasta w okresie powodzi oraz po obfitych opadach deszczu, zwłaszcza na terenach wiejskich. W 2016r. w nadzorze było 32 nosicieli innych salmoneloz, natomiast w 2017r. nowo zarejestrowanych było 36 nosicieli, wszyscy zostali objęci nadzorem epidemiologicznym Bakteryjne zatrucia i zakażenia pokarmowe Zatrucia pokarmowe to zachorowania o objawach żołądkowo-jelitowych, przyczyną może być spożycie skażonej patogennymi mikroorganizmami wody lub żywności. Najczęstszym czynnikiem etiologicznym zatruć pokarmowych była Salmonella Enteritidis. W 2017 r. w porównaniu do roku ubiegłego odnotowano o 5 przypadków więcej zatruć pokarmowych (salmonelloz), było ich 34. Natomiast w 2015r. zarejestrowano 54 zatrucia pokarmowe, w tym 31 u dzieci w grupie wiekowej 0-4 lata oraz 2 przypadki salmonellozy innej niż przewodu pokarmowego Wirusowe zakażenia jelitowe W ostatnich latach w Polsce uwagę zwracają duże liczby zakażeń jelitowych o etiologii wirusowej. Rotawirus to jeden z czynników wywołujących zapalenie żołądka i jelit, występujący w szczególności u niemowląt i małych dzieci do 5 roku życia. Jednocześnie stanowi jeden z częstszych czynników etiologicznych wszystkich zakażeń szpitalnych. Na terenie powiatu bocheńskiego w roku 2017 odnotowano 141 przypadków zachorowań wywołanych przez rotawirusy, jest to największa liczba od kilku lat. W roku 2016 było ich 68, natomiast w roku przypadków. Zakażeniom rotawirusowym u małych dzieci można zapobiegać poprzez szczepienia ochronne, jednak wysoka cena szczepionki ogranicza jej stosowanie. `10

11 Rys. 1 Zakażenia jelitowe bakteryjne i wirusowe w powiecie bocheńskim w 2017r. Clostridium difficile 11% Norowirus 2% czynnik nieokreślony 9% Zakażenia jelitowe Salmonella 15% Rotawirus 63% Salmonella Rotawirus Norowirus Clostridium difficile czynnik nieokreślony Na powyższym wykresie wyraźnie widać, że główną przyczyną zakażeń jelitowy w 2017 r. w powiecie bocheńskim był rotawirus (63%) oraz salmonella (15%) Biegunki i zakażenia żołądkowo-jelitowe o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu W 2017r. na terenie powiatu bocheńskiego liczba zachorowań na biegunkę i zapalenie żołądkowo jelitowe o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu wzrosła w porównaniu z rokiem poprzednim. Zarejestrowano 699 przypadków, w tym 241 dotyczyło dzieci do lat 2. W 2016r. zarejestrowano 595 przypadków, w tym 237 u dzieci do lat 2, liczba ta była bardzo zbliżona do liczby zachorowań w 2014 roku. Wzrost liczby przypadków zgłoszonych biegunek i zakażeń żołądkowo-jelitowych o nieustalonej etiologii świadczyć może zarówno o pogarszającej się sytuacji w zakresie diagnostyki mikrobiologicznej tych schorzeń, jak i o poprawie zgłaszalności w tym zakresie. Dane liczbowe o zarejestrowanych zakażeniach jelitowych należy traktować jako niedoszacowane w większym stopniu, niż w przypadku innych chorób zakaźnych podlegających zgłaszaniu, głównie z powodu rezygnacji chorych z lżejszymi objawami z wizyty lekarskiej. Można sądzić, iż znaczna część przypadków zakażeń jelitowych, w których nie ustalono czynnika etiologicznego, nadal pozostaje niezgłaszana. `11

12 Liczba Rys. 2 Liczba zachorowań na biegunki i zapalenia żołądkowo jelitowe BNO, oraz o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu w powiecie bocheńskim w latach Biegunki i zapalenia żołądkowo jelitowe BNO Ogniska chorób przenoszonych drogą pokarmową W ramach nadzoru nad chorobami przenoszonymi drogą pokarmową w 2017r. na terenie powiatu bocheńskiego zarejestrowano 5 ognisk. W 1 przypadku czynnikiem etiologicznym był norowirus, który został potwierdzony. W 2 przypadku czynnikiem etiologicznym była bakteria Salmonella Enteritidis, która również została potwierdzona. W kolejnym ognisku czynnikiem potwierdzonym był norowirus. W następnym ognisku nie ustalono czynnika etiologicznego. Ostatnie ognisko dotyczyło wirusa WZW typu A, które zostało potwierdzone. `12

13 Liczba Rys 3 Liczba ognisk chorób przenoszonych drogą pokarmową w powiecie bocheńskim w latach Liczba ognisk chorób przenoszonych drogą pokarmową CHOROBY ZAKAŹNE, KTÓRYM ZAPOBIEGA SIĘ POPRZEZ SZCZEPIENIA Krztusiec Krztusiec jest bakteryjną chorobą zakaźną wywoływaną przez pałeczkę krztuśca Bordatella Pertusis. Choroba ta przenosi się drogą oddechową i jest wysoko zaraźliwa, w wyniku kontaktu z osobą chorą zakażeniu ulega do 90% nieuodpornionych osób, głównie są to dzieci. Typową cechą jest napadowy kaszel z wydzielaniem lepkiej plwociny. Krztusiec jest chorobą trudną do rozpoznania, zwłaszcza u młodzieży i osób dorosłych co przekłada się na niewłaściwe diagnozy oraz sposób leczenia. Dane o występowaniu krztuśca oparte o zgłoszenia lekarzy należy traktować jako niedoszacowane. Ocena faktycznego rozpowszechnienia krztuśca wymaga przeprowadzenia badań diagnostycznych u wszystkich osób z przewlekającym się kaszlem oraz zgłaszania wszystkich przypadków zachorowań. Obecnie diagnostyka opiera się na badaniach serologicznych. Warto zaznaczyć, że większość chorych posiada udokumentowane szczepienia w pierwszych latach życia. Obserwowane w ostatnich latach przesunięcie zachorowań na krztusiec do starszych grup wiekowych powoduje powstanie nowego rezerwuaru choroby, stwarzającego zagrożenie dla dzieci nie mających ukończonego pełnego cyklu szczepień oraz dla dzieci, które nie zostały zaszczepione z powodu medycznych przeciwwskazań. Przy zwalczaniu krztuśca zaleca się, obok prowadzenia obowiązkowych szczepień u dzieci i młodzieży, zgodnie z kalendarzem szczepień ochronnych, także szczepienia przypominające u osób dorosłych z bliskiego otoczenia noworodków i małych dzieci oraz pracowników sektora ochrony zdrowia. W 2017r. w PSSE w Bochni zarejestrowano 8 przypadków krztuśca, jest to znacznie mniejsza liczba w porównaniu z rokiem 2016, w którym odnotowano największą od kilku lat liczbę `13

14 Liczba zachorowań na krztusiec tj. 46 przypadków, z czego aż 10 osób wymagało hospitalizacji. W roku 2015 zarejestrowano 15 przypadków. W 2014r. w PSSE w Bochni zarejestrowano 4 zachorowania na krztusiec. Rys. 4 Liczba zachorowań na krztusiec w powiecie bocheńskim w latach Krztusiec Odra Odra jest chorobą objętą przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) programem eliminacji, zgodnie z którym wymagane jest utrzymywanie dużego poziomu zaszczepienia oraz wykonywanie badań w kierunku obecności przeciwciał przeciwodrowych w klasie IgM. Na terenie powiatu bocheńskiego od 2014 r r. nie odnotowano ani jednego przypadku zachorowania na tę chorobę. W 2014 r. zarejestrowano jedynie dwa przypadki podejrzenia zachorowania na odrę, które nie zostały potwierdzone laboratoryjnie. Natomiast w 2013r. podejrzenia/zachorowania na odrę nie rejestrowano. W związku z realizacją programu WHO eliminacji odry, do wszystkich podmiotów działalności leczniczej w powiecie bocheńskim wystosowano pisma, przypominające o obowiązku zgłaszania wszystkich przypadków podejrzeń/zachorowań odry Świnka W ostatnich latach na terenie powiatu bocheńskiego obserwuje się spadek liczby zachorowań na świnkę. W 2017r. zgłoszono 4 przypadki zachorowań na świnkę. Natomiast w roku 2016 zarejestrowano 8 przypadków. Najwięcej zachorowań dotyczy grupy wiekowej 1-14 r.ż. Obserwowana w ostatnich latach mała liczba zachorowań na świnkę jest wynikiem realizacji obowiązkowych szczepień ochronnych. `14

15 Liczba Rys. 5 Liczba zachorowań na świnkę w powiecie bocheńskim w latach Świnka Różyczka W 2017 r. nie odnotowano zachorowań na świnkę. W 2016r. zarejestrowano 2 przypadki zachorowania na różyczkę natomiast w 2014r. zarejestrowano ich 14. Najczęściej chorowały dzieci w grupie wiekowej 1-14 lat. W 2013r. w całym kraju wystąpił epidemiczny wzrost zachorowań na różyczkę. Na terenie powiatu bocheńskiego zarejestrowano wówczas 248 przypadków. W znacznej większości chorowali mężczyźni w grupie wiekowej lat (142 zachorowania). Kobiet chorych zarejestrowano w 2013r. tylko 30. Spośród chorych na różyczkę, większość osób nie była w ogóle szczepiona (183 przypadki) Ospa wietrzna Ospa wietrzna jest najczęstszą chorobą zakaźną występującą u dzieci. W roku 2017 zarejestrowano 514 przypadków zachorowań na ospę wietrzną. Wśród nich 251 kobiet oraz 263 mężczyzn. Najwięcej chorych było w grupie wiekowej 1-4 lat. Ospa wietrzna jest chorobą, której można zapobiegać poprzez szczepienia. W Polsce szczepienia są nadal szczepieniami zalecanymi z wyjątkiem dzieci z wybranych grup zagrożonych ciężkim przebiegiem choroby i znacznym ryzykiem wystąpienia powikłań. `15

16 LIczba Rys. 6 Liczba zachorowań na ospę wietrzną w powiecie bocheńskim w latach Ospa wietrzna Błonica i poliomyelitis W ostatnich latach nie stwierdzono przypadków zachorowania na błonicę i poliomyelitis. Ostatni zarejestrowany przypadek poliomyelitis na terenie powiatu bocheńskiego miał miejsce w 2011r. Zgodnie z programem WHO dotyczącym eradykacji poliomyelitis, nadzorowi epidemiologicznemu podlegają zachorowania z objawami ostrych porażeń wiotkich u dzieci do lat 15. Występują one z częstością około 1 przypadek na 100 tyś. dzieci na rok. WHO zaleciło zgłaszanie ostrych porażeń wiotkich jako wskaźnika czułości nadzoru nastawionego na wyszukiwanie przypadków poliomyelitis w okresie działań zmierzających do eradykacji tej choroby OSTRE INFEKCJE DRÓG ODDECHOWYCH, W TYM GRYPA I INFEKCJE GRYPOPODOBNE Ostre infekcje dróg oddechowych należą do najczęściej występujących chorób zakaźnych. W ostatnich kilku latach notuje się bardzo wysoką liczbę zachorowań. Corocznie w województwie małopolskim odnotowuje się od kilku tysięcy do kilkuset tysięcy zachorowań. Na terenie powiatu bocheńskiego w 2017 r. odnotowano wzrost zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę, wykazano przypadków. Natomiast w 2016 r. zgłoszono o przypadków mniej. `16

17 Liczba Leczeniem szpitalnym objęte były najczęściej dzieci w wieku 0-14 lat. Powodem skierowania do szpitala były w przede wszystkim objawy ze strony układu oddechowego. Rys. 7 Grypy i infekcje grypopodobne w powiecie bocheńskim w latach Grypy i infekcje grypopodobne Rys. 8 Liczba zachorowań na grypę i infekcje grypopodobne w powiecie bocheńskim z podziałem na grupy wiekowe w roku 2017r. Grypy i infekcje grypopodobne w powiecie bocheńskim z podziałem na kategorie wiekowe w 2017r I WIĘCEJ liczba zachorowań `17

18 Liczba Najwięcej przypadków zachorowań odnotowano wśród osób w wieku od 15 do 64 lat. Bardzo ważnym elementem zapobiegania grypie są szczepienia ochronne. W 2017 r. poddało się im 1744 osób, co stanowi 1,6% populacji powiatu bocheńskiego Płonica Płonica (inaczej szkarlatyna) to ostra, wysypkowa choroba zakaźna kojarzona z okresem dzieciństwa. Na szkarlatynę chorują głównie dzieci w wieku przedszkolnym, w okresie jesienno-zimowym. Choroba powoduje toksyczne objawy, a w jej późnym okresie może dojść nawet do zaburzeń immunologicznych. Niegdyś uważana była za chorobę groźną, niejednokrotnie kończącą się śmiercią. Dziś nie stanowi większego problemu terapeutycznego. W ostatnich latach obserwuje się, iż zapadalność na płonicę jest coraz niższa w porównaniu z poprzednimi dziesięcioleciami. W 2017 r. zarejestrowano 120 przypadki zachorowań na płonicę, czyli o 44 mniej niż w roku poprzednim, gdzie było ich 164. W roku 2014 zarejestrowano największą liczbę zachorowań od kilku lat- 360 przypadków. Rys. 9 Liczba zachorowań na płonicę w powiecie bocheńskim w latach Płonica `18

19 Zakażenia ośrodkowego układu nerwowego W 2017 r. liczba zarejestrowanych zakażeń ośrodkowego układu nerwowego utrzymała się na poziomie zbliżonym do lat poprzednich. Zarejestrowano łącznie 10 przypadków zachorowań, które dotyczyły 3 przypadków zapalenia opon mózgowych- inne określone i nieokreślone, 1 przypadek odkleszczowego zapalenia mózgu, 4 przypadki wirusowego zapalenia opon mózgowych- inne określone i nieokreślone, 1 przypadek enterowirusowego zapalenia opon mózgowych oraz 1 przypadek bakteryjnego zapalenia opon mózgowych i/lub mózgu. Inwazyjnej choroby meningokokowej tj. zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych oraz posocznicy o etiologii meningokokowej, charakteryzującej się ciężkim przebiegiem oraz możliwością występowania trwałych pochorobowych powikłań w ostatnich latach na terenie powiatu bocheńskiego nie rejestrowano CHOROBY PRZENOSZONE PRZEZ WEKTORY I INNE CHOROBY ODZWIERZĘCE Borelioza Borelioza jest chorobą zakaźną wywołaną przez krętki z rodzaju Borrelia przenoszone przez kleszcze. Jest najczęściej występującą odkleszczową chorobą w Polsce. Charakteryzuje się częstymi remisjami i nawrotami. W miejscu ukąszenia przez kleszcza powstaje zmiana pierwotna, która zaczyna się od plamki lub grudki i może rozszerzać się obwodowo przez wiele tygodni zajmując coraz to większe płaszczyzny skóry. Zdecydowanym utrudnieniem w oszacowaniu rzeczywistej liczby chorych są problemy diagnostyczne, co skutkuje nierozpoznaniem choroby lub znaczącym opóźnieniem diagnozy. Dlatego też w przypadku ukąszenia przez kleszcza oprócz oczywistego objawu, jakim jest rumień wędrujący należy zwrócić uwagę na wystąpienia poniższych objawów i ewentualnym powiązaniu ich z boreliozą W 2017r. odnotowano rekordową liczbę zachorowań. Ich liczba wynosiła 243 przypadki, czyli o 139 więcej niż w roku Natomiast w 2015r. zarejestrowanych było w sumie 33 przypadków. Wśród zgłoszonych zachorowań zdecydowanie przeważała postać wczesnarumień wędrujący. Borelioza występuje na terenie całego powiatu, jednak najwięcej zachorowań w ostatnich latach miało miejsce w Gminie Bochnia oraz Gminie Nowy Wiśnicz. `19

20 LIczba Rys. 10 Liczba zachorowań na boreliozę w powiecie bocheńskim w latach Borelioza Wścieklizna i przypadki pokąsań przez zwierzęta Wścieklizna to ostra, odzwierzęca choroba zakaźna ośrodkowego układu nerwowego, objawiającego się zapaleniem mózgu i rdzenia, prowadząca do śmierci. Na terenie powiatu bocheńskiego nie doszło do zachorowania człowieka na wściekliznę. W 2017r. zarejestrowano 69 przypadków pokąsań przez zwierzęta znane. Było ich o 9 mniej niż w roku poprzednim. Zwierzęta znane (przede wszystkim koty, psy oraz kuny) zostały poddane obserwacji przez lekarza wet.- nie stwierdzono u nich wścieklizny. Osoby pokąsane przez zwierzęta nieznane, podejmowały szczepienia przeciw wściekliźnie, najczęściej w Poradniach Profilaktyki Wścieklizny na terenie Krakowa. W 2017r. szczepienie p/wściekliźnie zakończyło 23 osoby, w latach poprzednich było to odpowiednio 2016r.-22, 2015r osób natomiast w 2014r 47. `20

21 Liczba 1.7. GRUŹLICA Gruźlica jest chorobom zakaźną wywołaną przez bakterię- prątek gruźlicy. Przenosi się z człowieka chorego na zdrowego. Źródłem zakażenia jest zazwyczaj chory prątkujący, który podczas kaszlu, kichania, odkrztuszania, mówienia wydala prątki wraz z kropelkami śluzu. Kropelki z zawartymi prątkami unoszą się w powietrzu, wysychają i opadają wraz z wdychanym powietrzem, mogą dostać się do płuc. Tam się "zagnieżdżają". Dochodzi do zakażenia prątkiem. Jest chorobom wielonarządową, najczęściej atakująca płuca, w większości przypadków przebiegająca przewlekle. W 2017 r. na terenie powiatu bocheńskiego zarejestrowano 9 przypadków zachorowań na gruźlicę. W 2016r. zarejestrowano 11 przypadków zachorowań. W 2015r. odnotowano 22 przypadki, natomiast w roku zachorowań. Rys. 11 Liczba zachorowań na gruźlicę w powiecie bocheńskim w latach Gruźlica `21

22 Rys. 12 Liczba zachorowań na gruźlicę w powiecie bocheńskim w 2017 r. Liczba zachorowań na gruźlicę w poszczególnych grupach wiekowych I WIĘCEJ liczba zachorowań 1.8. Nadzór nad szczepieniami ochronnymi Szczepienia ochronne realizowane są zgodnie z obowiązującym Programem Szczepień Ochronnych (tzw. kalendarz szczepień), który co roku jest aktualizowany - Komunikat Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 31 marca 2017 roku w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na 2018 rok. Program ten reguluje kwestie wieku, zakresu wykonywanych szczepień ochronnych oraz uwzględnia: - szczepienia bezpłatne obowiązkowe, realizowane w ramach ubezpieczenia zdrowotnego - szczepienia płatne - zalecane, zakupione we własnym zakresie na podstawie recepty od lekarza- nie refundowane z budżetu państwa Celem szczepień jest utrzymanie wysokiego poziomu odporności zbiorowiskowej oraz zmniejszenie szans na zachorowania osób nieuodpornionych. W ostatnich latach zwiększa się liczba osób uchylających się od szczepień ochronnych, dlatego też od 2015 roku realizowana jest kampania społeczna Zaszczep w sobie chęć szczepienia. Celem interwencji jest podniesienie poziomu wiedzy społeczeństwa na temat tego jak ogromne znaczenie mają szczepienia w profilaktyce chorób zakaźnych, wzrost świadomości dotyczącej korzyści wynikających ze szczepień ochronnych oraz zwiększenie `22

23 liczby osób poddających się szczepieniom profilaktycznym, zarówno obowiązkowym, jak i zalecanym. W roku 2017 wystosowano 14 pism do rodziców dzieci uchylających się od obowiązkowych szczepień. W związku z powyższym faktem część dzieci została zaszczepiona p/chorobom zakaźnym zgodnie z PSO przed końcem 2017r., a pozostała część została zwolniona ze szczepień i skierowana do Punktu Konsultacyjnego ds. Szczepień w Krakowie celem ustalenia indywidualnego kalendarza szczepień. Względem żadnego z rodziców nie prowadzono postępowania administracyjnego. PIS prowadzi nadzór nad wykonawstwem, realizacją szczepień ochronnych oraz nad zachowaniem łańcucha chłodniczego- codzienny monitoring temperatury w urządzeniach chłodniczych, jak również w dni wolne od pracy. W tabeli nr 1 została przedstawiona informacja na temat poziomu wykonania szczepień oparta o dane zebrane w ramach obowiązkowych, rocznych sprawozdań MZ-54. Sprawozdania w zakresie szczepień ochronnych (MZ-54) opracowywane są przez pracowników Podstawowej Opieki Zdrowotnej, skąd przekazywane są do PSSE w Bochni, a następnie do WSSE w Krakowie. W roku 2017 w powiecie bocheńskim odsetek dzieci i młodzieży w rocznikach podlegających szczepieniom ochronnym obowiązkowym jest porównywalny w stosunku do roku ubiegłego. Świadczenia z zakresu szczepień ochronnych realizowane są w 31 punktach szczepień na terenie powiatu bocheńskiego. Szczepieniami objęto dzieci i młodzieży do 20 roku życia. Stan zaszczepienia roczników podlegających szczepieniom w roku 2017 był porównywalny z poprzednim rokiem i stanowi on odsetek gwarantujący w odniesieniu do wielu chorób utrzymanie odporności zbiorowiskowej i lepszej sytuacji epidemiologicznej. Tabela 3. Analiza procentowa szczepień obowiązkowych u dzieci od 1 do 3-go roku życia oraz w 10,14 i 19 roku życia w latach na terenie powiatu bocheńskiego/ grupy wiekowe objęte obowiązkiem szczepień. Rok życia Nazwa szczepienia r.ż WZW B 2+3 x Gruźlica Błon. Tęż. Krzt. 3x Polio 2x Hib pierw. 2 r.ż. WZW B 2+3x Błon. Tęż.Krzt.3+4x Polio 2+3 Odra Świnka Różyczka Hib podst. 91,0 99,8 60,0 59,8 59,7 99,6 98,1 98,0 87,3 98,0 91,6 99,6 59,4 59,4 59,2 99,1 98,6 98,2 85,4 98,4 91,6 99,4 60,1 60,1 60,1 99,2 98,5 98,5 82,3 98,3 86,4 99,0 56,5 57,0 56,7 99,2 98,6 98,6 81,3 98,6 84,3 99,4 52,7 52,6 52,7 99,2 98,6 98, ,6 3 r.ż Błon. Tęż. Krzt.4x Polio 2+3 Odra Świnka Różyczka Hib podst. 95,7 99,6 97,8 99,4 99,3 99,3 97,1 99,1 99,7 99,7 97,8 99,7 99,2 99,2 94,1 99,2 99,5 99,5 98,5 99,5 10 r.ż. Odra Świnka Różyczka 99,8 99,9 99,6 99,8 99,6 14 r.ż. Td 94,2 94,0 92,0 88,0 87,2 19 r.ż. Td 85,4 84,6 82,7 81,8 80,1 `23

24 Tabela nr 4 przedstawia liczbę osób zaszczepionych w ramach szczepień zalecanych. Tabela 4. Realizacja szczepień zalecanych w powiecie bocheńskim w latach Lp. Rodzaj szczepienia Tężec WZW A Zakażenia Streptococcus Pneumoniae Zak. Neiseria meningitides Zak. wirusem brodawczaka ludzkiego Dur brzuszny Ospa wietrzna Kleszczowe Zapalenie mózgu Biegunka rotawirusowa Grypa Szczepienia zalecane stanowią rozszerzenie możliwości profilaktyki chorób zakaźnych i mogą dotyczyć osób podróżujących do krajów na odległych kontynentach jak również osób, które chcą się uodpornić przeciwko chorobom, które nie są finansowane z budżetu państwa. W roku 2017, w stosunku do roku ubiegłego, zaobserwowano wzrost zaszczepienia p/grypie. Natomiast spadek odnotowano w szczepieniach przeciwko tężcowi oraz zakażeniom Streptococcus Pneumoniae. Pozostałe szczepienia utrzymują się na zbliżonym poziomie. Tabela 5. Ilość zgłoszonych Niepożądanych Odczynów Poszczepiennych w latach Rok NOP W Polsce od 1995 roku prowadzony jest system monitorowania Niepożądanych Odczynów Poszczepiennych (NOP). Rodzaje NOP i kryteria ich rozpoznawania na potrzeby nadzoru epidemiologicznego, sposób zgłaszania, wzory formularzy określa Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 21 grudnia 2010 roku w sprawie niepożądanych odczynów poszczepiennych oraz kryteriów ich rozpoznawania (DZ.U Nr 254, poz. 1711). Szczepienia mogą spowodować NOP i to nieraz o ciężkim przebiegu, jednak należy pamiętać, że są to zdarzenia niezwykle rzadkie. W powiecie bocheńskim, w roku 2014 zarejestrowano i opracowano- 14 Niepożądanych Odczynów Poszczepiennych, w tym 2 poważne i 15 łagodnych, w `24

25 łagodne. Natomiast w roku 2016 zgłoszono 8 NOP, w tym 2 poważne oraz 6 łagodnych. Natomiast w 2017 roku odnotowano 24 NOP, w tym 22 łagodne i 2 poważne OCENA STANU SANITARNO-TECHNICZNEGO PODMIOTÓW DZIAŁALNOŚCI LECZNICZEJ Działania podejmowane przez Państwową Inspekcję Sanitarną w 2017r. w dziedzinie zapobiegania oraz zwalczania chorób zakaźnych i zakażeń obejmowały zadania z zakresu bieżącego nadzoru sanitarnego nad 173 podmiotami wykonującymi działalność leczniczą. W ramach bieżącego nadzoru sanitarnego sprawowanego przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Bochni w 2017r. przeprowadzono kontrole w 110 podmiotach leczniczych co stanowiło 63 % jednostek objętych nadzorem. Od 2010r. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Szpital Powiatowy im. bł. Marty Wieckiej w Bochni pozostaje pod nadzorem WSSE w Krakowie. Tabela 6. Liczba podmiotów nadzorowanych i skontrolowanych w 2017r. Kategorie podmiotów objętych nadzorem Liczba podmiotów w ewidencji Liczba podmiotów skontrolowanych % wszystkich Przychodnie % i ośrodki zdrowia Niezabiegowe praktyki % lekarskie Zabiegowe praktyki lekarskie % Indywidualne praktyki % lekarzy dentystów Grupowe praktyki lekarzy % dentystów Praktyki pielęgniarek % i położnych Rehabilitacje % Inne (RCK, MKTS, % Diagnostyka, Synevo) Ogółem % Porównując % skontrolowanych podmiotów leczniczych w latach nieznacznie się różnił. Oceniając stan techniczny, bieżącą czystość a także wykorzystanie w praktyce procedur higieniczno-sanitarnych w 2017 roku stwierdzono nieprawidłowości na które wydano 3 decyzji administracyjnych i 6 decyzji płatniczych. Nieprawidłowości wykazane w kontrolowanych podmiotach leczniczych dotyczyły przede wszystkim: `25

26 Przetrzymywania przeterminowanych narzędzi jednorazowego i wielorazowego użytku stanu sanitarno-technicznego powierzchni i pomieszczeń Podmioty lecznicze, ich urządzenia i pomieszczenia wymagają spełnienia szczegółowych wymagań zawartych w Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2012 roku w sprawie szczegółowych wymagań jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą (Dz. U. z 2012, poz. 739). W czasie prowadzonych działań inspekcyjnych dużą uwagę zwracano na stopień realizacji programów dostosowawczych. Kwestię programów dostosowawczych reguluje Ustawa o działalności leczniczej z dnia 15 kwietnia 2011r. (Dz.U. z 2016r., poz.1638). Dokument ten w art. 207 ust.1 stanowi Podmiot wykonujący działalność leczniczą w dniu wejścia w życie ustawy, niespełniający wymagań( ), dostosuje pomieszczenia i urządzenia do tych wymagań do dnia 31 grudnia 2017 roku. natomiast w ust. 3 stanowi Podmiot, o którym mowa w ust.1, który co najmniej częściowo nie zrealizuje programu dostosowania, o którym mowa w ust. 2, może wystąpić do właściwego organu Państwowej Inspekcji Sanitarnej z wnioskiem o wydanie opinii o wpływie niespełniania wymagań, o których mowa w art. 22 ust.1, na bezpieczeństwo pacjentów. Opinia ta jest wydawana w formie postanowienia. Na koniec 2017 roku niedostosowane zostały 2 podmioty, w tym 1 ośrodek zdrowia oraz oddział terenowy RCKiK. Na koniec 2017 roku wpłynął jeden wniosek o wydanie opinii o wpływie niespełnienia wymagań. Mając na celu zapobieganie oraz zwalczanie chorób zakaźnych i zakażeń kontrolowane podmioty opracowują, wdrażają i sprawują nadzór nad aktualizacją, a także przestrzeganiem procedur sanitarno-epidemiologicznych, zgodnie z którymi prowadzą swoją działalność. Powyższe działania mają na celu przerwanie drogi przenoszenia drobnoustrojów na pacjentów oraz ochronę personelu medycznego. Obecnie obserwuję się, iż patogeny charakteryzują się zwiększonym potencjałem chorobotwórczym i epidemicznym. Bakterie mają zwiększoną oporność na stosowane w praktyce antybiotyki, a wywoływane przez drobnoustroje wielolekooporne infekcje stanowią źródło zakażeń szpitalnych. Podmioty lecznicze w ramach czynnego i biernego nadzoru prowadzą działania w zakresie monitorowania występowania zakażeń wewnątrzzakładowych i drobnoustrojów alarmowych, opracowują szczegółowe plany higieny szpitalnej, tworzą analizę epidemiologiczną szpitala. Ponadto zwracają uwagę na prowadzoną w szpitalach antybiotykoterapię oraz przeprowadzają kontrole wewnętrzne w zakresie realizacji działań własnych. Źródło analizowanej sytuacji epidemicznej w nadzorowanych przez Państwową Inspekcję sanitarną podmiotach leczniczych stanowią raporty wstępne o podejrzeniu lub wystąpieniu ogniska epidemicznego oraz raporty końcowe o wygaszeniu ogniska. W latach nie stwierdzono na terenie powiatu bocheńskiego (dot. SP ZOZ Szpital Powiatowy w Bochni) wystąpienia ogniska epidemicznego `26

27 ROZDZIAŁ 2 STAN SANITARNY ZAKŁADÓW ŻYWNOŚCI ŻYWIENIA I PRZEDMIOTÓW UŻYTKU `27

28 2.1.NADZÓR SANITARNY NAD OBIEKTAMI ŻYWNOŚCIOWO- ŻYWIENIOWYMI. Głównym celem działania Sekcji Nadzoru Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku było zapewnienie odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa zdrowotnego żywności produkowanej i wprowadzanej do obrotu na terenie powiatu bocheńskiego. Pomimo że główna odpowiedzialność spoczywa na przedsiębiorstwach sektora spożywczego, niezbędna jest również właściwa kontrola uprawnionych organów. W 2017 roku Państwowa Inspekcji Sanitarnej Bochni obejmowały nadzorem 883 obiektów żywności i żywienia oraz materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością - o 22 obiekty więcej niż w roku ubiegłym. We wszystkich obiektach objętych nadzorem ( 883) przeprowadzono 867 kontroli sanitarnych z czego 470 to kontrole doraźne. Wydano 50 decyzji nakazujących usunięcie stwierdzonych uchybień. Tabela 1. Podstawowe wskaźniki działalności nadzorowej w powiecie bocheńskim w latach Rodzaj danych Liczba obiektów wg ewidencji % obiektów z wdrożonymi zasadami GHP/GMP 99, % obiektów z wdrożonymi zasadami HACCP 66, Liczba obiektów skontrolowanych % obiektów ocenionych 59,7 56,4 41,6 65,2 Liczba kontroli Liczba decyzji Liczba decyzji wstrzymywania działalności Liczba mandatów Wysokość średniego mandatu (zł) 164, ,4 171 Liczba wniosków o nałożeniu kar pieniężnych Odsetek obiektów złych- ogółem 0,12 0 0,12 0,23 Liczba pobranych próbek żywności i przedmiotów użytku Odsetek próbek kwestionowanych 0,58 0,58 2,47 0,50 `28

29 Tabela 2. Liczba obiektów nadzorowanych oraz liczba obiektów skontrolowanych w 2017 roku. Rodzaj obiektów Liczba obiektów w ewidencji Liczba obiektów ocenionych % obiektów niezgodnych w roku 2017 % obiektów niezgodnych w roku 2016 Piekarnie Wytwórnie lodów Automaty do lodów Ciastkarnie Przetwórnie owocowo warzywne i grzybowe Zakłady garmażeryjne Zakłady przemysłu zbożowego Wytwórnie makaronów Wytwórnie wyrobów cukierniczych Wytwórnie substancji dodatkowych Wytwórnie chrupek, chipsów i prażynek Wytwórnie suplementów diety Inne wytwórnie żywności Sklepy spożywcze ,36 % 0 Kioski Magazyny hurtowe Obiekty ruchome i tymczasowe Środki transportu Inne obiekty `29

30 obrotu żywnością Zakłady żywienia zbiorowego otwartego ,4 % 2,4 % Mała gastronomia Zakłady żywienia zbiorowego zamkniętego Wytwórnie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością Miejsca obrotu materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością Zakłady produkujące oraz wprowadzające do obrotu kosmetyki W porównaniu do roku poprzedniego, w 2017 roku liczby obiektów niezgodnych z wymaganiami sanitarnymi wzrosła. `30

31 900 Liczba obiektów niezgodnych z wymaganiami w powiecie bocheńskim w latach , , r. 2014r. 2015r. 2016r. 2017r. Liczba obiektów wg ewidencji Liczba obiektów niezgodnych 0,5 0 W roku 2017 na terenie powiatu bocheńskiego nie stwierdzono żadnych incydent żywnościowy, który stanowiłby istotne zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi, zarówno pod względem skali zjawiska jak i rodzaju zagrożenia. Liczba skontrolowanych obiektów żywieniowo -żywnościwoych w stosunku do stwerdzonych nieprawidłowści Zakłady produkcyjne Zakłady obortu żywnością Zakłady żywienia zbiorowego otwartego Zakłady żywienia zbiorowego zamkniętego Liczba obiektów skontrolowanych Liczba obiektów z nierpawidłowościami `31

32 2.2. OCENA JAKOŚCI ZDROWOTNEJ ŚRODKÓW SPOŻYWCZYCH ORAZ MATERIAŁÓW I WYROBÓW PRZEZNACZONYCH DO KONTAKTU Z ŻYWNOŚCIĄ W związku z realizacją Planu pobierania próbek do badania żywności w ramach urzędowej kontroli i monitoringu dla Państwowej Inspekcji Sanitarnej województwa małopolskiego na 2017 rok opracowanego na podstawie krajowego planu ramowego, na terenie powiatu bocheńskiego w roku 2017 pobrano do badania laboratoryjnego 205 próbek żywności, materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością oraz kosmetyków. Próbki pobierano u producentów, w zakładach żywienia zbiorowego oraz w miejscach obrotu hurtowego i detalicznego. W związku ze zgłoszeniami klientów na niewłaściwą jakość zdrowotną artykułów spożywczych pobrano 4 prób doraźnych ( 3 prób w zakładzie produkcyjnym oraz 1 próbę w obiekcie obrotu żywności). Ponadto, w ramach rozszerzenia zakresu badań w związku z obecnością niedozwolonej substancji fipronilu w jajach i mięsie drobiowym na terenie krajów członkowskich Unii Europejskiej - pobrano 1 próbę mięsa drobiowe do badania obecności Kierunki, w jakich przeprowadzono badania to głównie czystość mikrobiologiczna (59% próbek) oraz zanieczyszczenia:azotynami, metalami szkodliwymi dla zdrowia, mikotoksynami, 3MCPD, WWA,GMO, furanem, czynnikami biologicznymi i fizycznymi oraz na zawartość substancji dodatkowych. Ponadto badano parametry istotne dla bezpieczeństwa żywności tj. substancje dodatkowe i ich czystość, napromieniowanie, jod w soli, wybrane parametry w środkach specjalnego przeznaczenia żywieniowego, suplementach diety oraz żywności wzbogacanej. Badano także parametry bezpieczeństwa w materiałach i wyrobach przeznaczonych do kontaktu z żywnością. Dodatkowo w badanych próbkach oceniano tam gdzie to istotne ich znakowanie oraz parametry organoleptyczne. Na podstawie badań laboratoryjnych oceniono, że 1 próba tj.0,50 % nie spełnia wymagań w roku poprzednim było to 5 próbka tj. 2,47%. Tabela 3. Liczba próbek zbadanych w poszczególnych grupach produktów pobranych do badań laboratoryjnych w roku 2017 Grupa produktów Liczba próbek zbadanych Liczba próbek zdyskwalifikowanych % próbek zdyskwalifikowanych 01 - Mięso, podroby i produkty mięsne Drób, podroby i produkty drobiarskie, jaja i produkty jajeczne 03 - Ryby, owoce morza i ich przetwory Mleko i przetwory mleczne Ziarno zbóż i przetwory zbożowo mączne 06 - Wyroby cukiernicze i ciastkarskie Warzywa (w tym strączkowe) Owoce Wody mineralne i napoje bezalkoholowe `32

33 17 - Tłuszcze roślinne Koncentraty spożywcze Zioła, przyprawy Kawa, herbata, kakao, herbatki owocowe i ziołowe 23 - Wyroby garmażeryjne i kulinarne Środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego 26 - Suplementy diety , Materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością 29 - Sól spożywcza i jej zamienniki Kosmetyki WNIOSKI 1. Wprowadzone regulacje prawne, zgodnie z wymaganiami UE oraz wdrożenie systemu jakości w działalności kontrolnej przyczyniły się do usprawnienia systemu nadzoru nad bezpieczeństwem żywności i w konsekwencji do zmniejszenia ryzyka zagrożenia zdrowia ludzi wynikającego ze spożywania żywności o niewłaściwej jakości zdrowotnej. 2. Stan sanitarny zakładów branży spożywczej powoli ale systematycznie poprawia się. Jest to spowodowane poprawą stanu technicznego zakładów i wdrażaniem systemów zapewnienia bezpieczeństwa żywności GMP/GHP i HACCP. Różny jest sposób rozumienia tych zagadnień przez przedsiębiorców. Łatwiej wdrażanie przebiega w większych zakładach trudniej w małych. Postęp w tej dziedzinie w wielu przypadkach jest efektem kontroli przeprowadzanych przez pracowników sekcji HŻŻ i PU tut. Stacji 3. Systematycznie poprawia się jakość środków spożywczych, o czym świadczy mała ilość próbek kwestionowanych. Jest to wynikiem poprawy stanu sanitarnotechnicznego placówek, przestrzegania ogólnych zasad higieny przy produkcji, obrocie, transporcie, wdrożenia i funkcjonowania zasad GMP/GHP i systemu HACCP w coraz większej ilości zakładów a także kontroli zewnętrznych sprawowanych przez PIS w ramach urzędowej kontroli żywności. 4. Najwięcej problemów występuje w zakładach obrotu żywnością oraz w zakładach żywienia zbiorowego otwartego. Wynika to z ich różnorodności ( od dużych marketów po małe sklepiki oraz dużych restauracji po małą gastronomię) oraz kwalifikacji osób w nich zatrudnionych. Często pracownicy tych zakładów nie posiadają odpowiednich kwalifikacji, wiedzy w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa żywności, podstawowych zasad higieny, przepisów prawa żywnościowego, potencjalnych zagrożeń. Zmiana mentalności tych osób przebiega powoli ale systematycznie. `33

34 ROZDZIAŁ 3 NADZÓR SANITARNY NAD JAKOŚCIĄ WODY ORAZ NAD OBIEKTAMI UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ `34

35 3.1. WODA PRZEZNACZONA DO SPOŻYCIA Woda jest niezbędna do utrzymania życia i musi być dostępna w zadowalającej ilości dla wszystkich konsumentów. Należy podjąć wszelkie starania, aby uzyskać najwyższą, możliwą praktycznie do osiągnięcia jakość wody pitnej. Zabezpieczenie systemu zaopatrzenia w wodę przed zanieczyszczeniami stanowi pierwszy krok w kierunku ochrony jakości wody. Ochrona źródeł wody, jest najlepszą metodą zapewnienia bezpiecznej wody pitnej, powinna być rozwiązaniem preferowanym w stosunku do uzdatniania zanieczyszczonej wody w takim stopniu, aby nadawała się ona do spożycia. Jeśli tylko pojawi się potencjalnie niebezpieczna sytuacja, należy określić ryzyko zagrożenia zdrowia i rozważyć dostępność alternatywnych źródeł wody oraz zastosowanie środków zaradczych, tak aby można było podjąć decyzję zapewniającą dostawę wody o dopuszczalnej jakości. Zasoby wodne powinny być, najbardziej jak tylko jest to możliwe chronione przed zanieczyszczeniem odchodami ludzkimi i zwierzęcymi, z których pochodzi wiele chorobotwórczych bakterii, wirusów, pierwotniaków, a także pasożytów jelitowych. Nie wystarczająca ochrona zasobów wodnych i nieskuteczne uzdatnianie wody ( źle dobrana technologia uzdatniania) naraża społeczeństwo na ryzyko chorób przewodu pokarmowego i chorób zakaźnych. Najbardziej narażone na choroby spowodowane zarazkami przenoszonymi przez wodę są niemowlęta i małe dzieci, osoby chore i w podeszłym wieku. Dla tych grup dawki powodujące infekcję są znacznie niższe niż dla ogółu populacji ludzi dorosłych. Potencjalne konsekwencje mikrobiologicznego zanieczyszczenia wody są tak poważne, że zawsze ogromne znaczenie ma jego kontrola, która nigdy nie powinna być ograniczana. Ocena ryzyka związanego ze zmianami mikrobiologicznej jakości wody jest trudna i kontrowersyjna z uwagi na nie zawsze wystarczające dane epidemiologiczne, ilość czynników wchodzących w grę, a także zmieniające się współzależności pomiędzy tymi czynnikami. Stwierdzić można, że największe ryzyko związane ze skażeniem mikrobiologicznym niesie ze sobą spożycie wody zanieczyszczonej odchodami ludzkimi i zwierzęcymi. Zanieczyszczenia chemiczne na ogół nie powodują ostrych skutków zdrowotnych w krótkim okresie czasu, natomiast ich skutki ubocznie działające na nasz organizm są widoczne po dłuższym okresie spożywania zanieczyszczonej wody. Szczególne znaczenie mają zanieczyszczenia wykazujące właściwości toksyczne, takie jak metale ciężkie i substancje rakotwórcze. Konsument oceniając jakość wody do picia kieruje się w szczególności swoimi zmysłami czyli ocenia jej: przezroczystość ( mętność), smak i zapach. Są to podstawowe kryteria oceny jakości wody przez konsumenta. Woda do spożycia intensywnie zabarwiona czyli o dużej mętności czy mająca wątpliwy smak bądź zapach jest przez konsumenta uważana za niebezpieczną i nie nadającą się do picia. Dlatego konieczne jest utrzymanie jakości wody na poziomie akceptowalnym przez konsumenta, chociaż brak negatywnych cech organoleptycznych nie jest gwarantem bezpiecznej wody. `35

36 Głównym celem prowadzonego nadzoru sanitarnego nad jakością wody przeznaczonej do spożycia jest ochrona zdrowia konsumentów i zapewnienie użytkownikom wodociągów wody o prawidłowych parametrach fizykochemicznych, organoleptycznych i mikrobiologicznych. Ocenę jakości wody za 2017r. sporządzono na podstawie wyników badań próbek pobieranych przez pracowników Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Bochni, a badanych w akredytowanym laboratorium Wojewódzkiej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Krakowie, oraz Oddziale Laboratoryjnym WSSE w Tarnowie ( akredytacja nr AB 601), a także wyników badań prowadzonych przez przedsiębiorstwa wodociągowe w ramach kontroli wewnętrznej. Woda oceniana była w oparciu o Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 listopada 2015 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz.U. z 2015r., poz. 1989), które w okresie przygotowywania Raportu o Stanie Sanitarnym Powiatu Bocheńskiego zostało zastąpione Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 11 grudnia 2017 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz.U. z 2017r., poz. 2294). Zaopatrzenie powiatu bocheńskiego w wodę przeznaczoną do spożycia Na obszarze powiatu bocheńskiego wodociągi produkujące wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi zaopatrywane są z ujęć powierzchniowych, podziemnych oraz mieszanych. Wodociągi zbiorowego zaopatrzenia Z ujęć powierzchniowych korzystają następujące wodociągi zbiorowego zaopatrzenia: Bochnia, Bełdno, Chrostowa, Trzciana, Żegocina, Łąkta Górna. ponadto na terenie powiatu mieszkańcy korzystają także z pięciu stref zbiorowego zaopatrzenia (woda rozprowadzana w tych strefach zakupywana jest z wodociągu zbiorowego zaopatrzenia Bochnia): strefa zbiorowego zaopatrzenia Bochnia Północny Wschód strefa zbiorowego zaopatrzenia Bochnia Północny - Zachód strefa zbiorowego zaopatrzenia Gmina Drwinia, strefa zbiorowego zaopatrzenia Gmina Rzezawa. Strefa zbiorowego zaopatrzenia Wola Nieszkowska Nieszkowice Wielkie ( woda rozprowadzana w strefie produkowana jest przez stację uzdatniania w m. Chrostowa, gm. Łapanów). Strefa zgłoszona przez zarządcę obiektu do Inspekcji Sanitarnej celem objęcia nadzorem w 2017r. Ujęcia podziemne wykorzystywane są przez 3 wodociągi: Lipnica Murowana -1, Lipnica Murowana 2, Rajbrot Dominiczna. Na ujęciu mieszanym oparte są 2 wodociągi: Nowy Wiśnicz Siedlec. `36

37 W powiecie bocheńskim Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Bochni nadzorował w 2017r. 28 wodociągów, z których 16 to wyżej wymienione wodociągi zbiorowego zaopatrzenia (w tym 5 stref zbiorowego zaopatrzenia), które zarządzane są przez przedsiębiorstwa wodociągowo kanalizacyjne i spółkę wodno - ściekową. Pozostałe wodociągi w ilości 12 to obiekty będące własnością innych podmiotów nie będących przedsiębiorstwami wodociągowo kanalizacyjnymi (szkoły, zakłady produkujące żywność, restauracja i hotel, pływalnia). Inne podmioty zaopatrujące w wodę zdatną do spożycia: Ujęcie powierzchniowe 1 wodociąg : Zakład produkujący żywność: Bacówka Wyroby Tradycyjne Rajbrot (zgłoszony przez właściciela obiektu celem objęcia nadzorem w 2017r.) Ujęcie podziemne (studnie) 11 wodociągów: Kryta Pływalnia 1 obiekt: (Kryta Pływalnia Bochnia) Szkoły - 4 obiekty: (Chronów, Leszczyna, Muchówka, Lipnica Górna) Zakłady produkujące żywność 3obiekty: ( Gallod-Leszczyna, Zamvinex-Łąkta Górna, Jura - Rajbrot,) Restauracja i hotel 2 obiekty: (Hotel i Gospoda pod Kamieniem w Lipnicy Górnej, Restauracja Wiwenda w Połomiu Dużym) Inne obiekty użyteczności publicznej - 1 obiekt: (Wiejski Dom Ludowy w Muchówce) Poza Krytą Pływalnią w Bochni, obiekty te znajdują się na terenach wiejskich nie posiadających sieci wodociągowych. Ich liczba ulega zmianie. Ze względu na ciągłą rozbudowę sieci wodociągowych (ubywa), a także ze względu na rozwój obszarów wiejskich (przybywa). `37

38 Na poniższym wykresie (rys. 1) przedstawiono ilość obiektów w grupach w zależności od wykorzystywanej wody (dane w % ) Rys. 1 Ilość obiektów w grupach w zależności od wykorzystywanej wody (dane w % ) Ilość obiektów w grupach w zależności od wykorzystywanej wody [WARTOŚĆ] obiekty; 19% [WARTOŚĆ] obiekty; 12% 11 obiektów; 69% woda powierzchniowa woda podziemna woda mieszana Kolejny wykres przedstawia liczbę ludności zaopatrywanej w wodę z ujęć powierzchniowych, podziemnych oraz mieszanych Rys. 2 Liczba ludności zaopatrywanej w wodę w zależności od rodzaju ujmowanej wody `38

39 Podział urządzeń zbiorowego zaopatrzenia ze względu na wielkość dobową produkcji wody do spożycia Zapewnienie mieszkańcom wody przeznaczonej do spożycia w wystarczającej ilości i spełniającej wymagania mikrobiologiczne, fizyko-chemiczne i radiologiczne jest zadaniem własnym gminy. Jest to działalność polegająca na ujmowaniu, uzdatnianiu i dostarczaniu wody, prowadzona przez przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne, Zakłady Gospodarki Komunalnej przy Urzędach Gmin, spółkę wodno-ściekową oraz inne podmioty zaopatrujące w wodę. Bieżącym nadzorem sanitarnym objęto 16 urządzeń wodociągowych zbiorowego zaopatrzenia w tym: Wodociągi zbiorowego zaopatrzenia o produkcji < 100 m³/dobę 4 obiektów (Bełdno, Lipnica Murowana - 1, Lipnica Murowana 2, Rajbrot Dominiczna,) Wodociągi zbiorowego zaopatrzenia o produkcji m³/dobę 11 obiektów (Chrostowa, Żegocina, Nowy Wiśnicz, Łąkta Górna, Siedlec, Strefa Bochnia Płn. - Wsch., Strefa Bochnia Płn. - Zach., Strefa Drwinia, Strefa Rzezawa, Strefa Wola Nieszkowska-Nieszkowice Wielkie i Trzciana Wodociąg zbiorowego zaopatrzenia o produkcji od m³/dobę 1 obiekt (Bochnia) Liczba ludności powiatu zaopatrywana w wodę Ogólna liczba ludności powiatu zaopatrywana w wodę z nadzorowanych urządzeń zbiorowego zaopatrzenia na koniec roku 2017 wynosiła: osób. Liczbę mieszkańców ogółem oraz procent ogółu ludności korzystającej z instalacji wodociągowych przedstawia poniższa tabela (wg danych GUS na koniec roku 2017). Tabela 1. Liczba mieszkańców powiatu bocheńskiego oraz procent ogółu ludności zaopatrywanej w wodę z wodociągów zbiorowego zaopatrzenia Gmina Liczba mieszkańców ogółem* Liczba mieszkańców korzystająca z wody wodociągowej % ogółu ludności korzystająca z instalacji wodociągowej 1 Bochnia (miasto) ,37 2 Bochnia (wieś) ,84 3 Drwinia ,46 4 Lipnica Murowana ,61 5 Łapanów ,77 6 Nowy Wiśnicz ,59 7 Rzezawa ,35 8 Trzciana ,22 9 Żegocina ,00 * dane GUS na koniec roku 2017 Suma ,00%- POWIAT `39

40 Rys. 3 Struktura zaopatrzenia mieszkańców powiatu bocheńskiego w wodę przeznaczoną do spożycia w % Struktura zaopatrzenia mieszkańców w wodę przenaczoną do spożycia [NAZWA KATEGORII] 26,0 % Ludność zaopatrywana w wodę ze studni przydomowych [NAZWA KATEGORII] 74,0 % Ludność zaopatrywana w wodę z wodociągó zbiorowego zaopatrzenia Kolejny wykres przedstawia % ogółu ludności korzystającej z instalacji wodociągowej w poszczególnych gminach `40

41 Rys. 4 Procent ogółu ludności korzystającej z instalacji wodociągowej % ogółu ludności korzystająca z instalacji wodociągowej ,37 89,84 76,46 23,61 67,77 42,59 83,35 38,22 54, W poniższej tabeli przedstawiono liczbę urządzeń dostarczających wodę w zależności od wielkości produkcji wody. Tabela 2. Liczba urządzeń dostarczających wodę w zależności od wielkości produkcji Wg ewidencji Liczba urządzeń dostarczających wodę Odpowiadających wymogom* Nieodpowiadających wymogom* Liczba ludności zaopatrywanej w wodę Wodociągi zbiorowego zaopatrzenia w wodę Wodociągi o produkcji [m 3 /d] < > Inne podmioty zaopatrujące w wodę *Stan na dzień r. `41

42 Rys.5 Liczba ludności zaopatrywanej w wodę w zależności od wielkości wodociągu Liczba ludności zaopatrywanej w wodę w zależności od wielkości wodociągu < inne podmioty Ocena jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi na terenie powiatu bocheńskiego PPIS w Bochni zgodnie z art. 12 i 13 Ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków oraz przepisami wykonawczymi do ustawy, prowadzi monitoring jakości wody do spożycia przez ludzi rozprowadzanej systemami zbiorowego zaopatrzenia, a także w wodociągach o zasięgu lokalnym, w tym największych producentów żywności. PPIS w Bochni w ramach monitoringu: pobiera próbki wody do badań prowadzi wykaz przedsiębiorstw i urządzeń wodociągowych, miejsc pobierania próbek wody objętych monitoringiem jakości wody pozyskuje od przedsiębiorstw wodociągowych wyniki badań jakości wody przeprowadzanych w ramach kontroli wewnętrznej gromadzi, weryfikuje, analizuje i ocenia dane uzyskane w wyniku prowadzonego monitoringu jakości wody informuje właściwego wójta / burmistrza miasta o jakości wody na nadzorowanym terenie. Ocena jakości wody oparta jest na wynikach badań próbek pobranych w ramach nadzoru sanitarnego. W 2017r. Państwowy Powiatowy Inspektor sanitarny pobrał 161 prób wody. Na podstawie wyników badań próbek wody pobranych i zbadanych przez PPIS w Bochni jak i na podstawie przedłożonych wyników przez właścicieli i zarządzających `42

43 obiektami na koniec 2017 roku Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Bochni stwierdził przydatność wody do spożycia przez ludzi we wszystkich 16 urządzeniach zbiorowego zaopatrzenia w wodę: Bochnia, Chrostowa, Żegocina, Łąkta Górna, Nowy Wiśnicz, Siedlec, Strefa Bochnia Płn. - Wsch., Strefa Bochnia Płn. - Zach., Strefa Drwinia, Strefa Rzezawa, Strefa Wola Nieszkowska Nieszkowice Wielkie, Bełdno, Lipnica Murowana -1, Lipnica Murowana-2, Rajbrot Dominiczna i Trzciana. W 2017r. nie stwierdzono przekroczeń dopuszczalnych norm dla wody przeznaczonej do spożycia w następujących wodociągach zbiorowego zaopatrzenia: Bochnia, Rajbrot Dominiczna Góra, Lipnica Murowana 1, oraz strefie zbiorowego zaopatrzenia: Gmina Drwinia, Gmina Rzezawa, Gmina Bochnia Płn. Wsch, Przekroczenia stwierdzono w następujących wodociągach zbiorowego zaopatrzenia: Wodociąg zbiorowego zaopatrzenia Bełdno. Pierwsze przekroczenia badanych parametrów wystąpiły w próbie wody pobranej w dniu 20 kwietnia 2017 roku. Sprawozdanie z badań 2171/04/2017/F/3 wykazało przekroczony parametru mętności. Na podstawie powyższego wyniku w dniu r. została wydana decyzja nr 86/17 znak: NHK /17 stwierdzająca warunkową przydatności wody do spożycia przez ludzi w wodociągu zbiorowego zaopatrzenia Bełdno. Zarządca obiektu powyższą decyzją został zobligowany do podjęcia działań naprawczych mających na celu doprowadzenie jakości wody do stanu zgodnego z obowiązującymi przepisami. Ponadto do skutecznego poinformowania odbiorców wody o jej warunkowej przydatności do spożycia oraz do monitorowania parametru mętności w okresie warunkowej przydatności wody do spożycia, a także do udokumentowania powyższego monitoringu pozytywnymi wynikami badania wody. Zarządca obiektu został także zobowiązany do przekazania powyższych pozytywnych wyników badań do PPIS w Bochni. W dniu roku przedstawiciel PPIS w Bochni pobrał do badania próbę wody, zgodnie z harmonogramem badania wody do spożycia na 2017r. Pobór ten stanowił jednocześnie stwierdzenie poprawności wykonania działań naprawczych decyzji nr 86/17 z dnia r. W związku z powyższym dnia roku została wydana decyzja nr 96/17 stwierdzająca przydatność wody do spożycia w wodociągu zbiorowego zaopatrzenia Bełdno. Drugi przypadek przekroczenia badanych parametrów związany był także z przekroczeniem dopuszczalnej wartości dla parametru mętności. Przekroczenie to stwierdzono na podstawie sprawozdania z badań nr LZT/W/1130/N/2017, próbki wody pobranej w dniu roku. W związku z czym dnia roku została wydana decyzja nr 171/17 stwierdzająca warunkową przydatność wody do spożycia przez ludzi. Zarządca obiektu został zobowiązany do takich samych działań jak tych wynikających z decyzji nr 86/17, w ramach wcześniejszego `43

44 postępowania. W dniu roku zarządca obiektu przedłożył wyniki badań wody, próbki pobranej po działaniach naprawczych dnia roku. Z powyższego badania wynikało, że jakość wody do spożycia przez ludzi w zakresie mętności nie budziła zastrzeżeń. Dnia roku PPIS w Bochni wydał decyzję nr 179/17 stwierdzającą wygaśnięcie decyzji nr 171/17 z dnia roku oraz orzekł przydatność wody do spożycia przez ludzi w wodociągu zbiorowego zaopatrzenia Bełdno. Wodociąg zbiorowego zaopatrzenia Chrostowa Dnia r. została wydana decyzja nr 10/17 znak: NKH /17 o braku przydatności wody do spożycia w związku ze stwierdzeniem obecności bakterii Clostridium perfringens w próbie wody pobranej dnia r. Nakazano unieruchomienie ujęcia wody, poinformowanie mieszkańców o braku przydatności wody do spożycia przez ludzi, podjęcie działań naprawczych oraz zapewnienie zastępczego źródła wody pitnej. W trakcie prowadzonego postępowania do Wójta Gminy Łapanów zostało skierowane pismo dotyczące skutecznego doinformowania mieszkańców o braku przydatności wody do spożycia w związku z licznymi skargami przyjmowanymi podczas dyżurów telefonicznych. W kolejnej pobranej do badania próbie wody z dnia r. również stwierdzona została obecność bakterii Clostridium perfringens. W związku z powyższym PPIS w Bochni wydał kolejny komunikat stwierdzający, że woda z Wodociągu Zbiorowego Zaopatrzenia Chrostowa nie jest bezpieczna dla zdrowia ludzkiego i nie nadaje się do użytku, aż do odwołania. Dnia r. piśmie skierowanym do Wójta Gminy Łapanów PPIS w Bochni poinformował, że akceptuję prowadzone działania naprawcze polegające na czasowym zamontowaniu systemu ozonującego oraz lampy UV. Od decyzji nr 10/17 z dnia r.kierownik Gminnego Zakładu Komunalnego w Kobylcu złożył w dniu r. odwołanie. W związku z powyższym dnia r. została wydana decyzja nr 22/17 znak: NHK /17,wktórejuwzględniającargumentypowołane w piśmie. Uchylono decyzję nr 10/17 z dnia r. oraz stwierdzono brak przydatności wody do spożycia przez ludzi z ujęcia Chrostowa. Decyzja uległa zmianie wyłącznie w zakresie punktu 1. Na podstawie wyników badania próbek wody pobranych dnia r.przez przedstawiciela PPIS w Bochni, po informacji o zakończeniu działań naprawczych została wydana decyzja nr 26/17 z dnia r. PPIS w Bochni stwierdził w niej wygaśnięcie decyzji nr 22/17 z dnia r. oraz orzekł warunkową przydatność wody do spożycia przez ludzi. Po rozpatrzeniu wniosku Wójta Gminy Łapanów dotyczącego zmiany terminu wykonania decyzji nr 26/17, dnia r. PPIS w Bochni wydał decyzję nr 29/17 zmieniającą niniejszą decyzję w zakresie punktu 1 oraz 3. Termin wykonania decyzji ustalono na dzień r. W dniu r. Wójt Gminy Łapanów przedłożył pozytywne wyniki badania wody parametru mętności po przeprowadzeniu działań naprawczych. Z kolei dnia r. przedstawiciel PPIS w Bochni pobrał do badania 4 próby wody. Na podstawie sprawozdań z ich badania dnia r. stwierdzono przydatność wody do spożycia przez ludzi w Wodociągu Zbiorowego Zaopatrzenia Chrostowa. Za wszystkie czynności wykonane w ramach bieżącego nadzoru sanitarnego polegającego na przeprowadzeniu kontroli jakości wody dnia r wydano decyzję płatniczą nr 59/03/17. `44

45 Wodociąg zbiorowego zaopatrzenia Żegocina Przekroczenia badanych parametrów wystąpiły w próbie wody pobranej w dniu roku w ramach kontroli wewnętrznej. Sprawozdanie z badań 2171/04/2017/F/1 z dnia r. wykazało w badanej próbie przekroczenie najwyższej dopuszczalnej wartości parametru mętność. Na podstawie powyższego wyniku w dniu r. została wydana decyzja nr 85/17 znak: NHK /17 stwierdzająca warunkową przydatność wody do spożycia przez ludzi. Właściciel obiektu na podstawie niniejszej decyzji został zobligowany do doprowadzenia wody do obowiązujących wymagań. W dniu r. przedstawiciel PPIS w Bochni pobrał do badania próbę wody do spożycia zgodnie z harmonogramem badania wody do spożycia na 2017r. Pobór ten stanowił jednocześnie stwierdzenie poprawności wykonania działań naprawczych decyzji nr 85/17 z dnia r. Na podstawie sprawozdania z badania wody nr LZT/W/635/N/2017 z dnia r. stwierdzono, że jakość wody spełnia wymagania dotyczące jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. W związku z powyższym w dniu r. została wydana decyzja nr 97/17 stwierdzająca przydatność wody do spożycia przez ludzi w wodociągu zbiorowego zaopatrzenia Żegocina. Drugie przekroczenie badanych parametrów wystąpiło w próbie wody pobranej w dniu r. w ramach nadzoru sanitarnego. Na podstawie sprawozdania z badań nr LZT/W/1068/N/2017 z dnia r. PPIS w Bochni stwierdził, że woda nie spełnia określonych wymagań w związku z przekroczeniem parametru mętności. W związku z czym dnia r. została wydana decyzja nr 161/17 znak: NHK /17 stwierdzająca warunkową przydatność wody do spożycia przez ludzi. W dniu r. zarządca wodociągu po zakończeniu działań naprawczych przedłożył sprawozdanie nr 1504/Z/2017 z dnia r. z badania próby wody pobranej w ramach kontroli wewnętrznej. Powyższe sprawozdanie wykazało, że wartość parametru mętności mieści się w granicach dopuszczalnej wartości. Dnia r. została wydana decyzja stwierdzająca przydatność wody do spożycia w wodociągu zbiorowego zaopatrzenia Żegocina. Wydano decyzję płatniczą. Wodociąg zbiorowego zaopatrzenia Łąkta Górna Przekroczenie badanych parametrów wystąpiły w próbie wody pobranej w dniu r. przez przedstawiciela PPIS w Bochni. Na podstawie informacji o wynikach badania próbki wody z dnia r. PPIS w Bochni stwierdził, że woda nie spełnia wymagań, z uwagi na przekroczenie najwyższej dopuszczalnej wartości parametru mętności oraz przekroczenie mikrobiologiczne obecność bakterii Clostridium perfringens. W związku z czym wydana została decyzja nr 32/17 z dnia r. stwierdzająca brak przydatności wody do spożycia przez ludzi. W dniu r. PPIS przystąpił do poboru prób wody w związku z informacją otrzymaną od zarządcy obiektu o przepłukaniu i zdezynfekowaniu wody pochodzącej ze Stacji Uzdatniania Żegocina. Zawartość wolnego chloru przekraczała przyjęte normy. Dnia r. wydana została z kolei decyzja nr 39/17 stwierdzająca wygaśnięcie decyzji nr 32/17 z dnia r. oraz orzeczono przydatność do spożycia przez ludzi w wodociągu zbiorowego zaopatrzenia Łąkta Górna opartego na wodzie wyprodukowanej przez Stację Uzdatniania Żegocina Zakładu Gospodarki Komunalnej w Żegocinie z siedzibą w Łąkcie Górnej. Dnia r. pobrana została przez przedstawiciela PPIS w Bochni do badania próbka wody, w związku z informacją od zarządcy wodociągu o zakończeniu działań naprawczych. Wyniki badań wykazały przekroczenia parametrów: bakterie grupy coli, ołów oraz mętność. Dnia r. wydano decyzję nr 59/17 `45

46 stwierdzającą warunkową przydatność wody do spożycia. W związku z toczonym postępowaniem do zarządcy wodociągu dnia r. skierowane zostało pismo dotyczące konieczności opracowania nowego harmonogramu poboru prób wody w ramach kontroli wewnętrznej. W dniu r. przedłożono wyniki badań próbki wody pobranej dnia r. jednocześnie zarządca wodociągu zwrócił się z prośbą o przesunięcie terminu warunkowej przydatności wody do spożycia do dnia r. Decyzją nr 71/17 z dnia r. zmieniono postanowienia decyzji nr 59/17 z dnia r. oraz nadano nowe brzminie okt 1 oraz 3, przychylając się do prośby zarządcy wodociągu. W dniu r. przedłożono wyniki badań próbki wody pobranej w ramach kontroli wewnętrznej. W wyniku czego r. wydano decyzję nr 88/17 stwierdzającą przydatność wody do spożycia w wodociągu zbiorowego zaopatrzenia Łąkta Góra. Kolejne przekroczenie badanych parametrów wystąpiło w próbie wody pobranej w dniu r. w ramach nadzoru sanitarnego. Na podstawie sprawozdania z badań nr LZT/W/1066/N/2017 z dnia r. PPIS w Bochni stwierdził, że woda nie spełnia określonych wymagań w związku z przekroczeniem parametru mętności. W związku z czym dnia r. została wydana decyzja nr 160/17 znak: NHK /17 stwierdzająca warunkową przydatność wody do spożycia przez ludzi. W dniu r. zarządca wodociągu po zakończeniu działań naprawczych przedłożył sprawozdanie nr 1503/Z/2017 z dnia r. z badania próby wody. Powyższe sprawozdanie wykazało, że wartość parametru mętności mieści się w granicach dopuszczalnej wartości. Dnia r. została wydana decyzja stwierdzająca przydatność wody do spożycia w wodociągu zbiorowego zaopatrzenia Łąkta Górna. Wydano decyzję płatniczą. Wodociąg zbiorowego zaopatrzenia Nowy Wiśnicz Przekroczenia badanych parametrów wystąpiły w próbie wody pobranej w dniu roku. Sprawozdanie z badań LZT/W/533/N/2017 wykazało przekroczony parametru mętności oraz parametr zapachu. Na podstawie powyższego wyniku w dniu r. została wydana decyzja nr 84/17 znak: NHK /17 stwierdzająca warunkową przydatności wody do spożycia przez ludzi. Zarządca wodociągu powyższą decyzją został zobligowany do podjęcia działań naprawczych mających na celu doprowadzenie jakości wody do stanu zgodnego z obowiązującymi przepisami. Ponadto do skutecznego poinformowania odbiorców wody o jej warunkowej przydatności do spożycia oraz do monitorowania parametru mętności w okresie warunkowej przydatności wody do spożycia, a także do udokumentowania powyższego monitoringu pozytywnymi wynikami badania wody. Zarządca wodociągu został także zobowiązany do przekazania powyższych pozytywnych wyników badań do PPIS w Bochni. W dniu roku zarządca wodociągu przedłożył PPIS w Bochni sprawozdanie z badania próbki wody w ramach monitoringu kontrolnego pobranej po zakończeniu działań naprawczych. Na podstawie wyników powyższych badań dnia roku wydano decyzję nr 90/17 stwierdzającą przydatność wody do spożycia przez ludzi. Za czynności wykonane w ramach bieżącego nadzoru sanitarnego polegające na przeprowadzeniu kontroli jakości wody zgodnie z harmonogramem na 2017 rok w dniu roku została wydana decyzja płatnicza. `46

47 Wodociąg zbiorowego zaopatrzenia Siedlec Przekroczenia badanych parametrów wystąpiły w próbie wody pobranej w dniu r. Sprawozdanie z badań LW wykazało przekroczenie najwyższej dopuszczalnej wartości parametru mętności. Na podstawie powyższego wyniku w dniu r. została wydana decyzja nr 33/17 znak: NHK /16 stwierdzająca warunkową przydatność wody do spożycia przez ludzi. Właściciel obiektu został zobligowany do doprowadzenia wody do obowiązujących wymagań. W dniu r. PPIS w Bochni poinformowano o wynikach badania wody, na podstawie, których stwierdzono przekroczenia parametrów mikrobiologicznych tj. bakterii grupy coli, enterokoki kałowe oraz przekroczenia manganu. Nieprawidłowe wyniki badań wystąpiły również w próbach wody pobranych w ramach kontroli wewnętrznej. W związku z powyższym dnia r. wydano decyzję nr 36/17 stwierdzającą wygaśnięcie decyzji nr 33/17 z dnia r. oraz orzeczono brak przydatności wody do spożycia przez ludzi, nakazano unieruchomienie wodociągu oraz zapewnić zastępcze źródło wody zdatnej do spożycia. Po zakończeniu działań naprawczych przedstawiciel PPIS w Bochni pobrał do badania próbki wody, na podstawie wyników stwierdzono, że woda odpowiada normom obowiązującego rozporządzenia. Dnia r. wydano decyzję nr 38/17 stwierdzającą wygaśniecie decyzji nr 36/17 z dnia r. oraz orzeczono przydatność wody do spożycia przez ludzi w wodociągu zbiorowego zaopatrzenia Siedlec opartego na wodzie wyprodukowanej przez Stację Uzdatniania Bochnia Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Bochni. Stacja Uzdatniania Siedlec została wyłączona z eksploatacji. Dnia r. do zarządcy wodociągu skierowano pismo dotyczące przedłożenia programu działań naprawczych oraz opracowania nowego harmonogramu poboru prób wody. PPIS w Bochni decyzją nr 78/2017 z dnia r. wyraził również zgodę na zastosowanie nowej technologii uzdatniania wody. Po wdrożeniu działań naprawczych pobrano próbki wody zarówno przez zarządcę wodociągu, jak i przez przedstawiciela PPIS w Bochni. Na podstawie wyników badań otrzymanych z laboratorium WSSE w Krakowie nie stwierdzono nieprawidłowości. W związku z czym dnia r. wydano decyzję nr 156/17 stwierdzającą wygaśnięcie decyzji nr 38/17 z dnia r. oraz orzeczono przydatność wody do spożycia przez ludzi w wodociągu zbiorowego zaopatrzenia Siedlec opartego na wodzie wyprodukowanej przez Stację Uzdatniania Siedlec Gminnego Zakładu Wodociągu i Kanalizacji w Siedlcu. Wydano decyzję płatniczą. Drugie przekroczenie badanych parametrów wystąpiły w próbie wody pobranej w dniu r. przez przedstawiciela PPIS w Bochni. Sprawozdanie z badań LZT/W/1457/N/2017 wykazało w wyżej wymienionej próbie wody obecność Bakterii grupy coli. Na podstawie powyższego wyniku w dniu r. została wydana decyzja nr 255/17 znak: NHK /17 stwierdzająca brak przydatności wody do spożycia przez ludzi. Nakazano unieruchomienie wodociągu. Właściciel obiektu został zobligowany do doprowadzenia wody do obowiązujących wymagań oraz do zapewnienia zastępczego źródła wody. W dniu r. przedłożono wyniki badań próbek wody pobranej na zlecenie GZWIK Siedlec, na podstawie których stwierdzono, że w badanym zakresie woda odpowiada obowiązującym normom. Na ich podstawie dnia r. wydano decyzję nr 259/17 stwierdzającą wygaśnięcie decyzji nr 255/17 z dnia r. oraz orzeczono przydatność wody do spożycia przez ludzi w wodociągu zbiorowego zaopatrzenia Siedlec opartego na wodzie wyprodukowanej przez Stację Uzdatniania Bochnia Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji w Bochni. Wydano decyzję płatniczą. `47

48 Strefa zbiorowego zaopatrzenia Wola Nieszkowska Nieszkowice Wielkie Przekroczenia badanych parametrów wystąpiły w próbie wody pobranej w dniu roku przez przedstawiciela PPIS w Bochni. Sprawozdanie z badań LZT/W/1460/N/2017 z dnia r. wykazało w badanej próbie przekroczenie najwyższej dopuszczalnej wartości parametru mętność. Na podstawie powyższego wyniku w dniu r. została wydana decyzja nr 258/17 znak: NHK /17 stwierdzająca warunkową przydatność wody do spożycia przez ludzi. Właściciel obiektu na podstawie niniejszej decyzji został zobligowany do doprowadzenia wody do obowiązujących wymagań. W dniu r. zarządca wodociągu po zakończeniu działań naprawczych przedłożył sprawozdanie z badania próbki wody nr 349/Z/11/2017 z dnia r. Na podstawie powyższego sprawozdania stwierdzono, że wartość oznaczonego parametru mętności mieści się w granicach wartości dopuszczalnej. W związku z powyższym w dniu r. została wydana decyzja nr 973/17 stwierdzająca przydatność wody do spożycia przez ludzi w Strefie Zbiorowego Zaopatrzenia Wola Nieszkowska i Nieszkowice Wielkie. Wydano decyzję płatniczą. Wodociąg zbiorowego zaopatrzenia Lipnica Murowana-2 Przekroczenia badanych parametrów wystąpiły w próbie wody pobranej w dniu 22 sierpnia 2017 roku. Sprawozdanie z badań LZT/W/1065/N/2017 wykazało w wyżej wymienionej próbie wody obecność Bakterii grupy coli > 100 jednostek tworzących kolonię. Na podstawie powyższego wyniku w dniu r. została wydana decyzja nr 158/17 znak: NHK /17 stwierdzająca brak przydatności wody do spożycia przez ludzi. Właściciel obiektu tą decyzją został zobligowany do doprowadzenia wody do obowiązujących wymagań oraz do zapewnienia zastępczego źródła wody. Po przeprowadzeniu działań naprawczych przez właściciela obiektu w dniu r. został przedłożony wynik badania wody nr 1492/Z/17 z którego wynika, że jakość wody odpowiada wymaganiom jakości wody przeznaczonej do spożycia. Wynik ten potwierdza skuteczność podjętych działań naprawczych. W dniu r. została wydana decyzja nr 166/17 stwierdzająca wygaśnięcie decyzji nr 158/17 o braku przydatności wody do spożycia i orzekająca przydatność wody do spożycia przez ludzi w wodociągu zbiorowego zaopatrzenia Lipnica Murowana -2. Wydano decyzję płatniczą. Wodociąg zbiorowego zaopatrzenia Trzciana. Pierwsze przekroczenie badanych parametrów wystąpiło w próbie wody pobranej dnia r. w ramach kontroli wewnętrznej. Na podstawie sprawozdania z badania nr 1349/Z/2017 z dnia r. stwierdzono przekroczenia parametru trichlorometan (chloroform). W związku z czym Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Bochni wydał dnia r. decyzję nr 167/17 o warunkowej przydatności wody do spożycia. Właściciel obiektu podjął działania naprawcze, a ich efekt udokumentował pozytywnym wynikiem badania wody z dnia r. (nr sprawozdania 1538/Z/201). W związku z tym została wydana decyzja stwierdzająca wygaśnięcia decyzji nr 167/17 z dnia r. oraz orzeczono przydatność wody do spożycia w wodociągu zbiorowego zaopatrzenia Trzciana. Na podstawie sprawozdania nr LW z badania próbki wody pobranej dnia r. przez przedstawienia PPIS stwierdzono, że woda z wodociągu zbiorowego `48

49 zaopatrzenia Trzciana nie spełniała wymagań w zakresie parametrów Escherichia coli oraz Clostridium perfingers. PPIS w Bochni dnia r. wydał decyzję nr 191/17 znak: NHZ /17 dotycząca braku przydatności wody do spożycia przez ludzi. Właściciel wodociągu został zobowiązany do jego unieruchomienia, za wyjątkiem działań naprawczych oraz do zapewnienia zastępczego źródła wody przydatnej do spożycia. W dniu r. do właściciela wodociągu skierowane zostało pismo, związane z brakiem skuteczności podjętych działań naprawczych. Wyniki badań przedłożone przez właściciela wodociągu dnia r. nie potwierdziły, że działania naprawcze osiągnęły zamierzony efekt w postaci doprowadzenia jakości wody do odpowiednich wymagań. W związku z powyższym PPIS w Bochni zwrócił się do właściciela o przedłożenie harmonogramu poboru prób wody ze zwiększoną częstotliwością. Dnia r. PPIS w Bochni wydał decyzję nr 199/17 znak: NHK /17 o wygaśnięciu decyzji nr 191/17 z dnia r. oraz o orzeczeniu przydatności wody do spożycia przez ludzi. Właściciel wodociągu dnia r. przedłożył bowiem wyniki badania wody, które nie budziły zastrzeżeń. Wydano decyzję płatniczą. Trzecie przekroczenie badanych parametrów stwierdzono na podstawie wyników badania próbki wody nr LZT/W/1331/N/17 pobranej dnia r. przez przedstawiciela PPIS w Bochni. W związku ze stwierdzonym przekroczeniem parametru mętności r. wydano decyzję nr 215/17 znak: NHK /17 w sprawie warunkowej przydatności wody do spożycia przez ludzi. Po przeprowadzeniu działań naprawczych właściciel wodociągu przedłożył w dniu r. wyniki badania wody, które wykazały, że jakość wody do spożycia przez ludzi w zakresie mętności nie budzi zastrzeżeń. W związku z czym dnia r. PPIS w Bochni wydał decyzję nr 236/17 w sprawie wygaśnięcia decyzji nr 215/17 z dnia r. oraz orzeczono przydatność wody do spożycia przez ludzi w wodociągu zbiorowego zaopatrzenia Trzciana. Wydano także decyzję płatniczą. W grupie indywidualnych ujęć wody wykorzystywanych do celów publicznych lub działalności gospodarczej nie stwierdzono przekroczeń w 2017r. w następujących obiektach: Wodociąg zaopatrujący - Krytą Pływalnię Bochnia, Wodociąg zaopatrujący Publiczną Szkołę Podstawową w Lipnicy Górnej, Wodociąg zaopatrujący zakład produkcyjny Jura Rajbrot. Przekroczenia dopuszczalnych norm stwierdzono: Wodociąg zaopatrujący Bacówkę Wyroby Tradycyjne Rajbrot Przekroczenia badanych parametrów wystąpiły w próbie wody pobranej w dniu r. w ramach kontroli wewnętrznej. Sprawozdanie z badań SB/66974/07/2017 z dnia r. wykazało w wyżej wymienionej próbie wody przekroczenie najwyższej dopuszczalnej wartości parametru mętności. Na podstawie powyższego wyniku w dniu r. została wydana decyzja nr 142/17 znak: NHK /17 stwierdzająca warunkową przydatność wody do spożycia przez ludzi. Właściciel obiektu na podstawie niniejszej decyzji został zobligowany do doprowadzenia wody do obowiązujących wymagań oraz do zapewnienia zastępczego źródła wody. Po przeprowadzeniu działań naprawczych przez właściciela obiektu w dniu r. został przedłożony wynik badania wody pobranej w ramach kontroli wewnętrznej (nr sprawozdania /17TCH z dnia r.) z którego wynika, że jakość wody odpowiada wymaganiom jakości wody `49

50 przeznaczonej do spożycia. Wynik ten potwierdził skuteczność podjętych działań naprawczych. W dniu r. została wydana decyzja nr 147/17 stwierdzająca przydatność wody do spożycia w wodociągu zaopatrującym Zakład Bacówka Towary Tradycyjne w Rajbrocie. Drugie przekroczenie badanych parametrów wystąpiło w próbie wody pobranej w dniu r. w ramach nadzoru sanitarnego. Sprawozdanie z badań LZT/W/1458/N/2017 z dnia r. wykazało w wyżej wymienionej próbie wody przekroczenie najwyższej dopuszczalnej wartości parametru mętności oraz Escherichia coli. Na podstawie powyższego wyniku w dniu r. została wydana decyzja nr 252/17 znak: NHK /17 stwierdzająca brak przydatności wody do spożycia przez ludzi. Po przeprowadzeniu działań naprawczych przez właściciela obiektu w dniu r. został przedłożony wynik badania wody (nr sprawozdania /17/TCH/1 z dnia r.) z którego wynika, że jakość wody odpowiada wymaganiom jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. W dniu r. została wydana decyzja nr 262/17 stwierdzająca wygaśnięcie decyzji nr 252/17 z dnia r. oraz orzeczono przydatność wody do spożycia w wodociągu zaopatrującym Zakład Bacówka Towary Tradycyjne w Rajbrocie. Wydano decyzję płatniczą. Wodociąg zaopatrujący Publiczną Szkołę Podstawową Chronów Przekroczenia badanych parametrów wystąpiły w próbie wody pobranej w dniu roku w ramach kontroli wewnętrznej. Sprawozdanie z badań 85/Z/03/2017 z dnia r. wykazało w badanej próbie przekroczenie najwyższej dopuszczalnej wartości parametru bakterii grupy coli. Na podstawie powyższego sprawozdania w dniu r. została wydana decyzja nr 57/17 znak: NHK /17 stwierdzająca brak przydatności wody do spożycia przez ludzi. Właściciel obiektu na podstawie niniejszej decyzji został zobligowany do unieruchomienia wodociągu, za wyjątkiem działań naprawczych oraz do zapewnienia zastępczego źródła wody. W dniu r. przedstawiciel PPIS w Bochni pobrał do badania próbę wody do spożycia jako sprawdzenie poprawności wykonania działań naprawczych. Na podstawie sprawozdania z badania wody nr LZT/W/457/N/2017 z dnia r. stwierdzono, że jakość wody spełnia wymagania dotyczące jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. W związku z powyższym w dniu r. została wydana decyzja nr 79/17 stwierdzająca przydatność wody do spożycia w wodociągu zaopatrującym Publiczną Szkołę Podstawową w Chronowie. Drugie przekroczenie badanych parametrów wystąpiło w próbie wody pobranej w dniu r. w ramach nadzoru sanitarnego. Na podstawie sprawozdania z badań nr LZT/W/1314/N/2017 z dnia r. PPIS w Bochni stwierdził, że woda nie spełnia określonych wymagań w związku z przekroczeniem parametru bakterii grupy coli. W związku z czym dnia r. została wydana decyzja nr 206/17 znak: NHK /17 stwierdzająca brak przydatności wody do spożycia przez ludzi. Nakazano unieruchomienie wodociągu, wykonanie działań naprawczych oraz zapewnienie zastępczego źródła wody. W dniu r. zarządca wodociągu po zakończeniu działań naprawczych przedłożył sprawozdanie nr 315/Z/10/2017 z dnia r. z badania próby wody. Z powyższego badania wynikało, że jakość wody do spożycia przez ludzi nie budzi zastrzeżeń. Dnia r. została wydana decyzja nr 251/17 stwierdzająca wygaśnięcie decyzji 206/17 z dnia r. oraz orzekająca przydatność wody do spożycia w wodociągu zaopatrującym Publiczną Szkołę Podstawową w Chronowie. Wydano decyzję płatniczą. `50

51 Wodociąg zaopatrujący Publiczną Szkołę Podstawową w Leszczynie W 2016 roku w wyniku przekroczenia parametrów żelaza i sodu w próbkach wody pobranych w ramach monitoringu przeglądowego została wydana decyzja nr 186/16 z dnia r. stwierdzająca warunkową przydatność wody do spożycia przez ludzi. Wraz z zakończeniem niniejszego postępowania zostało rozpoczęte kolejne w związku z przekroczeniem wartości parametru mętność oraz manganu w wynikach badań z kolejnych pobranych próbek wody. Postępowanie zakończono decyzją nr 190/17 z dnia r. o przydatności wody do spożycia w wodociągu zaopatrującym Publiczną Szkołę Podstawową w Leszczynie. Przekroczenia badanych parametrów wystąpiły w próbie wody pobranej dnia r. przez przedstawiciela PPIS w Bochni. Na podstawie sprawozdania z badań LZT/W/1330/N/2017 stwierdzono przekroczenie parametru jon amonowy. W związku z powyższym dnia r. wydano decyzję nr 214/17, w której stwierdzono warunkową przydatność wody do spożycia. Zarządca wodociągu został zobowiązany do zastosowania działań naprawczych oraz poinformowaniu odbiorców wody o jej warunkowej przydatności do spożycia. Dnia r. do zarządcy wodociągu skierowano upomnienie 8/17 dotyczące niewykonania pkt 3 decyzji nr 214/17 z dnia r we wskazanym terminie. W dniu r. zarządca wodociągu przedłożył sprawozdanie nr SB/112977/2017 z badania próbki wody. Na podstawie powyższego wyniku stwierdzono, że woda w zakresie wykonanych oznaczeń spełnia wymogi zawarte w obowiązującym rozporządzeniu. W związku z czym dnia r. wydano decyzję nr 263/17 dotyczącą stwierdzenia przydatności wody do spożycia w wodociągu zaopatrującym Publiczną Szkołę Podstawową w Leszczynie. Wydano decyzję płatniczą. Wodociąg zaopatrujący Publiczną Szkołę Podstawową Muchówka Przekroczenia badanych parametrów wystąpiły w próbie wody pobranej w dniu roku w ramach kontroli wewnętrznej. Sprawozdanie z badań 334/Z/11/2017 wykazało w badanej próbie wody przekroczenie najwyższej dopuszczalnej wartości parametru jon amonowy. Na podstawie powyższego wyniku w dniu r. została wydana decyzja nr 272/17 znak: NHK /17 stwierdzająca warunkową przydatność wody do spożycia przez ludzi. Właściciel obiektu na podstawie niniejszej decyzji został zobligowany do doprowadzenia wody do obowiązujących wymagań. Po przeprowadzeniu działań naprawczych przez właściciela obiektu w dniu r. został przedłożony wynik badania wody nr LJ/5555/W/3674/17 z którego wynika, że jakość wody odpowiada wymaganiom jakości wody przeznaczonej do spożycia. Wynik ten potwierdza skuteczność podjętych działań naprawczych. W dniu r. została wydana decyzja nr 288/17 stwierdzająca wygaśnięcie decyzji nr 271/17 z dnia r. o warunkowej przydatności wody do spożycia i orzekająca przydatność wody do spożycia przez ludzi w wodociągu zaopatrującym Szkołę Podstawową w Muchówce. Wodociąg zaopatrujący zakład produkcyjny Gallod Leszczyna W próbie wody pobranej przez właściciela obiektu w ramach kontroli wewnętrznej w dniu r. nr sprawozdania 262/Z/09/2017 stwierdzono przekroczenia w zakresie parametru: zapach, smak i amonowy jon. Właściciel w dniu r. właściciel obiektu wykonał próbę powtórzeniową. Wyniki powyższych parametrów nie budziły zastrzeżeń. `51

52 Wodociąg zaopatrujący zakład produkcyjny Zamvinex - Łąkta Górna Przekroczenia badanych parametrów wystąpiły w próbie wody pobranej w dniu roku. Sprawozdanie z badań LZT/W/117/N/2017 wykazało w wyżej wymienionej próbie wody przekroczenie najwyższej dopuszczalnej wartości parametru mętności. Na podstawie powyższego wyniku w dniu r. została wydana decyzja nr 28/17 znak: NHK /17 stwierdzająca warunkową przydatność wody do spożycia przez ludzi. Właściciel obiektu tą decyzją został zobligowany do doprowadzenia wody do obowiązujących wymagań. Wydano także decyzję płatniczą. W dniu r. przedstawiciel PPIS w Bochni dokonał pobrania próbki wody do badania celem sprawdzenia wykonania decyzji nr 28/17 z dnia r. Na podstawie sprawozdania z badań nr LZT/W/251/N/2017 PPIS w Bochni, stwierdził, że woda nie spełnia wymagań w zakresie przekroczonych parametrów bakterii grupy coli, mętności oraz jonu amonowego. W związku z powyższym dnia r. została wydana decyzja nr 44/17 stwierdzająca brak przydatności wody do spożycia. Dnia r. do PPIS wpłynęło pismo informujące, że zakład wprowadził do sieci zakładowej wodę z wodociągu zbiorowego zaopatrzenia Łąkta Górna. Po przeprowadzeniu czynności naprawczych dnia roku zarządca wodociągu przedłożył pozytywny wynik badania wody (SB/22135/03/2017). Następnie dnia roku przedstawiciel PPIS w Bochni pobrał do badania próbkę wody, celem sprawdzenia wykonania postanowień decyzji nr 44/17 z dnia r. Na podstawie sprawozdania z powyższych badań nr LZT/W/347/N/2017 stwierdzono, że woda nie spełnia określonych wymagań z uwagi na przekroczenie parametru mętności. W związku z powyższym dnia r. została wydana decyzja nr 58/17 stwierdzająca warunkową przydatność wody do spożycia. W dniu r. przedstawiciel PPIS w Bochni pobrał do badania próbkę wody do spożycia jako stwierdzenie poprawności wykonania działań naprawczych decyzji nr 44/17 z dnia r. Wyniki powyższego badania potwierdziły wartości badanych parametrów mieszczące się w granicach wartości dopuszczalnych. Dnia r wydano decyzję nr 78/17, stwierdzającą przydatność wody do spożycia. Wydano także decyzję płatniczą. Drugie przekroczenie badanych parametrów wystąpiło w próbie wody pobranej dnia r., pobranej przez przedstawiciela PPIS w Bochni. Na podstawie sprawozdania nr LZT/W/1063/N2017 z dnia r., PPIS w Bochni stwierdził, że woda nie spełnia wymagań dotyczących parametrów bakterii grupy coli oraz mętności. Dnia r. wydano decyzję nr 157/17, stwierdzającą brak przydatności wody do spożycia przez ludzi. Na podstawie wyniku badania jakości wody przedłożonego dnia r. (nr sprawozdania SB/79921/082017) przez właściciela zakładu, ustalono, że jakość wody do spożycia przez ludzi pod względem mętności i bakterii grupy coli nie budzi zastrzeżeń. W związku z powyższym dnia r. wydano decyzję nr 164/17, stwierdzającą wygaśnięcie decyzji nr 157/17 z dnia r. oraz orzeczono przydatność wody do spożycia przez ludzi w wodociągu zaopatrującym Spółdzielnię Ogrodniczą Zamvinex. Wydano decyzję płatniczą. Wodociąg zaopatrujący - Hotel i Gospoda pod Kamieniem w Lipnicy Górnej Przekroczenia badanych parametrów wystąpiły w próbie wody pobranej w dniu r. w ramach kontroli wewnętrznej. Sprawozdanie z badań SB/69481/07/2017 z dnia r. wykazało w wyżej wymienionej próbie wody przekroczenie najwyższej dopuszczalnej wartości parametru sód oraz bakterie grupy coli. Na podstawie powyższego wyniku w dniu r. została wydana decyzja nr 145/17 znak: NHK /17 stwierdzająca warunkową przydatność wody do spożycia przez ludzi. Właściciel obiektu na podstawie niniejszej decyzji został zobligowany do doprowadzenia wody do obowiązujących `52

53 wymagań oraz do zapewnienia zastępczego źródła wody. Po przeprowadzeniu działań naprawczych przez właściciela obiektu w dniu r. został przedłożony wynik badania wody pobranej w ramach kontroli wewnętrznej (nr sprawozdania SB/76321/08/2017 z dnia r.) z którego wynikało, że jakość wody odpowiada wymaganiom jakości wody przeznaczonej do spożycia. Wynik ten potwierdził skuteczność podjętych działań naprawczych. W dniu r. została wydana decyzja nr 178/17 stwierdzająca przydatność wody do spożycia w wodociągu zaopatrującym Hotel i Gospodę Pod Kamieniem w Lipnicy Górnej. Wodociąg - Wiejski Dom Ludowy (Środowiskowy Dom Samopomocy Społecznej) w Muchówce Przekroczenia badanych parametrów wystąpiły w próbie wody pobranej w dniu r. przez przedstawiciela PPIS w Bochni. Sprawozdanie z badań LW wykazało w badanej próbie przekroczenie najwyższej dopuszczalnej wartości parametru żelazo ogólne. Na podstawie powyższego wyniku w dniu r. została wydana decyzja nr 92/17 znak: NHK /17 stwierdzająca warunkową przydatność wody do spożycia przez ludzi. Właściciel obiektu na podstawie niniejszej decyzji został zobligowany do doprowadzenia wody do obowiązujących wymagań. W dniu r. zarządca wodociągu przedłożył sprawozdanie nr 146/Z/05/2017 z badania próbki wody pobranej po zakończeniu działań naprawczych, na podstawie którego stwierdzono, że jakość wody spełnia wymagania dotyczące jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. W związku z powyższym w dniu r. została wydana decyzja nr 99/17 stwierdzająca przydatność wody do spożycia przez ludzi w wodociągu zaopatrującym Środowiskowy Dom Samopomocy w Muchówce. Wydano decyzję płatniczą.drugie przekroczenie badanych parametrów wystąpiło w próbie wody pobranej w dniu r. przez przedstawiciela PPIS w Bochni. Na podstawie sprawozdania z badań nr LZT/W/1328/N/2017 PPIS w Bochni stwierdził, że woda nie spełnia określonych wymagań w związku z przekroczeniem parametru bakterii grupy coli. W związku z czym dnia r. została wydana decyzja nr 219/17 znak: NHK /17 stwierdzająca brak przydatności wody do spożycia przez ludzi. Nakazano unieruchomienie wodociągu i zapewnienie zastępczego źródła wody. W dniu r. zarządca wodociągu po zakończeniu działań naprawczych przedłożył sprawozdanie nr 308/Z/10/2017 z badania próby wody. Z powyższego badania wynikało, że jakość wody do spożycia przez ludzi w zakresie oznaczeń monitoringu kontrolnego nie budzi zastrzeżeń. Dnia r. została wydana decyzja nr 226/17 stwierdzająca wygaśnięcie decyzji nr 219/17 z dnia r. oraz orzeczono przydatność wody do spożycia w wodociągu zaopatrującym Wiejski Dom Ludowy w Muchówce. Wydano decyzję płatniczą. Wodociąg - Restauracja Wiwenda w Połomiu Dużym (Obiekt objęty nadzorem pod koniec 2017r., nie oceniany za 2017r.). Po zakończeniu kwartału wszystkie dane dotyczące każdego wodociągu zawarte w programie krajowym Woda-Exel są uaktualniane, wprowadza się tam również wyniki badań wszystkich próbek wody pobranych i wykonanych w ramach monitoringu jakości wody przez Inspekcję Sanitarną oraz w ramach kontroli wewnętrznej wykonywanych na zlecenie zarządców lub właścicieli wodociągów. Dane te za pośrednictwem Małopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Krakowie trafiają do Głównego Inspektora Sanitarnego w Warszawie, który przygotowuje informacje dla ministerstw oraz Komisji Europejskiej o jakości wody przeznaczonej do spożycia na terenie Polski. `53

54 3.2. STUDNIE PUBLICZNE Na terenie powiatu bocheńskiego w mieście Bochnia PPIS posiada w ewidencji 5 studni publicznych (Bochnia, ul. Sienkiewicza w chodniku, Bochnia, ul. Sienkiewicz- obok figurki, Bochnia ul. Brzozowa, Bochnia ul. Parkowa oraz Bochnia ul. Murowianka źródełko ). W związku z tym, że studnie te nie stanowią źródła zbiorowego zaopatrzenia nie są regularnie pobierane próby wody. W dniu r. została pobrana próba wody w zakresie monitoringu kontrolnego (jako próba pozaplanowa), której stwierdzono obecność bakterii grupy coli w ilości 140 j.t.k. Studnia została zdezynfekowana, pobrana po dezynfekcji próba wody nie potwierdziła skuteczności procesu dezynfekcji. Trwała wymiana pism z Urzędem Miasta Bochnia co do ustalenia właściciela studni. W końcowym efekcie ustalono, że teren, na którym znajduje się studnia należy do Parafii Rzymsko Katolickiej pw. Jana Nepomucena, ul. Brzeźnicka 20, Bochnia. Studnię polecono oznakować w sposób trwały woda nie zdatna do spożycia, do chwili obecnej nie wpłynął pozytywny wynik badania jakości wody w związku z tym nie wydano oceny o przydatności wody do spożycia z tej studni. `54

55 3.3. PŁYWALNIE Pod nadzorem tut. Inspektora znajdują się 2 Kryte Pływalnie (Bochnia, Proszówki). PPIS sprawuje nadzór nad jakością wody zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 9 listopada 2015r. w sprawie wymagań jakim powinna odpowiadać woda na pływalniach (Dz.U. z 2015r. poz.2016). Próbki wody pobiera się zgodnie z zatwierdzonym harmonogramem poboru prób. Administrator prowadzi również nadzór na jakością wody pobierając próbki do badań mikrobiologicznych i fizykochemicznych, a wyniki z przeprowadzonych badań przedkłada do PPIS. Obiekty zostały skontrolowane zgodnie z harmonogramem, a stan sanitarno-higieniczny oceniono jako dobry. Dwa baseny odkryte działające sezonowo (Łąkta, N. Wiśnicz), które ze względu na brak wyznaczonych szatni oraz natrysków zakwalifikowane zostały jako inne obiekty dysponujące nieckami basenowymi o łącznej powierzchni powyżej 100m 2 i głębokości ponad 0,4m w najgłębszym miejscu lub głębokości powyżej 1,2 m. Nadzór nad tą grupą obiektów sprawowany jest na ogólnych zasadach wynikających z ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz posiłkując się rozwiązaniami zawartymi w Rozporządzeniu z dnia 9 listopada 2015 w sprawie wymagań jakim powinna odpowiadać woda na pływalniach (Dz.U. z 2015, poz.2016). W rocznej ocenie, która została sporządzona do 30 września 2017r. woda na Krytej Pływalni Bochnia i Proszówki została oceniona jako woda odpowiadająca wymaganiom z uchybieniami. Uchybienia mają charakter porządkowy i nie niosą za sobą zagrożenia zdrowotnego dla osób korzystających z pływalni. Na koniec 2017r. jakość wody w Pływalni Krytej Bochnia i Proszówki odpowiadała wymaganiom zawartym w powyższym rozporządzeniu MIEJSCA WYKORZYSTYWANE DO KĄPIELI W sezonie letnim czynne było M.W. d K. w Centrum Aktywnego Wypoczynku w Borku oraz Zalew Łapanów. W ramach nadzoru sanitarnego woda była pobierana raz podczas sezonu letniego. Zarządcy obiektów pobierali próby wody przed rozpoczęciem sezonu i raz podczas trwania sezonu kąpielowego i wyniki tych prób przedkładali do PPIS. Na podstawie wyników badania wody oraz kontroli sanitarnych wydano 7 komunikatów o jakości wody w Miejscach Wykorzystywanych do Kąpieli. W jednym komunikacie z dnia r. stwierdzono brak przydatności wody do kąpieli z Miejsca Wykorzystywanego do Kąpieli Centrum Aktywnego Wypoczynku Borek w Borku, gdyż podczas poboru wody przez PPIS w dniu r. woda wizualnie nie spełniała wymagań ( na powierzchni wody stwierdzono obecność piany, pływające kawałki drewna i zielony nalot). Właściciel obiektu podjął natychmiastowe działania naprawcze i przesłał tut. Inspektorowi pozytywne wyniki badań. Po przeprowadzeniu kontroli sanitarnej obiektu polegającej na ocenie wizualnej wody nie stwierdzono wcześniej wymienionych nieprawidłowości. W związku z powyższym PPIS wydał kolejną bieżącą ocenę jakości wody, stwierdzającą jej przydatność do kąpieli. `55

56 3.5. INNE OBIEKTY UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ Nadzór nad obiektami użyteczności publicznej na terenie powiatu bocheńskiego przedstawia poniższa tabela (tab.15). Tabela 3. Nadzór nad obiektami użyteczności publicznej na terenie powiatu bocheńskiego Lp. Rodzaj obiektów Ilość obiektów wg ewidencji Ilość obiektów skontrolowanych * Ilość kontroli z nieprawidłowościa mi Nieprawidłowości 1. Ustępy publiczne Podczas kontroli stwierdzono prawidłowy stan sanitarny obiektów. 2. Obiekty hotelarskie i inne, w których świadczone są usługi hotelowe, w tym agroturystyka 3. Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu, odnowy biologicznej i solarium zły stan techniczny schodów prowadzących do obiektu, -brak otworów nawiewnych w dolnej części drzwi do pomieszczeń higienicznosanitarnych, brak środków do higienicznego mycia i suszenia rąk (3 przypadki) - brak zachowania należytej czystości i porządku w pomieszczeniu socjalno-szatniowym (1 przypadek) - brak wody przy zlewie gospodarczym (2 przypadki), - ściany brudne z oznakami pleśni (1 przypadek), - w umywalce przechowywane zbędne przedmioty (1 przypadek) 4. Dworce i stacje kolejowe ` Podczas kontroli prawidłowy stan sanitarny obiektów. 5. Tereny rekreacyjne brak zaplecza sanitarnego przy kontrolowanym obiekcie sportowym,

57 6. Cmentarze zalegające odpady komunalne 7. Inne jednostki organizacyjne pomocy społecznej Podczas kontroli stwierdzono prawidłowy stan sanitarny obiektów. 8. Placówki zapewniające całodobową opiekę Podczas kontroli stwierdzono prawidłowy stan sanitarny obiektów. 9. Zakład Karny Podczas kontroli stwierdzono prawidłowy stan sanitarny obiektów. 10. Inne obiekty Podczas kontroli prawidłowy stan sanitarny obiektów. Razem W tej grupie obiektów za stwierdzone nieprawidłowości zostało nałożonych 6 mandatów na kwotę 500 zł. W stosunku do wszystkich obiektów, w których stwierdzono nieprawidłowy stan sanitarnotechniczny było toczone postępowanie administracyjne WNIOSKI 1. Inspektor Sanitarny negatywnie ocenia 2017r. w zakresie podjęcia działań zmierzających do zapewnienia infrastruktury toalet. W omawianym okresie w centrum miasta nie przybyła żadna toaleta publiczna. Jak wiemy Trasa Podziemna Kopalni Soli w Bochni z roku na rok przyciąga coraz większą ilość turystów i kuracjuszy. Temat ten jest podnoszony co roku. 2. W obiektach użyteczności publicznej typu hotele, motele, zakłady fryzjerskie, kosmetyczne i odnowy biologicznej konkurencyjność na rynku i walka o klienta wymusza ich systematyczne odnawianie i modernizowanie. Na większości z tych obiektów stan sanitarno - techniczny nie budzi zastrzeżeń, jednak zdarzyły się lekkie niedociągnięcia w omawianym okresie. 3. Dzięki działaniu PPIS w Bochni ludność naszego powiatu mogła czuć się bezpieczna, po wykryciu jakichkolwiek nieprawidłowości w jakości produkowanej wody natychmiastowo podejmowano kroki aby jakość wody nie zagrażała zdrowiu mieszkańców. Wydawano decyzje o braku lub o warunkowej przydatności wody do spożycia, a także nakazywano podmiotom odpowiedzialnym za jakości wody skuteczne informowanie odbiorców o jej złej jakości. Komunikaty o braku lub warunkowej przydatności wody do spożycia w wodociągach z powiatu bocheńskiego umieszczane były również na stronie internetowej Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Bochni. Wszystkie informacje o nieprawidłowej jakości wody były natychmiastowo przekazywane dla wójtów/burmistrzów oraz do Powiatowego Centrum Zarzadzania Kryzysowego, Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Krakowie, a te z kolei informuje Centrum Zarządzania Kryzysowego przy Urzędzie Wojewódzkim w Krakowie. Każdorazowo o stwierdzonym braku przydatności do spożycia bezzwłocznie informowany jest Główny Inspektor Sanitarny. `57

58 ROZDZIAŁ 4 WARUNKI SANITARNOHIGIENICZNE ŚRODOWSKA PRACY `58

59 4.1. STAN SANITARNY ŚRODOWISKA PRACY W roku 2017 liczba zewidencjonowanych zakładów pracy wyniosła 654, w których zatrudnionych było 8164 pracowników. Do kontroli planowych wytypowanych zostało 175 zakładów, ustalonego harmonogramu kontroli na rok kontrole te wykonano w/g Ponadto przeprowadzonych zostało 55 kontroli pozaplanowych czyli kontroli sprawdzających, tematycznych oraz interwencyjnych KONTROLE ŚRODOWISKA PRACY: W trakcie prowadzonych kontroli uwzględniano: warunki środowiska pracy ( stężenia i natężenia czynników szkodliwych), stosowanie substancji i mieszanin chemicznych ( przestrzeganie zasad podanych w kartach charakterystyki), czynniki biologiczne w środowisku pracy ( rodzaj czynnika, zabezpieczenie pracowników), czynniki biobójcze ( zarówno u podmiotów stosujących jak i wprowadzających do obrotu zezwolenie Ministra Zdrowia na obrót preparatem), czynniki i procesy rakotwórcze ( zabezpieczenie pracownika, przekazanie tzw. Informacji o substancjach (...) o działaniu rakotwórczym lub mutagennym za rok Na podstawie sporządzonych protokołów kontroli stwierdzono, że do nieprawidłowości sanitarnych występujących w roku sprawozdawczym należały: brak aktualnych wyników z pomiarów stężeń i natężeń czynników chemicznych, brak rejestru stanowisk i kart czynników szkodliwych, brak aktualnych zaświadczeń lekarskich pracowników o braku p/wskazań do pracy, brak przekazania informacji do MWIS w Krakowie informacji nt. czynników/ procesów rakotwórczych, brak oceny ryzyka zawodowego lub jego aktualizacji, brak szafek na odzież dla pracowników brak odpowiedniego wyposażenia pomieszczeń sanitarnych brak czystości i porządku na terenie zakładu. W związku z w/w uchybieniami zostały wszczęte wobec przedsiębiorców postępowania administracyjne, skutkujące wydaniem 38 decyzji merytorycznych nakazujących usunięcie stwierdzonych uchybień w tym min.30 nakazów przeprowadzenia badań i pomiarów środowiskowych, 4 dotyczące obniżenia stężeń i natężeń czynników szkodliwych, 9 w zakresie oceny ryzyka zawodowego, 1 dotyczy przekazania informacji nt. czynników/procesów rakotwórczych. Stwierdzone nieprawidłowości związane z niezgodnym użytkowaniem obiektu oraz nieprawidłową gospodarką odpadami przekazano organom właściwym miejscowo i rzeczowo upoważnionych do egzekwowania przestrzegania przepisów w tym zakresie. `59

60 4.3. PRZEKROCZENIA DOPUSZCZALNYCH NORM HIGIENICZNYCH W roku 2017 w warunkach przekroczenia norm higienicznych pracowało łącznie 296 osób, w tym 286 na ponadnormatywny hałas, 7 osób w środowisku o przekroczonej normie higienicznej pyłu oraz 3 osoby w narażeniu na czynnik chemiczny ( 2 osoby- na ksylen, 1 osoba na mgły oleju mineralnego). Przedsiębiorcy zostali zobligowani do obniżenia stężeń i natężeń czynników w postaci pyłów i czynników chemicznych. Dwa ze skontrolowanych zakładów skorzystało z programu ZUS polegającego na dofinansowaniu działań płatnika składek na poprawę bezpieczeństwa i higieny pracy, obejmujący: projekt inwestycyjny na poprawę bezpieczeństwa technicznego, tj. rozwoju, modyfikacji i usprawnienia stanu technicznego maszyn, urządzeń oraz systemów i środków ochronnych, projekt doradczy na poprawę zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy, m.in. na wykonanie oceny ryzyka zawodowego, wprowadzenie procedur bezpiecznej pracy oraz planowanie i monitorowanie działań prewencyjnych w zakresie bhp, projekt inwestycyjno-doradczy, który łączy oba wymienione projekty. W wyniku programu w zakładach całkowicie zmodernizowane zostały systemy wentylacyjne. Hałas od wielu lat pozostaje czynnikiem problematycznym, głównie z uwagi na specyfikę produkcji i stosowanych materiałów. Są to głównie gałęzie przemysłu stali/ metali, produkcji mebli czy przetwórstwa żywności - zakłady przetwórstwa mięsnego. Łącznie na terenie powiatu problem ten dotyczy 11 zakładów. We wszystkich zakładach gdzie od lat utrzymuje się ponadnormatywny hałas zostały sporządzone i wdrożone tzw. programy ograniczające narażenie pracowników na hałas. Wśród metod ograniczających narażenie pracowników na hałas są: przeglądy techniczne stanu maszyn i urządzeń oraz ich konserwacja, wymiana maszyn, zmiany technologii produkcji, ekrany / kabiny dźwiękoszczelne pozwalające na odizolowanie pozostałych stref zakładu od ponadnormatywnego hałasu. W zakładach gdzie pozwalają na to zasoby kadrowe i sposób produkcji stosowana jest rotacja pracowników, dzięki niej ogranicza się czas ekspozycji pracowników na szkodliwe działanie hałasu. Podstawowym środkiem ochrony narządu słuchu są indywidualne ochronniki słuchu i w zależności od czasu przebywania w hałasie są to wkładki jednorazowe dopasowujące się do fizjologii ucha lub nauszniki zewnętrzne. Wszystkie strefy w których dochodzi do emisji ponadnormatywnego hałasu, są oznakowane znakiem nakazu stosowania ochron słuchu. W ocenie ryzyka zawodowego hałas jest wykazywany jako czynnik powodujący uszkodzenie słuchu. `60

61 Narażenie pracowników na czynniki szkodliwe na przestrzeni lat Hałas Pył Czynnik chemiczny 4.4. CHOROBY ZAWODOWE W roku 2017 otrzymano 8 zgłoszeń podejrzeń choroby zawodowej: 1 x zespół cieśni nadgarstka. 2 x astma oskrzelowa, 1 x borelioza 2 x zawodowe uszkodzenie słuchu 2 x choroba zawodowa narządu głosu W wyniku prowadzonych postępowań epidemiologicznych oraz w oparciu o orzeczenia lekarskie, wydane przez Małopolski Ośrodek Medycyny Pracy w Krakowie lub Instytut Medycyny Pracy w Sosnowcu ( w przypadku wniesienia odwołania od orzeczenia MOMP), wydano łącznie 6 decyzji wszystkie o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej. Liczba stwierdzonych chorób zawodowych w latach `61

62 W roku 2017 nie wydano żadnej decyzji o stwierdzeniu choroby zawodowej, w roku 2016 było ich 5, a w roku Styosunek liczby decyzji o stwierdzeniu choroby zawodowej do liczby decyzji o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej w latach Liczba decyzji o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej Liczba stwierdzonych chorób zawodowych 4.5. PRODUKTY BIOBÓJCZE W ramach prowadzonego nadzoru sanitarnego oraz współpracy z wojewódzkimi i powiatowymi stacjami sanitarnymi, przeprowadzono łącznie 28 kontroli pod kątem wprowadzania do obrotu i stosowania produktów biobójczych. W skontrolowanych zakładach nie zakwestionowano żadnych produktów. `62

63 4.6. CZYNNIKI I PROCESY RAKOTWÓRCZE / MUTAGENNE Do procesów rakotwórczych jakie występują na terenie powiatu zalicza się obróbkę drewna twardego. Narażeni na pył drewna twardego są pracownicy zakładów w których podstawowy surowiec to drewno twarde, ponadto sporadycznie narażeni są również pracownicy zakładów stolarskich, które na życzenie klienta zastosują drewna twarde. Kolejny czynnik rakotwórczy to promieniowanie jonizujące, narażeni na nie są pracownicy zakładów służby zdrowia, które wykonują diagnostykę opartą na wykonywani zdjęć RTG (technicy RTG, pielęgniarki). Pracownicy obsługujący stacje benzynowe mają z kolei kontakt z benzyną (benzen) w przypadku prośby klienta o pomoc w tankowaniu samochodu. W roku sprawozdawczym skontrolowano 2 obiekty, w których łącznie w kontakcie z czynnikiem rakotwórczym pracowały 3 osoby CZYNNIKI BIOLOGICZNE Kontroli poddano 51 zakładów pracy których pracownicy mają kontakt z czynnikiem biologicznym. Są to głównie zakłady gospodarki leśnej, działów rolniczych, przetwórstwa żywności, gospodarki odpadami oraz świadczące usługi porządkowe. Podczas kontroli nie stwierdzono uchybień w zakresie zabezpieczenia pracowników przed czynnikiem biologicznym (odzież robocza, środki odkażające, środki czystości, badania profilaktyczne) 4.8. ŚRODKI ZASTĘPCZE / DOPALACZE W roku 2017 prowadzono postepowanie w sprawie podejrzenia o wprowadzanie do obrotu środka zastępczego, w wyniku którego wydane zostały dwie decyzje w zakresie środków zastępczych / dopalaczy ( umorzenia dot. wprowadzania do obrotu oraz przepadek na rzecz Skarbu Państwa i zniszczenia środka - przekazanego tut. Inspektorowi Sanitarnemu przez Komendę Powiatową Policji w Nowym Targu.) W ramach profilaktyki uzależnień. Przedstawiciel Sekcji Higieny Pracy uczestniczył w przygotowaniu i prowadzeniu kampanii społecznej pt: Nie pozwól odlecieć swojemu szczęściu, która propaguje zdrowy styl życia, wolny od uzależnień. Współpraca z komórką Oświaty i Promocji Zdrowia ma na celu przestrzeganie przed stosowaniem substancji psychoaktywnych poprzez wskazywanie na reakcje jakie mogą występować w organiźmie człowieka po zażyciu środków odurzających, jak również konsekwencje prawne wynikające z ich stosowania. Uczestnicy kampanii otrzymali ulotki tematycznie nawiązujące do tematów kampania: zdrowe odżywiane, aktywny tryb życia, rodzaje uzależnień i ich negatywne skutki dla zdrowia. `63

64 Pracownicy Sekcji Nadzoru Pracy brali udział w szkoleniu organizowanym przez Głównego Inspektora Sanitarnego we współpracy z ośrodkiem MONAR, na temat problematyki uzależnień ( podejście do osób uzależnionych, jak rozmawiać i przekonać młodzież oraz dorosłych o niebezpieczeństwie które wiąże się z używaniem dopalaczy) STAN SANITARNY KONTROLOWANYCH OBIEKTÓW Na podstawie przeprowadzonych kontroli, można stwierdzić, że warunki środowiska pracy z roku na rok ulegają poprawie, jest to wynikiem wprowadzania nowych technologii produkcji. Urządzenia stosowane do produkcji są sterowane numerycznie, co oznacza że pracownik wprowadza jedynie parametry produktu i nadzoruje proces obróbki ze strefy bezpieczeństwa. Urządzenia te posiadają zamontowane odciągi wentylacyjne, co sprawia że wszelkie emitowane związki chemiczne czy pyły nie przedostają się do wnętrza pomieszczeń pracy. Dodatkowe zabezpieczenia w postaci zamykanych komór chronią pracownika przed odpryskami i skaleczeniem. Zmianom ulegają także stosowane materiały, zwraca się uwagę by spełniały normy określone przepisami. Pracownikom zapewnia się odzież ochronną, środki ochrony indywidualnej oraz zbiorowej, pomieszczenia socjalno-sanitarne z wodą bieżącą ciepłą i zimną oraz środki czystości. Pracownicy Sekcji Nadzoru Higieny Pracy uczestniczą również w kontrolach odbiorowych podczas których, zwraca się uwagę na zgodność wykonanych prac z projektem budowlanym, który uwzględnia rodzaj produkcji, do którego dostosowane są z kolei wszystkie inwestycje i instalacje wewnętrzne. Nowe obiekty powstały i powstają w strefie ekonomicznej min. : Werner Kenkel Bochnia Spółka z o.o., Gór-Stal Spółka z o.o., Wielobranżowy Zakład Produkcyjno-Usługowy Tomala. `64

65 `65

66 ROZDZIAŁ 5 WARUNKI SANITARNE W PLACÓWKACH OŚWIATOWO - WYCHOWAWCZYCH `66

67 5.1. WARUNKI SANITARNE W PLACÓWKACH OŚWIATOWO-WYCHOWAWCZYCH W trosce o zdrowie i bezpieczeństwo dzieci i młodzieży, Państwowa Inspekcja Sanitarna w sposób szczególny zwraca uwagę na ocenę warunków sanitarnych w placówkach oświatowowychowawczych. Pracownik pionu higieny dzieci i młodzieży Państwowej Powiatowej Inspekcji Sanitarnej w Bochni w 2017 r. przeprowadził kontrole sanitarne w 127 placówkach nauczania i wychowania, realizując planowane kontrole kompleksowe. W 2017 r. na terenie powiatu bocheńskiego skontrolowano: - 4 żłobki/kluby dziecięce (100% wszystkich w ewidencji), - 44 przedszkola (92% wszystkich w ewidencji), - 51 szkół i zespołów szkół (74% wszystkich w ewidencji), - 2 placówki kształcenia ustawicznego (100% wszystkich w ewidencji), - 1 placówkę z pobytem całodobowym (100% wszystkich w ewidencji), - 3 placówki wsparcia dziennego (75% wszystkich w ewidencji), - 10 placówek wychowania pozaszkolnego (44% wszystkich w ewidencji), Ponadto prowadzono: - 38 kontroli sezonowych turnusów wypoczynku dzieci i młodzieży (75% turnusów zarejestrowanych w bazie MEN), - 23 kontrole tematyczne, sprawdzające, interwencyjne. W 2017 r. w placówkach oświatowo-wychowawczych na terenie powiatu bocheńskiego przeprowadzono łącznie 188 kontroli sanitarnych. Stan sanitarno-techniczny obiektów Pracownicy pionu higieny dzieci i młodzieży dokonują oceny obiektów pod względem m.in.: czystości i porządku w salach dydaktycznych, pomieszczeniach sanitarnohigienicznych `67

68 i innych pomieszczeniach przeznaczonych dla dzieci i młodzieży, stanu wyposażenia pomieszczeń szkoły. W 2016 i 2017 r. nie stwierdzono obiektów szkolnych nieprzystosowanych do procesu nauczania, a więc o niewystarczającej ilości pomieszczeń, ich niefunkcjonalności. Nie stwierdzono również budynków w złym stanie technicznym, natomiast prowadzone kontrole wykazały, że istnieją budynki przeznaczone dla placówek oświatowo-wychowawczych, które posiadają niektóre pomieszczenia zarówno w złym stanie technicznym jak i higieniczno sanitarnym oraz tylko w złym stanie higieniczno-sanitarnym lub gdzie nie były zachowane odpowiednie wymogi bezpieczeństwa. W 2017 r. ujawniono 8 budynków z powyższymi nieprawidłowościami. Nieprawidłowości dotyczyły 2 zespołów szkół, 1 oddziału przedszkolnego wchodzącego w skład zespołu szkół, 3 szkół podstawowych, 1 przedszkola oraz 1 lokalu przeznaczonego na salę wykładową dla szkoły medycznej. W zespołach szkół stwierdzono niewłaściwy stan sanitarno-higieniczny i techniczny pomieszczeń sanitariatów dla chłopców i dziewcząt zlokalizowanych na pierwszym piętrze budynku szkoły, dodatkowo odnotowano, że urządzenia i sprzęt na placu zabaw z projektu unijnego nie zapewniają bezpiecznego użytkowania: część elementów drewnianych jest zbutwiała, urządzenia nie są zamontowane na stałe do podłoża, ponadto płytki którymi pokryto podłoże stwarzają zagrożenie wypadku, potknięcia, gdyż odkleiły się od podłoża, stwierdzono również brak aktualnych atestów/certyfikatów na urządzenia i sprzęt placu zabaw z projektu unijnego. W oddziale przedszkolnym wchodzącym w skład zespołu szkół stwierdzono brak do wglądu wyników pomiarów natężenia oświetlenia sztucznego w salach zajęć dla dzieci, a w przedszkolu brak zabezpieczeń poręczy schodów na klatce schodowej łączącej kondygnacje przed ewentualnym zsuwaniem się po nich, a także brak wentylacji mechanicznej w pomieszczeniach łazienek przy salach dla dzieci. W szkołach podstawowych odnotowano niewłaściwy stan sanitarnohigieniczny i techniczny ścian w korytarzu zlokalizowanym pomiędzy przebieralniami/szatniami z prysznicami w zapleczu sanitarnym przy sali gimnastycznej, a także sufitów, ścian w pomieszczeniach i ciągach komunikacyjnych zlokalizowanych na piętrze budynku szkoły: bibliotece, czytelni, pracowni komputerowej, dwóch środkowych salach zajęć zlokalizowanych w ciągu sal zajęć na piętrze oraz korytarzu, a także na klatce schodowej prowadzącej na piętro; niewłaściwy stan sanitarno-higieniczny i techniczny zniszczonej podłogi w pracowni komputerowej. Ponadto w lokalu przeznaczonym na salę wykładową dla szkoły medycznej stwierdzono brak aktualnego spisu znajdujących się na stanie substancji chemicznych i ich mieszanin, niebezpieczne substancje chemiczne i ich mieszaniny nie posiadały aktualnych kart charakterystyki do wglądu, brak odpowiednio wyposażonej apteczki oraz instrukcji udzielania pierwszej pomocy, brak wywieszonego w widocznym i dostępnym miejscu regulaminu określającego zasady bezpieczeństwa i higieny pracy w sali wykładowej/ pracowni, w której znajdują się odczynniki chemiczne /prowadzone są zajęcia z odczynnikami chemicznymi. Stwierdzenie podczas kontroli nieprawidłowości w zakresie stanu sanitarno-higienicznego skutkowało wydaniem decyzji merytorycznych nakazujących usunięcie uchybień sanitarnohigienicznych lub stosownych zaleceń. Można stwierdzić, iż stan sanitarno-higieniczny i techniczny placówek ulega sukcesywnej poprawie, m.in. w związku z realizacją decyzji wydanych w latach ubiegłych oraz pozyskaniem przez samorządy lokalne funduszy z programów krajowych i unijnych. Na skutek wykonania nałożonych obowiązków wynikających z decyzji administracyjnych wydanych w latach ubiegłych - w 2017 r. stan sanitarno-higieniczny i techniczny uległ poprawie w 11 obiektach, natomiast w 2016r. miało to miejsce w 13 obiektach. W porównaniu do roku ubiegłego zarówno liczba wyegzekwowanych decyzji pozostała na podobnym poziomie, jak i odsetek obiektów z nieprawidłowościami w zakresie stanu technicznego i higieniczno-sanitarnego, który wyniósł 7,3% w 2016 r., natomiast w 2017 r. 6,1%. Należy `68

69 podkreślić, że w związku z sukcesywną realizacją decyzji wydanych w latach ubiegłych oraz w miarę pozyskiwanych funduszy w związku z tegoroczną reformą oświaty niemal we wszystkich placówkach oświatowo-wychowawczych prowadzone były prace remontowe mające na celu poprawę stanu sanitarno-higienicznego, technicznego oraz funkcjonalności tych placówek. Prowadzone prace miały na celu odnowienie sal zajęć, ciągów komunikacyjnych, pomieszczeń sanitarno-higienicznych, poprawę warunków do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego, poprawę stanu sanitarno-technicznego ogrodzeń. Ponadto w związku z wymogami stawianymi przez reformę oświaty w szkołach podstawowych m.in. adaptowano, remontowano, wyposażano i przygotowywano sale zajęć wraz z zapleczami sanitarnymi dla oddziałów przedszkolnych 3, 4 - latków, wyposażano pracownie szkolne m.in. fizyko-chemiczne i geograficzno-biologiczne, wyposażano gabinety profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej. Rys. 1 Odsetek placówek oświatowo-wychowawczych, w których stwierdzono nieprawidłowości w zakresie stanu technicznego i higieniczno - sanitarnego w powiecie bocheńskim w latach % 8 7,5 7 6,5 6 5,5 5 4,5 4 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 7,3 6,1 2,5 2015r 2016r 2017r Ocena warunków do utrzymania higieny osobistej dzieci i młodzieży Podczas kontroli kompleksowych prowadzonych w 2017 roku oraz kontroli tematycznych dotyczących przygotowania szkół do nowego roku szkolnego 2017/2018 w placówkach pobytu dzieci i młodzieży wzorem lat ubiegłych zwracano szczególną uwagę na dostęp dzieci i młodzieży do ciepłej, bieżącej wody, wyposażenie sanitariatów w środki higieny osobistej oraz ich utrzymanie w stanie pełnej sprawności technicznej i czystości. Dzięki czemu motywowano szkoły i inne placówki dla dzieci i młodzieży do tworzenia środowiska sprzyjającego zdrowiu. Zarówno w 2016 r. i w 2017 r. nie stwierdzono przedszkoli, szkół i innych placówek, które nie spełniały standardów dostępności do urządzeń sanitarnych. Nie stwierdzono również braku środków do utrzymania higieny w żadnej z placówek. W 2017 r. nie stwierdzono placówki, która nie zapewniała ciepłej wody przy umywalkach w pomieszczeniach sanitarnohigienicznych. Natomiast w 2016 r. stwierdzono, iż 1 placówka szkolna nie zapewniła ciepłej, bieżącej wody przy umywalkach oraz natryskach w pomieszczeniach sanitarnohigienicznych, ale tylko tych zlokalizowanych przy sali gimnastycznej, w zapleczu bloku `69

70 sportowego. Skutkowało to wydaniem decyzji administracyjnej, którą zrealizowano w wyznaczonym terminie. Podobna sytuacja miała miejsce w 2014 r. W wyniku przeprowadzonych kontroli stwierdzono, iż placówki oświatowo-wychowawcze w większości zapewniły właściwe warunki do utrzymania higieny osobistej. W 2017 roku w jednym zespole szkół stwierdzono niewłaściwy stan sanitarno - techniczny pomieszczeń sanitariatów dla uczniów. Podobna sytuacja miała miejsce w 2016 r., co skutkowało wydaniem stosownych decyzji nakazujących usunięcie uchybień w wyznaczonym terminie. Tabela 1 Ocena warunków do utrzymania higieny w placówkach oświatowo-wychowawczych na terenie powiatu bocheńskiego w latach Placówki Przedszkola Szkoły Ogółem 2015 skontrolowane brak bieżącej ciepłej wody przy każdej umywalce brak środków do utrzymania higieny zły stan techniczny sanitariatów Przedszkola Szkoły Ogółem 2016 skontrolowane brak bieżącej ciepłej wody przy każdej umywalce brak środków do utrzymania higieny zły stan techniczny sanitariatów Przedszkola Szkoły Ogółem 2017 skontrolowane brak bieżącej ciepłej wody przy każdej umywalce `70

71 Liczba brak środków do utrzymania higieny zły stan techniczny sanitariatów Ocena dostosowania mebli szkolnych i przedszkolnych do zasad ergonomii W 2017 r. przeprowadzono ocenę dostosowania mebli do wzrostu przedszkolaków i uczniów łącznie w 30 placówkach (przedszkolach, szkołach podstawowych, gimnazjalnych, zespołach szkół). Oceniono 551 stanowisk w 29 oddziałach szkół podstawowych, 167 stanowisk w 7 oddziałach szkół gimnazjalnych, 22 stanowiska w 1 oddziale przedszkola.nieprawidłowości stwierdzono sporadycznie w jednej szkole podstawowej funkcjonującej samodzielnie - ogółem na 3 stanowiskach pracy ucznia, w 2 oddziałach. Natomiast w ubiegłym roku nieprawidłowości odnotowano sporadycznie w jednym zespole szkół - ogółem na 3 stanowiskach, w 2 oddziałach, a także w jednej szkole podstawowej funkcjonującej samodzielnie - ogółem na 6 stanowiskach pracy ucznia, w 2 oddziałach. W stosunku do lat ubiegłych wyposażenie placówek w meble dostosowane do zasad ergonomii, a także posiadające odpowiednie atesty lub certyfikaty ulega poprawie. Placówki inwestują w wyposażenie w miarę posiadanych środków finansowych. W roku 2016 stwierdzono 9 stanowisk niedostosowanych do wzrostu uczniów, natomiast w roku 2017 wykazano 3 nieprawidłowe stanowiska. Rys. 2 Liczba oddziałów ocenianych oraz ze stanowiskami nie spełniającymi zasad ergonomii w powiecie bocheńskim w latach r 2016r 2017r liczba ocenionych oddziałów liczba oddziałów z nieprawidłowościami Liczba oddziałów z nieprawidłowościami uległa zmniejszeniu w stosunku do lat ubiegłych, sporadycznie odnotowuje się w nich stanowiska niedostosowane do wzrostu uczniów. `71

72 5.2.WARUNKI WYPOCZYNKU DZIECI I MŁODZIEŻY W 2017 r. w bazie wypoczynku Ministerstwa Edukacji Narodowej (MEN) w powiecie bocheńskim zarejestrowano 51 turnusów wypoczynku zorganizowanego dla dzieci i młodzieży (wypoczynek zimowy - 5, wypoczynek letni - 46). Pracownik pionu higieny dzieci i młodzieży przeprowadził 38 kontroli podczas których skontrolowano 38 turnusów (wypoczynek zimowy - 3 kontrole, wypoczynek letni - 35 kontroli). Z wypoczynku zorganizowanego w powiecie bocheńskim skorzystało 1506 dzieci i młodzieży, w tym z wypoczynku zimowego - 125, natomiast z wypoczynku letniego Fotografia 1. Zalew wraz z kompleksem sportowym w Łapanowie. Popularne miejsce wypoczynku letniego. Ponadto infrastruktura sportowa wykorzystywana przez młodzież szkolną z terenu Gminy Łapanów. Źródło: W trakcie wypoczynku zorganizowano 21 turnusów w obiektach świadczących usługi hotelarskie, 3 turnusy w obiektach sezonowych (szkoły), oraz 14 turnusów w placówkach w miejscu zamieszkania (pływalnie, centra kultury, Kopalnia Soli itp.). Tabela 2. Wypoczynek dzieci i młodzieży - zima/lato 2017 Rodzaj placówki Liczba turnusów w bazie MEN Liczba turnusów skontrolowanych w trakcie wypoczynku w obiektach całorocznych usług hotelarskich lato zima lato zima w obiektach sezonowych obozy pod namiotami w miejscu zamieszkania Razem `72

73 Na skontrolowanych turnusach organizatorzy zapewniali bezpieczny i higieniczny pobyt uczestnikom wypoczynku. Bieżące kontrole wypoczynku nie ujawniły na turnusach braku właściwych warunków sanitarno - higienicznych. Nie stwierdzono uchybień i nieprawidłowości. W trakcie wypoczynku dzieci i młodzieży najwięcej uczestników wypoczywało w obiektach całorocznych usług hotelarskich tj. 651, a także w miejscu zamieszkania tj. 579 w lecie, natomiast w zimie w obiektach hotelowych tj Na 14 turnusach (100% z 14 skontrolowanych) organizowanych w miejscu zamieszkania, dzieciom i młodzieży zapewniono dożywianie. Tabela 3. Wypoczynek dzieci i młodzieży na trenie powiatu bocheńskiego w latach Liczba turnusów w bazie MEN Liczba kontroli pionu HDiM Liczba uczestników Zarówno liczba uczestników wypoczynku, jak i liczba zorganizowanych turnusów w powiecie bocheńskim wzrosła w odniesieniu do roku ubiegłego. Największy udział w tym miał wzrost liczby turnusów zorganizowanych w miejscu zamieszkania z 9 w 2016 r. do 14 w 2017 r., a co za tym idzie wzrost liczby dzieci, które skorzystały z tego rodzaju wypoczynku z 403 uczestników w 2016r. do w 2017r. Ogółem w roku 2016 na terenie powiatu bocheńskiego wypoczywało 1150 dzieci i młodzieży na 36 turnusach letniego i zimowego wypoczynku, natomiast w 2017 roku było 1506 uczestników wypoczynku zorganizowanego na 38 turnusach. W roku 2017 skontrolowano 75% wszystkich zgłoszonych turnusów. Rys. 3 Porównanie liczby uczestników korzystających z wypoczynku w powiecie bocheńskim w 2016 i 2017 r., z podziałem na rodzaj obiektów. Liczba uczestników w 2016 r. Liczba uczestników w 2017 r. usługi hotelarskie usługi hotelarskie obiekty sezonowe wypoczynek w miejscu zamieszkania obiekty sezonowe wypoczynek w miejscu zamieszkania `73

74 ROZDZIAŁ 6 ZDROWIE PUBLICZNE I PROMOCJA ZDROWIA `74

75 6.1. OŚWIATA ZDROWOTNA I PROMOCJA ZDROWIA Działania na rzecz zdrowia publicznego i promocji zdrowia podejmowane przez Sekcję Promocji Zdrowia wynikają z realizacji ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, zadań zleconych przez Główny Inspektorat Sanitarny, zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia, Ministerstwa Zdrowia oraz bieżących potrzeb zdrowotnych społeczeństwa. Podejmowane w 2017 r. inicjatywy obejmowały swoim zasięgiem cały powiat i adresowane były zarówno do dzieci w wieku przedszkolnym, szkolnym, jak i dorosłych oraz osób starszych. Powyższe działania obejmowały realizację programów zdrowotnych zleconych przez Główny Inspektorat Sanitarny w zakresie m.in.: - promowania aktywnego stylu życia i zasad zdrowego odżywiania; - profilaktyki przeciwdziałania uzależnieniom od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych, - zapobiegania zakażeniom wirusem HIV PROGRAMY Program,,Trzymaj Formę W ramach realizacji XI edycji programu Trzymaj Formę! kontynuowano edukację dzieci i młodzieży w zakresie kształtowania nawyków zasad aktywnego stylu życia i zbilansowanej diety. W roku szkolnym 2016/2017 do programu przystąpiło 39 szkół podstawowych i gimnazjalnych w powiecie bocheńskim. Realizacja Trzymaj Formę! oparta jest na metodzie projektu. Uczniowie wspólnie z nauczycielami, rodzicami i przy współpracy ze środowiskiem lokalnym uczestniczą w opracowaniu najlepszych i najciekawszych sposobów propagowania zasad zdrowego stylu życia. W roku szkolnym 2016/2017 Główny Inspektorat Sanitarny oraz Polska Federacja Producentów Żywności Związek Pracodawców przeprowadzili Konkursu Wiedzy o zdrowym stylu życia VI edycja w ramach realizacji programu Trzymaj Formę!. Konkurs był wydarzeniem ogólnopolskim, adresowanym do uczniów klas VII szkół podstawowych oraz gimnazjów. Głównym celem konkursu było zwiększenia świadomości wśród młodzieży szkolnej, na temat wpływu żywienia i aktywności fizycznej na zdrowie. W województwie małopolskim do II etapu konkursu zakwalifikowało się 21 uczniów w tym jeden z powiatu bocheńskiego z Zespołu Szkół Publiczne `75

76 Gimnazjum w Sobolowie. Profilaktyka palenia tytoniu Tytoń stał się jedną z głównych przyczyn przedwczesnych zgonów ludzi na całym świecie. Rak płuc, miażdżyca, udar to tylko niektóre choroby bezpośrednio powodowane paleniem papierosów. Jak wyliczyło Ministerstwo Zdrowia co roku wskutek tytoniowego nałogu umiera nawet 67 tyś. Polaków. Tylko wywołany paleniem nowotwór płuc zabija średnio 20 tyś. osób rocznie. W związku z trudną sytuacją epidemiologiczną Sekcja Promocji Zdrowia koordynowała realizację zadań wynikających z Programu Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce (POZNPT; Cele i zadania na lata ) poprzez edukację antytytoniową dzieci, młodzieży ich rodziców i opiekunów, społeczności lokalnej. W 2017 roku w ramach profilaktyki antynikotynowej podejmowano szereg działań zmierzających do promowania stylu życia wolnego od dymu tytoniowego. Realizowano cztery programy antytytoniowe w przedszkolach, szkołach podstawowych i gimnazjach Program Czyste powietrze wokół nas Program Nie pal przy mnie proszę stanowi drugie ogniwo w cyklu programów profilaktyki antytytoniowej inicjowanych przez Państwowa Inspekcje Sanitarną. Zawiera w sobie treści zgodne z podstawą programową w edukacji wczesnoszkolnej. Realizacja programu przyczyniła się do wzmocnienia wiedzy na temat szkodliwości palenia papierosów. Zdobyte przez dzieci umiejętności, pozwolą im radzić sobie w sytuacjach, gdy inni ludzie palą przy nich papierosy i przyjęcia postawy obronnej. Program w roku szkolnym 2016/2017 realizowały 22 szkoły podstawowe Program,,Nie pal przy mnie proszę `76 W przedszkolach i oddziałach przedszkolnych gdzie program był realizowany cieszył się dużym zainteresowaniem uczestników. Dzieci chętnie uczestniczyły w zajęciach, łatwo przyswajały wiedzę na temat problemu dymu tytoniowego oraz zwiększały umiejętność radzenia sobie w sytuacjach, gdy przebywają w zadymionych pomieszczeniach lub gdy dorośli pala przy nich tytoń. Dzięki programowi,,czyste powietrze wokół nas najmłodsi uświadomili swoim rodzicom, którzy palą, że nałóg ten prowadzi do wielu poważnych chorób. Program w roku szkolnym 2016/2017 realizowano w 23 przedszkolach i 16 oddziałach przedszkolnych

77 Program,,Znajdź właściwe rozwiązanie Podstawowe zajęcia programowe Znajdź właściwe rozwiązanie odbywały się metodami aktywizującymi, dostosowanymi do wieku uczestników. Rodzice zostali poinformowani o założeniach, sposobie realizacji i ich roli w programie. Realizacja przyczyniła się do wzmocnienia wiedzy na temat szkodliwości palenia tytoniu, dzieci nauczyły się skutecznych metod odmowy, kształtowały umiejętności dbania o własne zdrowie i zdrowie innych. Realizacja programu w roku szkolnym 2016/ szkół podstawowych i 5 gimnazjów Program Bieg po zdrowie W roku szkolnym 2016/2017 ruszyła I edycja nowego programu antytytoniowej edukacji zdrowotnej Bieg po zdrowie, skierowanego do dzieci z IV klas szkół podstawowych, a więc w wieku 9-10 lat. Zajęcia w programie Bieg po zdrowie realizowane są za pomocą zróżnicowanych metod aktywizujących, które dostosowano do wieku odbiorców. Podczas cyklu zajęć dzieci przeprowadzają wywiady z osobami niepalącymi, liczą koszty jakie generuje palenie papierosów, pracują w grupach przy tworzeniu antyreklamy dla papierosów lub tworzą komiks z bohaterami programu. Program skierowany jest także do rodziców i opiekunów dzieci. I edycję programu realizowano w 13 szkołach. `77

78 Stan sanitarny POWIATU BOCHEŃSKIEGO w 2017r Profilaktyczny Program Przeciwdziałania Uzależnieniom od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych W 2012 roku w odpowiedzi na niepokojące wyniki badań oraz w celu zmiany zachowań zdrowotnych przyszłych matek oraz poprawy zdrowia ich potomstwa Główny Inspektorat Sanitarny we współpracy z Państwową Agencją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Krajowym Biurem ds. Przeciwdziałania Narkomanii, Instytutem Medycyny Pracy oraz Instytutem Medycyny Wsi rozpoczął realizację Profilaktycznego programu w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych KIK/68 współfinansowanego w ramach Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy. W roku 2015 w ramach programu Główny Inspektorat Sanitarny rozpoczął realizację kampanii społecznej Nie pozwól odlecieć swojemu szczęściu której głównym celem było zwiększenie wiedzy na temat skutków zdrowotnych używania substancji psychoaktywnych i ograniczenia ich stosowania oraz promowanie prawidłowego odżywiania i codziennej aktywności fizycznej. Sekcja Promocji Zdrowia w ramach w/w działań zorganizowała punkty informacyjno-edukacyjne podczas imprez masowych takich jak: Tydzień PCK, Piknik Zdrowia z Przychodnią na Floris, Rodzinna Niedziela w Parku Uzbornia, Dni Honorowych Dawców Krwi podczas których prowadzono edukację na temat uzależnień, dokonywano pomiarów tlenku węgla w wydychanym powietrzu u palaczy, rozdawano ulotki, broszury prowadzono ćwiczenia przy użyciu alkogogli i narkogogli. Prowadzono też edukację w mniejszych grupach między innymi: w przedszkolach w ramach letniego wypoczynku prowadzono edukacje dotyczącą zdrowej diety, aktywności fizycznej oraz higienicznego mycia rąk `78

79 Stan sanitarny POWIATU BOCHEŃSKIEGO w 2017r. 79 w Internacie Liceum Plastycznego w Nowym Wiśniczu zorganizowano spotkanie edukacyjne dla młodzieży na temat uzależnienia, prowadzono ćwiczenia przy użyciu alkogogli i narkogogli w Zespole Szkół w Nowym Wiśniczu promowano zdrowy styl życia Jedz smacznie i zdrowo. Akcja miała charakter konkursu. Zadanie polegało na przygotowaniu zdrowych potraw i omówieniu ich wartości odżywczych, odpowiednim nakryciu stołu i uporządkowaniu stanowiska pracy a także rozwiązaniu testu wiedzy i wysłuchaniu prelekcji, w Zespole Szkół nr 2 w Bochni prowadzono edukację na temat uzależnień Świadomi, silni, niezależni bez nałogów. Dokonywano pomiaru tlenku węgla w wydychanym powietrzu, prowadzono ćwiczenia przy użyciu narkogogli i alkogogli obrazujące upośledzenie zmysłów u ludzi będących pod wpływem narkotyków lub alkoholu, w Gimnazjum Akademickim w Bochni edukowano młodzież na temat głównych czynników wpływających na zdrowie: odpowiedniej dobrze zbilansowanej diety, codziennej aktywności fizycznej oraz unikania nałogów. W 2017 roku zorganizowano szkolenie pt. Nawyki żywieniowe wśród młodzieży szkolnej, którego celem było zwiększenie świadomości uczestników dotyczącej wpływu żywienia na zdrowie. Szkolenie skierowane było do dyrektorów szkół, przedszkoli, pielęgniarek szkolnych oraz realizatorów programu Trzymaj Formę. Wykłady wygłosili: dr inż. n.o zdr. Jasmina Żwirska i dr n.o zdr. Ewa Blaszczyk-Bębenek z Instytutu Zdrowia Publicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego, mgr Zofia Piotrowicz z Samodzielnego Publicznego Miejskiego ZOZ w Bochni oraz mgr Natalia Synowska z Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Krakowie. Szkolenie zakończyła dyskusja podczas której odpowiedzi udzielali prelegenci, a także mgr inż. Piotr Pokrzywa Kierownik Oddziału Nadzoru Higieny Żywności, Żywienia i Procesów Nauczania WSSE w Krakowie. `79

80 Stan sanitarny POWIATU BOCHEŃSKIEGO w 2017r ARS, czyli jak dbać o miłość? W ramach projektu KIK/68 w roku szkolnym 2016/2017została zrealizowana IV edycja programu ARS, czyli jak dbać o miłość? skierowanego do uczniów szkól ponadgimnazjalnych. Jego zasadniczym celem jest wyposażenie uczestników w wiedzę i umiejętności zmniejszające ryzyko utraty życia i zdrowia ich samych i ich potomków, zwłaszcza spowodowane używaniem substancji psychoaktywnych m.in. takich jak alkohol, papierosy czy narkotyki, ale jego wyjątkowość obrazuje już sam tytuł - ARS po łacinie oznacza sztukę. W roku szkolnym 2016/2017 program na terenie powiatu realizowały cztery Zespoły Szkół oraz trzy Licea. `80

81 6.3. Kampanie społeczne 6.3.1,,Światowy Dzień bez Tytoniu Hasło Światowego Dnia Bez Tytoniu 2017r. ( 31 maja ) ogłoszone przez Światową Organizację Zdrowia brzmiało Tytoń zagrożenie dla rozwoju. Celem tegorocznej kampanii było przede wszystkim zwrócenie uwagi na związki między stosowaniem wyrobów tytoniowych, polityką antytytoniową i zrównoważonym rozwojem oraz zachęcanie do udziału w krajowych, regionalnych i globalnych działaniach na rzecz opracowania i wdrożenia strategii polityki antytytoniowej. Kolejnym celem było zwrócenie uwagi poszczególnych osób, że nie używając tytoniu lub rzucając palenie, mogą przyczyniać się do wolnego od tytoniu świata. W ramach obchodów Światowego Dnia bez Tytoniu zrealizowano wymienione poniżej działania: konkurs plastyczny dla dzieci z przedszkoli i klas 0 z powiatu bocheńskiego pod hasłem: Nie pal, dbaj o moje zdrowie, przyznano trzy nagrody główne i osiem wyróżnień, konkurs plastyczny dla dzieci z klas I-III szkół podstawowych pod hasłem Dziś jest w cenie niepalenie, przyznano trzy nagrody główne i sześć wyróżnień, konkurs plastyczny dla dzieci i młodzieży z klas IV-VI szkół podstawowych i gimnazjów pod hasłem Papierosom mówię nie, przyznano trzy nagrody główne i pięć wyróżnień. Nagrody rzeczowe dla osób które zdobyły nagrody główne i wyróżnienia ufundował: Urząd Miasta Bochni i Polski Czerwony Krzyż. Zorganizowano obchody Światowego Dnia bez Tytoniu na terenie Publicznej Szkoły Podstawowej nr 2 w Bochni. Uczniowie z klas realizujących programy edukacji antytytoniowej przygotowali pod kierunkiem Pani Bożeny Pośleńskiej spektakl mówiący o zachowaniach asertywnych oraz wpływie tytoniu na zdrowie, prezentowano też hasła mówiące o szkodliwości palenia tytoniu, były piosenki, prezentacja multimedialna i wystawa prac plastycznych. Na koniec odbyło się podsumowanie trzech konkursów na plakat o tematyce antynikotynowej i wręczenie nagród. Wszyscy uczestnicy wydarzenia otrzymali owoce jako alternatywę dla papierosa. 81

82 Stan sanitarny POWIATU BOCHEŃSKIEGO w 2017r ,,Światowy Dzień Rzucania Palenia Dzień ten, przypadający w trzeci czwartek listopada, ma już ponad 30-letnią tradycję. Pomysł zrodził się w USA w Californii, gdzie w 1974 roku zachęcono ponad milion palaczy do odstawienia papierosów na jeden dzień. Oczywiście 24 godziny nie wystarczą mają jedynie zachęcić do całkowitego porzucenia nałogu. Dla poparcia idei tego dnia podjęto szereg inicjatyw: W Szkole Podstawowej z Oddziałami gimnazjalnymi w Starym Wiśniczu zorganizowano spotkanie edukacyjne z młodzieżą w ramach którego promowano zdrowy styl życia bez nałogów (tytoń, alkohol, narkotyki, dopalacze). Zwracano szczególnie uwagę uczniów na skutki zdrowotne palenia papierosów, podkreślano też ujemny wpływ palenia biernego na organizm człowieka. Dokonywano pomiaru tlenku węgla w wydychanym powietrzu. Uczniowie mogli również sprawdzić upośledzenie zmysłów po spożyciu alkoholu lub użyciu narkotyków ( obniżenie koncentracji, spowolnienie czasu reakcji, zmiany w ocenie odległości, podwójne widzenie, zniekształcenie widzianego obrazu) poprzez ćwiczenia wykonywane w alkogoglach i narkogoglach. Młodzież przygotowała gazetkę pt. Światowy Dzień Rzucania Palenia i zorganizowała Stragan owocowy. W Szkole Podstawowej z Oddziałami gimnazjalnymi w Kobylu zorganizowano lekcje z zakresu profilaktyki uzależnień. Uczniowie wysłuchali prelekcji dotyczącej historii Światowego Dnia Rzucania Palenia, szkodliwości palenia tytoniu, chorób odtytoniowych oraz korzyści jakie niesie zdrowy styl życia bez nałogów. W części praktycznej zajęć uczestnicy mogli się przekonać jak reagują ich zmysły po założeniu narkogogli lub alkogogli czyli adekwatnie do tego jak reaguje organizm człowieka po spożyciu alkoholu lub użyciu narkotyków. Dokonywano też pomiaru tlenek węgla wydychanym powietrzu. Na zakończenie akcji odbył się Bieg po zdrowie. Uczniowie biegli wzdłuż wyznaczonej trasy głosząc hasła z zakresu profilaktyki antytytoniowej. W Zespole Szkól nr 2 w Bochni odbyło się spotkanie profilaktyczne, którego celem było edukowanie o zdrowotnych, ekonomicznych i społecznych skutkach palenia tytoniu oraz upowszechnianie mody na niepalenie. Odbyła się prezentacja mówiąca o aktualnej sytuacji w zakresie palenia tytoniu w Polsce, chorobach odtytoniowych, kosztach nałogu. Następnie uczniowie wykazali swoją wiedzę rozwiązując test a także wzięli udział w zajęciach warsztatowych, które inspirowały ich do wyrażania własnych opinii, uczyły asertywnych zachowań- umiejętności sprzeciwu względem osób nakłaniających do nałogu w sytuacjach i okolicznościach w których łatwo sięgnąć po papierosa. Chętni mogli dokonać pomiaru tlenku węgla w wydychanym powietrzu i sprawdzić reakcje organizmu po założeniu nargogogli i alkogogli. `82

83 Stan sanitarny POWIATU BOCHEŃSKIEGO w 2017r Światowy Dzień Zdrowia 7 kwietnia w rocznicę powstania Światowej Organizacji Zdrowia obchodzimy Światowy Dzień Zdrowia. Święto to ustanowiono w celu zwrócenia uwagi na najpoważniejsze problemy w dziedzinie zdrowia społeczeństw na świecie. Tematem przewodnim Światowego Dnia Zdrowia 2017r. była depresja. Hasło kampanii brzmiało Depresja - porozmawiajmy o niej. Depresja dotyka ludzi w różnym wieku, z różnych środowiska i mieszkających we wszystkich krajach. Jest przyczyną cierpień psychicznych i negatywnie wpływa na zdolność cierpiących na depresje osób do wykonywania nawet najprostszych codziennych czynności, a niekiedy prowadzi do zniszczenia relacji z rodzina i przyjaciółmi i niezdolności do pracy zarobkowej. W najgorszych przypadkach może być przyczyną samobójstwa i jest drugą najczęściej występująca przyczyną zgonów w grupie osób w wieku lat. Zadania realizowane w ramach obchodów Światowego Dnia Zdrowia to między innymi: Trzeci Dzień Otwarty w Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej - dzieci z Publicznej Szkoły Podstawowej nr 2 w Bochni oraz ich opiekunowie wysłuchali prelekcji na temat depresji która jest tematem przewodnim kampanii z okazji Światowego Dnia Zdrowia a także powstania i zadań Światowej Organizacji Zdrowia, poznały też zadania jakie wykonują pracownicy poszczególnych komórek PSSE. Następnie pracownicy Laboratorium ( Laboratorium Powiatowego Szpitala w Bochni ) opowiedzieli zwiedzającym o badaniach próbek pod kątem bakteriologicznym. Dzieci mogły między innymi zobaczyć podłoża do hodowli bakterii, jak wykonać posiew bakterii, zapoznały się ze sprzętem laboratoryjnym. `83

84 Stan sanitarny POWIATU BOCHEŃSKIEGO w 2017r Profilaktyka HIV/AIDS W Polsce według danych Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego statystycznie każdego dnia prawie 2,5 osoby dowiadują się o fakcie zakażenia HIV. Są to zazwyczaj zakażenia, których można uniknąć, stosując odpowiednią profilaktykę. W pierwszych latach epidemii w Polsce główną drogę rozprzestrzeniania się zakażeń HIV stanowiło stosowanie dożylnych środków odurzających oraz kontakty homoseksualne pomiędzy mężczyznami. Od roku 2001 zaobserwować można odwrócenie pewnych trendów epidemii. Zakażeniu ulega coraz więcej osób o orientacji heteroseksualnej, bez narkomanii dożylnej w wywiadach. Osoby te zakażają się poprzez ryzykowne kontakty seksualne. W ramach realizacji Krajowego Programu Zapobiegania Zakażeniom HIV i Zwalczania AIDS koordynowano i współrealizowano działania w zakresie profilaktyki HIV/AIDS. Działania programowe realizowane były w przedszkolach, placówkach gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych powiatu bocheńskiego i podczas wypoczynku dzieci i młodzieży w ramach Bezpiecznych Ferii i Bezpiecznych Wakacji. Przeprowadzono też działania związane z obchodami Światowego Dnia AIDS między innymi: promowano nową kampanię społeczną Mam czas rozmawiać (#mamczasrozmawiac) która zachęca do dialogu międzypokoleniowego o zdrowiu, a zwłaszcza o tematach trudnych, takich jak choroby przenoszone drogą płciową, w tym HIV. w Miejskim Przedszkolu nr 6 w Bochni przeprowadzono lekcje edukacyjną w oparciu o książeczkę Zawsze Razem, która uczy akceptacji i tolerancji w stosunku do osób chorych. Przeprowadzono też wraz z Oddziałem Rejonowym Polskiego Czerwonego Krzyża olimpiadę Promocja Zdrowego Stylu Życia której celem jest wykształcenie wśród młodzieży potrzeby dbania o własne zdrowie oraz kształtowanie umiejętności niezbędnych do ochrony i doskonalenia zdrowia, ponieważ jak wynika z badań istnieje wiele braków w zakresie podstawowych zachowań zdrowotnych młodzieży znajdującej się w okresie dojrzewania między innymi zbyt wczesna inicjacja seksualna. `84

85 Stan sanitarny POWIATU BOCHEŃSKIEGO w 2017r. 85 Współpracowano z placówkami ochrony zdrowia w powiecie bocheńskim. Promowano hasła kampanii Krajowego Centrum ds. AIDS, które zachęcają do poznania swojego statusu serologicznego oraz upowszechniają informacje na temat HIV/AIDS i sposobów zmniejszania ryzyka zakażenia Dzień Bezpiecznego Grzybobrania W ramach Dnia Bezpiecznego Grzybobrania odbyło się spotkanie edukacyjne na które zaproszono dzieci z Publicznej Szkoły Podstawowej nr 4 w Bochni. Uczniowie wysłuchali prelekcji na temat budowy grzyba, cech charakteryzujących grzyby jadalne i trujące, poznali zasady bezpiecznego grzybobrania. Otrzymali także Ściągawkę z mycia rąk dowiedzieli się kiedy obowiązkowo trzeba myć ręce, jak długo to robić, jakimi środkami. Na koniec zapoznali się z Piramidą Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej Dzieci, której stosowanie daje szanse na zachowanie sprawności intelektualnej i fizycznej do późnych lat życia. `85

Stan sanitarny POWIATU BOCHEŃSKIEGO

Stan sanitarny POWIATU BOCHEŃSKIEGO 1 2016 rok Stan sanitarny POWIATU BOCHEŃSKIEGO 2 3 Spis treści ROZDZIAŁ 1... 5 1.1 SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA CHORÓB ZAKAŹNYCH... 6 1.2. CHOROBY ZAKAŹNE PRZENOSZONE DROGĄ NARUSZENIA CIĄGŁOŚCI TKANEK...

Bardziej szczegółowo

VIII PAŃSTWOWA INSPEKCJA SANITARNA

VIII PAŃSTWOWA INSPEKCJA SANITARNA VIII PAŃSTWOWA INSPEKCJA SANITARNA VIII PAŃSTWOWA INSPEKCJA SANITARNA Na terenie województwa lubelskiego nadzór sanitarny nad zakładami żywieniowożywnościowymi sprawuje w poszczególnych powiatach 20 Powiatowych

Bardziej szczegółowo

ZACHOROWANIA NA NIEKTÓRE CHOROBY ZAKAŹNE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2012 R.

ZACHOROWANIA NA NIEKTÓRE CHOROBY ZAKAŹNE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2012 R. ZACHOROWANIA NA NIEKTÓRE CHOROBY ZAKAŹNE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2012 R. W 2012 r. (oraz dla porównania w 2011 r.) do stacji sanitarno epidemiologicznych woj. pomorskiego zgłoszono zachorowania na poniższe

Bardziej szczegółowo

Sytuacja epidemiologiczna w powiecie wschowskim w I półroczu 2014 r.

Sytuacja epidemiologiczna w powiecie wschowskim w I półroczu 2014 r. Sytuacja epidemiologiczna w powiecie wschowskim w I półroczu 14 r. W I półroczu 14 roku na terenie powiatu wschowskiego nie odnotowano chorób zakaźnych określanych jako importowane, wiążące się z wyjazdami

Bardziej szczegółowo

Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim

Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim Zachorowania i zapadalność na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i w powiecie białostockim od 1 stycznia do

Bardziej szczegółowo

Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim

Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim Zachorowania i zapadalność na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i w powiecie białostockim od 1 stycznia do

Bardziej szczegółowo

Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim

Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim Zachorowania i zapadalność na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i w powiecie białostockim od 1 stycznia do

Bardziej szczegółowo

Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim

Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim Zachorowania i zapadalność na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i w powiecie białostockim od 1 stycznia do

Bardziej szczegółowo

Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim

Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim Zachorowania i zapadalność na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i w powiecie białostockim od 1 stycznia do

Bardziej szczegółowo

Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim

Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim Zachorowania i zapadalność na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i w powiecie białostockim od 1 stycznia do

Bardziej szczegółowo

Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim

Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim Zachorowania i zapadalność na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i w powiecie białostockim od 1 stycznia do

Bardziej szczegółowo

Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim

Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim Zachorowania i zapadalność na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i w powiecie białostockim od 1 stycznia do

Bardziej szczegółowo

Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim

Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim Zachorowania i zapadalność na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i w powiecie białostockim od 1 stycznia do

Bardziej szczegółowo

Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim

Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim Zachorowania na wybrane choroby zakaźne- porównanie sierpień 2011/2012. Jednostka chorobowa Liczba zachorowań 2012 2011

Bardziej szczegółowo

Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim

Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim Zachorowania na wybrane choroby zakaźne- porównanie wrzesień 2011/2012. Liczba zachorowań 2012 2011 Cholera Dur brzuszny

Bardziej szczegółowo

Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim

Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim Zachorowania na wybrane choroby zakaźne- porównanie grudzień 2011/2012. Jednostka chorobowa Liczba zachorowań 2012 2011

Bardziej szczegółowo

Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim

Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim Zachorowania na wybrane choroby zakaźne- porównanie listopad 2011/2012. Jednostka chorobowa Liczba zachorowań 2012 2011

Bardziej szczegółowo

Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim

Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim Zachorowania na wybrane choroby zakaźne- porównanie lipiec 2011/2012. Jednostka chorobowa Liczba zachorowań 2012 2011

Bardziej szczegółowo

Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim

Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim Lp. wg ICD- Zachorowania na wybrane choroby zakaźne- porównanie kwiecień /..-3...-3.. A Cholera A. Dur brzuszny 3 A.-3

Bardziej szczegółowo

Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim

Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w mieście Białystok i powiecie białostockim Lp. wg ICD-1 Zachorowania na wybrane choroby zakaźne- porównanie listopad 21/211. 211 21 1 A Cholera 2 A1. Dur brzuszny

Bardziej szczegółowo

Anna Skop. Zachęcam do zapoznania się z prezentacja na temat szczepień.

Anna Skop. Zachęcam do zapoznania się z prezentacja na temat szczepień. W ostatnim tygodniu kwietnia obchodziliśmy Europejski Tydzień Szczepień. Jest to inicjatywa Światowej Organizacji Zdrowia, WHO. W związku z tą inicjatywą w naszej szkole w maju prowadzona jest kampania,

Bardziej szczegółowo

STAN SANITARNY województwa świętokrzyskiego 2007

STAN SANITARNY województwa świętokrzyskiego 2007 Wojewódzka Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Kielcach STAN SANITARNY województwa świętokrzyskiego 2007 B i b l i o t e k a m o n i t o r i n g u s a n i t a r n e g o K i e l c e 2 0 0 7 I. OCENA ZAGROŻENIA

Bardziej szczegółowo

MZ-56 rok Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna we Wrocławiu

MZ-56 rok Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna we Wrocławiu możliwe prawdopodobne potwierdzone 0 1 2 3 4 5 6 7 1 A00 Cholera 2 A01.0 Dur brzuszny 3 A01.1-3 Dury rzekome A,B,C 4 A02.0 zatrucia pokarmowe UE/PL 5 363 368 252 5 A02.1 Salmonelozy posocznica PL 3 3 3

Bardziej szczegółowo

OCENA STANU SANITARNEGO OBIEKTÓW ŻYWNOŚCIOWO-ŻYWIENIOWYCH

OCENA STANU SANITARNEGO OBIEKTÓW ŻYWNOŚCIOWO-ŻYWIENIOWYCH W roku nadzorem objęto 864 obiekty (w roku - 826 obiektów). W porównaniu do roku nastąpił wzrost liczbowy obiektów. Obiekty objęte nadzorem w latach L p. Rodzaj obiektów Liczba obiektów rok rok 1. Obiekty

Bardziej szczegółowo

MZ-56 MELDUNEK: Rok Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna we Wrocławiu

MZ-56 MELDUNEK: Rok Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna we Wrocławiu możliwe prawdopodobne potwierdzone 0 1 2 3 4 5 6 7 1 A00 Cholera 2 A01.0 Dur brzuszny 3 A01.1-3 Dury rzekome A,B,C 4 A02.0 zatrucia pokarmowe UE/PL 40 402 442 310 5 A02.1 Salmonelozy posocznica PL 4 4

Bardziej szczegółowo

SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA W ZAKRESIE CHORÓB ZAKAŹNYCH

SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA W ZAKRESIE CHORÓB ZAKAŹNYCH Sprawowanie nadzoru epidemiologicznego jest podstawowym zadaniem działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Zadanie to realizuje głównie pion epidemiologii, który każdego roku wdraża i kontroluje programy

Bardziej szczegółowo

Informacja o stanie bezpieczeństwa sanitarnego powiatu opatowskiego za 2014 rok Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Opatowie

Informacja o stanie bezpieczeństwa sanitarnego powiatu opatowskiego za 2014 rok Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Opatowie Informacja o stanie bezpieczeństwa sanitarnego powiatu opatowskiego za rok Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Opatowie 2015 marzec Państwowa Inspekcja Sanitarna działając na podstawie ustawy z dnia

Bardziej szczegółowo

Więcej wiem, mniej choruję

Więcej wiem, mniej choruję Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w m. st. Warszawie Program profilaktyki chorób zakaźnych dla przedszkoli i szkół podstawowych Więcej wiem, mniej choruję Wprowadzenie do metodyki... Oddział

Bardziej szczegółowo

Sytuacja epidemiologiczna terenu nadzorowanego przez PSSE w Nowej Soli w I półroczu r.

Sytuacja epidemiologiczna terenu nadzorowanego przez PSSE w Nowej Soli w I półroczu r. Sytuacja epidemiologiczna terenu nadzorowanego przez PSSE w Nowej Soli w I półroczu 2006. r. Pierwsza połowa 2006 roku charakteryzowała się przede wszystkim nagłym wzrostem zapadalności na płonicę. Odnotowano

Bardziej szczegółowo

w sprawie zgłoszeń podejrzenia lub rozpoznania zakażenia, choroby zakaźnej lub zgonu z powodu zakażenia lub choroby zakaźnej;

w sprawie zgłoszeń podejrzenia lub rozpoznania zakażenia, choroby zakaźnej lub zgonu z powodu zakażenia lub choroby zakaźnej; ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 10 lipca 2013 r. w sprawie zgłoszeń podejrzenia lub rozpoznania zakażenia, choroby zakaźnej lub zgonu z powodu zakażenia lub choroby zakaźnej Na podstawie art.

Bardziej szczegółowo

Szczepienia ochronne. Nadzór nad realizacją obowiązkowego Programu Szczepień Ochronnych

Szczepienia ochronne. Nadzór nad realizacją obowiązkowego Programu Szczepień Ochronnych Szczepienia ochronne Państwowi Powiatowi Inspektorzy Sanitarni realizują Program Szczepień Ochronnych ustalany corocznie na podstawie badań stanu uodpornienia populacji oraz w zależności od aktualnej sytuacji

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA Nr XVI/153/2016 Rady Miejskiej w Policach z dnia 23 lutego 2016 r.

UCHWAŁA Nr XVI/153/2016 Rady Miejskiej w Policach z dnia 23 lutego 2016 r. UCHWAŁA Nr XVI/153/2016 Rady Miejskiej w Policach z dnia 23 lutego 2016 r. w sprawie realizacji w 2016 roku przez gminę Police programu profilaktyki zakażeń pneumokokowych wśród dzieci zamieszkałych na

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA Nr IV/18/2015 Rady Miejskiej w Policach z dnia 27 stycznia 2015 r.

UCHWAŁA Nr IV/18/2015 Rady Miejskiej w Policach z dnia 27 stycznia 2015 r. UCHWAŁA Nr IV/18/2015 Rady Miejskiej w Policach z dnia 27 stycznia 2015 r. w sprawie realizacji w 2015 roku przez gminę Police programu profilaktyki zakażeń pneumokokowych wśród dzieci zamieszkałych na

Bardziej szczegółowo

Wirusologia 2019 XII EDYCJA DOBRO INDYWIDUALNE CZY PUBLICZNE? PSO 2019

Wirusologia 2019 XII EDYCJA DOBRO INDYWIDUALNE CZY PUBLICZNE? PSO 2019 Wirusologia 2019 XII EDYCJA 21.05.2019 SZCZEPIENIA OCHRONNE DOBRO INDYWIDUALNE CZY PUBLICZNE? PSO 2019 Izabela Kucharska _ Zastępca Głównego Inspektora Sanitarnego Podstawy prawne szczepień Art. 17 ustawy

Bardziej szczegółowo

CHOROBY ZAKAŹNE, CHOROBY PRZENOSZONE DROGĄ PŁCIOWĄ, SZCZEPIENIA OCHRONNE

CHOROBY ZAKAŹNE, CHOROBY PRZENOSZONE DROGĄ PŁCIOWĄ, SZCZEPIENIA OCHRONNE CHOROBY ZAKAŹNE, CHOROBY PRZENOSZONE DROGĄ PŁCIOWĄ, SZCZEPIENIA OCHRONNE ZACHOROWANIA NA NIEKTÓRE CHOROBY ZAKAŹNE W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM LICZBY BEZWZGLĘDNE Wyszczególnienie ICD - 10 2010 2013 2014 Bakteryj

Bardziej szczegółowo

na podstawie sprawozdań MZ-56 i MZ-55

na podstawie sprawozdań MZ-56 i MZ-55 WOJ E WÓD ZKA STA CJA SAN ITA R N O -E PIDE MIOL OG IC ZNA W O LSZ T YNIE Sekcja Statystyki Medycznej i Informacji Zachorowania na niektóre choroby zakaźne i zatrucia w województwie warmińskomazurskim

Bardziej szczegółowo

SZCZEPIENIA OCHRONNE U DOROSŁYCH lek. Kamil Chudziński Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii CSK MSW w Warszawie 10.11.2015 Szczepionki Zabite lub żywe, ale odzjadliwione drobnoustroje/toksyny +

Bardziej szczegółowo

Wykaz sprawozdań/ocen/raportów sporządzanych przez Powiatową Stację Sanitarno Epidemiologiczną w Wałbrzychu

Wykaz sprawozdań/ocen/raportów sporządzanych przez Powiatową Stację Sanitarno Epidemiologiczną w Wałbrzychu Wykaz sprawozdań/ocen/raportów sporządzanych przez Powiatową Stację Sanitarno Epidemiologiczną w Wałbrzychu Termin realizacji / 1 Informacja o stanie bezpieczeństwa sanitarnego powiatu wałbrzyskiego. marzec

Bardziej szczegółowo

Celem Tygodnia Szczepień w Polsce jest podkreślanie roli szczepień powszechnych i indywidualnych poprzez:

Celem Tygodnia Szczepień w Polsce jest podkreślanie roli szczepień powszechnych i indywidualnych poprzez: W dniach 22-26 kwietnia obchodzimy, już po raz IX, Europejski Tydzień Szczepień. Jest to inicjatywa Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), realizowana i koordynowana na poziomie lokalnym przez poszczególne

Bardziej szczegółowo

Wirusy 2018 aktualne dane dotyczące zagrożeń epidemicznych

Wirusy 2018 aktualne dane dotyczące zagrożeń epidemicznych Wirusy 2018 aktualne dane dotyczące zagrożeń epidemicznych Dr med. Iwona Paradowska-Stankiewicz Zakład Epidemiologii Chorób Zakaźnych i Nadzoru Konsultant Krajowy w dziedzinie Epidemiologii Warszawa, 6

Bardziej szczegółowo

SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA W ZAKRESIE CHORÓB ZAKAŹNYCH

SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA W ZAKRESIE CHORÓB ZAKAŹNYCH Sprawowanie nadzoru epidemiologicznego jest podstawowym zadaniem Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Zadanie to realizuje głównie pion epidemiologii, który każdego roku wdraża i kontroluje programy zapobiegania

Bardziej szczegółowo

VIII PAŃSTWOWA INSPEKCJA SANITARNA

VIII PAŃSTWOWA INSPEKCJA SANITARNA VIII PAŃSTWOWA INSPEKCJA SANITARNA VIII PAŃSTWOWA INSPEKCJA SANITARNA Na terenie województwa lubelskiego w 2006 r. nadzorem objęto 14 693 obiektów, w tym 13 642 obiekty żywnościowo-żywieniowe, 16 wytwórni

Bardziej szczegółowo

na podstawie sprawozdań MZ-56 i MZ-55

na podstawie sprawozdań MZ-56 i MZ-55 WOJ E WÓD ZKA STA CJA SAN ITA R N O -E PIDE MIOL OG IC ZNA W O LSZ T YNIE Sekcja Statystyki Medycznej i Informacji Zachorowania na niektóre choroby zakaźne i zatrucia w województwie warmińskomazurskim

Bardziej szczegółowo

Procedura postepowania w sytuacji wystąpienia przypadku choroby zakaźnej wśród wychowanków w Niepublicznym Przedszkolu Fundacji Familijny Poznań Bose

Procedura postepowania w sytuacji wystąpienia przypadku choroby zakaźnej wśród wychowanków w Niepublicznym Przedszkolu Fundacji Familijny Poznań Bose . Procedura postepowania w sytuacji wystąpienia przypadku choroby zakaźnej wśród wychowanków w Niepublicznym Przedszkolu Fundacji Familijny Poznań Bose Kotki 1 PODSTAWA PRAWNA: 1. Rozporządzenie Ministra

Bardziej szczegółowo

1. SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA W ZAKRESIE CHORÓB ZAKAŹNYCH

1. SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA W ZAKRESIE CHORÓB ZAKAŹNYCH III. OCENA SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ W POWIECIE ŻAGAŃSKIM Do zakresu działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej w dziedzinie zapobiegania i zwalczania chorób zakaźnych należy: 1. dokonywanie analiz i ocen

Bardziej szczegółowo

Stan sanitarny powiatu proszowickiego w 2014 roku. Katarzyna Bandoła PPIS w Proszowicach

Stan sanitarny powiatu proszowickiego w 2014 roku. Katarzyna Bandoła PPIS w Proszowicach Stan sanitarny powiatu proszowickiego w 2014 roku Katarzyna Bandoła PPIS w Proszowicach Szczepienia ochronne Nadzór nad podmiotami leczniczymi i chorobami zakaźnymi Nadzór zapobiegawczy Higiena środowiska

Bardziej szczegółowo

PROCEDURA POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU ZAGROŻENIA CHOROBĄ ZAKAŹNĄ.

PROCEDURA POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU ZAGROŻENIA CHOROBĄ ZAKAŹNĄ. .. Pieczęć Fundacji Familijny Poznań PROCEDURA POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU ZAGROŻENIA CHOROBĄ ZAKAŹNĄ. OBOWIĄZUJĄCA w PUNKTACH PRZEDSZKOLNYCH o/ FAMILIJNA ŁÓDŹ w ramach wewnętrznego systemu zapewniania jakości

Bardziej szczegółowo

Obowiązkowe szczepienia ochronne. Dz.U t.j. z dnia Status: Akt obowiązujący Wersja od: 1 stycznia 2017 r.

Obowiązkowe szczepienia ochronne. Dz.U t.j. z dnia Status: Akt obowiązujący Wersja od: 1 stycznia 2017 r. Obowiązkowe szczepienia ochronne. Dz.U.2016.849 t.j. z dnia 2016.06.15 Status: Akt obowiązujący Wersja od: 1 stycznia 2017 r. Wejście w życie: 1 października 2011 r. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1 z

Bardziej szczegółowo

NAJCZĘSTSZE CZYNNIKI ETIOLOGICZNE ZAKAŻEŃ DIAGNOZOWANYCH W SZPITALACH WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO R.

NAJCZĘSTSZE CZYNNIKI ETIOLOGICZNE ZAKAŻEŃ DIAGNOZOWANYCH W SZPITALACH WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO R. NAJCZĘSTSZE CZYNNIKI ETIOLOGICZNE ZAKAŻEŃ DIAGNOZOWANYCH W SZPITALACH WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO 15.12.2017R. LEK. MED. DOROTA KONASZCZUK LUBUSKI PAŃSTWOWY WOJEWÓDZKI INSPEKTOR SANITARNY W GORZOWIE WLKP. Zakażenia

Bardziej szczegółowo

WYKŁAD 3 Agnieszka Zembroń-Łacny, Anna Kasperska

WYKŁAD 3 Agnieszka Zembroń-Łacny, Anna Kasperska WYKŁAD 3 Agnieszka Zembroń-Łacny, Anna Kasperska Narodowego Programu Zdrowia na lata 2007-2015: zjednoczenie wysiłków społeczeństwa i administracji publicznej prowadzące do zmniejszenia nierówności i poprawy

Bardziej szczegółowo

na podstawie sprawozdań MZ-56 i MZ-55

na podstawie sprawozdań MZ-56 i MZ-55 WOJ E WÓD ZKA STA CJA SAN ITA R N O -E PIDE MIOL OG IC ZNA W O LSZ T YNIE Sekcja Statystyki Medycznej i Informacji Zachorowania na niektóre choroby zakaźne, zakażenia i zatrucia w województwie warmińskomazurskim

Bardziej szczegółowo

na podstawie sprawozdań MZ-56 i MZ-55

na podstawie sprawozdań MZ-56 i MZ-55 WOJ E WÓD ZKA STA CJA SAN ITA R N O -E PIDE MIOL OG IC ZNA W O LSZ T YNIE Sekcja Statystyki Medycznej i Informacji Zachorowania na niektóre choroby zakaźne, zakażenia i zatrucia w województwie warmińskomazurskim

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 19 grudnia 2002 r.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 19 grudnia 2002 r. Dz.U.02.237.2018 04-04-14 zm. Dz.U.2004.51.513 1 05-05-11 zm. Dz.U.2005.69.624 1 06-03-17 zm. Dz.U.2006.36.254 1 07-05-30 zm. Dz.U.2007.95.633 1 08-10-01 zm. Dz.U.2008.122.795 1 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA

Bardziej szczegółowo

Sytuacja epidemiologiczna w powiecie nowosolskim w I półroczu 2014 roku

Sytuacja epidemiologiczna w powiecie nowosolskim w I półroczu 2014 roku Sytuacja epidemiologiczna w powiecie nowosolskim w I półroczu 2014 roku W Polsce od wielu lat obserwuje się spadkową tendencję występowania wielu chorób zakaźnych jako skutek m.in. realizacji obowiązkowych

Bardziej szczegółowo

ZASZCZEP SIĘ PRZED PODRÓŻĄ WOJEWÓDZKA STACJA SANITARNO EPIDEMIOLOGICZNA W POZNANIU

ZASZCZEP SIĘ PRZED PODRÓŻĄ WOJEWÓDZKA STACJA SANITARNO EPIDEMIOLOGICZNA W POZNANIU INFORMACJA NA TEMAT SZCZEPIEŃ OCHRONNYCH PRZED WYJAZDEM ZA GRANICĘ W ciągu ostatnich lat zauważa się wzrost liczby osób wyjeżdżających poza granice Polski. Szczepienia dla osób wyjeżdżających wiążą się

Bardziej szczegółowo

Statystyczna analiza chorób zakaźnych, jakie wystąpiły w Krakowie w 2001 r. w porównaniu z ich występowaniem w Polsce Jednostka chorobowa

Statystyczna analiza chorób zakaźnych, jakie wystąpiły w Krakowie w 2001 r. w porównaniu z ich występowaniem w Polsce Jednostka chorobowa Załącznik nr Statystyczna analiza chorób zakaźnych, jakie wystąpiły w Krakowie w 00 r. w porównaniu z ich występowaniem w Polsce Jednostka chorobowa Polska Symbole wg Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji

Bardziej szczegółowo

Prawo a choroby zakaźne dr n. med. Marta Rorat

Prawo a choroby zakaźne dr n. med. Marta Rorat Prawo a choroby zakaźne dr n. med. Marta Rorat Katedra i Zakład Medycyny Sądowej, Zakład Prawa Medycznego UM we Wrocławiu Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób

Bardziej szczegółowo

Realizacja Programu Szczepień Ochronnych w woj. zachodniopomorskim w 2011r. pneumokokom

Realizacja Programu Szczepień Ochronnych w woj. zachodniopomorskim w 2011r. pneumokokom Realizacja Programu Szczepień Ochronnych w woj. zachodniopomorskim w 2011r. Szczepienia okazały się najskuteczniejszym dotąd narzędziem zwalczania chorób zakaźnych i przyczyniły się w znacznej mierze do

Bardziej szczegółowo

VIII PAŃSTWOWA INSPEKCJA SANITARNA

VIII PAŃSTWOWA INSPEKCJA SANITARNA VIII PAŃSTWOWA INSPEKCJA SANITARNA VIII PAŃSTWOWA INSPEKCJA SANITARNA Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Lublinie i 20 Powiatowych Stacji Sanitarno-Epidemiologicznych w 2012 r. sprawowała

Bardziej szczegółowo

Szczepienia ochronne rekomendowane w wybranych narażeniach zawodowych

Szczepienia ochronne rekomendowane w wybranych narażeniach zawodowych Szczepienia ochronne rekomendowane w wybranych narażeniach zawodowych Materiały informacyjne Wprowadzenie Wykonywanie szczepień ochronnych u pracowników należy rozpatrywać w dwóch perspektywach: korzyści

Bardziej szczegółowo

STAN BEZPIECZEŃSTWA SANITARNEGO

STAN BEZPIECZEŃSTWA SANITARNEGO PAŃSTWOWY POWIATOWY INSPEKTOR SANITARNY W GOLUBIU-DOBRZYNIU 87-400 GOLUB-DOBRZYŃ UL. DR J. G. KOPPA 1A tel./fax (56) 683-24-42; (56) 683-24-85; e-mail:psse.golubdobrzyn@pis.gov.pl; www. pssegolubdobrzyn.pl;

Bardziej szczegółowo

Program Szczepień Ochronnych

Program Szczepień Ochronnych Program Szczepień Ochronnych Przesłankę do nałożenia obowiązku szczepień ochronnych przeciw chorobom zakaźnym na osoby lub grupę osób stanowi wiek obowiązanych do poddania się obowiązkowym szczepieniom,

Bardziej szczegółowo

RAPORT O STANIE SANITARNYM MIASTA KOŚCIERZYNA. za rok 2015

RAPORT O STANIE SANITARNYM MIASTA KOŚCIERZYNA. za rok 2015 RAPORT O STANIE SANITARNYM MIASTA KOŚCIERZYNA za rok 2015 Działalność kontrolno- represyjna obiekty wg ewidencji 578 1670 kontrole 1354 2884 decyzje merytoryczne 78 234 decyzje płatnicze 56 325 mandaty

Bardziej szczegółowo

INFORMACJA Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Lublinie o stanie bezpieczeństwa sanitarnego Miasta Lublin w roku 2013

INFORMACJA Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Lublinie o stanie bezpieczeństwa sanitarnego Miasta Lublin w roku 2013 INFORMACJA Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Lublinie o stanie bezpieczeństwa sanitarnego Miasta Lublin w roku 2013 Lublin, luty 2014 r. 1 SPIS TREŚCI Strona I. Wprowadzenie 3 II. Sytuacja

Bardziej szczegółowo

Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Bielsku-Białej

Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Bielsku-Białej Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Bielsku-Białej Ocena stanu sanitarnego - informacja o stanie bezpieczeństwa sanitarnego miasta Bielska-Białej za rok 27 Bielsko-Biała marzec 28 Spis treści

Bardziej szczegółowo

PROCEDURA POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU ZAGROŻENIA CHOROBĄ ZAKAŹNĄ.

PROCEDURA POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU ZAGROŻENIA CHOROBĄ ZAKAŹNĄ. .. Pieczęć Fundacji Familijny Poznań PROCEDURA POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU ZAGROŻENIA CHOROBĄ ZAKAŹNĄ. OBOWIĄZUJĄCA w PUNKTACH PRZEDSZKOLNYCH o/ FAMILIJNA WARSZAWA w ramach wewnętrznego systemu zapewniania

Bardziej szczegółowo

W 2008 r. wielokrotnie stwierdzano przekroczenie dopuszczalnej zawartości sumy chloranów i chlorynów w wodzie w Zielonej Górze.

W 2008 r. wielokrotnie stwierdzano przekroczenie dopuszczalnej zawartości sumy chloranów i chlorynów w wodzie w Zielonej Górze. Podsumowanie Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych W roku 2008 zarejestrowano 2951 zachorowań na choroby zakaźne (zap. 1419,35) to jest o 348 przypadków mniej w porównaniu do roku poprzedniego.

Bardziej szczegółowo

STAN SANITARNY I SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA POWIATU GOLUBSKO-DOBRZYŃSKIEGO W 2016 ROKU

STAN SANITARNY I SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA POWIATU GOLUBSKO-DOBRZYŃSKIEGO W 2016 ROKU PAŃSTWOWY POWIATOWY INSPEKTOR SANITARNY W GOLUBIU-DOBRZYNIU 87-400 GOLUB-DOBRZYŃ UL. DR J. G. KOPPA 1A tel./fax (56) 683-24-42; (56) 683-24-85; e-mail:psse.golubdobrzyn@pis.gov.pl; www. pssegolubdobrzyn.pl;

Bardziej szczegółowo

WYTYCZNE ZESPOŁU W ZWIĄZKU ZE ZDARZENIEM W PRZYCHODNI DOM MED W PRUSZKOWIE REKOMENDACJE

WYTYCZNE ZESPOŁU W ZWIĄZKU ZE ZDARZENIEM W PRZYCHODNI DOM MED W PRUSZKOWIE REKOMENDACJE WYTYCZNE ZESPOŁU W ZWIĄZKU ZE ZDARZENIEM W PRZYCHODNI DOM MED W PRUSZKOWIE REKOMENDACJE Na podstawie analizy dokumentacji wybranych pacjentów szczepionych w NZOZ Przychodni Lekarskiej DOM MED w Pruszkowie

Bardziej szczegółowo

STAN SANITARNY WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO

STAN SANITARNY WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO STAN SANITARNY WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO 2014 WOJEWÓDZKA STACJA SANITARNO-EPIDEMIOLOGICZNA W KRAKOWIE Stan sanitarny województwa małopolskiego w 2014 roku Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w

Bardziej szczegółowo

Sytuacja epidemiologiczna terenu nadzorowanego przez PSSE w Nowej Soli w I półroczu r.

Sytuacja epidemiologiczna terenu nadzorowanego przez PSSE w Nowej Soli w I półroczu r. Sytuacja epidemiologiczna terenu nadzorowanego przez PSSE w Nowej Soli w I półroczu 2007. r. Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Nowej Soli nadzoruje teren powiatów nowosolskiego i wschowskiego,

Bardziej szczegółowo

Zima 2013. Ocena warunków sanitarno-higienicznych zimowego wypoczynku dzieci i młodzieży prowadzona przez Państwowa Inspekcję Sanitarną (PIS)

Zima 2013. Ocena warunków sanitarno-higienicznych zimowego wypoczynku dzieci i młodzieży prowadzona przez Państwowa Inspekcję Sanitarną (PIS) Zima 2013 Ocena warunków sanitarno-higienicznych zimowego wypoczynku dzieci i młodzieży prowadzona przez Państwowa Inspekcję Sanitarną (PIS) Informacje ogólne W czasie ferii zimowych w 2013 roku pracownicy

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR LX/268/2018 RADY POWIATU GOLUBSKO-DOBRZYŃSKIEGO. z dnia 26 kwietnia 2018 r.

UCHWAŁA NR LX/268/2018 RADY POWIATU GOLUBSKO-DOBRZYŃSKIEGO. z dnia 26 kwietnia 2018 r. UCHWAŁA NR LX/268/2018 RADY POWIATU GOLUBSKO-DOBRZYŃSKIEGO z dnia 26 kwietnia 2018 r. w sprawie przyjęcia informacji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Golubiu-Dobrzyniu o stanie bezpieczeństwa

Bardziej szczegółowo

Drogi szerzenia Powikłania po odrze Źródła zakażenia

Drogi szerzenia Powikłania po odrze Źródła zakażenia Odra Odra jest chorobą zakaźną wywoływaną przez wirus odry, który przenoszony jest drogą kropelkową, powietrzną lub przez bezpośredni kontakt z chorą osobą. Wirus odry jest najbardziej zakaźnym ze wszystkich

Bardziej szczegółowo

Poznań, r.

Poznań, r. Strona 1 z 7 Poznań, 11.12.2018 r. WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Z KONTROLI PROBLEMOWEJ PRZEPROWADZONEJ PRZEZ ODDZIAŁ EPIDEMIOLOGII WOJEWÓDZKIEJ STACJI SANITARNO EPIDEMIOLOGICZNEJ W POZNANIU W POWIATOWEJ STACJI

Bardziej szczegółowo

PROFILAKTYKA PRZECIW GRYPIE

PROFILAKTYKA PRZECIW GRYPIE PROFILAKTYKA PRZECIW GRYPIE Koordynator profilaktyki : mgr piel. Anna Karczewska CELE: zwiększanie świadomości pacjenta na temat szczepionek przeciwko grypie zapobieganie zachorowań na grypę zapobieganie

Bardziej szczegółowo

Podstawy prawa. Działania te polegają na m.in. :

Podstawy prawa. Działania te polegają na m.in. : Zgodnie z art. 68 ust. 4 Konstytucji RP szeroko pojęte władze publiczne są obowiązane do zwalczania chorób epidemicznych, w tym zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. W przeszłości szerzące się epidemicznie

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW. z dnia r.

ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW. z dnia r. ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia. 2010 r. w sprawie wykazu rodzajów czynności zawodowych oraz zalecanych szczepień ochronnych wymaganych u pracowników, funkcjonariuszy, żołnierzy lub podwładnych podejmujących

Bardziej szczegółowo

Zapadalność. I.3. Zapadalność

Zapadalność. I.3. Zapadalność I.3. Zapadalność Ocenę stanu zdrowia ludności uzupełniają informacje na temat rozpowszechniania się chorób w populacji. Rejestracja przypadków zachorowań jest trudniejsza w porównaniu z odnotowywaniem

Bardziej szczegółowo

1) Ustawa o Państwowej Inspekcji Sanitarnej z dn. 14 marca 1985 r. (Tekst jednolity Dz. U. 2017, poz.1261 z późn. zm. )

1) Ustawa o Państwowej Inspekcji Sanitarnej z dn. 14 marca 1985 r. (Tekst jednolity Dz. U. 2017, poz.1261 z późn. zm. ) Przepisy prawne wykorzystywane w Sekcji Nadzoru nad Zwalczaniem Chorób Zakaźnych w Oddziale Nadzoru Epidemiologii WSSE w Warszawie (stan na dzień 31.12.2018 r.) 1) Ustawa o Państwowej Inspekcji Sanitarnej

Bardziej szczegółowo

Ocena stanu sanitarnego powiatu zawierciańskiego za 2013 rok

Ocena stanu sanitarnego powiatu zawierciańskiego za 2013 rok POWIATOWA STACJA SANITARNOEPIDEMIOLOGICZNA W ZAWIERCIU Ocena stanu sanitarnego powiatu zawierciańskiego za 2013 rok ZAWIERCIE, MARZEC 2014 r. Zatwierdził: Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Zawierciu

Bardziej szczegółowo

Szczepienia ochronne. Dr hab. med. Agnieszka Szypowska Dr med. Anna Taczanowska Lek. Katarzyna Piechowiak

Szczepienia ochronne. Dr hab. med. Agnieszka Szypowska Dr med. Anna Taczanowska Lek. Katarzyna Piechowiak Szczepienia ochronne Dr hab. med. Agnieszka Szypowska Dr med. Anna Taczanowska Lek. Katarzyna Piechowiak Klinika Pediatrii Warszawski Uniwersytet Medyczny Szczepienie (profilaktyka czynna) Podanie całego

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR IX/66/2019 RADY POWIATU GOLUBSKO-DOBRZYŃSKIEGO. z dnia 24 kwietnia 2019 r.

UCHWAŁA NR IX/66/2019 RADY POWIATU GOLUBSKO-DOBRZYŃSKIEGO. z dnia 24 kwietnia 2019 r. UCHWAŁA NR IX/66/2019 RADY POWIATU GOLUBSKO-DOBRZYŃSKIEGO z dnia 24 kwietnia 2019 r. w sprawie przyjęcia informacji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Golubiu-Dobrzyniu o stanie bezpieczeństwa

Bardziej szczegółowo

Praktyczne aspekty funkcjonowania Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej wm. st.warszawie

Praktyczne aspekty funkcjonowania Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej wm. st.warszawie Praktyczne aspekty funkcjonowania Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej wm. st.warszawie Warszawa, 2012 r. Starszy Asystent Oddział Higieny Pracy Iwona Gralewicz AKTY PRAWNE REGULUJĄCE DZIAŁALNOŚĆ

Bardziej szczegółowo

Szczepienia ochronne w świetle ustaleń Najwyższej Izby Kontroli

Szczepienia ochronne w świetle ustaleń Najwyższej Izby Kontroli Źródło: Fotolia.com Szczepienia ochronne w świetle ustaleń Najwyższej Izby Kontroli Najwyższa Izba Kontroli Warszawa, 6 listopada 2018 r. 01 Ważniejsze wyniki kontroli Obowiązujący system szczepień ochronnych

Bardziej szczegółowo

Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Bielsku-Białej

Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Bielsku-Białej Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Bielsku-Białej Ocena stanu sanitarnego - informacja o stanie bezpieczeństwa sanitarnego miasta Bielska-Białej za rok 8 Bielsko-Biała marzec 9 Spis treści I.

Bardziej szczegółowo

ZAKAŻENIA SZPITALNE. Michał Pytkowski Zdrowie Publiczne III rok

ZAKAŻENIA SZPITALNE. Michał Pytkowski Zdrowie Publiczne III rok ZAKAŻENIA SZPITALNE Michał Pytkowski Zdrowie Publiczne III rok REGULACJE PRAWNE WHO Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi Rozporządzenie Ministra

Bardziej szczegółowo

Podstawy prawne Sekcji Zwalczania Chorób Zakaźnych w Oddziale Nadzoru Epidemiologii (stan prawny na r.)

Podstawy prawne Sekcji Zwalczania Chorób Zakaźnych w Oddziale Nadzoru Epidemiologii (stan prawny na r.) Podstawy prawne Sekcji Zwalczania Chorób Zakaźnych w Oddziale Nadzoru Epidemiologii (stan prawny na 1.06.2015 r.) 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. Ustawa o Państwowej Inspekcji Sanitarnej

Bardziej szczegółowo

Dr med. Paweł Grzesiowski

Dr med. Paweł Grzesiowski DOSTĘPNOŚĆ DO SZCZEPIEŃ OCHRONNYCH W WYBRANYCH KRAJACH EUROPY CENTRALNEJ MECHANIZMY FINANSOWANIA SZCZEPIEŃ I OCENY ICH EFEKTYWNOŚCI Dr med. Paweł Grzesiowski FUNDACJA INSTYTUT PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WARSZAWA,

Bardziej szczegółowo

Uchwala nr. Rada Miasta Katowice. z dnia. w sprawie przyjęcia "Programu szczepień profilaktycznych oraz meningokokom".

Uchwala nr. Rada Miasta Katowice. z dnia. w sprawie przyjęcia Programu szczepień profilaktycznych oraz meningokokom. PROJEKTUCHWALY Uchwala nr. Rady Miasta Katowice z dnia. BIURO RADY MIASTA KATOWICE Wpl. 2012-09-., 2 BRM...... w sprawie przyjęcia "Programu szczepień profilaktycznych oraz meningokokom". przeciwko pneumokokom

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XLII/187/2017 RADY POWIATU GOLUBSKO-DOBRZYŃSKIEGO. z dnia 27 kwietnia 2017 r.

UCHWAŁA NR XLII/187/2017 RADY POWIATU GOLUBSKO-DOBRZYŃSKIEGO. z dnia 27 kwietnia 2017 r. UCHWAŁA NR XLII/187/2017 RADY POWIATU GOLUBSKO-DOBRZYŃSKIEGO z dnia 27 kwietnia 2017 r. w sprawie przyjęcia informacji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Golubiu-Dobrzyniu o stanie bezpieczeństwa

Bardziej szczegółowo

Program profilaktyki chorób zakaźnych dla przedszkoli i szkół podstawowych Więcej wiem, mniej choruję

Program profilaktyki chorób zakaźnych dla przedszkoli i szkół podstawowych Więcej wiem, mniej choruję Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w m. st. Warszawie Program profilaktyki chorób zakaźnych dla przedszkoli i szkół podstawowych Więcej wiem, mniej choruję Metodyka programu Uzasadnienie podjętych

Bardziej szczegółowo

WIRUSOWE ZAPALENIE WĄTROBY TYPU C PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ HCV

WIRUSOWE ZAPALENIE WĄTROBY TYPU C PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ HCV WIRUSOWE ZAPALENIE WĄTROBY TYPU C PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ HCV Wątroba to największy i bardzo ważny narząd! Produkuje najważniejsze białka Produkuje żółć - bardzo istotny czynnik w procesie trawienia

Bardziej szczegółowo

Struktura zakładów zynościowych w powiecie żagańskim, woj. lubuskim w latach 2011 i 2010

Struktura zakładów zynościowych w powiecie żagańskim, woj. lubuskim w latach 2011 i 2010 V. STAN SANITARNY OBIEKTÓW ŻYWNOŚCIOWO - ŻYWIENIOWYCH W powiecie żagańskim, w ewidencji sekcji higieny żywności, żywienia i przedmiotów użytku Państwowej Inspekcji Sanitarnej w roku 2011 znajdowało się

Bardziej szczegółowo

Czy AOTM uczestniczy w procesie kształtowania dostępności do szczepień ochronnych? Magdalena Władysiuk MD, MBA

Czy AOTM uczestniczy w procesie kształtowania dostępności do szczepień ochronnych? Magdalena Władysiuk MD, MBA Czy AOTM uczestniczy w procesie kształtowania dostępności do szczepień ochronnych? Magdalena Władysiuk MD, MBA Immunoprofilaktyka chorób zakaźnych Uniknięcie negatywnych konsekwencji zdrowotnych związanych

Bardziej szczegółowo

PAŃSTWOWA INSPEKCJA SANITARNA PAŃSTWOWY POWIATOWY INSPEKTOR SANITARNY W ŚWIECIU

PAŃSTWOWA INSPEKCJA SANITARNA PAŃSTWOWY POWIATOWY INSPEKTOR SANITARNY W ŚWIECIU PAŃSTWOWA INSPEKCJA SANITARNA PAŃSTWOWY POWIATOWY INSPEKTOR SANITARNY W ŚWIECIU STAN BEZPIECZEŃSTWA SANITARNEGO POWIATU ŚWIECKIEGO W 2016 ROKU Świecie, luty 2017 Spis treści Wstęp..... 4 Sytuacja epidemiologicznej

Bardziej szczegółowo

Ognisko zatrucia pokarmowego

Ognisko zatrucia pokarmowego Ognisko zatrucia pokarmowego Ognisko zatrucia/zakażenia pokarmowego wg Dyrektywy 2003/99/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 listopada 2003 r. to wystąpienie, w określonych warunkach, dwóch lub

Bardziej szczegółowo

Rola Państwowej Inspekcji Sanitarnej w zapobieganiu i zwalczaniu HCV

Rola Państwowej Inspekcji Sanitarnej w zapobieganiu i zwalczaniu HCV Rola Państwowej Inspekcji Sanitarnej w zapobieganiu i zwalczaniu HCV Elżbieta Narolska-Wierczewska Krajowy Koordynator Programów HCV można pokonać i STOP! HCV WSSE w Bydgoszczy Seminarium edukacyjne "Innowacje

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PROFILAKTYKI ZDROWOTNEJ PN. PROGRAM SZCZEPIENIA PROFILAKTYCZNEGO PRZECIWKO GRYPIE OSÓB PO 60 ROKU ŻYCIA W GMINIE KŁODAWA NA LATA

PROGRAM PROFILAKTYKI ZDROWOTNEJ PN. PROGRAM SZCZEPIENIA PROFILAKTYCZNEGO PRZECIWKO GRYPIE OSÓB PO 60 ROKU ŻYCIA W GMINIE KŁODAWA NA LATA Załącznik nr 1 do ogłoszenia PROGRAM PROFILAKTYKI ZDROWOTNEJ PN. PROGRAM SZCZEPIENIA PROFILAKTYCZNEGO PRZECIWKO GRYPIE OSÓB PO 60 ROKU ŻYCIA W GMINIE KŁODAWA NA LATA 2018 2019 OKRES REALIZACJA: 2018 2019

Bardziej szczegółowo