Nowe czy stare? O tak zwanych nowinkach w poradnictwie kariery. Marcin Szumigraj Zakład Pedagogiki Społecznej Uniwersytet Zielonogórski

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Nowe czy stare? O tak zwanych nowinkach w poradnictwie kariery. Marcin Szumigraj Zakład Pedagogiki Społecznej Uniwersytet Zielonogórski"

Rafał Olejniczak
8 lat temu
Przeglądów:

1 Nowe czy stare? O tak zwanych nowinkach w poradnictwie kariery Marcin Szumigraj Zakład Pedagogiki Społecznej Uniwersytet Zielonogórski

2 Plan Punkt widzenia Idee działania Odbiorcy/Klienci Instytucje poradnictwa Zadania poradnictwa Praktyki poradnictwa Obszary przemian Co się zmienia? Wnioski

3 Punkt widzenia Perspektywa historyczna Perspektywa krytyczna Alternatywy, przeciwieństwa, kontynuacje?

4 Punkt widzenia Perspektywa organizacji czyli założenie o jedności i całości układu (Morgan, 1999) Dynamika układu czyli zmienność pomiędzy wartościami granicznymi (Tempczyk, 2002) Poznawanie jako narracja czyli relacje z przedmiotem poznania (Usher, Bryant, Johnston, 2001) Kartografia społeczna czyli chwilowa krystalizacja wiedzy (Paulston, Liebman, 1995)

(Tempczyk, 2002) Poznawanie jako narracja czyli relacje z przedmiotem poznania (Usher,

5 Punkt widzenia Nieistnienie Stare Przeszłość Tradycja Istnienie Nowe Przyszłość Nowoczesność Teraźniejszość

6 Idee działania Adresat Metoda Zadania Misja jednostka/grupa jednostka/grupa jednostka i grupa psychotechnika, informacja, realne rozważanie dobór i wybór zawodu właściwy człowiek na właściwym miejscu Doradztwo zawodowe diagnozowanie, dialog rozwiązanie problemu zawodowego osiągnąć sukces, poprawa jakości życia Poradnictwo zawodowe refleksyjność, dialog Konstruowanie biografii zmiany ról życiowych i zawodowych żyj w zgodzie ze sobą i innymi Poradnictwo biograficzne

diagnozowanie, dialog rozwiązanie problemu zawodowego osiągnąć sukces, poprawa jakości życia Poradnictwo zawodowe

7 Doradztwo zawodowe Właściwy człowiek na właściwym miejscu. idealne dopasowanie jednostki do zawodu, przypisanie jej do optymalnej aktywności zawodowej. doboru i wyboru zawodu testy psychologiczne określające przydatność zawodową zbieranie i wykorzystywanie informacji zawodowej porównaniu dwóch zbiorów danych i wydanie opinii o optymalnym wzorze kariery dla klienta.

doboru i wyboru zawodu testy psychologiczne określające przydatność zawodową zbieranie i

8 Poradnictwo zawodowe Osiąganie sukcesu zawodowego Eliminowanie trudności pojawiających się na drodze rozwoju zawodowego Pomoc w nabywaniu wiedzy, umiejętności lub środków Dialog, diagnozowanie zaistniałej trudności (najczęściej przybiera ona postać autodiagnozy), Działania, zwykle w formie jakiegoś treningu, doskonalenia deficytowych cech klienta.

Dialog, diagnozowanie zaistniałej trudności (najczęściej przybiera ona postać

9 Poradnictwo biograficzne Etyczny ideał życia w zgodzie ze sobą i innymi. Kariera postrzegana holistycznie (uwikłanie w relacjach) Problemy nie tyle zawodowe co pojawiające się w pełnionych rolach pracownika Zrozumienie kierunku swojego życia (biografii) Rekonstruowanie biografii Dialog ze sobą samym, refleksja, oraz całożyciowe uczenie się.

co pojawiające się w pełnionych rolach pracownika Zrozumienie kierunku swojego życia

10 Praktyki działania industrializm postindustrializm Punkty analizy lata 60-te lata 70-te lata 80-te lata 90-te lata Misja Koncentrowanie się na kliencie Właściwy człowiek na właściwym miejscu Stawiaj na siebie, często zmieniaj pracę, rozwijaj się, rób karierę Misja wsparcia Naszą misją-potrzeby jednostki, rynek potrzebuje silnych ludzi, kompetentne wsparcie Odbiorcy Rynek pracy Jednostka Jednostka w trudnej i skomplikowanej sytuacji Jednostka w szumie informacji Jednostka w sytuacji Zadania doradcy Poznanie zainteresowań i możliwości jednostki Poznanie i wskazywanie potrzebnych umiejętności jednostce Poznanie zainteresowań, umiejętności, możliwości jednostki i wskazywanie obszarów rozwoju Poradnictwo zatopione w życiu codziennym; Powszechność rad i doradców Doradca sortownik informacji Poradnictwo jako proces cykliczny i holistyczny Cel porady Cechy porady Wybór zawodu na całe życie Prosty wybór, wskazanie Oprac. na podstawie Nilsson P., Akerblom. P., (2003) Samorealizacja Rozwój osobisty Rozwój kompetencji Całożyciowe uczenie się, wiele prac, karier, wiele zajęć Rekwalifikacja Ponawiany wybór Reorientacja Ciągłe wybory

Jednostka w trudnej i skomplikowanej sytuacji Jednostka w szumie informacji Jednostka w sytuacji Zadania doradcy Poznanie zainteresowań i możliwości jednostki Poznanie i wskazywanie potrzebnych

11 Zadania poradnictwa kariery Gromadzenie i rozpowszechnianie informacji zawodowej Określanie przydatności zawodowej Kształcenie umiejętności pozazawodowych Udzielanie wsparcia w radzeniu sobie z trudnościami

przydatności zawodowej Kształcenie umiejętności

12 Gromadzenie i rozpowszechnianie informacji zawodowej Informatory o zawodach Informatory edukacyjne Prognozy i analizy gospodarcze Propaganda zawodowa Filmy fabularyzowane

13 Określanie przydatności zawodowej Kwestionariusze zainteresowań Testy osobowościowe Kwestionariusze wartości Genogram/historia rodziny

14 Kształcenie umiejętności pozazawodowych Treningi/nauczanie Techniki kreatywne Gry multimedialne

15 Udzielanie wsparcia w radzeniu sobie z trudnościami Działanie w rozmowie Mapowanie doświadczeń Stosowanie metafor literackich i filmowych Stosowanie pytań dekonstruktywnych i konstruktywnych Tworzenie planów i dokonywanie wyborów Historie doświadczeń Podważanie tożsamości Analiza krytycznych wydarzeń Pisanie listów Pytania cyrkularne, przypuszczające Tworzenie osobistych projektów Technika drzewa

Tworzenie planów i dokonywanie wyborów Historie doświadczeń Podważanie tożsamości Analiza

16 Kompleksowe formy

17 Zadania doradcy Poznawanie Zbieranie informacji Porównywanie Pomoc w decydowaniu Kształcenie umiejętności Zapewnienie warunków do bycia twórczym

18 Treści pracy w poradnictwie kariery Poszukiwanie kryterium wyboru Przygotowywanie do podejmowania, otrzymania i utrzymania pracy Układanie sobie życia dzięki pracy

19 Odbiorcy/Klienci Uczeń/Student/Uczeń dorosły Powracający na rynek pracy Klient o specjalnych potrzebach

20 Instytucje poradnictwa Szkoły Placówki wspierające szkoły Urzędy zatrudnienia

21 System poradnictwa kariery w latach Ministerstwo Pracy i Opieki Społecznej Departament Zatrudnienia Rada ds. Poradnictwa Zawodowego Urzędy Zatrudnienia od 7 września 1949 Poradnie Zawodowe przy Urzędach Zatrudnienia Od 25 maja 1949 Bydgoszcz do 31 lipca 1950 Gdańsk (siedziba Gdynia) do 31 lipca 1950 Katowice Bielsko Chorzów Gliwice Bytom Sosnowiec do 31 lipca 1950 Łódź Poznań do 31 lipca 1950 Radom do 31 lipca 1950 Warszawa do 11 listopada 1950 Wrocław do 31 lipca 1950

22 System poradnictwa kariery w latach Centralny Urząd Szkolenia Zawodowego Dyrekcja Okręgowa Szkolenia Zawodowego Wojewódzki Punkt Informacyjny Od 1954 Poradnie Psychologiczno- Zawodowe w miastach wojewódzkich (17) od marca 1957

23 System poradnictwa kariery w latach Ministerstwo Oświaty Instytut Badań nad Młodzieżą Komórka ds. Poradnictwa Od 1972 Kuratoria Oświaty Instytut Kształcenia Zawodowego Komórka ds. Poradnictwa Od 1972 Szkoły podstawowe Okręgowe Poradnie Wychowawczo- Zawodowe Od 1968 Poradnie psychologiczno zawodowe DOSZ Poradnie wychowawczo-zawodowe od lipca 1964 do 1968 tylko w miastach wojewódzkich (17)

24 System poradnictwa kariery w latach Ministerstwo Oświaty i Wychowania Ministerstwo Pracy, Płac i Spraw Socjalnych Centralny Ośrodek Metodyczny Poradnictwa Wychowawczo Zawodowego Od 1977 Instytut Badań nad Młodzieżą Komórka ds. Poradnictwa Instytut Kształcenia Zawodowego Komórka ds. Poradnictwa Wojewódzkie Urzędy Zatrudnienia i Spraw Socjalnych Resortowy Ośrodek Dokształcania i Doskonalenia Kadr Pracownia Poradnictwa Zawodowego Od 1977 Kuratoria Oświaty i Wychowania Wojewódzkie Poradnie Wychowawczo Zawodowe Punkty Orientacji i Poradnictwa Zawodowego Gdańsk, Kraków, Łomża, Łódź, Nowy Sącz, Poznań, Wrocław Poradnie Wychowawczo Zawodowe Szkoły podstawowe średnie Zakłady Pracy (kadry) Zakłady Doskonalenia Zawodowego

25 System poradnictwa kariery w resorcie pracy w latach Ministerstwo Pracy i Spraw Socjalnych Krajowy Urząd Pracy Wydział Poradnictwa Zawodowego i sieci EURES Departament Poradnictwa Zawodowego, Szkolenia Bezrobotnych i Wydawnictw Zespół Konsultacyjno- Doradczy Mobilne Centrum Informacji Zawodowej Wojewódzki Urząd Pracy Wojewódzki Koordynator Poradnictwa Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej Doradca zawodu Rejonowy Urząd Pracy Powiatowy Urząd Pracy

26 Współczesny system poradnictwa kariery w OHP Komenda Główna OHP Biuro Rynku Pracy Centralny Ośrodek Metodyczny Informacji Zawodowej Komenda Wojewódzka OHP (16) Centrum Edukacji i Pracy (49) Młodzieżowe Kluby Pracy (108) Młodzieżowe Biura Pracy (49) Ośrodki Szkolenia Zawodowego (36) Mobilne Centra Informacji Zawodowej (49) Młodzieżowe Centra Kariery (33)

27 Poradnictwo kariery na dziś NFDK UP 373 CIPKZ 51 System OHP WPZ DRP BK 200 PP OHP SzOK 300 WPZ KOWEZiU KP 400 SDSiZ RP PPP 590 CM ECORYS

28 Specjalizacja działań instytucji Realizatorzy poradnictwa Agenci zmiany Mosty

29 Realizatorzy poradnictwa Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej Urzędy Pracy Klub Pracy Biuro Karier Szkolny Ośrodek Kariery Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna Dolnośląskie Centrum Informacji Zawodowej i Doskonalenia Nauczycieli Mobilne Centrum Informacji Zawodowej Młodzieżowe Centrum Kariery

30 Agenci zmiany Departament Rynku Pracy Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej Centrum Metodyczne Ecorys Polska Centralny Ośrodek Metodyczny Informacji Zawodowej OHP

31 Mosty Stowarzyszenie Doradców Szkolnych i Zawodowych RP Platforma Programowa OHP Narodowe Forum Doradztwa Kariery Euroguidance (Narodowe Centrum Zasobów Poradnictwa Zawodowego)

32 Co się zmienia? Ilość instytucji Specjalizacja instytucji Rodzaj kryteriów przydatności zawodowej Ilość narzędzi diagnostycznych Formy dystrybucji informacji zawodowej Pojawianie się kompleksowych form Wzrasta liczba potencjalnych odbiorców

33 Obszary przemian Od standaryzacji do swobodnej twórczości Od wąskiego do szerokiego grona klientów Od odpowiedzialności instytucji do odpowiedzialności klienta Od jednej instytucji do wielu podmiotów poradnictwa Od wielozadaniowości do wąskiej specjalności

34 IDEE NAUKOWE POLITYKA (unijna i krajowa) Wnioski metafora przepływu EKONOMIA Właściwy człowiek na właściwym miejscu Racjonalne wykorzystanie zasobów Zaspokajanie indywidualnych potrzeb Przeciwdziałanie bezrobociu Sukces zawodowy i życiowy Poradnictwo kariery Budowa gospodarki opartej na wiedzy Zatrudnialność Życie w zgodzie z samym sobą i innymi Dobro ogółu Indywidualna wolność Mobilność ETYKA

35 Wnioski Poradnictwo to przepływ pomiędzy różnymi przeciwieństwami Konteksty działają z różną siłą Refolucyjny charakter zmian Nie zmienia się treść pracy doradcy Nowinki dotyczą form i technik pracy Nowinki to przedmioty rzucane w wodę...?

Podobne dokumenty

PORADNICTWO EDUKACYJNO - ZAWODOWE W GDAŃSKICH PORADNIACH PSYCHOLOGICZNO- PEDAGOGICZNYCH Lucyna Maculewicz Małgorzata Borawska PODSTAWA PRAWNA Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 lutego