Zamówienie Nr 006 Obowiązująca w Unii Europejskiej stawka podatku VAT na artykuły dziecięce. realizowane na rzecz Kancelarii Sejmu

Transkrypt

1 Parlamentarne Procedury Legislacyjne projekt Phare PL , EuropeAid/113506/D/SV/PL realizowany przez konsorcjum z udziałem ECO European Consultants Organisation (Bruksela) EFICOM - European and Financial Communications (Warszawa) oraz Kancelaria Prawna Hogan & Hartson (Warszawa) Zamówienie Nr 006 Obowiązująca w Unii Europejskiej stawka podatku VAT na artykuły dziecięce realizowane na rzecz Kancelarii Sejmu opinię prawną przygotował Andrzej Dębiec, Lovells Sp. z o.o. na zlecenie EFICOM 20 stycznia PRZEDMIOT OPINII Przedmiotem niniejszej opinii jest udzielenie odpowiedzi na następujące pytania: (a) jaka stawka podatku VAT obowiązuje, w państwach Unii Europejskiej, przy sprzedaży tzw. towarów dla dzieci do 12 roku życia, (b) czy stawka ta odbiega od stawki podstawowej VAT, określonej w Szóstej Dyrektywie Rady z dnia 17 maja 1977 (77/388/EWG), (c) jeżeli odpowiedź na drugie pytanie jest pozytywna, jak jest podstawa prawna dla stosowania obniżonej stawki VAT. 2. PODSTAWA PRAWNA Niniejsza opinia została sporządzona w oparciu o następujące akty prawne: (a) Szósta Dyrektywa Rady z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów państw członkowskich, dotyczących podatków obrotowych - Wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa prawna (77/388/EWG) zmieniona przez n/w akty prawne: Dyrektywa Rady 78/583/EWG z 26 czerwca 1978 L Dyrektywa Rady z 26 marca 1980 (80/368/EWG) L Dyrektywa Rady z 31 lipca 1984 (84/386/EWG) L Dyrektywa Rady z 18 lipca 1989 (89/465/EWG) L Dyrektywa Rady z 16 grudnia 1991 (91/680/EWG) L Dyrektywa Rady 92/77/EWG z 19 października 1992 L Dyrektywa Rady 92/111/EWG z 14 grudnia 1992 L Dyrektywa Rady 94/4/WE z 14 lutego 1994 L

2 (b) Dyrektywa Rady 94/5/WE z 14 lutego 1994 L Dyrektywa Rady 94/76/WE z 22 grudnia 1994 L Dyrektywa Rady 95/7/WE z 10 kwietnia 1995 L Dyrektywa Rady 96/42/WE z 25 czerwca 1996 L Dyrektywa Rady 96/95/WE z 20 grudnia 1996 L Dyrektywa Rady 98/80/WE z 12 października 1998 L Dyrektywa Rady 1999/49/WE z 25 maja 1999 L Dyrektywa Rady 1999/59/WE z 17 czerwca 1999 L Dyrektywa Rady 1999/85/WE z 22 października 1999 L Dyrektywa Rady 2000/17/WE z 30 marca 2000 L Dyrektywa Rady 2000/65/WE z 17 października 2000 L Dyrektywa Rady 2001/41/WE z 19 stycznia 2001 L Dyrektywa Rady 2001/115/WE z 20 grudnia 2001 L Dyrektywa Rady 2001/38/WE z 7 maja 2002 L Akt Przystąpienia Grecji L Akt Przystąpienia Hiszpanii i Portugalii L Akty korygujące: Korekta Dz.U. L419 z , str. 26 (77/388/EWG) Korekta Dz.U. L272 z , str. 72 (91/680/EWG) Korekta Dz.U. L197 z , str. 57 (92/111/EWG) (dalej "Dyrektywa"), ustawodawstwa poszczególnych państw członkowskich Wspólnoty Europejskiej. 3. REGULACJE DYREKTYWY Postanowienia dotyczące stawek podatku VAT, obowiązujących w państwach członkowskich Unii Europejskiej, zawarte są w art. 12 ust. 3 i art. 28 Dyrektywy. Z regulacji tych wynika, iż w odniesieniu do czynności wykonywanych wewnątrz państwa członkowskiego obowiązuje stawka podstawowa nie niższa niż 15% oraz jedna lub dwie stawki zredukowane nie niższe niż 5%. Na zasadzie wyjątku, w okresie przejściowym, państwa członkowskie mogą utrzymać stawkę 0% oraz stawki obniżone niższe niż 5%, jednakże pod warunkiem, że obowiązywały one w państwie członkowskim w dniu 1 stycznia 1991r. 3.1 Stawka podstawowa Stawka podstawowa ustalana jest swobodnie przez każde państwo członkowskie przy założeniu, iż nie może być ona niższa niż 15% podstawy opodatkowania, oraz że może obowiązywać tylko jedna taka stawka, identyczna dla towarów i usług. W Dyrektywie nie została ustalona maksymalna wysokość tej stawki, a zatem państwom członkowskim pozostawiona została swoboda w tym zakresie. 2

3 3.2 Stawki obniżone Obniżone stawki podatku VAT mogą być stosowane w przypadku: (a) towarów i usług wymienionych w załączniku H do Dyrektywy, (b) szczególnych towarów i usług wyraźnie wskazanych w przepisach dyrektyw (np. dzieła sztuki), (c) uzyskania przez państwo członkowskie szczególnego upoważnienia (np. w chwili przystąpienia do Wspólnoty). W konsekwencji poza sytuacjami wymienionymi w pkt b) i c) powyżej, państwa członkowskie uprawnione są do wprowadzenia jednej lub dwóch stawek obniżonych pod warunkiem jednak, że stawka ta nie będzie niższa niż 5% podstawy opodatkowania oraz że dotyczyć będzie towarów wymienionych w załączniku H do Dyrektywy. Załącznik ten obejmuje 17 kategorii towarów i usług, do których państwa członkowskie mogą stosować stawkę obniżoną. Jeśli chodzi o artykuły dla dzieci to wymienia on jedynie foteliki samochodowe. 3.3 Kontynuacja stawek obniżonych w okresie przejściowym W art. 28 Dyrektywy przewidziany został okres przejściowy, w którym państwom członkowskim udzielono licznych upoważnień do stosowania stawek niższych od uregulowanych w art.12 ust. 3 Dyrektywy. Na podstawie art.28 ust. 2a) Dyrektywy, państwa te uzyskały możliwość kontynuowania stawki 0% oraz stawki obniżonej, niższej niż 5% do zakończenia okresu przejściowego, jeżeli spełnione są łącznie trzy następujące warunki: (a) stawki te obowiązywały w państwie członkowskim w dniu 1 stycznia 1991r., (b) pozostają w zgodności z prawodawstwem wspólnotowym, (c) odpowiadają kryteriom wskazanym w art.17 ust. ostatni Drugiej Dyrektywy z dnia 11 kwietnia 1967r. tj. są dobrze uzasadnione interesem społecznym, a korzyści z ich stosowania odnoszone są jedynie przez konsumentów finalnych. Ponadto art. 28 ust. 2 Dyrektywy przewiduje inne odstępstwa od stosowania regulacji zawartej w art.12 ust.3 Dyrektywy, do których należą: (a) możliwość stosowania stawek zredukowanych w wysokości nie niższej niż 5% do towarów i usług, które nie zostały wymienione w załączniku H do Szóstej Dyrektywy, (stawka obniżona, nie niższa niż 5%, może być stosowana w odniesieniu do odzieży i obuwia dziecięcego jeżeli stawka w wysokości 0% lub stawka niższa niż 5% obowiązywała 1 stycznia 1991r.) (b) możliwość stosowania stawek zredukowanych, niższych niż 5%, przez państwa członkowskie, które były zobowiązane do podwyższenia podstawowej stawki podatku o więcej niż 2%, (stawka niższa niż 5% może być zastosowana do odzieży i obuwia dziecięcego jeżeli w danym państwie członkowskim stawka podstawowa obowiązująca 1 stycznia 1991r. była niższa niż 13%), (c) możliwość utrzymania stawek zredukowanych w odniesieniu do usług restauratorskich, w zakresie najmu lokali oraz w odniesieniu do ubrań i obuwia dziecięcego, (stawka obniżona nie niższa niż 5% może być stosowana do odzieży i obuwia dziecięcego jeżeli stawka obniżona nie niższa niż 5% obowiązywała 1 stycznia 1991r.) 3

4 Opisane powyżej stawki obniżone mogą być stosowane jedynie do zakończenia okresu przejściowego. Okres ten miał wygasnąć w 1996r, jednakże Rada Ministrów Wspólnot Europejskich nie podjęła decyzji o przejściu do systemu docelowego. W takiej sytuacji postanowienia przejściowe są automatycznie przedłużane dopóki Rada nie zarządzi wprowadzenia systemu docelowego. Na podstawie art.28 ust. 2 a) i c) Dyrektywy tylko trzy państwa członkowskie Unii Europejskiej stosują obniżoną stawkę podatku VAT na artykuły dziecięce. Obnizona stawka dotyczy jedynie ubrań i obuwia dziecięcego. Do państw tych należą: (a) Irlandia - na podstawie art.28 ust. 2 a) Dyrektywy stosuje stawkę 0% do ubrań i obuwia dla dzieci poniżej 10 roku życia (z wyłączeniem ubrań wykonanych z futra lub skór oraz ubrań i obuwia nieokreślonych co do rozmiaru lub wieku), (b) Wielka Brytania - na podstawie art.28 ust. 2 a) Dyrektywy stosuje stawkę 0% na ubrania i obuwie dla dzieci w wieku poniżej 14 lat noszących średni rozmiar (z wyłączeniem niektórych towarów wykonanych z futra), (c) Luxemburg - na podsatwie art.28 ust. 2 a) lub c) Dyrektywy stosuje stawkę 3%. W przypadku innych państw członkowskich stawki podatku VAT w stosunku do ubrań i obuwia dziecięcego kształtują się na następującym poziomie: Austria - 20%, Belgia - 21%, Dania - 25%, Finlandia - 22%, Francja - 19,6%, Niemcy - 16%, Grecja - 18%, Włochy - 20%, Holandia - 19%, Portugalia - 19%, Hiszpania - 16%, Szwecja - 25%. 4

5 4. PODSUMOWANIE Mając na uwadze przedstawione powyżej regulacje Dyrektywy, należy stwierdzić, iż w zakresie artykułów dziecięcych państwa członkowskie uprawnione są do wprowadzenia stawek obniżonych jedynie na foteliki samochodowe, ponieważ wymienione zostały one w załączniku H do Dyrektywy, zawierającym wykaz towarów i usług, do których taka stawka może być zastosowana. Co do pozostałych artykułów dziecięcych, stawka obniżona może być kontynuowana jedynie przy spełnieniu warunków opisanych w pkt. 3 powyżej oraz jedynie do zakończenia okresu przejściowego. Z możliwości tej korzystają tylko trzy państwa członkowskie tj. Irlandia, Wielka Brytania i Luxemburg. Pozostałe państwa odnośnie artykułów dziecięcych nie stosują stawek niższych niż podstawowa. Andrzej Dębiec Radca prawny Załączniki: (a) Strona tytułowa Szóstej Dyrektywy Rady; (b) Art. 22 Szóstej Dyrektywy Rady; (c) Art. 28 Szóstej Dyrektywy Rady; (d) Art. 28 L Szóstej Dyrektywy Rady. 5