DZIENNIKARSTWO I KOMUNIKACJA SPOŁECZENA

Transkrypt

1 Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy Jana Kochanowskiego w Kielcach Wydział Humanistyczny Instytut Bibliotekoznawstwa i Dziennikarstwa Kierunek: DZIENNIKARSTWO I KOMUNIKACJA SPOŁECZENA Sylabus na rok akademicki 2010/2011 1

2 Studia stacjonarne Prawo studiów stacjonarne 15 egzamin 2 Cele nauczania: rozumienia zasad demokratycznego państwa prawnego; rozumienia istoty podstawowych działów prawa oraz funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości; samodzielnego korzystania ze źródeł prawa. Opis przedmiotu: Zakres teorii państwa i prawa. Pojęcie państwa i jego formy. Demokracja, suwerenność, praworządność. Pojęcie: normy i przepisu prawnego (aktu normatywnego, wykładni, stanowienia i stosowania prawa oraz jego obowiązywania), prawa konstytucyjnego (zasady ustrojowe, kompetencje Sejmu i Senatu, Prezydenta, Rady Ministrów) oraz prawa administracyjnego, karnego i cywilnego. Program wykładów: Wprowadzenie w tematykę przedmiotu. Podstawowa aparatura pojęciowa. Norma postępowania: wypowiedź dyrektywalna i jej rodzaje, norma postępowania, obowiązywanie normy, normy prawne, rodzaje norm prawnych, inne znaczenia słów prawo i norma. Język prawa: język prawny i język prawniczy, charakterystyka języka tekstów prawnych, rodzaje przepisów prawnych. Proces tworzenia prawa. Akty normatywne: pojęcie aktu normatywnego, budowa aktu normatywnego. Rodzaje aktów normatywnych: konstytucja, ustawa i akty o mocy ustawy, akty wykonawcze i inne akty podstawowe, akty powszechnie obowiązujące a akty o charakterze wewnętrznym, powiązania miedzy aktami normatywnymi, akty normatywne Unii Europejskiej. Zaliczenie przedmiotu. 1. S. Wronkowska, Podstawowe pojęcia prawa i prawoznawstwa, Ars boni et aequi, Poznań 2005; 2. Podstawowe pojęcia prawa i prawoznawstwa. Materiały do ćwiczeń, red. M.Dybowski, Poznań 2003 Literatura uzupełniająca: 1. J.Jabłońska-Bonca, Wstęp do nauk prawnych, Ars boni et aequi, Poznań 2000; 2. T.Stawecki, p.winczorek, Wstęp do prawoznawstwa, C.H.Beck, Warszawa 2003; 3. J.Nowacki, Z.Tobor, Wstęp do prawoznawstwa, Zakamycze, Kraków 2002; 4. Akty prawne: Konstytucja RP, ustawy, rozporządzenia 2

3 Prawo studiów stacjonarne 30 Zaliczenie z oceną 4 Cele nauczania: rozumienia zasad demokratycznego państwa prawnego; rozumienia istoty podstawowych działów prawa oraz funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości; samodzielnego korzystania ze źródeł prawa. Opis przedmiotu: Zakres teorii państwa i prawa. Pojęcie państwa i jego formy. Demokracja, suwerenność, praworządność. Pojęcie: normy i przepisu prawnego (aktu normatywnego, wykładni, stanowienia i stosowania prawa oraz jego obowiązywania), prawa konstytucyjnego (zasady ustrojowe, kompetencje Sejmu i Senatu, Prezydenta, Rady Ministrów) oraz prawa administracyjnego, karnego i cywilnego. Program ćwiczeń: Obowiązywanie prawa: pojęcie obowiązywania, wejście aktu normatywnego w życie, eliminowanie aktów normatywnych z systemu, terytorialny i podmiotowy aspekt obowiązywania prawa. Znajomość prawa: ogłoszenie aktu normatywnego, dzienniki urzędowe, inne formy przekazywania informacji o prawie, Ignorantia iuris nocet nia przepisów prawnych: pojęcie wykładni, zadania wykładni, fazy wykładni, rodzaje dyrektyw wykładni, wnioskowania prawnicze. Stosowanie prawa: pojęcie stosowania prawa, etapy stosowania prawa, typy stosowania prawa, zakres swobody podejmowania decyzji, ustalanie faktów. Realizowanie i przestrzeganie prawa: pojęcie realizowania i przestrzegania normy, czynniki wpływające na przestrzeganie normy, rodzaje sankcji, warunki efektywności sankcji, postawy wobec prawa. System prawa: pojęcie systemu prawa, systemy civil law i common law, prawo krajowe, prawo międzynarodowe, prawo Unii Europejskiej, formalne cechy systemu prawa (zupełność i spójność), podzbiory w systemie prawa. Gałęzie prawa. Podmioty prawa: pojęcie podmiotu prawa, zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych, osoby prawne. Sytuacje prawne: pojęcie sytuacji prawnej, podstawowe sytuacje prawne, pochodne sytuacje prawne (uprawnienie i kompetencja), złożone sytuacje prawne, prawo przedmiotowe i prawo w sensie podmiotowym, prawa człowieka i obywatela. Stosunek prawny: Stosunek faktyczny a stosunek tetyczny, stosunek prawny, podmiot, przedmiot i treść stosunku prawnego, powstawanie stosunków prawnych. Zawody prawnicze. Kolokwium. 1. S. Wronkowska, Podstawowe pojęcia prawa i prawoznawstwa, Ars boni et aequi, Poznań 2005; 2. Podstawowe pojęcia prawa i prawoznawstwa. Materiały do ćwiczeń, red. M.Dybowski, Poznań J.Jabłońska-Bonca, Wstęp do nauk prawnych, Ars boni et aequi, Poznań 2000; 4. T.Stawecki, p.winczorek, Wstęp do prawoznawstwa, C.H.Beck, Warszawa 2003; 5. J.Nowacki, Z.Tobor, Wstęp do prawoznawstwa, Zakamycze, Kraków 2002; 6. Akty prawne: Konstytucja RP, ustawy, rozporządzenia 3

4 Filozofia studiów stacjonarne 30 egzamin 3 Cele nauczania: ukazanie znaczenia filozofii jako dziedziny wiedzy w perspektywie historycznej; zwrócenie uwagi na doniosłość problematyki filozoficznej dla dziejów kultury; zaznajomienie z wybranymi kierunkami myśli filozoficznej, podstawowymi jej pojęciami i zagadnieniami Opis przedmiotu: Opis przedmiotu: czym jest filozofia; klasyczne działy filozofii (zachodniej); historia filozofii i jej okresy; greckie początki filozofii; Tales i poszukiwanie zasady świata; Platon i nauka o ideach; Arystoteles i pojęcie substancji; Anzelma z Canterbury sposób ujęcia relacji wiedzawiara religijna; Kartezjusza sceptycyzm metodyczny i dualizm dusza-ciało; D. Hume a krytyka pojęć przyczynowości i substancji; I. Kanta tzw. przewrót kopernikański w filozofii; A. Comte a filozofia pozytywna; wybrane kierunki filozofii współczesnej: marksizm, pragmatyzm, fenomenologia, brytyjska filozofia analityczna, egzystencjalizm; uwagi na temat stosunku filozofii do nauk szczegółowych i do religii Program wykładów: Czym jest filozofia; klasyczne działy filozofii (zachodniej); historia filozofii i jej okresy; greckie początki filozofii Tales i poszukiwanie zasady świata Platon i nauka o ideach Arystoteles i pojęcie substancji Anzelma z Canterbury sposób ujęcia relacji wiedza-wiara religijna Kartezjusza sceptycyzm metodyczny i dualizm dusza-ciało D. Hume a krytyka pojęć przyczynowości i substancji Kanta tzw. przewrót kopernikański w filozofii Comte a filozofia pozytywna Wybrane kierunki filozofii współczesnej: marksizm, pragmatyzm, fenomenologia, brytyjska filozofia analityczna, egzystencjalizm Uwagi na temat stosunku filozofii do nauk szczegółowych i do religii 1. W. Tatarkiewicz, Historia filozofii (w trzech tomach), Warszawa 1978 (liczne wydania: podręcznik obowiązkowy) 2. J. Galarowicz, Na ścieżkach prawdy. Wprowadzenie do filozofii, Kraków K. Ajdukiewicz, Zagadnienia i kierunki filozofii. Teoria poznania. Metafizyka, Warszawa

5 Historia Polski XX wieku studiów stacjonarne 30 zaliczenie 3 Cele nauczania: zapoznanie studentów z najważniejszymi wydarzeniami z zakresu historii Polski XX wieku; kształcenie umiejętności: krytycznej analizy tekstów źródłowych, obiektywnej oceny faktów i wydarzeń historycznych, dostrzegania związków przyczynowo-skutkowych, korzystania z literatury naukowej, pisania prac naukowych. Opis przedmiotu: przedmiot obejmuje zarys dziejów politycznych Polski w XX wieku. W programie uwzględniono wybrane zagadnienia z I wojny światowej, dwudziestolecia międzywojennego, wojny i okupacja oraz okresu PRL i III Rzeczypospolitej. Tematyka wykładów: Sytuacja na ziemiach polskich przed wybuchem I wojny światowej Sprawa polska w I wojnie światowej II Rzeczpospolita społeczeństwo, gospodarka, kultura Przemiany polityczno ustrojowe w II Rzeczypospolitej Polityka okupantów na ziemiach polskich w okresie II wojny światowej Stosunki polsko radzieckie w latach Podziemie polityczno wojskowe w okupowanej Polsce Sytuacja społeczno-polityczna w Polsce w latach Źródła kryzysów społeczno politycznych w Polsce po II wojnie światowej Opozycja polityczna w PRL Transformacja ustrojowa w Polsce po 1989 r. 1. Czubiński A., Historia Polski XX wieku, Poznań Davies N., Boże igrzysko. Historia Polski, t. I-II, Kraków Eisler J., Zarys dziejów politycznych Polski , Warszawa Paczkowski A., Pół wieku dziejów Polski , Warszawa Roszkowski W., Historia Polski , Warszawa 1994, wyd. 3 rozszerzone. 5

6 Historia Polski XX wieku studiów stacjonarne 30 Zaliczenie z oceną 3 Cele nauczania: zapoznanie studentów z najważniejszymi wydarzeniami z zakresu historii Polski XX wieku; kształcenie umiejętności: krytycznej analizy tekstów źródłowych, obiektywnej oceny faktów i wydarzeń historycznych, dostrzegania związków przyczynowo-skutkowych, korzystania z literatury naukowej, pisania prac naukowych. Opis przedmiotu: przedmiot obejmuje zarys dziejów politycznych Polski w XX wieku. W programie uwzględniono wybrane zagadnienia z I wojny światowej, dwudziestolecia międzywojennego, wojny i okupacja oraz okresu PRL i III Rzeczypospolitej. Tematyka ćwiczeń : Odbudowa niepodległego państwa polskiego w latach Konstytucje II Rzeczypospolitej ( analiza tekstów źródłowych ) Stronnictwa i partie polityczne II Rzeczypospolitej Wybitni politycy II Rzeczypospolitej Rząd polski na emigracji w latach Skład personalny, główne kierunki działalności, pozycja na arenie międzynarodowej Spór wokół Powstania Warszawskiego System władzy w Polsce w okresie stalinowskim Polityka kulturalna w okresie PRL Rok przełom czy kontynuacja? Wydarzenia marcowe 1968 r. Następstwa wydarzeń grudniowych 1970 r. Życie polityczne i umysłowe na emigracji po II wojnie światowej Polska w latach Czubiński A., Historia Polski XX wieku, Poznań Davies N., Boże igrzysko. Historia Polski, t. I-II, Kraków Eisler J., Zarys dziejów politycznych Polski , Warszawa Paczkowski A., Pół wieku dziejów Polski , Warszawa Roszkowski W., Historia Polski , Warszawa 1994, wyd. 3 rozszerzone. 6

7 Socjologia studiów stacjonarne 30 zaliczenie 2 Cele nauczania: Zapoznanie studentów z obszarem pojęć i teorii dotyczących faktów, procesów społecznych, kształtowanie konstruktywnego podejścia do rzeczywistości społecznej, rozwijanie umiejętności radzenia sobie z informacjami w formie statystyk oraz umożliwienie właściwego diagnozowania sytuacji, problemów społecznych oraz prawidłowego formułowania kontaktów międzyludzkich. Opis przedmiotu: Historia rozwoju myśli socjologicznej. Źródła i etapy rozwoju socjologii. Narodziny i rozwój socjologii - August Comte głównym twórcą socjologii. Badania i kierunki socjologiczne przełomu XIX i XX wieku. Współczesna socjologia jako nauka. Podstawy teorii socjologicznej. Istota teorii socjologicznej. Socjologia jako dyscyplina naukowa. Podział socjologii i jej obszary badawcze. Funkcje socjologii. Narzędzia badawcze socjologii. Metodologia nauk społecznych. Style uprawiania socjologii. Fenomen życia społecznego. Pojęcie życia społecznego, ładu społecznego, procesu społecznego. Analiza społeczeństwa. Kultura i jej wpływ na życie społeczne. Pojęcie kultury. Składniki kultury. Różnorodność kulturowa. Subkultury podkultury. Mechanizmy oddziaływania kultury na życie społeczne. Kultura masowa. Globalizacja a kultura. Osobowość a społeczeństwo. Pojęcie osobowości i czynniki konstytuujące osobowość. Socjalizacja i jej fazy. Integracja elementów osobowości. Mechanizmy integrujące i dezintegrujące osobowość. Typy osobowości. Konformizm. Pojęcie, struktura, cechy postawy. Procesy społeczne. Procesy przekształcające rzeczywistość społeczną. Analiza ważniejszych procesów społecznych. Religijność społeczeństwa polskiego w świetle badań socjologicznych. 1. St. Kosiński, Socjologia ogólna. Zagadnienia podstawowe, N, Warszawa 1989; 2. N. Goodman, Wstęp do socjologii, Poznań 1993; 3. J. Turowski, Socjologia; Wielkie struktury społeczne, KUL, Lublin 1999; 4. A.Giddens, Socjologia, Warszawa 2004; 5. P. Sztompka, Socjologia, Warszawa 2005; 6. M. Marody, Zmiana czy stagnacja, Warszawa 2004; 7. J. Sztumski, Wstęp do metod i technik badan społecznych, Katowice 2005; 8. E. Babbie, Badania społeczne w praktyce, Warszawa 2004; 9. CH. Frankfurt Nachmiast, D. Nachmiast, Metody badawcze w naukach społecznych, Poznań 2001; J. Brzeziński, L. Witkowski, Edukacja wobec zmiany społecznej, Poznań Toruń 1994; 10. Z. Melosik, Teoria i praktyka edukacji wielokulturowej, Kraków 2007; 11. J. Nikitorowicz, Edukacja regionalna i międzykulturowa, Warszawa 2009; 7

8 Ekonomia studiów stacjonarne 15 zaliczenie 30 Zaliczenie z oceną 3 Cele nauczania: Celem zajęć jest zapoznanie studentów z najważniejszymi mechanizmami dotyczącymi funkcjonowania gospodarki jako całości. W części obejmującej mikroekonomię powinni poznać odpowiedź na pytania związane m.in. ze współzależnością popytu i podaży, ustanawianiem cen oraz wpływem poszczególnych podmiotów występujących w gospodarce na całokształt zagadnień obejmujących mikroekonomię. W części dotyczącej makroekonomii główny nacisk położony został na produkt krajowy brutto, budżet państwa, bilans płatniczy, bezrobocie, inflację i cykl koniunkturalny. Opis przedmiotu: Podział ekonomii na mikroekonomię i makroekonomię. Podmioty wchodzące w zakres mikroekonomii. Prawo popytu i podaży. Elastyczność popytu. Efektywność prowadzenia działalności gospodarczej przez przedsiębiorstwo koszty i utarg przedsiębiorstwa. Formy konkurencji na rynku, konkurencja doskonała a konkurencja niedoskonała. Produkt krajowy brutto. Teoretyczne ujęcie bilansu płatniczego. Dochody i wydatki budżetu państwa. Kurs walutowy i jego znaczenie w makroekonomii. Pojęcie i znaczenie bezrobocia dla gospodarki. Inflacja powstawanie, rodzaje i skutki dla gospodarki. Cykl koniunkturalny w gospodarce. 1. Balicki W., Makroekonomia, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej, Poznań 2006; 2. Begg D., Fischer S., Dornbusch R., Ekonomia (t. I II), Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2003; 3. Czarny B., Podstawy ekonomii, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1998; 4. Dębniewski G., Pałach H., Zakrzewski W., Mikroekonomia, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Olsztyn 2007; 5. Makro- i mikroekonomia, Podstawy prawne, pod red. S. Marciniaka, Wydawnictwo Naukowe N, Warszawa. 6. Bożyk P., Zagraniczna i międzynarodowa polityka ekonomiczna, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2004; 7. Poborski M., Start do ekonomii, Kielce 1994; 8. Smith P., Begg D., Ekonomia, Zbiór zadań, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2001; 9. Skawińska E., Sobiech K. G., Nawrot K. A., Makroekonomia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa

9 Nauka o komunikowaniu studiów stacjonarne 30 2 Cele nauczania: Wprowadzenie do wiedzy o komunikowaniu. Wstęp do historii i teorii komunikowania. Rozwój procesów komunikacji społecznej od pisma i druku do rozwoju komunikacji opartej na nowych mediach, z dyktatem audiowizualności. Opis przedmiotu: Rola komunikowania w życiu społecznym. Definicje, zakres i zasięg komunikowania. Początki i rozwój komunikacji społecznej. Środki i formy komunikowania się ludzi. Nadawca i odbiorca wzajemne relacje i typy kompetencji komunikacyjnych. Czynniki warunkujące akt komunikacji i skuteczność komunikowania. Kultura, cywilizacja, informacja wzajemne relacje i ich wpływ na relacje człowiek człowiek; człowiek świat; społeczeństwo media. Wstęp do semiotyki. Rozumienie pojęć: semiotyka, semantyka, znak, symbol, komunikat, tekst, kod. Typologie znaków i wybrane klasyfikacje kodów. Pojęcie analizy strukturalnej. Publiczność naukowa, literacka, nowa publiczność i publiczność kultury jutra. 1. Ecco Umberto, Pejzaż semiotyczny, Warszawa Goban-Klas Tomasz, Cywilizacja medialna, Warszawa Goban-Klas Tomasz, Media i komunikowanie masowe : teorie i analizy prasy, radia, telewizji i Internetu, Warszawa Milewska Hanna, Sztuka porozumiewania się. Rola mediów, Warszawa Morreale S.P., Spitzberg B H, Barge JK, Komunikacja między ludźmi. Motywacja, wiedza i umiejętności, Warszawa Część I: Podstawy komunikacji. 9

10 Nauka o komunikowaniu studiów stacjonarne 30 Zaliczenie z oceną 1 Cele nauczania: Zapoznanie się z modelami procesu komunikowania ze szczególnym uwzględnieniem ich stosowania w relacjach interpersonalnych. Podstawy etycznej komunikacji. Manipulacja aktem komunikacji. Ukazanie zjawisk, które od XIX stulecia, aż do ponowoczesnej cywilizacji zachodniej kształtowały i zmieniały kompetencje komunikacyjne społeczeństwa. Wprowadzenie do komunikacji medialnej przez pryzmat zmieniających się potrzeb człowieka i możliwości technologicznych. Poznanie cech i języka mediów skorelowanych z techniką, a zwłaszcza najnowszych mediów cyfrowych, celem zrozumienia spektrum komunikacyjnego człowieka przełomu XX i XXI wieku. Opis przedmiotu: Modele procesu komunikowania. Prezentacje multimedialne wybranych modeli komunikacji. Wprowadzenie do komunikacji interpersonalnej. Dyskusja o właściwych formach komunikacji międzyludzkiej i formach prowadzących do nieprawidłowości. Etyka komunikacji międzyludzkiej (reguły komunikacji; problem manipulacji). Referaty/prezentacje na podstawie wybranych tekstów dziedzinowych. Zagadnienia tzw. cywilizacji medialnej, czyli przemiany w środowisku komunikacyjnym społeczeństwa przemysłowego, społeczeństwa informacyjnego i społeczeństwa sieci. Formy i możliwości komunikowania przez pryzmat starych i nowych mediów. Teoretycy społeczeństwa informacyjnego i ich poglądy. Porównywanie kompetencji komunikacyjnych społeczeństwa w kontekście starych mediów, nowych mediów i praktyk stosowanych w dobie Internetu. Przedstawienie węzłowych problemów XX-wiecznej refleksji nad mediami, dających możliwość prowadzenia dyskursu nad aktualnym stanem i perspektywami komunikowania w XXI wieku. Tematyka ćwiczeń : Rola komunikowania w życiu społecznym. Definicje, zakres i zasięg komunikowania. Początki i rozwój komunikacji społecznej w perspektywie dziejowej. Środki i formy komunikowania się ludzi. Nadawca i odbiorca wzajemne relacje i typy kompetencji komunikacyjnych. Czynniki warunkujące akt komunikacji i skuteczność komunikowania. Kultura, cywilizacja, informacja wzajemne relacje i ich wpływ na relacje człowiek człowiek; człowiek świat; społeczeństwo media. Wstęp do semiotyki. Rozumienie pojęć: semiotyka, semantyka, znak, symbol, komunikat, tekst, kod. Typologie znaków i wybrane klasyfikacje kodów. Pojęcie analizy strukturalnej. Modele procesu komunikowania (bierność i interaktywność odbiorcy). Zasady etyki komunikacji międzyludzkiej i komunikacji i dyskusji racjonalnej (reguły komunikacji; problem manipulacji). 1. Castells M., Społeczeństwo sieci, Warszawa Goban-Klas T., Cywilizacja medialna, Warszawa Hopfinger M., Doświadczenia audiowizualne, Warszawa Milewska Hanna, Sztuka porozumiewania się. Rola mediów, Warszawa Wilk E., Nawigacje słowa. Strategie werbalne w przekazach audiowizualnych, Kraków

11 Współczesne systemy polityczne studiów stacjonarne 15 Egzamin 30 Zaliczenie z oceną 3 Cele nauczania: Celem kształcenia jest zapoznanie studentów z wiedzą o współczesnych systemach politycznych. Chodzi o wyrobienie umiejętności rozpoznawania systemów politycznych i sposobu działania poszczególnych instytucji politycznych. Obejmuje to wiedzę z zakresu prawa konstytucyjnego porównawczego (poznanie struktur ustrojowych w oparciu o konstytucje i inne ustawy o charakterze ustrojowym), ale też z zakresu funkcjonowania systemów politycznych (praktyki wyborcze, praktyka funkcjonowania instytucji ustrojowych). Istotne jest też zapoznanie się z klasyfikacją partii politycznych w systemach politycznych, a także rozpoznanie ich roli, jaką pełnią we współczesnych systemach politycznych. Opis przedmiotu: Pojęcie systemu politycznego i jego elementy główne ujęcia. Typologie systemów politycznych. System polityczny a reżim polityczny. Podstawy prawne współczesnych systemów politycznych. System źródeł prawa ustrojowego. Konstytucja i jej cechy (w układzie porównawczym). Suwerenność państwa a suwerenność narodu Systemy partyjne i oddziaływanie grup nacisku. Miejsce partii, grup interesów i ruchów społecznych w systemie politycznym. Rywalizacja polityczna: pojęcie podziału socjopolitycznego, typologia podziałów socjopolitycznych. Mniejszości polityczne ich rodzaje i ochrona. Formy demokracji bezpośredniej (referendum, plebiscyt, weto ludowe, inicjatywa ludowa) i ich zastosowanie we współczesnych systemach ustrojowych. Pojęcie demokracji pośredniej. Systemy wyborcze i ich typologia. Struktura i funkcje parlamentu. Tryb stanowienia ustaw. Tryb badania zgodności ustaw z konstytucją. Jednolitość i podział władzy. Charakterystyka władzy sądowniczej. Organy ochrony prawa: prokuratura; ombudsmani; ciała regulacyjne. Samorząd terytorialny. System praw, wolności i obowiązków obywatelskich. Instytucje ochrony praw i wolności obywatelskich (instrumenty wewnętrzne i międzynarodowe). Stany nadzwyczajne. Systemy polityczne a proces integracji europejskiej. Zjawisko deficytu demokracji w Unii Europejskiej i sposoby jego przezwyciężenia. Przemiany polityczno-ustrojowe w Europie Środkowo-Wschodniej po 1989 r. Kryteria pomiaru postępu, regresu i stagnacji w systemach politycznych. 1. Andrzej Antoszewski, Ryszard Herbut, Systemy polityczne współczesnej Europy, Wydawnictwo Naukowe N, Warszawa 2006; 2. Paweł Sarnecki, Ustroje konstytucyjne państw współczesnych, wyd. III, Zakamycze 2005; 3. Jerzy Jaskiernia (red.), Problemy ochrony wolności i praw jednostki we współczesnym świecie, Wydawnictwo UJK, Kielce

12 Język łaciński studiów stacjonarne 60 zaliczenie z oceną, egzamin 4 Cele nauczania: 1. Rozumienie i stosowanie terminologii naukowej w zakresie nauk humanistycznych. 2. opanowanie podstawowego słownictwa i zwrotów w zakresie łaciny klasycznej. 3. Przyswojenie niezbędnych elementów gramatyki w zakresie umożliwiającym rozumienie i przekład tekstów przy użyciu słownika. 4. Przyswojenie podstawowej wiedzy z historii język i historii literatury oraz uświadomienie kulturotwórczej roli języka łacińskiego. Opis przedmiotu: deklinacje I-V, koniugacje I-IV: indicativus praesentis, imperfecti, futuri I, perfecti, plusquamperfecti, futuri II activi i passivi, coniunctivus praesentis, imperfecti, perfecti, plusquamperfecti activi i passivi, stopniowanie przymiotników, zaimki osobowe, względne, wskazujące, nieokreślone, składnie: accusativus cum infinitivo, nominativus cum infinitivo, ablativus absolutus, skłdnia nazw miast, accusaivus duplex, dativus possesivus, ablativus temporis, coniugatio periphrastica activa i passiva, cosecutio temporum, liczebniki główne i porządkowe, tłumaczenie tekstów. Podręcznik: A. Krajczyk, D. Kubica, Prima via.wstępna nauka języka łacińskiego. Wrocław H. Appel, Bis repetita placent. Kompendium gamatyczne, wybór tekstów preparowanych I oryginalnych. Toruń K. Kumaniecki, Słownik łacińsko-polski.warszawa. 3. B. Awianowicz, Język łaciński z elementami epigrafiki i numizmatyki rzymskiej. Toruń J. Stępień, Gramatyka języka łacińskiego. Warszawa. Literatura uzupełniająca: 1. J Korpanty, Słownik łacińsko polski t Warszawa O. Jurewicz, L. Winniczuk, Język łaciński t Warszawa. 3. B. Kocowski, K. Migoń, wybór źródeł do historii książki i księgozbioru. Wrocław. 12

13 Wiedza o kulturze studiów stacjonarne 30 zaliczenie z oceną 3 Cele nauczania: kształtowanie umiejętności interpretowania zjawisk kultury; zapoznanie z podstawowymi zagadnieniami antropologii kultury, z wzorcami kultury utrwalonymi w europejskiej tradycji, z relacją kultura wysoka kultura masowa, a także z perspektywami kultury współczesnej i jej funkcjonowaniem w mediach. Opis przedmiotu: : tradycje i filozoficzne podstawy współczesnej wiedzy o kulturze; podstawowe kategorie antropologii kultury: kulturowe pojmowanie czasu, przestrzeni, cielesności; kulturowe ujęcie relacji: osoba związki pokrewieństwa związki społeczne; wzorce kultury w tradycji europejskiej: kultura tradycyjna, rycerska i szlachecka, kultura mieszczańska, kultura masowa i jej związki z nowoczesnymi mediami; zjawisko kiczu; problem rozumienia kultury, kulturowa tożsamości i kulturowy relatywizmu. podstawowa: 1. wybrane teksty z antologii Antropologia kultury. Zagadnienia i wybór tekstów, opracowali: G. Godlewski, L. Kolankiewicz, A. Mencwel, P. Rodak, wstęp i redakcja A. Mencwel, wyd. IV zmienione, rozszerzone i uzupełnione, Warszawa uzupełniająca: 1. S. Amsterdamski, Między historią a metodą. Spory o racjonalność nauki, Warszawa Antropologia słowa. Zagadnienia i wybór tekstów, oprac. G. Godlewski, A. Mencwel, R. Sulima, wstęp i red. G. Godlewski, Warszawa M. Bakke, Ciało otwarte. Filozoficzne reinterpretacje kulturowych wizji cielesności, Poznań R. Benedict, Wzory kultury, przeł. J. Prokopiuk, wstęp A. Kłoskowska, warszawa W. J. Burszta, antropologia kultury. Tematy, teorie, interpretacje, Poznań E. Cassirer, Esej o człowieku. Wstęp do filozofii kultury, przeł. A. Staniewska, przedmowa B. Suchodolski, Warszawa Czas w kulturze, wybór, oprac., wstęp A. Zajączkowski, Warszawa N. Elias, Przemiany obyczajów w cywilizacji Zachodu, przeł. T. Zabłudowski, Warszawa C. Geertz, Dzieło i życie. antropolog jako autor, przeł. E. Dżurak i S. Sikora, Warszawa E. Goffman, Człowiek w teatrze życia codziennego, oprac. wstęp J. Szacki, przeł. H. i P. Śpiewakowie, Warszawa Kultura masowa, wybór, przekład, przedmowa Cz. Miłosz, komentarz J. Szacki, Kraków

14 Nauki pomocnicze filologii polskiej studiów stacjonarne Zaliczenie z oceną 30 4 Cele nauczania: zapoznanie z podstawowymi bibliografiami, encyklopediami i słownikami biograficznymi, literackimi, językowymi, z syntezami dziejów piśmiennictwa polskiego oraz wybranymi pozycjami z literatury powszechnej, potrzebnymi w gromadzeniu materiałów i opracowań dotyczących literatury polskiej,; wykształcenie umiejętności sporządzania prawidłowego opisu bibliograficznego; zaznajomienie z podstawowymi zasadami wykonywania przypisów rzeczowych i bibliograficznych. Opis przedmiotu: historia książki a historia literatury w zarysie; pojęcie aparatu naukowego książki: spis bibliograficzny, przypisy (bibliograficzne, rzeczowe, słownikowe), indeksy rzeczowe i alfabetyczne; zasady stosowania przypisów; wzory opisu książki (zasadniczy, skrócony); opis bibliograficzny artykułu z czasopisma oraz pracy zbiorowej (księgi); najistotniejsze bibliografie ogólne i literackie (retrospektywne i bieżące); podstawowe zasady gromadzenia materiałów i opracowań dotyczących literatury (polskiej i powszechnej) z bibliografii i kartotek bibliotecznych; podstawowe encyklopedie i słowniki ogólne, biograficzne, literackie, językowe, teatralne, filmowe itp.; syntezy dziejów piśmiennictwa polskiego i epok literackich; wybrane źródła dotyczące literatury powszechnej; przegląd podstawowych prac bibliograficznych; zagadnienia estetyki tekstu. 1. J. Czachowska, R. Loth, Bibliografia i biblioteka w pracy polonisty, Warszawa J. Starnawski, Warsztat bibliograficzny historyka literatury polskiej, Warszawa Bibliografia Zawartości Czasopism, Warszawa Polska bibliografia literacka, Warszawa-Łódź Słownik terminów literackich, po red. J. Sławińskiego, Wrocław 1988 i nast. 14

15 Polski system medialny studiów stacjonarne 30 egzamin 3 Cele nauczania: Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z kształtem polskiego systemu medialnego. Student po zakończeniu zajęć powinien znać podstawowe akty prawne normujące funkcjonowanie polskich mediów oraz podstawowe instytucje warunkujące ich funkcjonowanie. Nadto powinien znać podstawowe elementy tego sytemu zarówno ze sfery mediów klasycznych, jak i elektronicznych. Student powinien umieć scharakteryzować największe koncerny i redakcje prasowe, radiowe i telewizyjne działające na polskich rynku medialnym; scharakteryzować audytoria mediów; znać podstawowe czasopisma medioznawcze, wiedzieć gdzie poszukiwać informacji o najnowszych faktach i trendach zachodzących w polskich mediach. Opis przedmiotu: Podstawowe akty normatywne: prawo prasowe, ustawa o radiofonii i telewizji; Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji; Agencje prasowe, kolportaż prasy, wybrane problemy wykonywania zawodu dziennikarskiego; Polskie Radio S.A.; Ogólnopolscy radiowi nadawcy prywatni; Telewizja Polska SA; Polsat ; TVN ; Inni telewizyjni nadawcy prywatni, cyfryzacja przekazów telewizyjnych; Media w internecie, samoistne media internetowe; Oferta rynkowa i publiczność mediów. 1. T. Mielczarek, Między monopolem a pluralizmem, Kielce 1998; 2. tenże, Monopol pluralizm koncentracja, Warszawa 2007, 3. Zbigniew Bauer (red.), Dziennikarstwo i świat mediów, Kraków 2008; 4. Olga Dąbrowska Cendrowska, Niemieckie koncerny prasowe w Polsce w latach , Warszawa Literatura uzupełniająca: 1. Ryszard Chruściak, Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji w systemie politycznym i konstytucyjnym, Warszawa 2007; 2. Leszek Olszański, Dziennikarstwo internetowe, Warszawa 2006, 3. Zbigniew Bauer, Dziennikarstwo wobec nowych mediów, Kraków Ustawa prawo prasowe, Ustawa o radiofonii i telewizji. 15

16 Polski system medialny studiów stacjonarne 30 Zaliczenie z oceną 2 Cele nauczania: Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z kształtem polskiego systemu medialnego. Student po zakończeniu zajęć powinien znać podstawowe akty prawne normujące funkcjonowanie polskich mediów oraz podstawowe instytucje warunkujące ich funkcjonowanie. Nadto powinien znać podstawowe elementy tego sytemu zarówno ze sfery mediów klasycznych, jak i elektronicznych. Student powinien umieć scharakteryzować największe koncerny i redakcje prasowe, radiowe i telewizyjne działające na polskich rynku medialnym; scharakteryzować audytoria mediów; znać podstawowe czasopisma medioznawcze, wiedzieć gdzie poszukiwać informacji o najnowszych faktach i trendach zachodzących w polskich mediach. Opis przedmiotu: Prasa informacyjno publicystyczna: podstawowe dzienniki: Gazeta Wyborcza, Rzeczpospolita, Trybuna i Nasz Dziennik, Super Express i Fakt, ogólnopolskie dzienniki ekonomiczne i sportowe, dzienniki regionalne; czasopiśmiennictwo: prasa opinii, czasopisma czasu wolnego, prasa dla dzieci i młodzieży, prasa wyznaniowa. 1. T. Mielczarek, Między monopolem a pluralizmem, Kielce 1998; 2. tenże, Monopol pluralizm koncentracja, Warszawa 2007, 3. Zbigniew Bauer (red.), Dziennikarstwo i świat mediów, Kraków 2008; 4. Olga Dąbrowska Cendrowska, Niemieckie koncerny prasowe w Polsce w latach , Warszawa Literatura uzupełniająca: 1. Ryszard Chruściak, Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji w systemie politycznym i konstytucyjnym, Warszawa 2007; 2. Leszek Olszański, Dziennikarstwo internetowe, Warszawa 2006, 3. Zbigniew Bauer, Dziennikarstwo wobec nowych mediów, Kraków Ustawa prawo prasowe, Ustawa o radiofonii i telewizji. 16

17 Kultura języka polskiego studiów stacjonarne 30 zaliczenie 30 Zaliczenie z oceną 4 Cele nauczania: Zapoznanie studenta z pojęciami z zakresu teorii kultury języka, z zagadnieniami poprawności leksykalnej, fleksyjnej, słowotwórczej i składniowej języka polskiego, a także z odmianami stylistycznymi współczesnej polszczyzny ze szczególnym uwzględnieniem stylu prasowego. Bezpośrednim celem kształcenia jest zdobycie umiejętności oceny analizowanych zjawisk językowych z wykorzystaniem własnej kompetencji w zakresie: normy językowej, uzusu i systemu językowego. Opis przedmiotu: 1. Język i jego funkcje. Język jako wartość. Czym zajmuje się kultura języka? Składniki kultury języka. 2. Podstawowe pojęcia teoretyczne kultury języka. Teksty, uzus, norma, system. 3. Poziomy i typy normy współczesnej polszczyzny. Warianty w normie i ich typy. 4. Pojęcie innowacji językowej. Podział innowacji ze względu na funkcje, które pełnią w normie lub systemie. 5. Pojęcie poprawności językowej. Wewnątrzjęzykowe i zewnątrzjęzykowe kryteria poprawności językowej. 6. Pojęcie błędu językowego. Typy błędów językowych. 7. Kwestie normatywne związane z leksyką współczesnej polszczyzny. Wyrazy i frazeologizmy źle rozumiane. Wyrazy mylone. Rozszerzenie znaczenia jako przyczyna błędów leksykalnych. Wyrazy i związki frazeologiczne o zmienionej formie. Wyrazy i związki frazeologiczne użyte w złym kontekście. 8. Norma gramatyczna w wydawnictwach poprawnościowych. Norma a uzus na przykładzie wybranych zjawisk językowych. Błędy gramatyczne. 9. Pojęcie stylu językowego. Norma stylistyczna. Rozumienie normy stylistycznej w wydawnictwach poprawnościowych. Błędy stylistyczne. 10. Zmiany w zasobie leksykalnym współczesnej polszczyzny (globalizacja, amerykanizacja, polszczyzna konsumpcyjna itp.). 11. Zjawisko mody językowej (warstwa leksykalna, połączenia wyrazowe). 12. Nowsze zapożyczenia leksykalne z języka angielskiego. Trwałość zapożyczeń w języku polskim. Zjawisko puryzmu językowego. 13. Zjawisko neosemantyzacji. Przykłady użyć nowszych zapożyczeń semantycznych. Przesunięcia znaczeniowe a kwestia poprawności. 14. Czy istnieje gust językowy? Zjawiska wulgaryzacji, brutalizacji języka publicznego, grzeczności językowej, tabu, eufemizacji, kiczu językowego. 15. Estetyka a etyka w języku. 1. A. Markowski, Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne, Warszawa M. Bugajski, Językoznawstwo normatywne, Warszawa K. Ożóg, Polszczyzna przełomu XX i XXI w.: Wybrane zagadnienia, Rzeszów D. Zdunkiewicz-Jedynak, y ze stylistyki, Warszawa W. Pisarek, Nowa retoryka dziennikarska, Kraków

18 Gatunki dziennikarskie studiów stacjonarne 15 zaliczenie 15 Zaliczenie z oceną 3 Cele nauczania: Uzyskanie wiedzy na temat komunikowania masowego, specyfiki odmiany medialnej, języka w mediach, genologii dziennikarskiej z uwzględnieniem różnych stanowisk badawczych i kryteriów podziału. Zapoznanie studentów z wyznacznikami gatunkowymi, funkcjami, strukturą, językowym, stylistycznym ukształtowaniem poszczególnych gatunków dziennikarskich. Opis przedmiotu: Komunikowanie masowe. Odmiana medialna. Język w mediach. Genologia, retoryka dziennikarska. Gatunki dziennikarskie, ich odmiany (kryteria podziału; stanowiska badawcze). Gatunki właściwe wszystkim mediom oraz gatunki typowe dla odmiany prasowej, radiowej, telewizyjnej, internetowej. Gatunki pograniczne. Zmiany w zachowaniach komunikacyjnych a nowe formy wypowiedzi dziennikarskiej. Wyzwania współczesnych mediów. Eklektyzm tekstów medialnych. Publicystyka, informacja. Charakterystyka gatunków informacyjnych, publicystycznych, ich odmian. Wyznaczniki gatunkowe, cele, struktura; komponenty, językowe, stylistyczne ukształtowanie poszczególnych gatunków dziennikarskich. (historia, współczesność). Płaszczyzny ich komunikacyjnej organizacji, relacje nadawczo-odbiorcze, illokucje. Gatunki dziennikarskie we współczesnych mediach, kierunki ewolucji. 1. Dziennikarstwo i świat mediów, pod red. Z. Bauera, E. Chudzińskiego, Kraków W. Furman, A. Kaliszewski, K. Wolny-Zmorzyński, Gatunki dziennikarskie. Specyfika ich tworzenia i redagowania, Rzeszów T. Goban-Klas, Media i komunikowanie masowe. Teorie i analizy prasy, radia, telewizji i Internetu, Kraków

19 Warsztat dziennikarski studiów stacjonarne 30 Zaliczenie z oceną 2 Cele nauczania: Zapoznanie studentów ze specyfiką zawodu dziennikarskiego, warunkami funkcjonowania dziennikarza w różnych sytuacjach społecznych oraz refleksja teoretyczna nad podstawowymi umiejętnościami wymaganymi przy wykonywaniu tego zawodu. Dziennikarstwo jest zawodem specyficznym. Dziennikarz wykonując swoją pracę aktywnie uczestniczy w życiu społecznym, przenika różne zbiorowości ludzkie, ma do czynienia z problemami bardzo wielu zbiorowości. W związku z tym musi dobrze poznać zasady funkcjonowania dziennikarza w społeczeństwie i współpracy z przedstawicielami innych dziedzin życia, a także umieć w praktyce zastosować reguły rządzące praktycznym wykonywaniem swojego zawodu. Opis przedmiotu: 1. Dziennikarstwo - sztuka czy rzemiosło? Dziennikarstwo jako profesja; koncepcje roli zawodowej. Misja społeczna czy wolny zawód? Drogi do zawodu - szkolnictwo dziennikarskie specjalizacja - możliwości awansu i perspektywy zawodowe. 2. Wizerunek zawodu. Cechy dobrego dziennikarza - wiedza zawodowa - niezbędne umiejętności - prestiż zawodu - społeczna ocena zawodu. 3. Dziennikarz w redakcji. Organizacja pracy redakcji- funkcjonowanie struktury redakcyjnej- miejsce dziennikarza w zespole- zależność redaktor- dziennikarz- możliwości powstawania konfliktów 4. Kodeks etyczny dziennikarza w praktyce. Jakie zachowania nie są dopuszczalne - możliwości przekroczenia norm etycznych zawodu; najczęściej popełniane błędy zawodowe - czym skutkują - jak wpływają na cenę pracy dziennikarza w środowisku i przez otoczenie zewnętrzne- jak unikać popełniania błędów i jak się z nich wycofać. Etyka przekonań a etyka odpowiedzialności 5. Dziennikarstwo a polityka. Niezależność dziennikarza i redakcji - poglądy polityczne a praca w redakcji - stronniczość dziennikarza i redakcji- zachowania w czasie kampanii politycznych i wyborów. 6. Dziennikarstwo na styku z biznesem i PR. Wpływ reklam na funkcjonowanie wydawnictw - możliwości przekupywania dziennikarzy - wymuszanie określonych zachowań redakcji i dziennikarzy przez biznes - wzajemne zależności mediów i biznesu. Zchowania specjalistów P.R. określonych firm -co jest działaniem P.R., a co próbą przekupienia dziennikarza- jak rozpoznawać niebezpieczeństwa i próby ukrycia lub przekazu informacji interesujących określoną firmę 7. Wolność prasy a niezależność dziennikarza. Co oznacza wolność prasy. Jak z niej korzystać? - Granice wolności - Niezależność wobec kogo? Wymagania wydawców - niezależność i powinności wobec wydawcy 8. Czym jest profesjonalizm dziennikarza? Jak piszą i pracują najlepsi - jakie są sposoby osiągania perfekcji zawodowej. Analiza tekstów klasyki dziennikarstwa. 9. Od reportera do reportażysty. Specjalizacja w zawodzie dziennikarskim. Podstawowe rodzaje pracy dziennikarskiej: zbieranie informacji, opracowanie materiałów redagowanie, kierowanie redakcją lub jej działem. Umiejętności zawodowe wymagane w poszczególnych miejscach pracy w redakcji. 10. Zanim powstanie tekst. Jak znaleźć temat na artykuł, gdzie go szukać? O czym pisać? Dla kogo pisać? Jak zebrać materiał dziennikarski? Źródła informacji, analiza źródeł. Wartość informacji. Obiektywizm w dziennikarstwie. Informacja i komentarz. 19

20 Systemy medialne na świecie studiów stacjonarne 30 egzamin 3 Cele nauczania: Treści kształcenia dotyczą: systemów komunikowania masowego w wybranych krajach na świecie, rynku prasowego, radiowo-telewizyjnego, Internetu, norm prawnych określających funkcjonowanie środków masowego przekazu oraz organizacji dziennikarskich w poszczególnych krajach. Procesy koncentracji, komercjalizacji i globalizacji (w produkcji i dystrybucji). Kapitał zagraniczny w narodowych systemach medialnych. Po zajęciach student: rozumienie mechanizmy i uwarunkowana decydujące o funkcjonowaniu mediów masowych w wybranych państwach oraz w skali ogólnoświatowej; potrafi dokonać porównywania i klasyfikowania różnych systemów medialnych; potrafi dokonać analizy rynku medialnego pod katem prawnym, politologicznym i ekonomicznym. Opis przedmiotu: System medialny w ujęciu teoretycznym. Trzy główne sposoby postrzegania tej tematyki: politologiczny, rynkowy, strukturalny. System medialny w ekonomicznej sferze wpływu: właściciele mediów masowych, konkurencji na rynku medialnym, dostawcy zawartości mediów i technologii, reklamodawcy. System medialny w politycznej sferze wpływu: konsekwencje czterech teorii prasy dla studiów nad relacjami mediów i polityki. Systemy medialne ujęcie porównawcze podstawowych teorii systemowych. Prawne podstawy funkcjonowania amerykańskiego i brytyjskiego systemu medialnego. Prawne podstawy funkcjonowania niemieckiego, francuskiego i rosyjskiego systemu medialnego. System medialny Hiszpanii. System medialny Włoch. System medialny krajów skandynawskich na przykładzie Szwecji i Norwegii. Mało znane systemy medialne na przykładzie (do wyboru: Irlandii, Litwy, Mołdowy, Łotwy). Systemy medialne krajów bałkańskich na przykładzie (do wyboru: Chorwacji, Serbii, Słowenii). System medialny Japonii. Główne czynniki stymulujące rozwój globalnego systemu medialnego (postęp technologiczny, działania wielkich koncernów multimedialnych, rosnąca koncentracja medialna). Zasadnicze tendencje rozwojowe globalnego systemu medialnego: specjalizacja, regionalizacja, internacjonalizacja, komercjalizacja, cyfryzacja, media alternatywne. 1. Adamowski, J., Golka, B., Stasiak - Jazukiewicz E., Wybrane zagraniczne systemy informacji masowej. Część I. Warszawa: Adamowski, J., Golka, B., Stasiak - Jazukiewicz E., Wybrane zagraniczne systemy informacji masowej. Część II. Warszawa: Dobek-Ostrowska B., Media masowe na świecie. Modele systemów medialnych i ich dynamika rozwojowa, Wrocław, Golka B., System medialny Francji, Warszawa Golka B., System medialny Stanów Zjednoczonych, Warszawa: Wybrane zagraniczne systemy medialne, pod red., J. Adamowskiego, Warszawa Adamowski J., Czwarty stan. Media masowe w pejzażu społecznym Wielkiej Brytanii, Warszawa: Mało znane systemy medialne, pod red Z. Oniszczuka, M. Gierulii, Sosnowiec Media a integracja europejska, pod red., T. Sasińskiej-Klas, A. Hess, Kraków Sajna R.,, Media hiszpańskie, Toruń: Systemy medialne krajów bałkańskich, pod red. Z. Oniszczuka, M. Gierulii, Sosnowiec Transformacje systemów medialnych w krajach Europy Środkowo-Wschodniej po 1989 roku, pod red., B. Dobek-Ostrowskiej, Wrocław