IAD (Internet Addiction Disorder) czyli uzależnienie od komputera

Transkrypt

1 IAD (Internet Addiction Disorder) czyli uzależnienie od komputera IAD (Internet Addiction Disorder) coraz częściej dotyka wielu ludzi na całym świecie. Najbardziej podatne na uzależnienia są osoby młode w szczególności dzieci i młodzież. Uzależnienie rozwija się powoli i stopniowo, zaczyna się zwykle od sporadycznego przeglądania stron www i grania w gry, po czym przechodzi w codzienne, wielogodzinne spędzanie czasu przed komputerem. Coraz bardziej niepokojące są doniesienia specjalistów dotyczące obniżania się wieku osób uzależnionych. W dobie komputerów i Internetu początkowe fazy IAD są trudne do zdiagnozowania, ponieważ zdecydowana większość społeczeństwa codziennie korzysta z udogodnień które stwarza świat wirtualny, dostarczając różnego rodzaju rozrywek m.in gier, dostęp do muzyki, filmów, a także coraz popularniejszej telewizji on-line, portali społecznościowych czy informacyjnych. Dlatego spędzanie czasu przed komputerem wydaje się czymś oczywistym i normalnym. Jednak każdy powinien umieć wyznaczyć sobie granice w jaki sposób i ile czasu spędza przed monitorem. Symptomami uzależnienia są m. in. obniżenie, stopniowo przeradzające się w zanik zainteresowania realnym otoczeniem, w tym zaniedbaniem nauki, obowiązków domowych, rodzinnych, zaburzenia relacji z innymi ludźmi, a także obniżenie i zanik łaknienia. Według najnowszych badań w Polsce ponad 20% ludzi w wieku między rokiem życia jest uzależnionych od Internetu, większą część stanowią młodzi mężczyźni. Odsetek ludzi uzależnionych jest większy w miastach niż na wsiach. Według ekspertów życie w sieci jest substytutem dla życia realnego. Ponieważ w sieci każdy może być kimś innym niż jest naprawdę, kimś kim chciałby być, a nie jest to realnie możliwe. Wirtualne życie jest często bardziej barwne i zdecydowanie prostsze, pozbawione problemów niż prawdziwe. Takie zachowanie prowadzi do bardzo poważnych zaburzeń osobowości, zacierania granicy pomiędzy życiem realnym i jego problemami, powoduje przewlekłe stany depresyjne, oraz kłopoty z koncentracją i rozdrażnienie. Zbyt długie siedzenie przed komputerem ma także negatywne skutki dla zdrowia fizycznego, może powodować wady postawy, wady wzroku, zanik mięśni biodrowych oraz nadgarstka.

2 Zasady prawidłowego korzystania z komputera przez dziecko W czasach coraz szybszego rozwoju technologicznego, coraz częściej odnotowywane jest obniżanie się wieku dzieci w którym zaczynają one korzystać z komputera. Komputer z dostępem do Internetu postrzegany jest przez rodzica jako narzędzie wspomagające naukę. Sposoby w jaki jednak ich pociechy wykorzystują sprzęt bywają niestety różne od oczekiwań rodziców, dlatego ważne jest aby określić pewne zasady. Ustawienie komputera w domu: Według zaleceń fachowców najlepszym miejscem do ustawiania komputera jest nie pokój samego dziecka, a np. salon, gabinet, czy też inne pomieszczenie w którym przebywają rodzice lub inni dorośli. Pozwala to na łatwe skontrolowanie w dowolnym momencie do jakich celów w danej chwili dziecko wykorzystuje sprzęt (np. czy nie przegląda nieodpowiednich dla siebie treści na stronach www, czy gra w odpowiednie dla prawidłowego rozwoju gry np. edukacyjne, a nie te które mogą wywoływać agresję itd). Komputer ustawiony powinien być w taki sposób aby na ekran padało jak najwięcej naturalnego światła, najlepiej bokiem do okna. Biurko i fotel powinny być dostosowane tak aby zminimalizować ryzyko powstawania wady postawy. Wyznaczenie czasu jaki dziecko spędza przed komputerem: Według bardzo doświadczonego i cenionego pedagoga Andrei Browna optymalnym czasem korzystania z komputera, dla danej grupy wiekowej jest: -dzieci do lat 7-30minut -dzieci do lat 12-1 godzina -dzieci powyżej lat 12-1,5 godziny Dobór oprogramowania: Na porządku dziennym jest korzystanie z nowości technologicznych przez dzieci, jednak bardzo ważną rzeczą jest dobór odpowiedniego oprogramowania (gier, e-booków, stron www). Najlepiej wybierać programy i gry edukacyjne, które nie tylko ułatwią przyswojenie wiedzy, ale także dają dziecku radość i zabawę, a także pobudzają jego ciekawość świata i kreatywność. Jeśli zezwalamy pociechom na korzystanie z komputera z dostępem do Internetu, warto na samym początku zainstalować oprogramowanie blokujące witryny www z treściami nieodpowiednimi dla dzieci, oraz sprawdzać historię stron jakie przegląda, w celu szybkiego wykrycia ewentualnego zagrożenia, na jakie podatne są dzieci w szczególności najmłodsze.

3 Netoholizm, czyli uzależnienie od internetu Netoholizm, czyli uzależnienie od Internetu, został przez specjalistów okrzyknięty mianem najczęstszej choroby psychicznej XXI wieku. Jak każde uzależnienie rozwija się stopniowo i wyróżnić można kilka znaczących, następujących po sobie faz postępu zaburzenia. Uzależnienie zaczyna się najczęściej od spędzania w sieci najpierw sporadycznie małej ilości czasu, następnie przez stopniow wydłużanie go, aż do chorobliwego spędzania przed ekranem wielu godzin dziennie. Możemy wyróżnić trzy fazy Netoholizmu: Faza I: Poznawanie środowiska Internetu i zaangażowanie: Zwykle zaczyna się od ostrożnego, ale budzącego fascynację korzystania z Internetu, który wykorzystywany jest sporadycznie w konkretnie ustalonym celu np. do sprawdzenia informacji, mailowania, pozyskiwaniu materiałów do nauki lub pracy, a czas spędzany przed komputerem jest prawidłowy, czyli zgodny z zaleceniami. Faza II: Zastępowanie: Coraz większe zaangażowanie przeradza się w regularne, znacznie wydłuża się czas poświęcany na przeglądanie Internetu, zanika korzystanie z komputera w ustalonym celu. Osoba uzależniona zaczyna izolować się od społeczeństwa i tzw. realnego świata, zaczyna preferować znajomości wirtualne, aktywnie uczestniczy w Internetowych dyskusjach na różne tematy, gra w gry interaktywne, ogląda filmy czy słucha muzyki online. Traci zainteresowanie innymi zajęciami, pracą, rodziną, a nawet własnym zdrowiem. Faza III: Ucieczka: Charakteryzuje się przede wszystkim zaburzeniem rytmu życia, coraz bardziej nasilające się zaniedbywanie obowiązków, w efekcie prowadzących do rozbicia i bezradności.osoba uzależniona zaczyna dostrzegać swoje zaniedbanie i zaczyna mieć poczucie winy, zaczyna sobie zdawać sprawę z problemu, jednak nie umie sobie sama z nim poradzić. Jednak jak przy każdym uzależnieniu, osobie chorej z wielkim trudem przychodzi przyznanie się innym osobom do problemu i szukaniu pomocy u innych.

4 Rodzaje zagrożeń w sieci Internet zrewolucjonizował przepływ informacji na całym świecie. Korzysta się z niego w poszukiwaniu informacji w zasadzie na każdy temat. Jednak kryje on w sobie także nieodpowiednie i niebezpieczne treści, raz wykorzystywany jest w celach przestępczych. Oto podstawowe zagrożenia jakie niesie za sobą nieodpowiednie korzystanie z internetu. Niechciane lub niebezpieczne treści: - treści prezentujące przemoc, pornografię - treści prezentujące rasizm i ksenofobię - treści nawołujące do popełnienia przestępstw - treści promujące faszystowski lub inny totalitarny ustrój państwa - treści zachęcające do prostytucji lub hazardu - treści promujące narkotyki oraz inne używki - treści zawierające elementy psychomanipulacji -szkodliwe pliki zwierające wirusy niebezpieczne oprogramowanie -materiały promocyjne tzw SPAM

5 Zjawisko nękania w sieci: -podszywanie się pod inną osobę - rejestrowanie filmów i zdjęć wbrew woli danej osoby - publikowanie lub rozsyłanie ośmieszających, kompromitujących informacji, zdjęć, filmów z użyciem Sieci - wysoki poziom anonimowości sprawcy - szybkość rozpowszechnianych materiałów kierowanych przeciwko ofierze - powszechna dostępność sieci Efekty ceyberprzemocy: - kompromitujące informacje, zdjęcia czy filmy potrafią roznieść się w Internecie w błyskawicznym tempie, a ich usuniecie często jest praktycznie niemożliwe - stałe narażenie ofiary nękania na atak, niezależnie od miejsca czy pory dnia i nocy - stosunkowo niski poziom kontroli społecznej tego typu zachowań Zagrożenia związane z publikacją danych w Internecie: -rejestrując się na różnych portalach wiele osób podaje swoje prawdziwe dane takie jak: miejsce zamieszkania, imię, nazwisko, datę urodzenia itp, które mogą być później wykorzystywane przez osoby niepowołane Łamanie prawa: Powszechnym zjawiskiem w internecie jest łamanie prawa najczęściej przejawiające się kopiowaniem i ściąganiem nielegalnych plików. Zachowanie takie są karalne.

6 Niechciane i niebezpieczne treści w sieci Treści prezentujące przemoc i pornografię: Jest to rodzaj treści które rozpowszechniane są w Internecie w coraz większej skali na przestrzenie ostatnich kilku lat. W sieci każdy może znaleść bardzo wiele stron z przekazem o charakterze pornograficznym jak i prezentujących przemoc. Mimo że publikowanie takich treści jest prawnie zakazane i karalne, probem zamiast maleć rośnie. Coraz więcej witryn zamieszcza nie tylko zdjęcia, artykuły, ale także filmy z kamer internetowych o treści, jak to zostało przyjęte dla dorosłych. Jednak surfowanie w sieci jest na tyle anonimowe, że każdy nawet osoba małoletnia może podać się za osobę która ukończyła 18lat i zrejestrować się na portale z którymi nie powinna mieć styczności. Według badań przeprowadzonych przez specjalistów kanał dystrybucji takich materiałów drogą elektroniczną zdecydowanie przewyższa sprzedaż magazynów paierowych, czy np. Płyt z nagraniami pornograficznymi. Obserwuje się także wzrost zainteresowanych osób tzw. treściami brutalnymi, w szczególności dominują tu gry komputerowe promujące agresywne zachowania, takie jak przemoc, bijatyki, czy promujące przemoc psychiczną np. Wulgarne, czy prześmiewcze komentarze. Treści promujące rasizm i ksenofobię: Treści te ściśle związane są z materiałami prezenującymi przemoc. W Internecie bez problemu można znaleźć portale z artykułami o treści rasistowskiej, nawołujących do dyskryminacji poszczególnych grup etnicznych. Na wielu forach internetowych wrą dyskusje na temat odmienności osób o innym wyznaniu, czy kolorze skóry, można przeczytać dziesiątki tysięcy komentarzy zarówno obrażliwych jaki i publikowane przez osoby broniące praw innych ludzi. Powszechnym zjawiskaiem staje się rozpowszechnianie takich treści przez użytkowników portali społecznościowych takich jak np.: facebook czy twitter, oraz wysyłanie maili propagujących przedsięwzięcia o charakterze dyskryminacyjnym. Powstanie także wiele portali antyrasistowskich, które nawołują do zaprzestania przemocy wobec mniejszości etnicznych, jednak mimo wielu kampanii społecznych problem narasta. Treści zawierające elementy psychomanipulacji, a także promujące używki: Plagą stają się portale, reklamy, czy maile zawierające treści które manipulują użytkowników sieci. Powstaje coraz więcej forów internetowych zachwalajacych używki, użytkownicy wymianiają się swoimi doświadzeniami z substancjami szodliwymi dla zdrowia, a także uzależniającymi. Opisują swoje różne historie jak to np. Narkotyki pomogły im w różnych sytuacjach np. W nauke do egzaminu, oraz cudowne specyfiki np. Na odchudzanie. Treści na

7 takich forach niejednokrotnie są nieprawdziwe, pisane przez osoby zajmujące się dystrbucją niedozwolonych substancji, które zamieszczają posty w celach reklamowych. Z roku na rok odnotowuje się coraz więcej młodych osób, które pod wpływem przeczytanych w Internecie treści zakupiły substancje niewiadomego pochodzenia, ktrych stosowanie maiło bardzo negatywne a nawet tragiczne skutki dla ich zdrowia i życia. Szkodliwe wirusy i oprogramowanie: Mianem szkodliwego oprogramowania nazywa się różnego rodzaju niebezpieczne aplikacje takie jak wirusy, trojany, robaki czy spyware. Wirus jest to szkodliwy kod, który dołącza się do zdrowych, niezarażonych plików. Podobnie jak wirus biologiczny w naturze, tak i wirus komputerowy potrzebuje nosiciela, dzięki któremu może się powielać. Jego działanie często jest destrukcyjne programów. Robak jest bardzo podobny do wirusa, jednak podstawową różnicą jest brak nosiciela jako czynnika wymaganego do reprodukcji robak potrafi się sam powielać. Głównym miejscem działania jest Internet, jednak przenoszą się także przez pamięci przenośne. Trojan (inaczej koń trojański- Jest to program, który udaje pożyteczną aplikację. Użytkownik instaluje taki program, będąc nieświadomym jego destrukcyjnego charakteru. Działanie trojana zależy wyłącznie od jego twórcy może on kasować określone pliki systemowe, przechwytywać wpisywane poprzez klawiaturę informacje lub wykorzystać komputer do wysyłania spamu. Spyware grupa programów szpiegujących działanie użytkownika. Ich głównym zadaniem jest wykradanie danych takich jak hasła, loginy, numery kart kredytowych oraz przechwytywanie wpisywanych przez klawiaturę informacji. Wszystkie te aplikacje są bardzo szkodliwe dla oprogramowania, a także bezpieczeństwa przechowywanych plików użytkowników komputerów. Metody infekowania komputerów są bardzo zróżnicowane. Jedne potrafią kopiować się na urządzenia, inne są rozsyłane poprzez pocztę elektroniczną jako załączniki lub w odnośnikach do stron WWW, po wejściu na które rozpoczyna się pobieranie złośliwego kodu. Aby minimalizować ryzyko instalacji na komputerze szkodliwych aplikacji powstało wiele tzw. Programów Antywirusowych, jednak hakerzy wymyślają coraz to nowsze metody infekcji, które odporne są na działanie programów zabezpieczających. SPAM: SPAM-jest to najbardziej powszechny sposób rozsyłania niechcianych i niebezpiecznych treści w Sieci, najczęściej przesyłany jest pocztą , lub poprzez poratale społecznościowe. Istotą spamu jest rozsyłanie dużej ilości informacji o jednakowej treści do nieznanych sobie osób. Nie ma znaczenia, jaka jest treść tych wiadomości. Aby określić wiadomość mianem spamu, musi ona spełnić trzy następujące warunki jednocześnie: 1. Treść wiadomości jest niezależna od tożsamości odbiorcy. 2. Odbiorca nie wyraził uprzedniej, zamierzonej zgody na otrzymanie tej wiadomości. 3. Treść wiadomości daje podstawę do przypuszczeń, iż nadawca wskutek jej wysłania może odnieść zyski nieproporcjonalne w stosunku do korzyści odbiorcy.

8 Pornografia- jedno z największych zagrożeń Internetu dla dzieci Pornografia w Internecie postrzegana jest jako jedno z największych zagrożeń w szególności dla dzieci. Osoby propagujące takie treści znajdują różne kanały aby dotrzeć do odbiorcy, także dzieci, nawet bez zamierzonych działań potencjalnych odbiorców w tym kierunku. Dziecko szukając informacji np. Dotyczących zaganienia do szkoły mogą bez problemu, zupełnie nieświadomie, natrafić na treści dla dorosłych. Specjaliści, psycholodzy, pedagodzy, terapeuci i seksuolodzy odnotowują bardzo negatywny wpływ pornografii na osoby, które z niej korzystają. Szczególne niebezpieczne jest oddziaływanie treści pornograficznych na nieukształtowaną psychikę dziecka. Niebezpieczeństwo tkwi w nieprawdziwym ukazywaniu roli mężczyzny i kobiety, pomiędzy którymi nie istnieje więź emocjonalna a jedynie kontakt erotyczny pozbawiony głębszych relacji. Pornografia zachęca także do podejmowania zachowań seksualnych nieakceptowanych społecznie. Pornografia nie może bowiem nie wpływać na potrzeby i pragnienia, poglądy i uczucia, postawy i zachowania jej konsumentów. Działa ona tak samo jak reklama na ludzką psychikę i zachowanie, w tym również na życie małżeńskie i rodzinne. Badanie przeprowadzone w 2008 roku na grupie 2000 osób przez firmę Gemius wraz z Fundacją Dzieci Niczyje wynika, że internet nie jest bezpiecznym miejscem dla najmłodszych. Najważniejszym wnioskiem z badań jest fakt iż wśród głównych powodów małej skuteczności walki z pornografią w sieci internauci wymieniają samych siebie. 73 proc. ankietowanych uważa, że winni temu są głównie pasywni internauci, którzy nie informują policji o przypadkach przestępstw wobec dzieci. Wśród innych powodów najczęściej podawano niewystarczające zaangażowanie dostawców usług internetowych (58 proc.), anonimowość sprawców w sieci (54 proc.), niedostateczna praca policji (50 proc.) oraz brak odpowiednich regulacji prawnych (49 proc.). Bardzo ważne jest także zaangażownie rodziców w odpowienią edukację swoich pociech jak w prawidłowy i bezpieczny sposób korzystać z Internetu, a także wykazywanie inicjatyw mających na celu kontrolę z jakich witryny odwiedzają dzieci i z kim się kontaktują w sieci.

9 Statystyki dotyczące pornografii w Internecie Jedne z najnowszych statystyk przedstawione w tym wpisie, opracowane są na podstawie analizy i obserwacji zachowań urzytkowników w sieci, wynika z nich że: Dla fraz wpisywanych w wyszukiwarkę, które związane są z tematyką pornograficzną wyskakuje ok. 3,5 miliarda wyników. Biznes pornograficzny jest najbardziej dochodowym biznesem elektronicznym, co roku w Hollywood powstaje 11 tysięcy filmów o tematyce erotycznej, to kilkadziesiąt razy mnie niż tych które produkują inne kluczowe wytwórnie filmowe. Co sekundę filmy pornograficzne zaczyna oglądać 28 tysięcy osób, co daje 1,8 miliona Internautów w ciągu minuty. Prawie 90% światowej pornografii powstaje w Stanach Zjednoczonych. Co 39 minut powstaje tam nowy film o tematyce pornograficznej. Ponad 40 milionów amerykanów systematycznie odwiedza strony bezpośrednio związane z tematyką seksualną. W 2006 roku dochody z pornografii w Internecie sięgnęły 97 milionów dolarów. Aż 43% internautów trafia co jakiś czas na strony o omawianej tematyce, a 25% fraz wpisywanych w wyszukiwarkę dotyczy właśnie tematyki pornografii. Jest to 1/4 wszystkich wpisywanych zapytań, co pokazuje jaką potęgą jest pornograficzny biznes w sieci i jakie dochody swoim twórcom przynosi. Wśród wszystkich stron internetowych aż 14% zawiera elementy związane bezpośrednio z erotyką elementy wizualne czy też filmy i oferty erotyczne dla osób pełnoletnich. Niestety w sieci pojawia się również wiele zapytań związanych z pornografią dziecięcą, a po omawiane treści sięgają coraz młodsi użytkownicy sieci. Programy filtrujące treści pornograficzne nie sprawdzają się i bardzo łatwo je usunąć. Kobiety rzadziej sięgają po pornografię w Internecie niż mężczyźni. Dotychczasowe badania pokazują, że jeden na trzech internautów sięgających po materiały pornograficzne w sieci to osoba płci żeńskiej. Aż 35% internautów przyznaje, że miało styczność z niechcianą pornografią chociażby w otrzymywanych ach, czy też reklamach i przekierowaniach linków. Pokazuje to, że każdy internauta świadomie lub nieświadomie może bez problemu trafić na strony pornograficzne.

10 Cyberprzemoc wśród dzieci i młodzieży Cyberprzemoc to inaczej przemoc z użyciem mediów elektronicznych przede wszystkim Internetu i telefonów komórkowych. Problem ten dotyczy przede wszystkim dzieci i młodzieży. Do działań określanych jako cyberprzemoc zalicza się m.in: oczernianie, straszenie poniżanie kogoś w Internecie lub przy użyciu telefonu robienie komuś zdjęć lub rejestrowanie filmów bez jego zgody publikowanie w Internecie lub rozsyłanie telefonem zdjęć, filmów lub tekstów, które kogoś obrażają lub ośmieszają podszywane się pod kogoś w Sieci Pierwsze w Polsce badania z 2007 r., poświęcone przemocy wobec dzieci i młodzieży z użyciem mediów elektronicznych, wykazały wysoką skalę tego typu doświadczeń wśród młodych internautów (12 17 lat). Okazało się, że co drugi młody człowiek (52%) miał do czynienia z przemocą werbalną w Internecie lub poprzez telefon komórkowy 47% dzieci doświadczyło wulgarnego wyzywania; 21% poniżania, ośmieszania i upokarzania, a 16% straszenia i szantażowana. 29% zgłosiło, że ktoś w sieci podawał się za nie wbrew ich woli. Ponad połowa (57%) osób w wieku była przynajmniej raz obiektem zdjęć lub filmów wykonanych wbrew ich woli. 14% dzieci zgłaszało przypadki rozpowszechniania za pośrednictwem Internetu lub GSM kompromitujących je materiałów. Sytuacje takie oceniane są przez młodych internautów jako najbardziej dotkliwe odczuwały w takich sytuacjach zdenerwowanie (66%), wstyd (33%) i strach (12%). W powyższych badaniach respondenci pytani byli o doświadczanie sytuacji przemocowych, bez uwzględnienia zawężających parametrów właściwych dla klasycznie definiowanego zjawiska cyberbullyingu. W swoich badaniach z 2010 r. Jacek Pyżalski pytał gimnazjalistów o doświadczanie i generowanie cyberbulingu, zdefiniowanego jako agresja, która miała miejsce przez dłuższy czas, była intencjonalna oraz wiązała się z przewagą sprawcy nad ofiarą. Doświadczanie mobbingu elektronicznego zadeklarowało 13% badanych. W roli sprawców wystąpiło 25,6% gimnazjalistów (11% deklaruje, że częściej niż raz).

11 W agresję elektroniczną nieco częściej angażują się chłopcy (17,2%) niż dziewczęta (11,7%). Ofiarami za to częściej od chłopców (5,1%) padają dziewczęta (8,7%). Gimnazjaliści zapytani o formy doświadczanej przemocy elektronicznej najczęściej wymieniają: nieprzyjemne SMSy (16,8%), ośmieszające wiadomo-ści na komunikatorach (16,1%), wyzwiska na czatach (13,8%), przykre komentarze na forach (13,8%) czy w profilu serwisu społecznościowym (13,5%). Z innych, charakterystycznych form przemocy rówieśniczej w sieci, młodzi internauci doświadczają m.in.: wysyłania z ich konta/telefonu/profilu w ich imieniu nieprzyjemnych informacji (7,3%), rozpowszechniania w sieci kompromitujących zdjęć z ich udziałem (5,9%), udostępniania w sieci ich prywatnych zdjęć i rozmów wbrew ich woli (4%), otrzymywania nieprzyjemnych wiadomości (4%).