RZECZPOSPOLITAPOLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B1

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITAPOLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B1 (2 1) N um er zgłoszenia: (51) Int.Cl.5: E21F 1/14 U rząd Patentow y (22) D ata zgłoszenia: R zeczypospolitej Polskiej (54)Tama wentylacyjna (43) Zgłoszenie ogłoszono: BUP 23/89 (73) Uprawniony z patentu: Kopalnia Węgla Kamiennego Marcel", Wodzisław Śl., PL (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: WUP 01/93 (72) Twórcy wynalazku: Czesław Woźnica, Rybnik, PL Stanisław Nawrat, Wodzisław Śl., PL Jerzy Pawelec, Czyżowice, PL Eugeniusz Błatoń, Wodzisław Śl., PL PL B1 (57) Tama wentyla cyjna z uchylnymi drzwiami, otwieranymi za pomocy krzywek w górniczych wyrobiskach transportowych, znamienna tym, że ma dwoje segmentowo walcowych drzwi (1) ułożyskowanych obrotowo w środkach promieni walcowych powierzchni drzwi (1) i symetrycznie względem środka otworu w obudowie (3) tamy. F i g. 1

2 Tama wentylacyjna Zastrzeżenie patentowe Tama wentylacyjna z uchylnymi drzwiami, otwieranymi za pomocą krzywek w górniczych wyrobiskach transportowych, znamienna tym, że ma dwoje segmentowo walcowych drzwi (1) ułożyskowanych obrotowo w środkach promieni walcowych powierzchni drzwi (1) i symetrycznie względem środka otworu w obudowie (3) tamy. * * * Przedmiotem wynalazku jest tama wentylacyjna z uchylnymi drzwiami otwieranymi za pomocą krzywek w górniczych wyrobiskach transportowych. Znane dotychczas górnicze tamy wentylacyjne, zabudowane w wyrobiskach do przewozu urobku czy materiałów, otwierane są mechanicznie czy pneumatycznie względnie hydraulicznie. Rozwiązania te mają jedno lub dwuskrzydłowe drzwi otwierane przy współpracy z różnego typu czujnikami albo przez bezpośrednie mechaniczne oddziaływanie środków transportowych na różnego kształtu pałąki czy krzywki, powodujące mechaniczne otwieranie drzwi. Przedstawiona w polskim opisie patentowym nr tama wentylacyjna z pałąkami ma tę wadę, że krzywkowy mechanizm musi pokonać przy otwieraniu drzwi cały napór powietrza na drzwi tamy i dlatego nie jest stosowany. Dla wyeliminowania konieczności bezpośredniego przezwyciężania sił naporu na drzwi tamy, przy ich otwieraniu, znane jest rozwiązanie tamy, polski patent nr 51168, z drzwiami przesuwanymi w poprzek wyrobiska co wymaga pokonania tylko oporu tarcia przesuwania drzwi tamy, lecz wymaga natomiast nadmiernie dużego i trudnego do utrzymania wyrobiska wraz z dodatkowym napędem i układem sterującym. Zrównoważenie sił naporu na drzwi tamy osiągnięto w znanym rozwiązaniu dwudrzwiowej tamy, polski opis patentowy nr 52663, której drzwi otwierane są mechanicznie w przeciwnych kierunkach przez przejeżdżający pojazd. Drzwi te są wzajemnie sprzężone elastycznym cięgnem, które przenosić musi bardzo dużą różnicę sił naporu powietrza, albowiem w wyniku skośnego usytuowania tamy względem osi wyrobiska powierzchnie drzwi są bardzo duże. Celem wynalazku jest rozwiązanie niezawodnie działającej tamy, a więc bez konieczności stosowania dodatkowych układów napędowych i sterujących, z otwieranymi drzwiami za pomocą krzywek, przy czym do ich otwierania nie trzeba pokonywać bezpośredniego oddziaływania na drzwi sił naporu powietrza, wynikających z różnicy depresji powietrza po obu stronach tamy. Rozwiązanie według wynalazku stanowi tama wentylacyjna z dwoma drzwiami w formie segmentowo walcowego płaszcza otwieranymi obrotowo w łożyskach, których osie obrotu, znajdujące się w środkach promieni krzywizny walcowych płaszczy, są usytuowane symetrycznie względem środka otworu w obmurzu tamy. Rozstaw osi obrotu segmentowo walcowych drzwi uwarunkowany jest szerokością toru i gabarytami wyrobiska. Otwieranie tamy dokonywane jest za pomocą krzywek jednym końcem połączonych z segmentowo walcowymi drzwiami a drugim końcem ułożyskowanych w takiej odległości od tamy i wzajemnym rozstawie aby dojeżdżające środki transportowe, w wyniku nacisku na krzywki, powodowały obrotowe otwieranie po obwodzie promienia segmentowo walcowych drzwi tamy i utrzymywały je w czasie przejazdu otwarte. Po przejechaniu transportowych środków przez tamę zamknięcie segmentowo walcowych drzwi dokonywane jest za pomocą połączonych z drzwiami giętkich cięgien oraz zawieszonych na nich ciężarków. Segmentowo walcowe drzwi w wyniku ich ułożyskowania i przesuwania po obwodzie promienia walca mogą być za pomocą niewielkiej siły otwierane poprzez krzywki i zamykane za pomocą małego ciężarka. Siła naporu powietrza, wynikająca z różnicy ciśnień po obu stronach

3 tamy, jest przenoszona przez ułożyskowanie drzwi wobec czego ich otwarcie wymaga niewielkiej siły na pokonanie oporów tarcia w łożyskach tocznych drzwi oraz na podniesienie małego ciężarka potrzebnego do zamykania drzwi. Przedmiot wynalazku uwidoczniono w przykładzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia schematycznie przekrój poziomy wyrobiska transportowego z tamą w stanie zamkniętym, fig. 2 - ten sam przekrój z tamą otwartą, a fig. 3 - przekrój pionowy wyrobiska z widokiem na tamę od strony ułożyskowania segmentowo walcowych drzwi. Przedstawiona według wynalazku tama wentylacyjna w wyrobisku transportowym ma dwoje segmentowo walcowych drzwi 1 zamocowanych w łożyskach 2 symetrycznie względem środka otworu w obudowie 3 tamy. Osie 4 łożysk 2 są zarazem środkiem promienia r segmentu walcowego płaszcza drzwi 1. Wzajemna odległość osi 4 łożysk 2 uwarunkowana jest szerokością toru i gabarytami wyrobiska. Promień krzywizny r segmentowo walcowych drzwi 1 powinien być jak największy w ramach gabarytów wyrobiska transportowego. Z segmentowo walcowymi drzwiami 1 połączone są jednym końcem krzywki 5 a ich drugie końce prowadzone są w ułożyskowaniu rolkowym 6. Otwieranie segmentowo walcowych drzwi 1 dokonywane jest za pomocą krzywek 5, na które oddziaływują przejeżdżające przez tamę środki transportowe 7, w tym przedstawiony w przykładzie kopalniany wóz. Zamykanie tamy, po zakończeniu odciskania krzywek 5 przez środki transportowe 7, powodują ciężarki 8 zawieszone na cięgnach 9 przymocowanych do segmentowo walcowych drzwi 1. Rozwiązana tama wentylacyjna budowana jest w wyrobisku transportowym tak, aby kierunek przepływu powietrza a więc i naporu na tamę był, jak przedstawiono strzałkami na rysunku, w kierunku wypukłej strony segmentowo walcowych drzwi 1. Napór powietrza, oddziaływujący na walcową powierzchnię drzwi 1 tamy, przenoszony jest w całości przez toczne łożyska 2, przez co drzwi 1 tamy mogą być otwierane i zamykane przy użyciu niewielkiej siły za pomocą krzywek 5.

4 Fig. 3

5 Fig.2

6 Fig. 1 Zakład Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz. Cena zł