Motywacja do nauki drogą do osiągnięcia sukcesu edukacyjnego.

Transkrypt

1 Motywacja do nauki drogą do osiągnięcia sukcesu edukacyjnego

2 Co decyduje o skutecznym nauczaniu? motywacja! Kogo? nauczyciela i ucznia

3 Motywowanie uczniów do nauki jest? / powinno być! priorytetem w pracy nauczyciela Nauczyciel musi pracować nad rozwojem motywacji uczniów! (i własną motywacją) co wymaga jednak z jego strony sporego wysiłku i autorefleksji

4 Motywacja nie jest czymś stałym zmienia się / jest nabywana w trakcie rozwoju człowieka.

5 Aby nauczyciel mógł motywować uczniów do pracy, sam musi tę motywację posiadać / Zależność między poziomem tych dwóch motywacji jest wprost proporcjonalna /

6 Motywacja nauczyciela powinna wypływać z chęci zaspokojenia potrzeb wyższego rzędu takich, jak: potrzeba szacunku akceptacji, uznania samorealizacji wykonywania czegoś, do czego ma się zdolności, predyspozycje i co naprawdę lubi się robić poznawcza zdobywania wiedzy, rozumienia rzeczywistości

7 Jedną z dróg podnoszenia motywacji do pracy jest doskonalenie kompetencji, czyli wiedzy i umiejętności nie tylko w zakresie nauczanego przedmiotu, ale i z psychologii, pedagogiki, dydaktyki

8 Kiedy nauczyciel jest zmotywowany do pracy? Kiedy nam chce się pracować?

9 Kiedy nam chce się pracować? Czy to też dotyczy motywacji naszych uczniów do nauki? kiedy jesteśmy wypoczęci, wyspani, najedzeni nie mamy kłopotów lubimy to robić, jest to zgodne z naszymi zainteresowaniami jesteśmy nagradzani, doceniani

10 Kiedy nam chce się pracować? Czy to też dotyczy motywacji naszych uczniów do nauki? mamy dobre warunki pracy mamy dobre samopoczucie kiedy widzimy sens, efekty naszej pracy tworzymy dobrze zgrany zespół

11 Kiedy nam chce się pracować? kiedy występuje pozytywna rywalizacja gdy czujemy, że to nam się uda kiedy możemy liczyć na pomoc kiedy nie przekracza to naszych możliwości

12 Aby zmotywować dzieci do nauki powinniśmy : utrzymywać własną motywację do pracy na odpowiednio wysokim poziomie pracować z widoczną pasją, zaangażowaniem, entuzjazmem ( w głosie i gestach )

13 Aby zmotywować dzieci do nauki powinniśmy : troski i kłopoty, zły nastrój odstawić na bok i zadbać o miłą atmosferę podczas zajęć wzbudzać sympatię, szacunek i pozytywne nastawienie do nauczanego przedmiotu

14 Aby zmotywować dzieci do nauki powinniśmy : przekonać uczniów, że lubimy ich uczyć być cierpliwi znajdować czas dla każdego traktować podmiotowo obdarzać zaufaniem oceniać obiektywnie

15 Motywacja Aby zapalać innych, trzeba samemu płonąć." Nie zapali w umysłach młodzieży płomienia wiedzy ten, kto we własnym umyśle nie nosi nawet jednej iskry."

16

17 Dobrze zmotywowani ludzie lepiej wykonują swoją pracę

18 Osoba dobrze zmotywowana: przedkłada jedne rodzaje aktywności nad inne ćwiczy zachowania i doskonali zdolności wymagane do osiągnięcia określonego celu z wytrwałością poświęca energię dla osiągnięcia celu

19 Nauczyciel powinien najpierw wzbudzić w dziecku zainteresowanie przedmiotem a dopiero następnie przystąpić do przekazywania nowej wiedzy

20 Dziecko powinno otrzymać odpowiedź m.in. na pytania: Dlaczego w jakim celu uczy się...? Gdzie w jaki sposób będzie mogło wykorzystać zdobytą wiedze i umiejętności?

21 Uczenie jest bardzo ważne, ale nie jest tak istotne jak wzbudzenie chęci do nauki

22 Ogniwa procesu kształcenia według teorii 7 ogniw W. Okonia 1. uświadamianie sobie przez uczniów celów i zadań dydaktycznych 2. poznawanie nowych faktów 3. nabywanie pojęć 4. utrwalanie wiadomości 5. przechodzenie od teorii do praktyki 6. wykonywanie zadań dydaktyczno-wytwórczych 7. kontrola i ocena wyników nauczania

23

24 Nauczyciel powinien znać i rozumieć reguły wywierania wpływu na ludzi

25 Nauczyciel powinien znać i rozumieć reguły wywierania wpływu na ludzi Najważniejsze zasady sterujące przebiegiem ludzkiego postępowania to: reguła: o wzajemności o konsekwencji działania o społecznego dowodu słuszności o lubienia o autorytetu o niedostępności

26 Reguły wpływania na ludzi Przykłady pytań do nauczycieli Czy i jak budzę zaufanie do siebie? wzajemności Czy i jak wykorzystuję w szkole zasadę przysługa za przysługę? konsekwencji działania Czy jestem w szkole konsekwentny? Jaką wartość ma dla mnie prawdomówność?

27 Reguła Przykłady pytań do nauczycieli społecznego dowodu słuszności Czy uświadamiam swoim uczniom użyteczność zdobywania wiedzy? Jak przekonuję, że warto się uczyć? lubienia Czy lubią mnie moi uczniowie? W jakim stopniu lubię swoją pracę?

28 Reguła Przykłady pytań do nauczycieli autorytetu Czy mam autorytet wśród uczniów? Czy mam zaufanie do swoich uczniów? Czy zachowuję odpowiedni dystans wobec uczniów? niedostępności Jak wywołuję pragnienie wiedzy, aby chcieli więcej wiedzieć i umieć oraz być kimś w życiu?

29

30 Pamiętajmy wszelkie ludzkie działania i ich motywy są zależne od posiadanych / wyznawanych wartości i ich hierarchii / Wychowanie i nauczanie bez wartości jest niemożliwe /

31 Należy uświadomić uczniom, że wyznawane przez nich wartości stanowią podstawę ich postępowania, są powodem uznawania czegoś za dobre lub złe / warte zainteresowania

32 Należy pokazać uczniom, że warto być, a nie tylko mieć Należy pomóc uczniom zbudować ich własny system wartości! / W tym celu konieczny jest dialog z uczniem i własny przykład /

33 Pamiętajmy nie można uczniowi nakazać być dobrym, prawym, mądrym, sprawiedliwym, ale można mu pomóc w osiąganiu tych wartości.

34

35 Podstawowe elementy które mają wzmacniać motywację wewnętrzną ( zadania nauczyciela ) = przedstawienie uczniowi jasnych, zrozumiałych kryteriów oceniania = przekonanie ucznia o celowości działania (nauki przedmiotu) = przekazanie właściwej informacji zwrotnej dotyczącej osiągnięć ucznia = zachęcenie/ przekonanie ucznia do potrzeby refleksji nad własnym uczeniem się

36 Warunki dla zaistnienia procesu motywacyjnego: Wynik czynności musi zostać oceniony jako potrzebny, pożądany Przekonanie, że pożądany wynik można w danych warunkach osiągnąć

37 Działania i postawy nauczycieli wobec uczniów wzmacniające oraz osłabiające motywację

38 Działania i postawy nauczycieli wobec uczniów wzmacniające motywację osłabiające motywację formułowanie zadań w postaci problemów wiedza w postaci gotowego produktu wzbudzanie ciekawości stosowanie utartych schematów własne zaangażowanie nauczyciel pasjonat brak głębszego zainteresowania nauczanym przedmiotem

39 wzmacniające motywację osłabiające motywację stosowanie techniki wzajemnego uczenia się, wzmacnianie interakcji współpraca z elementami rywalizacji ustalanie wspólnych celów brak wzmacniania interakcji miedzy uczniami wyłącznie indywidualizm narzucanie celów ustalanie celów indywidualnych brak celów indywidualnych

40 Działania i postawy nauczycieli wobec uczniów wzmacniające motywację osłabiające motywację okazywanie zainteresowania rezultatem nagradzanie za znaczne osiągnięcia dialog z uczniem, jasne sprecyzowanie problemu i oczekiwań tolerancja dla przekonań, odmienności otwartość na świat, ludzi, nowe idee brak zainteresowania rezultatem nagradzanie za znikome osiągnięcia brak dialogu, komfort ucznia spowodowany niezasłużoną oceną brak uznania dla odmienności, nietolerancja postawa zamknięta

41 wykorzystywanie dyskusji narzucanie zdania uczenie się przez działanie uczenie bierne umiejętności społeczne istotne dla sprawowania roli wychowawczej niski poziom umiejętności społecznych widzenie ucznia w oderwaniu od oceny szkolnej postrzeganie ucznia wyłącznie przez pryzmat oceny

42 znajomość potrzeb, zainteresowań i możliwości uczniów brak rozeznania potrzeb, zainteresowań i możliwości kreatywne wykorzystanie trudności i porażek brak wsparcia atrakcyjne lekcje zdaniem uczniów brak reakcji nauczyciela na przejawy znudzenia wykorzystywanie nowoczesnych technik podczas lekcji posługiwanie się wyłącznie tradycyjnymi technikami

43

44 Motywy uczenia się są różne i ulegają zmianom wraz z wiekiem. Na wczesnym etapie kształcenia szczególnie istotną rolę odgrywa: postawa nauczyciela, znajomość psychiki dziecka znajomość uwarunkowań środowiskowych umiejętność nawiązywania kontaktu

45 Jak motywować ucznia do uczenia się? poświęcić uczniowi trochę czasu po lekcjach stworzyć sytuację, w której uczeń może odnieść indywidualny sukces Doświadczenie sukcesu prowadzi do pozytywnej samooceny, a w konsekwencji dodaje uczniowi wiary we własne możliwości i motywuje do dalszej nauki Warto poświecić uczniowi dodatkowy czas!

46 Czynniki motywacyjne zależne od nauczyciela koloryt emocjonalny Środowisko i określona sytuacja dydaktyczna mogą być przyjemne lub nieprzyjemne Co może / powinien zrobić nauczyciel?

47 Czynniki motywacyjne zależne od nauczyciela Jakie działania może / powinien podjąć nauczyciel, aby zwiększyć motywację ucznia poziom napięcia jaki wytwarza się w uczniach podczas dążenia do osiągnięcie danego celu - zbyt łatwe zadanie (cel) / występuje małe (niewłaściwie) zaangażowanie - za trudne zadanie (cel) / zaczyna dominować stres Motywacji służy umiarkowany poziom napięcia Nauczyciel: powinien pomoc uczniom w ustanawianiu odpowiednich celów

48 Czynniki motywacyjne zależne od nauczyciela poziom poczucia sukcesu związany jest za stopniem trudności zadania i włożonym w nie wysiłkiem Nauczyciel: - powinien dostosowywać stopień trudności zadania do ucznia, - pomóc dostrzec uczniowi związki pomiędzy wkładem pracy i wysiłkiem a powodzeniem i osiągnięciami.

49 Czynniki motywacyjne zależne od nauczyciela Jakie działania może / powinien podjąć nauczyciel, aby zwiększyć motywację ucznia poziom zainteresowania związany jest z podtrzymywanie lub wzbudzaniem zainteresowania ucznia szkołą / nauką Nauczyciel: - nawiązywanie do zainteresowań uczniów - urozmaicanie nauki, np. wycieczkami, wyjściami do inscenizacjami, wizytami ciekawych ludzi,

50 Czynniki motywacyjne zależne od nauczyciela sprzężenie zwrotne informacje zwrotne: (co powinien poprawić i co wykonuje dobrze) - muszą trafić najszybciej i dotyczyć bezpośrednio czynności, - powinny kłaść nacisk na pochwały, dowartościowywać, - kierować uwagę ucznia na proces wykonywania nie tylko na rezultat czynności, w przypadku informacji o błędzie wskazywać również prawidłowo wykonane czynności.

51 Czynniki motywacyjne zależne od nauczyciela kształtowanie motywów panowania i afiliacji potrzeba zaspokojona jest jeśli uczeń czuje, że ma wpływ na swoje środowisko dydaktyczne i na zadania

52 Czynniki mające wpływ na motywację do nauki Czynniki motywacyjne związane ze szkołą - osoba nauczyciela - atmosfera w klasie - strategie i metody kształcenia stosowane przez nauczyciela Czynniki motywacyjne związane z rodziną: - sytuacja rodzinna i atmosfera domowa, - współpraca rodziców ze szkołą

53 Czynniki mające wpływ na motywację do nauki Czynniki związane z indywidualnymi predyspozycjami uczniów: - różne style poznawcze - uzdolnienia - zainteresowania i cechy rozwojowe - inteligencja, temperament - aspiracje

54

55 Techniki motywujące ucznia do nauki według Hanny Hamer

56 Techniki motywujące ucznia do nauki stwórz luźną, nieformalną atmosferę podczas lekcji, demonstruj poczucie humoru, spraw, aby nauka stała się przyjemnością szanuj odmienne zdanie uczniów i zachęcaj ich do samodzielnego, krytycznego, twórczego myślenia. staraj się być lubianym nauczycielem reaguj na potrzeby uczniów, ( np. kiedy mówią, że czegoś nie rozumieją gdy demonstrują objawy zmęczenia, zniechęcenia, znudzenia.

57 Techniki motywujące ucznia do nauki stosuj pomoce audiowizualne dostosowuj metody nauczania do stylów uczenia się uczniów dbaj, aby poziom motywacji uczniów - nie był zbyt niski (wtedy niewiele robią), - nie był za wysoki ( dochodzi do dezorganizacji myślenia i działania, zwłaszcza w sytuacjach trudnych ) obniżaj w grupie uczniów poziom napięcia i lęku ( im wyższy lęk, tym mniejsza sprawność intelektualna )

58 Techniki motywujące ucznia do nauki próbuj zaciekawiać uczniów i rozwijać ich zainteresowania Motywy poznawcze (pragnienie wiedzy i rozumienia) dają znacznie lepsze i trwalsze efekty niż egocentryczne (rywalizacja, pokazanie swojej wyższości) i zewnętrzne (nauka dla stopnia, dla rodziców, oczekuj od uczniów tego, co w nich najlepsze i mów im o tym

59 Techniki motywujące ucznia do nauki dostosuj wymagania do górnej granicy możliwości uczniów ( Niech mają poczucie osiągalności celu, ale przy dużym wysiłku ) przypominaj uczniom, że niepowodzenia i błędy to normalny etap na drodze do doskonalenia się ucz wyciągania konstruktywnych wniosków z porażek zachęcaj do odnoszenia sukcesów omawiaj konkretne korzyści, jakie można odnieść z każdej lekcji

60 Techniki motywujące ucznia do nauki chwal uczniów często; także za najdrobniejsze osiągnięcia nagradzaj współpracę przyznawaj się do błędów, okazuj, że jesteś omylny, Zwiększa to sympatię uczniów do Ciebie i modeluje zachowanie uczniów (stanowi wzór do naśladowania). utrzymuj własną motywację do pracy na wysokim poziomie bądź entuzjastyczny kontroluj własny poziom stresu

61

62 Strategie motywacyjne stosowane przez nauczycieli 62

63 Typ temperamentu Wybrane cechy sangwinik żywy, aktywny, chętny do działań, zmienny w nastrojach i planach, łatwo się zapalający do czegoś, nie jest pamiętliwy Propozycje działania nauczyciela - zapewnić wyciszenie i podtrzymywać zapał - proponować ćwiczenia ruchowe - pomóc zrozumieć przyczyny własnych zachowań - organizować wycieczki i inne ciekawe zajęcia

64 Typ temperamentu Wybrane cechy Propozycje działania nauczyciela - mówić klarownie i precyzyjnie choleryk impulsywny, gwałtowny w reakcjach, wytrwały w poczynaniach i uczuciach -budować osobisty system wartości i bardzo ostrożnie karać - proponować ćwiczenia panowania nad sobą i przeciwdziałające agresji - proponować ćwiczenia relaksacyjne z kinezjologii edukacyjnej.

65 Typ temperamentu Wybrane cechy Propozycje działania nauczyciela melancholik dość aktywny, słabo reagujący uczuciowo, niezbyt wytrwały w postanowieniach - pozwolić na refleksję i wyrażanie swojego zdania, opinii - akcentować rozwój myślenia - pokazać wielkich i odważnych ludzi - poświęcić mu trochę więcej czasu

66 Typ temperamentu Wybrane cechy Propozycje działania nauczyciela flegmatyk powolny, mało pobudliwy, opanowany i wytrwały w dążeniach i planach - wywoływać i wspierać zaradność - cierpliwie czekać na wykonanie zadania - nie żałować pochwał i dobrych ocen - wymagać wysiłku i autorefleksji