PRZEDMIOTOWY KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW

Transkrypt

1 ... pieczątka nagłówkowa szkoły... kod pracy ucznia PRZEDMIOTOWY KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW ETAP SZKOLNY Drogi Uczniu, witaj na I etapie konkursu chemicznego. Przeczytaj uważnie instrukcję i postaraj się prawidłowo odpowiedzieć na wszystkie pytania. Arkusz liczy 10 stron i zawiera 25 zadań. Przed rozpoczęciem pracy sprawdź, czy Twój test jest kompletny. Jeżeli zauważysz usterki, zgłoś komisji konkursowej. Zadania czytaj uważnie i ze zrozumieniem. Pisz tylko czarnym lub niebieskim długopisem lub piórem. W każdym zadaniu podane są cztery odpowiedzi: A, B, C, D. Tylko jedna jest poprawna. Wybierz ją i wpisz znak X zaznaczając odpowiednią literę w teście. Staraj się nie popełnić błędów przy zaznaczaniu odpowiedzi, ale jeżeli się pomylisz, otocz błędną odpowiedź kółkiem i zaznacz inną. Nie używaj korektora i kalkulatora. Możesz korzystać z tablic dołączonych do zestawu zadań. Brudnopis nie podlega ocenie. Czas pracy: 60 minut Liczba punktów możliwych do uzyskania: 25 Pracuj samodzielnie. Powodzenia! Strona 1 z 10

2 Zadanie 1. (0-1 pkt) Atomowa jednostka masy jest równa 0,166 x g. Masa cząsteczki azotu wynosi: A. 14 u B. 2, g C. 4, u D. 4, g Zadanie 2. (0-1 pkt) O tym, jaki to pierwiastek decyduje: A. liczba elektronów walencyjnych B. liczba masowa C. liczba protonów w jądrze atomu D. liczba neutronów w jądrze atomu Zadanie 3. (0-1 pkt) Izotopy to atomy tego samego pierwiastka różniące się : A. liczbą protonów B. liczbą neutronów C. liczbą elektronów D. odpowiedzi A i B są poprawne Zadanie 4. (0-1 pkt) Jądra najcięższych izotopów są: A. zazwyczaj nietrwałe B. zazwyczaj trwałe C. ulegają rozpadowi promieniotwórczemu D. odpowiedzi A i C są poprawne Zadanie 5. (0-1 pkt) Do klasyfikacji metali nie można zastosować jednego z wymienionych kryteriów : A. przewodnictwo cieplne B. przewodnictwo elektryczne C. twardość D. rozpuszczalność w wodzie Strona 2 z 10

3 Zadanie 6. (0-1 pkt) Amalgamat to stop: A. srebra z rtęcią B. sodu z rtęcią C. żelaza z rtęcią D. odpowiedzi A i B są prawidłowe Zadanie 7. (0-1 pkt) Którą z wymienionych substancji należy podziałać na blaszkę żelaza, aby otrzymać jony żelaza: A. zasadą sodową B. gorącym powietrzem C. tlenkiem żelaza D. rozcieńczonym kwasem solnym Zadanie 8. (0-1 pkt) Odważono po 1g czterech gazów: wodoru, tlenu, azotu, tlenku węgla(iv). Najmniejszą objętość zajął : A. azot B. tlenek węgla (IV) C. tlen D. wodór Zadanie 9. (0-1 pkt) Z 22,4dm 3 tlenu (mierzonego w warunkach normalnych) całkowicie przereaguje: A. 2g wodoru B. 4g wodoru C. 44,8 dm 3 wodoru D. odpowiedzi B i C są prawidłowe Strona 3 z 10

4 Zadanie 10. (0-1 pkt) Do całkowitego spalenia 3g węgla wystarczy 5,6dm 3 tlenu. 3g węgla ulegną całkowitemu spaleniu w zamkniętym naczyniu wypełnionym powietrzem o objętości : A. 5,6 dm 3 B. 16,8dm 3 C. 20dm 3 D. 30dm 3 Zadanie 11. (0-1 pkt) Zawartość procentowa tlenu w lapisie wynosi: A. 28,2% B. 63,5% C. 8,2% D. 60% Zadanie 12. (0-1 pkt) Rozpuszczalność cukru w temperaturze 70 o C wynosi 310g/100g H 2 O. W 82g nasyconego roztworu w tej temperaturze znajduje się : A. 22g cukru B. 60g cukru C. 20g wody D. 60g wody Zadanie 13. (0-1 pkt) Oranż metylowy barwi się na kolor czerwony w : A. czystej wodzie B. roztworze wodorotlenku sodu C. roztworze soli kamiennej D. kwasie solnym Strona 4 z 10

5 Zadanie 14. (0-1 pkt) Podczas reakcji tlenku miedzi (II) z węglem otrzymano gaz, który wprowadzono do wody wapiennej. Strącił się biały osad. Osad wysuszono i podziałano na niego kwasem solnym. Zaczął gwałtownie wydzielać się gaz. Gazem tym jest: A. chlorowodór B. para wodna C. tlenek węgla (II) D. tlenek węgla (IV) Zadanie 15. (0-1 pkt) Na drewno padła kropla kwasu. Po chwili pojawiło się w tym miejscu brunatne zabarwienie. Kwasem tym był: A. stężony kwas solny B. stężony kwas siarkowy (VI) C. rozcieńczony kwas solny D. rozcieńczony kwas siarkowy(vi) Zadanie 16. (0-1 pkt) Do probówki z tlenkiem miedzi (II) dodano kwasu siarkowego (VI) i mieszaninę ogrzano. Które zdanie poprawnie opisuje obserwacje: A. czarny osad zniknął, a roztwór przyjął barwę niebieską B. tlenek miedzi (II) rozpuścił się w kwasie, wydzielał się bezbarwny gaz C. czarny osad zmienił barwę na niebieską D. nie zaszły widoczne zmiany Zadanie 17. (0-1 pkt) Podczas dysocjacji elektrolitycznej azotanu (V) potasu rozerwaniu ulega wiązanie A. potas-azot B. potas-tlen C. azot-tlen D. tlen-tlen Strona 5 z 10

6 Zadanie 18. (0-1 pkt) Z ilu jonów zbudowana jest cząsteczka fosforanu (V) magnezu: A. 10 B. 2 C. 3 D. 5 Zadanie 19. (0-1 pkt) Jakie jony pozostaną w roztworze po zmieszaniu roztworu azotanu(v) srebra z roztworem kwasu solnego, gdy oba roztwory zawierają taką samą liczbę cząsteczek: A. kationy srebra i aniony azotanowe (V) B. kationy wodoru i aniony chlorkowe C. kationy srebra i aniony chlorkowe D. kationy wodoru i aniony azotanowe (V) Zadanie 20. (0-1 pkt) Jeżeli do 2 moli H 2 SO 4 wprowadzi się 2 mole NaOH to odczyn powstałego roztworu będzie: A. zasadowy B. obojętny C. kwaśny D. kwaśny, ale po ogrzaniu zmienia się na obojętny Zadanie 21. (0-1 pkt) Aby otrzymać 48% roztwór kwasu siarkowego (VI) z roztworu tego kwasu o stężeniu 96% i o gęstości d=1,836g. cm -3, nie należy: A. do 100g wody dodać 100 g kwasu B. do 200g wody dodać 200g kwasu C. do 50g kwasu dodać 50g wody D. do 300 cm 3 wody dodać 300g kwasu Strona 6 z 10

7 Zadanie 22. (0-1 pkt) Roztwór kwasu rozcieńczono niewielką ilością wody. Jakie jest ph roztworu rozcieńczonego: A. 7 B. mniejsze niż 7 C. większe niż 7 D. 6 Zadanie 23. (0-1 pkt) Podczas wykonywania doświadczeń zawsze należy zachować ostrożność. W którym zestawie znajdują się substancje szczególnie niebezpieczne w bezpośrednim kontakcie: A. brom, azot, fosfor biały B. fosfor biały, brom, chlor C. chlor, brom, siarka D. wodór, chlor, azot Zadanie 24. (0-1 pkt) Uzdatnianie wody to szereg etapów i metod. Metodami chemicznymi są: A. filtracja B. adsorpcja na węglu aktywnym C. chlorowanie i ozonowanie D. gotowanie Zadanie 25. (0-1 pkt) Ochrona powietrza to obowiązek każdego z nas. Emisji zanieczyszczeń powietrza nie można ograniczyć przez: A. montaż filtrów na kominach B. odsiarczanie węgla C. stosowanie benzyny bezołowiowej D. stosowanie benzyny ołowiowej Strona 7 z 10

8 BRUDNOPIS (nie podlega ocenie) Strona 8 z 10

9 U K Ł A D O K R E S O W Y P I E R W I A S T K Ó W C H E M I C Z N Y C H H 12Mg 2He wodór magnez hel 1,01 2 liczba atomowa 24, ,0 3Li lit 6,94 11Na sód 22,99 19K potas 39,10 37Rb rubid 85,47 55Cs cez 132,91 87Fr frans 223,02 4Be beryl 9,01 12Mg magnez 24, Ca wapń 40,08 38Sr stront 87,62 56Ba bar 137,33 88Ra rad 226,03 21Sc skand 44,96 39Y itr 88,91 La-Lu Ac-Lr Ti tytan 47,88 40Zr cyrkon 91,22 72Hf hafn 178,49 104Rf rutherford 261,1 masa atomowa [u] 23V wanad 50,94 41Nb niob 92,91 73Ta tantal 180,95 105Db dubn 262,11 24Cr chrom 51,99 42Mo molibden 95,94 74W wolfram 183,85 106Sg seaborg 263,12 25Mn mangan 54,94 43Tc technet 96,90 75Re ren 186,21 107Bh bohr 262,12 26Fe żelazo 55,85 44Ru ruten 101,07 76Os osm 190,2 108Hs has 265,1 27Co kobalt 58,93 45Rh rod 102,91 77Ir iryd 192,2 109Mt meitner 266,1 28Ni nikiel 58,69 46Pd pallad 106,42 29Cu miedź 63,55 47Ag srebro 107,87 30Zn cynk 65,38 48Cd kadm 112,41 5B bor 10,81 13Al glin 26,98 31Ga gal 69,72 49In ind 114,82 6C węgiel 12,01 14Si krzem 28,09 32Ge german 72,59 50Sn cyna 118,69 78Pt platyna 195,08 79Au złoto 196,97 80Hg rtęć 200,59 81Tl tal 204,38 82Pb ołów 207,2 110Uun 111 Uuu 112 Uub 114Uuq 7N azot 14,01 15P fosfor 30,97 33As arsen 74,92 51Sb antymon 121,75 83Bi bizmut 208,98 8O tlen 16,0 16S siarka 32,06 34Se selen 78,96 52Te tellur 127,60 84Po polon 208,98 9F fluor 19,0 17Cl chlor 35,45 35Br brom 79,9 53I jod 126,91 85At astat 209,99 10Ne neon 20,18 18Ar argon 39,95 36Kr krypton 83,8 54Xe ksenon 131,29 86Rn radon 222,02 57La lantan 138,91 89Ac aktyn 227,03 58Ce cer 140,12 90Th tor 232,04 59Pr prazeodym 140,91 91Pa protaktyn 231,04 60Nd neodym 144,24 92U uran 238,03 61Pm promet 144,91 93Np neptun 237,05 62Sm samar 150,36 94Pu pluton 244,06 63Eu europ 151,96 95Am ameryk 243,06 64Gd gadolin 157,25 96Cm kiur 247,07 65Tb terb 158,93 97Bk berkel 247,07 66Dy dysproz 162,5 98Cf kaliforn 251,08 67Ho holm 164,93 99Es einstein 252,08 68Er erb 167,26 100Fm ferm 257,09 69Tm tul 168,93 101Md mendelew 258,1 70Yb iterb 173,04 102No nobel 259,1 71Lu lutet 174,97 103Lr lorens 260,1

10 TA B E L A R O Z P U S Z C Z A L N OŚC I N I E K T Ó R Y C H S O L I I W O D O R O T L E N K Ó W W W O D Z I E OH - Cl - NO 3 - I. Szereg aktywności metali S 2- SO 3 2- SO 4 2- CO 3 2- PO 4 3- CH 3 COO - Li + R R R R R R R N R Na + R R R R R R R R R K + R R R R R R R R R NH 4 + R R R R R R R R R Ag + N N R N N T N N R Mg 2+ N R R N R N N R Ca 2+ T R R R N T N N R Cu 2+ N R R N R N N R Ba 2+ R R R R N N N N R Zn 2+ N R R N N R N N R Pb 2+ N T R N N N N N R Fe 2+ N R R N N R N N R Fe 3+ N R R N R N Al 3+ N R R R N R R substancja rozpuszczalna; T substancja trudno rozpuszczalna; N substancja praktycznie nierozpuszczalna; oznacza, że substancja nie została otrzymana lub rozkłada się w wodzie K Na Li Ca Mg Al Mn Zn Fe Sn Pb H 2 Cu Hg Ag Au Pt R O Z P U S Z C Z A L N OŚĆ N I E K T Ó R Y C H S U B S T A N C J I W Z A L EŻNOŚCI OD TEMPERATURY Substancja 0 o C Rozpuszczalność [ g / 100 g H 2 O ] 20 o C 40 o C 60 o C 80 o C 100 o C KNO 3 13,6 31,9 62,9 109,0 170,9 242,4 K 2 CO 3 158,5 167,3 181,4 202,7 230,9 268,6 K 2 SO 4 8,53 11,0 14,8 18,4 21,5 24,0 CuSO 4 24,0 35,5 53,2 81,8 131,2 139,5 NaCl 35,6 35,9 36,4 37,1 38,0 39,0 NH 4 Cl 29,4 37,1 45,8 55,3 65,7 77,0 CH 3 COONa C 12 H 22 O