Drogi Uczniu, Przed tobą test złożony z 20 zadań. Czytaj wszystko bardzo uważnie i udziel prawidłowej odpowiedzi w załączonej karcie odpowiedzi.

Transkrypt

1 B... pieczątka nagłówkowa WKK kod pracy ucznia (wpisuje uczeń) KONKURS PRZEDMIOTOWY CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW ETAP WOJEWÓDZKI Drogi Uczniu, Przed tobą test złożony z 20 zadań. Czytaj wszystko bardzo uważnie i udziel prawidłowej odpowiedzi w załączonej karcie odpowiedzi. W zadaniach 2, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16 podane są cztery odpowiedzi: A, B, C, D. Tylko jedna z nich jest poprawna. Wybierz ją i zaznacz X w karcie odpowiedzi. Zadania 1, 3, 4, 17, 18, 19, 20 należy rozwiązać w karcie odpowiedzi. Nie oddajesz arkusza z testem, możesz robić na nim robić notatki. Nie używaj korektora. Jeśli się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz znakiem X inną odpowiedź. Możesz korzystać z tablic dołączonych do zestawu zadań. Czas pracy: 90 minut Liczba punktów możliwych do uzyskania: 46 Pracuj samodzielnie. Powodzenia! Zadania etapu wojewódzkiego 1

2 Informacja do zadań Węgiel kamienny, brunatny, torf, antracyt, diament, grafit to tylko niektóre postacie, w których występuje pierwiastek węgiel. Jest on podstawowym składnikiem przyrody ożywionej. Wchodzi w skład związków warunkujących istnienie życia, ale też jest składnikiem toksycznego tlenku węgla ( II ). Znajdziemy go w cukrze i mydle, benzynie i wydychanym powietrzu. Zawartość węgla w skorupie ziemskiej wynosi około 8,7%. Bez węgla nie byłoby życia, ale bez metali nie wyobrażamy sobie życia. Szerokie zastosowanie tych pierwiastków zmusza nas do zaznajomienia się z ich właściwościami. Zadania zawarte w teście pokazują niektóre właściwości węgla, metali i ich związków. Zadanie 1 (0-2p.) Podaj położenie węgla w układzie okresowym pierwiastków, oraz liczbę elektronów walencyjnych w atomie. Zadanie 2 (0-1p.) Obowiązującą aktualnie jednostkę masy atomowej stanowi: A masy 14 B. 6 1 masy 12 6 C 6 C C masy 14 D masy 12 6 C 6 C Zadanie 3 (0-4p.) Za pomocą jakich reakcji można stwierdzić obecność węgla w: 1. sacharozie 2. etynie Podaj zwięzły opis odpowiednich doświadczeń, sformułuj obserwacje i wnioski. Zadanie 4 (0-3p.) Gdzie jest więcej atomów węgla: w 5g propanu czy w 5g propenu. Wykonaj obliczenia. Zadanie 5 (0-1p.) Ropa naftowa to: A. gęsta, oleista ciecz o barwie od brunatnej do czarnej, rozpuszczalna w wodzie B. związek chemiczny C. mieszanina węglowodorów D. oleista ciecz, zwana olejem skalnym, mieszanina jednorodna ciekłych tłuszczów Zadanie 6 (0-1p.) Dysponując 5 modelami atomów węgla i 14 modelami atomów wodoru można zbudować modele: A. 2 cząsteczek metanu i 1 cząsteczki propenu B. 1 cząsteczki butanu i 1 cząsteczki metanu C. 1 cząsteczki etanu i 1 cząsteczki propanu D. odpowiedzi A,B,C są poprawne Zadania etapu wojewódzkiego 2

3 Zadanie 7 (0-1p.) Aby odróżnić węglowodór nasycony od nienasyconego należy użyć: A. wody destylowanej B. wody bromowej C. wody wapiennej D. wody sodowej Zadanie 8 (0-1p.) Największej ilości tlenu trzeba do całkowitego spalenia: A. 1 cząsteczki propanu B. 1 cząsteczki propynu C. 1 cząsteczki propenu D. Do spalenia węglowodorów w p. A, B, C potrzeba jednakowej ilości tlenu Zadanie 9 (0-1p.) Po spaleniu 90g glukozy powstało 54g H 2 O. Ile CO 2 wydzieliło się w tej reakcji A. 13,2g B. 132g C. 264g D. 26,4g Zadanie 10 (0-1p.) Otrzymano CaSO 4 działając kwasem siarkowym ( VI ) na: I CaO, II Ca(OH) 2, III Ca, IV Ca Cl 2. Skróconym równaniem jonowym: Ca 2+ +SO 4 2- CaSO 4 można przedstawić reakcję zachodzącą w doświadczeniach: A. I, II, III B. II, IV C. I, II, IV D. I, II, III, IV Zadanie 11 (0-1p.) Właściwości redukcyjne posiada: A. Glukoza i sacharoza B. Glukoza i skrobia C. Glukoza D. Sacharoza Zadanie 12 (0-1p.) Alkohol zawierający 60% węgla w cząsteczce to: A. etanol B. propanol C. metanol D. butanol Zadanie 13 (0-1p.) Stop którego jednym ze składników jest węgiel to : A. stal B. brąz C. duraluminium D. mosiądz Zadania etapu wojewódzkiego 3

4 Zadanie 14 (0-1p.) W reakcji hydrolizy skrobii katalizator (C 6 H 10 O 5 ) n +nh 2 O n C 6 H 12 O 6 skrobia reaguje z wodą w stosunku masowym: A. 6:1 B. 3:1 C. 9:1 D. 1:1 Zadanie 15 (0-1p.) Które z wymienionych produktów nie zawierają białka: A. ser i miód B. miód i ocet C. śledzie i ocet D. fasolka i dżem Zadanie 16 (0-1p.) W roztworze sacharozy na dwie cząsteczki cukru przypada 50 cząsteczek wody. Stężenie roztworu wynosi: A. 76 % B. 43,18 % C. 4,318 % D. 7,6 % Zadanie 17 (0-9p.) Zmieszano 300cm 3 2 molowego roztworu kwasu siarkowego ( VI ) i 300cm 3 15% roztworu tego kwasu o gęstości 1,2g/cm 3. Z tak uzyskanego roztworu pobrano próbkę 30cm 3. Czy ilość kwasu zawarta w tej próbce wystarczy do przeprowadzenia reakcji z 6,5g cynku? Wykonaj obliczenia. Zadanie 18 (0-2p.) Ułóż równania podanych reakcji lub zaznacz, że reakcja nie zachodzi: 1. Zn + CuSO 4 2. Cu + ZnSO 4 Zadanie 19 (0-4p.) Wykonaj rysunek czynności doświadczalnych, jakie należy wykonać aby stwierdzić, że wodór jest reduktorem. Zapisz równanie, obserwacje i wniosek. Zadanie 20 (0-9p.) Węgiel kamienny zawiera 3,2% siarki w postaci jej związków. Podczas spalania węgla 50% siarki utlenia się do SO 2 i wydostaje do atmosfery. Tam 10% masowych SO 2 utlenia się do SO 3, który z wodą tworzy H 2 SO 4. Zanieczyszczenie środowiska związkami siarki powoduje duże straty w gospodarce. Jaką ilość żelaza może rozpuścić kwas siarkowy ( VI ), powstający w wyniku opisanych przemian po spaleniu 20 ton węgla kamiennego. Zadania etapu wojewódzkiego 4

5 U K Ł A D O K R E S O W Y P I E R W I A S T K Ó W C H E M I C Z N Y C H H 12Mg 2He wodór magnez hel 1,01 2 liczba atomowa 24, ,0 2 3Li lit 6, Na sód 22, K potas 39, Rb rubid 85, Cs cez 132, Fr frans 223,02 4Be beryl 9,01 12Mg magnez 24, Ca wapń 40,08 38Sr stront 87,62 56Ba bar 137,33 88Ra rad 226,03 21Sc skand 44,96 39Y itr 88,91 La-Lu Ac-Lr Ti tytan 47,88 40Zr cyrkon 91,22 72Hf hafn 178,49 104Rf rutherfor d 261,1 masa atomowa [u] 23V wanad 50,94 41Nb niob 92,91 73Ta tantal 180,95 105Db dubn 262,11 24Cr chrom 51,99 42Mo molibden 95,94 74W wolfram 183,85 106Sg seaborg 263,12 25Mn mangan 54,94 43Tc technet 96,90 75Re ren 186,21 107Bh bohr 262,12 26Fe żelazo 55,85 44Ru ruten 101,07 76Os osm 190,2 108Hs has 265,1 27Co kobalt 58,93 45Rh rod 102,91 77Ir iryd 192,2 109Mt meitner 266,1 28Ni nikiel 58,69 46Pd pallad 106,42 29Cu miedź 63,55 47Ag srebro 107,87 30Zn cynk 65,38 48Cd kadm 112,41 78Pt platyna 195,08 79Au złoto 196,97 80Hg rtęć 200,59 110Uun 111 Uuu 112 Uub 5B bor 10,81 13Al glin 26,98 31Ga gal 69,72 49In ind 114,82 81Tl tal 204,38 6C węgiel 12,01 14Si krzem 28,09 32Ge german 72,59 50Sn cyna 118,69 82Pb ołów 207,2 114Uuq 7N azot 14,01 15P fosfor 30,97 33As arsen 74,92 51Sb antymon 121,75 83Bi bizmut 208,98 8O tlen 16,0 16S siarka 32,06 34Se selen 78,96 52Te tellur 127,60 84Po polon 208,98 9F fluor 19,0 17Cl chlor 35,45 35Br brom 79,9 53I jod 126,91 85At astat 209,99 10Ne neon 20,18 18Ar argon 39,95 36Kr krypton 83,8 54Xe ksenon 131,29 86Rn radon 222,02 57La lantan 138,91 58Ce cer 140,12 59Pr prazeodym 60Nd neodym 144,24 61Pm promet 144,91 62Sm samar 150,36 63Eu europ 151,96 64Gd gadolin 157,25 65Tb terb 158,93 66Dy dysproz 162,5 67Ho holm 164,93 68Er erb 167,26 69Tm tul 168,93 70Yb iterb 173,04 71Lu lutet 174,97 89Ac aktyn 227,03 90Th tor 232,04 140,91 91Pa protaktyn 231,04 92U uran 238,03 93Np neptun 237,05 94Pu pluton 244,06 95Am ameryk 243,06 96Cm kiur 247,07 97Bk berkel 247,07 98Cf kaliforn 251,08 99Es einstein 252,08 100Fm ferm 257,09 101Md mendelew 258,1 102No nobel 259,1 103Lr lorens 260,1 Zadania etapu wojewódzkiego 5

6 TA B E L A R O Z P U S Z C Z A L N O Ś C I N I E K T Ó R Y C H S O L I I W O D O R O T L E N K Ó W W W O D Z I E OH - Cl - NO 3 - S 2- SO 3 2- SO 4 2- CO 3 2- PO 4 3- CH 3 COO - Li + R R R R R R R N R Na + R R R R R R R R R K + R R R R R R R R R NH 4 + R R R R R R R R R Ag + N N R N N T N N R Mg 2+ N R R N R N N R Ca 2+ T R R R N T N N R Cu 2+ N R R N R N N R Ba 2+ R R R R N N N N R Zn 2+ N R R N N R N N R Pb 2+ N T R N N N N N R Fe 2+ N R R N N R N N R Fe 3+ N R R N R N Al 3+ N R R R N R R substancja rozpuszczalna; T substancja trudno rozpuszczalna; N substancja praktycznie nierozpuszczalna; oznacza, że substancja nie została otrzymana lub rozkłada się w wodzie Szereg aktywności metali K Na Li Ca Mg Al Mn Zn Fe Sn Pb H 2 Cu Hg Ag Au Pt R O Z P U S Z C Z A L N O Ś Ć N I E K T Ó R Y C H S U B S T A N C J I W Z A L E Ż N O Ś C I O D T E M P E R A T U R Y Substancja Rozpuszczalność [ g / 100 g H 2 O ] 0 o C 20 o C 40 o C 60 o C 80 o C 100 o C KNO 3 13,6 31,9 62,9 109,0 170,9 242,4 K 2 CO 3 158,5 167,3 181,4 202,7 230,9 268,6 K 2 SO 4 8,53 11,0 14,8 18,4 21,5 24,0 CuSO 4 24,0 35,5 53,2 81,8 131,2 139,5 NaCl 35,6 35,9 36,4 37,1 38,0 39,0 NH 4 Cl 29,4 37,1 45,8 55,3 65,7 77,0 CH 3 COONa C 12 H 22 O Etap wojewódzki 6

7 KARTA ODPOWIEDZI UCZNIA Zadanie 1 KONKURS PRZEDMIOTOWY CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW ETAP WOJEWÓDZKI Nr zad. Odpowiedzi 2 A B C D 5 A B C D 6 A B C D 7 A B C D 8 A B C D 9 A B C D 10 A B C D 11 A B C D 12 A B C D 13 A B C D 14 A B C D 15 A B C D 16 A B C D Zadanie Zadanie 4 Etap wojewódzki 7

8 Zadanie Równanie reakcji Zadanie Zadanie 19 rysunek Obserwacje Wniosek Równanie Etap wojewódzki 8

9 Zadanie 20 Równania reakcji Obliczenia Etap wojewódzki 9

10 Brudnopis (nie podlega ocenie) Etap wojewódzki 10