PROGRAM PROFILAKTYKI GIMNAZJUM W BRZEZINACH 2014/2015

Transkrypt

1 PROGRAM PROFILAKTYKI GIMNAZJUM W BRZEZINACH 2014/2015 Podstawa prawna do realizacji działań profilaktycznych: Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 12 lutego 2002r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz.U. z 2002 nr 15 poz. 142 z późniejszymi zmianami) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. Nr 4 poz. 17) Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz.U. z 1994 nr 111 poz. 535 z późniejszymi zmianami) Ustawa z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jednolity - Dz.U. z 2002 r. Nr 147 poz. 1231) Ustawa z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii Dz.U. nr 179 z 2005 poz z późniejszymi zmianami) Ustawa z dnia 9 listopada 1995r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz.U. z 1996r. Nr 10, poz. 55 z późniejszymi zmianami) Ustawa z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz.U. z 2005r. Nr 180 poz z późniejszymi zmianami) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz.U. Nr 26. z 2003 r., poz. 226) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach Rządowy program na lata Bezpieczna i przyjazna szkoła Szkolne akty prawne (Program Wychowawczy Gimnazjum, Statut, regulaminy). Zatwierdzony Uchwałą Nr 2/2014/2015 Rady Rodziców Gimnazjum w Brzezinach z dnia 29 września 2014r. Przyjęty Uchwałą Nr III/11/14/15 Rady Pedagogicznej Gimnazjum w Brzezinach z dnia 7 października 2014r. strona 0 z 8

2 I. Wstęp Nadrzędnym celem działań edukacyjnych szkoły jest wszechstronny rozwój ucznia. Edukacja szkolna polega na harmonijnej realizacji przez nauczycieli zadań w zakresie nauczania, kształcenia umiejętności i wychowania. Działalność edukacyjna szkoły jest określana przez: szkolny zestaw programów nauczania program wychowawczy szkoły program profilaktyki Elementy te tworzą spójną całość, a ich przygotowanie i realizacja są zadaniem zarówno całej szkoły, jak i każdego nauczyciela. Współczesna profilaktyka naukowa wyróżnia 3 poziomy profilaktyki. Profilaktyka pierwszorzędowa adresowana jest do ogółu dzieci i młodzieży (grupy niskiego ryzyka). Głównym terenem działań jest szkoła. Profilaktyka pierwszorzędowa ma dwa cele-promocję zdrowego stylu życia oraz opóźnienie wieku inicjacji, a przez to zmniejszenie zasięgu zachowań ryzykownych (zachowania ryzykowne różne działania niosące ryzyko negatywnych konsekwencji zarówno dla zdrowia fizycznego i psychicznego jednostki, jak i dla jej otoczenia społecznego). Poprzez różne działania przekazuje się młodzieży komunikat: POCZEKAJ DO DORO- SŁOŚCI. Profilaktyka drugorzędowa adresowana jest do grupy podwyższonego ryzyka, a więc do osób, które przeszły już inicjację i u których występują liczne lub poważne problemy (osobiste, rodzinne, szkole). Celem działań jest ograniczenie głębokości i czasu trwania dysfunkcji, umożliwienie wycofania się z zachowań ryzykownych (np. poradnictwo rodzinne i indywidualne, socjoterapia). Poprzez różne działania przekazuje się młodzieży komunikat: WYCOFAJ SIĘ (dopóki jeszcze możesz). Profilaktyka trzeciorzędowa adresowana jest do grupy wysokiego ryzyka (uzależnionych).ma ona na celu przeciwdziałanie pogłębianiu się procesu chorobowego i degradacji społecznej oraz umożliwienie powrotu do normalnego życia w społeczeństwie. Głównie jest to leczenie, rehabilitacja i resocjalizacja. W szkole realizujemy głównie profilaktykę pierwszorzędową oraz drugorzędową. Na profilaktykę pierwszorzędową składają się zarówno działania wychowawczo-profilaktyczne szkoły, jak i bardziej specjalistyczne programy profilaktyczne. Najważniejsze działania własne szkoły to: stwarzanie przyjaznego klimatu (dobra komunikacja, osobowe relacje między nauczycielami i uczniami, udzielanie emocjonalnego wsparcia dzieciom i młodzieży, zwłaszcza w sytuacjach trudnych) nauczyciele stanowiący pozytywne wzorce (niepijący, niepalący, posiadający tzw. inteligencję emocjonalną) budowanie dobrej współpracy z rodzicami i pozyskiwanie ich jako sojuszników działań wychowawczych oraz profilaktycznych prowadzonych przez nauczycieli strona 1 z 8

3 II. Diagnoza środowiska szkolnego opracowana na podstawie ankiet, obserwacji, wywiadów 1) Agresja werbalna wśród dzieci i młodzieży 2) Zaburzona komunikacja w relacji uczeń uczeń, uczeń człowiek dorosły 3) Nieumiejętność polubownego rozwiązywania konfliktów 4) Grupa uczniów wagarujących 5) Grupa uczniów korzystających z używek(papierosy, alkohol, narkotyki) Ze względu na przedstawioną diagnozę działania profilaktyczne uwzględniać będą następujące strategie: 1) Informacyjno - edukacyjna nastawiona na przekazywanie informacji o zagrożeniach oraz ćwiczenie ważnych umiejętności życiowych 2) Alternatywna umożliwiająca uczniom zaspokojenie potrzeby aktywności i osiągnięć poprzez angażowanie się w jakąś pozytywną działalność 3) Specjalistyczna pomoc dla uczniów z grup ryzyka, podjęcie działań interwencyjnych. III. Cele 1. Minimalizowanie przyczyn agresji (szczególnie werbalnej) oraz kształcenie opanowania techniki radzenia sobie z agresją innych. 2. Promocja zdrowego stylu życia oraz opóźnienie wieku inicjacji (np. alkoholowej, narkotykowej) poprzez rozwijanie psychospołecznych umiejętności życiowych uczniów. 3. Przeciwdziałanie procesowi zagrożeń współczesnej cywilizacji (np. uzależnienia od środków technicznych komputer, telefony komórkowe, telewizja). 4. Kształtowanie umiejętności prospołecznych. IV. Adresat programu: Wszyscy uczniowie Gimnazjum w Brzezinach, nauczyciele, rodzice. V. Realizatorzy: Nauczyciele, psycholog szkolny, pedagog szkolny, pielęgniarka szkolna oraz zaproszeni specjaliści. VI. Miejsce realizacji: Zajęcia lekcyjne i pozalekcyjne w szkole. VII. Instytucje wspierające: 1. Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna nr 1 w Kaliszu 2. Sekcja Prewencji KMP 3. Posterunek Policji w Brzezinach 4. Urząd Gminy 5. Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna SANEPID w Kaliszu 6. Stowarzyszenie Katolicki Ruch Antynarkotyczny KARAN w Kaliszu 7. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie. VIII. Strategie i metody realizacji programu 1. Strategie informacyjne (metody): 1) pogadanka, 2) spotkanie ze specjalistami 3) prezentacja filmu pełnometrażowego, wideo, 4) wycieczka tematyczna, strona 2 z 8

4 5) praca w oparciu o tekst przewodni (książkę), 6) prezentacja teatralna i parateatralna itp. 2. Strategie edukacyjne (metody): 1) realizacja znanych programów edukacyjnych, 2) krąg uczuć, 3) rysunki, 4) drama, 5) przedstawienia, 6) burza mózgów, 7) dyskusja, 8) symulacja różnych sytuacji życiowych np.: rozwiązywanie wyimaginowanego konfliktu, 9) technika uzupełniania zdań, 10) gry i zabawy dydaktyczne, 11) praca w małych grupach, 12) metody pedagogiki zabawy, 13) happeningi, 14) uroczystości (obrzędowość szkolna) itp. 3. Strategie działań alternatywnych (metody): 1) koła zainteresowań, 2) spotkania hobbystów, 3) wycieczki, 4) festyny, 5) zajęcia i zawody sportowe itp. 4. Strategie interwencyjne (metody): 1) interwencja w środowisku domowym ucznia, 2) interwencja w środowisku szkolnym ucznia, 3) interwencja w sytuacji kryzysu rozwojowego (prowadzona przez specjalistę), 4) pomoc psychologiczna, pedagogiczna (prowadzona przez specjalistę). IX. Osiągnięcia uczestników programu 1. Uczniowie w zakresie wiedzy powinni: 1) Posiadać informacje o środkach odurzających i ich działaniu. 2) Rozumieć społeczną problematykę uzależnień i innych zaburzeń, a w szczególności ich koszty społeczne zakres i drogi rozpowszechniania się. 3) Wdrażać w swoje życie prawidłowe nawyki dbania o zdrowie 4) Posiadać pełne rozeznanie odnośnie lokalnych rozmiarów problemów psychospołecznych oraz placówek niosących pomoc. 5) Posiadać umiejętności radzenia sobie z trudnościami życiowymi. 6) Dysponować umiejętnościami w zakresie prawidłowego funkcjonowania w środowisku cyfrowym 2. W zakresie wartości uczniowie powinni: 1) Być świadomi swojej odpowiedzialności za tworzenie i zachowywanie zdrowego środowiska w domu rodzinnym, szkole, w najbliższym otoczeniu, 2) Akceptować pogląd, że społeczeństwo nie toleruje używania środków odurzających i innych zachowań niszczących zdrowie. 3) Rozwijać poczucie własnej wartości i akceptować pozytywne aspekty własnego dojrzewania i rozwoju. 3. Rodzice winni: 1) Mieć jasno ustalony i akceptowany przez dziecko system norm, wartości i zasad. strona 3 z 8

5 2) Aktywnie współpracować ze szkołą, dzieląc odpowiedzialność za podejmowane wspólnie oddziaływania profilaktyczno-wychowawcze i opiekuńcze. 3) Dostarczać wzorców zdrowego stylu życia i alternatywnych form spędzania czasu wolnego. 4) Kształtować poczucie własnej wartości u dziecka, okazywać jemu miłość i szacunek 5) Posiadać wiedzę na temat potrzeb rozwojowych dzieci oraz zagrożeń i możliwości przeciwdziałania im 4. Nauczyciele powinni: 1) Posiadać aktualną wiedzę na temat profilaktyki 2) Dostarczać wzorców konstruktywnego stylu życia 3) Posiadać umiejętność pozwalającą na utrzymywanie osobowych relacji z uczniem 4) Posiadać umiejętność mobilizowania uczniów i rodziców do włączania się w program profilaktyki X. Ewaluacja szkolnego programu profilaktyki 1. Cel główny ewaluacji: 1) Podniesienie efektywności pracy profilaktycznej szkoły. 2. Cele szczegółowe ewaluacji: 1) Uzyskanie informacji o przebiegu realizacji programu profilaktyki 2) Poznanie ewentualnych trudności i niedociągnięć, które pojawią się w trakcie realizacji programu. 3) Dokonanie oceny w zakresie wiedzy i umiejętności nabytych przez uczestników programu. 3. Obiekt ewaluacji: 1) Funkcjonowanie programu profilaktyki w środowisku szkolnym 4. Kryteria ewaluacji: 1) Zgodność efektów programu z założonymi celami. 2) Zgodność z obowiązującymi przepisami. 5. Pytania kluczowe 1) Czy szkolny program profilaktyki uwzględnia właściwe przepisy prawa oświatowego? 2) Jaki jest stopień znajomości szkolnego programu profilaktyki wśród uczniów, nauczycieli i rodziców? 3) Czy cele i zadania szkolnego programu profilaktyki są realizowane przez uczniów, nauczycieli, rodziców? 4) W jaki sposób przebiega realizacja celów i zadań szkolnego programu profilaktyki? 5) W jaki sposób szkolny program profilaktyki wpływa na rozwój ucznia, jego funkcjonowanie w środowisku szkolnym i pozaszkolnym. 6. Metody zdobywania informacji: 1) Analiza dokumentacji szkolnej (dzienników lekcyjnych, arkuszy ocen, zeszytów uwag). 2) Badania kwestionariuszowe ankieta i jej analiza. 3) Wywiad z wybranymi osobami. 4) Obserwacja. 7. Próba: 1) Wybrani losowo nauczyciele, rodzice, uczniowie. 8. Monitorowanie strona 4 z 8

6 1) Dokonywane będzie przez zespół ds. szkolnego programu profilaktyki zgodnie z planem nadzoru pedagogicznego, z wykorzystaniem wybranych metod zdobywania informacji. 9. Raport 1) Pisemny do wiadomości rady pedagogicznej, rady rodziców oraz samorządu szkolnego (opracowanie i prezentacja wyników badań). XI. Program profilaktyki obejmuje 4 obszary: 1. Wychowanie 2. Bezpieczeństwo 3. Uzależnienia 4. Zdrowie XII. Program jest dostosowany do potrzeb rozwojowych ucznia oraz potrzeb środowiska szkolnego. Ma charakter otwarty, może być poddany modyfikacjom. strona 5 z 8

7 HARMONOGRAM DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH w roku szkolnym 2014/2015 Lp. Działania Termin Odpowiedzialny Współodpowiedzialny 1. Analiza sytuacji wychowawczej szkoły IX-X pedagog wychowawcy 2. Możliwość uczestniczenia uczniów w zajęciach pozalekcyjnych w ramach godzin z art. 42 ust. 2 pkt. 2 ustawy KN cały rok dyrektor pedagog 3. Organizowanie i udzielanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkole cały rok pedagog wychowawcy Konsekwentne stosowanie procedur reagowania w sytuacjach kryzysowych, w tym związanych z wystąpieniem przemocy w szkole. Propagowanie rozwijania umiejętności wychowawczych na zebraniach dla rodziców Udostępnianie pomocy psychologicznopedagogicznej wszystkim uczniom, rodzicom i nauczycielom Podnoszenie kompetencji wychowawczych nauczycieli i wychowawców w zakresie profilaktyki uzależnień Upowszechnianie materiałów edukacyjnych dla uczniów i rodziców dotyczących bezpiecznego korzystania z Internetu Organizacja warsztatów integracyjnych w klasach pierwszych Realizacja Wielkopolskiego Programu Bezpieczna Szkoła spotkanie z prokuratorem na temat odpowiedzialności prawnej nieletnich. spotkanie z przedstawicielem Policji na temat bezpieczeństwa w ruchu drogowym Stop agresji i przemocy - działania realizowane na lekcjach do dyspozycji wychowawcy Zabezpieczanie szkoły przed handlarzami narkotyków i innymi niepożądanymi osobami /zamykanie szkoły, kontrola wejść, monitoring/ Wzmacnianie dyżurów międzylekcyjnych oraz dodatkowych, pełnionych przez rodziców podczas imprez szkolnych (dyskoteki) Rozwijanie umiejętności psychologicznych wśród młodzieży /np. asertywność, rozwiązywanie konfliktów, radzenie sobie ze stresem/ cały rok pedagog wychowawcy XI, I, V cały rok XI Rada szkoleniowa cały rok psycholog psycholog pedagog psycholog pedagog i wychowawcy pedagog i wychowawcy nauczyciele pedagog i wychowawcy X psycholog wychowawcy III, V pedagog wychowawcy X, V psycholog pedagog cały rok dyrektor woźny cały rok dyrektor wychowawcy zgodnie z planem pracy wychowawcy i wychowania do życia w rodzinie pedagog nauczyciele i wychowawcy strona 6 z 8

8 Realizacja profesjonalnych programów profilaktycznych zgodnie z Gminnym Programem Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Organizacja spotkań dla rodziców na temat uzależnień/przedstawiciele policji, KARANU/ Realizacja programów profilaktycznych organizowanych przez Powiatową Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Kaliszu Organizacja kursu pierwszej pomocy przedmedycznej Propagowanie wszelkich zachowań prozdrowotnych Podejmowanie działań w celu zwiększenia zaangażowania uczniów w zajęcia wychowania fizycznego XII, II XI, I, V wg harmonogramu III cały rok cały rok pedagog pedagog Agnieszka Kopeć Agnieszka Kopeć Agnieszka Kopeć Monika Szmaj Sylwia Melka Roman Szeląg wychowawcy klas Kataryna Garncarz (pielęgniarka szkolna) Artur Nawrocik Kataryna Garncarz (pielęgniarka szkolna) wszyscy nauczyciele nauczyciele wychowania fizycznego strona 7 z 8