PROGRAM PROFILAKTYKI GIMNAZJUM W BRZEZINACH

Transkrypt

1 PROGRAM PROFILAKTYKI GIMNAZJUM W BRZEZINACH w roku szkolnym 2015/2016 Zatwierdzony Uchwałą Rady Rodziców nr I/2015/2016 z dnia r. Chwała rady pedagogicznej nr III/15/15/16 z dnia r.

2 Podstawa prawna do realizacji działań profilaktycznych: Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (z późniejszymi zmianami) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. (Dz. U. Nr 51 poz. 458 z póź. zmianami) w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 lipca 2015 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedosto sowaniem społecznym Rozporządzenie MEN z dnia roku w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii. Ustawa o systemie oświaty z dn. 7 września 1991r. z póź, zm. Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z dnia 19 sierpnia 1994 roku Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dnia 26 października 1982 roku z póź, zm. Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005 roku z póź, zm. Ustawa o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu z dnia 9 listopada 1995 roku. z póź, zm. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie z póź, zm. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej Konwencja o Prawach Dziecka Rządowego programu na lata Bezpieczna i przyjazna szkoła Szkolne akty prawne (program wychowawczy szkoły, statut, regulaminy).

3 Spis treści I. Wstęp II. III. Diagnoza środowiska szkolnego Cele IV. Adresat programu: V. Realizatorzy: VI. Miejsce realizacji: VII. Instytucje wspierające: VIII. Strategie i metody realizacji programu IX. Osiągnięcia uczestników programu X. Ewaluacja szkolnego programu profilaktyki XI. Harmonogram Program profilaktyki I. Wstęp

4 Nadrzędnym celem działań edukacyjnych szkoły jest wszechstronny rozwój ucznia. Edukacja szkolna polega na harmonijnej realizacji przez nauczycieli zadań w zakresie nauczania, kształcenia umiejętności i wychowania. Działalność edukacyjna szkoły jest określana przez: szkolny zestaw programów nauczania program wychowawczy szkoły program profilaktyki Elementy te tworzą spójną całość, a ich przygotowanie i realizacja są zadaniem za-równo całej szkoły, jak i każdego nauczyciela. Działalność profilaktyczna w szkole i placówce polega na realizowaniu działań z zakresu profilaktyki uniwersalnej, selektywnej i wskazującej. Zachowania ryzykowne związane z używaniem środków odurzających, substancji psychotropowych, środków zastępczych, nowych substancji psychoaktywnych przez uczniów i wychowanków, charakteryzujących się nieprzestrzeganiem przyjętych dla danego wieku zwyczajowych norm i wymagań, niosących ryzyko negatywnych konsekwencji dla zdrowia fizycznego i psychicznego ucznia lub wychowanka oraz jego otoczenia społecznego. Profilaktyka uniwersalna wspieranie wszystkich uczniów i wychowanków w prawidłowym rozwoju i zdrowym stylu życia oraz podejmowanie działań, których celem jest ograniczanie zachowań ryzykownych niezależnie od poziomu ryzyka używania przez nich środków i substancji psychoaktywnych. Profilaktyka selektywna wspieranie uczniów i wychowanków, którzy ze względu na swoją sytuację rodzinną, środowiskową lub uwarunkowania biologiczne są w wyższym stopniu narażeni na rozwój zachowań ryzykownych;: Profilaktyka wskazująca wspieranie uczniów i wychowanków, u których rozpoznano wczesne objawy używania środków i substancji, psychoaktywnych, lub występowania innych zachowań ryzykownych, które nie zostały zdiagnozowane jako zaburzenia lub choroby wymagające leczenia. Najważniejsze działania własne szkoły to: stwarzanie przyjaznego klimatu /dobra komunikacja, osobowe relacje między nauczycielami i uczniami, udzielanie emocjonalnego wsparcia dzieciom i młodzieży, zwłaszcza w sytuacjach trudnych/ nauczyciele stanowiący pozytywne wzorce /niepijący, niepalący, posiadający tzw. inteligencję emocjonalną/ budowanie dobrej współpracy z rodzicami i pozyskiwanie ich jako sojuszników działań wychowawczych oraz profilaktycznych prowadzonych przez nauczycieli II. Diagnoza środowiska szkolnego opracowana na podstawie ankiet, obserwacji, wywiadów Agresja wśród dzieci i młodzieży Zaburzona komunikacja w relacji uczeń uczeń, uczeń człowiek dorosły Nieumiejętność polubownego rozwiązywania konfliktów

5 Coraz mniejsza pomoc ze strony rodziców Grupa uczniów wagarujących Grupa uczniów korzystających z używek(papierosy, alkohol, narkotyki) Ze względu na przedstawioną diagnozę działania profilaktyczne uwzględniać będą następujące strategie: Informacyjno - edukacyjna nastawiona na przekazywanie informacji o zagrożeniach oraz ćwiczenie ważnych umiejętności życiowych Alternatywna umożliwiająca uczniom zaspokojenie potrzeby aktywności i osiągnięć poprzez angażowanie się w jakąś pozytywną działalność Specjalistyczna pomoc dla uczniów z grup ryzyka, podjęcie działań interwencyjnych. III. Cele 1. Minimalizowanie przyczyn agresji (szczególnie werbalnej) oraz kształcenie opanowania techniki radzenia sobie z agresją innych. 2. Promocja zdrowego stylu życia oraz opóźnienie wieku inicjacji (np. alkoholowej, narkotykowej) poprzez rozwijanie psychospołecznych umiejętności życiowych uczniów. IV. Adresat programu: Wszyscy uczniowie Gimnazjum w Brzezinach, nauczyciele, rodzice V. Realizatorzy: 1. Wychowawcy klas: dokonuje diagnozy klasy w celu zaplanowania oddziaływań wychowawczoprofilaktycznych; prowadzi lekcje wychowawcze zgodnie z opracowaną na początku roku szkolnego tematyką uwzględniającą zagadnienia zawarte w szkolnym programie profilaktyki; każdorazowo reaguje na dostrzeżone pozytywne i negatywne zachowania uczniów; indywidualnie rozmawia z wychowankami sprawującymi trudności wychowawcze diagnozując przyczyny niewłaściwych zachowań w celu zaplanowania odpowiednich oddziaływań; kieruje ucznia na zajęcia indywidualne lub grupowe umożliwiające rozwiązanie jego problemów; zaprasza do klasy pedagoga, psychologa do prowadzenia zajęć wychowawczych; analizuje wyniki nauczania i frekwencję uczniów na zajęciach szkolnych; kontaktuje się z rodzicami i prawnymi opiekunami uczniów poprzez wywiadówki, indywidualne spotkania w domu wychowanka lub na terenie szkoły, korespondencję w formie listu, kontakt telefoniczny; bierze udział w pracach zespołów wychowawczych, analizując zachowania uczniów podejmujących zachowania ryzykowne; ustala ocenę z zachowana po konsultacji z uczniami i innymi nauczycielami uwzględniając punktowy system oceniania zachowania. 2. Nauczyciele: wspomagają wychowawców w systematycznych oddziaływaniach wychowawczoprofilaktycznych prowadzonych w ramach zajęć obowiązkowych i dodatkowych; wprowadzają do tematyki swoich przedmiotów elementy programu profilaktyki; współpracują z wychowawcami, pedagogiem i psychologiem pracującymi w szkole w celu wspólnego diagnozowania i naprawiania niepożądanych zachowań uczniów;

6 stwarzają uczniom atmosferę i warunki pracy sprzyjające pokonywaniu trudności i niezbędne do prawidłowego rozwoju. 3. Pedagog szkolny, psycholog: współpracuje z wychowawcami, nauczycielami w podejmowaniu działań o charakterze profilaktycznym; prowadzi indywidualne rozmowy z wychowawcami, uczniami, rodzicami; współpracuje z rodzicami włączając ich w rozwiązywanie problemów wychowawczych; otacza opieką uczniów z rodzin o niskim statusie materialnym, niewydolnych wychowawczo; współpracuje z instytucjami i organizacjami podejmującymi działania na rzecz dzieci i rodzin; informuje Radę Pedagogiczną o podejmowanych działaniach wychowawczych i profilaktycznych. 4. Nauczyciel prowadzący zajęcia z wychowania do życia w rodzinie: uczy umiejętności poznawania siebie, samoakceptacji; buduje więzi osobowe - koleżeństwo, przyjaźń, miłość; przygotowuje uczniów do pełnienia ról małżeńskich i rodzicielskich poprzez odkrywanie i akceptowanie swojej płciowości; prowadzi profilaktykę HIV/AIDS. 5. Wychowawca świetlicy: organizuje czas wolny uczniom poprzez zajęcia pozalekcyjne; współpracuje z pedagogiem, psychologiem, wychowawcami i nauczycielami w podejmowaniu działań o charakterze profilaktycznym wspiera rodziców uczniów z problemami edukacyjnymi i wychowawczymi. 6. Samorząd Uczniowski: pomaga w organizowaniu działań profilaktycznych szkoły; jest współtwórcą procedur, regulaminów obejmujących tematykę wychowawczą i profilaktyczną realizowaną w szkole; wskazuje zagrożenia i niebezpieczeństwa pojawiające się w szkole oraz możliwości ich usunięcia; współorganizuje zajęcia pozalekcyjne, imprezy szkolne. VI. Miejsce realizacji: Zajęcia lekcyjne i pozalekcyjne w szkole. VII. Instytucje wspierające: Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Brzezinach Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Komenda Policji w Kaliszu Sąd Rejonowy w Kaliszu Wydział Rodzinny i Nieletnich; Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna nr 1 w Kaliszu Stowarzyszenie Karan VIII. Strategie i metody realizacji programu Strategie informacyjne (metody): pogadanka, spotkanie ze specjalistami

7 prezentacja filmu pełnometrażowego, wideo, wycieczka tematyczna, praca w oparciu o tekst przewodni (książkę), prezentacja teatralna i parateatralna itp. Strategie edukacyjne (metody): realizacja znanych programów edukacyjnych, krąg uczuć, rysunki, drama, przedstawienia, burza mózgów, dyskusja, symulacja różnych sytuacji życiowych np.: rozwiązywanie wyimaginowanego konfliktu, technika uzupełniania zdań, gry i zabawy dydaktyczne, praca w małych grupach, metody pedagogiki zabawy, happeningi, uroczystości (obrzędowość szkolna) itp. Strategie działań alternatywnych (metody): koła zainteresowań, spotkania hobbystów, wycieczki, festyny, zajęcia i zawody sportowe itp. Strategie interwencyjne (metody): interwencja w środowisku domowym ucznia, interwencja w środowisku szkolnym ucznia, interwencja w sytuacji kryzysu rozwojowego (prowadzona przez specjalistę), pomoc psychologiczna, pedagogiczna (prowadzona przez specjalistę), IX. Osiągnięcia uczestników programu Uczniowie w zakresie wiedzy powinni: Posiadać informacje o środkach psychoaktywnych i ich działaniu Rozumieć społeczną problematykę uzależnień i innych zaburzeń, a w szczególności ich koszty społeczne zakres i drogi rozpowszechniania się Rozumieć istotę działania i wpływu środków masowej informacji na zachowanie człowieka /zwłaszcza dzieci i młodzieży/ Posiadać pełne rozeznanie odnośnie lokalnych rozmiarów problemów psychospołecznych oraz placówek niosących pomoc Posiadać umiejętności radzenia sobie z trudnościami życiowymi. W zakresie wartości uczniowie powinni: Być świadomi swojej odpowiedzialności za tworzenie i zachowywanie zdrowego środowiska w domu rodzinnym, szkole, w najbliższym otoczeniu

8 Akceptować pogląd, że społeczeństwo nie toleruje używania środków odurzających i innych zachowań niszczących zdrowie Rozwijać poczucie własnej wartości i akceptować pozytywne aspekty własnego dojrzewania i rozwoju Rodzice winni: Mieć jasno ustalony i akceptowany przez dziecko system norm, wartości i zasad Aktywnie współpracować ze szkołą, dzieląc odpowiedzialność za podejmowane wspólnie oddziaływania profilaktyczno-wychowawcze i opiekuńcze Dostarczać wzorców zdrowego stylu życia i alternatywnych form spędzania czasu wolnego Kształtować poczucie własnej wartości u dziecka, okazywać jemu miłość i szacunek Posiadać wiedzę na temat potrzeb rozwojowych dzieci oraz zagrożeń i możliwości przeciwdziałania im Nauczyciele powinni: Posiadać aktualną wiedzę na temat profilaktyki Dostarczać wzorców konstruktywnego stylu życia Posiadać umiejętność pozwalającą na utrzymywanie osobowych relacji z uczniem Posiadać umiejętność mobilizowania uczniów i rodziców do włączania się w program profilaktyki X. Ewaluacja szkolnego programu profilaktyki Cel główny ewaluacji: Podniesienie efektywności pracy profilaktycznej szkoły. Cele szczegółowe ewaluacji: Uzyskanie informacji o przebiegu realizacji programu profilaktyki Poznanie ewentualnych trudności i niedociągnięć, które pojawią się w trakcie realizacji programu. Dokonanie oceny w zakresie wiedzy i umiejętności nabytych przez uczestników programu. Obiekt ewaluacji: Funkcjonowanie programu profilaktyki w środowisku szkolnym Kryteria ewaluacji: Zgodność efektów programu z założonymi celami. Zgodność z obowiązującymi przepisami. Pytania kluczowe Czy szkolny program profilaktyki uwzględnia właściwe przepisy prawa oświatowego? Jaki jest stopień znajomości szkolnego programu profilaktyki wśród uczniów, nauczycieli i rodziców? Czy cele i zadania szkolnego programu profilaktyki są realizowane przez uczniów, nauczycieli, rodziców? W jaki sposób przebiega realizacja celów i zadań szkolnego programu profilaktyki? W jaki sposób szkolny program profilaktyki wpływa na rozwój ucznia, jego funkcjonowanie w środowisku szkolnym i pozaszkolnym. Metody zdobywania informacji: Analiza dokumentacji szkolnej (dzienników lekcyjnych, arkuszy ocen, zeszytów uwag).

9 Badania kwestionariuszowe ankieta i jej analiza. Wywiad z wybranymi osobami. Obserwacja. Próba: Wybrani losowo nauczyciele, rodzice, uczniowie. Monitorowanie Dokonywanie będzie przez zespół ds. szkolnego programu profilaktyki na koniec każdego semestru, z wykorzystaniem wybranych metod zdobywania informacji. Raport Pisemny do wiadomości rady pedagogicznej, rady rodziców oraz samorządu szkolnego (opracowanie i prezentacja wyników badań).

10 HARMONOGRAM DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH w roku szkolnym 2015/2016 Lp. 1. Działania Termin Odpowiedzialny Współodpowiedzialny Analiza sytuacji wychowawczej szkoły IX-X pedagog 2. Możliwość uczestniczenia uczniów w zajęciach pozalekcyjnych w ramach godzin z art.42.ust.2pkt.2 ustawy KN cały rok dyrektor pedagog 3. Organizowanie u udzielanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkole cały rok pedagog 4. Konsekwentne stosowanie procedur reagowania w sytuacjach kryzysowych, w tym związanych z wystąpieniem przemocy w szkole Cały rok pedagog 5. Propagowanie rozwijanie umiejętności wychowawczych na zebraniach dla rodziców XI, II, IV psycholog i pedagog 6. Udostępnianie pomocy psychologiczno-pedagogicznej wszystkim uczniom, rodzicom i nauczycielom cały rok Psycholog

11 pedagog 7. Podnoszenie kompetencji wychowawczych nauczycieli i wychowawców w zakresie profilaktyki uzależnień rada szkoleniowa 8. Upowszechnianie materiałów edukacyjnych dla uczniów i rodziców dotyczących bezpiecznego korzystania z Internetu cały rok pedagog i psycholog Wychowawcy Nauczyciele informatyki 9. Organizacja warsztatów integracyjnych w klasach pierwszych X psycholog Realizacja Wielkopolskiego Programu Bezpieczna Szkoła spotkanie z policjantem z Wydziału Prewencji KM policji w Kaliszu na temat odpowiedzialności prawnej nieletnich. - spotkanie z przedstawicielem Policji na temat bezpieczeństwa w ruchu drogowym III V pedagog 11. Stop agresji i przemocy - działania realizowane na lekcjach do dyspozycji X, V psycholog klas pedagog 12. Zabezpieczanie szkoły przed handlarzami narkotyków i innymi niepożądanymi osobami /zamykanie szkoły, kontrola wejść, monitoring/ cały rok dyrektor woźny 13. Wzmacnianie dyżurów międzylekcyjnych oraz dodatkowych, pełnionych przez rodziców podczas imprez szkolnych (dyskoteki) cały rok wicedyrektor

12 14. Rozwijanie umiejętności społecznych wśród uczniów/np. asertywność, rozwiązywanie konfliktów, zgodnie z planem pracy i WDŻ psycholog nauczyciele i 15. Kształtowanie u uczniów umiejętności życiowych, w szczególności samokontroli, radzenia sobie ze stresem, rozpoznawania i wyrażania własnych emocji; cały rok psycholog Prowadzenie wewnątrzszkolnego doskonalenia kompetencji nauczycieli i wychowawców w zakresie rozpoznawania wczesnych objawów używania środków i substancji, o których mowa w 1 ust. 2, oraz podejmowania szkolnej interwencji profilaktycznej Doskonalenie kompetencji nauczycieli i wychowawców w zakresie profilaktyki używania środków i substancji, o których mowa w 1 ust. 2, norm rozwojowych i zaburzeń zdrowia psychicznego wieku rozwojowego. cały rok psycholog cały rok psycholog 18. Realizacja profesjonalnych programów profilaktycznych zgodne z Gminnym Programem Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych XII, II pedagog Przedstawiciel KARANU 19. Organizacja spotkań dla rodziców na temat uzależnień /przedstawiciele policji, KARANU/ X, IV IV pedagog klas 20. Realizacja programu profilaktycznego Narkotyki? To bez sensu V pedagog psycholog 21. Realizacja programów profilaktycznych organizowanych przez Powiatową Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Kaliszu /np. Bądźmy zdrowi - wg harmonogramu Pielęgniarka szkolna Nauczyciele wychowania

13 wiemy więc działamy, Trzymaj formę, Znajdź właściwe rozwiązanie / fizycznego 22. Organizacja kursu pierwszej pomocy przedmedycznej III nauczyciele wychowania fizycznego A. Nawrocik 23. Propagowanie wszelkich zachowań prozdrowotnych, zdobycie przez ucznia i wiedzy i umiejętności pozwalających na prowadzenie zdrowego stylu życia cały rok pielęgniarka wszyscy nauczyciele 24. Aktywne uczestnictwo w zajęciach z kultury fizycznej cały rok nauczyciele wychowania fizycznego