Kierunek Niemcy Przewodnik dla zagranicznych studentów

Transkrypt

1 Kierunek Niemcy Przewodnik dla zagranicznych studentów

2 StudiawNiemczech? Goracopolecam! Dorota Iwaszczuk z Polski jest studentka studiów doktoranckich na kierunku Geodezja na Technische Universität München. Plakat powstał w Monachium i przedstawia zdjęcie termograficzne Katedry Najświętszej Marii Panny.

3 Kierunek Niemcy Przewodnik dla zagranicznych studentów wydanie piąte

4 Wydawca DAAD Deutscher Akademischer Austauschdienst German Academic Exchange Service Kennedyallee 50, Bonn (Deutschland) Referat: Informationen für Ausländer zum Bildungs- und Forschungsstandort Deutschland, Kampagnen Koordynacja projektu dr Ursula Egyptien Gad, Anne Münkel, Silvia Schmid Tekst dr Dagmar Giersberg, Bonn Tłumaczenie Arkadiusz Jasiński Redakcja Łukasz Wołosz, Przedstawicielstwo DAAD w Warszawie Układ typograficzny i łamanie LPG Loewenstern Padberg GbR, Bonn Zdjęcia Norbert Hüttermann, Düsseldorf Druk Warlich Druck Meckenheim GmbH, Meckenheim klimaneutral natureoffice.com DE gedruckt Nakład Maj DAAD Publikacja została dofinansowana przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych RFN.

5 Kierunek Niemcy 3 Spis treści 5 Prawie u celu 6 Chętnie Ci pomożemy! 8 Czym zajmuje się DAAD? 9 Studia w Niemczech 10 Plany i przygotowania 12 Typy uczelni, kierunki studiów, rodzaje dyplomów 17 Przyjęcie na studia 22 Koszt i finansowanie pobytu 28 Aplikacja na studia 33 Struktura organizacyjna uczelni 42 Lista kontrolna: Co należy załatwić przed wyjazdem? 44 Lista kontrolna: Co koniecznie trzeba spakować? 47 Życie (studenckie) w Niemczech 48 Krótki przewodnik po Niemczech 56 Niezbędne formalności 63 Wsparcie i osoby kontaktowe na miejscu 73 Mieszkanie 81 Opieka medyczna 88 Pieniądze i konto w banku 94 Praktyki zawodowe 97 Praca dorywcza 100 Język 108 Telefon, internet, poczta

6 4 Kierunek Niemcy 116 Święta i uroczystości 120 Rozrywka i czas wolny 131 Życie towarzyskie 139 Pogoda i ubranie 141 Jedzenie i picie 149 Korzystne zakupy 154 Ochrona środowiska 160 Równouprawnienie i tolerancja 162 Bezpieczeństwo 164 Mobilność i podróżowanie 176 A to Niemcy właśnie! 182 Mapka miast uniwersyteckich

7 Prawie u celu 5 To świetnie, że chcesz studiować w Niemczech! Wielu młodych ludzi na całym świecie decyduje się wyjechać na studia właśnie do Niemiec. Obecnie więcej niż 10 procent studentów niemieckich uczelni to studenci zagraniczni jest ich ponad ! Nie musisz się zatem obawiać, że będziesz się jakoś wyróżniał pod tym względem. Z pewnością nasuwa Ci się jednak wiele pytań. Dlatego bardzo przyda Ci się książeczka, którą trzymasz teraz w ręku. Znajdziesz tu odpowiedzi na dużą część Twoich pytań oraz wiele dodatkowych informacji dotyczących studiowania i życia w Niemczech. Przy okazji zdradzę Ci jeszcze jedną specjalną informację: wraz z przyjaciółmi nagraliśmy kilka filmów poruszających właśnie te tematy. Przed kamerą próbuję krótko i zwięźle odpowiedzieć na szereg najważniejszych pytań związanych z pobytem studyjnym w Niemczech. Filmiki są dostępne na stronie Koniecznie tam zajrzyj! Do zobaczenia! A tymczasem: miłej lektury i powodzenia!

8 Chętnie Ci pomożemy! Cześć, mam na imię Michael. Jestem z USA. Studiuję w Niemczech już od ponad dwóch lat. Pierwotnie miałem zamiar tu zostać tylko na pół roku. Jednak z czasem zacząłem czuć się tu jak w domu Mam nadzieję, że i Tobie się tu spodoba. Serwus, jestem Julia. Pochodzę z małego miasteczka na północy Niemiec. Wyjechałam na studia na drugi koniec kraju, na południe. Było to dla mnie spore wyzwanie. Dlatego doskonale rozumiem, jak możesz się czuć na samym początku Twojego pobytu w Niemczech. Chętnie podzielę się z Tobą moim doświadczeniem.

9 A ja jestem Max. Właściwie kończę już studia magisterskie to mój ostatni semestr. Ale dobrze pamiętam, jak to było na samym początku, gdy wszystko było dla mnie nowe i nieznane. Zawsze jednak znalazł się ktoś, kogo można było poprosić o pomoc lub o coś zapytać. Dlatego dzisiaj chętnie odpowiem na Twoje pytania. Cześć, Łukasz jestem. Przyjechałem z Polski. Już pół roku tutaj studiuję, jak na razie, bez większych problemów. Po przyjeździe do Niemiec trzeba załatwić parę spraw, ale udało mi się szybko z tym uporać. Chętnie Ci zdradzę, jak to zrobić. Witaj, mam na imię Taorang. Półtora roku temu przyjechałam tu z Chin. Miałam sporo obaw, gdy wsiadałam do samolotu. Jednak początek pobytu wcale nie okazał się taki straszny, jak myślałam. Mogę dać Ci kilka wskazówek, jak uniknąć niepotrzebnego stresu.

10 8 Kierunek Niemcy Czym zajmuje się DAAD? Niemiecka Centrala Wymiany Akademickiej (DAAD) jest wspólną organizacją niemieckich szkół wyższych. Naszym zadaniem jest wspieranie współpracy pomiędzy uczelniami na całym świecie, przede wszystkim poprzez wymianę studentów i naukowców. Więcej informacji na temat studiów w Niemczech znajdziesz na naszych stronach internetowych. Pod adresami: oraz publikujemy obszerny zbiór informacji, wskazówek i odnośników do innych stron w Internecie. Obejrzyj również filmy wideo zamieszczone na stronie www. studyin.de/student-life. Na naszym blogu ( znajdziesz wpisy zagranicznych studentów, w których dzielą się oni swoimi doświadczeniami z pobytu w Niemczech. Oczywiście możesz też kontaktować się z pracownikami naszych lokalnych przedstawicielstw i centrów informacyjnych ( bądź zwrócić się bezpośrednio do naszej centrali w Bonn. Wszędzie tam dostępne są również broszury zawierające obszerne informacje na temat organizacji pobytu studyjnego w Niemczech, takie jak np. Studieren in Deutschland. Praktischer Leitfaden für internationale Studierende.

11 9 Studia w Niemczech

12 10 Kierunek Niemcy Plany i przygotowania Michael: Osobiście bardzo mi pomogło korzystanie z terminarza, w którym wyznaczałem sobie ramy czasowe niezbędne do załatwienia spraw związanych z przygotowaniem pobytu w Niemczech. Po przyjeździe jest przecież sporo spraw do ogarnięcia. Dobrze jest mieć kontrolę nad tym, co trzeba załatwić i kiedy należy to zrobić. Przygotowałem sobie dokładny terminarz, który powiesiłem na ścianie w pokoju. W ten sposób miałem zawsze pełen obraz sytuacji i nic ważnego nie mogło mi umknąć. Na kolejnych stronach opisujemy wiele kwestii związanych z organizacją pobytu studyjnego w Niemczech. Bardziej szczegółowe informacje na ten temat znajdziesz w broszurze pt. Studieren in Deutschland. Praktischer Leitfaden für internationale Stu die rende. Można ją otrzymać bezpłatnie w każdym biurze DAAD (adresy naszych placówek podane są na stronie

13 Plany i przygotowania 11 Terminarz 3 Rok przed planowanym wyjazdem do Niemiec Uzyskaj informacje o możliwościach zorganizowania pobytu studyjnego. Sprawdź, czy spełniasz odpowiednie wymagania. Czy dysponujesz dyplomem ukończenia szkoły średniej / świadectwem maturalnym? Czy będziesz musiał zaliczyć test znajomości języka? Ustal sposób, w jaki sfinansujesz swój pobyt studyjny. 3 Pół roku przed wyjazdem Dokonaj wyboru uczelni oraz kierunku studiów. Skontaktuj się z Biurem Współpracy z Zagranicą na wybranej uczelni miesięcy przed rozpoczęciem studiów Przygotuj i wyślij podanie o przyjęcie na studia. Pamiętaj o dotrzymaniu terminu składania podań! 3 Po uzyskaniu decyzji o przyjęciu na studia (Zulassungsbescheid) Jeśli planujesz zamieszkać w domu studenta, złóż już teraz podanie o miejsce w akademiku. Jeżeli potrzebujesz wizę, złóż wniosek o jej wystawienie. Jeśli Twoje ubezpieczenie zdrowotne jest honorowane w Niemczech, postaraj się o odpowiednie zaświadczenie tygodnie przed wyjazdem Sprawdź, czy posiadasz wszystkie niezbędne dokumenty. Zapewnij sobie lokum, w którym spędzisz pierwsze dni po przyjeździe. Ustal mailowo termin ewentualnych oględzin mieszkania, które zamierzasz wynająć. 3 Startujemy!

14 12 Kierunek Niemcy Typy uczelni, kierunki studiów, rodzaje dyplomów Łukasz: Doskonale pamiętam stres związany z planowaniem mojego pobytu w Niemczech. Na początku myślałem: Hm, jaki kierunek studiów powinienem wybrać? Jaką uczelnię? W Niemczech jest przecież tyle możliwości studiowania i tak wiele różnych szkół. Na szczęście skorzy stałem z porady lektorki DAAD pracującej na moim uniwerku. Wspólnie szybko znaleźliśmy optymalne rozwiązanie. Typy uczelni W Niemczech funkcjonują trzy typy szkół wyższych: uniwersytety szerokoprofilowe (Universitäten) studia przygotowujące do pracy naukowej, uniwersytety nauk stosowanych (Fachhochschulen / Universities of applied Sciences) studia zorientowane na zastosowania praktyczne, uczelnie artystyczne (Kunst, Film und Musikhochschulen) studia na kierunkach artystycznych. Studenci uniwersytetów szerokoprofilowych stanowią ponad dwie trzecie całkowitej liczby około 2 milionów osób studiujących obecnie w Niemczech.

15 Typy uczelni, kierunki studiów, rodzaje dyplomów 13 Michael: Gdy planowałem mój pobyt, za wszelką cenę chciałem zamieszkać w wielkiej metropolii najlepiej w Berlinie, Hamburgu, Kolonii albo w Monachium. W końcu jednak wylądowałem w mniejszym mieście. Dziś bardzo się z tego cieszę. Życie tutaj jest o wiele spokojniejsze i znacznie tańsze. Bardzo szybko się tu odnalazłem i poznałem wiele ciekawych osób. Większość szkół wyższych w Niemczech jest finansowana przez państwo. Działa tutaj również ponad 100 prywatnych szkół wyższych, z których większość oferuje studia zorientowane na zastosowania praktyczne. Zarówno uczelnie państwowe jak i prywatne zapewniają porównywalnie wysoką jakość kształcenia. Przeważająca większość młodych osób decyduje się na studiowanie na uczelni państwowej. Tylko około czterech procent studiujących realizuje studia na uczelniach prywatnych, gdzie często trzeba opłacać wysokie czesne. W Niemczech można podjąć studia na jednym z kierunków oferowanych przez 381 akredytowanych szkół wyższych (110 uniwersytetów szerokoprofilowych, 216 uniwersytetów nauk stosowanych, 55 uczelni artystycznych), które działają w ponad 170 mniejszych i większych miastach (por. mapę na str. 182).

16 14 Kierunek Niemcy Kierunki studiów Niemieckie uczelnie oferują bardzo szeroki wachlarz kierunków studiów, jak również wiele możliwości ich realizacji. Niezależnie od poziomu dotychczasowego wykształcenia warto tu zatem przyjechać, aby: po uzyskaniu matury rozpocząć studia pierwszego stopnia, w trakcie studiów pierwszego lub drugiego stopnia na macierzystej uczelni zrealizować część programu studiów w ramach pobytu za granicą, po uzyskaniu dyplomu podjąć studia drugiego stopnia, studia podyplomowe lub studia doktoranckie. Szczególnie interesującą ofertą edukacyjną jest możliwość podjęcia studiów na jednym z ponad kierunków międzynarodowych (International Bachelor, Master and Doctoral Programmes in Germany). Studia takie odbywają się w ramach specjalnie ustrukturyzowanego programu zajęć, realizowanego przy zapewnieniu intensywnej opieki dydaktycznej. Językiem wykładowym na kierunkach międzynarodowych jest język angielski. Więcej informacji: 3 Wybierając kierunek studiów należy uwzględnić nie tylko typ docelowej specjalizacji, ale również rodzaj dyplomu, jaki można uzyskać po ukończeniu studiów. Uczelnie niemieckie oferują następujące dyplomy ukończenia studiów wyższych: licencjat (B.A., B.Sc., Bachelor of Engineering itp.) dyplom ukończenia studiów pierwszego stopnia 6 do 8 semestrów studiów podstawowych magister (M.A., M.Sc., Master of Engineering itp.) dyplom ukończenia studiów drugiego stopnia 2 do 4 semestrów studiów uzupełniających

17

18 16 Kierunek Niemcy egzamin państwowy egzamin zaświadczający ukończenie studiów na kierunkach takich jak prawo, medycyna, stomatologia i farmacja oraz studiów o specjalności nauczycielskiej stopień doktora stopień naukowy nadawany po pomyślnej realizacji studiów doktoranckich w okresie ok. 4 do 10 semestrów, połączonych z pracą naukową i przygotowaniem rozprawy doktorskiej (dysertacji) Pomoc w podjęciu decyzji Wszechstronną pomoc oraz bardziej szczegółowe informacje na te - mat studiów w Niemczech uzyskasz w następujących instytucjach: Przedstawicielstwo DAAD w Warszawie ( lektorzy i wykładowcy zatrudniani przez DAAD w szkołach wyższych na całym świecie, placówki Goethe-Institut oraz niemieckie ambasady i konsulaty. Więcej informacji: 3 Terminy targów edukacyjnych na całym świecie Taorang: Skorzystaj z profesjonalnych porad! Również w Twoim kraju uzyskasz poradę i pomoc w zaplanowaniu pobytu studyjnego w Niemczech. Ja na przykład pierwsze istotne informacje zdobyłam na targach edukacyjnych w Chinach.

19 Przyjęcie na studia 17 Przyjęcie na studia Taorang: Niestety, moje dotychczasowe wykształcenie matura uzyskana w Chinach nie było w pełni akceptowane w Niemczech. Nie dysponowałam wówczas też wystarczającą znajomością języka niemieckiego. Dlatego po przyjeździe do Niemiec przez rok uczęszczałam na kurs przygotowujący do pojęcia studiów, po czym przystąpiłam do egzaminu potwierdzającego równoważność wykształcenia. Po pomyślnie zdanym egzaminie zostałam przyjęta na studia. Zajęcia w ramach tego kursu były bardzo interesujące; w tym czasie nawiązałam też wiele ciekawych znajomości, które trwają do dzisiaj. Świadectwo ukończenia szkoły średniej Osoby ubiegające się o przyjęcie na studia muszą dysponować tzw. Świadectwem uprawniającym do podjęcia studiów (Hochschulzugangsberechtigung). Potwierdzeniem zdobycia uprawnień wymaganych do przyjęcia kandydata na studia może być odpowiednie świadectwo ukończenia szkoły średniej. Polska matura z liceum ogólnokształcącego zdana po 1994 roku honorowana jest przez wszystkie niemieckie uczelnie. Absolwenci liceów profilowanych i techników zmuszeni będą natomiast do zdania egzaminu stwierdzającego równoważność wykształcenia (Feststellungsprüfung).

20 18 Kierunek Niemcy Szczegółowe informacje dotyczące uznawalności wykształcenia uzyskanego w innych krajach przez kandydatów na studia na niemieckich uczelniach można znaleźć na stronach internetowych: Decyzja o przyjęciu kandydata na studia leży wyłącznie w gestii władz administracyjnych danej szkoły wyższej. Dlatego należy odpowiednio wcześnie zwrócić się z zapytaniem o uznanie dotychczasowego wykształcenia do Biura Współpracy z Zagranicą na wybranej uczelni. Niemieckie uczelnie oferują także specjalne kursy przygotowawcze (Studienkollegs), w ramach których można uzyskać kompetencje będące przedmiotem egzaminu potwierdzającego równoważność wykształcenia (Feststellungsprüfung). Kursy przygotowawcze trwają z reguły dwa semestry. Chociaż jednym z komponentów egza - minu jest test językowy, to już samo uczestnictwo w kursach wymaga znajomości języka niemieckiego na podstawowym poziomie. Więcej informacji: 3 Julia: Jeśli dręczy cię pytanie, czy niezależnie od Twoich świadectw i ocen jesteś wystarczająco przygotowany do pobytu studyjnego w Niemczech, to zajrzyj na stronę Kompetencje językowe Językiem wykładowym na większości kierunków studiów w Niemczech jest język niemiecki. Wyjątek stanowią międzynarodowe kierunki studiów, gdzie zajęcia odbywają się głównie w języku angielskim (

21 Przyjęcie na studia 19 Łukasz: Moje polskie świadectwo maturalne jest honorowane w Niemczech. Przed wyjazdem musiałem zatem tylko zdać test znajomości języka niemieckiego TestDaF. Wynik testu był O.K. i tym samym mogłem zostać przyjęty na studia w Niemczech. Mam znajomego, który wybrał studia na kierunku międzynarodowym on nawet nie musiał zdawać języka niemieckiego, tylko angielski. Obcokrajowcy ubiegający się o przyjęcie na studia w Niemczech są zobligowani do poświadczenia odpowiedniej znajomości języka niemieckiego. W tym celu należy zdać jeden z dwóch egzaminów: Deutsche Sprachprüfung für den Hochschulzugang ausländischer Studienbewerber (DSH), bądź też egzamin TestDaF ( Z egzaminu językowego zwolnione są osoby, które uzyskały świadectwo maturalne w szkole z wykładowym językiem niemieckim lub uzyskały jeden z następujących certyfikatów: Kleines Deutsches Sprachdiplom, Großes Deutsches Sprach diplom, Zentrale Ober stufenprüfung wystawiane przez placówki Goethe-Institut, Deutsches Sprachdiplom (Stufe II) der Kultus ministerkonferenz. Niektóre uczelnie zwalniają z obowiązku poświadczenia znajomości języka niemieckiego osoby zamierzające studiować tylko przez jeden lub dwa semestry. Więcej informacji: 3 film nr 3: Wie viel Deutsch brauche ich in Deutschland?

22

23

24 22 Kierunek Niemcy Koszt i finansowanie pobytu Michael: A ile to będzie kosztowało? taka była pierwsza reakcja moich rodziców, gdy oznajmiłem im, że chciałbym studiować w Niemczech. Na szczęście mogłem ich od razu uspokoić, bo wybrałem uniwersytet, na którym studia są nieodpłatne. Poza tym okazało się, że życie tutaj wcale nie jest tak drogie, jak sobie to wyobrażali. Należy liczyć się z następującymi wydatkami: (ewentualne) opłaty za studia, opłata semestralna, koszty ubezpieczenia zdrowotnego oraz koszty utrzymania (mieszkanie, jedzenie, odzież, książki, kserokopie, rachunki za telefon, ). Opłaty za studia Większość niemieckich szkół wyższych finansowana jest przez państwo. Na części uczelni państwowych nauka jest bezpłatna, a niektóre z nich pobierają niezbyt wygórowane opłaty za studia (Studiengebühren). Opłata za jeden semestr studiów wynosi średnio około 500 euro. Władze każdego z 16 krajów związkowych decydują w sposób niezależny o tym, czy studia na uczelniach państwowych zlokalizowanych na danym obszarze będą odpłatne, czy też nie.

25 Koszt i finansowanie pobytu 23 Gdzie obowiązują opłaty za studia? Brema Szlezwik- Holsztyn Hamburg Dolna Saksonia Meklemburgia- Pomorze Przednie Brandenburgia Berlin Nadrenia Północna- Westfalia Nadrenia- Palatynat Kraj Saary Hesja Badenia- Wirtembergia Turyngia Saksonia- Anhalt Bawaria Saksonia obowiązkowe czesne opłaty za studia nadterminowe lub studia na drugim kierunku brak opłat za studia Stan: maj 2012 W niektórych krajach związkowych kwestia wprowadzenia opłat za studia wyższe jest nadal dyskutowana. Najbardziej aktualne informacje na ten temat znajdują się na stronie StudInfo/Gebuehren. Na niektórych kierunkach studiów typu Master mogą obowiązywać znacznie wyższe opłaty nawet ponad euro za rok. Za naukę w szkołach prywatnych przeważnie także należy opłacić wysokie czesne.

26 24 Kierunek Niemcy Wydatki: od podania o przyjęcie do immatrykulacji Od momentu ubiegania się o przyjęcie na studia aż do immatrykulacji Łukasz poniósł następujące wydatki: uwierzytelnione kopie i tłumaczenia dokumentów 30 złożenie podania o przyjęcie na studia 43 składka semestralna (+ bilet na środki komunikacji miejskiej) 230 czesne za studia 500 razem 803 Opłata semestralna Wszyscy studiujący zobowiązani są do uiszczania tak zwanej opłaty semestralnej (Semesterbeitrag). Z pieniędzy tych finansowane są m.in. stołówki studenckie, akademiki oraz uczelniane obiekty sportowe, jak również część kosztów administracyjnych. Opłata semestralna niejednokrotnie pokrywa również koszty biletu okresowego, który uprawnia do bezpłatnego korzystania z lokalnych środków komunikacji publicznej przez pół roku. Wysokość tej opłaty może się różnić w zależności od uczelni. Z reguły jest to wydatek rzędu około 200 do 250 euro za każdy semestr studiów. Ubezpieczenie zdrowotne Każda osoba studiująca na wyższej uczelni musi być ubezpieczona na wypadek choroby. Jeśli ubezpieczenie zdrowotne zawarte przez Ciebie w kraju nie jest uznawane w Niemczech (por. informacje na stronach 81 84), musisz wykupić ubezpieczenie w jednej z niemieckich kas chorych. Koszt składki ubezpieczeniowej to około 80 euro na miesiąc.

27 Koszt i finansowanie pobytu 25 Miesięczne wydatki W ciągu miesiąca pobytu w Niemczech Łukasz ponosi następujące wydatki: czynsz plus opłaty dodatkowe za mieszkanie w WG 265 wyżywienie i utrzymanie 160 odzież 50 kserokopie, papier, książki itp. 35 ubezpieczenie zdrowotne, wizyty u lekarza, lekarstwa 70 telefon, Internet, abonament radiowo-telewizyjny 35 czas wolny, życie kulturalne, sport 65 razem 680 Dwa razy w roku dochodzą koszty składki semestralnej oraz czesnego / opłaty za studia. Koszty utrzymania W porównaniu z innymi państwami europejskimi koszty życia w Niemczech nie należą do najwyższych. Ceny żywności, opłaty mieszkaniowe, wydatki na ubrania, życie kulturalne itp. utrzymują się na poziomie europejskiej średniej w tym zakresie. Trudno jest ustalić konkretną kwotę, jaką należałoby przeznaczyć na miesięczne utrzymanie w Niemczech. Potwierdza się jedynie ogólna zasada, że życie w mniejszych miastach wymaga mniejszych nakładów finansowych niż utrzymanie się w dużej aglomeracji. Według statystyk osoby studiujące w Niemczech ponoszą wydatki na życie w wysokości około 800 euro na miesiąc.

28 26 Kierunek Niemcy Max: Bardzo ważne podczas planowania wyjazdu na studia do Niemiec jest zabezpieczenie odpowiedniego źródła finansowania. Każdy student zagraniczny musi przedłożyć odpowiednim władzom zaświadczenie o sposobie finansowania studiów. Najczęściej potrzebne jest ono już w momencie ubiegania się o wizę, najpóźniej przy składaniu wniosku o zezwolenie na pobyt. Deklaracja finansowa Każdy student zagraniczny musi udokumentować odpowiednim władzom fakt, iż dysponuje on kwotą zabezpieczenia finansowego w wysokości około euro na rok pobytu w Niemczech. Można tego dokonać na wiele sposobów: np. poprzez zaświadczenie o dochodach i sytuacji majątkowej rodziców, zdeponowanie kwoty zabezpieczenia na zablokowanym koncie bankowym, uzyskanie gwarancji bankowej lub poręczenia cywilnego od znajomej osoby zamieszkałej w Niemczech, bądź też uzyskanie stypendium jednej z fundacji stypendialnych. Szczegółowe informacje na temat sposobów udokumentowania źródeł finansowania studiów w Niemczech można uzyskać w każdej niemieckiej placówce dyplomatycznej. Uwaga: Deklaracja finansowa (Finanzierungsnachweis) jest bardzo ważna. Jej brak może zniweczyć Twoje plany i uniemożliwić Ci podjęcie studiów w Niemczech!

29 Koszt i finansowanie pobytu 27 Stypendia Zagraniczni studenci mogą korzystać z ofert stypendialnych wielu różnych fundacji i stowarzyszeń. Niezastąpionym źródłem informacji na temat dostępnych źródeł dofinansowania studiów za granicą jest opracowana przez DAAD baza danych ( Dla studentów zamieszkałych w krajach członkowskich UE dostępne są także dodatkowe programy stypendialne: program ERASMUS oraz Free Mover-Stipendienprogramm (FMS) ( Więcej informacji: 3 film nr 1: Was kostet das Studium in Deutschland? oraz film nr 2: Was kostet das Leben in Deutschland?

30 28 Kierunek Niemcy Aplikacja na studia Julia: Istnieją różne sposoby zapewnienia sobie miejsca na studiach na niemieckiej uczelni. To, w jaki sposób powinieneś to zrobić, zależy od wybranego przez Ciebie kierunku studiów, a niekiedy także od miejsca zamieszkania. W przypadku większości kierunków będziesz mógł złożyć swoje dokumenty bezpośrednio w Biurze Współpracy z Zagranicą lub w sekretariacie uczelni, bądź też skorzystać z serwisu internetowego uni-assist. Pracownicy Biura Współpracy z Zagranicą chętnie doradzą Ci również w tej kwestii. Na niektóre kierunki studiów obowiązują w Niemczech limity przyjęć. W związku z tym możemy rozróżnić dwa przypadki: kierunki studiów, na które obowiązuje krajowy limit przyjęć (tzw. Numerus clausus, niezależny od konkretnej uczelni) są to studia, na które liczba kandydatów przewyższa liczbę dostępnych miejsc (obecnie krajowym limitem przyjęć objęte są studia na kierunkach takich jak medycyna, farmacja, weterynaria oraz stomatologia). kierunki studiów, na które nie obowiązują żadne limity przyjęć, bądź też objęte tzw. uczelnianymi limitami przyjęć (obowiązującymi tylko na niektórych uczelniach).

31 Aplikacja na studia 29 Studia objęte krajowym limitem przyjęć Ogólnokrajowym limitem przyjęć objęte są te kierunki studiów, na które liczba kandydatów przewyższa liczbę miejsc dostępnych we wszystkich niemieckich uczelniach. Aplikacja na te studia przebiega na specjalnych zasadach. Miejsce składania podań o przyjęcie na szczególnie oblegane kierunki studiów zależy od kraju zamieszkania kandydata oraz od uzyskanego świadectwa dojrzałości. Do składania podań przez powołaną do tego celu placówkę Stiftung für Hochschulzulassung ( zobligowani są kandydaci pochodzący z jednego z krajów członkowskich UE, bądź też z Księstwa Liechtenstein, Islandii lub Norwegii, kandydaci, którzy uzyskali świadectwo maturalne w Niemczech lub w jednej ze szkół niemieckich za granicą. Pozostali kandydaci na kierunki studiów objęte krajowym limitem przyjęć mogą wysyłać swoje aplikacje bezpośrednio do wybranej uczelni lub skorzystać z serwisu uni-assist. Co to jest uni-assist? uni-assist to stowarzyszenie zrzeszające ok. 130 niemieckich uczelni oraz liczne instytucje oświatowe w celu ułatwienia studentom z zagranicy ubiegania się o miejsce na niemieckiej uczelni. Serwis internetowy uni-assist umożliwia przeprowadzenie całej procedury rekrutacyjnej online, począwszy od przygotowania podania, poprzez zebranie kompletu wymaganych dokumentów w formie elektronicznej, aż po nawiązanie kontaktu z uczelnią i przesłanie aplikacji. Zaletą tej formy jest możliwość równoczesnego ubiegania się o miejsce w kilku uczelniach korzystając z jednego zestawu dokumentów. Więcej informacji: 3

32 30 Kierunek Niemcy Taorang: Procedura rekrutacyjna wymaga przygotowania sporej ilości różnych dokumentów, ich uwierzytelnionych kopii oraz ewentualnych tłumaczeń. Zacznij odpowiednio wcześnie kompletować te dokumenty, żeby zaoszczędzić sobie niepotrzebnego stresu. Pozostałe kierunki studiów Podania o przyjęcie na kierunki studiów, na które nie obowiązuje krajowy limit przyjęć, można składać bezpośrednio w Biurze Współpracy z Zagranicą albo w sekretariacie ds. studenckich na wybranej uczelni, bądź też korzystając z serwisu uni-assist. Formularze zgłoszeniowe i wymagane dokumenty Formularze zgłoszeniowe są dostępne w sekretariacie uczelni oraz w serwisie uni-assist, można je też pobrać ze strony internetowej DAAD lub ze strony Uwierzytelnione kopie dokumentów Są to kopie dokumentów, których zgodność z oryginałem została skontrolowana przez uprawnioną do tego jednostkę. Dokumenty osób prywatnych można uwierzytelniać np. w niemieckich placówkach dyplomatycznych. Uwaga: Rozpatrywane są tylko podania z załączonym komplet - nym zestawem wymaganych dokumentów oraz po twier dze - niem uiszczenia opłat manipulacyjnych!

33

34 32 Kierunek Niemcy Opłaty manipulacyjne Aplikacja w serwisie uni-assist: Koszt jednokrotnej (lub pierwszej z kilku) aplikacji wynosi zależnie od kraju pochodzenia maksymalnie 68 euro (obywatele z krajów należących do UE uiszczają opłatę w wysokości 43 euro). Aplikacja bezpośrednio w szkole wyższej: Niektóre uczelnie wymagają uiszczenia opłaty manipulacyjnej za opracowanie podania o przyjęcie na studia. Aplikacja poprzez Stiftung für Hochschulzulassung: bezpłatna. Terminy składania podań Podania o przyjęcie na studia przyjmowane są z reguły na kilka miesięcy przed rozpoczęciem danego semestru. W większości uczelni podania należy składać: rozpoczynając studia w semestrze zimowym: od końca maja do 15 lipca, rozpoczynając studia w semestrze letnim: od początku grudnia do 15 stycznia. Na niektórych uczelniach obowiązują inne terminy. Dlatego należy pamiętać o tym, aby odpowiednio wcześnie uzyskać informacje o dokładnych terminach przyjmowania podań przez wybraną uczelnię. Uwaga: Podania złożone po upływie ustalonego terminu nie zostaną uwzględnione.

35 Struktura organizacyjna uczelni 33 Struktura organizacyjna uczelni Julia: Naturalnie na każdej uczelni studiowanie wygląda nieco inaczej, również kierunki studiów mają swoją specyfikę. Niemniej jednak jest też sporo cech wspólnych, które postaramy się tutaj omówić tak, żebyś uzyskał ogólną orientację. Jedno jest pewne: po przyjeździe do Niemiec bardzo szybko ogarniesz wszystkie szczegóły. Instytuty, katedry, wydziały Pomieszczenia administracyjne każdego kierunku studiów mieszczą się w obiektach należących do określonej katedry (Seminar / Lehr stuhl) lub instytutu (Institut). Mogą one znajdować się w osobnych budynkach lub zajmować wydzielone piętra w głównym budynku uczelni. Swoje gabinety mają tu pracownicy naukowo-dydaktyczni (profesorowie, docenci itd.). Często znajduje się tu także biblioteka instytutu. Na poszczególnych kierunkach działają tzw. wydziałowe samorządy studenckie (Fachschaften). Są to zorganizowane grupy studentów, które reprezentują na forum uczelnianym interesy wszystkich osób studiujących na danym kierunku (por. informacje na str ). Na większych uczelniach poszczególne specjalności reprezentowane są w ramach odrębnych wydziałów (Fakultäten / Fachbereiche). Przykładowo jako student germanistyki możesz de facto studiować

36

37 Struktura organizacyjna uczelni 35 na Wydziale Filozofii (Philosophische Fakultät), a jako student stomatologii na Wydziale Medycyny (Fachbereich Medizin). Większość niemieckich szkół wyższych nie dysponuje typowym kampusem akademickim, na terenie którego znajdowałyby się wszystkie uczelniane instytucje. Budynki należące do uczelni najczęściej zlokalizowane są w różnych miejscach miasta. Dwa semestry w roku Rok akademicki na niemieckich uczelniach podzielony jest na dwa semestry. Najczęściej jest to semestr zimowy i semestr letni (chociaż w niektórych uczelniach obowiązuje podział na semestr wiosenny i semestr jesienny). Każdy semestr studiów dzieli się na dwa etapy: okres zajęć dydaktycznych (Vorlesungszeit) oraz okres wolny od zajęć dydaktycznych (vorlesungsfrei) tzw. przerwa semestralna. Dokładny czas rozpoczęcia i zakończenia semestru zależy od rodzaju uczelni. Z reguły obowiązują następujące terminy: uniwersytety szerokoprofilowe: semestr letni (Sommersemester/SS) od kwietnia do września semestr zimowy (Wintersemester/WS) od października do marca uniwersytety nauk stosowanych: semestr letni od marca do sierpnia semestr zimowy od września do lutego Uwaga: Studia na większości kierunków rozpoczynają się w semestrze zimowym.