UZASADNIENIE. II. Aktualny stan prawny w dziedzinie, której dotyczy projektowana ustawa

Transkrypt

1 Projekt z dnia r. UZASADNIENIE I. Wprowadzenie Projektowana ustawa ma na celu wdrożenie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/18/UE z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie kontroli zagrożeń poważnymi awariami związanymi z substancjami niebezpiecznymi zmieniającej, a następnie uchylającej dyrektywę Rady 96/82/WE (Dz. Urz. UE L 197 z , str. 1), zwanej dalej,,dyrektywą Seveso III, przez wprowadzenie zmian i uzupełnień do krajowych aktów prawnych. Wdrażana dyrektywa reguluje kwestie zapobiegania poważnym awariom, które mogą być następstwem określonych działań przemysłowych oraz ograniczania ich skutków dla zdrowia ludzkiego i środowiska. Dyrektywa Seveso III ma na celu przede wszystkim dostosowanie załącznika I dyrektywy Rady 96/82/WE z dnia 9 grudnia 1996 r. w sprawie kontroli niebezpieczeństwa poważnych awarii związanych z substancjami niebezpiecznymi do nowego systemu klasyfikacji substancji niebezpiecznych, wprowadzonego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniające i uchylające dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniającym rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 (Dz. Urz. UE L 353 z ), zwane dalej,,rozporządzeniem CLP. Termin transpozycji dyrektywy SEVESO III (przepisy powinny obowiązywać od dnia 1 czerwca 2015 r.) jest zbieżny z terminem pełnego wejścia w życie systemu klasyfikacji i oznakowania chemikaliów, wprowadzonego w Unii Europejskiej rozporządzeniem CLP, które wdraża przyjęty przez ONZ Globalny Zharmonizowany System klasyfikacji oznakowania substancji i mieszanin. Omawiany system klasyfikacji i oznakowania będzie jedynym obowiązującym na świecie. Ponadto, konieczne było uwzględnienie w projekcie aspektów określonych w Konwencji o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska, sporządzonej w Aarhus dnia 25 czerwca 1998 r., (Dz. U. z 2003 r. Nr 78, poz. 706), zwanej dalej Konwencją z Aarhus, a także dotyczących zagadnień związanych z zagospodarowaniem przestrzennym, czy kontrolą instalacji. Wprowadzono także szereg zmian mających na celu poprawienie spójności przepisów w zakresie przeciwdziałania poważnym awariom. II. Aktualny stan prawny w dziedzinie, której dotyczy projektowana ustawa Dotychczas obowiązujące prawo Unii Europejskiej w zakresie zapobiegania poważnym awariom stanowi dyrektywa Rady 96/82/WE z dnia 9 grudnia 1996 r. w sprawie kontroli niebezpieczeństwa poważnych awarii związanych z substancjami niebezpiecznymi (Dz. U. L 10 z , str. 13), zmieniona dyrektywą 2003/105/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 2003 r. (Dz. Urz. L 345 z , str. 97). Ww. dyrektywy zostały wdrożone do prawa krajowego przez przyjęcie następujących aktów prawnych: 1) ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2013 r. poz. 1232, z późn. zm.) oraz wydanych na jej podstawie aktów wykonawczych: a) rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 10 października 2013 r. w sprawie rodzajów i ilości substancji niebezpiecznych, których znajdowanie się w zakładzie decyduje o zaliczeniu go do zakładu o zwiększonym ryzyku albo zakładu o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej (Dz. U. z 2013 r., poz. 1479), b) rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 29 maja 2003 r. w sprawie wymagań, jakim powinien odpowiadać raport o bezpieczeństwie zakładu o dużym ryzyku (Dz. U. Nr 104, poz. 970, z późn. zm.), 1

2 c) rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 17 lipca 2003 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać plany operacyjno-ratownicze (Dz. U. Nr 131, poz. 1219, z późn. zm.), d) rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 4 czerwca 2002 r. w sprawie szczegółowego zakresu informacji wymaganych do podania do publicznej wiadomości przez komendanta wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. Nr 78, poz. 712); 2) ustawy z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska (Dz. U. z 2013 r. poz. 686, z późn. zm.) oraz wydanej na jej podstawie aktu wykonawczego - rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 30 grudnia 2002 r. w sprawie poważnych awarii objętych obowiązkiem zgłoszenia do Głównego Inspektora Ochrony Środowiska (Dz. U. z 2003 r. Nr 5, poz. 58), 3) ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2012 r. poz. 647, z późn. zm.); 4) ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2013 r. poz. 1235, z późn. zm.); 5) ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. z 2013 r. poz.1340, z późn. zm.), oraz wydanego na jej podstawie aktu wykonawczego - rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 października 2005 r. w sprawie czynności kontrolno-rozpoznawczych przeprowadzanych przez Państwową Straż Pożarną (Dz. U. Nr 225, poz. 1934). III. Cel i zakres ustawy Projektowana ustawa ma na celu wdrożenie dyrektywy Seveso III. Polska, jako członek Unii Europejskiej, zobowiązana jest do wprowadzenia w życie przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych niezbędnych do wykonania dyrektywy Seveso III w terminie do dnia 31 maja 2015 r., zgodnie z art. 31 ust. 1 tej dyrektywy. Dostosowanie regulacji krajowych do postanowień dyrektywy Seveso III nastąpi przez zmianę następujących aktów prawnych: 1) ustaw: a) ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2013 r. poz. 1232, z poźn. zm.), b) ustawy z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska (Dz. U. z 2013 r. poz. 686, z późn. zm.), c) ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2013 r. poz. 1235, z późn. zm.), d) ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2012 r. poz. 647, z późn. zm.), e) ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. z 2013 r. poz. 1340, z późn. zm.), 2) rozporządzeń: a) rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 10 października w sprawie rodzajów i ilości substancji niebezpiecznych, których znajdowanie się w zakładzie decyduje o zaliczeniu go do zakładu o zwiększonym ryzyku albo zakładu o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej (Dz. U. z 2013 r., poz. 1479), b) rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 29 maja 2003 r. w sprawie wymagań, jakim powinien odpowiadać raport o bezpieczeństwie zakładu o dużym ryzyku (Dz. U. Nr 104 poz. 970, z późn. zm.), c) rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 17 lipca 2003 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać plany operacyjno-ratownicze (Dz. U. Nr 131 poz. 1219, z późn. zm.), d) rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 4 czerwca 2002 r. w sprawie szczegółowego zakresu informacji wymaganych do podania do publicznej wiadomości przez komendanta wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. Nr 78, poz. 712). Szczegółowe uzasadnienie poszczególnych przepisów projektu ustawy zamieszczono poniżej. 2

3 IV. Zmiany w ustawie Prawo ochrony środowiska 1. Definicje i zasady ogólne Zaproponowano zmianę pkt. 16 odnośnika nr 1 do tytułu ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, zwanej dalej,,ustawą Poś, aby dostosować go do stanu faktycznego. W art. 3 ustawy Poś zaproponowano zmianę definicji właściwego organu Państwowej Straży Pożarnej, mającą na celu odzwierciedlenie faktycznej struktury organizacyjnej Państwowej Straży Pożarnej i konieczności zastosowania poprawnej nomenklatury używanej wobec organów Państwowej Straży Pożarnej, zwanych dalej,,organami PSP. Doprecyzowano, że właściwy organ PSP oznacza również organ właściwy miejscowo, co jest zgodne z dotychczasową praktyką, jednakże nie było to dotąd zapisane we właściwym przepisie. Zmiana ta jest szczególnie istotna z uwagi na fakt, że istnieje wielu prowadzących zakłady, których lokalizacja jest inna niż lokalizacja zakładu. 2. Ochrona środowiska w zagospodarowaniu przestrzennym i przy realizacji inwestycji Zmiana brzmienia w art. 73 ust. 3, 4, 5 ustawy Poś służy doprecyzowaniu o jakie zakłady stwarzające zagrożenie wystąpienia poważnych awarii" chodzi. Użyte w artykule 73 ustawy Poś sformułowanie jest interpretowane bardzo szeroko, ponieważ obejmuje zarówno zakłady o zwiększonym lub o dużym ryzyku, jak i inne zakłady posiadające na swoim terenie substancje niebezpieczne, także takie substancje, które nie są brane pod uwagę w przypadku klasyfikacji zakładów do kategorii zakładów o dużym ryzyku lub zwiększonym ryzyku wystąpienia poważnej awarii. Dodanie w art. 73 ust. 7-9 stanowi transpozycję art. 13 ust. 3 dyrektywy Seveso III. Z uwagi na fakt, że w zakresie regulowanym przepisami tytułu IV ustawy Poś znaczący obszar współpracy z zakładami o dużym i zwiększonym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przypisany jest organom PSP (organy te posiadają szersze kompetencje w zakresie zagrożeń stwarzanych przez ww. zakłady), zasadnym jest, aby decyzja ta była wydawana przez te organy. Nowy proponowany art. 73a w ustawie Poś wprowadza upoważnienie do wydania rozporządzenia określającego kryteria ustalania bezpiecznych lokalizacji zakładów o dużym lub zwiększonym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej. Wprowadzenie niniejszej delegacji wynika z potrzeby ujednolicenia zasad uwzględniania zagrożeń poważnymi awariami w planowaniu i zagospodarowania przestrzennym. Ze względu na wagę regulowanych w przedmiotowym rozporządzeniu zagadnień, zaproponowano jego obligatoryjny charakter. Tematyka zawarta w delegacji jest objęta działem administracji rządowej budownictwo, lokalne planowanie i zagospodarowanie przestrzenne oraz mieszkalnictwo. W związku z powyższym, do wydania przedmiotowego rozporządzenia został wskazany minister właściwy do spraw budownictwa, lokalnego planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa, zwłaszcza, że minister ten sprawuje nadzór nad Głównym Inspektorem Nadzoru Budowlanego. Uwzględnienie w upoważnieniu ustawowym ministra właściwego do spraw administracji publicznej uzasadnione jest szczególną rolą, jaką ten dział administracji rządowej odgrywa w kwestii gospodarki przestrzennej. 3. Pozwolenia na wprowadzanie do środowiska substancji lub energii Uchylenie pkt. 4 w art. 184 ust. 4 ma na celu likwidację zbędnego obciążenia administracyjnego dla przedsiębiorców, tj. dołączania do wniosku o wydanie pozwolenia emisyjnego kopii wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, wraz z kopią załączników, o ile taka decyzja była wymagana, albo kopii takiej decyzji, jeżeli została wydana. Przepis ten miał zapewniać przepływ informacji pomiędzy różnymi organami ochrony środowiska, jednakże kilkuletni okres jego stosowania pokazuje, iż w obecnym kształcie stwarza on problemy interpretacyjne organom wydającym pozwolenia oraz przede wszystkim prowadzącym instalację, wydłużając i komplikując postępowania w sprawie udzielania ww. pozwoleń. Jednocześnie przedmiotowa nowelizacja wprowadza obowiązek bezpośredniego przekazywania tych informacji pomiędzy organami administracji, dodając nowy art. 86a w ustawie z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2013 r. poz. 1235, z 3

4 późn. zm.). Jednocześnie rezygnuje się z konieczności przekazywania wniosków o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, gdyż dotychczasowe doświadczenia wskazują, iż nie ma on praktycznego uzasadnienia. Takie rozwiązanie zapewni wymagany przepływ informacji, uprości procedurę uzyskiwania pozwoleń i jednocześnie zmniejszy obciążenia ciążące na przedsiębiorcach w zakresie zawartości wniosku o wydanie pozwoleń i jego załączników. Zmiana nie będzie miała wpływu na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety jednostek samorządu terytorialnego, rynek pracy, stan środowiska i rozwój regionów, natomiast będzie miała pozytywny wpływ na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw, poprzez swój deregulacyjny charakter. 4. Poważne Awarie Nowe brzmienie art. 243a ustawy Poś wynika z potrzeby ustalenia znaczenia stosowanego w przepisach w zakresie przeciwdziałania poważnym awariom następujących definicji: 1),,efekt domina, co zapewni właściwą interpretację tego pojęcia i jest niezbędne do realizacji obowiązków określonych w art. 9 dyrektywy Seveso III, 2),,kontrola, co zapewni właściwą transpozycję art. 3 pkt 19 dyrektywy Seveso III, 3) składowanie substancji niebezpiecznej - definicja utrzymana w dotychczasowym brzmieniu określonym w art. 243a ustawy Poś, 4),,uruchomienie zakładu lub jego części, co zapewni właściwą realizację przepisów tytułu IV ustawy Poś; brak takiej definicji pozostawia dowolność interpretacji i powoduje sytuacje, w których nie można wyraźnie określić momentu powstania obowiązku dostarczania informacji o ryzyku poważnej awarii, 5) zakład nowy oraz zakład inny stanowiące wdrożenie art. 3 pkt 5 i 7 dyrektywy Seveso III oraz mające na celu wskazanie pewnych okoliczności, których zaistnienie skutkuje obowiązkiem realizacji wymogów w zakresie poważnych awarii, 6),,zakład sąsiedni, co stanowi transpozycję art. 3 pkt 4 dyrektywy Seveso III i ma na celu zapewnienie właściwej interpretacji tego pojęcia, 7) zagrożenie, co zapewni właściwą interpretację tego pojęcia i transpozycję art. 3 pkt 14 dyrektywy Seveso III, 8) znajdowanie się substancji niebezpiecznych, co zapewni właściwą interpretację tego pojęcia i stanowi transpozycję art. 3 pkt 12 dyrektywy Seveso III. Zastąpienie pojęcia,,przewóz pojęciem,,transport w art. 244 ustawy Poś pozwala na właściwe przedstawienie tego, na kim spoczywa obowiązek ochrony środowiska przed awariami. Przewóz towarów niebezpiecznych jest wyrażeniem potocznym i dotyczy wyłącznie transportu drogowego i kolejowego, podczas gdy transport obejmuje wszelkie przemieszczanie, również innymi drogami takimi jak: wody śródlądowe, wody morskie, rurociągi. Zmiany art. 248 ust. 2a mają na celu zapewnienie właściwej transpozycji art. 2 ust. 2 dyrektywy Seveso III. Proponowane brzmienie ma także na celu jasne wskazanie, dla jakiego rodzaju działalności przepisów dotyczących poważnych awarii się nie stosuje. Ponieważ dotychczasowa praktyka wskazuje na niejednolitą interpretację przepisów dotyczących zakresu ich stosowania (powodując rozszerzenie obowiązywania w kraju), to uszczegółowienie tych zapisów jest niezbędne. Nowy art. 248 ust. 2b ustawy Poś wskazuje na konieczność uwzględniania przy klasyfikacji zakładu, jako zakładu o dużym lub zwiększonym ryzyku wystąpienia poważnej awarii, składowania rtęci metalicznej jako odpadu, o którym mowa w art. 3 ust. 2 rozporządzenia nr 1102/2008 z dnia 22 października 2008r. w sprawie w sprawie zakazu wywozu rtęci metalicznej, niektórych związków i mieszanin rtęci oraz bezpiecznego składowania rtęci metalicznej (Dz. U. UE L 304/75 z dnia ). Nowe brzmienie ust. 3 w art. 248 ustawy Poś ma na celu zapewnienie zgodności przepisów z art. 92 ustawy zasadniczej, zgodnie z którym upoważnienie do wydania rozporządzenia powinno określać organ właściwy do wydania rozporządzenia, zakres spraw przekazanych do uregulowania oraz wytyczne dotyczące treści aktu. Ponadto zrezygnowano z zapisu, że rozporządzenie wydawane jest w formule w porozumieniu, co pozwoli na uproszczenie procesu legislacyjnego i skrócenie czasu jego trwania. 4

5 Nowe brzmienie ust. 4 w art. 248 ma na celu dostosowanie do aktualnej nomenklatury kategorii substancji wprowadzonej do UE rozporządzeniem CLP. Zmiana ta umożliwia właściwe wdrożenie załącznika I dyrektywy Seveso III zawierającego informację dotyczącą substancji niebezpiecznych objętych tą dyrektywą. W podpunkcie 3 dotyczącym oznaczeń numerycznych substancji dopisano sformułowanie o ile jest to możliwe, gdyż nie w każdym przypadku oznaczenia takie mogą być podawane. Zmiana dokonana w art. 250 ust. 2 pkt 6 ustawy Poś służy doprecyzowaniu, że w zgłoszeniu zakładu uwzględnia się jedynie te substancje niebezpieczne, które mają wpływ na zaliczenie zakładu do zakładu o zwiększonym bądź dużym ryzyku, a nie wszystkie substancje niebezpieczne znajdujące się na terenie zakładu. Wyeliminuje to ewentualne błędy interpretacyjne. Zmiana dokonana w art. 250 ust. 2 pkt 7 ustawy Poś stanowi transpozycję art. 7 ust. 1 pkt g dyrektywy Seveso III, który zawiera obowiązek uwzględnienia w zgłoszeniu zakładu jako zakładu o dużym ryzyku albo zakładu o zwiększonym ryzyku wystąpienia awarii, bardziej szczegółowych informacji na temat otoczenia zakładu. Zmiany terminów w art. 250 ust. 4 stanowią wdrożenie art. 7 ust. 2 dyrektywy Seveso III. Ponadto wprowadzenie 30-dniowego okresu, z wyprzedzeniem którego prowadzący zakład powinien dokonać zgłoszenia zakładu właściwemu organowi lub wprowadzenia zmian w instalacji lub zakończenia jej eksploatacji, umożliwi właściwą analizę zagrożeń poważnymi awariami oraz odpowiednie zaplanowanie czynności kontrolnych, w tym z poszanowaniem zasad wynikających z ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013 r., poz. 672, z późn. zm.). Zmiana ww. okresu w art. 250 ust. 5 oraz w art. 250 ust. 8 zapewnia także spójność z art. 250 ust. 4. Proponowana zmiana w art. 251 ust. 1 oraz wprowadzenie ust. 1a i 1b zapewniają właściwe wdrożenie art. 8 ust. 1 dyrektywy Seveso III i mają na celu podkreślenie, niezauważanego często przez prowadzących zakłady, obowiązku dotyczącego wdrożenia programu zapobiegania poważnym awariom poprzez system zarzadzania bezpieczeństwem, jak również zapewni właściwe stosowanie przepisu. W ust. 2 art. 251 uwzględniono dodatkowe elementy wynikające z konieczności transpozycji art. 8 ust. 1 dyrektywy Seveso III zawierające szczegóły dotyczące zakresu programu zapobiegania poważnym awariom sporządzanego przez prowadzącego zakład o dużym i zwiększonym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej. Zmiany w art. 251 ust. 3 ustawy Poś stanowią wdrożenie art. 8 ust. 2 dyrektywy Seveso III. Uchylenie art. 251 ust. 4 ma na celu poprawienie klarowności przepisów. Art. 251 dotyczy obowiązków prowadzącego zakład. Przepis przeniesiono do części dotyczącej obowiązków organów (nowy art. 264a). Proponowany art. 251 ust. 5 ustawy Poś ma na celu wzmocnienie wysokiego poziomu ochrony przed poważnymi awariami. Program zapobiegania poważnym awariom jest dokumentem, za pomocą którego wdraża się system zarządzania bezpieczeństwem gwarantujący ochronę ludzi i środowiska, dlatego też w przypadku zmian stanu faktycznego, powzięcia informacji o możliwości lub konieczności wprowadzenia zmian w tym systemie ze względu na postęp naukowo techniczny lub zmian, których konieczność wprowadzenia wykazały wnioski z analizy zaistniałych awarii, dokument ten powinien zostać zmieniony. Funkcjonujący system zarządzania bezpieczeństwem to taki, który jest stale doskonalony, dlatego też podkreślenie faktu konieczności zmiany programu zapobiegania poważnym awariom, gdy wymagają tego względy bezpieczeństwa jest niezwykle istotne z punktu widzenia właściwej ochrony zdrowia i życia ludzi oraz środowiska. Nowy ust. 6 w art. 251 w ustawie Poś stanowi transpozycję art. 8 ust. 4 dyrektywy Seveso III i wprowadza obowiązek stałej aktualizacji programu zapobiegania poważnym awariom, sporządzanego przez prowadzącego zakład o dużym i zwiększonym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej. Nowy ust. 7 w art. 251 w ustawie Poś wprowadza upoważnienie dla właściwego organu PSP do wezwania prowadzącego zakład do wykonania obowiązków wynikających z przepisów nowego ust. 6 w art Zmiana art. 252 ust. 1 ustawy Poś ma na celu wdrożenie art. 8 ust. 5 dyrektywy Seveso III, zgodnie z którym polityka zapobiegania poważnym awariom (w polskim prawie funkcjonująca pod nazwą,,program zapobiegania poważnym awariom ), powinna być wdrażana za pomocą systemu zarządzania bezpieczeństwem, zarówno przez zakłady o dużym, jak i zakłady o zwiększonym ryzyku 5

6 wystąpienia poważnej awarii przemysłowej. Realizacja tego wymogu zapewni wysoki poziom bezpieczeństwa w omawianej grupie zakładów. Nowe ust. 1a i 1b w art. 252 ustawy Poś stanowią transpozycję lit. a załącznika III dyrektywy Seveso III i zawierają szczegóły dotyczące zakresu systemu zarządzania bezpieczeństwem opracowywanego przez prowadzącego zakład o dużym albo zwiększonym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej. Art. 252 ust. 2 ustawy Poś jest implementacją załącznika III dyrektywy Seveso III. Należy zaznaczyć, że proponowane brzmienie wdraża zasadnicze elementy systemu zarządzania bezpieczeństwem. Wprowadzone zmiany mają głównie na celu dostosowanie do nowych wymagań w omawianym zakresie zawartych w Dyrektywie Seveso III (w stosunku do dyrektywy Seveso II). Zmiana pkt 6 i 9 wynika z rozszerzenia obowiązku opracowania systemu bezpieczeństwa na zakłady o zwiększonym ryzyku wystąpienia awarii, które nie są zobowiązane do opracowywania wewnętrznych planów operacyjno-ratowniczych. Zmiana zapisu w art. 252 ust. 2 pkt 7 wynika z konieczności transpozycji nowych elementów zawartych w pkt b załącznika III (odniesienie do najlepszych dostępnych praktyk oraz zagrożeń związanych ze zużyciem się instalacji czy korozji jej elementów), wchodzących w skład systemu zarządzania bezpieczeństwem opracowywanego przez prowadzącego zakład o dużym albo o zwieszonym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej. Propozycja nowego brzmienia w art. 253 ust. 2 pkt 5 zmienianej ustawy Poś wynika z faktu, że raport o bezpieczeństwie powinien wykazać, że prowadzący zakład, w razie wystąpienia awarii przemysłowej lub innego zdarzenia awaryjnego, będzie w stanie we właściwy sposób zapobiegać rozprzestrzenianiu się ich skutków. Jest to możliwe jedynie wtedy, gdy opracowany wewnętrzny plan operacyjno-ratowniczy spełnia wymagania określone w art. 260 zmienianej ustawy Poś. Nowy art. 253 ust. 2 pkt 6 w ustawy Poś stanowi transpozycję zapisu art. 10 ust. 1 lit. e dyrektywy Seveso III i wprowadza uszczegółowienie zakresu informacji, które muszą zostać uwzględnione w raporcie o bezpieczeństwie sporządzanym przez prowadzącego zakład o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej. Zmiana art. 254 ust. 1 ustawy Poś stanowi wdrożenie art. 10 ust. 3 dyrektywy Seveso III. Uchylenie art. 254 ust. 2 ustawy Poś ma na celu poprawienie klarowności przepisów, więc został przeniesiony do art. 255 i 264a. Nowe ust. 3-4 w art. 254 ustawy Poś mają na celu zapewnienie spójności przepisów, przez wskazanie aktów prawnych regulujących wysokość opłat za zatwierdzenie lub analizę raportu o bezpieczeństwie. Zmiany w art. 255 ustawy Poś mają na celu poprawienie spójności przepisów i ich uporządkowanie. W proponowanym artykule uwzględniono uchylony ust. 2 art. 254 ustawy Poś. Zmiana ust. 1 w art. 256 ustawy Poś ma charakter redakcyjny. Zmiany proponowane w art. 256 ust. 2 ustawy Poś dostosowują przepis do art. 10 ust. 5 dyrektywy Seveso III poprzez uszczegółowienie okoliczności, zaistnienie których powoduje konieczność analizy pod kątem wprowadzenia zmian w raporcie o bezpieczeństwie sporządzanym przez prowadzącego zakład o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej. Nowy art. 256 ust. 2a ustawy Poś ma na celu wzmocnienie zapobiegania ryzyku poważnych awarii. Pragmatyka działań organów PSP w zakresie zapobiegania poważnym awariom przemysłowym wykazała, że pojawiają się przesłanki niewymienione w art. 256 ust. 2, które wskazują na konieczność wprowadzenia zmian m.in. w raporcie o bezpieczeństwie. Wnioski po przećwiczeniu planów operacyjno-ratowniczych wskazują często na konieczność wprowadzenia zmian organizacyjnych lub w zakresie technicznych systemów zabezpieczeń. Podkreślenie w przepisie konieczności wprowadzenia zmian w raporcie o bezpieczeństwie na skutek m.i.. wniosków z przećwiczenia wewnętrznego lub zewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego jest niezwykle istotne z punktu widzenia zachowania właściwego poziomu bezpieczeństwa ludzi i środowiska. Zmiana art. 256 ustawy Poś umożliwi komendantowi wojewódzkiemu Państwowej Straży Pożarnej faktyczny nadzór nad realizacją wszystkich obowiązków prowadzącego zakład wynikających z ww. przepisu. 6

7 Zmiany w art. 257 i 258 ustawy Poś dostosowują przepisy do art. 11 dyrektywy Seveso III poprzez uszczegółowienie działań jakie prowadzący zakład o dużym lub zwieszonym ryzyku wystąpienia poważnej awarii musi podjąć w przypadku, gdy planowane jest wprowadzenie zmian w zakładzie. Zmiana art. 259 ustawy Poś ma charakter doprecyzowujący, przez wskazanie, że realizacja obowiązków zawartych w decyzji o grupie zakładów, których lokalizacja może zwiększyć prawdopodobieństwo wystąpienia awarii przemysłowej lub pogłębić jej skutki, dotyczyć może wszystkich zakładów. Ponadto część dotycząca obowiązków organów została przeniesiona do zmienianego art. 264d. Zmiana w art. 260 ust. 2 pkt 4 ustawy Poś wynika z konieczności zapewnienia spójności z przepisami krajowymi, po wprowadzeniu zmian w ustawie Poś, związanych z transpozycją dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/UE z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie emisji przemysłowych (Dz. U. z 2014 r. poz. 1101). Wejście w życie powyższych przepisów spowodowało, że pojęcie rekultywacja nie występuje w przepisach zmienianej ustawy. Zmiana w art. 260 ust. 3 ustawy Poś polega na wskazaniu nowego organu właściwego do określenia wymagań, jakim powinny odpowiadać wewnętrzne i zewnętrzne plany operacyjnoratownicze. Z definicji poważnej awarii określonej w art. 3 pkt 23 ustawy Poś, który stanowi, że przez poważną awarię rozumie się zdarzenie, w szczególności emisję, pożar lub eksplozję, powstałe w trakcie procesu przemysłowego, magazynowania lub transportu, w których występuje jedna lub więcej niebezpiecznych substancji, prowadzące do natychmiastowego powstania zagrożenia życia lub zdrowia ludzi lub środowiska lub powstania takiego zagrożenia z opóźnieniem, wynika, że poważne awarie są szczególnym przypadkiem pożarów lub miejscowych zagrożeń w rozumieniu ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. z 2009 r. Nr 178, poz. 1380, z późn. zm.), a plany operacyjno-ratownicze, jako dokumenty organizacyjne działań ratowniczych, stanowią element ochrony przeciwpożarowej. W związku z powyższym, minister właściwy do spraw gospodarki nie powinien być właściwy dla określania wymagań, jakim powinny odpowiadać wewnętrzne i zewnętrzne plany operacyjno-ratownicze. Nie posiada on również odpowiednio przygotowanych merytorycznie kadr. W efekcie obowiązujące rozporządzenie w omawianym zakresie budzi wiele zastrzeżeń. Z kolei włączenie do upoważnienia ministra właściwego do spraw administracji publicznej wynika z faktu, że dział administracji rządowej administracja publiczna obejmuje sprawy: przeciwdziałania skutkom klęsk żywiołowych i innych podobnych zdarzeń zagrażających bezpieczeństwu powszechnemu oraz usuwania skutków klęsk żywiołowych i innych podobnych zdarzeń zagrażających bezpieczeństwu powszechnemu, a takimi zdarzeniami są awarie przemysłowe. Zmiana art. 261 ust. 1 pkt 3 ustawy Poś ma charakter porządkujący. Wymóg ponoszenia kosztów opracowania zewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego przez prowadzącego zakład o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii wcześniej zapisany był w rozdziale dotyczącym obowiązków organów administracji (art. 265 ust. 2 ustawy Poś). Ponieważ dotyczy on obowiązków prowadzących zakłady został on przeniesiony do właściwego rozdziału zawierającego obowiązki prowadzących zakłady. Dodatkowo został doprecyzowany o stwierdzenie, że prowadzący zakład również ponosi koszty aktualizacji zewnętrznego planu, które były dotychczas egzekwowane. Zmiany w art. 261 ust. 2, 2a ustawy Poś mają na celu wdrożenie art. 12 ust. 2 dyrektywy Seveso III. Doprecyzowanie w art. 261 w ust. 5 pkt 1 ustawy Poś ma na celu zapewnienie zgodności z art. 14 ust. 2 dyrektywy Seveso III, przez uwzględnienie zakładów sąsiednich w grupie odbiorców informacji nt. zagrożeń poważnymi awariami. Ponadto wyrazy zakłady opieki zdrowotnej zastąpiono wyrazami podmioty lecznicze w celu zapewnienia zgodności z obowiązującym stanem prawnym, tj. ustawą z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 217). Poprzez wprowadzenie art. 261a w ustawie Poś zapewniona będzie zgodność wykazu informacji przekazywanych do publicznej wiadomości z załącznikiem V dyrektywy Seveso III. Przepis ten wskazuje zakres informacji nt. zagrożeń poważnymi awariami, który prowadzący zakład o dużym albo o zwiększonym ryzyku wystąpienia poważnej awarii będzie zobowiązany podać do publicznej wiadomości. Ze względu na to, że część informacji zawartych w załączniku V dyrektywy Seveso III obejmuje informacje będące w posiadaniu organów (informacje o kontrolach), niektóre elementy zostaną uwzględnione w rozporządzeniu wykonawczym, wydanym na podstawie art. 267 ust. 4 ustawy Poś. 7

8 W art. 262 ustawy Poś uwzględniono możliwość udziału w postępowaniu, którego przedmiotem jest sporządzenie wewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego, przedstawicieli firm zewnętrznych, zgodnie z art. 12 ust. 4 dyrektywy Seveso III. Zaproponowana zmiana w art. 264 pkt 2 lit. c ustawy Poś w wnika z potrzeby wskazania, że prowadzący zakład, w przypadku wystąpienia poważnej awarii, przekazuje informacje na temat strat materialnych, co jest zgodne z dyrektywą Seveso III. Dodatkowe zmiany lit. a-d tego artykułu mają charakter redakcyjny zapewniający spójność przepisów. Nowe art. 264a-264d stanowią logiczną konsekwencję wcześniej wprowadzonych zmian. Jednocześnie zaproponowano zmianę terminu na zaopiniowanie przez właściwe organy PSP programu zapobiegania poważnym awariom, z 14 na 30 dni. Wynika to z wagi tego dokumentu w całym systemie zapobiegania poważnym awariom przemysłowym i coraz większą jego złożonością, co wiąże się niejednokrotnie z koniecznością przeprowadzenia czynności kontrolno-rozpoznawczych mających na celu sprawdzenie zgodności zapisów ocenianego programu zapobiegania poważnym awariom ze stanem faktycznym. Ponadto, w art. 264c ust. 2 zaproponowano, aby termin na zaopiniowanie wewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego lub zmian do wewnętrznego planu operacyjnoratowniczego wynosił 2 miesiące (od dnia złożenia przedmiotowych dokumentów właściwym organom). Konieczność zapewnienia organom PSP ww. terminu wynika z faktu, że dokumenty te stanowią integralną całość z raportem o bezpieczeństwie i są najczęściej składane razem. Przed oceną wewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego ocenie poddaje się raport o bezpieczeństwie, który jest dokumentem obszernym i bardzo złożonym, zatem zgodnie z kodeksem postępowania administracyjnego jego ocena może trwać do 2 miesięcy. Biorąc pod uwagę ścisły związek obu tych dokumentów termin na opiniowanie wewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego nie może być krótszy niż termin oceny raportu o bezpieczeństwie, czyli maksymalnie 2 miesiące. Ponadto, art. 264d ust. 4 ustawy Poś wdraża art. 9 ust. 2 dyrektywy Seveso III i ma na celu doprecyzowanie elementów, jakie powinny być brane pod uwagę przy ustalaniu grupy zakładów przy wystąpieniu efektu domina. Natomiast art. 264d ust. 3 pkt 3 wdraża art. 9 ust. 3b dyrektywy Seveso III, który doprecyzowuje obowiązki ustalonej grupy zakładów w związku z możliwością wystąpieniu efektu domina. Zmiana w art. 265 ust. 1 ustawy Poś dotyczy konieczności wprowadzenia ograniczenia czasowego na opracowanie przez właściwy organ zewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego, co stanowi wdrożenie art. 12 ust. 1 lit. c. Wprowadzono także obowiązek zapewnienia udziału społeczeństwa przy opracowywaniu i zmianach zewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego przez właściwy organ, zgodnie z zasadami określonymi w ustawie z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie. Ponadto obowiązek dotyczący pokrycia kosztów opracowania zewnętrznych planów operacyjno-ratowniczych został przeniesiony do art. 261 ust. 1, tj. części dotyczącej obowiązków prowadzących zakłady. Zmiana ust. 3 ma na celu uporządkowanie ponoszenia przez prowadzących zakłady o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii kosztów opracowania i aktualizacji zewnętrznych planów operacyjno-ratowniczych. Dotychczas koszty te były określane zgodnie z art. 265 ust. 3 i 4 przez komendanta wojewódzkiego PSP, a do tych należności stosowało się przepisy Ordynacji podatkowej. Koszty te w różnych województwach były określane w odmienny sposób, a ich rozpiętość była bardzo szeroka, od 80 zł do 6500 zł za opracowanie zewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego. Jednocześnie odstąpiono od gradacji wysokości przedmiotowych kosztów w zależności od wielkości zakładu o dużym ryzyku opierając się na dotychczasowym podejściu wprowadzania jednakowych obowiązków dla prowadzących zakłady posiadających na swoim terenie substancje w ilości pozwalającej na zakwalifikowanie ich jako zakłady o dużym ryzyku. Zakłady takie, co do zasady posiadają na swoim terenie substancje niebezpieczne w takich ilościach, że złożoność opracowania zewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego dla większości tego typu zakładów będzie zbliżona, dlatego też uznano, że należy ujednolicić sposób określania przedmiotowych kosztów. W związku z tym oraz w celu równego traktowania przedsiębiorców stwierdzono potrzebę określenia odgórnie kwoty za opracowanie i aktualizację tych planów. Zaproponowane kwoty w przypadku: 1) opracowania zewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego stanowią średnią (z lat ) opłat określanych przez komendantów wojewódzkich za opracowanie takiego planu i stanowią równowartość przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w roku 8

9 kalendarzowym poprzedzającym opracowanie zewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego, ogłaszanej przez Prezesa GUS w Dzienniku Urzędowym. 2) aktualizacji zewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego stanowią połowę kwoty określonej powyżej. Jednocześnie dodano ust. 3a, w którym określono sposób uiszczania kosztów opracowania i aktualizacji zewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego przez prowadzących zakłady o dużym ryzyku. Należy podkreślić, że organy PSP ponoszą koszty związane z opracowaniem i aktualizacją przedmiotowych planów, tj. koszty papieru, wydruków, dojazdu na wizję lokalną itd. Koszty, o których mowa w art. 265 ust. 3, mają stanowić przychód funduszu wojewódzkiego będącego częścią Funduszu Wsparcia Państwowej Straży Pożarnej, o którym mowa w art. 19e ustawy z dnia 24 sierpnia o Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. z 2013 r. poz. 1340, z późn. zm.). W związku z ww. zmianą zaproponowano uchylenie ust. 4. Nowe brzmienie ust. 5 w art. 265 wprowadza obowiązek opiniowania zewnętrznych planów przez określone organy. Potrzeba taka wynika z tego, że skutki poważnych awarii przemysłowych mogą obejmować teren, na którym przebywa kilkaset, a nawet kilka tysięcy osób. Dlatego w zewnętrznym planie operacyjno-ratowniczym wymienia się wiele instytucji i podmiotów, które będą uczestniczyć w ostrzeganiu ludności o wystąpieniu awarii, ale również w ewakuacji ludności i usuwaniu skutków awarii. Zauważyć jednak należy, że podmioty te (zwłaszcza Policja i władze lokalne), jako nieuczestniczące w opracowaniu zewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego mogą kwestionować zapisy zewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego mówiące o ich udziale i konkretnym działaniu. Zmiana art. 265 ust. 6 ustawy Poś ma na celu właściwe zapewnieniu udziału społeczeństwa przy opracowywaniu zewnętrznych planów operacyjno-ratowniczych. Zmiana art. 265 ust. 8 ustawy Poś ma charakter redakcyjny. W artykule 265 ust.10 ustawy Poś zaktualizowano również dziennik promulgacyjny ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej. Zmiana w art. 266 ust. 2 ustawy Poś oraz dodanie ust. 3 mają na celu dostosowanie przepisów do wymogów art. 12 ust. 8 dyrektywy Seveso III poprzez wskazanie, że odstąpienie od sporządzenia zewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego musi być uzasadnione i poparte szczegółową analizą raportu o bezpieczeństwie opracowanego przez prowadzącego zakład o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii. W art. 267 ustawy Poś wymienia się dokumenty, na temat których informacje należy uwzględnić w publicznym wykazie danych. Ponadto wprowadzono 30-dniowy termin, z zachowaniem którego organ powinien podać do publicznej wiadomości informację na temat możliwości udziału społeczeństwa w procesie zatwierdzania zewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego. Zmiana art. 267 ust. 4 ustawy Poś polega na wskazaniu Ministra właściwego w sprawie uregulowania szczegółowego zakresu informacji wymaganych do podania do publicznej wiadomości. Ze względu na to, że obowiązki zawarte w przepisach tego rozporządzenia dotyczą organów PSP zasadnym jest, aby rozporządzenie to było w gestii ministra właściwego ds. wewnętrznych. Nowe brzmienie ust. 4 ma także na celu zapewnienie zgodności przepisów z art. 92 ustawy zasadniczej, zgodnie z którym upoważnienie do wydania rozporządzenia powinno określać organ właściwy do wydania rozporządzenia, zakres spraw przekazanych do uregulowania oraz wytyczne dotyczące treści aktu. Zmiana art. 267a ustawy Poś ma na celu określenie wymogów w zakresie udostępniania posiadanych przez organy PSP dokumentów przekazywanych im przez prowadzących zakłady o dużym i zwiększonym ryzyku wystąpienia poważnej awarii. Proponowane przepisy mają na celu wdrożenie art. 14 dyrektywy Seveso III, który dotyczy kwestii informowania społeczeństwa nt. zakładów stwarzających zagrożenie wystąpienia poważnej awarii. Zmiany art. 268 ustawy Poś mają charakter redakcyjny. Nowy art. 268a ustawy Poś stanowi wdrożenie art. 17 lit. e dyrektywy Seveso III przez uszczegółowienie zakresu działań, które właściwy organ musi podjąć w przypadku wystąpienia poważnej awarii. Zmiana art. 269 ustawy Poś i nowy art. 269a stanowią wdrożenie art. 20 dyrektywy Seveso III, który określa zasady i tryb prowadzenia kontroli w zakładach o dużym i zwiększonym ryzyku 9

10 wystąpienia poważnej awarii. Ponadto, w ramach ww. zmian uwzględniono możliwość przeprowadzania wspólnych kontroli przez organy PSP i Inspekcji Ochrony Środowiska. Dotychczasowe działania kontrolne w wybranych zakładach o dużym i zwiększonym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej wskazują na potrzebę prowadzenia wspólnych czynności kontrolnych ze względu na zazębianie się niektórych obszarów. Prowadzenie wspólnych działań kontrolnych to m.in. większa precyzja i synergia działań administracyjnoprawnych oraz ujednolicenie podejścia w sprawach oceny ryzyka zagrożeń istniejących w różnych obszarach. Należy także zaznaczyć, że wspólne kontrole powodują zmniejszenie obciążenia dla przemysłu. Zmiany w art. 270 ustawy Poś mają na celu zapewnienie zgodności z pragmatyką funkcjonowania organów PSP. Zmiany art. 271a ustawy Poś uwzględniają dodatkowy obowiązek określony w art. 4 ust. 1 dyrektywy Seveso III, zgodnie z którym państwo członkowskie może złożyć do Komisji Europejskiej uzasadniony wniosek o wyłączenie danej substancji z zakresu stosowania tej dyrektywy. Ponadto wprowadzono okres jednego roku na przekazanie Komisji Europejskiej informacji nt. poważnych awarii objętych obowiązkiem zgłoszenia, co stanowi wdrożenie art. 18 ust. 2 dyrektywy Seveso III. Nowy art. 271c ma na celu wdrożenie art. 6 ust.1 dyrektywy Seveso III, zgodnie z którym istnieje obowiązek koordynacji realizowanych obowiązków w zakresie przeciwdziałania poważnym awariom, jeśli w państwie członkowskim występuje więcej niż jeden organ właściwy. Zmiana art. 354 ustawy Poś wynika ze zmian wprowadzonych w treści tytułu IV ustawy Poś i związana jest głównie z nałożeniem na prowadzących zakłady dodatkowych obowiązków w zakresie przeciwdziałania poważnym awariom przemysłowym dotyczących m.in. systemów zarządzania bezpieczeństwem, wewnętrznych planów operacyjno-ratowniczych (ich przećwiczenia i okresowej aktualizacji), pokrywania kosztów opracowania zewnętrznych planów operacyjno-ratowniczych, czy dostarczania informacji niezbędnych do ich opracowania. Zmiana art. 355 ustawy Poś wynika z zaproponowanych wcześniej zmian. Uchylenie art. 356 i art. 357 ustawy Poś wynika z zaproponowanych wcześniej zmian. Zmiana art. 358 ustawy Poś wynika z zaproponowanych wcześniej zmian. Zmiana art. 360 ustawy Poś ma na celu poprawienie spójności przepisów. Zmiana w art. 373 ustawy Poś ma na celu zapewnienie spójności z art. 19 dyrektywy Seveso III oraz doprecyzowanie, że odpowiedzialność administracyjna dotyczy wszystkich obowiązków zawartych w tytule IV ustawy Poś, które leżą po stronie prowadzących zakłady o dużym lub zwiększonym ryzyku wystąpienia poważnej awarii. V. Zmiany w ustawie o Inspekcji Ochrony Środowiska Zmiany w art. 5a ustawy z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska stanowią głównie transpozycję art. 20 dyrektywy Seveso III. Wprowadzono także przepis doprecyzowujący, że określony w ust. 4 ww. artykułu okres pomiędzy kontrolami dotyczy wyłącznie instalacji wymagających pozwolenia zintegrowanego. Ponadto, z zakresu zadań organów Inspekcji Ochrony Środowiska w zakresie poważnych awarii usunięto prowadzenie szkoleń dla organów administracji oraz podmiotów, których działalność może stanowić przyczynę powstania poważnej awarii. Przepis ten miał na celu zapewnienie właściwego wdrożenia przepisów w zakresie przeciwdziałania poważnym awariom, w szczególności w początkowym etapie ich obowiązywania. Ze względu na to, że przepisy w omawianym zakresie funkcjonują już od wielu lat, a dyrektywa Seveso III utrzymuje dotychczasowe podejście, tj. zgodne z dyrektywą Seveso II, ustawowo nałożony na organy Inspekcji Ochrony Środowiska obowiązek szkoleń nie jest konieczny. Należy podkreślić, że organy Inspekcji Ochrony Środowiska przeprowadziły dotychczas wiele szkoleń z tej tematyki, w tym zarówno na poziomie krajowym, jak i lokalnym. Ponadto należy zaznaczyć, że pragmatyka działania organów Inspekcji Ochrony Środowiska przewiduje m.in. prowadzenie kontroli instruktażowych, udział w seminariach, konferencjach naukowych, co daje możliwość przekazywania istotnych informacji w zakresie przeciwdziałania poważnym awariom i wpływa na właściwe wdrożenie tych przepisów. Zmiana art. 31 ust.1 wprowadza nową częstotliwość kontroli w zakładach o zwiększonym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej, zgodną z art. 20 dyrektywy Seveso III. 10

11 VI. Zmiany w ustawie o Państwowej Straży Pożarnej Zmiana art. 23 ust. 2 pkt 2 oraz ust. 3 pkt 4 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej ma na celu dostosowanie przepisu do nowego brzmienia art. 243a pkt 9, art. 269 i art. 269 a ustawy Poś, które regulują zasady i tryb przeprowadzenia kontroli zakładów objętych przepisami w zakresie poważnych awarii przemysłowych wykonywanych przez właściwe organy PSP. Zmiana art. 23 ust. 6 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej przewiduje możliwość nakładania przez upoważnionych strażaków grzywny w drodze mandatu karnego za nieprzestrzeganie przez prowadzących zakłady przepisów w zakresie przeciwdziałania poważnym awariom. Biorąc pod uwagę fakt, że organy PSP są właściwe w zakresie opiniowania lub zatwierdzania większości dokumentów wymaganych przepisami tytułu IV ustawy Poś niezbędne jest umożliwienie tym organom egzekwowanie obowiązków przez nakładanie grzywny w drodze mandatu karnego. Zmiana art. 23 ust. 7 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej wprowadza możliwość przeprowadzenia czynności kontrolno-rozpoznawczych bez wcześniejszego dostarczenia kontrolowanemu upoważnienia do kontroli w przypadku powzięcia informacji o możliwości występowania w miejscu ich przeprowadzania poważnej awarii przemysłowej oraz w przypadku zbierania informacji niezbędnych do wykonania analizy poważnej awarii przemysłowej i formułowania zaleceń dla prowadzącego zakład, w przypadku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej. Powyższe umożliwia organom PSP realizować nowe postanowienia określone w zmienianym art. 269 ust. 7 ustawy Poś. VII. Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym Zmiana art. 53 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym wprowadza konieczność uzgadniania decyzji lokalizacji inwestycji celu publicznego oraz decyzji o warunkach zabudowy z organami Inspekcji Ochrony Środowiska oraz organami PSP. Wprowadzenie tej zmiany zapewni pełniejsze wdrożenie art. 12 dyrektywy Seveso III, który określa zasady związane z planowaniem i zagospodarowaniem przestrzennym w sąsiedztwie zakładów stwarzających zagrożenie poważną awarią. Dotychczasowa praktyka wykazała, że obowiązek uzgadniania z wojewódzkimi inspektorami ochrony środowiska i organami PSP projektów studium oraz opiniowanie przez te organy projektów planów zagospodarowania przestrzennego nie jest wystarczające. Wynika to z faktu występowania na terenie kraju wielu obszarów, dla których takie plany nie zostały przyjęte. Dzięki wprowadzeniu tej zmiany kwestie związane z zagrożeniami poważnymi awariami będą właściwe uwzględnione w planowaniu przestrzennym, co przyczyni się do zapewnienia odpowiedniej ochrony życia i zdrowia ludzi oraz środowiska. VIII. Zmiany w ustawie o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko Zmiany art. 21 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko wynikają z konieczności zapewnienia odpowiedniego dostępu społeczeństwa do informacji na temat realizowanych w zakresie spraw poważnych awarii obowiązków, zarówno przez prowadzących zakłady o dużym lub zwiększonym ryzyku wystąpienia poważnej awarii, jak i organy właściwe. Dodanie nowego art. 86a wprowadza obowiązek bezpośredniego przekazywania organom wydającym pozwolenia emisyjne ostatecznych decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach przez organy je wydające. Przepis ten zastąpi uchylany niniejszą ustawą art. 184 ust. 4 pkt 4 ustawy Prawo ochrony środowiska, który nakazywał dołączanie ww. decyzji przedsiębiorcom wnioskującym o wydanie pozwoleń emisyjnych. IX. Przepisy dostosowujące Art. 6 stanowi przepis dostosowujący i dotyczy zakładów, które w dniu 31 maja 2015 r. należą do grupy zakładów o dużym lub zwieszonym ryzyku wystąpienia poważnej awarii. Zawarte w 11

12 przedmiotowym artykule przepisy stanowią wdrożenie art. 3 pkt 6 (definicja zakładu istniejącego), art. 8 ust. 2 (program zapobiegania poważnym awariom), art. 10 ust. 4 (raport o bezpieczeństwie) oraz art. 12 ust. 2 (plany operacyjno-ratownicze) dyrektywy Seveso III. Omawiane przepisy mają na celu zapewnienie prowadzącym zakłady odpowiedniego okresu czasu na dostosowanie się do wprowadzanych zamian. X. Przepisy przejściowe Ze względu na zmiany treści przepisów upoważniających, z dniem wejścia w życie ustawy akty wykonawcze utracą swoją moc. W związku z tym, w celu zapewnienia ciągłości obowiązywania przepisów niezbędne jest zachowanie czasowo w mocy określonych przepisów wykonawczych. Z uwagi na zmiany niektórych podstaw prawnych dla postępowań administracyjnych, które mogą zostać wszczęte przed wejściem w życie zmian, w art. 8 wprowadzono stosowne przepisy mające na celu zapewnienie ciągłości tych postępowań. XI. Wejście w życie Zgodnie z art. 9 ustawa wchodzi w życie z dniem 1 czerwca 2015 r. Wskazany termin wynika z art. 31 ust. 1 dyrektywy Seveso III, zgodnie z którym państwa członkowskie są zobowiązane wdrożyć przepisy tej dyrektywy do dnia 31 maja 2015 r. i stosować je od dnia 1 czerwca 2015 r. XII. Informacje końcowe Projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej oraz nie zawiera norm, ani przepisów technicznych, podlegających procedurze notyfikacji wymaganej zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039, z późn. zm.). Projekt ustawy został zamieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Środowiska. Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z późn. zm.) projekt ustawy został udostępniony w Biuletynie Informacji Publicznej Rządowego Centrum Legislacji. Wpłynęły dwa zgłoszenia zainteresowania pracami nad przedmiotową ustawą podmiotów wykonujących działalność lobbingową: Polska Organizacja Przemysłu i Handlu Naftowego oraz Polski Koncern Naftowy ORLEN S.A. 12