LECZENIE BÓLU OSTREGO U OSÓB W WIEKU PODESZŁYM MAŁGORZATA MALEC - MILEWSKA
|
|
- Bronisław Orłowski
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 LECZENIE BÓLU OSTREGO U OSÓB W WIEKU PODESZŁYM MAŁGORZATA MALEC - MILEWSKA Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii CMKP, Warszawa GDAŃSK
2 Początek starości wg. WHO to 60 r.ż r.ż. - wiek podeszły (wczesna starość) r.ż. - wiek starczy (późna starość) powyżej 90 r.ż - wiek sędziwy (długowieczność) Predysponuje do wielu chorób przewlekłych: choroby układu krążenia (NT, Ch W, NK) cukrzyca niewydolność nerek depresja choroba zwyrodnieniowa D. Kosson, J. Wordliczek. Farmakoterapia bólu u osób w wieku podeszłym. Kompendium leczenia bólu. Medical Educattion 2012,
3 Częste polekowe objawy niepożądane występujące u pacjentów w podeszłym wieku Kaszel po ACEI Biegunka po antybiotykach Bradykardia po -blokerach Obrzęki po antagonistach wapnia Nudności po digoksynie Hiponatremia i spadek ciśnienia po diuretykach Krwawienie z przewodu pokarmowego, niewydolność serca i niewydolność nerek - po NLPZ Zaparcia i nadmierna sedacja - po opioidach Biegunka po PPI Bezsenność po SSRI Objawy cholinolityczne po lekach przeciwdepresyjnych Gurwitz, JAMA 2003, 289,1107
4 Zmiany w układzie nocyceptywnym związane z wiekiem Zmiany fizjologiczne - zmiany inwolucyjne: zmiany morfologiczne - receptory, włókna nerwowe, neurony elektrofizjologiczne - obniżenie amplitudy potencjału czynnościowego i zwolnienie szybkości przewodzenia bodźców bólowych neurochemiczne - zmniejszone stężenie pronocyceptywnych neuroprzekaźników (substancja P, CGRP, GABA) Gibson SJ and Helme RD. Age-related differences in pain perception and report. Clinics in Geriatric Medicine. 2008;
5 U osób w wieku podeszłym: Zmianom morfologicznym, elektrofizjologicznym i neurochemicznym prowadzącym do upośledzenia przewodnictwa sygnału bólowego nie towarzyszą jednak wyraźne zmiany wrażliwości na bodźce bólowe Spowodowane jest to prawdopodobnie równolegle zachodzącym procesem upośledzenia zstępujących mechanizmów kontroli bólu J. Wordliczek, J. Dobrogowski, Leczenie bólu, PZWL Warszawa, 2011
6 Czynniki ograniczające skuteczną terapię bólu u ludzi w wieku podeszłym Zaburzenia poznawcze, problemy z pamięcią, pogorszenie wzroku i słuchu - może to prowadzić do trudności z realizacją zaleceń, a nawet do nieprawidłowego stosowania leków Schorzenia współistniejące i wynikające z nich ograniczenia do stosowania niektórych analgetyków Objawy niepożądane stosowanej terapii Aspekt ekonomiczny MITY: 1. Ból przewlekły jest zjawiskiem normalnym u starszych dlatego są przyzwyczajeni do bólu, Dlatego znoszą lepiej ból ostry 2. Starsze osoby nie powinny zażywać opioidów ze względu na możliwość uzależnienia.
7 Ocena bólu u pacjentów w wieku podeszłym U pacjentów, u których nie ma lub są nieznaczne upośledzenia funkcji poznawczych przydatne mogą być: Skala numeryczna (NRS) Brak bólu Ból nie do zniesienia 0 10 Skala wzrokowo-analogowa (VAS)
8 brak bólu ból nie do zniesienia Natężenie bólu (NRS) NRS < 3 pkt.!!! Ocena bólu u pacjentów w wieku podeszłym U pacjentów, u których nie ma lub są nieznaczne upośledzenia funkcji poznawczych przydatne mogą być: Godz Doba 8/3 4/2 śpi 5/2 I 3 4/2 2 4/2 śpi śpi II śpi śpi III śpi śpi Natężenie bólu powinno być systematycznie mierzone, co pozwala na optymalizację postępowania przeciwbólowego. (poziom I, wg. EBM)
9 Ocena bólu u pacjentów w wieku podeszłym Zaburzenia funkcji poznawczych - obserwacyjne metody pomiaru bólu Sugerowaną przez IASP skalą obserwacyjną jest skala Doloplus-2. Ocenianych jest 10 parametrów zebranych w trzech podgrupach: 1. Reakcje somatyczne (5 parametrów) - uskarżanie się, przyjmowanie postawy ciała chroniącej przed bólem, chronienie bolesnego obszaru, wyraz twarzy, zaburzenia snu 2. Reakcje psychomotoryczne (2 parametry) - mycie i/lub ubieranie się, mobilność 3. Reakcje psychosocjalne (3 parametry) - komunikatywność, życie społeczne, problemy z zachowaniem Każdy z 10 parametrów oceniany od 0-3 (zakres wyników 0 30). Za próg wskazujący na występowanie bólu przyjęto 5 punktów
10 Zmiany farmakokinetyki leków związane z wiekiem 1.Zaawansowany wiek wiąże się ze zwiększeniem ilości tkanki 2.tłuszczowej oraz zmniejszeniem objętości całkowitej wody w ustroju co prowadzi do: - Zwiększenia objętości dystrybucji leków lipofilnych (opóźnia to początek działania i obniża szybkość eliminacji, nie wpływając na stężenia leków lipofilnych we krwi) - Zmniejszenia objętości dystrybucji leków hydrofilnych (np. morfiny), co prowadzi do podwyższenia stężenia leków hydrofilnych we krwi, a to z kolei przekłada się na profil i nasilenie działań niepożądanych tej grupy leków Indeks sercowy obniża się z wiekiem z prędkością 1% na rok po 50 roku życia, co powoduje: - Wydłużenie czasu krążenia, wychwytu i dystrybucji leków oraz pogorszenia funkcji wątroby i nerek narządów kluczowych dla metabolizmu i eliminacji większości leków przeciwbólowych. Pergolizzi J., Boger R., Budd K. i wsp. Opiods and the management of chronic severe pain in the elderly: consensus statement of an international expert panel with focus on the six clinically most often used world health organization step III Opiods (Buprenorphine, Fentanyl, Hydromorphone, Methadone, Morphine, Oxycodone). Pain Pract., 2008; 8:
11 Zmiany farmakokinetyki leków związane z wiekiem 3. Fizjologiczne pogorszenie funkcji narządów (głównie wątroby i nerek) wpływa na farmakologię leków przeciwbólowych, w tym na początek ich działania, szybkość eliminacji oraz okres półtrwania. Zmniejszona masa wątroby i obniżony przepływ krwi przez ten narząd łącznie z obniżonymi stężeniami monooksygenaz oraz cytochromów - Powoduje to 30-40% redukcję eliminacji leków metabolizowanych w wątrobie. Aby zapobiec kumulacji tych leków u pacjentów w podeszłym wieku, szczególnie u chorych z przewlekłą chorobą wątroby, konieczne jest zmniejszenie dawek leków lub wydłużenie odstępu między kolejnymi dawkami. Pergolizzi J., Boger R., Budd K. i wsp. Opiods and the management of chronic severe pain in the elderly: consensus statement of an international expert panel with focus on the six clinically most often used world health organization step III Opiods (Buprenorphine, Fentanyl, Hydromorphone, Methadone, Morphine, Oxycodone). Pain Pract., 2008; 8:
12 Zmiany farmakokinetyki leków związane z wiekiem Funkcja nerek pogarsza się równolegle z wiekiem, ale u starszych pacjentów upośledzenie funkcji nerek może być nie wykryte w oparciu o pomiary stężenia kreatyniny w osoczu ze względu na równoczesny ubytek masy mięśniowej. Obniżenie współczynnika filtracji kłębkowej wydłuża okres półtrwania leków, które są eliminowane przede wszystkim przez nerki. Kumulacja tych leków lub ich aktywnych metabolitów zwiększa ryzyko toksyczności i ciężkości działań niepożądanych leków wydalanych przez nerki. Pergolizzi J., Boger R., Budd K. i wsp. Opiods and the management of chronic severe pain in the elderly: consensus statement of an international expert panel with focus on the six clinically most often used world health organization step III Opiods (Buprenorphine, Fentanyl, Hydromorphone, Methadone, Morphine, Oxycodone). Pain Pract., 2008; 8:
13 NLPZ u ludzi w wieku podeszłym NLPZ u pacjentów w podeszłym wieku powinny być stosowane bardzo rozważnie, po wnikliwej analizie potencjalnych korzyści związanych z poprawą funkcjonowania chorego i ryzyka pogorszenia stanu zdrowia, który może być następstwem zastosowania NLPZ. Kluczowe zagadnienia, które należy rozważyć to: - skuteczność przeciwbólowa - ryzyko sercowo-naczyniowe - nefrotoksyczność - toksyczność dla przewodu pokarmowego - interakcje lekowe American Geriatrics Society Panel on the Pharmacological Management of Persistent Pain in Older Persons. J Am Geriatr Soc 2009;
14 NLPZ Zmniejszają efekt działania Inhibitorów konwertazy angiotensyny Sartanów Diuretyków pętlowych Leków beta adrenolitycznych Przeciwpłytkowych dawek aspiryny Nasilają działanie Doustnych leków przeciwcukrzycowych Sulfonamidów Doustnych leków przeciwzakrzepowych Leków przeciwpadaczkowych silnie wiążących się z białkami krwi Kostka-Trąbka E, Woroń J Interakcje leków, PZWL Kraków, 2011
15 Hepatotoksyczność (indukcja stresu oksydacyjnego i reakcje nadwrażliwości Uszkodzenie górnego odcinka przewodu pokarmowego i jelit Wzrost ryzyka poronienia NLPZ Wzrost ryzyka wystąpienia incydentów wieńcowych i mózgowych u osób z czynnikami ryzyka Hamowanie gojenia złamań Nefrotoksyczność (reakcje nadwrażliwości) Nadwrażliwość na NLPZ- postać skórna, astma aspirynowa Kostka-Trąbka E, Woroń J Interakcje leków, PZWL Kraków, 2011
16 Stosowanie NLPZ dożylnie lub domięśniowo nie wpływa w istotnym stopniu na zmniejszenie częstości powikłań ze strony przewodu pokarmowego.
17 Ryzyko wystąpienia krwawienia z przewodu pokarmowego w następstwie stosowania NLPZ wg. Goldstein, Digestion 2004, 69, 25 NLPZ Celekoksyb Nimesulid, Meloksykam Odds ratio <1 1.5 Ibuprofen 2,0 Diklofenak/ Xeforapid 4,2 Naproksen 9,1 Indometacyna 11,3 Dexketoprofen 13,7 Ketoprofen 23,7
18 Nowe NLPZ - deksketoprofen Izomer prawoskrętny ketoprofenu 2 krotnie silniejsze działanie przeciwbólowe w porównaniu do ketoprofenu - możliwość zmniejszenia dawki Mniejsze ryzyko uszkodzenia górnego odcinka przewodu pokarmowego oraz nerek Mniejszy efekt antyagregacyjny Światłoczuły, podobnie jak ketoprofen Woroń J. Anestezjologia i ratownictwo. 4, 2011:
19 Farmakokinetyka dożylnego podania KETOPROFENU C ( g/ml) 26,4 C max Dawka maksymalna 200 mg/dobę Ketoprofen 100 mg minutowy wlew dożylny t (min) ChPL Ketonal
20 Farmakokinetyka dożylnego podania KETOPROFENU C ( g/ml) Dawka maksymalna 200 mg/dobę Ketoprofen 100 mg godzinny wlew dożylny t (h) ChPL Ketonal
21 Działania niepożądane ze strony układu pokarmowego Uk. Pokarmowy - iloraz szans (odds ratio) MEL NIM TEN ACD DIC NAP PIR KET - znamienność statystyczna < 0,5 Lapeyre-Mestre M. i wsp. 2011, Fundam Clin Pharmacol. 27(2):
22 Czynniki ryzyka wystąpienia ADR ze strony przewodu pokarmowego u pacjentów stosujących NLPZ - ryzyko względne Krwawienie w wywiadzie Stosowanie antykoagulantów 13.5 ( ) 12.7 ( ) Stosowanie GKS Niska dawka NLPZ Wysoka dawka NLPZ Wiek powyżej 70 r.ż. Wiek lat Wiek lat 4.4 ( ) 2.9 ( ) 5.8 ( ) 5.6 ( ) 3.1 ( ) 1.6 ( ) Ryzyko względne Rodriguez. Lancet. 1994; Guttham. Epidemiology. 1997; Shorr. Arch Intern Med. 1993; Piper. Ann Intern Med
23 Przekraczanie zalecanych dawek NLPZ jest błędem, gdyż wątpliwe jest uzyskanie większej skuteczności terapeutycznej, natomiast na pewno zwiększa się ryzyko wystąpienia objawów niepożądanych.
24 Kojarzenie NLPZ a ryzyko wystąpienia działań niepożądanych Krwawienie z przewodu pokarmowego OR 3,5 Hepatotoksyczność OR 6,0 Nefrotoksyczność OR 7,7 Clinard F i wsp. European J. of Clin. Pharmacol. 2004, 60, 279
25 Niebezpieczeństwo stosowania NLPZ u osób w wieku podeszłym - NLPZ PROSTAGLANDYNY Zatrzymanie wody w organizmie Redukcja zależnej od prostaglandyn wazodilatacji Wzrost ryzyka niewydolności krążenia Wzrost oporu obwodowego Kostka-Trąbka E, Woroń J Interakcje leków, PZWL Kraków, 2011
26 NLPZ a ryzyko rozwoju niewydolności krążenia Współczynnik prawdopodobieństwa (iloraz szans) wystąpienia niewydolności krążenia (populacja pacjentów w wieku >76 lat) choroby serca + NLPZ + + współczynnik prawdopodobieństwa 1 2,1 10,4 Page J, Henry D, Arch. Int. Med. 2000, 160, 777
27 Stosowanie NLPZ a ryzyko sercowonaczyniowe COX-2 COX-1 Niska dawka ASA Klasyczny NLPZ Naproxen Inhibitory COX-2 + ASA PGI 2 TxA 2 Ryzyko zakrzepicy Prob Prob??
28 Mechanizmy oddziaływania prostaglandyn na funkcję nerek W nerkach COX-2 jest konstytutywnym izoenzymem Regulacja nerkowego przepływu krwi i filtracji (PgI 2 PgE 2 ) Hamowanie resorpcji jonów Na + w pętli Henlego (PgE 2 ) Antagonizowanie antydiuretycznego działania wazopresyny (PgE 2 ) Ruoff G.R.: Clin. Ther., 1998, 20,
29 CZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA DZIAŁAŃ NIEPOŻĄDANYCH FRANCJA Nerki 0,12 0,1 0,08 0,06 0,04 0,02 0 NAP MEL PIR NIM TEN DIC KET Lapeyre-Mestre M. i wsp. 2011, Fundam Clin Pharmacol. 27(2):
30 Skojarzenie szczególnie niebezpieczne ACEI + DIURETYK + NLPZ Ryzyko niewydolności nerek Czynniki ryzyka: obecne zaburzenia wydolności nerek pacjenci powyżej 70 r. ż. 1. Heerdink E R i wsp Arch. Int. Med., 1998, 158, Thomas M i wsp, MJA, 2000, 172, Boyd W i wsp, MJA 2000, 173, 274
31 Funkcja narządu STARZENIE SIĘ NARZĄDÓW A ZMIANY W FARMAKOKINETYCE LEKÓW Lek nefrotoksyczny rezerwa czynnościowa niewydolność nerek wiek
32 D ziarnistości gęste: - Ca 2+; PO 4 3-; -Serotonina - ADP Mechanizm powikłań krwotocznych SSRI budowa i funkcja płytek krwi MTS system mikrotubuli DTS Dense Tubular System (produkcja TXA) OCS Open Canalicular System a - Ziarnistości alfa: BA fibrynogen, fibronektyna, trombospondyna, vwf; PDGF, albumin, IgA, IgG, beta-tromboglobulina, kininogen, prekalikreina, alfa2-antyplazmina
33 Serotonina jedna z substancji promujących agregację płytek krwi m. in. 5-HT indukuje proces zmiany kształtu trombocytów PSC (Platelet Shape Change)* 5-HT rec. 5HT 2A Ca 2+ ` * - Holmson H. Platelet energy and metabolism, In Kaplan, KL ed. Hemostasis and thrombosis: basic principles and clinical practice. Philadelphia: Lippincott, 1994:524-45
34 Spośród analgetyków nieopioidowych lekiem preferowanym u pacjentów w podeszłym wieku jest paracetamol ze względu na jego niewielką w porównaniu z niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi (NLPZ) gastro- i nefrotoksyczność. American Geriatrics Society Panel on the Pharmacological Management of Persistent Pain in Older Persons. J Am Geriatr Soc 2009; 57: Nikles CJ, Yelland M, Del Mar C, Wilkinson D. The Role of Paracetamol in Chronic Pain: An Evidence-Based Approach. AJT. 2005;12;80-91 Peterson G. Selecting Nonprescription Analgesics. ATJ. 2005;12;67-79.
35 PARACETAMOL - mechanizm działania Zahamowanie ośrodkowej COX 3??? Hamowanie COX-2 (+/-) Hamowanie syntazy tlenku azotu Aktywuje układ opioidowy Oddziałuje na zstępujący układ antynocyceptywny (5- HT3) W 2006r Zablokowanie CB1 przez HU210 całkowicie blokuje analgezję wywołaną paracetamolem Ottani A i wsp.: The analgesic activity of paracetamol is prevented by the blockade of cannabinoid CB1 receptors. Eur J Pharmacol
36 FARMAKOKINETYKA PARACETAMOLU PODANEGO DROGĄ DOŻYLNĄ Przebiega ~ liniowo w zakresie dawek do 2 g po podaniu jednorazowym oraz po podaniu wielokrotnym w ciągu 24 godzin C max po zakończeniu 15 minutowego wlewu dożylnego Perfalganu wynosi: dla dawki 500 mg 15 g/ml dla dawki 1000 mg 30 g/ml ChPL Perfalgan
37 FARMAKOKINETYKA PARACETAMOLU PODANEGO DROGĄ DOŻYLNĄ C ( g/ml) 30 C max dla dawki 1000 mg 15 C max dla dawki 500 mg 0 15 t (min) ChPL Perfalgan
38 Jakie są zalety leku przeciwbólowego o farmakokinetyce liniowej Farmakokinetyka ~ liniowa wskazuje, że szybkość wchłaniania, dystrybucji i eliminacji jest proporcjonalna do stężenia leku Konsekwencją liniowości procesów jest wprost proporcjonalna zależność pomiędzy stężeniem leku we krwi, a podana dawką dzięki której to stężenie jest osiągane ChPL Perfalgan
39 FARMAKOKINETYKA PARACETAMOLU PODANEGO DROGĄ DOŻYLNĄ ~ Vd ~ 1 l/kg m.c. słabo wiąże się z białkami osocza po wlewie 1 g paracetamolu, po 20 minutach od zakończenia wlewu stężenie w płynie mózgowo-rdzeniowym wynosi około 1,5 g/ml element farmakokinetyki celowanej ChPL Perfalgan
40 FARMAKOKINETYKA PARACETAMOLU PODANEGO DROGĄ DOŻYLNĄ metabolizm wątrobowy dwie drogi sprzęganie do glukuronidów i siarczanów sprzęganie z siarczanami ulega wysyceniu w przypadku podania dawek większych niż zalecane około 4-10% paracetamolu jest metabolizowane przy udziale izoenzymów cytochromu P450 i prowadzi do powstania czynnego metabolitu pośredniego N-acetylbenzochinoliny (NAPQI) ChPL Perfalgan
41 Paracetamol - metabolizm - bezpieczny dla wątroby jeżeli stosowany jest w dawkach terapeutycznych do 4g/dobę Metabolizm wątrobowy paracetamol Wiązanie z kwasem glukuronowym 60-80% Wiązanie z kwasem siarkowym 20-30% Niezmieniony paracetamol Cytochrom P % N-acetyl-p-benzoquinone imine (NAPQI) Wiązanie z glutationem Wydalanie z moczem Whitcomb DC et al. JAMA 1994;272(23):
42 FARMAKOKINETYKA PARACETAMOLU PODANEGO DROGĄ DOŻYLNĄ populacje szczególne 1. Pacjenci z niewydolnością nerek w przypadku gdy klirens kreatyniny 30 ml/min t 1/2 ulega wydłużeniu z 2 do 3,5 godziny. Szybkość eliminacji postaci sprzężonej z kwasem glukuronowym i siarczanami jest 3 razy wolniejsza. Zaleca się wydłużenie odstępu pomiędzy dawkami do 6 godzin. 2. Osoby w podeszłym wieku nie ma konieczności modyfikacji dawkowania. ChPL Perfalgan
43 NOWE, BIOLOGICZNIE AKTYWNE METABOLITY METAMIZOLU 1 amidy kwasów tłuszczowych - Hamowanie COX-1 i COX-2 w OUN 1 - Powinowactwo do receptorów kannabinoidowych CB 1 i CB Analgezja na poziomie rdzenia kręgowego i mózgu 2 - Zwiększenie aktywności zstępującego układu antynocyceptywnego opioid. i serot. 2 - Działanie spazmolityczne 1 1/ Rogosch T et al. Novel bioactive metabolites of dipyrone (metamizol). Bioorg Med Chem 2012; 20(1): / Pietrzak B et al. The role of the cannabinoid system in the pathogenesis and treatment of alcohol dependence]. Postepy Hig Med Dosw (Online) 2011; 65:
44 FARMAKOKINETYKA DOŻYLNEGO PODANIA METAMIZOLU METAMIZOL 4-metyloaminofenazon (MAA) 4-aminoantypiryna (AA) 4-N-acetyloamino -antypiryna (AAA) 4-N-formyloamino -antypiryna (FAA) farmakologicznie aktywne farmakologicznie nieaktywne ChPL Pyralgin
45 FARMAKOKINETYKA DOŻYLNEGO PODANIA METAMIZOLU Farmakokinetyka wszystkich metabolitów ma charakter nieliniowy Wiązanie z białkami MAA 58% AA 48% FAA 18% AAA 14% Okres półtrwania w fazie eliminacji wynosi około 14 minut ChPL Pyralgin
46 FARMAKOKINETYKA DOŻYLNEGO PODANIA METAMIZOLU Po podaniu dożylnym 1g metamizolu C max (mg/l) 62,1 ± 15,9 t max (h) 0,09 ± 0,02 AUC (mg h/l) 67,8 ± 16,1 ChPL Pyralgin
47 FARMAKOKINETYKA DOŻYLNEGO PODANIA METAMIZOLU populacje szczególne 1. Pacjenci w podeszłym wieku AUC wzrasta 2-3 krotnie 2. Pacjenci z niewydolnością wątroby t 1/2 w fazie eliminacji dla MAA i FAA zwiększa się 3 krotnie, a AA i AAA w znacznym stopniu unikać stosowania dużych dawek leku 3. Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek zwiększona szybkość eliminacji AAA i FAA - unikać stosowania dużych dawek leku. ChPL Pyralgin
48 METAMIZOL DZIAŁANIE OCHRONNE W STOSUNKU DO KOMÓREK NERWOWYCH OUN I SIATKÓWKI OKA a b Działanie neuroprotekcyjne w modelu niedokrwiennego uszkodzenia mózgu 1 c Działanie ochronne w stosunku do siatkówki oka w modelu zwyrodnienia plamki żółtej związanej z wiekiem (AMD) 2 a b c 1/ Zhang Y et al. Dipyrone inhibits neuronal cell death and diminishes hypoxic/ischemic brain injury. Neurosurgery 2011; 69(4): / Wang HY et al. Methanesulfonic acid sodium salt protects retina from acute light damage in mice. Chin Med J (Engl)
49 Czy coś się zmieniło po wprowadzeniu Zaleceń 2011 postępowania w bólu ostrym i pooperacyjnym? Rynek szpitalny, sierpień 2013 LEKI STOSOWANE PARENTERALNIE ILOŚĆ OPAKOWAŃ XI 2011 ILOŚĆ OPAKOWAŃ VIII 2013 HOSP N02B0: PARACETAMOL, METAMIZOL, SŁABE OPIOIDY, DEXKETOPROFEN PARACETAMOL METAMIZOLE SODIUM TRAMADOL DEXKETOPROFEN M01A1: NLPZ (KETOPROFEN, DICLOFENAK, MELOXICAM) KETOPROFEN DICLOFENAC MELOXICAM N02A0 : SILNE OPIOIDY MORPHINE PETHIDINE PENTAZOCINE BUPRENORPHINE OXYCODONE
50 Oksykodon u pacjentów w wieku podeszłym w porównaniu z młodymi ochotnikami, u osób w wieku podeszłym wzrasta wartość AUC o 15% dla oksykodonu wzrasta wartości C max o 8% dla oksykodonu nie ma znaczących różnic w wartościach AUC jak i C max dla metabolitów w zależności od wieku nie ma konieczności dostosowywania wielkości dawki lub przedziału dawkowania u pacjentów w wieku podeszłym nie stosować w ciężkiej niewydolności nerek i wątroby Benziger DP et al. IASP 8th World Congress on Pain. IASP Press: Seattle, WA, 1996; Abstract #223
51 Dziękuje za uwagę!
Dr Jarosław Woroń. BEZPIECZEŃSTWO STOSOWANIA LEKÓW PRZECIWBÓLOWYCH Krynica 11.XII.2009
Dr Jarosław Woroń BEZPIECZEŃSTWO STOSOWANIA LEKÓW PRZECIWBÓLOWYCH Krynica 11.XII.2009 Zakład Farmakologii Klinicznej Katedry Farmakologii CM UJ Kraków Uniwersytecki Ośrodek Monitorowania i Badania Niepożądanych
Bardziej szczegółowoLeczenie bólu u chorych w wieku podeszłym
Leczenie bólu u chorych w wieku podeszłym Małgorzata Malec-Milewska Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii CMKP, Warszawa Gdańsk 14.05. 2016 bodziec Ból - nieprzyjemne i subiektywne doznanie czuciowe
Bardziej szczegółowoLeczenie opioidami w populacji osób starszych z licznymi schorzeniami współistniejącymi.
OPRACOWANIE NR 2 Leczenie opioidami w populacji osób starszych z licznymi schorzeniami współistniejącymi. Na całym świecie opracowano wytyczne dotyczące leczenia bólu i stosowania leków przeciwbólowych
Bardziej szczegółowoRekomendacje dotyczące postępowania przeciwbólowego w ginekologii i położnictwie
Rekomendacje dotyczące postępowania przeciwbólowego w ginekologii i położnictwie W dniach 12 i 1 stycznia 2007 roku w Kazimierzu Dolnym n. Wisłą Zespól Ekspertów Polskiego Towarzystwa Badania Bólu oraz
Bardziej szczegółowoHarmonogram zajęć dla kierunku: Dietetyka, studia stacjonarne, II rok, semestr IV
Harmonogram zajęć dla kierunku: Dietetyka, studia stacjonarne, II rok, semestr IV Przedmiot: Podstawy farmakologii i farmakoterapii żywieniowej oraz interakcji leków z żywnością Wykłady (5 wykładów, każdy
Bardziej szczegółowoNiesteroidowe leki przeciwzaplane NLPZ
Niesteroidowe leki przeciwzaplane NLPZ Dr n. med. Marta Jóźwiak-Bębenista Zakład Farmakologii Uniwersytet Medyczny marta.jozwiak-bebenista@umed.lodz.pl Definicja bólu doznanie czuciowe powstające wówczas,
Bardziej szczegółowoCele farmakologii klinicznej
Cele farmakologii klinicznej 1. Dążenie do zwiększenia bezpieczeństwa i skuteczności leczenia farmakologicznego, poprawa opieki nad pacjentem - maksymalizacja skuteczności i bezpieczeństwa (farmakoterapia
Bardziej szczegółowoAneks III. Zmiany w odpowiednich punktach skróconej charakterystyki produktu leczniczego i ulotce dla pacjenta.
Aneks III Zmiany w odpowiednich punktach skróconej charakterystyki produktu leczniczego i ulotce dla pacjenta. Uwaga: Niniejsze zmiany w odpowiednich punktach skróconej charakterystyki produktu leczniczego
Bardziej szczegółowoAneks III. Zmiany w odpowiednich punktach Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla Pacjenta
Uwaga: Aneks III Zmiany w odpowiednich punktach Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla Pacjenta Ta Charakterystyka Produktu Leczniczego, oznakowanie opakowań i ulotka dla pacjenta jest wynikiem
Bardziej szczegółowoULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA. VICEBROL, 5 mg, tabletki. Vinpocetinum
ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA VICEBROL, 5 mg, tabletki Vinpocetinum Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku. - Należy zachować tę ulotkę, aby w razie potrzeby móc
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Laboratoria PolfaŁódź Paracetamol, 500 mg, tabletki 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY Każda tabletka zawiera 500 mg paracetamolu (Paracetamolum).
Bardziej szczegółowoWiększość leków przeciwbólowych można zaliczyć do jednej z następujących. 1) analgetyki nieopioidowe: paracetamol i niesteroidowe leki przeciwzapalne;
1 Definicja i epidemiologia bólu nowotworowego. Zasady leczenia bólu nowotworowego według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), Grupy Ekspertów Europejskiego Towarzystwa Opieki Paliatywnej (EAPC) i polskich
Bardziej szczegółowoPENTHROX (metoksyfluran)
PENTHROX (metoksyfluran) Wskazówki do stosowania INFORMACJE ISTOTNE DLA FACHOWYCH PRACOWNIKÓW OCHRONY ZDROWIA DOTYCZĄCE ZMNIEJSZANIA RYZYKA Prosimy o zapoznanie się z treścią przed zastosowaniem metoksyfluranu
Bardziej szczegółowoPytania i dopowiedzi na temat analizy nie-selektywnych niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) oraz ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego.
18 października 2012 EMA/653433/2012 EMEA/H/A-5(3)/1319 Pytania i dopowiedzi na temat analizy nie-selektywnych niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) oraz ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego.
Bardziej szczegółowoFARMAKOTERAPIA W GERIATRII
Interdyscyplinarne Spotkania Geriatryczne FARMAKOTERAPIA W GERIATRII mgr Teresa Niechwiadowicz-Czapka Instytut Pielęgniarstwa Zakład Podstaw Opieki Pielęgniarskiej Wchłanianie środków farmakologicznych
Bardziej szczegółowoAneks II. Wnioski naukowe i podstawy do zmiany charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta przedstawione przez EMA
Aneks II Wnioski naukowe i podstawy do zmiany charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta przedstawione przez EMA 41 Wnioski naukowe Ogólne podsumowanie oceny naukowej produktów leczniczych
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO. Jedna tabletka zawiera 500 mg paracetamolu (Paracetamolum) w połączeniu z powidonem.
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Paracetamol LGO, 500 mg, tabletki. 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY Jedna tabletka zawiera 500 mg paracetamolu (Paracetamolum) w połączeniu
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Paracetamol APTEO MED, 500 mg, tabletki. 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY Każda tabletka zawiera 500 mg paracetamolu (Paracetamolum). Substancja
Bardziej szczegółowoMonitorowanie niepożądanych działań leków
Monitorowanie niepożądanych działań leków Anna Wiela-Hojeńska Katedra i Zakład Farmakologii Klinicznej Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Niepożądane działanie leku (ndl) Adverse Drug Reaction (ADR) (definicja
Bardziej szczegółowo2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY PRODUKTU LECZNICZEGO
1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO WETERYNARYJNEGO Metacam 1 mg tabletki do żucia dla psów Metacam 2,5 mg tabletki do żucia dla psów 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY PRODUKTU LECZNICZEGO Jedna tabletka do żucia
Bardziej szczegółowo2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY SUBSTANCJI CZYNNYCH Jedna tabletka zawiera: paracetamol (Paracetamolum) Substancje pomocnicze, patrz: pkt 6.1.
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA WŁASNA PRODUKTU LECZNICZEGO PARACETAMOL FILOFARM 500 mg, tabletki 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY SUBSTANCJI CZYNNYCH Jedna tabletka zawiera: paracetamol (Paracetamolum)
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA WŁASNA PRODUKTU LECZNICZEGO PARACETAMOL HASCO, 80 mg, czopki PARACETAMOL HASCO, 125 mg, czopki PARACETAMOL HASCO, 250 mg, czopki PARACETAMOL HASCO, 500 mg,
Bardziej szczegółowoDietetyka, studia stacjonarne licencjackie, II rok, semestr IV
Dietetyka, studia stacjonarne licencjackie, II rok, semestr IV Przedmiot: Podstawy farmakologii i farmakoterapii żywieniowej oraz interakcji leków z żywnością Seminaria (10 seminariów, każde trwające 3
Bardziej szczegółowoVI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu leczniczego Etrixenal przeznaczone do wiadomości publicznej
VI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu leczniczego Etrixenal przeznaczone do wiadomości publicznej VI.2.1 Omówienie rozpowszechnienia choroby Ból stanowi sygnał, który uczy by unikać
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 3. Farmakokinetyka nieliniowa i jej konsekwencje terapeutyczne na podstawie zmian stężenia fenytoiny w osoczu krwi
ĆWICZENIE 3 Farmakokinetyka nieliniowa i jej konsekwencje terapeutyczne na podstawie zmian stężenia fenytoiny w osoczu krwi Celem ćwiczenia jest wyznaczenie podstawowych parametrów charakteryzujących kinetykę
Bardziej szczegółowoOxycodon w terapii bólu ostrego. Hanna Misiołek. Katedra Anestezjologii, Intensywnej Terapii i Medycyny Ratunkowej SUM Katowice
Oxycodon w terapii bólu ostrego Hanna Misiołek Katedra Anestezjologii, Intensywnej Terapii i Medycyny Ratunkowej SUM Katowice Charakterystyka Oksykodon (Oxycodonum) organiczny związek chemiczny, strukturalnie
Bardziej szczegółowo2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY PRODUKTU LECZNICZEGO. Wykaz wszystkich substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1
1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO WETERYNARYJNEGO Rheumocam 1 mg tabletki do żucia dla psów Rheumocam 2, mg tabletki do żucia dla psów 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY PRODUKTU LECZNICZEGO Każda tabletka zawiera:
Bardziej szczegółowoULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA. VICEBROL FORTE; 10 mg, tabletki Vinpocetinum
ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA VICEBROL FORTE; 10 mg, tabletki Vinpocetinum Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku. - Należy zachować tę ulotkę, aby w razie potrzeby
Bardziej szczegółowoNiesteroidowe leki przeciwzapalne i inne leki przeciwbólowe I. stopnia drabiny analgetycznej WHO
Niesteroidowe leki przeciwzapalne i inne leki przeciwbólowe I. stopnia drabiny analgetycznej WHO oprac. dr n. med. Iwona Zaporowska-Stachowiak 1. Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) dział.p.zapalne,
Bardziej szczegółowoANEKS I CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO WETERYNARYJNEGO
ANEKS I CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO WETERYNARYJNEGO 1 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO WETERYNARYJNEGO Meloxidyl 1,5 mg/ml zawiesina doustna dla psów. 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY Skład dla 1
Bardziej szczegółowoKonieczność monitorowania działań niepożądanych leków elementem bezpiecznej farmakoterapii
Konieczność monitorowania działań niepożądanych leków elementem bezpiecznej farmakoterapii dr hab. Anna Machoy-Mokrzyńska, prof. PUM Katedra Farmakologii Regionalny Ośrodek Monitorujący Działania Niepożądane
Bardziej szczegółowoTerapia monitorowana , Warszawa
Terapia monitorowana Marian Filipek Pracownia Farmakokinetyki Zakład Biochemii i Medycyny Doświadczalnej Instytut Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka Warszawa 15.05.2009, Warszawa Wybór leku Dawka Droga podania
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 2 1. NAZWA WŁASNA PRODUKTU LECZNICZEGO GEMIPAR 500 500 mg czopki 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY SUBSTANCJI CZYNNEJ 1 czopek zawiera 500 mg paracetamolu (Paracetamolum).
Bardziej szczegółowoNitraty -nitrogliceryna
Nitraty -nitrogliceryna Poniżej wpis dotyczący nitrogliceryny. - jest trójazotanem glicerolu. Nitrogliceryna podawana w dożylnym wlewie: - zaczyna działać po 1-2 minutach od rozpoczęcia jej podawania,
Bardziej szczegółowoCUKRZYCA U OSOBY W WIEKU STARCZYM. Klinika Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Dr med. Ewa Janeczko-Sosnowska
CUKRZYCA U OSOBY W WIEKU STARCZYM Klinika Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Dr med. Ewa Janeczko-Sosnowska CHARAKTERYSTYKA PACJENTA Wiek 82 lata Cukrzyca typu 2 leczona insuliną Choroba wieńcowa, stan
Bardziej szczegółowoAneks III. Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta
Aneks III Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta Uwaga: Konieczna może być późniejsza aktualizacja zmian w charakterystyce produktu leczniczego i ulotce
Bardziej szczegółowoPodsumowanie u zarządzania rzyzkiem dla produktu leczniczego Cartexan przeznaczone do publicznej wiadomości
Podsumowanie u zarządzania rzyzkiem dla produktu leczniczego Cartexan przeznaczone do publicznej wiadomości Omówienie rozpowszechnienia choroby Rosnąca oczekiwana długość życia i starzejące się społeczeństwo
Bardziej szczegółowoAktualizacja ChPL i ulotki dla produktów leczniczych zawierających jako substancję czynną hydroksyzynę.
Aktualizacja ChPL i ulotki dla produktów leczniczych zawierających jako substancję czynną hydroksyzynę. Aneks III Poprawki do odpowiednich punktów Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta
Bardziej szczegółowoDOBRE PRAKTYKI LECZENIA BÓLU U OSÓB DOROSŁYCH W SPECJALISTYCZNYCH ZESPOŁACH RATOWNICTWA MEDYCZNEGO I LOTNICZYCH ZESPOŁACH RATOWNICTWA MEDYCZNEGO
DOBRE PRAKTYKI LECZENIA BÓLU U OSÓB DOROSŁYCH W SPECJALISTYCZNYCH ZESPOŁACH RATOWNICTWA MEDYCZNEGO I LOTNICZYCH ZESPOŁACH RATOWNICTWA MEDYCZNEGO Sekterarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Józefa Szczurek-Żelazko
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO WETERYNARYJNEGO
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO WETERYNARYJNEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO WETERYNARYJNEGO Ketofen, 100 mg/ml, roztwór do wstrzykiwań dla koni, bydła i świń 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY SUBSTANCJI
Bardziej szczegółowoHanna Misiołek. Katedra Anestezjologii Intensywnej Terapii i Medycyny Ratunkowej Śląski Uniwersytet Medyczny
PCEA-czy wpływa na czas pobytu chorego w szpitalu? Hanna Misiołek Katedra Anestezjologii Intensywnej Terapii i Medycyny Ratunkowej Śląski Uniwersytet Medyczny ZALECENIA DOTYCZĄCE POSTĘPOWANIA Z BÓLEM POOPERACYJYM
Bardziej szczegółowoAneks II. Wnioski naukowe i podstawy cofnięcia lub zmiany warunków dopuszczenia do obrotu i szczegółowe objaśnienie różnic względem zaleceń PRAC
Aneks II Wnioski naukowe i podstawy cofnięcia lub zmiany warunków dopuszczenia do obrotu i szczegółowe objaśnienie różnic względem zaleceń PRAC 70 Wnioski naukowe CMDh rozpatrzył poniższe zalecenia PRAC
Bardziej szczegółowoFARMAKOKINETYKA KLINICZNA
FARMAKOKINETYKA KLINICZNA FARMAKOKINETYKA wpływ organizmu na lek nauka o szybkości procesów wchłaniania, dystrybucji, metabolizmu i wydalania leków z organizmu Procesy farmakokinetyczne LADME UWALNIANIE
Bardziej szczegółowoCo możemy zaoferować chorym z rozpoznanym migotaniem przedsionków? Możliwości terapii przeciwkrzepliwej.
Adam Sokal Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze Kardio-Med Silesia Co możemy zaoferować chorym z rozpoznanym migotaniem przedsionków? Możliwości terapii przeciwkrzepliwej. AF i udar U ok. 1 z 3 chorych
Bardziej szczegółowo6.2. Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dotyczącego produktu leczniczego DUOKOPT przeznaczone do wiadomości publicznej
6.2. Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dotyczącego produktu leczniczego DUOKOPT przeznaczone do wiadomości publicznej 6.2.1. Podsumowanie korzyści wynikających z leczenia Co to jest T2488? T2488
Bardziej szczegółowoROTACJA OPIOIDÓW MICHAŁ GRACZYK
ROTACJA OPIOIDÓW MICHAŁ GRACZYK OPIOIDY RÓŻNIĄ SIĘ MIĘDZY SOBĄ: Różnym działaniem receptorowym Działaniem na różne typy (i podtypy warianty, dimery) receptorów opioidowych w różny sposób Działaniem nieopioidowym
Bardziej szczegółowoDO ROZWAŻENIA NA KAŻDYM STOPNIU DRABINY:
DRABINA ANALGETYCZNA schemat opracowany na potrzeby terapii bólów nowotworowych, który można stosowad także w innych stanach bólowych jako pewną wytyczną. DO ROZWAŻENIA NA KAŻDYM STOPNIU DRABINY: -koanalgetyki,
Bardziej szczegółowo2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY PRODUKTU LECZNICZEGO
1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO WETERYNARYJNEGO Metacam 5 mg/ml roztwór do wstrzykiwań dla psów i kotów 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY PRODUKTU LECZNICZEGO Jeden ml zawiera: Substancja czynna : Meloksykam
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 1. Farmakokinetyka podania dożylnego i pozanaczyniowego leku w modelu jednokompartmentowym
ĆWICZENIE 1 Farmakokinetyka podania dożylnego i pozanaczyniowego leku w modelu jednokompartmentowym Celem ćwiczenia jest wyznaczenie parametrów farmakokinetycznych leków podanych w jednorazowych dawkach:
Bardziej szczegółowoANEKS I CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO WETERYNARYJNEGO
ANEKS I CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO WETERYNARYJNEGO 1 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO WETERYNARYJNEGO Meloxidyl 5 mg/ml roztwór do wstrzykiwań dla psów i kotów 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY 1
Bardziej szczegółowoCZY OPIOIDY SĄ NIEZBĘDNE DO ZNIECZULENIA OGÓLNEGO?
CZY OPIOIDY SĄ NIEZBĘDNE DO ZNIECZULENIA OGÓLNEGO? NA PODSTAWIE: ARE OPIOIDS INDISPENSABLE FOR GENERAL ANAESTHESIA? TALMAGE D. EGAN1 1 DEPARTMENT OF ANESTHESIOLOGY, UNIVERSITY OF UTAH SCHOOL OF MEDICINE,
Bardziej szczegółowoLECZENIE BIOLOGICZNE CHORÓB
LECZENIE BIOLOGICZNE CHORÓB REUMATYCZNYCH U PACJENTÓW 65+ Włodzimierz Samborski Katedra Reumatologii i Rehabilitacji Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu LECZENIE BIOLOGICZNE CHORÓB REUMATYCZNYCH
Bardziej szczegółowoSzkoła bólu. Uśmierzanie bólu pooperacyjnego.
Waldemar Machała Szkoła bólu. Uśmierzanie bólu pooperacyjnego. Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Uniwersytecki Szpital Kliniczny im. Wojskowej Akademii Medycznej- CSW Nieprzyjemne doznanie czuciowe
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Paracetamol Biofarm, 500 mg, tabletki 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY Jedna tabletka zawiera 500 mg paracetamolu (Paracetamolum). Pełny
Bardziej szczegółowoOstre Zespoły Wieńcowe znaczenie leczenia przeciwpłytkowego, możliwości realizacji w polskich warunkach
Ostre Zespoły Wieńcowe znaczenie leczenia przeciwpłytkowego, możliwości realizacji w polskich warunkach Andrzej Budaj Przewodniczący komisji Wytycznych i Szkolenia PTK Kierownik Kliniki Kardiologii CMKP,
Bardziej szczegółowoZASADY FARMAKOTERAPII GERIATRYCZNEJ
ZASADY FARMAKOTERAPII GERIATRYCZNEJ WIELOCHOROBOWOŚĆ POLITERAPIA ZMIANY STARCZE ZMIANY CHOROBOWE Zmiany farmakokinetyki i farmakodynamiki Częstsze objawy niepożądane Częstsze interakcje lek-lek jednoczesne
Bardziej szczegółowoANEKS III Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta
ANEKS III Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta Uwaga: Konieczna może być późniejsza aktualizacja charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta
Bardziej szczegółowoInterakcje leków przeciwbólowych dlaczego są ważne dla lekarza POZ i innych specjalistów
artykuł POglądowy Jarosław Woroń Polskie Towarzystwo Badania Bólu Kliniczny Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii nr 1 oraz Kliniczny Oddział Chorób Wewnętrznych i Geriatrii, Szpital Uniwersytecki,
Bardziej szczegółowo2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY PRODUKTU LECZNICZEGO
1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO WETERYNARYJNEGO Metacam 0,5 mg/ml. zawiesina doustna dla kotów 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY PRODUKTU LECZNICZEGO Jeden ml zawiera: Substancja czynna : Meloksykam 0,5 mg
Bardziej szczegółowoULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA
ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA Minirin, 4 mikrogramy/ml roztwór do wstrzykiwań Desmopressini acetas Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku. Należy zachować tę ulotkę,
Bardziej szczegółowoPrzedmowa... Skróty...
VII Przedmowa.............................................................. Skróty................................................................... Przedmowa..............................................................
Bardziej szczegółowoRenata Zajączkowska, Małgorzata Przysada Szpital Wojewódzki Nr 2 w Rzeszowie
Renata Zajączkowska, Małgorzata Przysada Szpital Wojewódzki Nr 2 w Rzeszowie Jednym z najczęstszych powodów braku satysfakcji pacjenta po przeprowadzonym zabiegu jest ból pooperacyjny 1... 1. Nakahashi
Bardziej szczegółowoPorównanie sedacji opartej na lekach nasennych i lekach przeciwbólowych
Porównanie sedacji opartej na lekach nasennych i lekach przeciwbólowych British Journal of Anaesthesia 98(1) 2007 Opracował: lek. Rafał Sobański Sedacja krytycznie chorych pacjentów: - Wyłączenie świadomości.
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Claritine, 1 mg/ml, syrop 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY Jeden ml syropu zawiera 1 mg Loratadinum (loratadyny). Substancje pomocnicze:
Bardziej szczegółowoOko w oko z bólem, czyli ABC leczenia bólu w okulistyce
Oko w oko z bólem, czyli ABC leczenia bólu w okulistyce Małgorzata Malec-Milewska Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii CMKP Warszawa WARSZAWA 10.10.2014 Ból - doznanie czuciowe i emocjonalne Zawsze
Bardziej szczegółowoULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA. Glimbax, 0,74 mg/ml (0,074%), roztwór do płukania jamy ustnej i gardła (Diclofenacum)
ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA Glimbax, 0,74 mg/ml (0,074%), roztwór do płukania jamy ustnej i gardła (Diclofenacum) Należy przeczytać uważnie całą ulotkę, ponieważ zawiera ona ważne informacje
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Paramax Comp, 500 mg + 65 mg, tabletki 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY Każda tabletka zawiera 500 mg paracetamolu i 65 mg kofeiny. Pełny
Bardziej szczegółowoANEKS I CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO WETERYNARYJNEGO
ANEKS I CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO WETERYNARYJNEGO 1 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO WETERYNARYJNEGO Meloxidyl 0,5 mg/ml zawiesina doustna dla kotów 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY Jeden ml Meloxidyl
Bardziej szczegółowoAnaliza danych ankietowych dotyczących leczenia bólu ostrego i/lub pooperacyjnego w polskich szpitalach
Analiza danych ankietowych dotyczących leczenia bólu ostrego i/lub pooperacyjnego w polskich szpitalach autorzy: Jerzy Hennig - Dyrektor CMJ Andrzej Warunek Jarosław Woroń Kraków 2016 Spis treści Informacje
Bardziej szczegółowoEPIDEMIOLOGIA RAKA TRZUSTKI
CZY WSPÓŁCZESNE METODY FARMAKOLOGICZNEGO LECZENIA BÓLU NOWOTWOROWEGO WPŁYWAJĄ NA POPRAWĘ JAKOŚCI ŻYCIA PACJENTÓW Z RAKIEM TRZUSTKI? praca wykonywana pod kierunkiem: dr hab. n. med. prof. nadzw. UM Waldemara
Bardziej szczegółowoLeki antykachektyczne. lek. med. Marta Bijak-Ulejczyk Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii
Leki antykachektyczne lek. med. Marta Bijak-Ulejczyk Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii Grupy leków czyli co mamy środki stymulujące apetyt leki modulujące pracę przewodu pokarmowego leki anaboliczne/antykataboliczne
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA WŁASNA PRODUKTU LECZNICZEGO AMIPAR, 500 mg, tabletka 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY SUBSTANCJI CZYNNYCH 1 tabletka zawiera: Paracetamolum (paracetamol) 500
Bardziej szczegółowoFarmakoterapia bólu. Interakcje i niepożądane działania leków przeciwbólowych, zwłaszcza dostępnych bez recepty.
Farmakoterapia bólu. Interakcje i niepożądane działania leków przeciwbólowych, zwłaszcza dostępnych bez recepty. René Descartes (1662): Tractatus De Homine Dr med. Przemysław Niewiński Adiunkt Katedry
Bardziej szczegółowoGl. '8X O ~~24 72 83, II, 817 40~ ~:;;, Pawia" 3418, te124 71 32. . Glaxo Sp. z 0.0..
Glaxo 111 N Gl.. Glaxo Sp. z 0.0.. Oddzial W warszaw\e Jana Pawia II 34/6 141 Warszawa, A. W PL fax 247129 '8X O ~~24 72 83, II, 817 40~ ~:;;, Pawia" 3418, te124 71 32 OZla. IInformacji.. Naukowej 00-141
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Codipar, 500 mg, tabletki 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY 1 tabletka zawiera 500 mg paracetamolu (Paracetamolum). Pełny wykaz substancji
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Codipar 250, 250 mg, czopki 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY 1 czopek zawiera 250 mg paracetamolu (Paracetamolum). Pełny wykaz substancji
Bardziej szczegółowoFARMAKOTERAPIA NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO. Prof. dr hab. Jan J. Braszko Zakład Farmakologii Klinicznej UMB
FARMAKOTERAPIA NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO Prof. dr hab. Jan J. Braszko Zakład Farmakologii Klinicznej UMB Oparte na dowodach zalecenia w leczeniu nadciśnienia tętniczego wg. Joint National Committee (JNC
Bardziej szczegółowoMetoksyfluran (Penthrox) Lek. Justyna Kasznia
Metoksyfluran (Penthrox) Lek. Justyna Kasznia Metoksyfluran nowy-stary środek Stosowany w Australii i Nowej Zelandii od 40 lat jako środek p- bólowy Zarejestrowany we wszystkich krajach Europejskich w
Bardziej szczegółowoCZY ZAWSZE POTRAFIMY ZAPEWNIĆ CHORYM SKUTECZNE POSTĘPOWANIE PRZECIWBÓLOWE. Wojciech Leppert
CZY ZAWSZE POTRAFIMY ZAPEWNIĆ CHORYM SKUTECZNE POSTĘPOWANIE PRZECIWBÓLOWE Wojciech Leppert Katedra i Klinika Medycyny Paliatywnej Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu IV ZJAZD POLSKIEGO
Bardziej szczegółowoSymago (agomelatyna)
Ważne informacje nie wyrzucać! Symago (agomelatyna) w leczeniu dużych epizodów depresyjnych u dorosłych Poradnik dla lekarzy Informacja dla fachowych pracowników ochrony zdrowia Zalecenia dotyczące: -
Bardziej szczegółowoAneks III. Zmiany w odnośnych punktach druków informacyjnych do produktów
Aneks III Zmiany w odnośnych punktach druków informacyjnych do produktów Uwaga: Zmiany wprowadzone w odnośnych punktach druków informacyjnych do produktów są efektem przeprowadzenia procedury przekazania
Bardziej szczegółowoULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA. FILOMAG B 6 40 mg jonów magnezu + 5 mg, tabletki Magnesii hydroaspartas + Pyridoxini hydrochloridum
ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA FILOMAG B 6 40 mg jonów magnezu + 5 mg, tabletki Magnesii hydroaspartas + Pyridoxini hydrochloridum Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem
Bardziej szczegółowoULOTKA DLA PACJENTA. MINIRIN Melt (Desmopressinum) 60 mikrogramów 120 mikrogramów 240 mikrogramów Liofilizat doustny
ULOTKA DLA PACJENTA Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku. Należy zachować tę ulotkę, aby w razie potrzeby móc ją ponownie przeczytać. Należy zwrócić się do lekarza lub farmaceuty,
Bardziej szczegółowoParacetamol Biofarm Paracetamolum 500 mg, tabletki
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Paracetamol Biofarm Paracetamolum 500 mg, tabletki Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera ona informacje
Bardziej szczegółowoDOBRE PRAKTYKI LECZENIA BÓLU U OSÓB DOROSŁYCH W SPECJALISTYCZNYCH ZESPOŁACH RATOWNICTWA MEDYCZNEGO I LOTNICZYCH ZESPOŁACH RATOWNICTWA MEDYCZNEGO
DOBRE PRAKTYKI LECZENIA BÓLU U OSÓB DOROSŁYCH W SPECJALISTYCZNYCH ZESPOŁACH RATOWNICTWA MEDYCZNEGO I LOTNICZYCH ZESPOŁACH RATOWNICTWA MEDYCZNEGO Sekterarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Józefa Szczurek-Żelazko
Bardziej szczegółowoLECZENIE WTÓRNEJ NADCZYNNOŚCI PRZYTARCZYC U PACJENTÓW HEMODIALIZOWANYCH ICD-10 N
Załącznik nr 42 do zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 roku Nazwa programu: LECZENIE WTÓRNEJ NADCZYNNOŚCI PRZYTARCZYC U PACJENTÓW HEMODIALIZOWANYCH ICD-10 N 25.8 Inne zaburzenia
Bardziej szczegółowoAneks II. Wnioski naukowe
Aneks II Wnioski naukowe 16 Wnioski naukowe Haldol, który zawiera substancję czynną haloperydol, jest lekiem przeciwpsychotycznym należącym do grupy pochodnych butyrofenonu. Jest silnym antagonistą ośrodkowych
Bardziej szczegółowoLECZENIE BÓLU OPARZENIOWEGO U DZIECI
LECZENIE BÓLU OPARZENIOWEGO U DZIECI Krzysztof Kobylarz, Iwona Szlachta-Jezioro, Ma³gorzata Maciejowska-Sata³a 15 Ból jest sta³ym objawem choroby oparzeniowej. Leczenie go u dzieci jest zadaniem niezwykle
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO WETERYNARYJNEGO
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO WETERYNARYJNEGO 1 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO WETERYNARYJNEGO Pracetam 200 mg/ml roztwór do podania w wodzie do picia dla świń 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY Każdy
Bardziej szczegółowoRola witaminy D w praktyce lekarza rehabilitacji medycznej. dr n. med. Anna Pacholec prof. dr hab. n. med. Krystyna Księżopolska-Orłowska
Rola witaminy D w praktyce lekarza rehabilitacji medycznej dr n. med. Anna Pacholec prof. dr hab. n. med. Krystyna Księżopolska-Orłowska Rehabilitacja medyczna Rehabilitacja medyczna to dziedzina medycyny
Bardziej szczegółowoUlotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. Paracetamol APTEO MED, 500 mg, tabletki Paracetamolum
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Paracetamol APTEO MED, 500 mg, tabletki Paracetamolum Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera ona
Bardziej szczegółowoProgram Szpital bez bólu
Program Szpital bez bólu polega na nadawaniu certyfikatu placówkom, które spełnią określone kryteria i przez to przyczynią się do podniesienia jakości uśmierzania bólu pooperacyjnego w polskich szpitalach
Bardziej szczegółowoANEKS I CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO WETERYNARYJNEGO
ANEKS I CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO WETERYNARYJNEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO WETERYNARYJNEGO Metacam 40 mg/ml roztwór do wstrzykiwań dla bydła i koni. 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY Jeden
Bardziej szczegółowoDr Jarosław Woroń FARMAKOLOG KLINICZNY. Aspekty farmakologiczne opieki nad osobami starszymi. Innowacje w Geriatrii Warszawa 17 listopad 2014
Dr Jarosław Woroń FARMAKOLOG KLINICZNY Aspekty farmakologiczne opieki nad osobami starszymi Innowacje w Geriatrii Warszawa 17 listopad 2014 Zakład Farmakologii Klinicznej Katedry Farmakologii CM UJ Kraków,
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Paracetamol Sandoz, 1000 mg, tabletki 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY Każda tabletka zawiera 1000 mg paracetamolu (Paracetamolum). Pełny
Bardziej szczegółowoANEKS I CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO WETERYNARYJNEGO
ANEKS I CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO WETERYNARYJNEGO 1 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO WETERYNARYJNEGO Rheumocam 1,5 mg/ml. zawiesina doustna dla psów 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY PRODUKTU LECZNICZEGO
Bardziej szczegółowoULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA. Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku.
ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA KAMAGRA 100 mg, tabletki powlekane Sildenafil w postaci cytrynianu Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku. 1- Należy zachować tę ulotkę,
Bardziej szczegółowoLECZENIE OTYŁOŚCI PRAWDA O WSPÓŁCZESNYCH LEKACH PRZECIW OTYŁOŚCI: CZY SĄ BEZPIECZNE I SKUTECZNE?
LECZENIE OTYŁOŚCI PRAWDA O WSPÓŁCZESNYCH LEKACH PRZECIW OTYŁOŚCI: CZY SĄ BEZPIECZNE I SKUTECZNE? Prof. dr hab. Jan J. Braszko Zakład Farmakologii Klinicznej UMB Główne zagadnienia problemy z wcześniejszymi
Bardziej szczegółowoNazwa programu LECZENIE NADPŁYTKOWOŚCI SAMOISTNEJ ICD - 10 D75.2 - nadpłytkowość samoistna Dziedzina medycyny: hematologia.
Załącznik nr 10 do Zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 roku Nazwa programu LECZENIE NADPŁYTKOWOŚCI SAMOISTNEJ ICD - 10 D75.2 - nadpłytkowość samoistna Dziedzina medycyny:
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO WETERYNARYJNEGO
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO WETERYNARYJNEGO 090017ff80abaa4a 2.0,CURRENT Public Valid 1 5 DNO Strona 1 z 5 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO WETERYNARYJNEGO COMFORION VET 100 mgml roztwór do wstrzykiwań
Bardziej szczegółowo