SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYCZNY. Zespół Szkół Sportowych w Tychach

Transkrypt

1 SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYCZNY Do realizacji w latach

2 WSTĘP Profilaktykę rozumiemy jako proces wspomagający zdrowie psychiczne i fizyczne, proces wspierania działań wychowawczych w obszarze szeroko rozumianej ochrony młodego człowieka przed zagrożeniami, jakie niesie otaczający świat i jego rozwijająca się samodzielność. Będziemy towarzyszyć uczniowi w zdobywaniu wiedzy o zagrożeniach oraz wspierać go w nabywaniu umiejętności przeciwdziałania im. Ufamy, że zintegrowane działania wychowawcze i profilaktyczne podejmowane przez szkołę zapewnią jej uczniom warunki dla optymalnego wykorzystywania potencjału i szans rozwojowych. Szkolny Program Wychowawczo -Profilaktyczny opiera się na wytycznych następujących aktów prawnych: 1. Konstytucja RP 2. Karta Nauczyciela 3. ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2012 r. poz.124) 4. ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.) 5. rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. poz. 977z późn. zm.) 6. rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz. U. Nr 26, poz. 226) 7. rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 marca 2011 r. w sprawie Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na lata (Dz. U. Nr 78, poz. 428) 8. rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. poz. 532) 9. rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 lipca 2015 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowanie społecznym (Dz. U. poz. 1113) 10. ustawa z dnia 4 sierpnia 2015 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałania alkoholizmowi (Dz. U. z 2015 r. poz. 1286) 11. Priorytety Ministra Edukacji Narodowej na rok 2015/ Priorytety Śląskiego Kuratora Oświaty na rok 2015/ Konwencja Praw Dziecka 14. Statut szkoły. Jesteśmy świadomi szczególnej wagi tych działań w okresie najburzliwszej fazy rozwojowej, w jakiej znajduje się młodzież. W tym wieku kształtują się podstawy dojrzałej osobowości i identyfikacja pokoleniowa, uczeń samodzielnie eksploruje otaczający go świat, nie w pełni jeszcze świadom jego niebezpieczeństw, podejmuje decyzje, które mogą zadecydować o tym, jaka przyszłość go czeka, poszukuje autorytetów, ale czyni to, ucząc się dopiero, trafnie oceniać ich wiarygodność. Młody człowiek to człowiek najbardziej zagrożony niekorzystnym wpływem środowiska, w którym żyje. Do najbardziej ryzykownych zachowań obserwowanych w tym wieku, stymulowanych wpływami otoczenia należą: palenie tytoniu picie alkoholu używanie środków psychoaktywnych (narkotyki, dopalacze, leki) wagarowanie, jako szczególnie niebezpieczny sposób unikania sytuacji problemowych bezkrytyczne, zagrażające zdrowiu uleganie komercyjnym modom, przedwczesna inicjacja seksualna, zachowania agresywne i przestępcze, niosące groźbę trwałej demoralizacji. 1

3 Nadrzędnym celem działań profilaktycznych jest zapobieganie inicjowaniu tych zachowań, rozpoznawanie symptomów pierwszych prób, eliminowanie ich kontynuowania i przekierowanie aktywności w pożądane obszary. W tym sensie profilaktyczna część programu koncentruje się wokół zmniejszania wpływu na zachowanie ucznia czynników ryzyka. Treści wychowawczej części programu dotyczą natomiast wzmacniania czynników, specyficznie i niespecyficznie redukujących podatność na zagrożenia. Treści programu, cele, jakie stawiamy wspólnocie szkolnej i zadania, dzięki którym założone cele zostaną osiągnięte, wynikają bezpośrednio z pojmowania przez nas wizji szkoły i misji, jaką szkoła realizuje. TRYB POSTĘPOWANIA W SYTUACJACH TRUDNYCH Szkoła posiada system interwencji wychowawczych oraz zestaw procedur wewnątrzch, które zawierają zasady postępowania wobec uczniów łamiących regulamin. Statut Szkolny zawiera kary porządkowe, które mogą być stosowane w stosunku do uczniów, którzy nie wywiązują się ze spoczywających na nich obowiązków. DOSKONALENIE WARUNKÓW BEZPIECZNEGO FUNKCJONOWANIA UCZNIA W SZKOLE I POZA SZKOŁĄ Bezpieczeństwo ucznia w szkole. - zabezpieczenie uczniów przed skutkami niepożądanych działań ludzi z zewnątrz - permanentne wdrażanie uczniów do przestrzegania procedur i przepisów związanych z bezpieczeństwem - doskonalenie kompetencji kadry pedagogicznej w zakresie znajomości i przestrzegania przepisów - eliminowanie zagrożeń pożarowych - zapewnienie bezpieczeństwa i higieny pracy i odpoczynku między lekcjami - chronienie mienia szkolnego - przeciwdziałanie agresji w szkole - wspieranie wszystkich uczniów w prawidłowym rozwoju i zdrowym stylu życia oraz eliminowanie zagrożeń związanych z zachowaniami ryzykownymi uczniów (profilaktyka uniwersalna) pedagog, funkcjonariusze policji Ukształtowanie umiejętności samodzielnego, codziennego dbania o własne bezpieczeństwo. - zaznajamianie z przepisami bhp, drogami ewakuacyjnymi w szkole - zaznajamianie i systematyczne przypominanie zasad bezpiecznego poruszania się po drogach, podróżowania, nawiązywania znajomości, wypoczynku nad wodą itp. funkcjonariusze policji, specjaliści, w tym pracownicy PPP, straż miejska Doskonalenie umiejętności rozpoznawania zagrożeń i właściwego zachowanie się w - minimalizowanie zagrożeń związanych z drogą do i ze szkoły - kształtowanie gotowości i umiejętności udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach funkcjonariusze policji, specjaliści,, w tym pracownicy PPP, straż 2

4 sytuacjach niebezpiecznych - uświadamianie zagrożeń związanych z życiem towarzyskim, podróżami, aktywnością w okresach wolnych od nauki - doskonalenie umiejętności szacowania ryzyka sytuacyjnego, rozpoznawania nietypowych sygnałów niebezpieczeństwa miejska Wyeliminowanie z życia szkoły agresji i przemocy. - doskonalenie umiejętności rozpoznawania i nazywania zachowań agresywnych, - kształtowanie postaw odrzucających przemoc oraz umiejętności nieagresywnego, asertywnego zachowywania się w sytuacjach konfliktowych i problemowych - monitorowanie nasilenia zjawiska agresji i przemocy w szkole pedagog, funkcjonariusze policji, specjaliści,, w tym pracownicy PPP, straż miejska WSPIERANIE NABYWANIA UMIEJĘTNOŚCI RADZENIA SOBIE W SYTUACJACH TRUDNYCH, RYZYKOWNYCH I KONFLIKTOWYCH Wpojenie wiedzy niezbędnej dla podejmowania w sytuacjach ryzykownych trafnych decyzji. - doskonalenie umiejętności rozpoznawanie czynników ryzyka i właściwego oceniania poziomu zagrożenia - propagowanie wiedzy o społecznych mechanizmach wywierania wpływu i konstruktywnych sposobach radzenia sobie z nimi, (negocjowanie, mediacje, asertywna komunikacja własnych potrzeb, sztuka odmawiania, dyskusji ) trenerzy, pedagog, pracownicy PPP Wspieranie rozwoju autonomii i umiejętności dbania o własne dobro. - ukształtowanie odpowiedzialności za własne zdrowie - stymulowanie rozwoju samoakceptacji i samokontroli - wspieranie rozwoju niezależności od opinii grupy i odporności na nieakceptowana presję rówieśniczą - wspieranie rozwoju silnych więzi emocjonalnych z konstruktywnymi jednostkami i grupami, pracownicy PPP Doskonalenie umiejętności w osobistym działaniu - kształtowanie umiejętności proszenia o pomoc i rozpowszechnianie informacji o instytucjach i przyjaznych dorosłych, którzy udzielają wsparcia uczniom pracownicy PPP 3

5 Podniesienie kompetencji wychowawczych opiekunów - kształtowanie pożądanych postaw i zachowań rodziców wobec zagrożeń związanych z sytuacjami ryzykownymi (narkotyki i dopalacze warsztaty) - wzbogacanie wiedzy o prawidłowym rozwoju w okresie dorastania - podnoszenie umiejętności rozpoznawania sytuacji i zachowań ryzykownych - udostępnienie rodzicom i opiekunom materiałów informacyjnych na tematy związane z kryzysami rozwojowymi i życiowymi dzieci i młodzieży ( alkohol, narkotyki, dopalacze, multimedia) -prowadzenie spotkań dla rodziców z zakresu odpowiedzialności karnej dzieci i młodzieży specjaliści Stowarzyszenie Trzeźwość Życia, pedagog, funkcjonariusze policji W miarę potrzeb ELIMINOWANIE WAGARÓW JAKO PODSTAWOWEGO CZYNNIKA ZWIĘKSZAJĄCEGO ZAGROŻENIE DRMORALIZACJĄ I UTRATĄ SZANS ROZWOJOWYCH Kontrolowanie aktualnego zakresu i charakteru zjawiska wagarów. - monitorowanie nasilenia nieusprawiedliwionej absencji - rozpoznawanie przyczyn zjawiska indywidualnie i w skali populacji szkolnej wychowawcy, pedagog Zminimalizowanie nasilenia zjawiska wagarów. - motywowanie do uczestnictwa w lekcjach poprzez: uatrakcyjnianie szkoły i zajęć - stwarzanie warunków do osiągnięcia sukcesu i uzyskania aprobaty społecznej, wspomaganie w sytuacjach problemowych, kształtowanie poczucia przynależności i pozytywnych postaw wobec obowiązków ch - realizacja ch procedur utrudniających wagarowanie i wspierających rodziców i uczniów w radzeniu sobie z problemem - udzielanie uczniom i rodzicom pomocy psychologiczno-pedagogicznej - współpraca z sądem i policją pedagog ELIMINOWANIE ZAGROŻEŃ UTRATY ZDROWIA I SZANS ROZWOJOWYCH PRZEZ UZALEŻNIENIA ZAPOBIEGANIE UZYWANIU ŚRODKÓW UZALEŻNIAJĄCYCH Propagowanie wiedzy podnoszącej efektywność działań profilaktycznych. - aktywne uczestniczenie w lokalnych i krajowych akcjach edukacyjnych, spektaklach profilaktycznych, debatach (alkohol, papierosy, narkotyki, dopalacze, gry komputerowe, Internet, hazard) -propagowanie wśród uczniów, rodziców programów profilaktycznych i promocji zdrowia rekomendowanych przez Krajowy Program pedagog, specjaliści - zatrudnieni przez Urząd Miasta Tychy Według potrzeb 4

6 Ukształtowanie pożądanych społecznie postaw wobec zagrożeń cywilizacyjnych. Przeciwdziałania Narkomanii - współpraca z osobami i instytucjami zajmującymi się problematyką uzależnień (alkohol, papierosy, narkotyki, dopalacze, gry komputerowe, Internet, hazard) - podnoszenie kompetencji opiekunów w zakresie mechanizmów powstawania uzależnień, metod zapobiegania, rozpoznawania objawów zażywania środków uzależniających i właściwych sposobów reagowania - upowszechnianie informacji o punktach konsultacyjnych i liniach pomocowych dla uczniów, w których można zgłaszać przypadki niebezpiecznych zdarzeń w Internecie - współpraca z rodzicami uczniów w zakresie bezpiecznego korzystania z nowych mediów przez ich dzieci - promowanie aktywnych i atrakcyjnych form zagospodarowania czasu wolnego - propagowanie wiedzy dotyczącej zdrowego odżywiania się - propagowanie wiedzy dotyczącej zaburzeń odżywiania (otyłość, anoreksja, bulimia) - rozpowszechnianie wiedzy dotyczącej konstruktywnych metod radzenia sobie ze stresem - propagowanie wiadomości dotyczących plag cywilizacyjnych i sposobów eliminowania zagrożeń z nimi związanych - podporządkowanie działań wychowawczych ideałom olimpijskim kreowanie modelu absolwenta - promowanie zdrowego stylu życia trenerzy, pedagoga Zminimalizowanie negatywnie modelującego wpływu środowiska. - eliminowanie na terenie szkoły przejawów mody na narkotyki, dopalacze, palenie papierosów, picie alkoholu, nadużywanie multimedii - wygaszanie zainteresowań środkami uzależniającymi - wzmacnianie norm przeciwnych używaniu środków i substancji uzależniających oraz wzmacnianie postaw odrzucających środki uzależniające - kształtowanie norm przeciwnych podejmowaniu zachowań ryzykownych - wdrażanie do samooceny i akceptacji własnych mocnych i słabych stron oraz sukcesu, przynależności i satysfakcji życiowej poprzez organizację zajęć rozwijających zainteresowania i uzdolnienia - upowszechnianie wiedzy o wczesnej interwencji, adresowanej do okazjonalnych użytkowników narkotyków, dopalaczy pedagog 5

7 - wspieranie uczniów, którzy że względu na swoją sytuację rodzinną, środowiskową lub uwarunkowania biologiczne są w wyższym stopniu narażeni na rozwój zachowań ryzykownych (profilaktyka selektywna) Zniechęcenie uczniów do kontynuacji eksperymentów. - reagowanie na próby eksperymentowania ze środkami uzależniającymi zgodnie z opracowanymi procedurami, - wspieranie rodziców i uczniów w rozwiązywaniu problemów - wdrążanie działań z zakresu przeciwdziałania używaniu środków i substancji psychoaktywnych poprzez tworzenie indywidualnych programów edukacyjno-terapeutycznych (w razie potrzeby) Wszyscy nauczyciele, pedagog ROZPOZNAWANIE ZAGROŻEŃ WYSTĘPUJĄCYCH W ŚRODOWISKU I PRZECIWDZIAŁANIE TYM ZAGROŻENIOM Rozpoznanie skali i natężenia zagrożeń występujących w środowisku ucznia. - monitorowanie nasilenia zjawiska agresji i przemocy w szkole (badanie ankietowe 4-6 SSP I I-III SG) - monitorowanie występowania w populacji uczniów zachowań ryzykownych, takich jak: palenie papierosów, spożywanie napojów alkoholowych, zażywanie narkotyków i dopalaczy, nadużywanie technologii multimedialnej (badanie ankietowe 4-6 SSP I I-III SG) - monitorowanie występowania w populacji uczniów zjawiska wagarów - ocenianie stopnia realizacji i efektywności programów wychowawczego i profilaktycznego (badanie ankietowe) pedagog, wychowawcy Według potrzeb Udzielenie pomocy w sytuacji trudnej - udzielanie pomocy psychologicznopedagogicznej uczniom zagrożonym przemocą (fizyczną, psychiczną i seksualną) - udzielanie pomocy psychologicznopedagogicznej uczniom uzależnionym od technologii informacyjnych i multimedialnych - wskazywanie specjalistycznych ośrodków i instytucji pomocowych oraz wspieranie rodziców i ucznia, u którego rozpoznano wczesne objawy używania środków i substancji uzależniających lub innych występowania zachowań ryzykownych ( profilaktyka wskazująca) - współpraca z instytucjami pomocowymi, policją i Sądem Rodzinnym zgodnie z obowiązującymi przepisami pedagog 6

8 EWALUACJA Szkolny Program Profilaktyczny będzie poddany ewaluacji na zakończenie roku szkolnego poprzez diagnozę wybranych obszarów. SPOSOBY I ŚRODKI EWALUACJI: Stała obserwacja Analiza dokumentacji klasowej i szkolnej Ocena ilości i jakości prac wykonanych przez uczniów Frekwencja na zajęciach organizowanych przez szkołę Ankiety dla uczniów dotyczące bezpieczeństwa uczniów w szkole Ankiety dla uczniów dotyczące uzależnień Ankiety dla rodziców dotyczące problematyki bezpieczeństwa uczniów w szkole oraz profilaktyki i wychowania Analiza trudności wychowawczych przeprowadzona przez pedagoga szkolnego na podstawie danych zebranych od rodziców i wychowawców klas Wywiady, rozmowy UWAGI KOŃCOWE 1. Program profilaktyczny szkoły stanowi podstawę do opracowania programów wychowawczych dla poszczególnych klas. 2. Klasowe programy profilaktyczne są wdrażane do realizacji po wcześniejszym zasięgnięciu opinii rodziców. 3. Szkolny program wychowawczo-profilaktyczny będzie realizowany w latach Program został opracowany na podstawie ankiet, obserwacji i rozmów indywidualnych przeprowadzonych w II semestrze 2015 r. wśród uczniów, rodziców i nauczycieli Zespołu Szkół Sportowych. 7