PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 71. im. HENRYKA SIENKIEWICZA W ŁODZI SPIS TREŚCI II. Diagnoza problemów.. III.

Transkrypt

1 PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 71 im. HENRYKA SIENKIEWICZA W ŁODZI SPIS TREŚCI I. II. III. IV. V. Wstęp Diagnoza problemów.. Podstawy prawne Szkolnego Programu Profilaktyki.. Cele i zadania szkolnej profilaktyki. Plan działań profilaktycznych załącznik

2 I. WSTĘP Szkolny Program Profilaktyki został opracowany na potrzeby Szkoły Podstawowej Nr 71 w Łodzi, po zdiagnozowaniu środowiska szkolnego i rodzinnego uczniów. Jest skorelowany ze Szkolnym Programem Wychowawczym i odnosi się do realnych problemów i zagrożeń pojawiające się w szkole, w klasie i w środowisku. Jest dostosowany do potrzeb rozwojowych ucznia, a formy i sposoby zaplanowanych działań są dostosowane do wieku i możliwości percepcyjnych uczniów. Obejmuje działania podejmowane w trakcie realizacji programów nauczania. Poszczególne elementy programu mogą ulegać modyfikacji. Wychowanie to proces wspierania dziecka w rozwoju ukierunkowanym na osiągnięcie dojrzałości fizycznej, społecznej, psychicznej i duchowej. Profilaktyka to chronienie człowieka w rozwoju przed zagrożeniami i reagowanie na pojawiające się zagrożenia. Jej celem jest ochrona dziecka, ucznia, wychowanka przed zakłóceniami rozwoju, czyli przed podejmowaniem zachowań hamujących lub niszczących rozwój, określanych jako zachowania ryzykowne.. Czynniki ryzyka cechy, sytuacje, warunki, które sprzyjają powstawaniu zachowań ryzykownych. Czynniki chroniące cechy, sytuacje, warunki zwiększające odporność na działanie czynników ryzyka. Do czynników chroniących należą: silna więź emocjonalna z rodzicami, zainteresowanie nauką szkolną, regularne praktyki religijne, poszanowanie prawa, norm, wartości i autorytetów społecznych, przynależność do pozytywnej grupy (J. Szymańska, 2002). Czynniki ryzyka to : II. wysoki poziom lęku i niepokoju, niska samoocena, niedojrzałość emocjonalna i społeczna, słaba kontrola wewnętrzna, nierealistyczne oczekiwania wobec siebie i otoczenia, brak zainteresowania nauką szkolną, zaburzenia więzi z rodzicami, nieprawidłowa struktura rodziny. DIAGNOZA PROBLEMÓW Szkolny Program Profilaktyki powstał w oparciu o diagnozę sytuacji dydaktyczno wychowawczej szkoły, na podstawie: obserwacji zachowań uczniów, wywiadów z nauczycielami i pracownikami szkoły analizę Kart wywiadu środowiskowego wychowawców klas II VI analizę Kart wywiadu środowiskowego rodziców uczniów klas pierwszych analizę ankiet Bezpieczna szkoła przeprowadzonych wśród rodziców, uczniów i nauczycieli konsultacje, rozmowy z rodzicami informacji z instytucji wspomagających szkołę. 2

3 W oparciu o informacje uzyskane z w/w źródeł wyłoniono następujące czynniki chroniące, czynniki ryzyka oraz obszary działań objęte programem: czynniki ryzyka przeładowanie programów dwuzmianowość szkoły szatnia, korytarz, toalety to najniebezpieczniejsze miejsca w szkole występowanie przemocy w szkole (słownej i fizycznej) konflikty klasowe trudności w zdyscyplinowaniu uczniów podczas lekcji brak monitoringu wewnątrz budynku zbyt liczna szkoła (duża ilość oddziałów o dzieci w klasach) problemy z komunikacją rówieśniczą dzieci z zaburzeniami zachowania czynniki chroniące dobra baza szkoły działania integrujące w szkole różnorodność zajęć pozalekcyjnych personalizacja uczniów więź z rodzicami duże zaufanie uczniów do wychowawców i nauczycieli (jest pozytywnym wzorem) wsparcie dorosłych chęć podejmowania różnorodnej aktywności pozytywny stosunek do szkoły niskie ryzyko uzależnień małe zagrożenie cyberprzemocą dobra atmosfera w szkole dobra współpraca z rodziną ucznia szkoła z tradycjami Niezwykle ważnymi elementami mającymi wpływ na zachowanie dzieci w szkole coraz częściej są: problemy w rodzinie: rodzina niepełna, rozbita, zrekonstruowana, problemy zdrowotne, problemy materialne, euro sieroctwo, brak kompetencji wychowawczych, problemy zdrowotne dzieci, negatywne wzorce w mediach, dostęp do Internetu, brak umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach (presja grupy, konflikty, brak właściwej komunikacji rówieśniczej), nieumiejętność panowania nad emocjami, zaburzenia zachowania. Obszary działań: 1. Bezpieczeństwo w szkole i w środowisku poza szkolnym. 2. Wulgaryzmy, przemoc i agresja w szkole. 3. Frekwencja na zajęciach. 4. Motywowanie uczniów do nauki, wdrażanie do samodzielności. 5. Zachowania ryzykowne wśród dzieci i młodzieży: palenie papierosów, spożywanie alkoholu i używanie narkotyków. 6. Wyrabianie krytycznego stosunku do środków masowego przekazu. 3

4 III. PODSTAWY PRAWNE SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI Powszechna Deklaracja Praw Człowieka z 10 grudnia 1948 r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z 1997 Nr 78, poz. 483) Konwencja o Prawach Dziecka Ustawa o systemie oświaty z dn. 7 września 1991 (tekst jednolity: Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz ze zmianami; ostatnia zmiana z 2015 r., poz. 357) Rozporządzenie MEN z dn. 27 sierpnia 2015 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz. U. z 2015 r., poz. 1270) Rozporządzenie MEN z dnia 6 sierpnia 2015r. w sprawie wymagań wobec szkół i placówek (Dz. U. z 2015 r., poz. 1214) Rozporządzeniem MENiS z 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. z 19 czerwca 2001, poz. 624 ze zmianami) Rozporządzenie MEN zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego i kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół z dn. 30 maja 2014 r. (Dz. U. z 2014, poz.803) Rozporządzenie MENiS z dnia 18 kwietnia 2002 r. w sprawie organizacji roku szkolnego (Dz. U. z 2002 r., Nr 46, poz. 432, ostatnia zmiana Dz. U. z 2015 r., poz. 408) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach(dz. U. z dnia 7 maja 2013 r.) Rozporządzenie MEN z dnia 18 sierpnia 2015r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii (Dz. U., poz. 1249) Ustawa z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2012r., poz i 405 oraz z 2013r., poz. 1563) Dokumentacja wewnątrzszkolna stanowiąca podstawę programu: Statut Szkoły Podstawowej Nr 71, Szkolny Program Wychowawczy, Wewnątrzszkolny System Oceniania. 4

5 III. CELE I ZADANIA SZKOLNEJ PROFILAKTYKI Szkolny Program Wychowawczy i Szkolny Program Profilaktyki mają na celu rozwijanie potencjału uczniów w radzeniu sobie z wyzwaniami rzeczywistości, kształtowanie u uczniów postaw prospołecznych, zapobieganie przejawom dysfunkcji i zachowań niepożądanych, a także korygowanie, tak szybko, jak to możliwe, pierwszych przejawów niechcianych wzorców zachowań. Celem profilaktyki jest wzmocnienie czynników chroniących i eliminowanie lub osłabienie czynników ryzyka. Działania te powinny być adresowane do całego środowiska szkolnego tj. uczniów, nauczycieli oraz innych osób zatrudnionych w szkole. Cel główny: Nadrzędnym celem profilaktyki szkoły podstawowej jest chronienie ucznia przed zagrożeniami na każdym poziomie jego rozwoju. Ponadto należy rozwijać u ucznia umiejętności nawiązywania kontaktu, usprawniać relacje interpersonalne. Stwarzać uczniowi sytuacje podnoszące jego poczucie wartości, nakłaniać do pracy nad sobą, wskazywać pozytywnewzorce. Cele szczegółowe: 1. Poprawa stanu bezpieczeństwa w szkole. 2. Zapobieganie agresji, przemocy i innym niebezpiecznym zachowaniom. 3. Promowanie zdrowego stylu życia i alternatywnych sposobów spędzania wolnego czasu. 4. Profilaktyka uzależnień. 5. Poprawa komunikacji w relacjach nauczyciel uczeń, nauczyciel rodzic, dziecko rodzic, uczeń uczeń. 6. Bezpieczeństwo dziecka w domu, szkole, na ulicy oraz podczas zabaw. 7. Współpraca z rodzicami uczniów, instytucjami wspierającymi, przedstawicielami środowiska lokalnego. 8. Zwiększanie umiejętności wychowawczych nauczycieli i rodziców. 9. Rozwijanie poczucia własnej wartości i tolerancji. 10. Budowanie postawy życzliwości do innych ludzi. 11. Wskazanie konstruktywnych sposobów radzenia sobie ze stresem i sytuacjami trudnymi. 12. Pomoc dla uczniów z rodzin w problemie i w trudnej sytuacji materialnej. Aby program ten przyniósł zamierzone efekty musi być wspierany ścisłą współpracą ze środowiskiem rodzinnym, w którym dzieci wzrastają. Działalność profilaktyczna w szkole i placówce polega na realizowaniu działań z zakresu profilaktyki uniwersalnej, selektywnej i wskazującej. Profilaktyka uniwersalna to wspieranie wszystkich uczniów w prawidłowym rozwoju i zdrowym stylu życia oraz podejmowanie działań, których celem jest ograniczanie zachowań ryzykownych. działania profilaktyczne polegają przede wszystkim na tworzeniu wspierającej atmosfery, korzystnie wpływającej na rozwój i zdrowie psychiczne, a także motywację uczniów do nauki. Profilaktyka selektywna to wspieranie uczniów, którzy ze względu na swoją sytuację rodzinną (rodziny dysfunkcyjne, rodziny z problemem alkoholowym), środowiskową lub uwarunkowania biologiczne są w wyższym stopniu narażeni na rozwój zachowań ryzykownych. Wymaga ona rozpoznania uczniów z deficytami rozwojowymi. W ramach działań profilaktycznych prowadzone są zajęcia indywidualne lub grupowe z zakresu socjoterapii kształtowania umiejętności społecznych. III. Profilaktyka wskazująca to wspieranie uczniów, u których rozpoznano wczesne objawy 5

6 zaburzeń lub występowania innych zachowań ryzykownych. Ma ona na celu zapobieganie, ograniczenie lub zaprzestanie podejmowania przez jednostkę zachowań ryzykownych. Podejmowane działania to terapia i interwencja. Działania profilaktyczne obejmują w szczególności: realizowanie wśród uczniów oraz ich rodziców programów profilaktycznych i promocji zdrowia psychicznego dostosowanych do potrzeb; przygotowanie oferty zajęć rozwijających zainteresowania i uzdolnienia, jako alternatywnej formy działalności zaspakajającej ważne potrzeby, w szczególności potrzebę podniesienia samooceny, sukcesu, przynależności i satysfakcji życiowej; kształtowanie i wzmacnianie zachowań pozytywnych uczniów, a także norm przeciwnych podejmowaniu innych zachowań ryzykownych; doskonalenie zawodowe nauczycieli i wychowawców w zakresie realizacji szkolnej interwencji profilaktycznej w przypadku podejmowania przez uczniów zachowań ryzykownych; włączanie, w razie potrzeby, w indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny, działań z zakresu profilaktyki. Instytucje wspierające szkołę w działaniach profilaktycznych: Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna Nr 1 Specjalistyczna Poradnia Wspierania rozwoju i Terapii Poradnie Specjalistyczne (opieki psychiatrycznej, leczenia uzależnień) Rada Osiedla POZ Stacje sanitarno - epidemiologiczne MOPS Policja Sąd Straż Miejska Straż Pożarna Treści programu realizowane będą podczas: lekcji, godzin wychowawczych, edukacja prozdrowotna, czytelniczo - medialna, regionalna, zajęć z pedagogiem lub psychologiem szkolnym, zajęć warsztatowych prowadzonych przez specjalistów, zajęć pozalekcyjnych, konkursów, wycieczek, rajdy szkolne. 6