Problemy w diagnostyce cukrzycy cz. 2
|
|
- Amalia Malinowska
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Diabetologia Problemy w diagnostyce cukrzycy cz. 2 Jak nie przeoczyć cukrzycy? dr n. med. Elektra Szymańska Garbacz, dr hab. n. med. Leszek Czupryniak prof. UM w Łodzi Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii, Uniwersytet Medyczny w Łodzi Skróty: BMI wskaźnik masy ciała, PTD Polskie Towarzystwo Diabetologiczne Wprowadzenie Cukrzyca typu 2 występuje u ponad 2,5 mln osób w Polsce i liczba ta stale rośnie. W grupie wiekowej po 60. roku życia na cukrzycę choruje co czwarty Polak, a po 80. roku życia z powodu cukrzycy leczy się już co drugi. 1 Wyniki badania NATPOL wskazują, że jedna trzecia chorych na cukrzycę w Polsce nie wie o swojej chorobie. Jest to spowodowane długim bezobjawowym początkowo przebiegiem cukrzycy typu 2; okres ten może trwać nawet do 10 lat, zanim choroba zostanie rozpoznana. 2,3 Wczesne rozpoznanie cukrzycy jest jednak warunkiem osiągnięcia podstawowego celu jej leczenia, czyli zapobieżenia rozwojowi powikłań naczyniowych. W najnowszych zaleceniach Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego (PTD), a także wielu innych towarzystw krajowych i międzynarodowych, podkreśla się znaczenie jak najwcześniejszego rozpoznania cukrzycy i jej intensywnego leczenia od chwili ustalenia diagnozy. 4,5 Niedopuszczenie bowiem do rozwoju znacznej hiperglikemii chroni naczynia krwionośne przed ich nieodwracalnym uszkodzeniem w toku procesów prowadzących do powstania mikro- i makroangiopatii cukrzycowej. 6 Praktyka dnia codziennego dostarcza stale przykładów przeoczenia cukrzycy przez lekarzy różnych specjalności, w tym także internistów. Jako przeoczenie określamy na potrzeby ni niejszego artykułu sytuację, w której osoby odpowiedzialne za leczenie pacjenta, dotychczas niechorującego na cukrzycę, stwierdzają u niego objawy kliniczne typowe dla hiperglikemii i/lub otrzymują wynik badania laboratoryjnego stężenia glukozy we krwi wskazujący na hiperglikemię, jednak nie podejmują żadnych działań ani decyzji diagnostycznych. Wszystkie poniższe przypadki chorych to historie pacjentów, którzy trafili na oddział diabetologiczny lub do poradni diabetologicznej z powodu nowo lub niedawno rozpoznanej cukrzycy, jednak zebranie wywiadu oraz analiza dokumentacji medycznej wykazały, że już nawet kilka lat wcześniej istniały podstawy do rozpoznania lub przynajmniej przeprowadzenia diagnostyki w kierunku cukrzycy. Przeoczenie choroby jak pokazują te historie miało znaczenie dla dalszych losów tych chorych. Przypadek 1 neurologiczny 64 letni mężczyzna 11 miesięcy przed rozpoznaniem cukrzycy był hospitalizowany na oddziale neurologicznym z powodu nawracających incydentów niedokrwienia mózgu ; dzięki przeprowadzonym badaniom obrazowym stwierdzono krytyczne zwężenie i rozwarstwienie lewej tętnicy kręgowej. Glikemia wynosiła 14,8 mmol/l (267 mg/dl), triglicerydemia 5,2 mmol/l (462 mg/dl), Diabetologia 103
2 w EKG opisywano cechy przebytego zawału ściany dolnej. Pacjent został wypisany bez rozpoznania cukrzycy i bez jakichkolwiek zaleceń związanych z diagnostyką cukrzycy. Komentarz: Stan naczyń krwionośnych u tego pacjenta jest typowym przykładem zaawansowanych powikłań cukrzycy; w dodatku towarzyszą im znacznego stopnia zaburzenia metaboliczne, także typowe dla insulinooporności i cukrzycy typu 2. Należało ponownie oznaczyć glikemię na czczo i po stwierdzeniu wartości 7,0 mmol/l ( 126 mg/dl) rozpoznać cukrzycę (p. ryc.) Przypadek 2 kardiochirurgiczny 54 letni mężczyzna 1,5 roku przed rozpoznaniem cukrzycy został poddany operacji pomostowania aortalno wieńcowego. Pobyt na oddziale kardiochirurgii trwał ponad 3 tygodnie, a jego przedłużenie było spowodowane opóźnionym gojeniem się rany oraz zmianą ropną na lewym pośladku. Wartości glikemii na czczo wynosiły 7,1 7,9 mmol/l ( mg/dl), cukrzycy jednak nie rozpoznano ani nie diagnozowano chorego w tym kierunku. Komentarz: To kolejny przykład występowania zaawansowanych powikłań cukrzycy w momencie rozpoznania choroby. Do podejrzenia cukrzycy, oprócz zwiększonej glikemii, powinno skłaniać również opóźnione gojenie się rany. Niepokojące jest to, że nawet na oddziałach o profilu kardiologicznym, leczących pacjentów z rozwiniętymi powikłaniami naczyniowymi, hiperglikemia (i szerzej cukrzyca) może zostać przeoczona. Przypadek 3 chirurgiczny 31 letnia kobieta, z otyłością (BMI 32,5 kg/m 2 ), została przyjęta na oddział chirurgiczny w celu przeprowadzenia cholecystektomii laparoskopowej w trybie planowym. Hospitalizacja trwała 3 dni, przebieg zabiegu był niepowikłany, jedyną nieprawidłowością stwierdzoną w badaniach laboratoryjnych odnotowaną w karcie informacyjnej jest glikemia wynosząca 8,6 mmol/l (154 mg/dl). Chorą wypisano z jednym rozpoznaniem: kamica pęcherzyka żółciowego. Dwa lata później rozpoznano u niej cukrzycę z powodu nasilonych objawów choroby. Komentarz: U chorej występowały czynniki ryzyka cukrzycy: otyłość, kamica pęcherzyka żółciowego. Glikemia oznaczona przed operacją na czczo wynosząca 8,6 mmol/l wskazywała na bardzo duże prawdopodobieństwo występowania cukrzycy, zwłaszcza że operacja była przeprowadzona w trybie planowym, i chora nie znajdowała się w ostrym stanie. Do rozpoznania cukrzycy wystarczyło jeszcze raz oznaczyć glikemię na czczo (p. ryc.) Przypadek 4 ortopedyczny W styczniu 2012 roku 87 letnia kobieta pośliznęła się na chodniku i po upadku doznała lewostronnego złamania gałęzi górnej kości łonowej i kości kulszowej, bez istotnego przemieszczenia, oraz złamania szyjki kości ramiennej, także bez istotnego przemieszczenia. W trakcie pobytu na oddziale ortopedycznym glikemia wynosiła 20,9 mmol/l (377 mg/dl), odnotowano również glukozurię. Pacjentka była hospitalizowana przez 3 dni. Cukrzycy nie rozpoznano, natomiast pół roku później chora została przyjęta na oddział diabetologiczny z powodu dużej hiperglikemii (21,1 26,7 mmol/l [ mg/dl]) i ciężkiego zakażenia układu moczowego. Komentarz: Cukrzycę, nawet tak zaawansowaną jak w tym przypadku (ze znaczną hiperglikemią i glukozurią!), prawdopodobnie przeoczono w sytuacji złożonego urazu i dolegliwości bólowych z nim związanych. Niemniej jednak ocena wyników badań laboratoryjnych powinna zaowocować, jeżeli nie rozpoznaniem cukrzycy (chora w stanie ostrym, wówczas nie należy ustalać ostatecznej diagnozy cukrzycy 7 ), to przynajmniej szybką kontrolą i w razie utrzymywania się znacznej hiperglikemii rozpoczęciem czasowego leczenia insuliną do ustąpienia stanu ostrego, a dopiero później skierowaniem chorej na badania w kierunku cukrzycy po opuszczeniu szpitala. I nawet krótki czas pobytu chorej na oddziale zabiegowym nie jest wystarczającym wytłumaczeniem przeoczenia cukrzycy. 104 MEDYCYNA PRAKTYCZNA 9/2013
3 objawy hiperglikemii Ryc. Algorytm rozpoznawania cukrzycy (na podstawie: Interna Szczeklika: podręcznik chorób wewnętrznych: Kraków, Medycyna Praktyczna, 2013) obecne W 2002 roku otyły (BMI 34,4 kg/m 2 ) 38 letni mężczyzna, z bogatym wywiadem rodzinnym wczenieobecne oznaczyć glikemię o dowolnej porze w ciągu dnia 11,1 mmol/l (200 mg/dl) 5,6 11,0 mmol/l ( mg/dl) oznaczyć glikemię na czczo 7,0 mmol/l (126 mg/dl) 5,6 6,9 mmol/l ( mg/dl) <5,6 mmol/l (100 mg/dl) jeśli podejrzenie nietolerancji glukozy lub cukrzycy powtórzyć oznaczenie glikemii na czczo 7,0 mmol/l (126 mg/dl) wykonać OGTT rozważyć coroczne badanie kontrolne w kierunku czynników ryzyka miażdżycy, w tym oznaczanie glikemii 11,1 mmol/l (200 mg/dl) 7,8 11,0 mmol/l <7,8 mmol/l (140 mg/dl) ( mg/dl) cukrzyca nieprawidłowa tolerancja glukozy (IGT) nieprawidłowa glikemia na czczo (IFG) OGTT doustne obciążenie 75 g glukozy z oznaczeniem glikemii w 120. minucie Przypadek 5 laryngologiczno kardiologiczny snego występowania miażdżycy (m.in. jego ojciec zmarł na zawał serca w wieku 43 lat), był hospitalizowany na oddziale laryngologicznym z powodu ropnia policzka lewego. Cztery lata wcześniej, w wieku 34 lat (!) przebył zawał serca z uniesie Diabetologia 105
4 niem odcinka ST i był leczony kardiochirurgicznie przeszedł pomostowanie aortalno wieńcowe. W trakcie leczenia laryngologicznego stwierdzono glikemię 7,6 mmol/l (136 mg/dl), badania jednak nie powtórzono, chociaż była to jedyna nieprawidłowość w badaniach laboratoryjnych; zaburzeń lipidowych nie stwierdzano (chory był leczony statyną). Rok później był hospitalizowany z powodu dławicy piersiowej na oddziale kardiologicznym; oznaczona wówczas glikemia na czczo wynosiła 6,9 mmol/l (125 mg/dl), jednak nie zlecono wówczas wykonania doustnego testu tolerancji glukozy (p. ryc.). Cukrzycę rozpoznano u chorego dopiero w 2011 roku, na podstawie objawów hiperglikemii i glikemii przygodnej wynoszącej 15,2 mmol/l (274 mg/dl). Komentarz: Wczesny rozwój miażdżycy (zawał serca w 34. rż.) wymaga oceny występowania jej czynników ryzyka, w tym cukrzycy. Niepodjęcie aktywnego poszukiwania tych czynników doprowadziło do co najmniej kilkuletniego opóźnienia rozpoznania cukrzycy. Przypadek 6 internistyczny 40 letni alkoholik, z otyłością, marskością wątroby, hiperlipidemią mieszaną, był hospitalizowany przez 3 tygodnie na oddziale internistycznym z powodu pogorszenia czynności wątroby. W wykonanych kilkuset (!) badaniach laboratoryjnych znalazło się jedno oznaczenie glikemii z wynikiem 8 mmol/l (145 mg/dl). Cukrzycę rozpoznano jednak dopiero 14 miesięcy później, gdy chory zgłosił się do lekarza z powodu bardzo nasilonego wielomoczu. Komentarz: Oprócz powszechnie znanych czynników ryzyka cukrzycy, czyli wieku, nadwagi oraz siedzącego trybu życia, istnieje wiele innych; jednym z najważniejszych jest choroba wątroby. U pacjentów z marskością wątroby, bez względu na jej etiologię, należy zawsze ocenić stan tolerancji węglowodanów. U chorego należało podczas hospitalizacji powtórzyć oznaczenie glikemii na czczo innego dnia i wynik 7,0 mmol/l (126 mg/dl) zinterpretować jako potwierdzenie rozpoznania cukrzycy. Przypadek 7 chirurgiczny Luty letni mężczyzna, z BMI 24,6 kg/m 2, zgłosił się na oddział chirurgiczny z powodu silnego bólu prawego uda, bez poprzedzającego urazu kończyny. W badaniach obrazowych stwierdzono prawdopodobnie zropiały krwiak mięśnia czworogłowego uda prawego i poddano chorego zabiegowi operacyjnemu. W badaniach pomocniczych stwierdzono leukocytozę /µl, łagodną niedokrwistość (Hb 10,4 g/l), w USG jamy brzusznej cechy stłuszczenia wątroby. Glikemia oznaczona na czczo wynosiła 11,3 mmol/l (204 mg/dl). Chorego wypisano do domu po 4 dniach hospitalizacji z zaleceniem kontroli w przyszpitalnej poradni chirurgicznej; nie przekazano choremu żadnych informacji dotyczących stanu jego gospodarki węglowodanowej. Pacjent w trakcie wizyt w poradni chirurgicznej zgłaszał osłabienie i ogólne złe samopoczucie. Po tygodniu codziennej zmiany opatrunków w warunkach ambulatoryjnych został skierowany ponownie na oddział chirurgiczny z powodu niegojącej się rany pooperacyjnej. W trakcie ponownej hospitalizacji wartości glikemii w dobowym profilu wynosiły 9,9 28 mmol/l ( mg/dl). Rozpoznano wówczas cukrzycę typu 2, włączono intensywną funkcjonalną insulinoterapię z użyciem insuliny ludzkiej w dawce dobowej 50 j. i skierowano chorego do poradni diabetologicznej. Maj Chory zgłosił się do poradni diabetologicznej bez dolegliwości, rana uda była zagojona. Otrzymywał ludzką insulinę krótko działającą w 3 dawkach po 10 j. przed głównymi posiłkami oraz 26 j. insuliny NPH przed snem; wartości glikemii wynosiły 5,0 5,6 mmol/l ( mg/dl) przed posiłkami i 10,6 11,0 mmol/l ( mg/dl) po posiłkach. Chorego skierowano na oddział diabetologiczny w celu modyfikacji terapii cukrzycy. Po zastosowaniu dożylnego wlewu insuliny stwierdzono niewielkie (16 j.) zapotrzebowanie dobowe, odstąpiono od insulinoterapii i włączono leki doustne. Uzyskano zadowalające wyrównanie metaboliczne. Jednocześnie w celu wykluczenia cukrzycy o podłożu autoimmunologicznym (LADA) pobrano krew do oznaczenia przeciwciał anty GAD i przeciwwyspowych (ICA) oraz stężenia peptydu C. 106 MEDYCYNA PRAKTYCZNA 9/2013
5 Sierpień Chory czuł się dobrze, od czasu ostatniej hospitalizacji nie chorował. Przyjmował glimepiryd 2 mg rano i metforminę 850 mg 2 razy dziennie. W samokontroli wartości glikemii wynosiły 5,8 8,3 mmol/l ( mg/dl). Stężenie przeciwciał ICA wynosiło 80 j. JDF (jednostki Juvenile Diabetes Foundation; wartości prawidłowe 0 j. JDF), anty GAD 6,69 U/ml (wartości prawidłowe <10 U/ml). Rozpoznano cukrzycę typu LADA, odstawiono glimepiryd, rozpoczęto leczenie glarginą w dawce 8 j. rano i kontynuowano leczenie metforminą. Grudzień Chory nadal nie zgłaszał żadnych skarg ani dolegliwości. Przyjmował glarginę 10 j. rano oraz metforminę 850 mg 2 dz. Wartości glikemii w profilu dobowym wynosiły 5,8 8,3 mmol/l ( mg/dl), odsetek hemoglobiny glikowanej HbA1c 6,4%. Komentarz: Pacjent niewątpliwie chorował już na cukrzycę przed wystąpieniem ropnia w mięśniu czworogłowym uda; jest to rzadkie, ale typowe po wikłanie niewyrównanej cukrzycy. 7 Stwierdzona wartość glikemii >11,1 mmol/l (200 mg/dl) jednoznacznie wymagała przeprowadzenia diagnostyki w kierunku cukrzycy jej rozpoznanie i leczenie uchroniłoby pacjenta przed trudnym gojeniem rany i kolejną hospitalizacją. Rozpoznanie cukrzycy nawet u osoby w wieku >50 lat nie zawsze musi oznaczać cukrzycę typu 2, gdyż u 5 10% osób z cukrzycą rozpoznaną po 35. roku życia jest to cukrzyca o podłożu autoimmunologicznym. 8 Podsumowanie Cukrzyca typu 2 rozwija się w początkowym okresie zupełnie bezobjawowo. Rozpowszechnienie choroby sprawia, że każdy lekarz, bez względu na swoją specjalizację, będzie się zajmował chorymi na cukrzycę i dobrze by było, aby jej aktywnie poszukiwał. PTD zaleca oznaczanie stężenia glukozy we krwi u każdej osoby po 45. roku życia raz na 3 lata, a u osób z czynnikami ryzyka co Diabetologia 107
6 Zapamiętaj Cukrzyca typu 2 przez pierwszych kilka lat bardzo często przebiega bezobjawowo. Często pierwszym wskaźnikiem możliwego występowania cukrzycy jest nieznaczna hiperglikemia na czczo stwierdzana podczas diagnostyki w kierunku innych chorób. Otyłość, choroba niedokrwienna serca lub przebyty incydent sercowo naczyniowy, trudno gojące się rany, choroby wątroby powinny skłaniać do wnikliwej oceny gospodarki węglowodanowej. Wczesne rozpoznanie i leczenie cukrzycy ogromnie zwiększa szanse chorego na uniknięcie lub opóźnienie rozwoju późnych powikłań naczyniowych oraz zapobiega rozwojowi zakażeń układu moczowego i tkanek miękkich, a także występowaniu zaburzeń metabolicznych towarzyszących klinicznie jawnej cukrzycy. Hiperglikemia stwierdzana u chorych w ostrym stanie nie zawsze wskazuje na cukrzycę i wymaga późniejszej diagnostyki w celu jej pewnego rozpoznania bądź wykluczenia. Znaczna hiperglikemia (>11,1 mmol/l [200 mg/dl]) u chorych hospitalizowanych, bez wcześniej rozpoznanej cukrzycy, wymaga leczenia do czasu ustąpienia ostrego stanu i możliwości przeprowadzenia diagnostyki w kierunku cukrzycy po opanowaniu ostrej choroby. U chorego na cukrzycę bez cech insulinooporności (nadwaga, nadciśnienie tętnicze, zaburzenia lipidowe) może występować cukrzyca o podłożu autoimmunologicznym i rozpoznanie cukrzycy typu 2 może być błędne. roku. 9 Wykonywanie badań laboratoryjnych jest jednak o tyle uzasadnione, o ile ich wyniki zostaną przez zlecającego lekarza ocenione. Obecnie obowiązujący system ochrony zdrowia powoduje, że pracujemy pod ogromną presją czasu i coraz częściej wyniki wszelkich badań dostępne są jedynie w wersji elektronicznej. Będąc tego świadomi, powinniśmy, bez względu na specjalność i miejsce pracy, zachować szczególną staranność w analizie tych wyników badań, które mogą wskazywać na obecność chorób niepowodujących wyraźnych objawów klinicznych, ale często występujących w populacji, takich jak cukrzyca. Ma to ogromne znaczenie dla jej wczesnej wykrywalności, a to z kolei warunkuje skuteczne zapobieganie rozwojowi późnych powikłań cukrzycy. Obecnie w diabetologii obowiązuje bowiem zasada intensywnego leczenia cukrzycy, czyli dążenia do uzyskania prawie normoglikemii (HbA1c <6,5%) od momentu rozpoznania choroby. Jest to najskuteczniejsza metoda zapobiegania rozwojowi powikłań naczy niowych cukrzycy. Taka strategia postępowania nie ma jednak uzasadnienia u pacjentów z wieloletnią chorobą, w starszym wieku, z licznymi przewlekłymi powikłaniami wówczas intensywna kontrola glikemii nie przynosi już bowiem istotnych efektów w zakresie prewencji powikłań narządowych. 5,6 Aby jednak u osoby z cukrzycą nie doszło do uszkodzenia naczyń krwionośnych, wskazane jest jak najwcześniejsze rozpoznanie choroby, a może tego dokonać każdy lekarz. Warto także podkreślić, że nierozpoznanie cukrzycy, a także niepodjęcie działań zmierzających do jej wykrycia, gdy do takich działań istnieją wskazania (np. stwierdzenie nieprawidłowej glikemii na czczo 5,6 6,9 mmol/l [ mg/dl]), może w niedalekiej przyszłości, w miarę rozwoju kultury prawnej w naszym kraju, narażać lekarza na poniesienie konsekwencji odpowiedzialności zawodowej i cywilnej. PIŚMIENNICTWO 1. Wittek A., Sokalski B., Grzeszczak W., Strojek K.: Prevalence of diabetes and cardiovascular risk factors of industrial area in southern Poland. Exp. Clin. Endocrinol. Diabetes, 2009; 117: UK Prospective Diabetes Study Group (UKPDS): Intensive blood glucose control with sulphonylureas or insulin compared with conventional treatment and risk of complications in patients with type 2 diabetes (UKPDS 33). Lancet, 1998; 352: UK Prospective Diabetes Study Group (UKPDS): Effect of intensive blood glucose control with metformin on complications in overweight patients with type 2 diabetes (UKPDS 34). Lancet, 1998; 352: Polskie Towarzystwo Diabetologiczne: Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę Diabetol. Klin., 2013; 2 (supl. A): A7 A8 5. Stanowisko American Diabetes Association i European Association for the Study of Diabetes 2012: leczenie hiperglikemii w cukrzycy typu 2 podejście zindywidualizowane. Med. Prakt., 2012; 7 8: Action to Control Cardiovascular Risk in Diabetes Study Group, Gerstein H.C., Miller M.E., Byington R.P. i wsp.: Effects of intensive glucose lowering in type 2 diabetes. N. Engl. J. Med., 2008; 358: Alì A., Conti M., Massucco P., Trovati M.: Diabetic muscle infarction associated with multiple autoimmune disorders, IgA deficiency and a catastrophically poor glycaemic control: a case report. Diabetes Nutr. Metab., 2003; 16: Polskie Towarzystwo Diabetologiczne: Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę Diabetol. Klin., 2013; 2 (supl. A): A4 9. Polskie Towarzystwo Diabetologiczne: Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę Diabetol. Klin., 2013; 2 (supl. A): A3 108 MEDYCYNA PRAKTYCZNA 9/2013
AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY. Powikłania cukrzycy Retinopatia
AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY Powikłania cukrzycy Retinopatia PRZEWLEKŁE POWIKŁANIA CUKRZYCY Cukrzyca najczęściej z powodu wieloletniego przebiegu może prowadzić do powstania tak zwanych
Bardziej szczegółowo10 FAKTÓW NA TEMAT CUKRZYCY
10 FAKTÓW NA TEMAT CUKRZYCY FAKT 1. Około 347 mln ludzi na świecie choruje na cukrzycę. Istnieje rosnąca globalna epidemia cukrzycy, u której podłoża leży szybki przyrost przypadków nadwagi i otyłości
Bardziej szczegółowoCUKRZYCA U OSOBY W WIEKU STARCZYM. Klinika Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Dr med. Ewa Janeczko-Sosnowska
CUKRZYCA U OSOBY W WIEKU STARCZYM Klinika Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Dr med. Ewa Janeczko-Sosnowska CHARAKTERYSTYKA PACJENTA Wiek 82 lata Cukrzyca typu 2 leczona insuliną Choroba wieńcowa, stan
Bardziej szczegółowoZnaczenie wczesnego wykrywania cukrzycy oraz właściwej kontroli jej przebiegu. Krzysztof Strojek Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze
Znaczenie wczesnego wykrywania cukrzycy oraz właściwej kontroli jej przebiegu Krzysztof Strojek Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze Czynniki ryzyka rozwoju i powikłania cukrzycy Nadwaga i otyłość Retinopatia
Bardziej szczegółowoUwarunkowania genetyczne. w cukrzycy
Uwarunkowania genetyczne Kliknij, aby edytować styl wzorca podtytułu w cukrzycy Lek. Sylwia Wenclewska Klinika Chorób Wewnętrznych, Diabetologii i Farmakologii Klincznej Kliknij, aby edytować format tekstu
Bardziej szczegółowoPostępowanie orzecznicze wobec kierowców z zaburzeniami tolerancji węglowodanów i cukrzycą
Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę, 2013 Aneks 2 Postępowanie orzecznicze wobec kierowców z zaburzeniami tolerancji węglowodanów i cukrzycą Opracowano we współpracy z dr.
Bardziej szczegółowoCukrzyca typu 2 Novo Nordisk Pharma Sp. z o.o.
Cukrzyca typu 2 Cukrzyca typu 2 Jeśli otrzymałeś tę ulotkę, prawdopodobnie zmagasz się z problemem cukrzycy. Musisz więc odpowiedzieć sobie na pytania: czy wiesz, jak żyć z cukrzycą? Jak postępować w wyjątkowych
Bardziej szczegółowoAKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY. Cukrzyca co powinniśmy wiedzieć
AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY Cukrzyca co powinniśmy wiedzieć Cukrzyca jest chorobą metaboliczną, której głównym objawem jest podwyższone stężenie glukozy we krwi (hiperglikemia). Stan taki
Bardziej szczegółowoOsoby z cukrzycą pomagają innym prewencja cukrzycy w rodzinie
3 Osoby z cukrzycą pomagają innym prewencja cukrzycy w rodzinie Samokontrolne, przesiewowe rozpoznanie ryzyka stanu przedcukrzycowego lub cukrzycy utajonej mogą wykonać pacjenci w swoich rodzinach. W praktyce
Bardziej szczegółowoHemoglobina glikowana (HbA1c) a cukrzyca
Hemoglobina glikowana (HbA1c) a cukrzyca Cukrzyca jest najpopularniejszą chorobą cywilizacyjną XXI wieku. Dotyczy osób w różnym przedziale wiekowym. Niezależnie od typu cukrzycy, głównym objawem choroby
Bardziej szczegółowoOrganizacje pozarządowe w diabetologii: realne problemy pacjentów. problem z postrzeganiem cukrzycy typu 2 POLSKIE STOWARZYSZENIE DIABETYKÓW
POLSKIE STOWARZYSZENIE DIABETYKÓW Organizacje pozarządowe w diabetologii: realne problemy pacjentów problem z postrzeganiem cukrzycy typu 2 Małgorzata Marszałek POSTRZEGANIE CUKRZYCY TYPU 2 Łagodniejszy,
Bardziej szczegółowoCukrzyca. epidemia XXI wieku
Cukrzyca epidemia XXI wieku Typy cukrzycy Cukrzyca typu 2 Cukrzyca typu 1 (Insulinozależna, Młodzieńcza) Cukrzyca ciążowa i przedciążowa Cukrzyca noworodków (wrodzona i przejściowa) Cukrzyca typu LADA
Bardziej szczegółowoKOMPLEKSOWA AMBULATORYJNA OPIEKA NAD PACJENTEM Z CUKRZYCĄ (KAOS-CUKRZYCA) ZASADY REALIZACJI
KOMPLEKSOWA AMBULATORYJNA OPIEKA NAD PACJENTEM Z CUKRZYCĄ (KAOS-CUKRZYCA) ZASADY REALIZACJI Charakterystyka problemu zdrowotnego Cukrzyca jest jedną z najczęściej występujących chorób. Rozpowszechnienie
Bardziej szczegółowoPROGRAM ZAPOBIEGANIA I WCZESNEGO WYKRYWANIA CUKRZYCY TYPU 2
Załącznik Nr 1 do Umowy Nr z dnia PROGRAM ZAPOBIEGANIA I WCZESNEGO WYKRYWANIA CUKRZYCY TYPU 2 Łódź, listopad 2009 rok Podstawa prawna: Art. 55 ust. 1 oraz ust. 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 roku o zakładach
Bardziej szczegółowoEDUKACJA PACJENTA I JEGO RODZINY MAJĄCA NA CELU PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT CUKRZYCY, DOSTARCZENIE JAK NAJWIĘKSZEJ WIEDZY NA JEJ TEMAT.
EDUKACJA PACJENTA I JEGO RODZINY MAJĄCA NA CELU PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT CUKRZYCY, DOSTARCZENIE JAK NAJWIĘKSZEJ WIEDZY NA JEJ TEMAT. Prowadząca edukację: piel. Anna Otremba CELE: -Kształtowanie
Bardziej szczegółowoProblemy w leczeniu cukrzycy cz. 1
Diabetologia Problemy w leczeniu cukrzycy cz. 1 Od tabletek do insuliny i od insuliny do tabletek w (mniej więcej) 80 dni jak szybko może się zmieniać leczenie cukrzycy dr n. med. Elektra Szymańska Garbacz,
Bardziej szczegółowoUrząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: /14:10: listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą
14 listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą Cukrzyca jest chorobą, która staje się obecnie jednym z najważniejszych problemów dotyczących zdrowia publicznego. Jest to przewlekły i postępujący proces
Bardziej szczegółowoOcena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu
Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu 2018-03-15 Czym jest ryzyko sercowo naczyniowe? Ryzyko sercowo-naczyniowe to
Bardziej szczegółowoŚląskie Centrum Chorób Serca. Cukrzyca. Krzysztof Strojek Konsultant Krajowy w dziedzinie diabetologii
Śląskie Centrum Chorób Serca Cukrzyca Krzysztof Strojek Konsultant Krajowy w dziedzinie diabetologii Warszawa 26.11.2014 Czynniki ryzyka rozwoju i powikłania cukrzycy Nadwaga i otyłość Retinopatia Neuropatia
Bardziej szczegółowoPrzegląd randomizowanych, kontrolowanych badań klinicznych w grupie osób w wieku podeszłym
167 GERIATRIA 2011; 5: 167172 Akademia Medycyny GERIATRIA OPARTA NA FAKTACH/EVIDENCEBASED GERIATRICS Otrzymano/Submitted: 15.06.2011 Zaakceptowano/Accepted: 26.2011 Przegląd randomizowanych, kontrolowanych
Bardziej szczegółowoWspółpraca z zespołem terapeutycznym w postępowaniu z pacjentem z zaburzoną glikemią w oddziale zabiegowym. Ewa Jaje, Edyta Derlatka
Współpraca z zespołem terapeutycznym w postępowaniu z pacjentem z zaburzoną glikemią w oddziale zabiegowym Ewa Jaje, Edyta Derlatka Regionalne Forum Medycyny Zakażeń Ełk, 2019 Nazewnictwo prawidłowa glikemia
Bardziej szczegółowoDavid Levy. P raktyczna OPIEKA DIABETOLOGICZNA
David Levy P raktyczna OPIEKA DIABETOLOGICZNA David Levy m d P raktyczna OPIEKA DIABETOLOGICZNA Redakcja naukowa tłumaczenia prof. dr hab. n. med. W ALDEM AR KARNAFEL Z języka angielskiego tłumaczyła dr
Bardziej szczegółowoHipoglikemia. przyczyny, objawy, leczenie. Beata Telejko
Hipoglikemia przyczyny, objawy, leczenie Beata Telejko Klinika Endokrynologii, Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku Definicja hipoglikemii w cukrzycy Zespół objawów
Bardziej szczegółowoKarta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia
Pieczątka świadczeniodawcy nr umowy z NFZ Karta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia Uwaga! Kartę należy wypełnić drukowanymi literami, twierdzące odpowiedzi na pytania
Bardziej szczegółowoinwalidztwo rodzaj pracy
Zdrowie jest najważniejsze Wykłady wraz z konsultacjami medycznymi realizowane przez Stowarzyszenia na rzecz rozwoju wsi Bogufałów Źródło Baryczy w ramach wspierania realizacji zadania publicznego przez
Bardziej szczegółowoPOSTĘPOWANIE W CUKRZYCY I OPIEKA NAD DZIECKIEM W PLACÓWKACH OŚWIATOWYCH
POSTĘPOWANIE W CUKRZYCY I OPIEKA NAD DZIECKIEM W PLACÓWKACH OŚWIATOWYCH CUKRZYCA.? cukrzyca to grupa chorób metabolicznych charakteryzujących się hiperglikemią (podwyższonym poziomem cukru we krwi) wynika
Bardziej szczegółowoediab - Bezprzewodowa platforma ezdrowie wspomagająca terapię osób chorych na cukrzycę Krzysztof Brzostowski, Jarosław Drapała, Jerzy Świątek
ediab - Bezprzewodowa platforma ezdrowie wspomagająca terapię osób chorych na cukrzycę Krzysztof Brzostowski, Jarosław Drapała, Jerzy Świątek II Konferencja i3: internet infrastruktury innowacje enauka
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET WARMIŃSKO MAZURSKI W OLSZTYNIE
UNIWERSYTET WARMIŃSKO MAZURSKI W OLSZTYNIE Katarzyna Myszka Podgórska Ocena częstości występowania zespołu metabolicznego u osób z przypadkowo wykrytymi guzami nadnerczy z prawidłową aktywnością hormonalną
Bardziej szczegółowoKOMPLEKSOWA AMBULATORYJNA OPIEKA NAD PACJENTEM Z CUKRZYCĄ (KAOS-CUKRZYCA) ZASADY REALIZACJI
KOMPLEKSOWA AMBULATORYJNA OPIEKA NAD PACJENTEM Z CUKRZYCĄ (KAOS-CUKRZYCA) ZASADY REALIZACJI Charakterystyka problemu zdrowotnego Cukrzyca jest jedną z najczęściej występujących chorób. Rozpowszechnienie
Bardziej szczegółowoNarodowy Test Zdrowia Polaków
Raport z realizacji projektu specjalnego MedOnet.pl: Narodowy Test Zdrowia Polaków Autorzy: Bartosz Symonides 1 Jerzy Tyszkiewicz 1 Edyta Figurny-Puchalska 2 Zbigniew Gaciong 1 1 Katedra i Klinika Chorób
Bardziej szczegółowoZAPOBIEGANIE I ZWALCZANIE PRZEWLEKŁYCH POWIKŁAŃ CUKRZYCY ORAZ POPRAWA JAKOŚCI LECZENIA CHORYCH
ZAPOBIEGANIE I ZWALCZANIE PRZEWLEKŁYCH POWIKŁAŃ CUKRZYCY ORAZ POPRAWA JAKOŚCI LECZENIA CHORYCH Sławomir Pynka PORADNIA DIABETOLOGICZNA I METABOLICZNA SPWSZ w SZCZECINIE Cukrzyca : Światowa Epidemia 1995
Bardziej szczegółowoCzy jest możliwe skuteczne leczenie cukrzycy w grupie chorych otyłych ze znaczną insulinoopornością?
Jerzy Maksymilian Loba Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii Uniwersytet Medyczny w Łodzi Czy jest możliwe skuteczne leczenie cukrzycy w grupie chorych otyłych ze znaczną insulinoopornością? Definicja
Bardziej szczegółowoEtiologiczny podział cukrzycy (1997)
Etiologiczny podział cukrzycy (1997) I. Cukrzyca typu 1 A) Wywołana czynnikiem immunologicznym B) Idiopatyczna II. Cukrzyca typu 2 III. Inne specyficzne typy cukrzycy A. Genetyczne zaburzenia funkcji komórek
Bardziej szczegółowoPrewencja wtórna po zawale mięśnia serca w Małopolsce czy dobrze i skutecznie leczymy? Piotr Jankowski
Prewencja wtórna po zawale mięśnia serca w Małopolsce czy dobrze i skutecznie leczymy? Piotr Jankowski I Klinika Kardiologii i El. Int. oraz Nad. Tęt. IK CMUJ Kraków piotrjankowski@interia.pl Gdańsk, 24
Bardziej szczegółowoHipercholesterolemia najgorzej kontrolowany czynnik ryzyka w Polsce punkt widzenia lekarza rodzinnego
XVI Kongres Medycyny Rodzinnej Kielce, 2 5 czerwca 2016 Prof. UJ dr hab. med. Adam Windak Kierownik Zakładu Medycyny Rodzinnej CM UJ Wiceprezes Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce Hipercholesterolemia
Bardziej szczegółowoProblemy w leczeniu cukrzycy cz. 2
Diabetologia Problemy w leczeniu cukrzycy cz. 2 Czy chory na cukrzycę typu 2 może wymagać podawania ponad 10 000 j. insuliny miesięcznie? dr n. med. Elektra Szymańska Garbacz, dr hab. n. med. Leszek Czupryniak
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 1 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki chorób układu krążenia
Program profilaktyki chorób układu krążenia 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU PROFILAKTYKI CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego. Choroby układu krążenia
Bardziej szczegółowoKarta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia
Pieczątka świadczeniodawcy nr umowy z NFZ Karta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia Uwaga! Kartę należy wypełnić drukowanymi literami, twierdzące odpowiedzi na pytania
Bardziej szczegółowoPROGRAM RAZEM DLA SERCA Karta Badania Profilaktycznego
PROGRAM RAZEM DLA SERCA Karta Badania Profilaktycznego ETAP I (wypełni pielęgniarka) Imię i nazwisko:... Adres:... PESEL Wzrost:...cm Wykształcenie:... Masa ciała:...kg Zawód wykonywany:... Obwód talii:...cm
Bardziej szczegółowoProblemy w leczeniu cukrzycy cz. 18
Diabetologia Problemy w leczeniu cukrzycy cz. 18 Praca zawodowa osoby chorej na cukrzycę czy problemem jest na przykład zmianowość, czy brak ludzkiego traktowania chorego? dr n. med. Elektra Szymańska
Bardziej szczegółowoHiperglikemia. Jak postępować przy wysokich poziomach cukru?
Hiperglikemia Jak postępować przy wysokich poziomach cukru? POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU STWIERDZENIA WYSOKIEGO POZIOMU GLUKOZY WE KRWI, CZYLI HIPERGLIKEMII Codzienne monitorowanie poziomu cukru (glukozy)
Bardziej szczegółowoDUQUE DATA COLLECTION FOR ACUTE HIP FRACTURE ZŁAMANIE BLIŻSZEGO ODCINKA KOŚCI UDOWEJ- zbieranie danych w projekcie DUQuE
Tak Tak Nie Tak Inclusion Definicje Złamanie bliższego odcinka kości udowej DUQUE DATA COLLECTION FOR ACUTE ZŁAMANIE BLIŻSZEGO ODCINKA KOŚCI UDOWEJ- zbieranie danych w projekcie DUQuE Złamanie bliższego
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 1 do zarządzenia Nr 38/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki chorób układu krążenia
Program profilaktyki chorób układu krążenia 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU PROFILAKTYKI CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego. Choroby układu krążenia
Bardziej szczegółowoWytyczne ACCF/AHA 2010: Ocena ryzyka sercowo-naczyniowego u bezobjawowych dorosłych
Wytyczne ACCF/AHA 2010: Ocena ryzyka sercowo-naczyniowego u bezobjawowych dorosłych Jednym z pierwszych i podstawowych zadań lekarza jest prawidłowa i rzetelna ocena ryzyka oraz rokowania pacjenta. Ma
Bardziej szczegółowoStopa cukrzycowa. Dr med. Anna Korzon-Burakowska Katedra Nadciśnienia Tętniczego i Diabetologii AMG Kierownik prof.dr hab. med. B.
Stopa cukrzycowa Dr med. Anna Korzon-Burakowska Katedra Nadciśnienia Tętniczego i Diabetologii AMG Kierownik prof.dr hab. med. B. Wyrzykowski Stopa cukrzycowa - definicja Infekcja, owrzodzenie lub destrukcja
Bardziej szczegółowoWarszawa, r.
Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii Warszawski Uniwersytet Medyczny SP CSK ul. Banacha 1a, 02-097 Warszawa Tel. 599 25 83; fax: 599 25 82 Kierownik: dr hab. n. med. Leszek Czupryniak Warszawa, 24.08.2016r.
Bardziej szczegółowoPrzypadki kliniczne EKG
Przypadki kliniczne EKG Przedrukowano z: Mukherjee D. ECG Cases pocket. Börm Bruckmeier Publishing LLC, Hermosa Beach, CA, 2006: 135 138 (przypadek 31) i 147 150 (przypadek 34) PRZYPADEK NR 1 1.1. Scenariusz
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA.
UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA Małgorzata Biskup Czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego u chorych na reumatoidalne zapalenie
Bardziej szczegółowoMateriał edukacyjny Cukrzyca ciążowa Przewodnik dla ciężarnej został przygotowany przez:
2 Materiał edukacyjny Cukrzyca ciążowa Przewodnik dla ciężarnej został przygotowany przez: Prof. dr hab. med. Katarzyna Cypryk Klinika Diabetologii i Chorób Przemiany Materii Uniwersytet Medyczny w Łodzi,
Bardziej szczegółowoCo to jest cukrzyca?
Co to jest cukrzyca? Schemat postępowania w cukrzycy Wstęp Cukrzyca to stan, w którym organizm nie może utrzymać na odpowiednim poziomie stężenia glukozy (cukru) we krwi. Glukoza jest głównym źródłem energii
Bardziej szczegółowoHiperglikemia. Schemat postępowania w cukrzycy
Hiperglikemia Schemat postępowania w cukrzycy Postępowanie w przypadku stwierdzenia wysokiego poziomu glukozy we krwi, czyli hiperglikemii Codzienne monitorowanie poziomu cukru (glukozy) we krwi stanowi
Bardziej szczegółowoChoroby wewnętrzne - diabetologia Kod przedmiotu
Choroby wewnętrzne - diabetologia - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Choroby wewnętrzne - diabetologia Kod przedmiotu 12.0-WL-Lek-ChW-D Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek
Bardziej szczegółowoZespół Metaboliczny w praktyce chirurga naczyniowego
Zespół Metaboliczny w praktyce chirurga naczyniowego Wacław Karakuła Katedra i Klinika Chirurgii Naczyń i Angiologii U.M. w Lublinie Kierownik Kliniki prof. Tomasz Zubilewicz Lublin, 27.02.2016 Zespół
Bardziej szczegółowoWIEDZA. K_W01 Zna definicje, cele i metody żywienia klinicznego oraz sposoby oceny odżywienia w oparciu o metody kliniczne.
Opis zakładanych efektów kształcenia na studiach podyplomowych Nazwa studiów: Żywienie kliniczne Typ studiów: doskonalące Symbol Efekty kształcenia dla studiów podyplomowych WIEDZA K_W01 Zna definicje,
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 3 do materiałów informacyjnych PRO
SZCZEGÓŁOWY OPIS ŚWIADCZEŃ I ZASAD ICH UDZIELANIA ORAZ WYMAGANIA WOBEC ŚWIADCZENIODAWCÓW W PROGRAMIE PROFILAKTYKI CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA 1. OPIS ŚWIADCZEŃ 1) objęcie przez świadczeniodawcę Programem świadczeniobiorców,
Bardziej szczegółowoZadanie finansowane ze środków Narodowego Programu Zdrowia na lata
CUKRZYCA Wywiad lekarski Podczas badania profilaktycznego należy zadać pacjentowi pytanie czy choruje na cukrzycę. W przypadku, gdy badany pracownik neguje występowanie u niego cukrzycy, zalecane są działania
Bardziej szczegółowoTyreologia opis przypadku 2
Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 2 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku 28-letni mężczyzna zgłosił się do Poradni Endokrynologicznej.
Bardziej szczegółowoAKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY. Cukrzyca co powinniśmy wiedzieć
AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY Cukrzyca co powinniśmy wiedzieć Cukrzyca jest chorobą metaboliczną, której głównym objawem jest podwyższone stężenie glukozy we krwi (hiperglikemia). Stan taki
Bardziej szczegółowoZagrożenia po zawale serca - co lekarz, a co pacjent powinien prof. Jarosław Kaźmierczak
Zagrożenia po zawale serca - co lekarz, a co pacjent powinien prof. Jarosław Kaźmierczak Konsultant Krajowy w dziedzinie kardiologii Przyczyny zgonów w Polsce Choroby serca i udary, cukrzyca Nowotwory
Bardziej szczegółowoLeczenie cukrzycy typu 2- nowe możliwości
Leczenie cukrzycy typu 2- nowe możliwości Dr n. med. Iwona Jakubowska Oddział Diabetologii, Endokrynologii i Chorób Wewnętrznych SP ZOZ Woj,. Szpital Zespolony Im. J. Śniadeckiego w Białymstoku DEFINICJA
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:..
FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:.. PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej
Bardziej szczegółowoCzy dobrze leczymy w Polsce ostre zespoły wieńcowe?
Czy dobrze leczymy w Polsce ostre zespoły wieńcowe? co można jeszcze poprawić? Grzegorz Opolski I Katedra i Klinika Kardiologii WUM Porównanie liczby ppci/mln mieszkańców w 37 krajach (dane za 2007 i
Bardziej szczegółowoAktywność sportowa po zawale serca
Aktywność sportowa po zawale serca Czy i jaki wysiłek fizyczny jest zalecany? O prozdrowotnych aspektach wysiłku fizycznego wiadomo już od dawna. Wysiłek fizyczny o charakterze aerobowym (dynamiczne ćwiczenia
Bardziej szczegółowoLeczenie Hemlibra przypadki kliniczne (doświadczenia własne)
Leczenie Hemlibra przypadki kliniczne (doświadczenia własne) Ewa Stefańska-Windyga Instytut Hematologii i Transfuzjologii Warszawa 23.03.2019 r. Początki Kwiecień 2016 pierwsi pacjenci w badaniu Haven
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:...
FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej
Bardziej szczegółowoAneks III. Zmiany w odpowiednich punktach skróconej charakterystyki produktu leczniczego i ulotce dla pacjenta.
Aneks III Zmiany w odpowiednich punktach skróconej charakterystyki produktu leczniczego i ulotce dla pacjenta. Uwaga: Niniejsze zmiany w odpowiednich punktach skróconej charakterystyki produktu leczniczego
Bardziej szczegółowoDiabControl RAPORT KOŃCOWY
DiabControl OCENA WSPÓŁPRACY PACJENTA CHOREGO NA CUKRZYCĘ TYPU 2 Z LEKARZEM PROWADZĄCYM W ZAKRESIE COMPLIANCE, OBSERWACJA ZJAWISKA DYSFAGII (TRUDNOŚCI W POŁYKANIU) RAPORT KOŃCOWY Październik 214 Autor
Bardziej szczegółowoCo to jest cukrzyca?
Co to jest cukrzyca? Praktyczny przewodnik WSTĘP Cukrzyca to stan, w którym organizm nie może utrzymać na odpowiednim poziomie stężenia glukozy (cukru) we krwi. Glukoza jest głównym źródłem energii dla
Bardziej szczegółowoZAPROSZENIE NA BADANIA PROFILAKTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ ( )
ZAPROSZENIE NA BADANIA PROFILAKTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ (2015-08-03) PROFILAKTYKA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA ADRESACI - Osoby zadeklarowane do lekarza POZ, w wieku 35, 40, 45,
Bardziej szczegółowoProwadzi poradnictwo w zakresie samoopieki pacjentów w chorobach wewnętrznych
Praktyka zawodowa z Choroby wewnętrzne i pielęgniarstwo internistyczne Studia stacjonarne Autor programu: dr Stanisława Talaga Liczba godzin : 160 godz.;4 tygodnie Czas realizacji; II rok ;semestr IV Miejsce
Bardziej szczegółowoZMIANY W ORGANIZMIE SPOWODOWANE PICIEM ALKOHOLU
ZMIANY W ORGANIZMIE SPOWODOWANE PICIEM ALKOHOLU ( na podstawie artykułu zamieszczonego na portalu internetowym www.wp.pl zebrał i opracował administrator strony www.atol.org.pl ) Przewlekłe nadużywanie
Bardziej szczegółowoChirurgia Bariatryczna
Chirurgia Bariatryczna Częstość występowania otyłości zwiększa się na całym świecie w alarmującym tempie i ma rozmiar globalnej epidemii zarówno w rozwiniętych, jak i rozwijających się krajach. Według
Bardziej szczegółowopacjentów. Kryteria przeszukiwania bazy danych, celem identyfikacji pacjentów o dużym prawdopodobieństwie monogenowego podłoża choroby, były oparte
prof. dr hab. n. med. Małgorzata Myśliwiec Gdańsk, dnia 26.05. 2014 r. Katedra i Klinika Pediatrii, Diabetologii i Endokrynologii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego ul. Dębinki 7 80-952 Gdańsk tel. 058
Bardziej szczegółowoProblemy w leczeniu cukrzycy cz. 23
Diabetologia Problemy w leczeniu cukrzycy cz. 23 Chorzy z powikłaniami kardiologicznymi dr n. med. Elektra Szymańska Garbacz¹, dr hab. n. med. Leszek Czupryniak² ¹ Klinika Chorób Zakaźnych i Chorób Wątroby,
Bardziej szczegółowoWartość subklinicznych uszkodzeń narządowych w ocenie ryzyka sercowonaczyniowego. ma znaczenie?
Wartość subklinicznych uszkodzeń narządowych w ocenie ryzyka sercowonaczyniowego czy płeć ma znaczenie? dr n. med. Lucyna Woźnicka-Leśkiewicz Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Bardziej szczegółowoRejestr codziennej praktyki lekarskiej w zakresie leczenia choroby wieńcowej
Rejestr codziennej praktyki lekarskiej w zakresie leczenia choroby wieńcowej Badanie Nr: BETAX_L_01459 Autorzy: Dr hab. n. med. Marek Kuch, Klinika Kardiologii, Uniwersytet Medyczny w Warszawie Michał
Bardziej szczegółowoAstma i POChP a cukrzyca okiem diabetologa Grzegorz Dzida
Astma i POChP a cukrzyca okiem diabetologa Grzegorz Dzida Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Lublinie 21.11.14. Cukrzyca. Globalne wyzwanie, polska perspektywa Perspektywa
Bardziej szczegółowoWYNIKI. typu 2 są. Wpływ linagliptyny na ryzyko sercowo-naczyniowe i czynność nerek u pacjentów z cukrzycą typu 2 z ryzykiem
Wpływ linagliptyny na ryzyko sercowo-naczyniowe i czynność nerek u pacjentów z cukrzycą typu 2 z ryzykiem sercowo-naczyniowym (badanie CARMELINA, 1218.22) Osoby z cukrzycą typu 2 są narażone na 2 do 4-krotnie
Bardziej szczegółowoSzkoła przyjazna dziecku z cukrzycą. Klinika Pediatrii, Onkologii, Hematologii i Diabetologii Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Szkoła przyjazna dziecku z cukrzycą Klinika Pediatrii, Onkologii, Hematologii i Diabetologii Uniwersytet Medyczny w Łodzi Dzieci chorują głównie na cukrzycę typu 1 Cukrzyca typu 1 - jest chorobą charakteryzującą
Bardziej szczegółowoLeczenie nowo rozpoznanej cukrzycy typu 2 w Polsce a najnowsze wytyczne. Wyniki polskiego badania ARETAEUS1 komentarz
PRACA POGLĄDOWA ISSN 1640 8497 Władysław Grzeszczak Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Diabetologii i Nefrologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Zabrzu Leczenie nowo rozpoznanej cukrzycy typu 2
Bardziej szczegółowoRaport z rejestru REG-DIAB ocena wybranych aspektów leczenia chorych na cukrzycę typu 2 w warunkach codziennej praktyki lekarskiej w Polsce
Raport z rejestru REG-DIAB ocena wybranych aspektów leczenia chorych na cukrzycę typu 2 w warunkach codziennej praktyki lekarskiej w Polsce Badanie nr: GLIME_L_00670 przeprowadzenie i opracowanie wyników
Bardziej szczegółowoPrzypadki kliniczne EKG
Przypadki kliniczne EKG Przedrukowano z: Mukherjee D. ECG Cases pocket. Börm Bruckmeier Publishing LLC, Hermosa Beach, CA 2006: 139 142 (przypadek 32); 143 146 (przypadek 33). PRZYPADEK NR 1 1.1. Scenariusz
Bardziej szczegółowoChoroby wewnętrzne - kardiologia Kod przedmiotu
Choroby wewnętrzne - kardiologia - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Choroby wewnętrzne - kardiologia Kod przedmiotu 12.0-WL-Lek-ChW-K Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek
Bardziej szczegółowoDieta może być stosowana również przez osoby chorujące na nadciśnienie tętnicze, zmagające się z hiperlipidemią, nadwagą oraz otyłością.
Dieta może być stosowana również przez osoby chorujące na nadciśnienie tętnicze, zmagające się z hiperlipidemią, nadwagą oraz otyłością. Jadłospis 14-dniowy Anna Piekarczyk Dieta nie jest dietą indywidualną
Bardziej szczegółowoHiperglikemia. Schemat postępowania w cukrzycy
Hiperglikemia Schemat postępowania w cukrzycy Postępowanie w przypadku stwierdzenia wysokiego poziomu glukozy we krwi, czyli hiperglikemii Codzienne monitorowanie poziomu cukru (glukozy) we krwi stanowi
Bardziej szczegółowoChory z cukrzycą leczony insuliną z częstymi niedocukrzeniami - strategia postępowania
21.05.2016 Chory z cukrzycą leczony insuliną z częstymi niedocukrzeniami - strategia postępowania Wstęp: hipoglikemia skala problemu Hipoglikemia: konsekwencje Błędy pacjenta jako przyczyna hipoglikemii
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:...
FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:..
FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:.. PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej
Bardziej szczegółowoNowe terapie w cukrzycy typu 2. Janusz Gumprecht
Nowe terapie w cukrzycy typu 2 Janusz Gumprecht Dziś już nic nie jest takie jak było kiedyś 425 000 000 Ilość chorych na cukrzycę w roku 2017 629 000 000 Ilość chorych na cukrzycę w roku 2045 International
Bardziej szczegółowoPIELĘGNACJA I LECZENIE STOPY CUKRZYCOWEJ W CODZIENNEJ PRAKTYCE PIELĘGNIARSKIEJ
PIELĘGNACJA I LECZENIE STOPY CUKRZYCOWEJ W CODZIENNEJ PRAKTYCE PIELĘGNIARSKIEJ Mirosława Młynarczuk Specjalista pielęgniarstwa diabetologicznego Katedra i Klinika Gastroenterologii i Chorób Przemiany Materii
Bardziej szczegółowoFetuina i osteopontyna u pacjentów z zespołem metabolicznym
Fetuina i osteopontyna u pacjentów z zespołem metabolicznym Dr n med. Katarzyna Musialik Katedra Chorób Wewnętrznych, Zaburzeń Metabolicznych i Nadciśnienia Tętniczego Uniwersytet Medyczny w Poznaniu *W
Bardziej szczegółowoJolanta B. Prokop Katedra i Klinika Kardiologii UNIWERSYTET MEDYCZNY w BIAŁYSTOKU Prezentacja przypadku Poznań 2014
Jolanta B. Prokop Katedra i Klinika Kardiologii UNIWERSYTET MEDYCZNY w BIAŁYSTOKU Prezentacja przypadku Poznań 2014 Chorzy z NT - występowanie cukrzycy jest 2,5x częstsze w porównaniu do osób bez NT NATPOL
Bardziej szczegółowoMarcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM
Marcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM Definicja NS to zespół kliniczny, w którym wskutek dysfunkcji serca jego pojemność minutowa jest zmniejszona w stosunku do zapotrzebowania
Bardziej szczegółowoDoustne środki antykoncepcyjne a ryzyko wystąpienia zakrzepicy. Dr hab. Jacek Golański Zakład Zaburzeń Krzepnięcia Krwi Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Doustne środki antykoncepcyjne a ryzyko wystąpienia zakrzepicy Dr hab. Jacek Golański Zakład Zaburzeń Krzepnięcia Krwi Uniwersytet Medyczny w Łodzi Żylna choroba zakrzepowozatorowa (ŻChZZ) stanowi ważny
Bardziej szczegółowoAneks III Zmiany w charakterystyce produktu leczniczego oraz w ulotce dla pacjenta
Aneks III Zmiany w charakterystyce produktu leczniczego oraz w ulotce dla pacjenta Uwaga: Niniejsze zmiany do streszczenia charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta są wersją obowiązującą
Bardziej szczegółowoNADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY
NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY Poradnik dla pacjenta i jego rodziny Konsultacja: prof. dr hab. med. Zbigniew Gaciong CO TO JEST ZESPÓŁ METABOLICZNY Nadciśnienie tętnicze (inaczej podwyższone ciśnienie
Bardziej szczegółowoSTANDARDOWE PROCEDURY OPERACYJNE W REHABILITACJI KARDIOLOGICZNEJ
K.OLESZCZYK J.RYBICKI A.ZIELINSKA-MEUS I.MATYSIAKIEWICZ A.KUŚMIERCZYK-PIELOK K.BUGAJSKA-SYSIAK E.GROCHULSKA STANDARDOWE PROCEDURY OPERACYJNE W REHABILITACJI KARDIOLOGICZNEJ XVI Konferencja Jakość w Opiece
Bardziej szczegółowoOstra niewydolność serca
Ostra niewydolność serca Prof. dr hab. Jacek Gajek, FESC Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Niewydolność serca Niewydolność rzutu minutowego dla pokrycia zapotrzebowania na tlen tkanek i narządów organizmu.
Bardziej szczegółowoProblemy w leczeniu cukrzycy cz. 19
Problemy w leczeniu cukrzycy cz. 19 Sukces mierzony kilogramami zachowawcze sposoby walki z otyłością dr n. med. Elektra Szymańska Garbacz 1, dr hab. n. med. Leszek Czupryniak prof. UM w Łodzi 1,2 ¹ Klinika
Bardziej szczegółowo