Szkolny Program Profilaktyki

Transkrypt

1 Szkolny Program Profilaktyki Szkoła Podstawowa imienia Janusza Kusocińskiego w Cieszkowie Spis treści: 1.Wstęp, podstawy teoretyczno prawne 2. Założenia szkolnego programu profilaktyki 2.1.Określenie podmiotu działań 2.2.Diagnoza środowiska, realne zagrożenia 2.3.Szkolny zespół ds. profilaktyki 2.4.Obszary objęte profilaktyką 2.5.Cele programu 2.6.Podstawowe środowiska oddziaływań profilaktycznych 2.7Obszary zamierzonych zmian (poziomy funkcjonowania psychologicznego) 2.8 Czynniki ryzyka i czynniki chroniące 3.Plan działań profilaktycznych 4.Ewaluacja programu DODATEK-Informacje o wybranych programach zajęć profilaktycznowychowawczych 1

2 1.Wstęp, podstawy teoretyczno -prawne Przeciwdziałanie wielu problemom, które powstają na skutek używania przez młodzież i dzieci substancji psychoaktywnych, lub przez które mogą stać się ich użytkownikami, wymaga wzbogacenia procesu wychowania o działania profilaktyczne. Oprócz rodziny, najbliższego środowiska ważnym miejscem do pracy w tej dziedzinie jest szkoła. Tam dziecko spędza dużo czasu, spotyka rówieśników, rozwija się pod względem intelektualnym i społecznym. Poznaje dorosłych, którzy mogą stać się autorytetami i wzorcami do naśladowania. Szkoła jest również miejscem, gdzie młody człowiek styka się z różnymi oczekiwaniami, zadaniami, specyficznym rodzajem kontroli, co oddziałuje na jego spojrzenie na świat i realizację zadań rozwojowych. W systemie edukacji w ostatnim okresie czasu pojawiły się nowe regulacje prawne dotyczące miejsca profilaktyki problemów dzieci i młodzieży w systemie szkolnym. 1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2002 r. (Dz.U. Nr 10 poz. 96) zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół wprowadziło obowiązek uchwalania przez radę pedagogiczną szkolnego programu profilaktyki spójnego z programem wychowawczym szkoły, zaopiniowanego przez rodziców i samorząd uczniowski. 2.Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 26 lutego 2002 roku w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół, szkoła oprócz programu wychowawczego, powinna opracować własny szkolny program profilaktyki dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb danego środowiska. Powinien on opisywać w sposób całościowy wszystkie treści i działania o charakterze profilaktycznym skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców. Edukacja prozdrowotna została włączona do podstaw programowych na wszystkich poziomach edukacji i wszystkich typach szkół ponadgimnazjalnych (liceum, technikum i zasadnicza szkoła zawodowa). Szkolny program profilaktyki opracowany przy współpracy rady pedagogicznej, rodziców oraz uczniów ma stanowić spójną całość wraz z zestawem programów nauczania i programem wychowawczym szkoły. Ich przygotowanie i realizacja są zadaniem zarówno całej szkoły, jak każdego nauczyciela. 3.Ustawa o systemie oświaty (zapis postulujący wprowadzenie programów profilaktycznych), 4.Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z dn r. 5.Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dn r. z późniejszymi zmianami 2

3 6.Ustawa o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu z dn r. Nazwa profilaktyka problemowa informuje, że istnieje pewna ilość problemów o charakterze zdrowotnym, behawioralnym, środowiskowym, czasem moralnym, oraz że wierzymy, iż możemy im zapobiegać lub je zmniejszać, a zatem podejmujemy pewne działania profilaktyczne. W takiej sytuacji teoretycznej naturalną i pożądaną rzeczą jest nazwanie problemu, któremu chcemy zapobiegać. Na przykład profilaktyka problemów związanych z alkoholem i innymi substancjami. Czytelnie określając zakres naszej działalności, możemy następnie precyzyjniej mówić o problemach, które uprawiany przez nas rodzaj profilaktyki ma zapobiegać lub je zmniejszać. Przedstawiony program stanowi zestawienie wybranych działań o charakterze profilaktycznym w celu przeciwdziałania różnym zagrożeniom występującym w środowisku dzieci i młodzieży Szkoły Podstawowej w Cieszkowie. 2. Założenia szkolnego programu profilaktyki 2.1.Określenie podmiotu działań Uczestnikami działań profilaktycznych są uczniowie, ich rodzice,, nauczyciele. Ze względu na różnorodne problemy i potrzeby, dla poszczególnych grup wiekowych adresowane są inne działania. 1 etap edukacyjny Dzieci zaczynają doznawać intensywnego oddziaływania świata zewnętrznego, uczą się nawiązywania relacji z osobami spoza rodziny, bazują na osobistym doświadczeniu, nabywają wielu sprawności. Myślenie ma charakter konkretny. W dziedzinie używania substancji psychoaktywnych należałoby utrwalać w nich dobre postawy, szczególnie abstynencję. 2 etap edukacyjny Na tym etapie nasilają się wpływy rówieśnicze. Zdarza się eksperymentowanie z alkoholem i tytoniem, a niekiedy z innymi środkami odurzającymi. Najczęściej dotyczy to dzieci przeżywających silne napięcia emocjonalne i stresy lub zaniedbanych uczuciowo i wychowawczo. W wieku lat stopniowo słabnie autorytet rodziców i nauczycieli. Dzieci stają się coraz bardziej zaabsorbowane swoimi sprawami w izolacji od dorosłych. Około 13-tego roku życia wkraczają w okres dorastania, co wiąże się z ogromnymi przemianami zewnętrznymi i wewnętrznymi. Stanowi to źródło intensywnych przeżyć, gwałtownych reakcji, destabilizacji emocjonalnej. Jest to okres trudny zarówno dla dziecka, jego rodziców, jak i dla innych osób współodpowiedzialnych za zdrowie i wychowanie młodych ludzi. Niezmiernie ważne jest wspieranie odporności psychicznej dzieci i wyposażenie ich w 3

4 umiejętności społeczne, niezbędne w obliczu zagrożeń i codziennych problemów. 2.2.Diagnoza środowiska, realne zagrożenia Diagnozy dokonano w oparciu o następujące metody i techniki badawcze: ankiety dla uczniów i rodziców, wywiady z uczniami, nauczycielami i rodzicami, obserwacje zachowań uczniów, analiza dokumentacji szkolnej, W oparciu o wyniki diagnozy zespół do spraw profilaktyki szkolnej opracował poniższy program. Realne zagrożenia: przejawy agresji fizycznej, niszczenie mienia, drobne kradzieże, agresja słowna(wulgaryzmy, przezwiska...), proponowanie używek przez starszych kolegów i inne osoby(poza terenem szkoły) 2.3.Szkolny zespół ds. profilaktyki W skład szkolnego zespołu ds. profilaktyki wchodzą: dyrektor szkoły, pedagog szkolny, opiekunki Samorządu Uczniowskiego, opiekun WDN Do zadań zespołu należy: diagnoza środowiska pod kątem potrzeb i problemów, którym należy zapobiegać, pogłębianie wiedzy z dziedziny profilaktyki, koncepcja systemowego programu szkolnej profilaktyki, wdrażanie zamierzeń zawartych w programie, ewaluacja programu. 2.4.Obszary objęte profilaktyką: 1. Profilaktyka problemów związanych z substancjami uzależniającymi 2. Profilaktyka agresji i przemocy wśród uczniów 3. Promocja zdrowego stylu życia 4

5 2.5.Cele programu Cele główne: 1. Udzielanie pomocy i wspieranie prawidłowego rozwoju emocjonalnego i społecznego ucznia (rodzina, szkoła, środowisko lokalne). 2. Zapewnienie uczniom bezpieczeństwa w szkole i poza nią. 3. Przeciwdziałanie przemocy i agresji. 4. Kształtowanie właściwych postaw wobec zdrowia fizycznego i psychicznego. 5. Edukacja uczniów w zakresie szkodliwości substancji psychoaktywnych. Cele szczegółowe: kształtowanie w uczniach poczucia własnej wartości, wskazywanie właściwych rozwiązań w trudnych sytuacjach życiowych, kształtowanie umiejętności społecznych(zasad skutecznej komunikacji, rozwiązywania konfliktów...), kształtowanie postawy asertywnej u uczniów, stworzenie klimatu zaufania miedzy uczniem a nauczycielem, ukazywanie alternatywnych form spędzania czasu wolnego, promocja zdrowego stylu życia, minimalizowanie zachowań ryzykownych. Działania profilaktyczne dla uczniów mają najczęściej charakter profilaktyki pierwszorzędowej i powinny spełniać następujące zadania: Uczniowie kl.1-3 profilaktyka oparta na metodach aktywizujących dostosowanych do możliwości dzieci(piosenki, gry zespołowe i dydaktyczne, zajęcia plastyczne, bajka, fabuła, drama- dzieci zawsze w roli pozytywnej), promocja zdrowia, prawidłowe żywienie i zdrowe nawyki, umiejętność dostrzegania różnicy między pożywieniem, lekami, trucizną i środkami odurzającymi, dostarczenie informacji, że od środków odurzających można się uzależnić, informowanie o konieczności unikania potencjalnie niebezpiecznych przedmiotów, substancji i osób, 5

6 możliwości szukania pomocy w trudnych sytuacjach u odpowiedzialnych osób dorosłych, konieczność informowania dorosłych o wszystkim, co zagraża zdrowiu i bezpieczeństwu dzieci, tworzenie więzi z rówieśnikami, opieka nad młodszymi, doświadczanie, że własny rozwój jest wielką przygodą i że najlepiej się ją przeżywa w poczuciu bezpieczeństwa, obecności bliskich, w pełni zdrowia i wolności od środków psychoaktywnych. Uczniowie kl.4-6 rozwijanie osobistej odpowiedzialności wobec unikania zagrożeń, dostarczenie wiadomości o tym, jaki wpływ na rozwój i zdrowie człowieka ma zażywanie środków psychoaktywnych, co to jest uzależnienie i jakie instytucje pomagają osobom uwikłanym w ten problem, jakie zasady moralne i prawne obowiązują względem używania substancji psychoaktywnych, jak działa reklama, na czym polega presja rówieśnicza i jak się jej przeciwstawiać, umiejętność nazywania i bezpiecznego wyrażania swoich stanów emocjonalnych, pokonywanie nadmiernego stresu 2.6.Podstawowe środowiska oddziaływań profilaktycznych Nowoczesna profilaktyka powinna przebiegać równocześnie w wielu środowiskach. Należą do nich: o o o szkoła (a w szczególności klasa szkolna) rodzina społeczność lokalna 2.7Obszary zamierzonych zmian (poziomy funkcjonowania psychologicznego): -poziom intelektualny Zwiększamy ilość wiedzy i informacji, które naszym zdaniem, mogą zmotywować młodego człowieka do wyboru zdrowszego stylu życia. 6

7 -poziom uwagi (kształcenie i koncentrowanie uwagi wokół spraw ważnych dla zdrowia i trzeźwego życia) Koncentracji uwagi sprzyjają treści podawane w sposób atrakcyjny, odwołujące się do doświadczenia i wyobraźni, trafiające w samo centrum uwagi i w związku z tym są łatwiej przywoływane w chwili, gdy trzeba je zastosować w praktyce. Wyrabianiu zdolności koncentrowania (i wyłączania) uwagi służą także różne formy medytacji i relaksacji. -poziom doświadczenia Największą szansą uruchomienia poziomu doświadczenia jest dla profilaktyki szkolnej wykorzystanie relacji rówieśniczych. Każdy program powinien zawierać zadania oparte na pracy i współdziałaniu w małej grupie rówieśników. -poziom umiejętności By je wykształcić, trzeba nie tylko dostarczyć wiedzy, skoncentrować uwagę i dać znaczące doświadczenie, ale także ćwiczyć nowe zachowanie. Przykładem może być tu ćwiczenie umiejętności odmawiania lub nowego sposobu komunikowania się - mówienia o swych uczuciach, uważnego słuchania itp. -poziom postaw i wartości Na tym etapie możemy podejmować z młodymi ludźmi dialog na tematy zasadnicze: "po co?", "dlaczego?" itp. Odpowiedź, że "nie należy pić, bo to powoduje szkody" nie wystarcza im. Należy wzmacniać takie wartości, jak prawda, dobro, miłość, wolność i wskazywać, że spożywanie alkoholu i innych substancji zagraża im. Ważnym motywem skłaniającym kogoś do picia lub powstrzymywania się od niego jest chęć upodobnienia się do innych, czyli spełnienia swoistych norm otoczenia. Praca zmierzająca do zmian na tym poziomie ma zatem duże znaczenie. 2.8 Czynniki ryzyka i czynniki chroniące W literaturze przedmiotu znaleźć można czynniki powodujące zwiększenie się ryzyka niepożądanych zachowań, w tym również związanych z substancjami psychoaktywnymi. Zestawienie tych czynników według J.D. Hawkinsa posłużyło do analizy procesów przebiegających w Polsce w ciągu ostatnich kilku lat. Należą do nich: 7

8 Warunki rodzinne: (przynależność do niższej klasy społecznej, konflikty rodzinne, choroba psychiczna w rodzinie, słaba więź z rodzicami, dezorganizacja rodzinna, zaburzenia w komunikowaniu się), Problemy emocjonalne: (maltretowanie w dzieciństwie,apatia lub otępienie emocjonalne,niedojrzałość emocjonalna,niska samoocena...), Problemy szkolne: (niepowodzenia w nauce, demoralizacja szkolna), Problemy interpersonalne, Kontekst socjologiczny: (bezrobocie,skrajna nędza...), Upośledzenie fizyczne, Opóźnienie rozwoju, Szereg czynników indywidualnych i społecznych określanych jest natomiast jako czynniki chroniące przed dysfunkcją. Według J.D. Hawkinsa są to m.in. : 1. Silna więź z rodzicami. 2. Zainteresowania nauką szkolną, rozwojem. 3. Regularność praktyk religijnych. 4. Skłonność do respektowania norm i wartości społecznych. Celem interwencji prewencyjnych jest zwalczanie czynników ryzyka i wzmacnianie czynników chroniących. Jest to bardzo ważny i zarazem niezmiernie trudny element pracy profilaktycznej. 8

9 Klasy Plan działań profilaktycznych na rok szkolny 2014/2015 Zadania Formy realizacji Odpowiedzialni Przewidywane efekty(cele operacyjne) 1.Wspieranie postawy abstynenckiej u dzieci -Alkohol-nie to nie dla mnie -Papierosy-nie to nie dla mnie, -Narkotyki-nie to nie dla mnie-cykl lekcji poświęcony wczesnej profilaktyce uzależnień Nauczyciele -gry i zabawy integracyjne, -filmy mini wykład, -konkursy plastyczne, -przeprowadzenie elementów programu z zakresu wczesnej profilaktyki używania środków uzależniających np. Nie pal przy mnie proszę, Cukierki, scenki dramowe, historyjki obrazkowe, -film Tajemnica zaginionej skarbonki Pedagog Uczniowie prezentują postawę abstynencką, znają szkodliwe działanie napojów alkoholowych i innych substancji psychoaktywnych 9

10 2.Przeciwdziałanie zachowaniom agresywnym 3. Ukazywanie możliwości uzyskania pomocy w sytuacjach kryzysowych -uwrażliwienie uczniów na różne formy agresji i przemocy -zapoznanie uczniów ze sposobami radzenia sobie z przejawami agresji i przemocy -cykl lekcji z wykorzystaniem treści zawartych w podręczniku, lektura np. Słup soli i inne materiały - zajęcia psychoedukacyjne w klasach prowadzone metodami aktywizującymi m.in.w oparciu o program Porozmawiajmy o agresji - pogadanki, filmy edukacyjne, broszurki i inne materiały informacyjne dla uczniów i ich rodziców, -konkursy, -zabawy przeciwdziałające agresji z wykorzystaniem programu Żyć w zgodzie-zabawy zapobiegające agresji, lektura Rady nie od parady - Bezpieczna droga do szkoły- Bezpieczeństwo podczas wakacji -filmy edukacyjne, rozmowy, pogadanki Wychowawcy Wychowawcy Wychowawcy we współpracy z Pedagogiem szk. pedagog Inne osoby Uczniowie reagują na przejawy agresji i przemocy w swoim otoczeniu zwracając się o pomoc do nauczycieli. Uczniowie skutecznie kontrolują swoje emocje negatywne rozładowując je w sposób bezpieczny, potrafią się komunikować ze sobą bez stosowania przemocy i agresji Rodzice i nauczyciele są informowani o występujących zjawiskach przemocy w środowisku dziecka. Uczniowie wiedzą gdzie i do kogo mogą się zwrócić po pomoc w trudnej sytuacji, 10

11 -materiały edukacyjne spotkanie z policjantem, wspomagające potrafią skorzystać z tel.alarmowych w uzasadnionych przypadkach pielęgniarką, strażakiem warsztaty praktyczne udzielania pierwszej pomocy 4.Propagowanie i organizowanie korzystnych dla rozwoju form spędzania czasu wolnego Uczę się planować swój czas, Moje zainteresowania zajęcia edukacyjne w klasie, wycieczki, - imprezy szkolne, klasowe -zawody sportowe, -gry, zabawy integracyjne -klasowe spotkania integracyjne -wyjazdy do teatru, kina,na wycieczki, Zieloną Szkołę, biwak, obóz itp. Wychowawcy pedagog Wychowawcy Uczniowie znają korzystne dla własnego rozwoju formy spędzania czasu wolnego i korzystają z nich 5.Promowanie zdrowego, higienicznego stylu życia, kształtowanie zdrowych nawyków dotyczących żywienia Skąd się biorą nieporozumienia na podwórku?, Grunt to pomysł na zabawętematyka omawiana podczas zajęć edukacyjnych Co jest potrzebne aby dobrze się uczyć, Jak należy dbać o wzrok i słuch? Jak należy się odżywiać?-cykl zajęć -plakaty, konkursy, reklama zdrowej żywności, gazetki ścienne w klasach i na pielęgniarka Uczniowie znają zasady zdrowego odżywiania się i higienicznego trybu życia a także stosują je na co dzień 11

12 6. Kształtowanie postawy asertywnej u dzieci korytarzu, współpraca ze Szkolnym Klubem Wiewiórka i PCK -degustacja zdrowych napojów -rozmowy na temat szkodliwych skutków niewłaściwego używania leków i innych niebezpiecznych substancji Uczymy się mówić nie, Uczę się mieć swoje zdanie, Uczę się respektować prawa innych ludzi-cykl zajęć -scenki dramowe -spektakle profilaktyczno edukacyjne -omawianie treści przedstawień i poruszanych problemów, -film, komentarz nauczyciela, -prace plastyczne szkolna opiekun Szk.Klubu Wiewiórka Wychowawcy pedagog Uczniowie prezentują postawę asertywną szczególnie w sytuacjach zagrażających bezpieczeństwu. Potrafią skutecznie odmawiać, unikać niebezpieczeństw i niezwłocznie informować o nich dorosłych, w celu otrzymania pomocy. 7. Współpraca z Gminną Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Opracowywanie i przedstawienie propozycji działań profilaktycznych, współtworzenie Gminnego Programu Profilaktyki w porozumieniu z Pełnomocnikiem Wójta d/s Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Gminnego Programu Profilaktyki, pozyskiwanie funduszy przeznaczonych na przedmiotowe cele składanie sprawozdań po każdym pedagog i Szkoła otrzymuje fundusze z GKRPA na realizację zadań wynikających z programu. Uczniowie korzystają z różnorodnej oferty form z zakresu profilaktyki 12

13 zrealizowanym przedsięwzięciu. Plan działań profilaktycznych na rok szkolny 2014/2015 Klasy 4-6 Zadania Formy realizacji Odpowiedzialni Przewidywane efekty(cele operacyjne) 1.Uświadomienie wpływu palenia papierosów na zdrowie Przeprowadzenie ankiet nt. występowania zjawiska palenia papierosów w szkole. Pogadanki i prelekcja nt. szkodliwości nikotyny. Informowanie o szkodliwości palenia (plakaty, ulotki), filmy edukacyjne nauczyciele pedagog Nauczyciele i rodzice mają informację nt. występowania zjawiska palenia w szkole. Uczniowie znają problematykę szkodliwości palenia papierosów. Realizacja programu antynikotynowego w klasach, w szkole np. Znajdź właściwe rozwiązanie Obchody Światowego Dnia bez Tytoniu -apel, inscenizacja pt. Szkoła wolna od dymu inne osoby wspomagające współpraca z Sanepid-em 13

14 tytoniowego 2.Uświadomie nie uczniom zagrożeń wynikających z picia alkoholu oraz zażywania innych substancji uzależniającyc h Przeprowadzenie ankiet nt. występowania zjawiska spożywania napojów alkoholowych wśród uczniów. Pogadanki, filmy, plansze, tablice informacyjne. Programy profilaktycznoedukacyjne, konkurs profilaktyczny nauczyciele Nauczyciele i rodzice mają informację nt. występowania zjawiska spożywania napojów alkoholowych wśród uczniów. warsztaty profilaktyczne Realizacja tematyki dotyczącej substancji uzależniających, na zajęciach z wychowawcą, pedagogiem, lekcjach przyrody, wdż. -metody aktywizujące pedagog inne osoby wspomagające Uczniowie znają zagrożenia dla zdrowia wynikające z picia alkoholu/ zażywania innych substancji uzależniających (burza mózgów, krąg, drama, dyskusja, mapy pojęciowe, gry dydaktyczne itd. Przedstawienia teatralne (profilaktyka uzależnień) 3. Zapobiega nie przemocy i agresji wśród uczniów. Przeprowadzenie ankiet nt. występowania zjawiska agresji i przemocy wśród uczniów. Realizacja programu przeciwdziałającego agresji i przemocy w szkole np. Pokonujemy złość i agresję Zorganizowanie festynu przeciwdziałającego przemocy- Dzień bez Szkolny zespół profilaktyki pedagog i Na terenie szkoły nie ma zjawisk patologii oraz poważnych przejawów przemocy i agresji. Rodzice i nauczyciele są informowani o występujących zjawiskach przemocy w środowisku dziecka. Uczniowie znają konsekwencje 14

15 4. Kształtowa nie właściwych postaw społecznych. przemocy, Pogadanki i prelekcje funkcjonariuszy Policji edukacja nt. odpowiedzialności karnej nieletnich Zaznajomienie uczniów z Konwencją Praw Dziecka. Współpraca z Sądem, Policją, Kuratorami Rodzinnymi. Organizowanie zajęć rozwijających ważne umiejętności społeczne: (skuteczne porozumiewanie się, bezpieczne rozwiązywanie konfliktów) i psychologiczne: (kontrolowanie emocji, bezpieczne rozładowanie nadmiernego stresu...) -zajęcia warsztatowe prowadzone metodami aktywizującymi pedagog pedagog i czynów karalnych, popełnionych przez nieletnich. Uczniowie znają prawa dziecka zawarte w KPD. Uczniowie umieją się komunikować ze sobą, potrafią walczyć z nadmiernym stresem, bezpiecznie rozwiązywać konflikty, znają swoje prawa i obowiązki. -spektakle teatralne, -omawianie problematyki poruszanej w przedstawieniach 5. Współpraca z Gminną Komisją Rozwiązywani a Problemów Alkoholowych Opracowywanie i przedstawienie propozycji działań profilaktycznych, współtworzenie Gminnego Programu Profilaktyki w porozumieniu z Pełnomocnikiem Wójta d/s Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Gminnego Programu Profilaktyki, pozyskiwanie funduszy przeznaczonych na pedagog i Szkoła otrzymuje fundusze z GKRPA na realizację zadań wynikających z programu. Uczniowie korzystają z różnorodnej oferty form z zakresu profilaktyki 15

16 6. Propagowa nie korzystnych dla rozwoju form spędzania czasu wolnego przedmiotowe cele składanie sprawozdań po każdym zrealizowanym przedsięwzięciu. Realizacja elementów programu profilaktycznoedukacyjnego : Zdrowo wypoczywam, ciekawie spędzam czas. Organizowanie wycieczek, spotkania klasowe imprezy szkolne, zawody sportowe jako bezpiecznej alternatywy wobec zachowań szkodliwych dla rozwoju i zagrażających zdrowiu i bezpieczeństwu innych - konkursy, -festyny, -happeningi, nauczyciele pedagog Uczniowie chętnie korzystają z organizowanych form spędzania czasu wolnego utrwalając wzorce zachowań akceptowanych społecznie 7.Rozpoznawa nie potrzeb i zagrożeń w środowisku szkolnym Okresowa diagnoza w celu wyłonienia aktualnych problemów, istotnych z punktu widzenia profilaktyki ankiety, obserwacja, rozmowy z uczniami, rodzicami Szkolny zespół profilaktyki Nauczyciele i rodzice znają potrzeby i zagrożenia w środowisku szkolnym i najbliższym otoczeniu ucznia, istotne z punktu widzenia profilaktyki. 4.Ewaluacja programu Program będzie podlegał okresowej ewaluacji, którą przeprowadzi Szkolny Zespół Profilaktyki. Po dokonaniu analizy programu zostanie on zmodyfikowany w oparciu o ustalone wnioski. 16

17 17