14 Małoinwazyjne operacje nadnerczy
|
|
- Beata Kubiak
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 14 Małoinwazyjne operacje nadnerczy Maciej Otto Wstęp Bezpieczeństwo i inne potwierdzone walory zaproponowanych w ostatniej dekadzie XX wieku małoinwazyjnych technik przeprowadzania operacji stopniowo rozszerzały zakres możliwości ich stosowania. W konsekwencji początek XXI wieku to era chirurgii laparoskopowej stającej się alternatywą dla chirurgii klasycznej otwartej. Powstał nowy dostęp operacyjny uzupełniający już istniejące, sprawdzone i skuteczne. Wpłynęło to na taktykę operacji, jak również na kwalifikację do zabiegu operacyjnego, gdyż metoda laparoskopowa zyskała równoprawny status. Powstanie chirurgii małoinwazyjnej to wynik: postępu warsztatu badawczego; rozwoju nowych technik obrazowania; rozwoju nowych technik operacyjnych; nowatorskiego zaplecza instrumentów chirurgicznych. Stanowi to dowód, iż ludzka pomysłowość w połączeniu z technologią może zmienić fizyczną, realną i emocjonalną obawę wiążącą się z aktem chirurgicznym (P. Swain). Maksyma ojca medycyny Hipokratesa Lekarz ma tylko jedne zadanie: wyleczyć chorego. Jaką drogą tego dopnie, jest rzeczą obojętną oraz stereotypowe pojmowanie chirurgii, kojarzonej nierozłącznie z bólem i blizną związaną z raną pooperacyjną, współcześnie nabierają nowego znaczenia na skutek weryfikacji dotychczasowych poglądów. Pojęcie małoinwazyjnych operacji nadnerczy (operacji wideoskopowych) dotyczy zabiegów przeprowadzanych z wykorzystaniem kamery z układem optycznym, aczkolwiek z zastosowaniem różnych dostępów. Nazwa laparoskopia dotyczy zaś wyłącznie tych przypadków, gdy wytwarza się odmę dwutlenkiem węgla bezpośrednio w jamie otrzewnej i wykorzystuje się dostęp operacyjny przez tę jamę. Metoda wideoskopowa wiąże się z mniejszą traumatyzacją tkanek w czasie zabiegu oraz lepszą śródoperacyjną wizualizacją anatomiczną. W efekcie mniejszy jest uraz operacyjny, co przekłada się na większy komfort około i pooperacyjny pacjenta. Operacje małoinwazyjne/wideoskopowe na nadnerczach pozwalają, tak jak w przypadku zabiegów na innych narządach, na:
2 228 DIAGNOSTYKA I LECZENIE CHORÓB NADNERCZY krótszy okres hospitalizacji, szybszy powrót do pełnej aktywności życiowej i zawodowej, mniejszy ból pooperacyjny, rzadsze powikłania miejscowe, lepszy efekt kosmetyczny, eliminację obaw cielesnych cierpień nierozerwalnie kojarzonych z chirurgią, odczuwanie przez pacjenta korzyści psychologicznych. Wykonanie w 1991 roku przez R.V. Claymana laparoskopowej nefrektomii potwierdziło zarówno możliwości techniczne, jak i bezpieczeństwo tej małoinwazyjnej techniki w operacjach dotyczących przestrzeni zaotrzewnowej. W efekcie w tym samym roku L. Snow przeprowadził pierwszą adrenalektomię laparoskopową, inicjując istotną zmianę w chirurgii nadnerczy. Burzliwy rozwój laparoskopii gruczołu nadnerczowego, którego rezultatem było powstanie dostępów porównywalnych do istniejących w klasycznej metodzie, umożliwił wybór rodzaju techniki i taktyki zabiegu operacyjnego odpowiednio do potrzeb klinicznych i warunków anatomicznych. Zmniejszenie urazogenności operacji wzbudziło uzasadnione oczekiwanie na spadek częstości występowania powikłań chirurgicznych i ogólnych. Czynniki te sprzyjały powstaniu współczesnej chirurgii gruczołów nadnerczy jak również sprawiły, że należy ona do najdynamiczniej rozwijających się dziedzin chirurgii endokrynologicznej Wskazania do laparoskopowej/wideoskopowej adrenalektomii Usunięcie nadnercza metodą wideoskopową jest wskazane u chorych: z guzem o średnicy < 8 cm: nieczynnym hormonalnie, gdy jego średnica wynosi > 4 cm; czynnym hormonalnie, po uprzednim przygotowaniu endokrynologicznym; o charakterze przerzutu do nadnercza, szczególnie w zmianach metachronicznych; o charakterze pierwotnie złośliwym, ale niewykazującym cech inwazyjności; z przerostem/rozrostem nadnerczy powodującym nadczynność nadnerczy niepoddającą się leczeniu zachowawczemu, po wcześniejszym przygotowaniu endokrynologicznym; po przebytych operacjach brzusznych (przeciwwskazanie względne w dostępie przezotrzewnowym); z guzem pozanadnerczowym (przeciwwskazanie w dostępie zaotrzewnowym); z czynnościowymi paraganglioma (względne wskazanie w dostępie przezotrzewnowym, przeciwwskazanie w dostępie zaotrzewnowym).
3 małoinwazyjne operacje nadnerczy 229 Chociaż aktualnie operacje nadnerczy wykonuje się dwiema metodami (klasyczną i wideoskopową laparoskopową) zakres i cel zabiegu nie uległy zmianie. Zmieniła się jedynie (a dla komfortu chorych aż) droga jej wykonywania. Z doświadczeń potwierdzonych licznymi klinicznymi badaniami wynika, że chirurgia klasyczna powinna pozostać jedyną metodą w przypadku guzów dużych, przekraczających 10 cm, reoperacji na nadnerczach oraz raków inwazyjnych z cechami złośliwości stwierdzanymi w badaniach obrazowych (cechy miejscowego naciekania, powiększenie węzłów chłonnych, odległe przerzuty), a także braku pewnej lokalizacji (zmiany ektopowe). W innych przypadkach (zmiany aktywne hormonalnie, guzy typu incydentaloma, guzy przerzutowe, szczególnie metachroniczne, przerost/rozrost nadnerczy powodujący ich nadczynność, guzy obustronne) metoda wideoskopowa/laparoskopowa jest metodą referencyjną. Ze względu na większą uniwersalność operacji laparoskopowej z dostępu bocznego w stosunku do istniejących dostępów małoinwazyjnych zaotrzewnowych, jest ona obecnie uważana za postępowanie z wyboru w chirurgicznym leczeniu chorych wymagających operacji nadnerczy. Dlatego też coraz częściej zaznacza się, że mówi się o przeciwwskazaniach, a nie o wskazaniach do wykonywania operacji wideoskopowych. Dopuszczalna granica wymiarów guza nadnercza, decydująca o wyborze metody operacji, wciąż budzi kontrowersje. Badania obrazowe pozwalające na doskonałą lokalizację zmian nadnerczowych, co jest nieodzowne w kwalifikacji do operacji małoinwazyjnych, zaniżają rzeczywisty rozmiar guza. Ocenia się, że dotyczy to 16 47% badanych za pomocą tomografii komputerowej i ok. 20% badanych za pomocą rezonansu magnetycznego. Znaczenie w tej ocenie ma również czas, jaki upłynął między momentem wykonania badania a przeprowadzeniem operacji. Aktualnie w kwalifikacji do stosowania technik wideoskopowych wielkość guza odgrywa coraz mniej istotną rolę. Uznaje się, że nawet guzy o średnicy do 12 cm nie stanowią przeciwwskazania do operacji laparoskopowej. Wpływ na to ma coraz lepszy sprzęt niezawodny i eliminujący niedogodności laparoskopii, z których podstawową stanowi niemożność wykorzystania zmysłu dotyku. Uważa się, że uzależnienie wskazań od wielkości guza jest wynikiem doświadczenia zespołu operującego i istniejących ograniczeń sprzętowych. Dodatkowym, nie mniej ważnym czynnikiem decydującym o kwalifikacji chorych z większymi guzami, jest zachowanie zasad chirurgii onkologicznej i możliwość bezpiecznego usunięcia guza. Guz, zwłaszcza o charakterze pierwotnie złośliwym, powinien zostać usunięty w całości, bez uszkodzenia torebki i rozerwania miąższu. W czasie zabiegu wideoskopowego wydobycie preparatu z jamy otrzewnej przez ranę powinno odbywać się z użyciem torby laparoskopowej. Nie należy również niepotrzebnie przecinać guza po operacji. Wysłanie do badania patomorfologicznego nieuszkodzonego guza w znacznym stopniu ułatwia trudną niekiedy histologiczną ocenę zmiany oraz pozwala na wiarygodną ocenę patomorfologiczną, jak również zachowanie radykalności pierwotnego zabiegu. Jest to zgodne ze znaną
4 230 DIAGNOSTYKA I LECZENIE CHORÓB NADNERCZY zasadą, że guz usunięty całkowicie we wczesnej fazie rozwoju rokuje lepiej i że pewną ocenę złośliwości daje dopiero pooperacyjne badanie histopatologiczne. Dlatego o wyborze metody operacyjnej bardziej niż wielkość guza nadnercza powinny decydować doświadczenie i umiejętności zespołu operacyjnego. Dolna granica wielkości guza kwalifikująca do metody wideoskopowej guzy bez wzmożonej sekrecji hormonalnej nie powinna być sztywno przestrzegana. Przyjęta średnica guzów typu incydentaloma wynosząca 4 cm jest potwierdzona przez wieloletnie wieloośrodkowe badania i obserwacje. W guzach hormonalnie nieczynnych ryzyko procesu rozrostowego ocenia się na 4 5%. W przypadku gdy jego średnica przekracza 4 cm, ryzyko to procentowo zwiększa się i stopniowo wzrasta wraz z jego wielkością. W przypadku guzów o średnicy powyżej 4 cm ryzyko to oceniane jest na ok. 10%, a w przypadku guzów o średnicy powyżej 6 cm wynosi 25 98%. Jednak zaniżone wartości średnicy zmian w badaniach obrazowych, a dotyczą one również guzów w przedziale 3 5 cm, i niepomyślne rokowanie w przypadkach raka kory nadnerczy wpłynęło na konieczność oceny innych czynników niż tylko sama wielkość guza. W niektórych ośrodkach od chwili wprowadzenia adrenalektomii laparoskopowej jako metody leczenia zmian nadnerczowych przyjęto za wskazanie kwalifikacyjne do operacji średnicę > 3 cm u osób młodych obciążonych niewielkim ryzykiem oraz > 5 cm u osób w podeszłym wieku ze współistniejącymi chorobami innych układów i narządów. Niemniej w kwalifikacji zmian bez sekrecji hormonalnej podstawowym kryterium leczenia operacyjnego pozostaje wielkość guza. 4 cm uznaje się za wielkość graniczną, jednak gdy w trakcie obserwacji dochodzi do zmiany obrazu fenotypu guza, wskazana staje się ingerencja chirurgiczna. Wskazaniami do operacji guza niespełniającego kryterium wielkości są: wyraźne powiększanie się guza, zwłaszcza gwałtowne, stwierdzane w kolejnych badaniach obrazowych; nieregularny zarys guza; ogniskowa zmiana wysycenia guza lub jego znaczne wzmocnienie kontrastowe w całości w tomografii komputerowej lub rezonansie magnetycznym; pojawienie się aktywności hormonalnej guza. Coraz częściej rozważanym czynnikiem decydującym o zakwalifikowaniu chorego do operacji stają się uwarunkowania psychologiczne i niepokój onkologiczny pacjenta, który ma zasadniczy wpływ na jego codzienne życie. Tak więc, mimo powstania nowej metody wykonywania operacji na nadnerczach, zasady i cel leczenia operacyjnego pozostały takie same. Metoda dostępu operacyjnego jest uzależniona od przyczyny powodującej patologię, rozmiaru guza, ogólnego stanu chorego oraz od doświadczenia nabytego przez chirurga. Przygotowanie przedoperacyjne, zwłaszcza zmian aktywnych hormonalnie, oraz postępowanie okołooperacyjne i pooperacyjne zostały omówione w rozdziale 13. Zasady ustalania wskazań do operacji i wyboru metody chirurgicznej w przypadku incydentaloma przedstawiono na rycinie 14.1.
5 małoinwazyjne operacje nadnerczy 231 Ocena aktywności hormonalnej Czynny hormonalnie (po przygotowaniu hormonalnym) Średnica < 8 cm: laparoskopowa Reoperacja, klasyczna Średnica > 8 cm: klasyczna Nieczynny hormonalnie Łagodny Złośliwy Średnica > 8 cm: klasyczna Średnica < 8 cm: laparoskopowa Przerzutowy Średnica < 4 cm Obserwacja Pierwotny Średnica < 8 cm: laparoskopowa Średnica > 8 cm: klasyczna Raptowny wzrost, ogniskowa zmiana densyjności guza, nieregularność kształtu, wysoka densyjność w obrazie CT Badania obrazowe wskazujące na nowotwór, cechy miejscowego naciekania, powiększenie węzłów chłonnych, odległe przerzuty Adrenalektomia laparoskopowa Adrenalektomia klasyczna Rycina Algorytm kwalifikacji zmian nadnerczowych do adrenalektomii.
6 232 DIAGNOSTYKA I LECZENIE CHORÓB NADNERCZY Rodzaje dostępów operacyjnych do nadnercza w metodzie wideoskopowej Mianem wideoskopii określa się szeroko pojęte operacje minimalnie inwazyjne: przeprowadzane pod kontrolą kamery z optyką; wykonywane specjalnymi instrumentami wprowadzonymi do jam ciała przez trokary (trokary umieszcza się w powłokach po wykonaniu w nich niewielkich cięć). Laparoskopia jest rodzajem operacji wideoskopowej przeprowadzanej po wytworzeniu w jamie otrzewnowej odmy z użyciem dwutlenku węgla. Zalecane również jest stosowanie skośnych optyk (najlepiej pod kątem 30 stopni), jak również mocowanie trokarów pojedynczymi szwami w celu eliminacji objawu kominowego w trakcie zabiegu. Bezpieczeństwo i inne zalety tej metody przyczyniły się do jej dynamicznego rozwoju, w konsekwencji doprowadzając do powstania porównywalnych dostępów operacyjnych w chirurgii otwartej, klasycznej. Rodzaje dostępów wideoskopowych w operacjach nadnerczy: przezotrzewnowy przedni laparoskopowy (Bońjer, Linos, Takeda, Fernandez Cruz); przezotrzewnowy boczny laparoskopowy (Gagner, Higashihara, Marescaux, Brunt, Jacobs); zaotrzewnowy boczny retroperitoneoskopia (Mercan, Bonjer, Heintz, Fernandez Cruz); zaotrzewnowy tylny retroperitoneoskopia (Duh, Baba, Smith). B A Rycina Blizna po adrenalektomii wykonanej metodą klasyczną (A) i metodą laparoskopową (B).
7 małoinwazyjne operacje nadnerczy 233 Różnice między dostępami stanowią szczegóły techniczne, jednak wszystkie mają zalety wiążące się z operacjami minimalnie inwazyjnymi. Niezależnie od stosowanego dostępu wideoskopowego rozległość nacięcia powłok jest niewspółmiernie mniejsza, a efekt kosmetyczny lepszy w porównaniu z raną operacyjną powstającą po zastosowaniu technik klasycznych otwartych (ryc. 14.2) Dostęp przezotrzewnowy przedni Mimo że był pierwszą propozycją wykorzystania metody laparoskopowej w operacjach nadnercza, aktualnie praktycznie nie jest wykonywany. Jest trudny technicznie przez słabe eksponowanie pola operacyjnego w przestrzeni zaotrzewnowej. Preparowanie jest żmudne i długotrwałe, co zwiększa ryzyko wystąpienia powikłań okołooperacyjnych Dostęp przezotrzewnowy boczny Dostęp ten, zaproponowany przez M. Gagnera, całkowicie spełnił oczekiwania związane z małoinwazyjną operacją nadnerczy. Jest stosowany najczęściej (u ok. 85% operowanych) i uznawany za uniwersalny. Umożliwia on: uzyskanie rozległego pola operacyjnego w przestrzeni zaotrzewnowej; dokładną ocenę nadnercza i otaczających je tkanek przed rozpoczęciem preparowania; ocenę narządów jamy brzusznej; doskonały dostęp do żylnych naczyń nadnercza, ułatwiający ich izolowanie z następczym klipsowaniem i przecięciem; ocenę i uwidocznienie żyły głównej dolnej; resekcję dużych guzów związaną z szerokim polem operacyjnym i anatomiczną kontrolą sąsiadujących narządów. Dostęp operacyjny uzyskuje się rutynowo przez wkłucie czterech trokarów, przy ułożeniu chorego na boku przeciwległym do miejsca operacji pod kątem 60 stopni. W przestrzeni podżebrowej zakłada się po jednym trokarze o średnicy mm i 5 mm oraz dwa o średnicy 10 mm. W szczególnych przypadkach (szczupły chory, brak zrostów w jamie otrzewnej, prawidłowa anatomia) laparoskopię można wykonać po stronie lewej przez wkłucie trzech trokarów. W odwrotnej sytuacji (nadmierne otłuszczenie jamy otrzewnej i przestrzeni zaotrzewnowej, istniejące zrosty, powiększona wątroba) istnieją wskazania do założenia dodatkowego trokara (ryc. 14.3). Insuflacja jamy otrzewnej dwutlenkiem węgla w celu wytworzenia odmy otrzewnowej o ciśnieniu mm Hg jest przeprowadzana przez pierwszy trokar o średnicy mm wprowadzony do jamy otrzewnej przez wykonaną minilaparotomię. Jest to tzw. otwarta technika Hassona. Postępowanie takie pozwala uniknąć uszkodzenia jelit lub narządów miąższowych. W laparoskopii
8 234 DIAGNOSTYKA I LECZENIE CHORÓB NADNERCZY Trokar dla retraktora Trokar pomocniczy Trokar operacyjny Trokar dla optyki a Trokar dla retraktora Trokar operacyjny Trokar pomocniczy Trokar dla optyki b Rycina Rozmieszczenie trokarów: a strona prawa; b strona lewa. powikłania te mogą się zdarzyć, gdy insuflację wykonuje się przy użyciu igły Veresa, ślepym nakłuciem przez trzy warstwy powięzi do jamy otrzewnej. Dodatkowo pozwala to na likwidację palcem ewentualnych istniejących zrostów otrzewnowych, aby uzyskać wystarczający wgląd w pole operacyjne po założeniu kamery. Pozostałe trokary zostają wprowadzone do jamy otrzewnej już pod kontrolą optyki. Miejsca wkłuć trokarów zależą od budowy pacjenta i są rozmieszczone w polu od linii środkowoobojczykowej do linii pachowej środkowej. Należy unikać zakładania ich zbyt blisko łuku żebrowego. Powinny być wkłute co
9 małoinwazyjne operacje nadnerczy 235 najmniej 2 cm poniżej i zawsze bocznie od mięśnia prostego brzucha. Zbyt bliskie umieszczenie może powodować ucisk na dolne żebra i w konsekwencji być przyczyną bólów pooperacyjnych. Unikanie przekłuwania się trokaru przez pochewki mięśnia prostego brzucha zmniejsza ryzyko uszkodzenia naczyń nabrzusznych oraz tworzenia się krwiaków. Należy unikać zakładania trokarów zbyt blisko siebie. Powinny być one rozmieszczone w odległości co najmniej 5 cm, aby umożliwić odpowiednią swobodę ruchów. Zwiększa to zasięg manipulatorów operacyjnych i pozwala uniknąć kolizji narzędzi w jamie otrzewnowej, co powoduje, że pole operacyjne staje się bezpieczne i rozległe Dostęp do prawego nadnercza Po uniesieniu prawego płata wątroby za pomocą haka laparoskopowego i przecięciu w kształcie kija hokejowego otrzewnej ściennej tylnej u jego podstawy i wzdłuż żyły głównej dolnej uzyskuje się wgląd w przestrzeń zaotrzewnową (ryc. 14.4). Pozwala to zmobilizować wątrobę, a hakiem wachlarzowatym przemieścić prawy płat do góry i przyśrodkowo. Lokalizacja nadnercza najczęściej nie sprawia trudności. Pod powięzią nerkową (Geroty) z reguły widoczny jest gruczoł nadnerczowy. Pozwala to na uzyskanie rozległego pola operacyjnego w przestrzeni zaotrzewnowej oraz zapewnia doskonałą widoczność i ocenę prawego nadnercza wraz z guzem, jak również żyły głównej dolnej (ryc. 14.5). Retraktor Nerka Rycina Dostęp laparoskopowy po stronie prawej. Zakres przecięcia otrzewnej ściennej w celu mobilizacji wątroby.
10 236 DIAGNOSTYKA I LECZENIE CHORÓB NADNERCZY Retraktor z guzem Nerka Nerka a b Rycina Warunki anatomiczne w przestrzeni zaotrzewnowej prawej: a przemieszczenie hakiem laparoskopowym płata wątroby; b lokalizacja nadnercza. Preparowanie nadnercza zaczyna się od dolnego bieguna i uwidocznienia naczyń nadnerczowych dolnych. Drobne naczynia tętnicze nie wymagają klipsowania. Wystarczającą hemostazę uzyskuje się, przecinając je koagulacją przy zastosowaniu haczyka laparoskopowego lub wykorzystując LigaSure bądź nóż harmoniczny. Preparowanie w tej okolicy powinno być uważne ze względu na żyłę nerkową, która nierzadko modeluje się na powiększonym nadnerczu lub guzie. Podczas laparoskopii żyłę główną dolną identyfikuje się na początku preparowania, a chirurg zawsze powinien znać jej położenie w trakcie całej operacji (ryc. 14.6). Po zmobilizowaniu nadnercza i delikatnym jego bocznym przemieszczeniu uwidacznia się tkanki między nim a żyłą główną dolną. Po ich rozpreparowaniu oddziela się nadnercze lub guz od żyły głównej. Preparowanie kieruje się ku górze w celu uwidocznienia żyły nadnerczowej centralnej. Po drodze nierzadko z guzem Haczyk laparoskopowy z guzem Naczynia dolne nadnercza Naczynia dolne nadnercza Żyła nerkowa Nerka a b Rycina Wydzielenie dolnego bieguna prawego nadnercza. Przecięcie koagulacją z użyciem haczyka (a) lub LigaSure (b) dolnych naczyń nadnercza.
11 małoinwazyjne operacje nadnerczy 237 z guzem Żyła nadnerczowa a z guzem Żyła nadnerczowa b Żyła nadnerczowa c Rycina Zaopatrzenie prawej żyły nadnerczowej: a izolowanie żyły; b zamykanie z zastosowaniem klipsów; c przecięcie żyły nadnerczowej.
12 238 DIAGNOSTYKA I LECZENIE CHORÓB NADNERCZY zabezpieczenia wymaga żyła nadnerczowa środkowa. W przypadku jej nadmiernego rozbudowania wskazane jest założenie klipsów. Z reguły wystarczającą hemostazę uzyskuje się przez stosowanie koagulacji, LigaSure lub noża harmonicznego. Pozwala to na uwidocznienie i izolowanie centralnej żyły nadnerczowej. Żyłę po oddzieleniu od otaczających tkanek zamyka się, stosując tytanowe klipsy. Rutynowo zakłada się dwa klipsy od strony żyły głównej dolnej oraz jeden obwodowo przy nadnerczu. Po jej przecięciu uwalnia się górny biegun gruczołu, oddzielając go od powierzchni wątroby i wydzielając część górnego bieguna nadnercza położonego poza żyłą główną dolną (ryc. 14.7). Preparowanie w tej okolicy wymaga ostrożności, gdyż wystąpienie krwawienia może być trudne do opanowania. Należy także liczyć się z możliwością położenia w tej okolicy żył wątrobowych. Podczas wycinania nadnercza od strony wątroby drobne gałęzie odchodzące od tętnicy przeponowej dolnej i aorty są zazwyczaj dość małe i zwykle zostają przecięte koagulacją. Większe wymagają jednak albo klipsowania, albo przecięcia przy użyciu urządzeń koagulacyjno zgrzewczych (ryc. 14.8). Przy preparowaniu dolnej powierzchni nadnercza należy zachować ostrożność, aby uniknąć uszkodzenia prawej tętnicy nerkowej. Górny biegun nadnercza z guzem Powięź lędżwiowa Zaklipsowana żyła nadnerczowa Rycina Preparowanie w celu uwidocznienia górnego bieguna nadnercza i wydzielenia części gruczołu położonego za żyłą główną dolną (wątroba, żyła główna, część gruczołu położona poza żyłą główną dolną).
Rola laparoskopowa adrenalektomii w leczeniu pacjentów z neuroblastomadoświadczenia
Rola laparoskopowa adrenalektomii w leczeniu pacjentów z neuroblastomadoświadczenia trzech ośrodków. Marcin Łosin 1, Wojciech Korlacki 2, Przemysław Mańkowski 3, Maciej Murawski 1, Andrzej Grabowski 2,
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:...
FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej
Bardziej szczegółowoahead of print], Impact Factor 1,426; punktacja MNiSW 20 pkt.). Przeanalizowane zostały dwie grupy chorych: w pierwszej znalazło się 441 chorych z
Streszczenie rozprawy doktorskiej lek. Michała Natkańca pt.: Czynniki wpływające na trudności, bezpieczeństwo i wyniki krótkoterminowe laparoskopowej adrenalektomii z dostępu przezotrzewnowego bocznego
Bardziej szczegółowoWytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011
Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011 Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki,
Bardziej szczegółowoOśrodki medyczne wykonujące procedury diagnostyczno-terapeutyczne powinny mieć następujące możliwości:
REKOMENDACJE KONSULTANTA KRAJOWEGO W DZIEDZINIE CHIRURGII ONKOLOGICZNEJ ORAZ POLSKIEGO TOWARZYSTWA CHIRURGII ONKOLOGICZNEJ W ZAKRESIE DIAGNOSTYKI I LECZENIA CHORYCH NA RAKA JELITA GRUBEGO REKOMENDACJE
Bardziej szczegółowoBC LAPAROSKOPII PIOTR JARZEMSKI BYDGOSKIE WARSZTATY ENDOSKOPOWE
ALAPAROSKOPIA BC LAPAROSKOPII W UROLOGII PIOTR JARZEMSKI Sławomir Listopadzki A BYDGOSKIE WARSZTATY ENDOSKOPOWE ZESPÓŁ ODDZIAŁU UROLOGII SZPITALA UNIWERSYTECKIEGO NR 2 IM. DR. JANA BIZIELA W BYDGOSZCZY
Bardziej szczegółowoUrologiczne leczenie paliatywne zaawansowanych raków nerki. Dr n. med. Roman Sosnowski Klinika Nowotworów Układu Moczowego, COI, Warszawa
Urologiczne leczenie paliatywne zaawansowanych raków nerki Dr n. med. Roman Sosnowski Klinika Nowotworów Układu Moczowego, COI, Warszawa Nefrektomia Nefrektomia jest metodą umożliwiającą całkowite wyleczenie
Bardziej szczegółowoChirurgia - opis przedmiotu
Chirurgia - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Chirurgia Kod przedmiotu 12.0-WL-Lek-Ch Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek Lekarski Profil praktyczny Rodzaj studiów jednolite
Bardziej szczegółowoZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU
ZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU 14 czerwca 2012 r dr n. med. Piotr Tomczak Klinika Onkologii U.M. Poznań Epidemiologia raka nerki RCC stanowi 2 3% nowotworów złośliwych
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:...
FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej
Bardziej szczegółowoCzynniki ryzyka przerwania ciągłości torebki
GDAŃSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY Praca na stopień doktora nauk medycznych wykonana w Katedrze i Klinice Otolaryngologii Kierownik: prof. dr hab. med. Czesław Stankiewicz Krzysztof Kiciński Czynniki ryzyka
Bardziej szczegółowodiagnostyka i leczenie chorób nadnerczy
Spis treści 1 Wprowadzenie chirurgia nadnerczy wczoraj, dziś i jutro Tadeusz Tołłoczko 1 11 Wstęp 1 12 Przełomowe osiągnięcia wiedzy o nadnerczach 1 13 Przez myśl, trud i wątpliwości do sukcesów i porażek
Bardziej szczegółowoKto jest odpowiednim kandydatem do zabiegu operacyjnego rękawowej resekcji żołądka?
Wskazania do zabiegu Kto jest odpowiednim kandydatem do zabiegu operacyjnego rękawowej resekcji żołądka? Rękawowe wycięcie żołądka należy dziś do podstawowych zabiegów w leczeniu otyłości. Oznacza to,
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:...
FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej
Bardziej szczegółowoOpieka pielęgniarska nad pacjentem w oddziale chirurgii ogólnej, po zabiegu operacyjnym, w wybranych jednostkach chorobowych.
Opieka pielęgniarska nad pacjentem w oddziale chirurgii ogólnej, po zabiegu operacyjnym, w wybranych jednostkach chorobowych. Aby ujednolicić opis opieki pielęgniarskiej nad pacjentem po zabiegu operacyjnym
Bardziej szczegółowoTechniki małoinwazyjne w chirurgii endokrynologicznej
440 12 Techniki małoinwazyjne w chirurgii endokrynologicznej Marcin Barczyński, Stanisław Cichoń 12.1. Wstęp Koncepcja małoinwazyjnej chirurgii endokrynologicznej w leczeniu schorzeń gruczołów wydzielania
Bardziej szczegółowoChirurgia w leczeniu raka nerki
Chirurgia w leczeniu raka nerki W I, II i III stopniu zaawansowania klinicznego podstawową rolę odgrywa postępowanie chirurgiczne. Wyróżnia się dwa główne rodzaje zabiegów: radykalną oraz częściową nefrektomię
Bardziej szczegółowoLAPAROSKOPOWA APPENDEKTOMIA
ODDZIAŁ CHIRURGII OGÓLNEJ I MAŁOINWAZYJNEJ Z OŚRODKIEM CHIRURGICZNEGO LECZENIA OTYŁOŚCI I CHIRURGII METABOLICZNEJ SPZOZ W ŁĘCZNEJ LAPAROSKOPOWA APPENDEKTOMIA Międzynarodowy Festiwal Filmów Medycznych International
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:...
FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej
Bardziej szczegółowoUkład moczowy metody diagnostyczne
Układ moczowy metody diagnostyczne Ultrasonografia (USG) Tomografia komputerowa Zdjęcie przeglądowe jamy brzusznej Urografia Angiografia Cystografia mikcyjna Pielografia wstępujaca Tomografia rezonansu
Bardziej szczegółowoMiejsce. technik laparoskopowych. w operacjach kolorektalnych
Miejsce technik laparoskopowych w operacjach kolorektalnych Ewa Sztuczka Klinika Chirurgii Ogólnej, Gastroenterologicznej i Onkologicznej. Toruń. 7 8 czerwiec 2018 Historia rozwoju techniki laparoskopowej
Bardziej szczegółowoWznowa raka gardła. Możliwości rekonstrukcji.
Wznowa raka gardła. Możliwości rekonstrukcji. A. Rzepakowska, prof. K. Niemczyk Katedra i Klinika Otolaryngologii Pacjentka 65 lat, w lipcu 2015r. Przyjęta do Kliniki z powodu raka ustnej i krtaniowej
Bardziej szczegółowoMoje dziecko czeka TORAKOTOMIA - zabieg operacyjny klatki piersiowej
Moje dziecko czeka TORAKOTOMIA - zabieg operacyjny klatki piersiowej Jednym z najczęstszych miejsc, gdzie nowotwory narządu ruchu dają przerzuty, są płuca Część zmian stwierdzanych w płucach będzie wymagała
Bardziej szczegółowoWARSZTATY CHIRURGII LAPAROSKOPOWEJ
WARSZTATY CHIR RURGII LAPAROSKOPOWEJ III Ogólnopolska Naukowa CHIRURGIA DZIECIĘCA Poznań, 06 07 kwietnia 2013 PROGRAM WARSZTA ATÓW LAPAROSKOPOWYCH 1. Wstęp teoretyczny do laparoskopii 2. Zajęcia praktyczne
Bardziej szczegółowoGRUCZOLAKOWŁÓKNIAK (fibroadenoma mammae) ZWYRODNIENIE WŁÓKNISTPTORBIELOWATE (mastopathia fibrocystica,morbus Kronig, morbus Reclus)
NOWOTWORY PIERSI NOWOTWORY ŁAGODNE SUTKA: GRUCZOLAKOWŁÓKNIAK (fibroadenoma mammae) TORBIEL (cystis mammae) ZWYRODNIENIE WŁÓKNISTPTORBIELOWATE (mastopathia fibrocystica,morbus Kronig, morbus Reclus) BRODAWCZAK
Bardziej szczegółowoUwagi do wyceny procedur w chirurgii onkologicznej wraz z propozycjami zmian. Opracowane po konsultacji ze środowiskiem polskich chirurgów onkologów.
Uwagi do wyceny procedur w chirurgii onkologicznej wraz z propozycjami zmian. Opracowane po konsultacji ze środowiskiem polskich chirurgów onkologów. I. Najbardziej rażące przykłady niedoszacowania procedur
Bardziej szczegółowoCzym jest badanie czynnościowe rezonansu magnetycznego? Oraz jaki ma związek z neuronawigacją?
Czym jest badanie czynnościowe rezonansu magnetycznego? Oraz jaki ma związek z neuronawigacją? Dolnośląski Szpital Specjalistyczny im. T. Marciniaka Centrum Medycyny Ratunkowej stale podnosi jakość prowadzonego
Bardziej szczegółowoSpis treści. 1. Rehabilitacja w chirurgii zagadnienia ogólne... 13 Marek Woźniewski, Jerzy Kołodziej, Maciej Mraz
Spis treści 1. Rehabilitacja w chirurgii zagadnienia ogólne... 13 Marek Woźniewski, Jerzy Kołodziej, Maciej Mraz 1.1. Wstęp.... 13 Marek Woźniewski, Jerzy Kołodziej 1.2. Znaczenie rehabilitacji w chirurgii...
Bardziej szczegółowoWykorzystuje metody obrazowania narządów i specjalistyczny sprzęt do przeprowadzania zabiegów diagnostycznych i leczniczych zastępując, uzupełniając
R A D I O L O G I A Z A B I E G O W A Radiologia Zabiegowa Wykorzystuje metody obrazowania narządów i specjalistyczny sprzęt do przeprowadzania zabiegów diagnostycznych i leczniczych zastępując, uzupełniając
Bardziej szczegółowoInformacja o pobraniu nerki od dawcy żywego w celu przeszczepienia
Informacja o pobraniu nerki od dawcy żywego w celu przeszczepienia Laparoskopowe przezotrzewnowe pobranie nerki w celu przeszczepienia (ze wspomaganiem ręką chirurga lub bez wspomagania ręką chirurga)
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:...
FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej
Bardziej szczegółowoCHIRURGICZNE LECZENIE ZWĘŻEŃ TĘTNIC SZYJNYCH
CHIRURGICZNE LECZENIE ZWĘŻEŃ TĘTNIC SZYJNYCH KATEDRA I KLINIKA CHIRURGII NACZYŃ I ANGIOLOGII AKADEMII MEDYCZNEJ W LUBLINIE Kierownik: Dr hab.n. med. Jacek Wroński UDROŻNIENIE T. SZYJNEJ WEWNĘTRZNEJ WSKAZANIA
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI Przedmowa Mięsaki kości charakterystyka kliniczna i metody leczenia Objawy radiologiczne zmian nowotworowych kości Guzy z tkanki kostnej
SPIS TREŚCI Przedmowa... 7 1. Mięsaki kości charakterystyka kliniczna i metody leczenia... 9 Zbigniew I. Nowecki, Piotr Rutkowski 1.1. Wstęp... 9 1.2. Epidemiologia i etiologia...... 9 1.3. Objawy kliniczne
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:...
FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej
Bardziej szczegółowoPODSTAWY CHIRURGII LAPAROSKOPOWEJ
11 CZĘŚĆ PIERWSZA PODSTAWY CHIRURGII LAPAROSKOPOWEJ ROZDZIAŁ 1 Śladami pionierów laparoskopii Grzegorz S. Lityński / 19 1.1. Wprowadzenie / 19 1.2. Era internistów / 20 1.3. Laparoskopia w ginekologii
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:...
FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej
Bardziej szczegółowoPytanie 3 W powyższym przypadku jeśli kielichy byłyby poszerzone przy miedniczce normalnej wielkości jakie byłoby najbardziej prawdopodobne
Pytanie 3 W powyższym przypadku jeśli kielichy byłyby poszerzone przy miedniczce normalnej wielkości jakie byłoby najbardziej prawdopodobne rozpoznanie? Wrodzone wodokielisze (megacalycosis) Pytanie 4
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:..
FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:.. PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:...
FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej
Bardziej szczegółowoPodstawowe badania obrazowe. Marcin Szulc Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii
Podstawowe badania obrazowe Marcin Szulc Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii Prawidłowe myślenie lekarskie Zebranie podstawowych danych (badanie podmiotowe i przedmiotowe)
Bardziej szczegółowoLeczenie żylaków. Warianty usługi: estetyka.luxmed.pl
Leczenie żylaków Przewlekła niewydolność żylna to choroba objawiająca się zmęczeniem, obrzękiem i bólem nóg, szpecącymi pajączkami żylnymi, żylakami czy owrzodzeniami żylnymi. Zabiegi usunięcia żylaków
Bardziej szczegółowoZdjęcie rentgenowskie oraz tomografia komputerowa u chorych z mechanicznym wspomaganiem oddychania
Zdjęcie rentgenowskie oraz tomografia komputerowa u chorych z mechanicznym wspomaganiem oddychania Jan Głowacki Współcześnie stosowane metody w diagnostyce chorób KLP: -zdjęcie sumacyjne P-A i boczne -zdjęcie
Bardziej szczegółowoTyreologia opis przypadku 15
Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 15 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku 28-letnia kobieta zgłosił się do Poradni Endokrynologicznej.
Bardziej szczegółowoNOWOTWORY LUDZKIEGO GRUCZOŁ PIESIWOEGO. dr hab. inż. Beata Brożek-Płuska
NOWOTWORY LUDZKIEGO GRUCZOŁ PIESIWOEGO dr hab. inż. Beata Brożek-Płuska wprowadzenie Nowotwór jest chorobą o podłożu genetycznym, czyli procesem spowodowanym nakładającym się zaburzeniami struktury DNA.
Bardziej szczegółowo(Carcinoma of the Adrenal Gland)
RAK KORY NADNERCZA (dotyczy pacjentów>20 roku Ŝycia) (Carcinoma of the Adrenal Gland) Barbara Górnicka, Łukasz Koperski 1. Materiał chirurgiczny: nadnercze, nadnercze z tkankami otaczającymi (określ) Inne
Bardziej szczegółowoPrzerzut raka żołądka do migdałka podniebiennego
Dariusz Kaczmarczyk Przerzut raka żołądka do migdałka podniebiennego Klinika Chirurgii Nowotworów Głowy i Szyi Uniwersytetu Medycznego w Łodzi Kierownik: Prof. dr hab. med. Alina Morawiec Sztandera Opis
Bardziej szczegółowoŚWIADOMA ZGODA PACJENTA na leczenie zabiegowe guza jądra
ŚWIADOMA ZGODA PACJENTA na leczenie zabiegowe guza jądra DANE PACJENTA: Imię i nazwisko:... PESEL: Zabieg został zaplanowany na dzień:... Lekarz wykonujący zabieg:... Na podstawie wywiadu lekarskiego i
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:...
FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej
Bardziej szczegółowoZaawansowany. Zaliczenie pierwszego semestru z anatomii i z patologii
1 Kierunek: PILĘGNIARSTWO Nazwa przedmiotu Chirurgia i pielęgniarstwo chirurgiczne Kod przedmiotu Poziom przedmiotu Rok studiów Semestr Liczba punktów Metody nauczania Język wykładowy Imię i nazwisko wykładowcy
Bardziej szczegółowoRadioterapia w leczeniu raka pęcherza moczowego - zalecenia
Radioterapia w leczeniu raka pęcherza moczowego - zalecenia Radioterapia w leczeniu raka pęcherza moczowego może być stosowana łącznie z leczeniem operacyjnym chemioterapią. Na podstawie literatury anglojęzycznej
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:...
FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET MEDYCZNY W BIAŁYMSTOKU SYLABUS - CHIRURGIA.... (imię i nazwisko)
UNIWERSYTET MEDYCZNY W BIAŁYMSTOKU SYLABUS - CHIRURGIA... (imię i nazwisko) III rok (semestr 5/6) wykłady seminaria ćwiczenia I Klinika Chirurgii Ogólnej i Endokrynologicznej II Klinika Chirurgii Ogólnej
Bardziej szczegółowoSpiS TreśCi chirurgia narządowa 51. nowotwory układu pokarmowego VII
Spis treści CHIRURGIA NARZĄDOWA... 1005 51. Nowotwory układu pokarmowego... 1007 51.1. Nowotwory przełyku Andrzej W. Szawłowski... 1007 51.1.1. Wstęp... 1007 51.1.2. Patologia... 1008 51.1.3. Rozpoznanie...
Bardziej szczegółowoNARODOWY PROGRAM ZWALCZANIA CHORÓB NOWOTWOROWYCH
Załącznik nr 1 opis programu MINISTERSTWO ZDROWIA DEPARTAMENT POLITYKI ZDROWOTNEJ Nazwa programu: NARODOWY PROGRAM ZWALCZANIA CHORÓB NOWOTWOROWYCH Nazwa zadania: OGRANICZENIE NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI U DZIECI
Bardziej szczegółowoBYDGOSKIE WARSZTATY ENDOSKOPOWE Zespół Oddziału Urologii Wojewódzkiego Szpitala im. dr. Jana Biziela w Bydgoszczy
BYDGOSKIE WARSZTATY ENDOSKOPOWE Zespół Oddziału Urologii Wojewódzkiego Szpitala im. dr. Jana Biziela w Bydgoszczy Strona 1 Laparoskopia jest najmłodszą dziedziną urologii. Obecnie cieszy się coraz większym
Bardziej szczegółowoCENNIK PROCEDUR MEDYCZNYCH WYKONYWANYCH W PRACOWNI ULTRASONOGRAFII ŚWIĘTOKRZYSKIEGO CENTRUM ONKOLOGII W KIELCACH NA 2019 ROK
1 USG tarczycy 60,00 2 USG piersi 90,00 3 USG worka mosznowego 70,00 4 USG dołów pachowych, nad i podobojczykowych 60,00 5 USG jam opłucnych i worka osierdziowego 60,00 6 USG blizn pooperacyjnych 60,00
Bardziej szczegółowotyp 3, sporadyczny; Techniki Obrazowe
Guz neuroendokrynny żołądka typ 3, sporadyczny; Techniki Obrazowe Mariusz I.Furmanek CSK MSWiA i CMKP Warszawa Ocena wyjściowa, metody strukturalne WHO 2 (rak wysoko zróżnicowany); Endoskopia i/lub EUS;
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:..
FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:.. PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej
Bardziej szczegółowoImię nazwisko pacjenta... Lekarz nadzorujący Rozpoznanie. Nazwa operacji:..
Formularz Zgody na Leczenie Chirurgiczne Imię nazwisko pacjenta... Lekarz nadzorujący Rozpoznanie Nazwa operacji:.. Operacja usunięcia torbieli bocznej szyi Torbiel boczna szyi jest wadą wrodzoną i w większości
Bardziej szczegółowoRak nerki. Patrycja Tudrej Biotechnologia, II rok USM
Rak nerki Patrycja Tudrej Biotechnologia, II rok USM Budowa nerki (http://www.cancerresearchuk.org/; zmodyfikowano) 2 Charakterystyka epidemiologiczna raka nerki 3 pod względem występowania nowotwór urologiczny
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:
Imię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego: PESEL/Data
Bardziej szczegółowoCZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA NAJCZĘSTSZE NOWOTWORY OBJAWY, ROZPOZNAWANIE I LECZENIE
CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA ROZDZIA 4 NAJCZĘSTSZE NOWOTWORY OBJAWY, ROZPOZNAWANIE I LECZENIE Arkadiusz Jeziorski W Polsce do lekarzy onkologów zgłasza się rocznie ponad 130 tysięcy nowych pacjentów; około 80 tysięcy
Bardziej szczegółowoRadiologia zabiegowa. Radiologia zabiegowa. Radiologia zabiegowa. dr n.med. Jolanta Meller
Radiologia zabiegowa dr n.med. Jolanta Meller Radiologia zabiegowa wykorzystuje metody obrazowania narządów oraz sprzęt i techniki stosowane w radiologii naczyniowej do przeprowadzania zabiegów leczniczych
Bardziej szczegółowoNowotwory złośliwe skóry. Katedra Onkologii AM w Poznaniu
Nowotwory złośliwe skóry Katedra Onkologii AM w Poznaniu Nowotwory złośliwe skóry Raki: rak podstawnokomórkowy rak kolczystokomórkowy rak płakonabłonkowy Czerniak Nowotwory złośliwe skóryrak podstawnokomórkowy
Bardziej szczegółowoDIAGNOSTYKA ULTRASONOGRAFICZNA TARCZYCY. Michał Brzewski Anna Jakubowska Zakład Radiologii Pediatrycznej AM Warszawa
DIAGNOSTYKA ULTRASONOGRAFICZNA TARCZYCY Michał Brzewski Anna Jakubowska Zakład Radiologii Pediatrycznej AM Warszawa 1 PROBLEMY DIAGNOSTYCZNE Wady rozwojowe Wole Guzki tarczycy Nowotwory tarczycy Zaburzenia
Bardziej szczegółowoChirurgia naczyniowa - opis przedmiotu
Chirurgia naczyniowa - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Chirurgia naczyniowa Kod przedmiotu 12.0-WL-Lek-ChN Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek Lekarski Profil praktyczny
Bardziej szczegółowoPodstawy diagnostyki onkologicznej. Podstawy diagnostyki onkologicznej. Marcin Stępie. pień
Marcin Stępie pień Katedra Onkologii i Klinika Onkologii Ginekologicznej AM Wrocław, Dolnośląskie Centrum Onkologii we Wrocławiu. Cele diagnostyki rozpoznanie choroby nowotworowej; ocena zaawansowania
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK I PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I
PRZEWODNIK I PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I dla STUDENTÓW III, IV ROKU STUDIÓW 1. NAZWA PRZEDMIOTU - Praktyczne aspekty opieki nad pacjentem chirurgicznym 2. NAZWA
Bardziej szczegółowoNowe małoinwazyjne metody leczenie guzów nerek. Marcin Matuszewski Katedra i Klinika Urologii GUMeD
Nowe małoinwazyjne metody leczenie guzów nerek Marcin Matuszewski Katedra i Klinika Urologii GUMeD Idea leczenia guzów Wprowadzić do guza źródło energii pod kontrolą badań obrazowych i dokonać jego natychmiastowego
Bardziej szczegółowoMetha System protez krótkotrzpieniowych. Informacje dla pacjentów
Metha System protez krótkotrzpieniowych Informacje dla pacjentów nformacje dla pacjentów Metha system protez krótkotrzpieniowych Co to jest proteza z krótkim trzpieniem? Krótki trzpień oznacza nowe pokolenie
Bardziej szczegółowoBADANIA KONTROLNE CHORYCH NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE
BADANIA KONTROLNE CHORYCH NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE Marian Reinfuss CENTRUM ONKOLOGII ODDZIAŁ W KRAKOWIE OCENA WARTOŚCI CENTRUM ONKOLOGII ODDZIAŁ W KRAKOWIE PROWADZENIA BADAŃ KONTROLNYCH 1. długość przeŝycia
Bardziej szczegółowoCiąża ektopowa. I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Ciąża ektopowa I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Definicja: ciąża ektopowa - to ciąża rozwijająca się poza jamą macicy. W ostatnim okresie stwierdza się
Bardziej szczegółowoProwadzący: dr hab. med. Stanisław MALINGER prof. PWSZ dr Grażyna BĄCZYK mgr piel. Justyna Skrzyńska
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Gnieźnie Instytut Nauk o Zdrowiu Kierunek - Pielęgniarstwo Studia niestacjonarne
Bardziej szczegółowoDr hab. n. med. Prof. PAN Marek Durlik
RESEKCJA ŻYŁY WROTNEJ NOWY STANDARD W CHIRURGII RAKA TRZUSTKI Dr hab. n. med. Prof. PAN Marek Durlik Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. M. Mossakowskiego Polskiej Akademii Nauk w Warszawie
Bardziej szczegółowoTOPOGRAFIA JAMY BRZUSZNEJ FIZJOTERAPIA PO OPERACJACH JAMY BRZUSZNEJ DOSTĘPY DO OPERACJI JAMY BRZUSZNEJ
TOPOGRAFIA JAMY BRZUSZNEJ FIZJOTERAPIA PO OPERACJACH JAMY BRZUSZNEJ DOSTĘPY DO OPERACJI JAMY BRZUSZNEJ WPŁYW OPERACJI W OBRĘBIE JAMY BRZUSZNEJ NA CZYNNOŚĆ UKŁADU ODDECHOWEGO Okolica operacji Natężona pojemność
Bardziej szczegółowodr n.med. Bartosz Żabicki Zakład Radiologii Klinicznej Szpital Kliniczny Przemienienia Pańskiego UM w Poznaniu
dr n.med. Bartosz Żabicki Zakład Radiologii Klinicznej Szpital Kliniczny Przemienienia Pańskiego UM w Poznaniu Aorta piersiowa i brzuszna Tętnice kończyn dolnych Tętnice kończyn górnych Tętnice dogłowowe
Bardziej szczegółowoRak nerki miejscowo zaawansowany
Informacje dla pacjentów Język polski 34 Rak nerki miejscowo zaawansowany Podkreślone słowa znajdują się w słowniczku. Po zdiagnozowaniu miejscowo zaawansowanego raka nerki lekarz może zaproponować leczenie
Bardziej szczegółowoprzytarczyce, niedoczynność przytarczyc, hipokalcemia, rak tarczycy, wycięcie tarczycy, tyreoidektomia
SŁOWA KLUCZOWE: przytarczyce, niedoczynność przytarczyc, hipokalcemia, rak tarczycy, wycięcie tarczycy, tyreoidektomia STRESZCZENIE Wstęp. Ze względu na stosunki anatomiczne oraz wspólne unaczynienie tarczycy
Bardziej szczegółowoPozycjonowanie i rodzaje ułożeń piersi
Elżbieta Łuczyńska Zakład Radiologii i Diagnostyki Obrazowej Centrum Onkologii Instytut im Marii Skłodowskiej Curie Oddział Kraków Badanie mammograficzne metoda radiologiczna badania piersi, prowadzenie
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Resekcja jelita cienkiego z powodu guzów hormonalnie czynnych (GEP/NET)
FORMULARZ ZGODY Resekcja jelita cienkiego z powodu guzów hormonalnie czynnych (GEP/NET) I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela
Bardziej szczegółowoWSKAZANIA DO LECZENIA CHIRURGICZNEGO W CHOROBACH ZAPALNYCH JELIT. Zuzanna Kaszycka Klinika Chirurgii Gastroenterologicznej i Transplantologii
WSKAZANIA DO LECZENIA CHIRURGICZNEGO W CHOROBACH ZAPALNYCH JELIT Zuzanna Kaszycka Klinika Chirurgii Gastroenterologicznej i Transplantologii Choroba Crohna Zapalenie przewodu pokarmowego w chorobie Crohna
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta: PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY
FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:..... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:...
FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej
Bardziej szczegółowoMAST Biosurgery. Zrosty skutki uboczne chirurgii Jak duża jest skala problemu?
MAST Biosurgery Zrosty skutki uboczne chirurgii Jak duża jest skala problemu? Niewielkie urządzenia mogą mieć wielkie znaczenie Zrosty: jak duża jest skala problemu? Spośród pacjentów poddanych zabiegom
Bardziej szczegółowoBiCision. Termofuzja i preparowanie z zaletą π ZAMYKANIE NACZYŃ
BiCision Termofuzja i preparowanie z zaletą π ZAMYKANIE NACZYŃ Koncepcja bezpieczeństwa BiCision: Maksymalna termofuzja minimalna koagulacja zespolenia BiCision umożliwia preparowanie, koagulację, termofuzję
Bardziej szczegółowoDiagnostyka węzłów chłonnych (Lymph nodes assessment) Joanna Anioł
Diagnostyka węzłów chłonnych (Lymph nodes assessment) Joanna Anioł Joanna Anioł Wykształcenie: wyższe Studia na Wydziale Lekarskim Collegium Medium UJ w Krakowie 1989 1995 Kształcenie podyplomowe: Specjalizacja
Bardziej szczegółowoWykład inauguracyjny im. Profesora Kazimierza Rybińskiego
PROGRAM RAMOWY Zjazd Naukowy Sekcji Chirurgii Endokrynologicznej Towarzystwa Chirurgów Polskich i XIII Spotkanie Polskiego Klubu Chirurgii Endokrynologiczneej 16 18. 06. 2016 Warszawa Czwartek 16.06.2016
Bardziej szczegółowoObraz kliniczny chorych z venectazjami lub żyłami siatkowatymi.
1 Obraz kliniczny przewlekłej niewydolności żylnej Autor: Marek Ciecierski Na obraz kliniczny składają się dolegliwości związane z zaburzonym odpływem krwi z żył kończyn dolnych. Jest to całe spectrum
Bardziej szczegółowoZAKŁAD DIAGNOSTYKI OBRAZOWEJ
ZAKŁAD DIAGNOSTYKI OBRAZOWEJ PRACOWNIA RTG 1. Czaszka twarzoczaszka 70,00 2. Czaszka oczodoły 70,00 3. Czaszka zatoki 70,00 4. Czaszka żuchwa PA boczna 100,00 5. Czaszka PA i prawoboczne 100,00 6. Czaszka
Bardziej szczegółowoPostępy w Gastroenterologii. Poznań 2013. Janusz Milewski, Klinika Gastroenterologii CSK MSW.
Postępy w Gastroenterologii. Poznań 2013. Janusz Milewski, Klinika Gastroenterologii CSK MSW. Rak trzustki na drugim miejscu pośród nowotworów w gastroenterologii. Na 9 miejscu pod względem lokalizacji
Bardziej szczegółowoUkład moczowy. Przypadki kliniczne
Układ moczowy Przypadki kliniczne 2015-2016 Przypadek 1 Case courtesy of Dr Frank Gaillard rid: 16699 Mężczyzna, 40 lat lewostronna kolka brzuszna Ból w okolicy lędźwiowej Pytanie 1 Podaj prawdopodobne
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:...
FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:...
FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:...
FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej
Bardziej szczegółowoBiopsja: (odpowiednie podkreślić) 2. zmiany patologicznej w obrębie skóry lub tkanki podskórnej: a. cienkoigłowa, b. gruboigłowa, c.
Informacja dla pacjenta o proponowanej procedurze medycznej oraz oświadczenie o wyrażeniu świadomej zgody na wykonanie biopsji I. Nazwa proponowanej procedury medycznej (zabiegu, badania) 1. węzła chłonnego:
Bardziej szczegółowoZałożenia i cele. Ogromny postęp, który dokonał się w dziedzinie chirurgii rekonstrukcyjnej w ostatnich dekadach, sprawił, że stało się możliwe
Założenia i cele. Ogromny postęp, który dokonał się w dziedzinie chirurgii rekonstrukcyjnej w ostatnich dekadach, sprawił, że stało się możliwe zaopatrywanie rozległych ubytków poresekcyjnych praktycznie
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:...
FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej
Bardziej szczegółowo