Polska Agencja Informacji i Inwestycji Zagranicznych

Transkrypt

1 Opinie inwestorów zagranicznych o warunkach działalności w Polsce Badanie przeprowadzone na zlecenie Polskiej Agencji Informacji i Inwestycji Zagranicznych przez CBM INDICATOR Warszawa, grudzień

2 INFORMACJE O BADANIU Polska Agencja Informacji i Inwestycji Zagranicznych Badanie opinii inwestorów zagranicznych o społecznych, politycznych i ekonomicznych warunkach działalności gospodarczej w Polsce zostało przeprowadzone w grudniu 2005 roku na zlecenie Polskiej Agencji Informacji i Inwestycji Zagranicznych. Zastosowano metodę wywiadów indywidualnych przeprowadzonych z właścicielami i menedżerami spółek z udziałem kapitału zagranicznego. Badaniem objęto ponad 700 spółek z kapitałem zagranicznym, w których udział kapitału zagranicznego wynosi więcej niż 10% kapitału zakładowego lub akcyjnego, a zatrudnienie - co najmniej 10 osób. CZYNNIKI DECYDUJĄCE O PODJĘCIU DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ W POLSCE PRZEZ INWESTORÓW ZAGRANICZNYCH Ponad jedna trzecia inwestorów zagranicznych oceniła jako bardzo ważne trzy czynniki podejmowania działalności gospodarczej w Polsce. Są to: wielkość polskiego rynku, niski koszt siły roboczej oraz perspektywy wzrostu gospodarczego Polski. Wielkość polskiego rynku Koszt siły roboczej Perspektywa wzrostu gospodarczego Kwalifikacje siły roboczej Podaż siły roboczej Możliwość redukcji kosztów produkcji Bezpieczeństwo prawne Niskie podatki Członkostwo w UE 56, ,9 48,6 44,8 39,9 39,5 39,2 CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA DECYZJĘ O LOKALIZACJI INWESTYCJI W DANYM REGIONIE POLSKI 2

3 Podstawowe czynniki wpływające na decyzję o lokalizacji inwestycji są ściśle związane z zasobami siły roboczej w regionie. Inwestorzy zagraniczni zwracają przede wszystkim uwagę na kwalifikacje pracowników (84,8 % wskazań, w tym 49,0 % badanych określiło ten czynnik, jako bardzo ważny) oraz koszt pracy (odpowiednio 86,3 %, w tym 48,2% wskazań). OCENA WARUNKÓW PRAWNYCH DZIAŁALNOŚCI SPÓŁEK Z UDZIAŁEM ZAGRANICZNYM W POLSCE Zaledwie co trzeci (35,0%) spośród respondentów uważa, że regulacje prawne działalności kapitału zagranicznego są prawidłowe. Należy jednak zauważyć istotny statystycznie wzrost odsetka osób pozytywnie oceniających polskie rozwiązania prawne. W 2002 roku opinię tą prezentowało zaledwie 7,2% uczestników sondażu wzrost o 27,8 punktu procentowego. Mimo to wyrażono szereg uwag krytycznych na temat stanu regulacji prawnych dotyczących firm z kapitałem zagranicznym w Polsce. Do najczęściej powtarzających postulatów zaliczyć możemy: zbytnią szczegółowość rozwiązań powodujących ograniczenie swobody gospodarczej (49,2%) oraz brak jednoznacznej, spójnej wykładni prawnej przepisów i wynikające stąd robieżności interpretacyjne w różnych organach państwa (49,2%). BARIERY, JAKIE NAPOTYKALI INWESTORZY W TRAKCIE TWORZENIA FIRMY Co drugi (51,0%) inwestor zagraniczny, jako największą trudność w procesie rozpoczęcia działalności w Polsce wskazał przygotowanie dokumentacji oraz procedury związane z formalną rejestracją firmy. Inwestorzy zagraniczni jako bariery działalności w Polsce wskazują przede wszystkim biurokrację (45,9%), częste zmiany przepisów (44,6%), obowiązujące rozwiązania prawne (42,1%) oraz długi czas oczekiwania na decyzje administracyjne (40,1%). Czynnikami stwarzającymi najmniejsze trudności w prowadzeniu firmy w Polsce są, zdaniem badanych, wzrost wynagrodzeń pracowników (3,7%), nieuczciwa konkurencja ze strony zagranicznych firm (6,5%) oraz trudności w pozyskaniu odpowiednio wykwalifikowanej kadry pracowniczej (6,7%). 3

4 WPŁYW PRZYSTĄPIENIA DO UNII EUROPEJSKIEJ NA WARUNKI DZIAŁALNOŚCI W POLSCE Wyniki sondażu wskazują na pozytywny wpływ akcesji naszego kraju do UE na działalność podmiotów z udziałem zagranicznym. Blisko trzy czwarte (72,8%) inwestorów jest zdania, że wstąpienie Polski w struktury europejskie wpłynęło pozytywnie na działalność firm z udziałem kapitału zagranicznego. Przeciwnego zdania jest niespełna 3,0% ankietowanych. Inwestorzy, jako największą korzyść ułatwiającą działalność firmy po wstąpieniu naszego kraju do UE postrzegają harmonizację prawa wewnętrznego z przepisami wspólnotowymi. Czynnik ten wskazuje połowa (50,4%) badanych firm. W dalszej kolejności wskazywano: uproszczenie procedur związanych z dostarczaniem towarów na rynku europejskie (35,7%) oraz zniesienie ceł (35,6%). POZAEKONOMICZNE CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA DZIAŁALNOŚĆ FIRMY Przeważająca większość przedsiębiorców (58,6%) jest zdania, że uchwalona w 2004 roku ustawa o swobodzie gospodarczej pozytywnie wpływa na działalność kierowanych przez nich spółek (w tym co szósty 14,7% - ocenia ten wpływ jako bardzo pozytywny). Zdecydowana większość inwestorów zagranicznych nie postrzega różnic kulturowych, jako barier rozwoju firmy. Opinię tą wyraża czterech na pięciu (83,4%) uczestników sondażu. Jednocześnie co dziesiąty (11,3%) badany jest zdania, że powstałe różnice kulturowe mogą stymulować działalność firmy. TECHNOLOGIE I URZĄDZENIA PRODUKCYJNE WYKORZYSTYWANE PRZEZ SPÓŁKI Z UDZIAŁEM ZAGRANICZNYM Z informacji uzyskanych od respondentów wynika, że blisko dwie trzecie (61,9%) spółek z kapitałem zagranicznym stosuje standardy normalizacyjne i procedury jakościowe. Dodatkowo co szósta (15,6%) firma z kapitałem zagranicznym jest w trakcie uzyskiwania certyfikatu i standardu normalizacyjnego dla wytwarzanych towarów. Większość spółek z kapitałem zagranicznym stosuje technologie mające od roku do pięciu lat (57,8%). Najnowsze technologie (do roku) wykorzystuje jedynie 8,8% badanych 4

5 spółek. Jednocześnie stale maleje liczba spółek używających starsze technologie sprzed 10 lat. W roku 2002 wykorzystywało je 10,7%, w bieżącym roku 6,1% badanych przedsiębiorstw spadek o 4,6 punktu procentowego. OCENA KWALIFIKACJI POLSKICH KADR W SPÓŁKACH Z UDZIAŁEM ZAGRANICZNYM Ocena kwalifikacji polskich pracowników zatrudnionych w spółkach z udziałem zagranicznym jest pozytywna. Spośród polskich pracowników szczególnie wysoko oceniani są menedżerowie i pracownicy umysłowi zarówno specjaliści, jak i personel pomocniczy. Przedstawione kategorie osób zatrudnionych w firmach z udziałem kapitału zagranicznego są przez ponad dwie trzecie pracodawców oceniane jako posiadające dobre kwalifikacje. Nieco niżej oceniani są pracownicy fizyczni, jednak i w tej kategorii ponad połowa objętych badaniem przedstawicieli firm twierdzi, że kwalifikacje personelu tej kategorii są dobre. WARTOŚĆ SPRZEDAŻY ORAZ UDZIAŁ W NIEJ EKSPORTU TOWARU I USŁUG SPÓŁEK Z KAPITAŁEM ZAGRANICZNYM Blisko połowa (47,4%) badanych firm nie prowadzi działalności eksportowej. Dalsze 17 procent przedsiębiorstw z kapitałem zagranicznym zanotowała udział eksportu w wartości sprzedaży nie przekraczający 20%. Zdecydowana większość spółek z udziałem kapitału zagranicznego wytworzone w Polsce towary eksportuje głównie na rynki Unii Europejskiej, w tym co trzecia (36,0%) firma eksportuje je do krajów starej Unii, zaś co czwarta (25,9%) do krajów nowej Unii Europejskiej. Ważnym krajem docelowym towarów wytwarzanych w Polsce jest także kraj pochodzenia inwestora. Wskazuje go 26,3% firm eksportujących towary z Polski. ULGI I ZACHĘTY INWESTYCYJNE, Z KTÓRYCH KORZYSTAJĄ FIRMY Z UDZIAŁEM KAPITAŁU ZAGRANICZNEGO Co trzecia (30,7%) spółka z udziałem kapitału zagranicznego w przeciągu ostatnich dwóch lat nie korzystała z ulg i zachęt inwestycyjnych. Obecnie najczęstszą formą są ulgi z tytułu zatrudniania bezrobotnych, z których korzysta 32,3% badanych spółek. Kolejne 5

6 miejsca zajmują: ulgi w podatkach i opłatach lokalnych (28,2%) oraz pomoc przyznawana z tytułu szkolenia pracowników (20,3%) OCENA WSPÓŁPRACY SPÓŁEK Z KAPITAŁEM ZAGRANICZNYM Z POLSKIMI PODDOSTAWCAMI Opisując współpracę spółek z kapitałem zagranicznym z poddostawcami należy zwrócić uwagę na wyższy stopień satysfakcji inwestorów ze współpracy z poddostawcami posiadającymi udział kapitału zagranicznego. W grupie tej odsetek przyznawanych ocen bardzo dobrych był średnio o 8 punktów procentowych wyższy, niż w grupie poddostawców firm rdzennie polskich. Współpraca z polskimi poddostawcami w zakresie rozwiązań innowacyjnych nie jest zjawiskiem codziennym. Średnio co piąta spółka z kapitałem zagranicznym deklaruje częstą współpracę z poddostawcami w zakresie innowacji technologicznych. DZIAŁALNOŚĆ SPÓŁEK Z KAPITAŁEM ZAGRANICZNYM W ŚRODOWISKU LOKALNYM Inwestorzy zagraniczni w przeważającej części (72,2%) bardzo dobrze bądź dobrze oceniają swoje stosunki z władzami lokalnymi. Dynamika jest umiarkowana, pozytywna w roku rozpoczynania działalności stosunki te oceniane były w ten sposób nieco rzadziej (65,2%). Różnica wynosi 7 punktów procentowych. Oczekiwania inwestorów co do stymulacji przez władze lokalne działalności gospodarczej zmierzają w dwóch kierunkach: obniżenia obciążeń finansowych poprzez obniżenie lokalnych podatków (68,0%) oraz podjęcia zdecydowanych działań w celu modernizacji i rozbudowy istniejącej infrastruktury technicznej (56,1%). OPINIE INWESTORÓW ZAGRANICZNYCH DOTYCZĄCE WSPÓŁPRACY Z ADMINISTRACJĄ CENTRALNĄ Co drugi (49,0%) inwestor zagraniczny nie miał do tej pory kontaktu z agencjami rządowymi. W grupie osób posiadających doświadczenia ze współpracy z PAIZ-em lub PAIiIZ-em pozytywną ocenę wyraża co drugi (53,3%) inwestor - w tym 15,3% ocenia ją 6

7 bardzo pozytywnie. W porównaniu do wcześniejszych badań zauważalny jest dziewięciopunktowy wzrost pozytywnych ocen współpracy z Agencją. Działalność Agencji negatywnie ocenia zaledwie 1,8% badanych. Powyższe informacje są chronione prawem autorskim. Ich wykorzystanie bądź rozpowszechnianie w jakiejkolwiek formie wymaga podania źródła. 7