(12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11)

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (21) Numer zgłoszenia: (22) Data zgłoszenia: (13) B1 (5 1) IntCl7 B61F 5/52 (54) Wózek wagonu towarowego (43) Zgłoszenie ogłoszono: BUP 23/99 (73) Uprawniony z patentu: Lisowski Edward, Kraków, PL (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: WUP 09/03 (72) Twórcy wynalazku: Edward Lisowski, Kraków, PL PL B1 (57)Wózek wagonu towarowego składający się z dwóch zestawów kołowych połączonych za pomocą resorów piórowych i wieszaków oraz koziołków resorowych z ramą wykonaną z dwóch podłużnie posiadających przekroje dwuteowników połączonych ze sobą belką skrętową, przy czym na ramie za pomocą śrub i sworzni są zamocowane dwa sprężyste ślizgi boczne, z których każdy składa się z podstawy, dwóch sprężyn i korpusu z okładziną cierną, znamienny tym, że w środkowej części każdej z dwóch dwuteowych podłużnie (5) górną część środnika (7) stanowi wygięta w kształcie zbliżonym do litery (Z) blacha (9) połączona górną krawędzią z obniżoną częścią (10) górnej półki (8), do której jest przymocowana pionowa ścianka (12) u góry połączona z górną blachą (15) belki skrętowej posiadającej ścianki boczne (14) przymocowane końcami do wygiętej blachy (9), pionowej ścianki (12) oraz podpartej wspornikami (15) obniżonej części (10) górnej półki (8), na której jest zamocowana w sposób rozłączny podstawa (16) znanego sprężystego ślizgu (11). Fig. 1

2 Wózek wagonu towarowego Zastrzeżenie patentowe Wózek wagonu towarowego składający się z dwóch zestawów kołowych połączonych za pomocą resorów piórowych i wieszaków oraz koziołków resorowych z ramą wykonaną z dwóch podłużnie posiadających przekroje dwuteowników połączonych ze sobą belką skrętową, przy czym na ramie za pomocą śrub i sworzni są zamocowane dwa sprężyste ślizgi boczne, z których każdy składa się z podstawy, dwóch sprężyn i korpusu z okładziną cierną, znamienny tym, że w środkowej części każdej z dwóch dwuteowych podłużnie (5) górną część środnika (7) stanowi wygięta w kształcie zbliżonym do litery (Z) blacha (9) połączona górną krawędzią z obniżoną częścią (10) górnej półki (8), do której jest przymocowana pionowa ścianka (12) u góry połączona z górną blachą (15) belki skrętowej posiadającej ścianki boczne (14) przymocowane końcami do wygiętej blachy (9), pionowej ścianki (12) oraz podpartej wspornikami (15) obniżonej części (10) górnej półki (8), na której jest zamocowana w sposób rozłączny podstawa (16) znanego sprężystego ślizgu (11). * * * Przedmiotem wynalazku jest wózek wagonu towarowego przeznaczony zwłaszcza do wagonów szybkobieżnych. Znane są i stosowane wózki składające się z ramy wykonanej z dwóch podłużnych belek bocznych zwanych podłużnicami lub ostojnicami połączonych poprzeczną belką skrętową posiadającą w środku czop skrętu w postaci przegubu kulistego. Z reguły belka skrętowa posiada konstrukcję skrzynkową składającą się z blachy górnej i dolnej oraz pionowych ścianek bocznych. Końce tej belki są wygięte ukośnie do góry, w wyniku czego jej górna blacha łączy się końcami z górnymi półkami podłużnie posiadających przekroje poprzeczne zbliżone do dwuteowników. Za pomocą koziołków resorowych i wieszaków rama jest zawieszona na piórowych resorach lub za pomocą innych elementów jest osadzona na sprężynach, które są zamocowane na zestawach kołowych. Celem ograniczenia bocznych przechyłów zamocowanego wahadłowo na czopie skrętu nadwozia, posiada ono boczne stałe płytki ślizgowe, współpracujące z bocznymi ślizgami zamocowanymi na ramie wózka. Osadzone na górnych półkach podłużnie ślizgi stałe nieodkształcalne są niekorzystne przy poruszaniu się wagonu z dużą prędkością, ponieważ mogą występować duże drgania i obciążenia dynamiczne grożące wykolejeniem się wagonu. Zagadnienie to rozwiązuje zastosowanie sprężystych ślizgów posiadających dwie sprężyny śrubowe, których ugięcie jest ograniczone za pomocą odbijaków umieszczonych wewnątrz tych sprężyn. Ze względu na wysokość tych ślizgów nie mogą one być zamontowane w zamian za dotychczasowe płaskie ślizgi stałe, bez odpowiednich zmian konstrukcyjnych ich podparcia. Zamocowanie ślizgu sprężystego znane jest z polskiego opisu patentowego nr W rozwiązaniu tym końce belki skrętowej są osadzone w środnikach podłużnie, przy czym górne powierzchnie tych końców są usytuowane odpowiednio niżej od górnych płaszczyzn podłużnie. W wyniku tego zamocowany na każdym końcu belki skrętowej ślizg sprężysty wystaje częścią górną ponad podłużnicę na określoną odpowiednio dobraną wysokość. Podstawa ślizgu za pomocą śrub osadzonych wewnątrz sprężyn jest przymocowana do górnej blachy belki skrętowej od wewnętrznej strony podłużnicy. Od dołu do podstawy ślizgu jest przymocowana tulejka, która wchodząc w otwór znajdujący się w belce skrętowej ustala położenie ślizgu oraz zabezpiecza przed jego przesuwaniem się. W gniazdach podstawy są osadzone sprężyny, górnymi końcami podpierające korpus ślizgu, posiadający na górnej powierzchni okładzinę cierną. Na środkowej części podstawy stanowiącej bieżnię spoczywa rolka o osi poziomej i prostopadłej do osi wzdłużnej ślizgu, natomiast w korpusie nad rolką

3 znajduje się otwór o wielkości co najmniej równej rzutowi pionowemu rolki. Korpus jak i podstawa po obu stronach rolki posiadają kształtowe i odpowiadające sobie ścianki, stanowiące prowadzenie boczne korpusu względem podstawy. Każda ścianka korpusu ma po bokach prowadnice wyposażone w utwardzone płytki, współpracujące z utwardzonymi wypukłymi płytkami ograniczników podstawy. Ślizg z co najmniej jednej strony posiada zabezpieczenie w postaci poziomego występu na ściance podstawy oraz zaczepu połączonego ze ścianką korpusu. W innym znanym rozwiązaniu, elementem ustalającym położenie ślizgu względem ramy jest sworzeń osadzony suwliwie w otworze ramy, a nierozłącznie w otworze podstawy ślizgu. Górna część sworznia jest zakończona cieńszym trzpieniem, który z pewnym luzem wchodzi do otworu w korpusie i znajdującej się nad tym otworem komory. Trzpień ten zabezpiecza przed przesunięciem się bocznym korpusu względem podstawy, umożliwiając jednocześnie wychylanie się w pewnym zakresie okładziny ciernej współpracującej z płytką nadwozia. Wózek wagonu towarowego według wynalazku ma w środkowej części każdej dwuteowej podłużnicy górną część średnika wykonaną z blachy dwustronnie wygiętej w kształcie zbliżonym do litery Z. Górna krawędź tej blachy jest połączona z wyprofilowaną blachą stanowiącą obniżoną w tym miejscu górną półkę dwuteowego średnika. Do wewnętrznej krawędzi półki jest przymocowana pionowa ścianka posiadająca górną krawędź połączoną z górną blachą skrzynkowej konstrukcji belki skrętowej. Boczne ścianki belki skrętowej są końcami połączone z elementami podłużnicy: środnikiem, górną częścią środnika w postaci dwustronnie wygiętej blachy, górną półką i pionową ścianką. Obniżona część górnej półki jest podparta wspornikami zamocowanymi do środnika pionowego i dwustronnie wygiętej jego części górnej. Na tej części półki jest zamocowana w znany sposób podstawa sprężystego ślizgu. Wielkość obniżenia półki jest tak dobrana do wysokości ślizgu aby jego górna część wystawała nad ramę na odpowiednią wysokość. Długość części obniżonej wynika z długości ślizgu. Umieszczenie ślizgów po zewnętrznych stronach ramy umożliwia dobry dostęp do ich elementów, co ułatwia montaż lub wymianę w całość, względnie poszczególnych części. Dobra widoczność ślizgu ułatwia kontrolę stopnia jego zużycia. Przedmiotowe rozwiązanie może być stosowane bez względu na rodzaj belki skrętowej. Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykładzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia widok boczny wózka, fig. 2 - poprzeczny przekrój A-A przez obniżoną część górnej półki podłużnicy, a fig. 3 - powiększony szczegół zamontowanego ślizgu z jego wzdłużnym półprzekrojem, w pionowej płaszczyźnie przechodzącej przez osie sprężyn. Wózek wagonu towarowego ma dwa zestawy kołowe 1, z zamocowanymi piórowymi, korzystnie parabolicznymi resorami 2, na których za pomocą wieszaków 3 i koziołków 4 są zawieszone podłużnice 5 ramy wózka. Podłużnica 5 posiada przekrój poprzeczny zbliżony do dwuteownika i ma dolną półkę 6, środnik 7 oraz górną półkę 8. W środku długości podłużnicy 5 górną część środnika 7 stanowi dwustronnie wygięta w kształcie zbliżonym do litery Z blacha 9, której górna krawędź jest połączona z obniżoną częścią 10 górnej półki 8. Obniżona część 10 jest wykonana z odpowiednio wyprofilowanego pasa blachy i umieszczonego tak aby górna płaszczyzna ślizgu 11 zamontowanego na tej części 10 znajdowała się na określonej wysokości ponad górną półką 8 podłużnicy 5. Do wewnętrznej krawędzi obniżonej części 10 górnej półki 8 jest przymocowana pionowa ścianka 12, której górna krawędź jest połączona z górną blachą 13 belki skrętowej. Końce ścianek belki skrętowej są połączone z elementami podłużnicy 5, środnikiem 7, wygiętą blachą 9, obniżoną częścią 10 górnej półki 8 oraz pionową ścianką 12. Obniżona część 10 jest podparta wspornikami 15 przymocowanymi do pionowego środnika 7 i blachy 9. Obniżona część 10 stanowi podparcie znanego ślizgu 11, którego podstawa 16 jest przymocowana śrubami 17. Na czopach 18 podstawy 16 są osadzone sprężyny 19 posiadające na górnych końcach czopy 20 korpusu 21, wyposażonego w nakładkę 22 wykonaną z materiału o małym współczynniku tarcia, współpracującą z płytką ślizgową nadwozia wagonu. Ugięcie sprężyn 19 jest równe luzowi między zamocowanymi na śrubach 17 odbijakami 23 a czopami 20. Podstawa 16 jest zabezpieczona przed przesuwaniem się za pomocą sworznia 24, którego dolny koniec jest osadzony suwliwie w otworze obniżonej części 10,

4 natomiast górna część sworznia 24 jest zamocowana nierozłącznie w otworze podstawy 16. Górna część sworznia 24 przechodzi w trzpień 25 umieszczony z dużym luzem w środkowym otworze korpusu 21 oraz w komorze 26 znajdującej się nad tym otworem. Trzpień 23 jest pionowym prowadnikiem korpusu 21, a znaczny luz umożliwia swobodne pochylanie się korpusu 21 i nakładki 22, zwłaszcza podczas jazdy na zakrętach. Podstawa 16 ma ścianki 27, na których znajdują się utwardzone ślizgowe płytki 28 współpracujące z wypukłymi płytkami 29 umieszczonymi na ściankach korpusu 21.

5 Fig. 2 Fig. 3

6 Fig. 1 Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 50 egz Cena 2,00 zł.