Aby zostać członkiem Rady Nadzorczej trzeba. Aby wejść do Rady spółki Skarbu Państwa trzeba zdać egzamin ALERT RADY NADZORCZEJ.

Transkrypt

1 ALERT RADY NADZORCZEJ Nr 5/2015 Aby wejść do Rady spółki Skarbu Państwa trzeba zdać egzamin Członkiem Rady Nadzorczej w spółkach Skarbu Państwa może zostać tylko osoba, która zdała specjalny, ministerialny egzamin sprawdzający jej wiedzę oraz predyspozycje do sprawowania takiej funkcji. Aby zostać członkiem Rady Nadzorczej trzeba wygrać nabór. Dużo trudniej jest, gdy chcemy dołączyć do elitarnego klubu członków Rady w spółkach państwowych. przypadku spółek Skarbu Państwa, by do niego przystąpić, trzeba najpierw zdać państwowy egzamin dla kandydatów na członków Rad Nadzorczych spółek z udziałem Skarbu Państwa. Taki egzamin obejmuje m.in. wiedzę z zakresu: roli państwa w gospodarce, zasad działalności przedsiębiorstw, pomocy publicznej dla przedsiębiorstw, zasad działania rynku kapitałowego, prawa cywilnego i prawa handlowego (prawa spółek), komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw, związków zawodowych, ładu korporacyjnego, prawa upadłościowego i naprawczego, marketingu, metod wyceny przedsiębiorstwa, rachunkowości, restrukturyzacji. Sam egzamin przeprowadza komisja powołana przez ministra Skarbu Państwa. Składa się on z dwóch części. Pisemnej z testem wielokrotnego wyboru (trzeba w ciągu 150 minut odpowiedzieć na 150 pytań testowych, warunkiem dopuszczenia do dalszej części egzaminu jest poprawna odpowiedź na 100 z nich) oraz ustnej, na której sprawdzana jest wiedza i predyspozycje kandydata. Pytania zadawane są bezpośrednio przez członków komisji. Opłata za egzamin to 850 zł.

2 Nie wystarczy, gdy Rada buduje jedynie prestiż spółki Dobór członków Rady Nadzorczej w spółce może być spowodowany chęcią nadania jej bardziej prestiżowego charakteru. Nie powinno to być jednak jedyne kryterium doboru osób do składu Rady. pewnych sytuacjach Rady Nadzorcze mogą pełnić rolę czynnika budującego prestiż spółki. Tak rola Rady może być szczególnie ważna w spółkach o stosunkowo krótkiej historii, których pozycja rynkowa nie jest jeszcze dostatecznie ugruntowana. takim przypadku członkostwo w Radzie Nadzorczej osób cieszących się zaufaniem w kręgach gospodarczych czy też powszechnie znanych, uwiarygadnia spółkę wobec kontrahentów oraz klientów. Kłopot w tym, że sprowadzenie roli członków Rady wyłącznie do funkcji reprezentacyjnej jest mało efektywne. Dlatego należy dążyć, aby dobór takich osób do Rady opierał się nie tylko na kluczu prestiżowego znaczenia dla spółki, ale także na kluczu kompetencyjnym. Znane osoby powinny poza znanym i szanowanym nazwiskiem wnieść do spółki także umiejętności i doświadczenie, które jest przydatne z punktu widzenia nadzoru, jakim Rada powinna otoczyć spółkę, a szczególnie jej zarząd. innym wypadku należy liczyć się z tym, że Rada będzie co prawda prestiżowa, ale mało efektywna w sprawowaniu swych funkcji kontrolnych.

3 spółce z o.o. rolę Rady może przejąć wspólnik Zarząd może ograniczyć uprawnienia wspólnika tylko wtedy, gdy zachodzi uzasadniona obawa, że wykorzysta on uzyskane informacje wbrew interesom spółki. spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością każdy wspólnik może w dowolnym czasie przeglądać księgi i dokumenty spółki, bilans, a także żądać wyjaśnień od Zarządu. Zarząd ma jednak prawo odmówić mu prawa korzystania z tych uprawnień, jeżeli istnieje uzasadniona obawa, że wspólnik wykorzysta uzyskane informacje w sposób sprzeczny z interesem spółki. Co prawda przepisy nie precyzują, jakie sytuacje dają podstawę do uznania, że zachodzi uzasadniona obawa użycia uzyskanych informacji niezgodnie z interesami spółki, jednak sporo potrzebnych wskazówek interpretacyjnych znajdziemy w orzecznictwie sądowym. Od takiej ograniczającej jego prawa decyzji Zarządu wspólnik może się odwołać. Rozstrzyga wówczas uchwała wspólników lub ostatecznie sąd rejestrowy. spółce z ograniczoną odpowiedzialnością wspólnik w dużej mierze pełni zatem rolę zbliżoną do funkcji Rady Nadzorczej. Nie może jedynie brać bezpośredniego udziału w zarządzaniu spółką. Te kontrolne uprawnienia wspólnika mogą zostać wyłączone (ograniczone) przez ustanowienie Rady Nadzorczej. ówczas to ona sprawuje bieżący nadzór nad spółką i Zarządem, wchodząc w tym zakresie w opisaną wcześniej rolę wspólnika. arto przy tym pamiętać, że ustanowienie Rady Nadzorczej jest obowiązkowe tylko w dużych, spełniających ustawowe warunki spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością.

4 gminnych spółkach musi działać Rada Nadzorcza spółkach z udziałem samorządu Rada Nadzorcza jest obowiązkowa nawet wtedy gdy jej utworzenia nie wymaga kodeks spółek handlowych. przypadku spółek z udziałem jednostek samorządu terytorialnego kluczowe znaczenie mają przepisy ustawy o gospodarce komunalnej. ynika z niej, że w spółkach z udziałem jednostek samorząd terytorialnego działa Rada Nadzorcza. Oznacza to bezwzględny obowiązek powoływania takich Rad, niezależnie od tego, czy udział samorządu w spółce jest udziałem większościowym, czy też mniejszościowym. Przepis ten ma oczywiście znaczenie przede wszystkim dla spółek z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółek komandytowo-akcyjnych, w których zgodnie z przepisami kodeksu spółek handlowych Rady Nadzorcze nie zawsze są obowiązkowe. przypadku spółek akcyjnych Rada Nadzorcza jest obowiązkowa już na podstawie przepisów kodeksowych. ogóle nie można natomiast powołać Rady w spółce komandytowej. Z uwagi na to, że inne przepisy tego nie określają, torada Nadzorcza w spółkach z udziałem jednostek samorządu terytorialnego powoływana jest w trybie, składzie i na zasadach określonych w kodeksie spółek handlowych. Co jednak istotne, osoby powoływane są do składu Rady z grona kandydatów legitymujących się dokładnie takim samym egzaminem, jak w przypadku spółek Skarbu Państwa. BDO to międzynarodowa sieć niezależnych firm audytorsko-doradczych, których współpraca koordynowana jest z centralnego biura w Brukseli. Początki BDO sięgają 1963 roku. Polsce BDO działa od 1991 roku. Mamy 5 biur, w: arszawie, Krakowie, Poznaniu, rocławiu, Katowicach. BDO zajęło 1 miejsce w IX Rankingu Firm Doradztwa Podatkowego 2014 r. Dziennika Gazeta Prawna, 5 miejsce w Rankingu Najlepszych Firm Audytorskich 2014 r. Rzeczpospolita. Od 2004 roku jesteśmy członkiem najwyższej kategorii A PCAOB Public Company Accounting Oversight Board organizacji zrzeszającej firmy audytorskie obsługujące podmioty notowane w USA. BDO arszawa, ul. Postępu 12, arszawa; tel.: , fax: , office@bdo.pl

5 Członek może zrezygnować ze swojej roli w każdym czasie Adresatem rezygnacji składanej przez członka Rady Nadzorczej jest spółka, zaś odbierającym ją Zarząd. Jeżeli jednak organem umocowanym do odbioru takich oświadczeń w imieniu spółki jest prokurent, to do niego powinna trafić rezygnacja. ANDRE HELIN Prezes BDO Złożenie rezygnacji z pełnienia funkcji członka Rady Nadzorczej ma charakter jednostronnego oświadczenia woli. Oznacza to, że nikt nie musi wyrażać zgody na taką rezygnację, czy też jej akceptować. Ma to daleko idące konsekwencje. Przede wszystkim, jako taka, rezygnacja ta podlega przepisom kodeksu cywilnego o oświadczeniach woli, a zatem może być np. cofnięta lub nieważna z powodu działania składającego pod wpływem błędu. Sama procedura wygląda dokładnie tak, jak w przypadku członków Zarządu. Co istotne, członek Rady Nadzorczej może złożyć rezygnację w każdym czasie, o ile sprawuje swoją funkcję nieodpłatnie. Jeśli funkcję sprawuje odpłatnie powinien rezygnację składać jedynie z ważnych powodów, by nie narażać się na odpowiedzialność za szkodę wynikłą z tego, że powody takiej rezygnacji nie były dostatecznie ważne. Przepisy nie mówią jednak co może stanowić taki ważny powód. Trudno też wskazać sytuację, w której z powodu rezygnacji członka Rady Nadzorczej spółka mogłaby ponieść wymierną szkodę, chociaż sytuacje takie są oczywiście możliwe (np. szkody spowodowane utratą wiarygodności spółki). Zachęcamy członków Rad Nadzorczych do przysyłania do nas pytań: rada.nadzorcza@bdo.pl Odpowiemy na każde pytanie.