PÓŁROCZNIK. Szkoła Zawód Praca. nr 13

Transkrypt

1 Szkoła Zawód Praca

2

3 PÓŁROCZNIK Szkoła Zawód Praca nr 13 Bydgoszcz 2017

4 Szkoła Zawód Praca nr 13/2017 Redaktor Naczelny Ryszard Gerlach Sekretarz Redakcji Renata Tomaszewska-Lipiec Członkowie Rady Redakcyjnej Tadeusz Aleksander (Wszechnica Polska Szkoła Wyższa w Warszawie) Augustyn Bańka (SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny w Katowicach) Waldemar Furmanek (Uniwersytet Rzeszowski) Stefan M. Kwiatkowski (Akademia Pedagogiki Spe cjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie) Walentyna Łozowiecka (Państwowa Akademia Nauk Pedagogicznych Ukrainy) Bernd Meier (Universität Potsdam/Niemcy) Krasimir Spirov (Technical University, Sofia/Bułgaria) John Ward (IRTS Ile-de-France Montrouge/Neuilly-sur-Marne Fondation ITSRS, Institut Régional de Travail Social/Francja) Zygmunt Wiatrowski (Kujawska Szkoła Wyższa we Włocławku) Redaktorzy tematyczni Elżbieta Kasprzak (Uniwersytet Kazimierza Wielkie go w Bydgoszczy) psychologia pracy Adam Solak (Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie) filo zofia pracy Jerzy Stochmiałek (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie) andragogika Janusz Sztumski (Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa im. Wojciecha Korfantego w Katowi cach) socjologia pracy Renata Tomaszewska-Lipiec (Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy) Joanna Wierzejska (Uniwersytet Marii Curie- -Skłodowskiej w Lublinie) peda gogika pracy, rynek pracy Zdzisław Wołk (Uniwersytet Zielonogórski) poradoznawstwo, zawodoznawstwo Redaktorzy językowi Aleksandra Pawlicka język angielski Elżbieta Komsta język rosyjski Włodzimierz Kucharek język niemiecki Redaktor statystyczny Barbara Ciżkowicz Adres Redakcji ul. Chodkiewicza Bydgoszcz Uniwersytet Kazimierza Wielkiego Wydział Pedagogiki i Psychologii Instytut Pedagogiki Katedra Pedagogiki Pracy i Andragogiki Komitet Redakcyjny Jarosław Burczyk (przewodniczący) Zygmunt Babiński Grzegorz Domek Grzegorz Kłosowski Bernard Mendlik Piotr Siuda Małgorzata Święcicka Ewa Zwolińska Ireneusz Skowron (sekretarz) Przygotowanie do druku PM LOGO Copyright by Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego Bydgoszcz 2017 Utwór w całości ani we fragmentach nie może być powielany i rozpowszechniany bez pisemnej zgody posiadacza praw autorskich ISSN Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego (Członek Polskiej Izby Książki) Bydgoszcz, ul. Ogińskiego 16 tel wydaw@ukw.edu.plhttp:// Rozpowszechnianie , jarno@ukw.edu.pl Poz Ark. wyd. 10,6

5 Spis treści Od Redakcji Artykuły i rozprawy Wojciech Walat, Podręcznik szkolny dla edukacji ogólnej i zawodowej Fabian Andruszkiewicz, Danuta Kulik-Grzybek, Kompetencje warunkujące funkcjonowanie na współczesnym rynku pracy Jolanta Jarocka-Piesik, Nauczyciel w warunkach współczesnych zmian społecznych Gabriela Chorab, Nauczyciel w paradygmacie konstruktywistycznym Włodzimierz Olszewski, Wybrane przemiany społeczne w ponowoczesnym świecie implikacje dla edukacji i stylu życia seniorów Raporty z badań Agnieszka Hłobił, Źródła wsparcia społecznego ucznia zdolnego i jego rodziny na terenie szkoły Grzegorz Sanecki, Postrzeganie stresogenności pracy zawodowej przez studentów pedagogiki i nauczycieli Elżbieta Sałata, Innowacyjny nauczyciel w zmieniającej się rzeczywistości szkolnej Eunika Baron-Polańczyk, Aneta Klementowska, Poradnictwo zawodowe w województwie lubuskim z perspektywy pracowników wybranych instytucji projekt realizowany w ramach Partnerstwa lokalnego na rzecz poradnictwa zawodowego Katarzyna Sławińska, Comparative analysis of professional competencies of VET trainers in the construction sector in Poland, France and Romania David Imber, David Booth, Employment councelling: what works for disadvantaged people Recenzje Recenzja książki pod redakcją Ewy Solarczyk-Ambrozik Lifelong Learning for labour market needs, Poznań 2016 Magdalena Barańska, Anna Wawrzonek

6 Spis tresci Sprawozdania i informacje Ogólnopolska konferencja naukowa Społeczne aspekty funkcjonowania człowieka w środowisku pracy, Ciechocinek r. Renata Tomaszewska-Lipiec V Konferencja Naukowa z cyklu EDUKACJA I PRACA: Przedsiębiorczość społeczna. Przedsiębiorstwo społeczne, Warszawa r. Barbara Kowalczyk Zapowiedź IV Poznańskiego Forum Lifelong Learning Uniwersytet wobec nowych wyzwań od University LLL do LLL Universty, Poznań r. Magdalena Barańska Zapowiedź IV Międzynarodowego Kongresu Profesjologicznego Profesjologia i ergonomia w kontekście nauk o pracy, PROFERG 2017, Człowiek i przestrzeń pracy w kontekście nauk o pracy, Zielona Góra r. Bogusław Pietrulewicz Zapowiedź VII Naukowego Forum Polsko-Ukraińskiego/Ukraińsko-Polskiego Edukacja dla przyszłości, Bydgoszcz r. Ryszard Gerlach Table of contents

7 Od Redakcji Tytuł naszego czasopisma pozwala uznać, że problematyka w nim omawiana jest stosunkowo szeroka. Obejmuje zarówno problemy wchodzące w skład poszczególnych członów jego tytułu, jak i powiazań między nimi. Dotyczy ona zagadnień związanych z funkcjonowaniem współczesnej szkoły, głównie szkoły zawodowej, chociaż nie tylko. Przygotowanie do wyborów edukacyjno-zawodowych, kształtowanie kompetencji miękkich, rola pracy w procesie wychowania czy edukacja ogólnotechniczna to przykłady zagadnień, które mogą być i są zamieszczane w czasopiśmie. Prezentowane w nim są także tematy z zakresu zawodoznawstwa oraz funkcjonowania człowieka na rynku pracy. Jako interesujące i warte publikacji uznać należy również problemy z zakresu pedeutologii, szczególnie dotyczące nauczyciela pracującego w szeroko rozumianej edukacji zawodowej. W kolejnym, trzynastym już, numerze półrocznika Szkoła Zawód Praca zamieszczono zagadnienia wpisujące się w powyższe obszary tematyczne. Tradycyjnie podzielono cały materiał na artykuły i rozprawy oraz raporty z badań. Analizy teoretyczne oraz prezentowane wyniki badań wzbogacają: recenzja publikacji angielskojęzycznej, a także sprawozdania i informacje na temat konferencji i seminariów naukowych, które odbyły się, oraz zapowiedzi tych, które się odbędą. Pragniemy nadmienić, iż wszystkie informacje dotyczące czasopisma oraz publikacje w wersjach pełnych lub ich opisy bibliograficzne znajdują się na stronie: Repozytorium UKW, Polskiej Bibliografii Naukowej, polskiej bazy cytowań POL-index, a także w bazie naukowych i branżowych czasopism elektronicznych ARIANTA. Lata 2015 i 2016 zakończyliśmy indeksacją w takich bazach, jak: Index Copernicus International (Wskaźnik Index Copernicus Value (ICV) 2015: 53.51) oraz THE EUROPEAN REFERENCE INDEX FOR THE HUMANITIES AND THE SOCIAL SCIENCES (ERIH Plus). Półrocznik Szkoła Zawód Praca konsekwentnie buduje swoją pozycję wśród czasopism naukowych, dlatego zapraszamy wszystkich zainteresowanych do czytania i publikowania. Szczegółowe informacje na temat czasopisma są dostępne na stronie: Ryszard Gerlach 7

8

9 SPRAWOZDANIA, INFORMACJE

10

11 Zapowiedź VII Naukowego Forum Polsko-Ukraińskiego/Ukraińsko-Polskiego Edukacja dla przyszłości, Bydgoszcz r. Rodząca się cywilizacja oparta jest na szczególnym zasobie, jakim jest wiedza, z kolei głównym, chociaż nie jedynym mechanizmem tworzącym społeczeństwo wiedzy jest edukacja. Wiedza nagromadzona w przeszłości, a także w świadomości społecznej, musi być stale wzbogacana i modernizowana, dlatego w cywilizacji wiedzy edukacja musi zostać oparta na idei uczenia się przez całe życie i budowania kompetencji potrzebnych do jej rzeczywistej implementacji. Komitet Prognoz Polska 2000 Plus przy Polskiej Akademii Nauk w raporcie Polska 2050 wskazuje, iż nowoczesny system edukacji jest jedną z głównych ścieżek prowadzących do zmniejszenia dystansu cywilizacyjnego w stosunku do rozwiniętych państw Unii Europejskiej. Dotyczy to zarówno Polski, jak i Ukrainy. Edukacja uznawana jest za ważny element społeczeństwa wiedzy, w którym zakładając wydłużenie średniej wieku życia, w tym wieku produkcyjnego, uczenie się towarzyszyć będzie biografiom ludzkim jako stały ich element. Dotyczy to zarówno edukacji dzieci i młodzieży, jak i edukacji osób dorosłych będących w okresie aktywności zawodowej, a także w tzw. trzecim wieku. Dotyczy to edukacji szkolnej, ale też pozaszkolnej, ogólnej i zawodowej, realizowanej w specjalnie do tego celu powołanych instytucjach, ale także w sposób samodzielny. Zagadnienie EDUKACJI DLA PRZYSZŁOŚCI powinno być zatem rozpatrywane w wielu perspektywach i kontekstach. Kontynuując tradycję Forum Polsko-Ukraińskiego/Ukraińsko-Polskiego, które odbywa się cyklicznie co dwa lata, raz w Polsce, raz na Ukrainie, oraz mając na uwadze funkcje edukacji oraz jej rolę zarówno dla społeczeństwa jako całości, jak i dla poszczególnych jednostek, Katedra Pedagogiki Pracy i Andragogiki Wydziału Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy pod patronatem J.M. Rektora UKW oraz Komitetu Nauk Pedagogicznych Polskiej Akademii Nauk podjęła się organizacji VII Naukowego Forum Polsko- -Ukraińskiego/Ukraińsko-Polskiego, pragnąc poddać pod namysł teoretyczny następujące obszary tematyczne: 1. Czynniki wpływające na edukację, w tym szczególnie: procesy demograficzne, starzenie się społeczeństwa oraz niedobór siły roboczej; rozwój 173

12 SPRAWOZDANIA, INFORMACJE technologii informacyjno-komunikacyjnych; finansowanie i reformowa - nie edukacji; potrzeby globalnego rynku pracy; rozwój kultury prefiguratywnej. 2. Preferencje i potrzeby edukacyjne społeczeństwa, w tym m.in.: indywidualizacja i personalizacja edukacji; kształcenie, dokształcanie i doskonalenie nauczycieli dla przyszłości; szkoła jako organizacja ucząca się i wspólnota uczących się podmiotów; doradztwo edukacyjno-zawodowe we wspieraniu ucznia, studenta, pracownika; edukacja na odległość; aktywność edukacyjna ludzi dorosłych; uczenie się jako kluczowa kompetencja XXI wieku; nowe formy i metody edukacji; dylematy współczesnych pedagogów. 3. (R)ewolucja edukacji: rozwój społeczeństwa wiedzy i gospodarki opartej na wiedzy, rozwój społeczeństwa uczącego się; kierunki zmian w obszarze edukacji formalnej, pozaformalnej i nieformalnej; analfabetyzm informacyjny, zjawisko przedwczesnego kończenia nauki, pokolenie Neet ; przeciwdziałanie marginalizacji i wykluczeniu społecznemu. 4. Przyszłość edukacji: przewidywane scenariusze, trendy, wyzwania; poszukiwanie nowej wizji. Powyższa problematyka pozostaje otwarta z nadzieją, że Uczestnicy znacznie ją wzbogacą zgodnie z ich zainteresowaniami naukowymi. Dzień 18 września goście z Ukrainy spędzą w Warszawie pod opieką pracowników Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej, realizując przygotowany oddzielny program pobytu. Przyjazd do Bydgoszczy nastąpi w dniu 19 września. Podczas spotkania na Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego (w dniach r.) przewidujemy obrady plenarne i pracę w zespołach problemowych. Przygotowane przez Uczestników referaty i komunikaty, które zostaną opublikowane w monografii redakcyjnej i/lub czasopiśmie naukowym Szkoła Zawód Praca, stanowić będą podstawę do dyskusji, na którą planujemy poświęcić najwięcej czasu. Serdecznie zapraszamy do udziału w tym międzynarodowym wydarzeniu naukowym. Ryszard Gerlach Katedra Pedagogiki Pracy i Andragogiki Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

13 Table of contents From the editor Articles and dissertations Wojciech Walat, School textbook for general and vocational education Fabian Andruszkiewicz, Danuta Kulik-Grzybek, Professional skills determining the functioning in the contemporary labour market Jolanta Jarocka-Piesik, The teacher s role in the contemporary social changes.. 35 Gabriela Chorab, Teacher and the paradigm of constructivism Włodzimierz Olszewski, Selected social changes in the post-modern world implications for seniors education and lifestyle Research Reports Agnieszka Hłobił, Sources of social support in school for talented student and their family Grzegorz Sanecki, Perceiving the level of stress in professional work by students of pedagogy and teachers Elżbieta Sałata, An innovative teacher in the changing school reality Eunika Baron-Polańczyk, Aneta Klementowska, Vocational guidance in Lubuskie voivodeship from the perspective of employees of selected institutions the project implemented in the framework of the local Partnership for vocational guidance Katarzyna Sławińska, Comparative analysis of professional competencies of VET trainers in the construction sector in Poland, France and Romania David Imber, David Booth, Employment councelling: what works for disadvantaged people Reviews Review of Ewa Solarczyk-Ambrozik (Ed.) book: Lifelong Learning for labour market needs, Poznań 2016 Magdalena Barańska, Anna Wawrzonek

14 Table of contents Reports and information International scientific conference Social aspect of human functioning in work environment, Ciechocinek th September 2016 Renata Tomaszewska-Lipiec th scientific conference EDUCATION AND WORK: Social entrepreneurship. Social enterprise, Warszawa 28 th October 2016 Barbara Kowalczyk The announcement about the 4th Poznań Lifelong Learning Forum Universities in the face of new challenges: from University LLL to LLL University, Poznań 5 th April The announcement about the 4 th International Professiology Congress: Professiology and ergonomics in the context of labour sciences, PROFERG 2017 Humans and work environments in the context of labour sciences, Zielona Góra th June 2017 Bogusław Pietrulewicz The announcement about the 7 th Polish-Ukrainian/Ukrainian-Polish Scientific Education for the future, Bydgoszcz st September 2017 Ryszard Gerlach