PÓŁROCZNIK. Szkoła Zawód Praca. nr 9

Transkrypt

1 Szkoła Zawód Praca

2

3 PÓŁROCZNIK Szkoła Zawód Praca nr 9 Bydgoszcz 2015

4 Szkoła Zawód Praca nr 9/2015 Redaktor Naczelny Ryszard Gerlach Sekretarz Redakcji Renata Tomaszewska-Lipiec Członkowie Rady Redakcyjnej Tadeusz Aleksander Augustyn Bańka Waldemar Furmanek Marek Gawrysiak Stefan M. Kwiatkowski Walentyna Łozowiecka Bernd Meier Krasimir Spirov Zygmunt Wiatrowski Bożena Wojtasik Redaktorzy tematyczni: Elżbieta Kasprzak (psychologia pracy) Adam Solak (filozofia pracy) Jerzy Stochmiałek (andragogika) Janusz Sztumski (socjologia pracy) Renata Tomaszewska-Lipiec (pedagogika pracy, rynek pracy) Zdzisław Wołk (poradoznawstwo, zawodoznawstwo) Redaktor statystyczny: Barbara Ciżkowicz Redaktorzy językowi: Dominika Goltz-Wasiucionek (język angielski) Elżbieta Komsta (język rosyjski) Włodzimierz Kucharek (język niemiecki) Adres Redakcji ul. Chodkiewicza Bydgoszcz Uniwersytet Kazimierza Wielkiego Wydział Pedagogiki i Psychologii Instytut Pedagogiki Katedra Pedagogiki Pracy i Andragogiki Komitet Redakcyjny Sławomir Kaczmarek (przewodniczący) Zygmunt Babiński Katarzyna Domańska Grzegorz Kłosowski Andrzej Prószyński Marlena Winnicka Jacek Woźny Ewa Zwolińska Grażyna Jarzyna (sekretarz) Przygotowanie do druku Aleksandra Szymańska / Poligrafia UKW Copyright by Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego Bydgoszcz 2015 Utwór w całości ani we fragmentach nie może być powielany i rozpowszechniany bez pisemnej zgody posiadacza praw autorskich ISSN Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego (Członek Polskiej Izby Książki) Bydgoszcz, ul. Ogińskiego 16 tel./fax , , wydaw@ukw.edu.pl Rozpowszechnianie , jarno@ukw.edu.pl Poz Ark. wyd. 8

5 Spis treści Od Redakcji... 7 Artykuły i rozprawy Krzysztof Jakubiak, Praca jako postawa twórcza obywatela w polskiej myśli filozoficznej i pedagogicznej czasów nowożytnych Czesław Plewka, Szkoła jako agora dla młodego pokolenia współczesnej cywilizacji Tadeusz Aleksander, Studia podyplomowe ukoronowaniem współczesnej edukacji dorosłych Raporty z badań Kazimierz Wenta, Wyższe wykształcenie w warunkach degradacji zawodowej na rynku pracy Agnieszka Hłobił, Synergia aktywności nauczyciela i uczniów w procesie przyswajania wiedzy i umiejętności w kontekście nowych wyzwań w kształceniu nauczycieli Izabela Paprocka, Mateusz Terlecki, Kompetencje twarde czy miękkie? Analiza ofert pracy pod kątem pożądanych przez pracodawców kompetencji zawodowych Krzysztof Kraszkiewicz, Mateusz Bogdziński, Wiedza i postawy menedżerów wobec psychologów pracujących w środowisku biznesowym Diana Chwedorczuk, Katarzyna Góralska, Patrycja Michalska, Psycholog biznesu w percepcji menedżerów średniego szczebla

6 Spis treści Recenzje Recenzja książki pod redakcją naukową Renaty Tomaszewskiej-Lipiec Relacje praca życie pozazawodowe drogą do zrównoważonego rozwoju jednostki, Bydgoszcz 2014 Zdzisław Wołk Recenzja książki Czesława Plewki Kierowanie własnym rozwojem zawodowym. Studium teoretyczne i egzemplifikacje praktyczne, Koszalin 2015 Marta Dobrzyniak Sprawozdania i informacje Ogólnopolska konferencja naukowa Relacje praca życie pozazawodowe drogą do zrównoważonego rozwoju jednostki, Bydgoszcz, Łukasz Brzeziński Międzynarodowa konferencja naukowa Przygotowanie studentów do wejścia na rynek pracy w kontekście oczekiwań pracodawców, Poznań, Magdalena Barańska, Monika Bartkowiak III Międzynarodowy Kongres Profesjologiczny Profesjologia i ergonomia w kontekście nauk o pracy PROFERG 2015, Zielona Góra, Eunika Baron-Polańczyk, Aneta Klementowska th International Scientific Forum ISF 2015 Education, climate change and economic development, United Kingdom, Oxford, Renata Tomaszewska-Lipiec Table of contents

7 Międzynarodowa konferencja naukowa Przygotowanie studentów Międzynarodowa konferencja naukowa Przygotowanie studentów do wejścia na rynek pracy w kontekście oczekiwań pracodawców, Poznań, W dniu 10 czerwca 2015 roku w Sali Posiedzeń Rady Wydziału Studiów Edukacyjnych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu odbyła się Międzynarodowa Konferencja Naukowa pt. Przygotowanie studentów do wejścia na rynek pracy w kontekście oczekiwań pracodawców. Konferencja objęta była patronatem Dziekana Wydziału Studiów Edukacyjnych UAM prof. zw. dr. hab. Zbyszka Melosika, a zorganizowana została przez Zakład Kształcenia Ustawicznego i Doradztwa Zawodowego działającego na Wydziale Studiów Edukacyjnych UAM. Głównym celem konferencji była refleksja teoretyczna oraz wymiana doświadczeń w zakresie badań i dobrych praktyk stosowanych w różnych ośrodkach akademickich oraz instytucjach edukacyjno-zawodowych. Intencją Organizatorów było stworzenie warunków do zaprezentowania uczelnianych systemów wsparcia studentów i absolwentów budowanych na podstawie współpracy między sektorem edukacji a rynkiem pracy. Konferencja dotyczyła problematyki związanej z wymaganiami pracodawców oraz roli uczelni wyższych w procesie przygotowania studentów do efektywnego wkraczania i funkcjonowania na rynku pracy. Obszary tematyczne związane były także z aktywnością studentów w procesie projektowania kariery zawodowej, doradztwa zawodowego i personalnego, pedagogiki pracy, kapitału ludzkiego w organizacji oraz funkcjonowania pokolenia X, Y, Z na rynku pracy. Spotkanie zgromadziło kilkudziesięciu uczestników, przedstawicieli środowiska akademickiego z Polski i z zagranicy oraz pracodawców. Konferencja została podzielona na dwie części. W części plenarnej zaprezentowane zostały wystąpienia przedstawicieli środowiska akademickiego oraz odbyła się debata praktyków, pracodawców, interesariuszy współpracujących z Zakładem Kształcenia Ustawicznego i Doradztwa Zawodowego. Część drugą konferencji budo- 139

8 SPRAWOZDANIA I INFORMACJE wały cztery sekcje tematyczne, zatytułowane następująco: Rynek pracy, Student, Uniwersytet absolwent oraz Pracodawca a orientacje zawodowe studentów. Gości przywitała prof. zw. dr hab. Ewa Solarczyk-Ambrozik, podkreślając aktualność oraz wagę podejmowanej tematyki. Zwróciła uwagę na duże znaczenie organizacji konferencji skupiającej wokół siebie jednocześnie środowisko akademickie i pracodawców, gdyż umożliwia to podjęcie autentycznego dialogu oraz budowanie partnerstwa i poszerzanie zakresów współdziałania. Przybliżyła również kluczowe sukcesy odnoszące się do przebiegu dotychczasowej współpracy Zakładu Kształcenia Ustawicznego i Doradztwa Zawodowego z lokalnymi pracodawcami, dziękując im tym samym za wykazywaną otwartość i zaangażowanie. Następnie konferencję otworzył Dziekan WSE UAM prof. zw. dr hab. Zbyszko Melosik, który zwrócił uwagę na potrzebę planowania kariery zawodowej w kontekście dynamicznie zmieniającej się i niejednoznacznej rzeczywistości, zwłaszcza przez osoby młode, kończące edukację i wkraczające na rynek z małym doświadczeniem zawodowym. Pan Dziekan podkreślił również aktualność i wagę podejmowanej tematyki, zwłaszcza w odniesieniu do roli uczelni, która przygotowuje absolwentów do wchodzenia nie tylko w role zawodowe, ale także społeczne i rodzinne, jako samodzielne, świadome jednostki, zdolne do pogłębionej refleksyjności i odpowiedzialności za podjęte decyzje. W pierwszej części plenarnej moderowanej przez dr Monikę Bartkowiak prelegenci skupili się na tematyce związanej z kategoriami szans i możliwościami planowania kariery w kontekście teorii rozwoju zawodowego oraz praktyki poradniczej. Dokonano także próby analizy oczekiwań pracodawców względem absolwentów uczelni wyższych, opierając się na analizie przeprowadzonych wywiadów i doświadczeń przedsiębiorców. Podkreślano kwestie wielogeneracyjnego środowiska zawodowego, wskazując na cechy pracowników i postawy wobec pracy pokolenia X, Y, Z. W tym obszarze zwrócono szczególną uwagę na cechy pokolenia Z przejawiające się w postawach roszczeniowych, narcystycznych, nastawionych na realizowanie własnych celów oraz dobre, jakościowe konsumowanie czasu wolnego. Zarysowano profil nowego typu pracownika skupionego na sobie, silnie zindywidualizowanego, który wyznaczać będzie nowe trendy w zakresie planowania i realizacji kariery zawodowej. W końcowej części obrad plenarnych zaprezentowano wyniki analizy losów absolwentów Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, w których wyraźnie zarysowano tendencję do odraczania momentu zakładania rodziny, pozostawanie w związkach nieformalnych, wydłużanie czasu na zdobywanie doświadczenia i odpowiedniej pozycji zawodowej oraz nadal stosunkowo niskiej mobilności zawodowej. Część druga obrad planarnych moderowana była przez dr Magdalenę Barańską i oscylowała wokół tematów związanych z sytuacją studentów i absolwentów na rynku pracy. Prelegenci skupiali się na obszarach związanych z kształ- 140

9 Międzynarodowa konferencja naukowa Przygotowanie studentów towaniem postaw przedsiębiorczych wśród studentów w kontekście nie tylko efektywnego wchodzenia na rynek pracy, ale przygotowania do funkcjonowania w dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości. Zwrócono uwagę na rolę wykładowcy w procesie kształcenia młodego pokolenia oraz konieczność wprowadzenia zmian do programów nauczania na uczelniach wyższych. W tej części obrad podkreślono także znaczenie umiejętności związanych z kreowaniem swojego miejsca pracy, wykorzystywaniem nadarzających się pozytywnych okazji oraz inwestowania w rozwój zarówno zawodowy, jak i osobisty. Po zaprezentowanych referatach odbyła się dyskusja, w której brali udział głównie prelegenci sesji plenarnej, wymieniając wiedzę oraz spostrzeżenia dotyczące, zarysowanych podczas wystąpień, kluczowych zagadnień. Obrady planarne kończyła debata pracodawców pt. Młodzi na rynku pracy przyszłość wyzwania tendencje moderowana przez dr. Marcina Żółtaka, do udziału której zaproszono sześciu pracodawców realizujących już kilkuletnią, owocną współpracę z Zakładem Kształcenia Ustawicznego i Doradztwa Zawodowego Wydziału Studiów Edukacyjnych UAM. Sformułowanie ciekawych wniosków będących kompilacją refleksji z debaty pracodawców oraz dyskusji uczestników konferencji stanowiło swoiste zwieńczenie obrad plenarnych konferencji. W przerwie między częścią plenarną a obradami w sekcjach odbyła się prezentacja instytucji edukacyjno-doradczych, instytucji rynku pracy i agencji doradztwa personalnego. Wśród nich znalazły się m.in. Biuro Karier UAM, Powiatowy Urząd Pracy w Poznaniu, Fundacja Rozwoju Talentów, Virtus Centrum Wsparcia Aktywności i Rozwoju, Centrum Doradztwa Zawodowego dla Młodzieży, Wielkopolska Wojewódzka Komenda OHP, Centrum Edukacji i Pracy Młodzieży, Work Service, Poznańskie Centrum Edukacji Ustawicznej i Praktycznej. Wystawcy prezentowali zaproszonym gościom zakres działań, ofertę edukacyjno-doradczą, a także przedstawili propozycje praktyk dla studentów i absolwentów. Obrady w sekcjach odbywały się w czterech grupach tematycznych. W pierwszej sekcji tematycznej Rynek pracy moderowanej przez dr. Marcina Żółtaka podjęto się analizy kompetencji młodego doradcy zawodowego w pracy ze starszym klientem, zaprezentowano cyfrowe kompetencje absolwenta na współczesnym rynku pracy oraz przedstawiono tutoring jako skuteczną metodę kształtowania kompetencji cenionych na rynku. Prezentacje poparto wieloma przykładami z praktyki oraz podsumowano wymianą doświadczeń zawodowych. W drugiej sekcji tematycznej Student moderowanej przez dr Renatę Tomaszewską-Lipiec ukazano na wstępie dylematy studentów studiów humanistycznych odnoszące się do systemu edukacji i ryku pracy. Następnie zaprezentowano rolę przekonań w procesie planowania ścieżki zawodowej, a także postawy studentów wobec elastycznego zatrudnienia, często przez nich niedocenianego a mogące- 141

10 SPRAWOZDANIA I INFORMACJE go spełniać ważny element zdobywania doświadczenia zawodowego na rynku. Przedstawiona została również działalność Centrum Doradztwa Zawodowego dla Młodzieży w Poznaniu w kontekście planowania kariery edukacyjno-zawodowej. Migracyjne doświadczenia zawodowe studentów oraz dyskusja prelegentów stanowiły etap kończący obrady sekcji drugiej. W trzeciej sekcji tematycznej Uniwersytet absolwent moderowanej przez dr. Mariusza Przybyłę prelegenci skupili się na zagadnieniach dotyczących kształcenia uniwersyteckiego w dobie konsumeryzmu, badaniu przydatności zawodowej w szkołach oraz psychologicznych grach interpersonalnych absolwentów poszukujących pracy. Zaprezentowana została także działalność Biura Karier Politechniki Ormiańskiej w kontekście wspierania studentów do efektywnego wejścia na rynek pracy celem wymiany doświadczeń międzynarodowych. Obrady sekcji trzeciej zakończono wystąpieniem dotyczącym absolwentów szkół ponadgimnazjalnych i wyższych, poszukującym odpowiedzi na pytanie: Czy szkoła przygotowuje nas do życia w świecie, który nie istnieje?. Z kolei obrady w czwartej sekcji tematycznej Pracodawca a orientacje zawodowe studentów moderowanej przez dr Joannę Szłapińską oscylowały wokół problematyki cech pracowników pokolenia X, Y, Z, rekrutacji w przestrzeni wirtualnej, efektywnych sposobów testowania własnych pomysłów na biznes oraz generalnych orientacji zawodowych studentów. Obrady sekcji czwartej wieńczyło wystąpienie dotyczące szkoleń i rozwoju zawodowego w nowoczesnej, dużej organizacji podsumowane dyskusją prelegentów na temat tendencji zmian w obszarze możliwości i perspektyw zawodowych oferowanych przez współczesnych pracodawców. Konferencja zakończona została podsumowaniem i przedstawieniem tematyki oraz polemik podejmowanych w trakcie obrad sekcyjnych. W podsumowaniu konferencji, którego dokonała prof. zw. dr hab. Ewa Solarczyk-Ambrozik, podkreślona została wartość kapitału społecznego budowanego przez interesariuszy Uniwersytetu oraz ich wkładu w podnoszenie jakości kształcenia i efektywnego przygotowania studentów do wchodzenia na rynek pracy. Magdalena Barańska, Monika Bartkowiak Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu 142