Szkoła Zawód Praca nr 12/2016

Transkrypt

1 Szkoła Zawód Praca nr 12/2016 Redaktor Naczelny Ryszard Gerlach Sekretarz Redakcji Renata Tomaszewska-Lipiec Członkowie Rady Redakcyjnej Tadeusz Aleksander (Wszechnica Polska Szkoła Wyższa w Warszawie) Augustyn Bańka (SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny w Katowicach) Waldemar Furmanek (Uniwersytet Rzeszowski) Stefan M. Kwiatkowski (Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie) Walentyna Łozowiecka (Państwowa Akademia Nauk Pedagogicznych Ukrainy) Bernd Meier (Universität Potsdam/Niemcy) Krasimir Spirov (Technical University, Sofia/ Bułgaria) John Ward (IRTS Ile-de-France Montrouge/Neuillysur-Marne Fondation ITSRS, Institut Régional de Travail Social/Francja) Zygmunt Wiatrowski (Kujawska Szkoła Wyższa we Włocławku) Redaktorzy tematyczni Elżbieta Kasprzak (Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy) psychologia pracy Adam Solak (Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie) filozofia pracy Jerzy Stochmiałek (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie) andragogika Janusz Sztumski (Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa im. Wojciecha Korfantego w Katowicach) socjologia pracy Renata Tomaszewska-Lipiec (Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy), Joanna Wierzejska (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie) pedagogika pracy, rynek pracy Zdzisław Wołk (Uniwersytet Zielonogórski) poradoznawstwo, zawodoznawstwo Redaktorzy językowi Aleksandra Pawlicka język angielski Elżbieta Komsta język rosyjski Włodzimierz Kucharek język niemiecki Redaktor statystyczny Barbara Ciżkowicz Adres Redakcji ul. Chodkiewicza Bydgoszcz Uniwersytet Kazimierza Wielkiego Wydział Pedagogiki i Psychologii Instytut Pedagogiki Katedra Pedagogiki Pracy i Andragogiki Komitet Redakcyjny Sławomir Kaczmarek (przewodniczący) Zygmunt Babiński Katarzyna Domańska Grzegorz Kłosowski Andrzej Prószyński Marlena Winnicka Jacek Woźny Ewa Zwolińska Grażyna Jarzyna (sekretarz) Przygotowanie do druku Aleksandra Szymańska Copyright by Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego Bydgoszcz 2016 Utwór w całości ani we fragmentach nie może być powielany i rozpowszechniany bez pisemnej zgody posiadacza praw autorskich ISSN Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego (Członek Polskiej Izby Książki) Bydgoszcz, ul. Ogińskiego 16 tel./fax , wydaw@ukw.edu.pl, Rozpowszechnianie tel Poz Ark. wyd. 11,8

2 Spis treści Od Redakcji... 7 Artykuły i rozprawy Stefan M. Kwiatkowski, Rozwój kompetencji zawodowych w procesie pracy Czesław Plewka, Wspomaganie rozwoju zawodowego pracowników współczesnego rynku pracy Zygmunt Wiatrowski, Nowa rzeczywistość zakładu pracy i środowiska pracy w Polsce jej plusy i minusy Urszula Jeruszka, Endogeniczne uwarunkowania zarządzania zasobami ludzkimi w zakładzie pracy Beata Płaczkiewicz, Psychologiczne aspekty funkcjonowania człowieka w sytuacji pracy Marian Piekarski, Wybrane metody badania przydatności zawodowej pracownika Renata Tomaszewska-Lipiec, Równoważenie sfery osobistej i zawodowej jako postulowany element nowoczesnego środowiska pracy Ewa Stawicka, Innowacje społeczne w kontekście zarządzania kapitałem ludzkim w środowisku pracy Łukasz Brzeziński, Zarządzanie talentami w organizacji Marta Dobrzyniak, Coaching i mentoring jako formy wsparcia pracownika w środowisku pracy Ewa Krause, Macierzyństwo kobiet-naukowców o konflikcie roli rodzicielskiej i zawodowej Raporty z badań Anna Pluta, Przemiany w pracy współczesnych pracowników i ich konsekwencje

3 Spis treści Anna Pogorzelska, Zagadnienie kompetencji zawodowych w kontekście zachowań transgresyjnych informacja z badań Iwona Mandrzejewska-Smól, Edukacja jako forma wspierania rozwoju zawodowego osób u schyłku kariery zawodowej Recenzje Recenzja książki pod redakcją Renaty Tomaszewskiej-Lipiec Work personal life. Between harmony and disintegration, Kraków 2015 Ryszard Gerlach Sprawozdania i informacje IV Międzynarodowa Konferencja Naukowa Doradztwo zawodowe w procesie tranzycji z edukacji na rynek pracy, Nieznanice k. Częstochowy, r. Ewa Krause II Międzynarodowa Konferencja Naukowa Uniwersalizm pracy ludzkiej. Perspektywy rozwoju kariery zawodowej, Kraków, r. Renata Tomaszewska-Lipiec Table of contents

4 Od Redakcji W bieżącym numerze kontynuujemy prezentację teoretycznych zagadnień oraz autorskich wyników badań dotyczących problematyki Szkoły Zawodu Pracy. W przedkładanym Czytelnikom opracowaniu nr 12/2016 szczególną uwagę poświęciliśmy zagadnieniom wpisującym się w tematykę społecznych aspektów funkcjonowania człowieka w środowisku pracy. Działalność zawodowa odbywa się bowiem zawsze w określonych warunkach materialnych i społecznych, czyli zawsze w ustalonym środowisku pracy. Owo środowisko jest podstawową kategorią w naukach społecznych, która należy do pojęć wielowymiarowych, stąd też zgromadziliśmy liczną reprezentację artykułów oraz komunikatów badawczych przedstawicieli różnych dyscyplin i subdyscyplin naukowych. Tę wielowymiarowość i różnorodność oddają treści zawarte w Artykułach i rozprawach. Stefan M. Kwiatkowski w publikacji Rozwój kompetencji zawodowych w procesie pracy przedstawia interesującą i nowatorską koncepcję opisu etapów drogi zawodowej (rozwoju, stabilizacji i regresu) za pomocą stanu wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych pracowników. Czesław Plewka w pozycji Wspomaganie rozwoju zawodowego pracowników współczesnego rynku pracy za przedmiot swoich rozważań naukowych czyni złożoną sytuację pracowników kapryśnego rynku pracy, którzy jeszcze nader często nie są w stanie sami poradzić sobie z wieloma sytuacjami mającymi miejsce w ich pracy zawodowej. Zygmunt Wiatrowski opisuje Nową rzeczywistość zakładu pracy i środowiska pracy w Polsce jej plusy i minusy, a strukturę treściową tego opracowania autorskiego wyznaczają problemy rozpatrywane głównie z pozycji pedagogiki pracy i innych nauk o pracy, do których Autor zaliczył: okres aktywności zawodowej; współczesną organizację i rolę zakładu pracy; humanizację pracy, a także efektywność i jakość działania zespołów pracowniczych. Rozważania te dopełnia artykuł Urszuli Jeruszki nt. Endogenicznych uwarunkowań zarządzania zasobami ludzkimi w zakładzie pracy, który koncentruje się na tendencjach przekształceń strukturalno-organizacyjnych oraz roli kultury 7

5 Od Redakcji organizacyjnej w realizacji procesów i praktyk kadrowych, a także zarządzaniu różnorodnością zasobów ludzkich w organizacji. Należy podkreślić, iż Autorka bardzo umiejętnie ukazała powiązanie problematyki zarządzania zasobami ludzkimi z obszarami badawczymi pedagogiki pracy. W kolejnym artykule Beaty Płaczkiewicz Psychologiczne aspekty funkcjonowania człowieka w sytuacji pracy zaakcentowano z kolei zagadnienie motywacji do pracy, która łączy się z wyższą skutecznością, produktywnością i zadowoleniem pracownika. Jak wynika z refleksji B. Płaczkiewicz, w sytuacji pracy szczególnego znaczenia nabiera efektywne wsparcie społeczne, organizowanie treningów umiejętności psychospołecznych, kreowanie właściwej atmosfery w pracy, jak również przestrzeganie zasad etyki zawodowej. Ze względu na fakt, iż pedagogika pracy jako subdyscyplina pedagogiczna we wszystkich swoich obszarach badawczych rozpoznaje szeroko rozumiany potencjał ludzki i jego przygotowanie oraz funkcjonowanie w pracy zawodowej, w pierwszej części bieżącego numeru podjęto również takie zagadnienia tematyczne, jak: Wybrane metody badania przydatności zawodowej pracownika zaprezentowane w tekście Mariana Piekarskiego; Równoważenie sfery osobistej i zawodowej jako postulowany element nowoczesnego środowiska pracy podjęte przez Renatę Tomaszewską-Lipiec; Innowacje społeczne w kontekście zarządzania kapitałem ludzkim w środowisku pracy opracowane przez Ewę Stawicką; a także Zarządzanie talentami w organizacji Łukasza Brzezińskiego oraz Coaching i mentoring jako formy wsparcia pracownika w środowisku pracy Marty Dobrzyniak. Pierwszą część numeru zamyka opracowanie Ewy Krause poświęcone Macierzyństwu kobiet naukowców i konfliktowi roli rodzicielskiej i zawodowej, które niewątpliwie zainteresuje zwłaszcza żeńską część Czytelników, gdyż jego celem jest uwrażliwienie środowiska akademickiego na trudności w łączeniu macierzyństwa z aktywnością zawodową kobiet naukowców. W dalszej części czasopisma zamieszczono Raporty z badań. Pierwszy z nich Przemiany w pracy współczesnych pracowników i ich konsekwencje prezentuje dane empiryczne będące efektem analiz przeprowadzonych przez Annę Plutę, która poszukując informacji pozwalających uchwycić cechy opisujące pracę obecnych pracowników przeprowadziła badania wśród pracujących studentów Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania Uniwersytetu Szczecińskiego. Materiał empiryczny na temat Zagadnienia kompetencji zawodowych w kontekście zachowań transgresyjnych przedstawia z kolei Anna Pogorzelska, która w swoim komunikacie ukazuje informacje z badań przeprowadzonych wśród studentów Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. prof. Edwarda F. Szczepanika w Suwałkach, a poświęconych określeniu predyspozycji do zachowań transgresyjnych, w tym szczególnie takich cech, jak: dominacja nad innymi, innowacyjność, motywacja do zdobywania nowych kompetencji oraz 8

6 Od Redakcji podejmowanie ryzyka. Analizy, wpisującej się w rzadko jeszcze podejmowane badawczo zagadnienie Edukacji jako formy wspierania rozwoju zawodowego osób u schyłku kariery zawodowej, podjęła się Iwona Mandrzejewska-Smól. Autorka tego opracowania przeprowadziła interesujące badania wśród słuchaczy Kazimierzowskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Bydgoszczy, na podstawie których ukazała opinie badanych na temat podejmowania aktywności zawodowej i edukacyjnej przez osoby starsze. Zgodnie z ustaloną od początku istnienia strukturą naszego czasopisma, w bieżącym numerze nie zabrakło także recenzji najnowszych prac naukowych. Zamieszczono tu recenzję książki pod redakcją Renaty Tomaszewskiej-Lipiec Work personal life. Between harmony and disintegration przygotowaną przez Ryszarda Gerlacha. Dodać należy, iż jest to pierwsza opublikowana recenzja tej pozycji naukowej. Tradycyjnie całość prezentowanych treści dopełniają Sprawozdania i informacje. Tym razem dotyczą one Międzynarodowej konferencji naukowej Doradztwo zawodowe w procesie tranzycji z edukacji na rynek pracy, która odbyła się w Nieznanicach k. Częstochowy w dniach r. oraz II Międzynarodowej Konferencji Naukowej Uniwersalizm pracy ludzkiej. Perspektywy rozwoju kariery zawodowej, jaka miała miejsce w Krakowie w dniach r. Mamy nadzieję, iż prezentowany numer spełni oczekiwania Czytelników i wzbogaci ich wiedzę naukową w tej dziedzinie. Redakcja naszego czasopisma zachęca do lektury prezentowanych materiałów oraz publikowania na łamach Półrocznika Szkoła Zawód Praca. Ryszard Gerlach 9