Informacja o stanie bezpieczeństwa sanitarnego powiatu chodzieskiego w 2014r.

Transkrypt

1 PAŃSTWOWA INSPEKCJA SANITARNA POWIATOWA STACJA SANITARNO-EPIDEMIOLOGICZNA W CHODZIEŻY Informacja o stanie bezpieczeństwa sanitarnego powiatu chodzieskiego w 2014r. Chodzież, luty 2015r.

2 SPIS TREŚCI Strona Wstęp 3 I. Sytuacja demograficzna powiatu 5 II. Działalność kontrolno-represyjna i opiniodawcza Stacji 6 III. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych 7 IV. Urządzenia do zaopatrywania w wodę oraz ocena jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi 15 V. Kąpieliska naturalne i baseny oraz jakość wody do kąpieli 18 VI. Obiekty użyteczności publicznej 19 VII. Obiekty żywności, żywienia i przedmiotów użytku oraz jakość zdrowotna środków spożywczych i przedmiotów użytku 27 VIII. Warunki sanitarno-higieniczne środowiska pracy 37 IX. Obiekty nauczania i wychowania oraz całodobowego pobytu dzieci i młodzieży 45 X. Działalność zapobiegawczego nadzoru sanitarnego 50 XI. Działalność w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia 53 2

3 Wstęp Głównym celem działalności Państwowej Inspekcji Sanitarnej (PIS) powiatu chodzieskiego w 2014r. było promowanie zdrowego stylu życia, nadzór nad bezpieczeństwem żywności i żywienia oraz bezpieczeństwem zdrowotnym wody, zapobieganie powstawaniu chorób i zaburzeń zdrowia, w tym chorób zakaźnych i zawodowych poprzez sprawowanie zapobiegawczego i bieżącego nadzoru sanitarnego oraz prowadzenie działalności zakresu zdrowia publicznego i przeciwepidemicznej. Główne zadania dla inspekcji sanitarnej zawarte były w ustawie o Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz wielu aktach prawnych z nią powiązanych. Sprawowanie nadzoru epidemiologicznego jest podstawowym zadaniem PIS. Zadanie to realizowali głównie pracownicy epidemiologii (Ep), którzy wdrażali i kontrolowali programy zapobiegania oraz zwalczania chorób zakaźnych. Prowadzili oni również nadzór nad wykonywaniem szczepień ochronnych, które są skuteczną formą zapobiegania chorobom zakaźnym oraz sprawowali merytoryczny nadzór nad egzekucją administracyjną obowiązku poddawania się szczepieniom ochronnym przez osoby zobowiązane. Jak co roku, prowadzili stały nadzór nad zachorowaniami na choroby zakaźne, w tym na grypę. Przesyłali podległym jednostkom opieki zdrowotnej informacje dotyczące grypy, umieszczali na stronie internetowej Stacji informacje i wytyczne dotyczące grypy, prowadzili stały monitoring zgłaszalności przypadków podejrzanych lub zachorowań. Po raz kolejny w 2014r. PSSE w Chodzieży uczestniczyła w programie SEN- TINEL, którego celem jest nadzór nad grypą i innymi wirusami oddechowymi, poprzez pozyskiwanie określonych danych na temat aktywności tych wirusów na danym terenie, w danej populacji, które obejmują informacje epidemiologiczne oraz dane wirusologiczne. Pracownicy epidemiologii kontynuowali współpracę z Krajowym Punktem Centralnym ds. Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych przy Narodowym Instytucie Zdrowia Publicznego Państwowym Zakładzie Higieny w zakresie wymiany informacji epidemiologicznej w przypadku pojawienia się zagrożeń dla zdrowia publicznego o znaczeniu międzynarodowym i monitorowali zagrożenia zdrowotne na świecie (np. wirusem Ebola). Higiena Komunalna (HK) systematycznie kontrolowała jakość wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, wody w kąpieliskach oraz basenach kąpielowych a także stan sanitarnotechniczny urządzeń wodnych. Informacje o jakości wody przesyłane były do władz samorządowych. Nadzorowano również stan sanitarno-techniczny obiektów użyteczności publicznej. Konsekwentne działania w ramach urzędowej kontroli żywności dokonywane przez pracowników Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku (HŻŻiPU) spowodowały zdecydowaną poprawę stanu sanitarno-technicznego w zakładach żywnościowo-żywieniowych. W 2014 roku utrzymano zwiększoną ilość kontroli w obiektach żywności i żywienia, które wykazywały zły stan sanitarny oraz w tych, które produkowały lub świadczyły usługi dla dużej liczby konsumentów. Oceniano również zagrożenia zdrowotne ze strony środków spożywczych niewłaściwej jakości zdrowotnej w ramach systemu RASFF (Systemu Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznych Produktach Żywnościowych i Środkach Żywienia Zwierząt) w celu wyeliminowania ich z obrotu. Higiena Pracy (HP) prowadziła w roku sprawozdawczym nadzór nad warunkami zdrowotnymi środowiska pracy m.in. kontynuowała zapoczątkowane w roku 2013 kontrole zakładów przemysłu drzewnego, zakładów, w których występowało narażenie na hałas oraz charakteryzujących się szczególnie szkodliwymi warunkami pracy. Pod szczególnym nadzorem były również substancje chemiczne i ich mieszaniny, produkty biobójcze i prekursory narkotyków kategorii 2 i 3. Głównym kierunkami działania w zakresie Higieny Dzieci i Młodzieży (HDiM) w 2014r. było prowadzenie nadzoru nad warunkami nauczania, ze szczególnym uwzględnieniem stanu sanitarno-technicznego placów zabaw przy placówkach oświatowo-wychowawczych. 3

4 Większość przedsięwzięć prozdrowotnych w powiecie chodzieskim realizowano na podstawie wytycznych Głównego Inspektoratu Sanitarnego (GIS) i Wojewódzkiej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej (WSSE) w Poznaniu. W związku z tym realizowano głównie programy ogólnopolskie i wojewódzkie. Tak, jak w latach ubiegłych, priorytetowym działaniem w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia w 2014 roku była realizacja Programu Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu. W dalszej kolejności realizowano programy lokalne i akcje profilaktyczne, organizowane przez Powiatową Stację Sanitarno-Epidemiologiczną (PSSE) w Chodzieży lub współorganizowane z innymi instytucjami z terenu powiatu, w oparciu o potrzeby środowiska lokalnego. W 2014r. PSSE w Chodzieży w dalszym ciągu rozbudowywała własną stronę internetową oraz stronę BIP-u (Biuletynu Informacji Publicznej). Na obydwu stronach zamieszczano różnego rodzaju artykuły przeznaczone dla mieszkańców powiatu chodzieskiego. W ramach doskonalenia Systemu Zarządzania Jakością przeprowadzono w Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Chodzieży (PSSE) 1 audyt wewnętrzny. Nie stwierdzono niezgodności. Pracownicy PSSE uczestniczyli w 2014r. w wielu szkoleniach organizowanych przez WSSE w Poznaniu oraz Starostwo Powiatowe w Chodzieży. 4

5 I. Sytuacja demograficzna powiatu Powiat chodzieski zajmuje powierzchnię 680,6 km 2. Wg danych statystycznych na dzień r. ludność powiatu liczyła osób, tj. o 184 osoby mniej niż w dniu r. Gęstość zaludnienia wynosiła prawie 70 osób na 1 km 2 powierzchni. Na wsiach mieszkało osób (43,8%), w miastach (56,2%). Kobiet było , a mężczyzn Kobiety stanowiły 50,9% a mężczyźni 49,1% ludności powiatu. Dzieci do lat dwóch było Rys. nr 1. Powiat chodzieski - obszar działania Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Chodzieży Liczba mieszkańców powiatu chodzieskiego dane z dnia r. Gmina miejska Chodzież Gmina wiejska Chodzież Gmina miejsko-wiejska Szamocin Gmina miejsko-wiejska Margonin Gmina wiejska Budzyń Rys. nr 2. Liczba mieszkańców gmin powiatu chodzieskiego 5

6 II. Działalność kontrolno-represyjna i opiniodawcza Stacji ROK WYSZCZEGÓLNIENIE Liczba kontroli i wizytacji ** Liczba decyzji wydanych w wyniku naruszania przepisów sani- tarnych Liczba decyzji o nieruchomieniu obiektu/wstrzymaniu działalności Liczba decyzji płatniczych Liczba postanowień Liczba pobranych próbek * Liczba pomiarów *** i badań laboratoryjnych Liczba mandatów Kwota mandatów (w zł) * Dotyczy próbek wody, żywności i kału pobranych przez PSSE w Chodzieży a zbadanych przez inne laboratoria PIS ** Liczba zawiera 52 wizytacje nie ujęte w druku MZ-45 *** Dot. pomiarów mebli szkolnych Tabela nr 1. Działalność kontrolno-represyjna i opiniodawcza PSSE w Chodzieży w okresie r Kontrole i wizytacje Decyzje- naruszania przepisów sanit. 0 Decyzje- unieruchomienia Decyzje płatnicze Postanowienia Pobrane próbki Pomiary i badania laborat. Mandaty- liczba Mandaty - kwota (w zł) Wykres nr 1. Działalność kontrolno-represyjna i opiniodawcza PSSE w Chodzieży w okresie r. 6

7 III. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych Podstawą oceny sytuacji epidemiologicznej chorób zakaźnych w powiecie chodzieskim w 2014 roku były dane liczbowe o zachorowaniach na choroby zakaźne pochodzące z indywidualnych zgłoszeń zachorowań (509 zgłoszeń) dokonywanych przez lekarzy podejrzewających lub rozpoznających choroby zakaźne. Dane te pokazują, że sytuacja epidemiologiczna powiatu chodzieskiego była zadowalająca pomimo wzrostów zapadalności odnotowanych dla kilku jednostek chorobowych. Realizowanie od kilku lat obowiązkowych szczepień dzieci w 2 i 10 roku życia przeciwko śwince, różyczce (poliwalentną szczepionką przeciw odrze, śwince i różyczce) znalazło odzwierciedlenie w sytuacji epidemiologicznej tych chorób. W 2014r. nie odnotowano zachorowań na świnkę, w 2013r. były tylko 3 pojedyncze zachorowania. Wystąpiły tylko 2 zachorowania na różyczkę, a w 2013r. 29 zachorowań. Zachorowań na odrę i ostre porażenia wiotkie od wielu lat nie rejestrowano. Choroby szerzące się droga pokarmową Na podobnym poziomie, jak w 2013r., kształtowała się ilość zachorowań na biegunki u dzieci do lat dwóch (w 2014r.- 25, w 2013r.- 22), z tego na tle wirusowym były 22 przypadki (czynnikiem patogennym były rotawirusy), 3 przypadki określono jako biegunki o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu. Wszystkie dzieci hospitalizowano. Liczba pojedynczych zatruć pokarmowych spadła z 7 przypadków w 2013r., do 3 w roku sprawozdawczym. Chorowało 1 dziecko i 2 osoby dorosłe. Dziecko hospitalizowano, a osoby dorosłe leczono ambulatoryjnie. Zatrucia wywołane były czynnikiem bakteryjnym u dziecka pałeczką Salmonella Enteritidis, u osób dorosłych pałeczką Salmonella z grupy DO i Salmonella z grupy,,do z I fazą rzęskową lv. W 2014r. zarejestrowano jeden przypadek zatrucia pokarmowego wywołanego przez toksynę botulinową, w 2013r. zachorowań takich nie było. Zachorował mężczyzna, u którego podczas dochodzenia epidemiologicznego nie ustalono miejsca i daty spożycia produktu, który mógł być przyczyną zakażenia. Chorego hospitalizowano. W 2014r. zarejestrowano 3 pojedyncze przypadki innych bakteryjnych zakażeń jelitowych wywołanych przez Clostridium difficille, w 2013r. takich przypadków nie było. Zachorowały trzy kobiety w wieku 54, 78 i 80 lat. Wszystkie osoby chore były hospitalizowane. W obu przypadkach choroba zakończyła się wyzdrowieniem. W 2014r. zgłoszono 1 zbiorowe ognisko zatrucia pokarmowego, w 2013r. nie zarejestrowano zbiorowych ognisk zatruć pokarmowych. Zatrucie wystąpiło po obiedzie domowym spożytym w styczniu 2014r. przez 3 dorosłe osoby. Spożyto naleśniki z farszem z sera białego z surowym jajkiem. Objawy wystąpiły u wszystkich dorosłych osób. Po paru dniach zachorowało 2 dzieci (bliźniaki) w wieku 5 miesięcy. Dzieci nie spożywały podejrzanej potrawy. Do zakażenia dzieci najprawdopodobniej doszło poprzez kontakt z rękami chorych rodziców i poprzez przedmioty domowe. Osoby dorosłe leczone były ambulatoryjnie, dzieci hospitalizowano. U obojga dzieci wykonano badanie kału w kierunku Salmonella - wyniki były dodatnie - wyhodowano pałeczki Salmonella z grupy DO. Próby kału pobrano tylko od ojca dzieci wynik był ujemny. Pozostałe osoby dorosłe nie były badane. Przebieg choroby u wszystkich chorych określono od lekkiego do średnio-ciężkiego. Czas trwania epidemii wyniósł 6 dni. Wirusowe zapalenie wątroby Zarejestrowano 3 przypadki przewlekłego zapalenia wątroby typu B, to o 1 przypadek więcej niż w roku poprzednim. Zachorowały 2 kobiety (1 z miasta i 1 ze wsi) oraz 1 mężczyzna z miasta. U wszystkich chorych wykonano badania serologiczne krwi i stwierdzono HBs (+) 7

8 oraz badania serologiczne krwi w kierunku HBV-DNA, wyniki były dodatnie. 1 przypadek zgłoszono jako przypadek mieszany tj. wzw typu B i wzw typu C. Zachorował mężczyzna, mieszkaniec miasta, który od 2000 roku figurował w rejestrze nosicieli PSSE, ze względu na HBs (+). W 2014r. wykryto u niego anty HCV i został zgłoszony jako chory na wzw B i C. 3 osoby chore hospitalizowano, 1 leczono ambulatoryjnie. Tak jak w roku poprzednim zarejestrowano 3 przypadki przewlekłego wirusowego zapalenie wątroby typu C. Zachorowała 1 kobieta oraz 2 mężczyzn, wszyscy to mieszkańcy wsi. Wszystkie osoby hospitalizowano. U wszystkich chorych diagnozę postawiono na podstawie badań laboratoryjnych krwi. W surowicy krwi 1 osoby stwierdzono obecność przeciwciał anty-hcv, u wszystkich 3 osób wykonano test na replikację wirusa HCV-RNA, wyniki były dodatnie. Wśród osób chorych na przewlekłe zapalenie wątroby nie było osób narażonych zawodowo na zakażenie. Choroby, przeciw którym realizowane są szczepienia ochronne obowiązkowe i zalecane Odsetek zaszczepienia przeciwko chorobom dziecięcym w 1 roku życia wynosił 63,5% w pozostałych grupach wiekowych wyszczepialność wynosiła blisko 100%. W 2014r. nie rejestrowano inwazyjnej choroby meningokokowej, w 2013r. były 2 zachorowania. W 2014r. zarejestrowano dwa przypadki wirusowego zapalenia opon mózgowordzeniowych sklasyfikowane jako zapalenie opon mózgowych inne określone i nieokreślone, w 2013r. zachorowań takich nie było. Zachorowały 2 kobiety z miasta, które hospitalizowano. Choroba zakończyła się wyzdrowieniem. W 2014r. tak jak w roku poprzednim, wystąpił 1 przypadek zachorowania na zapalenie opon mózgowych, sklasyfikowany jako zapalenie opon mózgowych inne i nieokreślone. Zachorował 14-letni chłopiec ze wsi. Dziecko hospitalizowano w Oddziale Dziecięcym w Szpitalu Specjalistycznym w Pile. Choroba zakończyła się wyzdrowieniem. W roku sprawozdawczym nastąpił ponad 25-krotny spadek zachorowań na grypę sezonową, z 882 przypadków w 2013r. do 35 przypadków w roku 2014, w tym było 7 dzieci do lat 14. Chorobę rozpoznano na podstawie objawów klinicznych. Zachorowania wystąpiły w grupach wiekowych: Grupa wiekowa Liczba osób 0-4 lat lat i > 2 Tabela nr 2. Zachorowania na grypę sezonową w 2014r. wg grup wiekowych Wszystkie chore osoby leczono ambulatoryjnie. Zgonów nie było. Podane dane nie są jednak precyzyjne, ponieważ epidemiologiczna definicja grypy pozwala na wykazanie wszystkich ostrych infekcji układu oddechowego, niezależnie od etiologii, jako przypadki grypy lub zachorowania grypopodobne. Najlepszym sposobem zapobiegania grypie są coroczne szczepienia. W roku 2014 dostępne były w obrocie aptecznym szczepionki przeciw grypie. W 2014r. w powiecie chodzieskim przeciw grypie sezonowej zaszczepiło się 1175 osób. 8

9 liczba zachorowań Grypa sezonowa w latach kategoria wiekowa 0;4 5;14 15;64 65> Wykres nr 2. Zachorowania na grypę sezonową w latach w poszczególnych kategoriach wiekowych Grupa chorób, w których brak dotąd skutecznych metod zapobiegawczych W roku sprawozdawczym nastąpił wzrost zachorowań na boreliozę (w 2013r. - 14, w 2014r. - 24). Zachorowało 14 mężczyzn i 10 kobiet, 10 mieszkańców wsi i 14 mieszkańców miast. Hospitalizowano 14 osób, pozostałe leczono ambulatoryjnie. Wszyscy chorzy wcześniej byli ukąszeni przez kleszcze. Wśród osób chorych 14 osób było pokąsanych w lasach powiatu chodzieskiego, 1 osoba w lasach powiatu lubiatowskiego, 2 osoby w ogródkach przydomowych,1 w gospodarstwie rolnym, a 6 osób nie potrafiło podać miejsca narażenia. Wśród chorych 4 osoby były narażone zawodowo (3 osoby to leśnicy, 1 osoba to uczeń szkoły leśnej). Borelioza Liczba zachorowań Lata pow. chodzieski Wykres nr 3. Zachorowania na boreliozę w powiecie chodzieskim w latach

10 Liczba zachorowań Brelioza w latach Lata woj. wielkopolskie pow. chodzieski Wykres nr 4. Zachorowania na boreliozę w latach w woj. wielkopolskim i powiecie chodzieskim Ospa wietrzna jest jedną z najbardziej zakaźnych chorób. Na terenie powiatu widoczna była od 5 lat wysoka zapadalność zachorowań na tę chorobę. W roku 2014 odnotowano tendencję spadkową - liczba zachorowań spadła ponad 2-krotnie w stosunku do roku Zachorowało 197 osób. Najwięcej zachorowań wystąpiło w grupie wiekowej do lat 10. Zachorowania występowały w ciągu całego roku z tendencją wzrostową w miesiącach zimowych i letnich. Liczba zachorowań Ospa wietrzna 0;4 5;9 10;14 15;19 20;24 25;29 30> Kategoria wiekowa Wykres nr 5. Zachorowania na ospę wietrzną w grupach wiekowych Na terenie powiatu chodzieskiego w 2014r. w ramach szczepień zalecanych jak i z grup ryzyka pełne szczepienia przeciw ospie wietrznej otrzymało tylko 56 osób. Wśród 197 chorych tylko 3 dzieci (1,62%) zaszczepiono wcześniej przeciw ospie. W 2013 roku zarejestrowano 29 zachorowań na różyczkę, a w 2014r. były 2 zachorowania. Zachorowało dwoje dzieci w wieku 3 i 6 lat, które wcześniej były zaszczepione jedną dawką szczepionki przeciw różyczce. Chorobę stwierdzano na podstawie objawów klinicznych. Dzieci leczono ambulatoryjnie. Jedno dziecko mieszkało w mieście, drugie na wsi. 10

11 Różyczka Liczba zachorowań ;4 5;9 10;14 15;19 20;24 25;29 30> Kategoria wiekowa Wykres nr 6. Zachorowania na różyczkę w latach Nastąpił spadek zachorowań na płonicę (z 44 w 2013r. do 8 w 2014r.). Zgodnie z klasyfikacją przypadku wszystkie zachorowania dotyczyły przypadków możliwych tzn. rozpoznanie zachorowania lekarz stwierdził na podstawie objawów klinicznych, nie potwierdzano ich badaniami serologicznymi. Zachorowania dotyczyły dzieci w wieku przedszkolnym (6 dzieci) oraz szkolnym (2 dzieci). 30 Płonica 2012 Liczba zachorowań ;4 5;9 10;14 15;19 20;24 25;29 30> Kategoria wiekowa Wykres nr 7. Zachorowania na płonicę w latach Nastąpił nieznaczny spadek zachorowań na gruźlicę z 10 w 2013r. do 7 w 2014r. Zachorowało 4 mężczyzn i 3 kobiety, 2 osoby ze wsi i 5 z miasta. Wszystkie osoby chore hospitalizowano w Wielkopolskim Centrum Pulmonologii i Torakochirurgii - Szpitalu w Chodzieży i w Ludwikowie. Wszystkie przypadki potwierdzono badaniami bakteriologicznymi z popłuczyn oskrzelowych, plwociny i płynu z jamy opłucnowej na obecność prątków gruźlicy. 1 osoba zmarła z powodu chorób współistniejących. Osoby z wysokiego ryzyka będące w bliskim kontakcie z chorymi objęto nadzorem. Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego od 5 lat organizował Program Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Gruźlicy. W ramach programu w Zakładzie Diagnostyki Mikrobiologicznej Wielkopolskiego Centrum Pulmonologii i Torakochirurgii w Poznaniu wykonywano dla mieszkańców województwa wielkopolskiego bezpłat- 11

12 ny test Igra. PSSE w Chodzieży współpracowała z ww. szpitalem za pośrednictwem szpitala w Chodzieży, w którym w ramach programu pobierano do badania krew od osób z kontaktu z gruźlicą i przesyłano do laboratorium w Poznaniu. Osoby z wynikami dodatnimi były skierowane do leczenia. W 2014r. zarejestrowano 1 przypadek róży u 67-letniego mężczyzny z miasta, który był hospitalizowany w Oddziale Dermatologicznym Szpitala Specjalistycznego w Pile. Takich zachorowań w 2013r. nie zarejestrowano. W 2014r. nastąpił ponad 4-krotny spadek zachorowań na krztusiec, z 17 zachorowań w 2013 roku do 4 przypadków w roku sprawozdawczym. Był to drugi rok spadku zachorowań na tę chorobę (w 2012r. 177 zachorowań ). Zachorowania zarejestrowano w II połowie 2014r. Zachorowało 3 dzieci i 1 osoba dorosła. Chłopiec i dziewczynka - oboje w wieku 8 lat, 3-letnia dziewczynka oraz 54-letni mężczyzna. Dwie osoby chore to mieszkańcy miasta, pozostałe zamieszkują na wsi. Chłopca hospitalizowano, pozostali chorzy leczeni byli ambulatoryjnie. Chorobę rozpoznano na podstawie objawów klinicznych i badań serologicznych krwi. Wszystkie przypadki sklasyfikowano jako przypadki możliwe. Wszystkie dzieci wcześniej szczepione były przeciw krztuścowi jednak odporność po szczepieniu podobnie jak po przechorowaniu, nie trwa całe życie, zwykle obniża się po upływie 5-10 lat. Brak informacji o szczepieniu osoby dorosłej. Krztusiec liczba zachorowań > kategoria wiekowa Grupa chorób odzwierzęcych Wykres nr 8. Zachorowania na krztusiec w latach Zarejestrowano 1 przypadek giardiozy, to o jeden przypadek mniej w porównaniu z rokiem poprzednim. Zachorowała 3-letnia dziewczynka ze wsi. Dziecko hospitalizowano. Wykonano badanie kału testem immunoenzymatycznym ELISA - wynik był dodatni. W dalszym ciągu, jak w latach poprzednich, utrzymywała się duża liczba zgłoszeń osób pokąsanych przez zwierzęta podejrzane o wściekliznę (najczęściej były to psy). W 2014r. liczba ta wzrosła do 113 pokąsań (w 2013r.- było 95 pokąsań). Większość przypadków zdarzyło się w miastach. O zdarzeniach powiadamiano Powiatowy Inspektorat Weterynarii, w celu objęcia zwierzęcia obserwacją weterynaryjną. Po zakończeniu obserwacji weterynaryjnej zwierząt, PPIS otrzymywał wyniki tych obserwacji. 12

13 Liczba osób narażonych na wściekliznę Liczba osób pokąsanych Lata Wykres nr 9. Liczba osób narażonych na wściekliznę w latach Osoby, które w wyniku narażenia zaszczepione zostały przeciw wściekliźnie Liczba osób Lata Wykres nr 10. Liczba osób, które zaszczepiono przeciw wściekliźnie w latach Z powodu braku możliwości obserwacji sprawcy pokąsania (najczęściej nieznanych, wałęsających się psów), niektóre osoby musiały być kierowane do poradni chorób zakaźnych w celu zaklasyfikowania ich do szczepień przeciwko wściekliźnie. Do szczepień przeciw wściekliźnie zakwalifikowano i zaszczepiono 13 osób, to o 1 osobę mniej niż w roku poprzednim (w 2013r.-14, w 2014r.-13). Zakażenia szpitalne i drobnoustroje alarmowe Pod nadzorem PIS był 1 szpital w Chodzieży należący do Wielkopolskiego Centrum Pulmonologii i Torakochirurgii im. Eugenii i Janusza Zeylandów, Samodzielnego Publicznego ZOZ, ul. Szamarzewskiego 62, Poznań. Szpital, jak co roku przesłał w wymaganym terminie, w roku sprawozdawczym 2014, raporty za rok poprzedni tj. za rok 2013 o zakażeniach zakładowych i drobnoustrojach alarmowych. Szpital w 2013r. przeprowadził reorganizację oddziałów szpitalnych i w 2014r. funkcjonowały dwa oddziały chorób płuc, dwa oddziały rehabilitacji pulmonologicznej oraz oddział opieki paliatywnej. W 2013 roku Wielkopolski Specjalistyczny Szpital Chorób Płuc i Gruźlicy wykonał 2667 badań mikrobiologicznych u pacjentów, na 4027 osób hospitalizowanych. Największy odsetek badań wykonano na dwóch oddziałach: Oddziale Chorób Płuc I i Oddziale Chorób Płuc II z Pododdziałem Bronchologii Diagnostycznej (na 2670 hospitalizacji 2613 badań, co stanowi 97,9% hospi- 13

14 talizowanych na tych oddziałach). Wykryto 56 czynników alarmowych. Były to: Mycobacterium tuberculosis, Clostridium difficile, Klebsiella pneumoniae ESBL(+), Pseudomonas aeruginosa, Acinetobacter baumanni, Enterobacter cloacae ESBL(+). W 2013r. w szpitalu stwierdzono 1 ognisko epidemiczne wywołane przez Clostridium difficile. W 2014r. ognisk epidemicznych w szpitalu nie było. Realizacja szczepień ochronnych PIS uczestniczyła w realizacji Programu Szczepień Ochronnych (PSO) poprzez dystrybucję preparatów szczepionkowych oraz nadzór nad wykonawstwem szczepień. W 2014r., tak jak w roku poprzednim, szczepienia ochronne na terenie miasta Chodzieży i powiatu chodzieskiego prowadzone były zgodnie z programem szczepień ochronnych przez 10 placówek medycznych. Szczepienia zalecane (między innymi przeciwko kleszczowemu zapaleniu opon mózgowych, zakażeniu Neisseria meningitidis, grypie, zakażeniom Streptococcus pneumoniae, zakażeniom wirusem brodawczaka ludzkiego, ospie wietrznej, biegunce rotawirusowej, WZW typu A) były szeroko propagowane przez lekarzy rodzinnych, pediatrów oraz pielęgniarki wykonujące szczepienia. Szczepienia te nie były finansowane z budżetu Ministra Zdrowia. Podczas kontroli wykonawstwa szczepień nie stwierdzono opóźnień w realizacji programu szczepień ochronnych z winy świadczeniodawcy, sporadycznie zdarzały się opóźnienia z powodu przeciwwskazań lekarskich. W 2014r. PPIS w Chodzieży prowadził sprawy dwojga dzieci, których rodzice uchylali się od obowiązku szczepień ochronnych. PPIS w Chodzieży wydał 4 tytuły wykonawcze niepieniężne do wojewody wielkopolskiego w celu wyegzekwowania obowiązku szczepień. Wszystkie punkty szczepień posiadały urządzenia chłodnicze do przechowywania szczepionek, zabezpieczone zamknięciem przed dostępem osób postronnych, wyposażone w termometry i prowadzące monitoring w dni robocze i w dni wolne od pracy. Szczepionki przechowywane były w lodówkach prawidłowo, miały aktualne daty ważności - nie stwierdzono szczepionek przeterminowanych. Transport szczepionek z PSSE do punktów szczepień odbywał się samochodami placówek ambulatoryjnych, w termotorbach z lodem. Magazyn szczepionek w PSSE w Chodzieży wyposażony był w 2 urządzenia chłodnicze. Urządzenia te podłączone były do elektronicznego systemu monitoringu temperatur. System zapisywał na bieżąco w wyznaczonym komputerze aktualne temperatury urządzeń chłodniczych. System podłączony był do telefonu alarmowego PSSE w Chodzieży i wysyłał 2x dziennie SMS-y z informacją o prawidłowej temperaturze w lodówkach. Wystąpiły okresowe kłopoty w działaniu systemu, które dotyczyły tylko nie zapisywania przez system temperatur. Temperatury w lodówkach były prawidłowe, co potwierdzały informacje w postaci SMS oraz wskazania termometrów zainstalowanych w lodówkach. Usterki systemu usuwane były na bieżąco. W roku sprawozdawczym nie było trudności w nadzorze nad szczepieniami ochronnymi. Wykonawstwo szczepień, podobnie jak w latach poprzednich, było wysokie. W 2014r. nie zgłoszono żadnego przypadku niepożądanego odczynu poszczepiennego, w 2013r. zarejestrowano 2 takie przypadki. WNIOSKI 1. Dane z rutynowego nadzoru nad chorobami zakaźnymi w powiecie chodzieskim wskazują, że ogólną sytuację epidemiologiczną w 2014r. można ocenić jako dobrą i stosunkowo stabilną. 2. Korzystna sytuacja epidemiologiczna szeregu chorób zakaźnych w powiecie utrzymywała się między innymi dzięki konsekwentnie prowadzonym wieloletnim programom szczepień ochronnych. W tym celu należy również skutecznie przeciwstawiać się obserwowanym w ostatnich latach nasilającym się ruchom antyszczepionkowym, ponieważ w 14

15 Polsce narasta problem dotyczący osób nie poddających dzieci obowiązkowym szczepieniom ochronnym. 3. Realizowanie od kilku lat obowiązkowych szczepień dzieci przeciwko śwince i różyczce znalazło odzwierciedlenie w sytuacji epidemiologicznej tych chorób, zarejestrowano jedynie pojedyncze (2) zachorowania na różyczkę. 4. Nie wszystkie szczepienia ochronne były finansowane z budżetu państwa, szczególnego znaczenia w zapobieganiu chorobom zakaźnym nabiera więc promowanie szczepień innych niż obowiązkowe, zalecanych (np. przeciw grypie, ospie wietrznej, pneumokokom), wykonywanych na koszt pacjenta. 5. W dalszym ciągu należy monitorować sytuację epidemiologiczną w zakresie zachorowań na ospę wietrzną. 6. W dalszym ciągu utrzymywała się duża ilość pokąsań przez zwierzęta podejrzane o wściekliznę. 7. Obserwuje się wzrostową tendencję zachorowań na boreliozę. Podobne zjawisko występuje w województwie wielkopolskim. 8. Wykrywanie nowych zakażeń wirusem zapalenia wątroby typu B i C następowało w przypadkach hospitalizacji lub badań z powodu wystąpienia innych chorób. IV. Urządzenia do zaopatrywania w wodę i ocena jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi W 2014r. w zakresie działalności higieny komunalnej (HK) prowadzono intensywny nadzór nad bezpieczeństwem zdrowotnym wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, wody w kąpieliskach i basenach. Nadzorem objęto 28 urządzeń wodnych: 12 wodociągów o wydajności < 100 m 3 /dobę 13 wodociągów o wydajności m 3 /dobę 2 wodociągi o wydajności m 3 /dobę 1 studnię publiczną. Wykres nr 13. Liczba wodociągów nadzorowanych przez PIS w Chodzieży w zależności od ilości produkowanej wody w m 3 /dobę w 2014 r. Ogółem w obiektach zaopatrzenia ludności w wodę do picia i na potrzeby gospodarcze przeprowadzono 31 kontroli protokolarnych i 83 kontrole poborowe. Wydano: 3 decyzje administracyjne nakazujące doprowadzenie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi do wymagań rozporządzenia 15

16 2 decyzje - oceny okresowe wydane w trakcie obowiązywania decyzji nakazu 64 decyzje administracyjne stwierdzające przydatność wody do spożycia 1 decyzję administracyjną stwierdzającą warunkową przydatność wody do spożycia, 1 decyzję nakazującą doprowadzenie jakości wody pod względem mikrobiologicznym (bakterie z rodzaju Legionella) w instalacji ciepłej wody 2 decyzje nakazujące doprowadzenie urządzeń wodociągowych do właściwego stanu technicznego 8 decyzji płatniczych 2 decyzje przedłużające termin wykonania decyzji 1 decyzję zatwierdzającą laboratorium zakładowe 4 decyzje zgody na zastosowanie materiałów, wyrobów i preparatów do uzdatniania i dystrybucji wody. Wyegzekwowano wykonanie 6 decyzji, w tym 1 decyzji wydanej w 2008r., 1 decyzji wydanej w 2012r., 1 decyzji wydanej w 2013r. i 3 decyzji wydanych w 2014r. Mandatów karnych nie nałożono. 6 wodociągów było raportowanych do Unii Europejskiej: wodociąg publiczny w Chodzieży i wodociąg publiczny w Budzyniu były raportowane ze względu na produkcję wody powyżej 1000 m 3 /dobę wodociąg publiczny w Szamocinie ze względu na liczbę zaopatrywanej ludności powyżej 5000 osób 2 wodociągi zakładowe i 1 wodociąg lokalny ze względu na produkcję wyrobów spożywczych przeznaczonych na eksport. Skontrolowano studnię i wszystkie wodociągi. Wszystkie wodociągi, z wyjątkiem 1 wodociągu publicznego w Lipinach uzyskały pozytywną opinię ze względu na dobry stan techniczny. W Stacji Uzdatniania Wody w Lipinach stwierdzono zły stan techniczny zbiorników do filtracji wody zalecono doprowadzić do właściwego stanu technicznego zbiorniki do filtracji wody. Wodę o nie odpowiadających wymaganiom parametrach fizykochemicznych dostarczał 1 wodociąg - wodociąg zakładowy w Bukowcu ze względu na ponadnormatywną zawartość jonu amonowego. Stwierdzona zawartość jonu amonowego nie stanowiła zagrożenia dla zdrowia i życia konsumentów, mogła jednak zmniejszać skuteczność dezynfekcji wody, przyczyniać się do powstawania azotynów w sieci wodociągowej, powodować nieskuteczne usuwanie manganu, a także wywoływać zmiany smaku i zapachu wody. Wodę z pozostałych wodociągów pod względem fizykochemicznym i bakteriologicznym oceniono jako dobrą.. W 2014r. zakończono prace remontowo-budowlane w trzech stacjach uzdatniania wody: w Chodzieży przy ul. Podgórnej, w Podaninie i w Dziewokluczu. W związku z uruchomieniem zmodernizowanych stacji uzdatniania wody, wyłączono z eksploatacji stację uzdatniania wody w Nietuszkowie sieć wodociągową podłączono do wodociągu publicznego w Chodzieży oraz stację uzdatniania wody w Stróżewie sieć wodociągową podłączono do wodociągu publicznego w Podaninie. 16

17 Zdjęcie nr 1. Budynek SUW w Chodzieży przy ul. Podgórnej po kapitalnym remoncie Zdjęcie nr 2. Budynek SUW w Podaninie po kapitalnym remoncie Zdjęcie nr 3. Stacja Uzdatniania Wody w Dziewokluczu po kapitalnym remoncie - hala filtrów Wodociągi na terenie powiatu chodzieskiego ujmują wodę ze studni głębinowych wierconych. Woda poddawana jest procesowi uzdatniania. Nie stwierdzono niedoborów wody. 17

18 V. Kąpieliska naturalne i baseny oraz jakość wody do kąpieli Kąpieliska naturalne W ewidencji było 1 kąpielisko przy Jeziorze Karczewnik w Chodzieży oraz 2 miejsca wykorzystywane do kąpieli przy Jeziorze Siekiera w Szamocinie i przy Jeziorze Margonińskim w Margoninie. PPIS w Chodzieży zaopiniował pozytywnie projekt uchwały dotyczący wykazu kąpielisk w 2014r., w którym ujęto kąpielisko przy Jeziorze Karczewnik w Chodzieży przy ul. Kochanowskiego. W sezonie letnim przeprowadzono 6 kontroli, w tym 2 kontrole kąpieliska i 4 kontrole miejsc wykorzystywanych do kąpieli. Przeprowadzono 2 badania bakteriologiczne wody w kąpielisku przy Jeziorze Karczewnik w Chodzieży. W czasie sezonu organizator kąpieliska i organizatorzy miejsc wykorzystywanych do kąpieli zlecali badanie wody w ramach monitoringu wewnętrznego. Sprawozdania z badań przekazywali PPIS w Chodzieży w celu dokonania oceny jakości wody w kąpielisku. Wydano 5 ocen jakości wody w kąpielisku i 7 ocen jakości wody w miejscach wykorzystywanych do kąpieli. Jakość wody w kąpielisku przed sezonem letnim i w czasie trwania sezonu letniego, z wyjątkiem 1 tygodnia (w próbach wody pobranych w połowie lipca stwierdzono ponadnormatywną liczbę enterokoków i Escherichia coli) była dobra spełniała wymagania rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie prowadzenia nadzoru nad jakością wody w kąpielisku i miejscu wykorzystywanym do kąpieli. Woda w kąpielisku została zaklasyfikowana jako dobra. Przeprowadzono 2 kontrole protokolarne, wydano 5 ocen jakości wody. Zewidencjonowane kąpielisko było raportowane do Unii Europejskiej. W związku z powyższym istnieje potrzeba zapewnienia właściwej infrastruktury sanitarnej (skanalizowanych toalet i natrysków oraz zapewnienia bieżącej ciepłej i zimnej wody) przy tym kąpielisku. W czasie sezonu kąpielowego woda w miejscach wykorzystywanych do kąpieli spełniała wymagania rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 8 kwietnia 2011r. w sprawie prowadzenia nadzoru nad jakością wody w kąpielisku i miejscu wykorzystywanym do kąpieli (Dz.U. Nr 86, poz. 478) spełniała wymagania mikrobiologiczne i inne wymagania w trakcie wizualnego nadzorowania wody. Kąpielisko i miejsca wykorzystywane do kąpieli były oznakowane zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 28 kwietnia 2011r. w sprawie ewidencji kąpielisk oraz sposobu oznakowania kąpielisk i miejsc wykorzystywanych do kąpieli (Dz. U. Nr 91, poz. 527). W 2014r. roku, podobnie jak w 2013r. w miejscu wykorzystywanym do kąpieli przy Jeziorze Margonińskim w Margoninie dodatkową atrakcją dla korzystających z kąpieli był kompleks zjeżdżalni. W trakcie kontroli miejsca wykorzystywanego do kąpieli przy jeziorze Siekiera w Szamocinie stwierdzono obecność roślinności (rogatka sztywnego) w dużej ilości w strefie dla umiejących pływać i w strefie dla dzieci oraz pojedyncze wodorosty w brodziku dla małych dzieci. Powierzchnia pomostu oddzielającego brodzik dla małych dzieci od pozostałych stref nie nosiła śladów uszkodzeń mechanicznych i oznak próchnicy desek, ale była nierówna, w kilku miejscach przechylona w stronę kąpieliska, co mogło świadczyć o złym stanie technicznym drewnianych pali do których przymocowany był pomost. Według oświadczenia zarządcy miejsca wykorzystywanego do kąpieli, przed rozpoczęciem sezonu kąpielowego 2015 planowane jest usunięcie starych, zniszczonych, nierównych pomostów i zamontowanie nowych pomostów. Baseny W roku sprawozdawczym 2014, podobnie jak w 2013r., zewidencjonowane były baseny kryte: Pływalnia Delfin w Chodzieży i basen kąpielowy w Hotelu Habenda w Budzyniu. Przeprowadzono 2 kontrole protokolarne oraz 26 kontroli poborowych, wykonano 73 badania bakterio- 18

19 logiczne wody. Baseny znajdujące się na terenie powiatu chodzieskiego były w dobrym stanie sanitarno- technicznym, bieżąca czystość była zachowana. VI. Obiekty użyteczności publicznej W 2014r. zewidencjonowanych było 198 obiektów. Ogółem w obiektach użyteczności publicznej przeprowadzono 119 kontroli protokolarnych, w tym 117 w obiektach użyteczności publicznej i 2 kontrole samochodów do przewozu zwłok spoza terenu powiatu chodzieskiego oraz 26 kontroli poborowych na basenach. Łącznie wydano 25 decyzji administracyjnych: 1 decyzję nakazu dotyczącą przygotowywania zwłok do pochówku w domu przedpogrzebowym, 1 decyzję umarzającą postępowanie administracyjne, 2 decyzję opłat oraz 21 decyzji dotyczących ekshumacji. Nie nałożono mandatów karnych. Ponadto wydano 3 postanowienia dotyczące sprowadzenia zwłok z zagranicy. Wystąpień z art. 30 ustawy o PIS, tytułów wykonawczych, postanowień o nałożeniu grzywny w celu przymuszenia oraz upomnień nie wydawano. Wydano łącznie 8 opinii sanitarnych: 7 dotyczyło masowych imprez artystyczno-rozrywkowych, 1 opinia dotyczyła regulaminu utrzymania czystości i porządku w gminach. W 2014r. do komórki Higieny Komunalnej tut. Stacji wpłynęły 4 pisma z prośbą o interwencję. Dotyczyły one: obecności gryzoni i insektów w jednym z lokali mieszkalnych w Chodzieży nieprawidłowości podczas organizacji koncertu organizowanego w domu kultury i nie zgłoszenia tego koncertu odpowiednim służbom warunków higieniczno-sanitarnych śmietników w Chodzieży uciążliwości zapachowych z pola uprawnego usytuowanego pomiędzy miejscowościami Nietuszkowo a Chrustowo. Pismo dotyczące Chodzieskiego Domu Kultury zostało rozpatrzone przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Chodzieży, w sprawie dotyczącej warunków higienicznosanitarnych śmietników przeprowadzono rozmowę z przedstawicielem Spółdzielni Mieszkaniowej w Chodzieży, sprawę dotyczącą uciążliwości zapachowych przesłano do innej instytucji do rozpatrzenia zgodnie z właściwością, a w sprawie dotyczącej obecności gryzoni i insektów poinformowano skarżącego o przysługujących mu środkach prawnych w zakresie dochodzenia swoich roszczeń. Jednostki organizacyjne pomocy społecznej W roku 2014 w ewidencji Stacji była 1 placówka - Dzienny Dom Pomocy Społecznej w Budzyniu, który nie został zaplanowany do kontroli i nie był skontrolowany. Hotele, motele, pensjonaty, inne obiekty, w których świadczone są usługi hotelarskie Zewidencjonowanych było 19 obiektów, w tym: 5 hoteli, 2 motele, 2 pensjonaty oraz 10 innych obiektów, w których świadczone były usługi hotelarskie. Bieżący stan sanitarno-porządkowy w 18 skontrolowanych obiektach był dobry, 1 obiekt nie został zaplanowany do kontroli w roku Przedmiotem kontroli organów PIS prowadzonej w ww. obiektach był ogólny stan sanitarno - techniczny, postępowanie z bielizną brudną i czystą, gospodarka odpadami i nieczystościami płynnymi, zaopatrzenie w środki czystości. Wszystkie kontrolowane obiekty były w dobrym stanie technicznym i sanitarno-porządkowym. Obiekty te zaopatrzone były w wodę do spożycia z wodociągów publicznych i podłączone były do kanalizacji. W 2014r. w obiektach nie pobierano z nadzoru prób wody ciepłej w kierunku oznaczenia bakterii z rodzaju Legionella. Właściciele obiektów nie zlecili przeprowadzenia badań wody w zakresie kolonizacji bakteriami z rodzaju Legionella. 19

20 Obiekty wyposażone były w zamykane pojemniki bądź kontenery na śmieci, które ustawione były na podłożach utwardzonych. Pojemniki i kontenery były w dobrym stanie technicznym. Były one opróżniane zgodnie z zawartymi umowami przez zakłady oczyszczania miasta. Obiekty zaopatrzone były w dostateczną ilość środków czystościowych i dezynfekcyjnych. Postępowanie z bielizną pościelową było prawidłowe. Bielizna czysta i brudna przechowywana była w wydzielonych magazynach lub szafach. Stan bielizny w skontrolowanych obiektach był dobry. Bielizna pościelowa w skontrolowanych obiektach prana była w pralniach usługowych, z wyjątkiem 2 obiektów, które posiadały własne pralnie. Właściciele większości obiektów prowadzili okresową dezynfekcję poduszek, kołder i koców. Otoczenie wszystkich kontrolowanych obiektów było zagospodarowane, utwardzone, częściowo obsadzone zielenią, z zapewnionym parkingiem dla gości hotelowych. Przy niektórych obiektach zapewniono place zabaw, stoliki i krzesła, istniała możliwość wypożyczenia sprzętu wodnego oraz skorzystania z kortów tenisowych i jazdy konnej. Jeden z hoteli posiadał basen z jacuzzi i sauną, a dwa sale bowling. Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne i odnowy biologicznej oraz inne zakłady, w których świadczonych jest łącznie więcej niż jedna z wyżej wymienionych usług Na terenie powiatu chodzieskiego w 2014 roku zewidencjonowane były 83 zakłady, w tym: 42 zakłady fryzjerskie, 19 gabinetów kosmetycznych, 11 zakładów odnowy biologicznej, 11 innych zakładów, w których były świadczone różne usługi: fryzjerskie, kosmetyczne, odnowy biologicznej. W roku sprawozdawczym 2014 przybyło 9 ww. obiektów, a ubyły 3 obiekty. Wykres nr 14. Liczba obiektów świadczących usługi fryzjerskie, kosmetyczne i odnowy biologicznej oraz inne zakłady świadczące więcej niż jedną z ww. usług w latach W roku 2014 skontrolowano 47 obiektów, przeprowadzono w nich 47 kontroli sanitarnych. Podczas kontroli sanitarnych szczególną uwagę zwracano na procesy dezynfekcji sprzętu do obsługi klienta. Preparaty i środki dezynfekcyjne używane w zakładach posiadały odpowiednie stężenia nie stwarzające zagrożenia dla zdrowia ludzkiego. Informacje o produktach dezynfekcyjnych umieszczane były na etykiecie w języku polskim. Osoby sporządzające roztwory dezynfekcyjne przestrzegały zasad zawartych w instrukcji producenta preparatu. Czyste przybory i narzędzia wykorzystane w czasie zabiegów przechowywane były w czystych, zdezynfekowanych, zamykanych pojemnikach. Brudne narzędzia były odkładane do przeznaczonego do tego celu pojemnika, a następnie dezynfekowane. 20

21 Każdorazowo podczas kontroli zwracano uwagę na postępowanie z bielizną zarówno w aspekcie prania i dezynfekcji jak i prawidłowego przechowywania bielizny czystej i brudnej. Bielizna wielokrotnego użytku najczęściej była prana poza zakładami. Powszechne staje się stosowanie bielizny fryzjerskiej i kosmetycznej jednorazowego użytku. Wszystkie skontrolowane zakłady utrzymane były w czystości. Odpady stałe gromadzone były w odpowiednio oznaczonych i specjalnie przeznaczonych do tego celu pojemnikach lub kontenerach. Podmioty wytwarzające odpady niebezpieczne posiadały procedury sposobu postępowania z odpadami potencjalnie zakaźnymi. Odbiorem ww. odpadów zajmowały się firmy specjalistyczne posiadające odpowiednie zezwolenia na prowadzenie tego rodzaju działalności. We wszystkich skontrolowanych zakładach przestrzegane były zapisy ustawy z dnia 9 listopada 1995r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych. Dworce autobusowe, stacje kolejowe PKP i przystanki osobowe PKP Zewidencjonowane były 4 przystanki autobusowe i 2 stacje PKP. W roku 2013 w ewidencji było 6 obiektów. Liczba obiektów w 2014r. nie uległa zmianie. W ciągu roku sprawozdawczego 2014 skontrolowano 1 obiekt: Przystanek autobusowy PKS w Margoninie przy ul. Polnej. Źródłem zaopatrzenia w wodę był wodociąg publiczny w Margoninie. Nieczystości płynne odprowadzane były do sieci kanalizacyjnej, odpady komunalne gromadzone były w pojemnikach, które opróżniane były przez specjalistyczną firmę. Przystanek autobusowy w Margoninie był przystosowany dla osób niepełnosprawnych. Stan sanitarno porządkowy i sanitarno-techniczny przystanku autobusowego w dniu kontroli był dobry. Cmentarze Pod nadzorem Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Chodzieży w roku 2014 były 24 cmentarze, w tym 19 cmentarzy parafialnych, 4 cmentarze komunalne i 1 cmentarz wielowyznaniowy. W 2014r. skontrolowano 11 cmentarzy. Teren skontrolowanych cmentarzy był ogrodzony. Ogrodzenie wykonane było z materiału trwałego (siatka ażurowa stalowa, segmenty betonowe i stalowe kute). Na terenie cmentarzy aleje i drogi były utwardzone. Źródłem zaopatrzenia w wodę na wszystkich cmentarzach były wodociągi sieciowe. Odpady komunalne gromadzone były w pojemnikach, kontenerach oraz murowanych boksach o dobrym stanie sanitarnoporządkowym i sanitarno-technicznym. Zarządcy kontrolowanych cmentarzy mieli podpisane umowy na odbiór odpadów komunalnych z firmami posiadającymi wymagane zezwolenie. Teren wszystkich skontrolowanych cmentarzy utrzymany był czysto. Na koniec roku sprawozdawczego obiektów złych nie wykazano. Domy przedpogrzebowe i kostnice W 2014r. zewidencjonowanych było 5 obiektów: 3 domy przedpogrzebowe i 2 kostnice. Liczba obiektów w stosunku do 2013r. nie uległa zmianie. W 2014r. skontrolowano 4 obiekty: 2 domy przedpogrzebowe i 2 kostnice, przeprowadzono 4 kontrole. Stan sanitarno-techniczny domów przedpogrzebowych i kostnic nie budził zastrzeżeń, bieżąca czystość była zachowana. Wszczęte w 2013r. postępowanie administracyjne dotyczące braku bieżącej wody ciepłej oraz braku przyłączenia do instalacji kanalizacyjnej Domu Przedpogrzebowego w Szamocinie było prowadzone nadal w 2014r. W lutym 2014 roku Wielkopolski Państwowy Inspektor Sanitarny w Poznaniu uchylił decyzję PPIS w Chodzieży wydaną w grudniu 2013 roku i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia. Podjęto postępowanie wyjaśniające w celu ustalenia strony odpowiedzialnej za zapewnienie właściwych warunków sanitarno-technicznych. 21

22 W maju 2014r. PPIS w Chodzieży wydał decyzję zakazującą administratorowi przygotowywania zwłok do pochówku w pomieszczeniu przygotowania i przechowywania zwłok na terenie domu przedpogrzebowego, od której administrator odwołał się i sprawę wraz z dokumentacją przekazano do Wielkopolskiego Państwowego Inspektora Sanitarnego. WPWIS uchylił zaskarżoną decyzję i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji. Od lipca 2014 roku zmienił się proboszcz parafii w Szamocinie, a od r. zgodnie z umową podpisaną przez parafię zmieniono administratora cmentarza. W dalszym ciągu trwa postępowanie administracyjne prowadzone przez Urząd Miasta i Gminy Szamocin, dotyczące przekazania gruntów, na których usytuowany jest dom przedpogrzebowy na rzecz parafii. Inne obiekty użyteczności publicznej Nadzorem objętych było 56 obiektów, były to: domy kultury, boiska i hala sportowa, stok narciarski, wyciąg nart wodnych, parking, targowisko, środki transportu publicznego, apteki, punkty apteczne i sklepy zielarskie, usługi pogrzebowe, stacje paliw, pralnie, firma sprzątająca. Skontrolowano 27 obiektów, przeprowadzono 31 kontroli. Podczas kontroli agencji usługowej świadczącej usługi sprzątania gabinetów lekarskich oraz powierzchni wspólnych w przychodni w Chodzieży w wydzielonym pomieszczeniu na sprzęt porządkowy, środki myjące, dezynfekcyjne oraz papier i ręczniki stwierdzono brak bieżącej ciepłej wody oraz brak zlewu z baterią do mycia sprzętu porządkowego; ściany i sufit w pomieszczeniu porządkowym były brudne. W siedzibie PSSE w Chodzieży zorganizowano spotkanie w właścicielami gabinetów na rzecz których agencja świadczyła usługi sprzątania. Podczas spotkania właściciele podmiotów leczniczych zobowiązali się do zapewnienia odpowiedniego wyposażenia pomieszczenia porządkowego oraz zlecenia odmalowania części wspólnej przychodni. Obiekt w roku 2014 skontrolowano dwukrotnie. Przeprowadzone kontrole sprawdzające wykazały, że stan sanitarno-techniczny i wyposażenie pomieszczenia porządkowego uległy poprawie. W pomieszczeniu na sprzęt porządkowy zainstalowano kran wraz z podgrzewaczem wody do mycia sprzętu porządkowego, pomieszczenie odmalowano. Skontrolowano również 7 aptek. Stan sanitarno-techniczny i sanitarno-porządkowy obiektów był dobry. Przeterminowane leki i suplementy z kontrolowanych aptek odbierane były przez firmy specjalistyczne, odpady komunalne gromadzone były w pojemnikach i odbierane przez zakłady oczyszczania miasta. W roku sprawozdawczym 2013 skontrolowano 3 stacje paliw. Kontrole obiektów nie wykazały nieprawidłowości, bieżąca czystość stacji oraz ich otoczenia była zachowana. Stacje te oceniono jako dobre. W 2014r. przeprowadzono 3 kontrole w dwóch obiektach: Chodzieskim Klubie Sportowym POLONIA i Stadionie Miejskim w Margoninie. Podczas kontroli Chodzieskiego Klubu Sportowego POLONIA stwierdzono liczne nieprawidłowości dotyczące stanu porządkowego i sanitarno-technicznego. Nie poprawił się stan techniczny, obiekt wymagał kapitalnego remontu. Stwierdzono pęknięcia ścian ze szczelinami, popękaną, trudną do utrzymania w czystości posadzkę w szatniach, pomieszczeniach natrysku i korytarzach. W szatni dla gospodarzy stwierdzono zawilgocone z ubytkami farby i tynku ściany w pomieszczeniu natrysku, a w toalecie ogólnodostępnej damskiej zniszczone, z łuszczącą się farbą drzwi wejściowe oraz uszkodzoną armaturę czerpalną przy umywalce do mycia rąk w przedsionku toalety. Zalecono doprowadzić budynek do właściwego stanu technicznego. Stwierdzono również zły stan sanitarny obiektu tj.: brudne pomieszczenia z pajęczynami na ścianach sufitach, na podłodze piasek, igliwie i inne zanieczyszczenia. Pojemniki na odpady komunalne zniszczone, brudne, z resztkami rozkładających się odpadów, nie wyłożone workami foliowymi, w pomieszczeniu porządkowym brudny, zniszczony sprzęt porządkowy. W związku z powyższym wszczęto postępowanie administracyjne mające na celu poprawę warunków sanitarnych. Prezes Chodzieskiego Klubu Sportowego POLONIA pismem poinformował PPIS w Chodzieży, że podjęto wszelkie możliwe środki i czynności mające na celu poprawę stanu sani- 22

23 tarnego budynku. Przeprowadzona kontrola sprawdzająca wykazała, że obiekt doprowadzono do właściwego stanu porządkowego. W związku z powyższym wydano decyzję umarzającą wszczęte postępowanie administracyjne i wydano decyzję opłat. Burmistrz Miasta Chodzieży, któremu podlega Chodzieski Klub Sportowy POLONIA, pismem poinformował, że w budżecie gminy na 2015r. zabezpieczone zostaną środki finansowe na przeprowadzenie remontu obiektu. Obiekt w ocenie rocznej uznano jako zły pod względem technicznym. Kontrola Stadionu Miejskiego w Margoninie wykazała, że stan sanitarny budynku, widowni i boiska sportowego był dobry. Bieżąca czystość była zachowana. Obiekt w ocenie rocznej uznano jako dobry. W 2014r. skontrolowano 3 domy kultury, przeprowadzono 4 kontrole. Kontrola Gminnego Ośrodka Kultury w Budzyniu przy ul. Łokietka 31 wykazała, że zakończono prace remontowe, w wyniku których ocieplono budynek i odmalowano elewację, wykonano podjazd dla osób niepełnosprawnych. W całym budynku wymieniono instalację c.o., okna i drzwi. W holu odmalowano ściany, sufit pokryto kasetonami, wymieniono oświetlenie. W bibliotece odmalowano ściany i sufit, podłogę pokryto nowymi panelami. Salę widowiskową wyposażono w nowe oświetlenie, nowe krzesła, wentylację nawiewno-wywiewną i klimatyzację, wymieniono na nowo deski na scenie. Kontrola Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury Margoninie, ul. Powstańców Wlkp.15, nie wykazała nieprawidłowości, obiekt spełniał warunki sanitarno-techniczne dla tego typu obiektu. W Chodzieskim Domu Kultury skontrolowano salę kinową, amfiteatr i hostel. Stan techniczny większości pomieszczeń nie budził zastrzeżeń. Planowane jest w 2015 roku dokończenie remontu pomieszczeń biurowych oraz sal ćwiczeń. Przygotowany został projekt budowlany, kosztorys i dokumentacja przetargowa. W 2014r. skontrolowano 2 obiekty świadczące usługi przewozowe, skontrolowano 7 autobusów, które były w dobrym stanie sanitarno-porządkowym i w dobrym stanie sanitarno-technicznym. Kierowcy autobusów posiadali aktualne badania techniczne pojazdów. W autobusach zapewnione były pojemniki na odpady komunalne i apteczki doraźnej pomocy. Podczas kontroli parkingu w Nietuszkowie w 2014r. stwierdzono, że obiekt korzystał z wody z własnej studni dla celów sanitarno-porządkowych. Odpady komunalne były odbierane przez specjalistyczną firmę. Nieczystości płynne odprowadzane były do zbiornika bezodpływowego. W ocenie rocznej obiekt uznano jako dobry. Na terenie powiatu chodzieskiego zewidencjonowanych było 7 firm, które zajmowały się usługami pogrzebowymi i posiadały środki transportu do przewozu zwłok. W 2014 r. zewidencjonowano 1 nowy obiekt. Skontrolowano 3 obiekty, przeprowadzono 4 kontrole sanitarne, podczas których sprawdzono stan sanitarno-techniczny 3 samochodów do przewozu zwłok. Skontrolowane samochody do przewozu zwłok posiadały odpowiednie wyposażenie, zgodne z obowiązującymi przepisami. Odpady niebezpieczne odbierane były przez firmę specjalistyczną. Kontrola jednego ze środków transportu do przewozu zwłok wykazała ubytki wykładziny podłogowej w części przeznaczonej na umieszczenie trumny oraz brak preparatu do dezynfekcji rąk o działaniu bakteriobójczym, wirusobójczym i grzybobójczym. Właściciel firmy przedstawił do wglądu w siedzibie PSSE w Chodzieży kserokopię faktury zakupu środka do dezynfekcji rąk. Przeprowadzona kontrola sprawdzająca samochodu wykazała usunięcie nieprawidłowości W roku sprawozdawczym były 4 pralnie, skontrolowano 2 pralnie. Ubył 1 obiekt pralnia świadcząca usługi dla obiektów służby zdrowia. Skontrolowane pralnie świadczyły usługi dla osób indywidualnych oraz dla obiektów świadczących usługi hotelarskie. Funkcjonalność pralni była zachowana, drogi czyste z brudnymi nie krzyżowały się. Postępowanie z bielizną było prawidłowe. W 2014 r. skontrolowano linowy elektryczny wyciąg nart wodnych na jeziorze Margonińskim w Margoninie przy ul. Powstańców Wlkp. Stan sanitarno-techniczny i bieżąca czystość towarzyszącej infrastruktury była zachowana. Ponadto skontrolowano 8 obiektów: 5 placów zabaw, 1 boisko sportowe typu ORLIK, 2 samochody specjalistyczne do przewozu zwłok należące do firm spoza terenu powiatu cho- 23

24 dzieskiego w związku z wywozem zwłok poza granice kraju i przewozu ponad 60 km na terenie kraju. Przeprowadzono 5 kontroli. Nieprawidłowości nie stwierdzono. Ustępy publiczne Pod nadzorem był 1 ustęp publiczny w Chodzieży. W roku 2014 przeprowadzono w nim 1 kontrolę sanitarną, nieprawidłowości nie stwierdzono. Kontrolowany obiekt zaopatrywany był w wodę z wodociągu publicznego w Chodzieży, podłączony do sieci kanalizacji miejskiej. Ustęp publiczny zlokalizowany poniżej płyty głównej rynku, nie był przystosowany dla osób niepełnosprawnych z uwagi na bariery architektoniczne w postaci wąskich schodów oraz braku możliwości zjazdu do obiektu. Stan sanitarno-techniczny ustępu był dobry, bieżąca czystość była zachowana. Podmioty lecznicze Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Chodzieży w 2014 roku obejmowała nadzorem sanitarnym 92 obiekty służby zdrowia. W roku 2014r. przybyły 2 nowe podmioty lecznicze, a 4 zostały zlikwidowane. W 62 obiektach służby zdrowia pracownicy PSSE w Chodzieży w roku 2014 przeprowadzili łącznie 91 kontroli protokolarnych (w tym 4 kontrole w szpitalu oraz 87 kontroli w placówkach lecznictwa otwartego). Wydano łącznie 20 decyzji administracyjnych (w tym 3 decyzje nakazu dotyczące stanu sanitarno-technicznego obiektów, 7 decyzji opłatowych oraz 10 decyzji opiniujących spełnienie wymagań przez podmioty lecznicze). Wystosowano 1 pismo z art. 30 ustawy o PIS. Mandatów karnych nie nałożono. Postanowień o nałożeniu grzywny nie wydano. Zakłady lecznictwa stacjonarnego W powiecie chodzieskim pod nadzorem PSSE był Szpital w Chodzieży, ul. Strzelecka 32, Chodzież, należący do Wielkopolskiego Centrum Pulmonologii i Torakochirurgii im. Eugenii i Janusza Zeylandów, Samodzielnego Publicznego ZOZ, ul. Szamarzewskiego 62, Poznań. W roku sprawozdawczym 2014 pracownicy PSSE w Chodzieży przeprowadzili w ww. szpitalu 4 kontrole sanitarne. Szpital posiada pozytywnie zaopiniowany przez WPWIS program dostosowawczy. W roku 2014 w szpitalu w ramach realizacji programu dostosowawczego przeprowadzono kapitalny remont pomieszczeń po bloku operacyjnym, finansowany ze środków unijnych. Przy izbie przyjęć szpitala i na oddziałach w wydzielonych pomieszczeniach zapewniono miejsca na wózki inwalidzkie. Stan sanitarno-techniczny i funkcjonalność większości skontrolowanych pomieszczeń szpitalnych nie budziły zastrzeżeń. Od marca 2013r. w szpitalu w Chodzieży nie są już leczeni pacjenci z gruźlicą. Po stwierdzeniu gruźlicy u pacjenta, kierowany był on do szpitala w Ludwikowie. W roku sprawozdawczym 2014 przeprowadzano remonty i modernizację niektórych pomieszczeń szpitala: przeprowadzono kapitalny remont pomieszczeń po bloku operacyjnym, przeprowadzono reorganizację niektórych oddziałów szpitalnych - Oddział Opieki Paliatywnej przeniesiono na III piętro budynku, w Oddziale Rehabilitacji Pulmonologicznej zorganizowano Pododdział dla Dzieci i Młodzieży, oddano do użytku nową salę kinezyterapii na parterze budynku, odremontowano pomieszczenie po byłej sali kinezyterapii również na parterze budynku i urządzono w niej salę konferencyjną, przy izbie przyjęć utworzono Poradnię Chorób Płuc mającą działać w 2015r., przeprowadzono kapitalny remont dachu i elewacji budynku szpitala. Podczas kontroli sanitarnych przeprowadzonych w 2014r. stwierdzono następujące nieprawidłowości stanu sanitarno-technicznego i funkcjonalnego szpitala: w pracowni bakteriologicznej laboratorium szpitalnego ruchome płytki posadzki, nie zapewniające jej szczelności, uniemożliwiające prawidłowe mycie i dezynfekcję 24

25 posadzki; w pracowni bakteriologicznej laboratorium ubytki tynku i farby na ścianach przy posadzce; w pomieszczeniu cieplarki prątków brak osłon (kloszy) na żarówkach oraz nieosłonięte przewody elektryczne na ścianach, uniemożliwiające prawidłowe mycie i dezynfekcję ścian w sali kinezyterapii w przyziemiu szpitala zacieki na suficie i ścianie, przy ciągu wentylacyjnym na Oddziale Opieki Paliatywnej w toalecie dla osób niepełnosprawnych zniszczone, skorodowane elementy metalowe krzesła w sali kinezyterapii oraz w poczekalni przy sali zniszczone, skorodowane elementy metalowe krzeseł oraz zniszczoną, popękaną tapicerkę krzeseł drewnianych na Oddziale Chorób Płuc I oraz Oddziale Chorób Płuc z Pododdziałem Bronchologii Diagnostycznej zniszczone, z ubytkami farby i drewna futryny drzwi do sal chorych w magazynie bielizny brudnej zacieki na suficie, odparzoną farbę na ścianach oraz dziury w kanale wentylacyjnym na klatce schodowej wschodniej (zejście z oddziałów do laboratorium) zniszczone, z ubytkami tynku i farby ściany przy stopniach przed wejściem do budynku szpitala znajdował się tylko jeden zniszczony i skorodowany pojemnik metalowy na odpady komunalne, na terenie otaczającym szpital nie było żadnych pojemników przy boksie z odpadami komunalnymi zalegający gruz oraz porozrzucane odpady komunalne przy pojemnikach. W roku sprawozdawczym 2014 wszczęto postępowanie administracyjne. Przed wydaniem decyzji nakazu dyrekcja szpitala powiadomiła PPIS w Chodzieży o niezwłocznym usunięciu wszystkich nieprawidłowości, co potwierdziła przeprowadzona kontrola sprawdzająca. Wydano decyzję opłatową. W roku 2014 podstawowym źródłem zaopatrzenia w wodę dla szpitala był własny wodociąg lokalny. Obiekt posiadał pozwolenie wodnoprawne na pobór wód z własnego ujęcia ważne do dnia r. Od września 2013 roku do końca czerwca 2014 roku obowiązywała decyzja administracyjna nakazująca doprowadzenie jakości wody do obowiązujących wymagań z uwagi na przekroczenia manganu w składzie fizykochemicznym wody. W 2014r. PPIS w Chodzieży zaplanował i pobrał z wodociągu lokalnego Szpitala w Chodzieży: 2 próby wody zimnej - woda odpowiadała wymaganiom bakteriologicznym i fizyko-chemicznym dla wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Z 8 prób wody ciepłej w kierunku oznaczenia bakterii z rodzaju Legionella 4 próby wykazały wysokie skażenie tymi bakteriami (1600 jtk/100 ml; 1729 jtk/100 ml; 1809 jtk/100 ml; 2800 jtk/100 ml). Wydano decyzję administracyjną nakazującą dostosować jakość wody ciepłej w wewnętrznej instalacji wodociągowej do obowiązujących wymagań mikrobiologicznych oraz zakazano korzystania z pryszniców. Wydano decyzję opłatową. Przeprowadzono kontrolę sprawdzającą zbadano 4 próby wody ciepłej w kierunku oznaczenia bakterii z rodzaju Legionella. Badania wykazały, że jakość wody w wewnętrznej instalacji wodociągowej odpowiadała obowiązującym wymaganiom mikrobiologicznym. Szpital nie zlecił w 2014 roku przeprowadzenia badań w zakresie oznaczenia bakterii z rodzaju Legionella. Rezerwowym zaopatrzeniem w wodę dla szpitala w 2014 roku był wodociąg publiczny w Chodzieży, który produkował wodę dobrej jakości. W roku sprawozdawczym 2014 nie było awarii sieci oraz przerw w dostawach wody, w szpitalu, nie przeprowadzano modernizacji sieci. W szpitalu nadzór nad utrzymaniem czystości w obiekcie sprawował zespół ds. zwalczania zakażeń szpitalnych, prowadzona była dokumentacja kontroli wewnętrznej pobierane były wymazy z powierzchni i sprzętów, z rąk personelu medycznego. Szpital posiadał i stosował procedury sprzątania i dezynfekcji pomieszczeń. W szpitalu utrzymaniem czystości zajmował się personel (salowe). Wszystkie oddziały szpitala wyposażone były w odpowiedni sprzęt do sprzątania - wózki wielofunkcyjne z wymiennymi mopami oraz ścierki, przeznaczone do określonych powierzchni. Po jednorazowym użyciu ścierki i nakładki do mopów oddawane były do prania w pralni usługowej. Wszystkie oddziały posiadały basenownie, które znajdowały się w części 25

26 gospodarczo-magazynowej oddziałów i które wyposażone były w myjnie-dezynfektory, a na oddziale opieki paliatywnej w macerator. Punkty mycia rąk personelu wyposażone były w dozowniki z mydłem w płynie i środkiem dezynfekcyjnym oraz w zasobniki z ręcznikami jednorazowego użytku. W szpitalu stosowane były środki dezynfekcyjne o szerokim spektrum działania, przeznaczone do stosowania w placówkach medycznych. Podczas kontroli sanitarnych bieżąca czystość w szpitalu była zachowana, mandatów karnych nie nałożono. Zakłady lecznictwa ambulatoryjnego W ewidencji na dzień r. były 91 placówki lecznictwa otwartego, w tym: podmioty lecznicze 20 obiektów tj.: 12 przychodni, ośrodków zdrowia, poradni, 2 zakłady badań diagnostycznych i medycznych laboratoriów diagnostycznych, 2 zakłady rehabilitacji leczniczej, 4 inne podmioty praktyki zawodowe 71 obiektów: 13 indywidualnych praktyk lekarskich (w tym 12 indywidualnych. praktyk lekarzy dentystów), 41 indywidualnych specjalistycznych praktyk lekarskich (w tym 6 indywidualnych specjalistycznych praktyk lekarzy dentystów), 2 grupowe praktyki lekarzy dentystów, 12 grupowych praktyk pielęgniarek, 3 inne praktyki. Większość placówek na terenie powiatu była w dobrym stanie technicznym. W roku sprawozdawczym 2014 skontrolowano 61 obiektów lecznictwa otwartego, przeprowadzono 87 kontroli sanitarnych (w tym 66 kontroli przez pion Higieny Komunalnej i 21 kontroli przez pion Epidemiologii). W roku 2014 na podmioty lecznictwa otwartego wydano 18 decyzji administracyjnych (wszystkie przez pion Higieny Komunalnej) 3 decyzje nakazu, 6 decyzji opłatowych oraz 9 decyzji opiniujących spełnienie wymagań przez podmioty lecznicze. Postanowień o nałożeniu grzywny nie wydano, mandatów karnych nie nałożono. Wystosowano 1 pismo z art. 30 ustawy o PIS. Wszystkie 61 obiektów lecznictwa otwartego skontrolowanych w roku sprawozdawczym 2014 było dostosowanych do wymogów rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2012r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą (Dz. U. z 2012r. poz. 739). 6 skontrolowanych obiektów dostosowało pomieszczenia do ww. przepisów w czasie trwania roku sprawozdawczego Dostosowanie obiektów polegało na właściwym urządzeniu i wyposażeniu sterylizatorni, zapewnieniu ciepłej wody i dozowników z mydłem w płynie i środkiem dezynfekcyjnym w gabinetach lekarskich, wyposażeniu obiektów w meble, które ze względu na długi czas użytkowania należało doprowadzić do właściwego stanu sanitarno-technicznego lub wymienić na nowe, zapewnieniu odpowiednio wyposażonego pomieszczenia lub miejsca do mycia i przechowywania sprzętu porządkowego. W stosunku do poprzedniego roku sprawozdawczego stwierdzono poprawę warunków sanitarnotechnicznych również w kilku obiektach, które przeniosły swoją działalność leczniczą do innych lokali spełniających wszystkie wymagania higieniczno-sanitarne. W roku sprawozdawczym 2014 podczas kontroli sanitarnych stwierdzono nieprawidłowości w 5 obiektach: niewłaściwy stan sanitarno - techniczny powierzchni ścian i podłóg (ubytki, zabrudzenia), mebli i sprzętów (uszkodzona, zniszczone, niezmywalna powierzchnia), a także połączenie ścian z podłogami w sposób uniemożliwiający mycie i dezynfekcję nieodpowiednio wyposażone pomieszczenie lub wydzielone miejsce do mycia i przechowywania sprzętu porządkowego. Celem poprawy warunków sanitarno-technicznych wszczęto postępowanie administracyjne oraz wydane zostały decyzje administracyjne, które dla większości obiektów zostały wyegzekwowane w 2014 roku. Trwa postępowanie administracyjne dot. poprawy stanu sanitarno-technicznego w 1 placówce, wszczęte w IV kwartale 2014r. We wszystkich skontrolowanych w 2014r. placówkach utrzymanie bieżącej czystości i porządku w pomieszczeniach nie budziło zastrzeżeń. Placówki posiadały prawidłowy sprzęt do sprzątania 26

27 oraz wystarczającą ilość środków czystościowych i dezynfekcyjnych stosowanych z zależności od zagrożeń. Właściciele obiektów dbali o porządek pomieszczeń i otoczenie obiektów. Sprzątaniem większości obiektów zajmowali się pracownicy lub właściciele placówek, w pozostałych obiektach sprzątaniem zajmowała się firma zewnętrzna, własnym sprzętem i środkami. Placówki podmiotów leczniczych prowadzące działalność ambulatoryjną zaopatrywane były w wodę z wodociągów sieciowych publicznych. Jakość wody odpowiadała wymogom określonym w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. Nr 61, poz. 417 z późn. zm.). W skontrolowanych obiektach lecznictwa ambulatoryjnego wykorzystywano bieliznę jednorazowego lub wielokrotnego użytku. Wszystkie placówki objęte nadzorem sanitarnym posiadały opracowane i wdrożone procedury postępowania z czystą i brudną bielizną. Bielizna czysta zabezpieczona była przed zanieczyszczeniem i przechowywana w szafkach. Bielizna brudna gromadzona była w zamykanych i oznakowanych pojemnikach. Placówki stosujące bieliznę wielokrotnego użytku korzystały z usług pralni usługowych. Transport bielizny brudnej i czystej odbywał się w plastikowych pojemnikach lub workach foliowych. W placówkach odpady medyczne zbierane były selektywnie, zgodnie z opracowanymi procedurami. Odpady zabierane były przez firmy specjalistyczne w celu ich utylizacji. WNIOSKI 1. Większość wodociągów na terenie powiatu, z wyjątkiem wodociągu zakładowego w Bukowcu, produkowały wodę dobrej jakości. Zła jakość wody w Bukowcu wynikała z przekroczenia parametru jonu amonowego. 2. Zakończono prace modernizacyjne w trzech stacjach uzdatniania wody, wyłączono z eksploatacji 2 stacje uzdatniania wody, a sieć wodociągową wyłączonych stacji podłączono do sieci wodociągowych zmodernizowanych stacji uzdatniania wody. 3. Klub Sportowy POLONIA w Chodzieży wymaga przeprowadzenia kapitalnego remontu. 4. Stwierdzono poprawę warunków sanitarno-technicznych w kilku obiektach służby zdrowia. W 6 obiektach przeprowadzono prace remontowe, a 4 podmioty przeniosły swoją działalność leczniczą do innych lokali spełniających wszystkie wymagania higienicznosanitarne. 5. Zewidencjonowane kąpielisko przy Jeziorze Karczewnik w Chodzieży było raportowane do Unii Europejskiej. W związku z powyższym istnieje potrzeba zapewnienia infrastruktury sanitarnej (skanalizowanych toalet i natrysków oraz zapewnienia bieżącej ciepłej i zimnej wody) przy tym kąpielisku. 6. Władze samorządowe miasta i gminy Margonin oraz miasta i gminy Szamocin powinny dążyć do przekształcenia miejsc zwyczajowo używanych do kąpieli na kąpieliska. VII. Obiekty żywności, żywienia i przedmiotów użytku oraz jakość zdrowotna środków spożywczych i przedmiotów użytku Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Chodzieży w 2014r. sprawowała nadzór nad 477 obiektami żywnościowo-żywieniowymi, wytwórniami i miejscami obrotu przedmiotami użytku, miejscami obrotu kosmetykami oraz środkami transportu żywności. W roku ubiegłym wydano 74 decyzje zatwierdzające zakłady do prowadzenia działalności. W 2014r. skontrolowano 305 obiektów, co stanowi 63,94% obiektów figurujących w ewidencji komórki HŻŻiPU. Przeprowadzono ogółem 415 kontroli sanitarnych w obiektach żywnościowo- żywieniowych oraz wytwórniach i miejscach obrotu przedmiotami użytku i kosmetykami. Obiektów w których wdrożono zasady GMP/GHP było 428, część z nich rozpoczęła wdrażanie systemu HACCP. System HACCP wdrożony został w 16 zakładach, były to 3 zakłady produkujące artykuły spożywcze, 1 produkujący osłonki do wędlin i 12 supermarketów. 27

28 W celu wyegzekwowania poprawy stanu sanitarno-technicznego zakładów wydano 41 decyzji administracyjnych oraz 78 decyzji opłat. Decyzje administracyjne dotyczyły następujące grupy obiektów: sklepów (25 decyzji, w tym 3 dot. supermarketów) zakładów żywienia zbiorowego otwartego (7 decyzji, z czego 2 decyzje dot. obiektów małej gastronomii) piekarni (3 decyzje) automatów do lodów (2 decyzje) wytwórni napojów bezalkoholowych i rozlewni piwa (1 decyzja) wytwórni wyrobów cukierniczych (1 decyzja) wytwórni lodów (1 decyzja) zakładu żywienia zbiorowego zamkniętego (1decyzja dot. stołówki w przedszkolu) sklepy zakłady żyw. Otw. piekarnie automaty do lodów wytw.nap.bezalk. wytw.wyr.cukier. wytw.lodów zakł.żyw, zam. 0 Wykres nr 11. Liczba decyzji nakazu w poszczególnych grupach obiektów żywnościowożywieniowych w 2014r. Ocenę stanu sanitarnego na arkuszach klasyfikacyjnych przeprowadzono w 200 obiektach, co stanowi 65,57% obiektów skontrolowanych. W wyniku przeprowadzonej klasyfikacji 4 obiekty były niezgodne z wymaganiami, stanowi to 2,0 % obiektów sklasyfikowanych. Niezgodne były: sklep spożywczy w Chodzieży sklep spożywczo-przemysłowy w Nietuszkowie punkt sprzedaży lodów z automatu w Budzyniu restauracja w Chodzieży. W 2013r. odsetek sklepów niezgodnych wynosił 4,3 %, w 2014r. było to 2,3%. Restauracje i automaty do lodów w roku 2013 były wszystkie zgodne z wymaganiami natomiast w 2014r. odsetek restauracji niezgodnych wynosił 2,1%, a automatów do lodów 11,1%. 28

29 L.p. Nazwa obiektu Rok Sklepy spożywcze 2,5% 1,5% 4,3% 2,3% 2. Automaty do lodów 0% 0% 0% 11,1% 3. Zakłady żywienia zbiorowego otwarte 1,6% 0% 0% 2,1% Tabela nr 3. Zestawienie porównawcze stanu sanitarnego obiektów żywienia i żywności za lata (wyrażonego w % obiektów niezgodnych) Sklepy spoż. aut.do lodów zakł.żywien Wykres nr 12. Wykres porównawczy stanu sanitarnego obiektów żywienia i żywności za lata (wyrażonego w % obiektów niezgodnych) Za stwierdzone w czasie kontroli uchybienia natury sanitarno-porządkowej nałożono 13 mandatów karnych na sumę 1500 zł. Mandaty karne nałożono w następujących obiektach: miejscach obrotu artykułami spożywczymi (sklepach) - 7 na sumę 800zł zakładach żywienia zbiorowego otwartego 4 na sumę 500zł automatach do lodów 2 na sumę 200zł. W celu usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości wszczynano postępowania administracyjne i wydawano decyzje opłat. W związku ze złożonymi wnioskami właścicieli wydano 74 decyzje zatwierdzające zakłady do prowadzenia działalności lub zatwierdzające poszerzony zakres działalności. 29

30 Zdjęcia nr 4 i 5. Nowy obiekt gastronomiczny KADR KLUB w Chodzieży Wydano 3 upomnienia w celu przymuszenia do wykonania decyzji administracyjnych. Tytułów wykonawczych nie wydawano. Nie kierowano wniosków o ukaranie do Wielkopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego. Na wnioski właścicieli wpisano do rejestru zakładów będących pod nadzorem Państwowej Inspekcji Sanitarnej 28 obiektów. Były to gospodarstwa rolne oraz saloniki prasowe. W sezonie letnim, z uwagi na fakt, że powiat leży na trasie dojazdowej do nadmorskich ośrodków wypoczynkowych, wzmożonym nadzorem sanitarnym objęto obiekty żywności i żywienia przy tych trasach. Planując kontrole szczególny nacisk położono na obiekty, które w poprzednich latach wykazywały zły stan sanitarny oraz na te, które produkowały lub świadczyły usługi dla dużej liczby konsumentów. W ramach akcji letniej wykonano 14 kontroli, nałożono 4 mandaty na sumę 400zł. Wydano 1 decyzję administracyjną dotyczącą poprawienia stanu technicznego zakładu oraz 2 decyzje opłat. W roku 2014 przyjęto 6 pism w sprawie interwencji. Pisma te dotyczyły: 1. Jakości zdrowotnej pieczywa-bułki zwykłej pochodzącej z piekarni w Chodzieży. Skarżąca twierdziła, że zakupiona bułka zanieczyszczona była ekskrementami gryzoni. Po otrzymaniu pisma jeszcze tego samego dnia przeprowadzono kontrolę w piekarni. W trakcie kontroli sprawdzono stan sanitarny zakładu oraz procedury zabezpieczenia przed szkodnikami. Nieprawidłowości nie stwierdzono. 2. Imprezy nocnej urządzanej na terenie strzelnicy. Na hałasy oraz nielegalną działalność i sprzedaż żywności skarżyli się okoliczni mieszkańcy. PPIS w Chodzieży telefonicznie wezwał organizatora imprezy. Posiadał on wymagane dokumenty oraz wyjaśnił, że wyżywienie i napoje uczestnicy przynosili we własnym zakresie. 3. Internetowej sprzedaży leków i suplementów diety przez mieszkankę powiatu chodzieskiego. Była to interwencja anonimowa przesłana drogą mailową. PPIS w Chodzieży wezwał handlującą w celu złożenia wyjaśnień oraz wystosował pismo do Wojewódzkiego Inspektoratu Farmaceutycznego w Poznaniu do rozpoznania sprawy handlu lekami w ramach kompetencji. W trakcie przesłuchania handlująca zaprzeczyła jakoby handlowała lekami i suplementami diety. Potwierdziła jednak, że handluje kosmetykami i książkami. Ww. pouczono o przepisach obowiązujących w handlu żywnością i suplementami diety i kosmetykami oraz o konsekwencjach prawnych niedostosowania się do tych przepisów. 4. Sprzedaży produktów żywnościowych po upływie terminu przydatności do spożycia w supermarkecie w Chodzieży. Po przeprowadzeniu kontroli w ww. sklepie i potwierdzeniu informacji podanych w piśmie nałożono mandat karny na kierownika sklepu oraz polecono natychmiastowe usunięcie z sali sprzedaży artykułów przeterminowanych. W trakcie kontroli sprawdzającej nie stwierdzono na sali sprzedaży artykułów przeterminowanych. 30

31 5. Stosowanych dodatków przy produkcji chleba zakopiańskiego oraz jego oznakowania. Chleb pochodził z piekarni w Chodzieży. Przeprowadzono kontrolę w piekarni oraz sprawdzono dokumenty dotyczące surowców używanych do produkcji ww. chleba a także wysłuchano wyjaśnień producenta pieczywa. Uzyskane informacje zostały telefonicznie przekazane klientowi. 6. Chleba razowego pełnoziarnistego pochodzącego z piekarni w Chodzieży. Skarżąca pisała, że w chlebie znajdował się kamień przez który złamała ząb. Przeprowadzona kontrola w piekarni wykazała, że mąka znajdująca się w silosach jest przesiewana automatycznie natomiast dodatki w postaci ziaren wsypywane są bezpośrednio do kadzi zgodnie z recepturami. W skontrolowanych surowcach oraz wybranych losowo wyrobach gotowych nie stwierdzono zanieczyszczeń. Po sprawdzeniu dokumentacji GMP/GHP polecono zwiększenie częstotliwości kontroli wewnętrznej. W 2014r. udzielono 14 porad grzybiarzom z powiatu chodzieskiego. Na terenie powiatu chodzieskiego nie ma sklepów z dopalaczami. Wspólnie z Komendą Powiatową Policji w Chodzieży w 2014r. przeprowadzono 2 kontrole w sklepach sportowych, prowadzących sprzedaż odżywek dla sportowców. Kontrole te przeprowadzono w związku z międzynarodową akcją Operation Pagea IV- International Week of Action skierowaną przeciwko nielegalnemu handlowi produktami leczniczymi, suplementami diety, substancjami zastępczymi i innymi produktami tego typu. W trakcie kontroli nie stwierdzono handlu ww. produktami. Jakość zdrowotna środków spożywczych, przedmiotów użytku i kosmetyków W roku 2014 zaplanowano pobranie do badań laboratoryjnych 74 próbek środków spożywczych a pobrano 75 próbek. W ramach kontroli urzędowej pobrano 28 próbek artykułów spożywczych. W ramach monitoringu pobrano 5 próbek oraz 42 próbki w ramach kontroli urzędowej i monitoringu (w tym 1 próbkę dodatkową). Mikrobiologicznie w ramach kontroli urzędowej przebadano 17 próbek środków spożywczych: 3 próbki wędlin, 2 próbki przetworów mlecznych nie fermentowanych, 2 próbki galanterii ciastkarskiej, 3 próbki świeżych warzyw (kiełków), 3 próbki przypraw, 2 próbki preparatów do początkowego żywienia niemowląt, w tym mleko początkowe oraz preparaty do dalszego żywienia niemowląt, w tym mleko następne po szóstym miesiącu, 2 próbki wyrobów garmażeryjnych i kulinarnych mięsnych schłodzonych. Próbek nie kwestionowano. W ramach monitoringu przebadano mikrobiologicznie 3 próbki mleka pasteryzowanego. Próbek również nie kwestionowano. Jako urzędowo-monitoringowe pobrano 27 próbek środków spożywczych: 2 próbki mięsa w różnym stopniu rozdrobnionego przeznaczonego do spożycia po obróbce termicznej, 4 próbki innych przetworów mięsnych (do spożycia na surowo), 5 próbek lodów z udziałem mleka (tradycyjnych), 1 próbkę lodów z automatu, 9 próbek wyrobów ciastkarskich z kremem nie poddanym obróbce termicznej, 3 próbki wyrobów ciastkarskich z kremem poddanym obróbce termicznej, 3 próbki świeżych warzyw (gotowych do spożycia). Kwestionowano 2 próbki środków spożywczych: 1 próbkę lodów z automatu i 1 próbkę metki bawarskiej. W próbce lodów z automatu stwierdzono przekroczenie liczby bakterii z rodziny Enterobacteriaceae, a w próbce metki nieprawidłowe oznakowanie tj. zadeklarowano użycie dozwolonych substancji dodatkowych (E- 331, E-621, E-300, E-575) bez podania funkcji technologicznych i symbole substancji dodatkowych zapisane były z myślnikiem. Pod względem chemicznym łącznie przebadano 28 próbek żywności. W ramach kontroli urzędowej przebadano 11 próbek środków spożywczych: 3 próbki w kierunku obecności metali tj. 2 próbki podrobów drobiowych i 1 próbkę herbatki owocowej, 1 próbkę środków spożywczych uzupełniających obejmujących produkty zbożowe przetworzone i inne środki spożywcze dla niemowląt i małych dzieci (zawierające marchew, warzywa liściaste i banany) powyżej 6. miesiąca życia w kierunku azotanów, 2 próbki sosów sojowych w kierunku 3- MCPD i estrów 3-MCPD, 1 próbkę produktów i wyrobów przemysłu piekarskiego w kierunku ochratoksyny A, DON, ZEA, 2 próbki przetworów mlecznych w kierunku barwników, 2 próbki 31

32 suszonych owoców w kierunku substancji konserwujących. Ww. środków spożywczych nie kwestionowano. W ramach monitoringu pobrano 1 próbkę kapusty głowiastej do badań w kierunku obecności azotanów i 1 próbkę margaryny w kierunku 3-MCPD i estrów 3-MCPD. Próbek nie kwestionowano. Jako urzędowo-monitoringowe pobrano 15 próbek żywności: 2 próbki marchwi w kierunku pozostałości pestycydów, 1 próbkę mąki pszennej w kierunku metali, 2 próbki kaszy w kierunku metali, 2 próbki ryżu w kierunku metali, 2 próbki produktów przemysłu piekarskiego w kierunku metali, 1 próbkę wędliny zawierającej w swoim składzie białko sojowe do badań w kierunku GMO, 2 próbki w kierunku znakowania preparatów do początkowego żywienia niemowląt, w tym mleko początkowe, 1 próbkę suplementu diety w kierunku zawartości witamin i składników mineralnych, 2 próbki przetworów kukurydzianych w kierunku glutenu. Kwestionowano jedną próbkę kaszy, w której stwierdzono liczne oprzędy oraz martwą larwę. W 2014r. kwestionowano 3 próbki spożywcze: 1 próbkę lodów z automatu, 1 próbkę kaszy i 1 próbkę metki za złe oznakowanie, co stanowi 4% pobranych do badań próbek środków spożywczych. W porównaniu do 2013r., w którym kwestionowano 1 próbkę lodów z automatu ilość środków spożywczych niewłaściwej jakości zdrowotnej nieznacznie wzrosła. Skontrolowano oznakowanie 26 suplementów diety, 24 środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego i 7 środków spożywczych wzbogaconych witaminami lub składnikami mineralnymi. Nie kwestionowano oznakowania żadnego z tych artykułów. Pobrano również 4 próbki przedmiotów użytku (2 porcelany, 2 wyrobów szklanych). Pobrano 1 próbkę wyrobów porcelanowych krajowych bezpośrednio od producenta. Próbkę zbadano w WSSE w Poznaniu w kierunku migracji ołowiu i kadmu. Próbki nie kwestionowano. Pobrano 1 próbkę wyrobów porcelanowych i 2 próbki wyrobów szklanych importowanych znajdujących się w obrocie w kierunku migracji ołowiu i kadmu. Kwestionowano 1 próbkę szklanek zdobionych, w których stwierdzono przekroczenia migracji kadmu i ołowiu. Ponieważ szklanki były sprowadzone z Hiszpanii Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Chodzieży po otrzymaniu sprawozdania z badań w ramach funkcjonowania systemu RASFF przesłał do Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Poznaniu 1 powiadomienie alarmowe dotyczące produktu szklanki I love you, produkcji CHRL. Razem pobrano 4 próbki przedmiotów użytku. Kwestionowano 1 próbkę, można więc wnioskować, że stały nadzór nad produkcją a zwłaszcza importem przedmiotów do kontaktu z żywnością jest nadal konieczny. Pobrano także 3 próbki kosmetyków. 2 próbki przebadano mikrobiologicznie (żel po prysznic i szampon dla niemowląt) a 1 w kierunku identyfikacji barwników (farba do włosów). Próbek nie kwestionowano. Żywienie w placówkach zamkniętych W ewidencji znajdowało się 37 obiektów prowadzących żywienie, były to : bloki żywienia w domach pomocy społecznej (1) stołówki szkolne (6, w tym w 3 szkołach było żywienie cateringowe) stołówki w przedszkolach (18, w tym w 5 placówkach było żywienie cateringowe) stołówki w zakładach specjalnych i wychowawczych (2) zakład usług cateringowych (1) inne zakłady żywienia (9). Skontrolowano 35 zakładów, w których przeprowadzono 35 kontroli. W celu poprawy stanu technicznego zakładów wydano 1 decyzję administracyjną. Zgodnie z obowiązującymi arkuszami sklasyfikowano 22 obiekty, wszystkie uznano za zgodne z wymaganiami. Zakłady prowadziły kontrolę wewnętrzną zgodnie z GMP/GHP. W czasie kontroli zwracano także uwagę na sposób dystrybucji posiłków, stan opakowań transportowych oraz temperaturę dostarczanych 32

33 posiłków w przypadku żywienia cateringowego. W powyższym zakresie nie stwierdzono nieprawidłowości. Trzy szkoły na terenie powiatu brały udział w programach dożywiania dzieci w różnych grupach wiekowych, oferując bezpłatnie mleko lub owoce i warzywa. W roku 2014r. na terenie powiatu chodzieskiego oceniono teoretycznie 21 jadłospisów. Nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie sposobu żywienia pacjentów szpitala, pensjonariuszy dziennego domu pomocy społecznej oraz dzieci w szkołach, przedszkolach i klubie malucha. Jeśli uwzględnić tylko jakość i dobór składników do przygotowania potraw żywienie w placówkach żywienia zbiorowego można ocenić jako prawidłowe. W przedłożonych jadłospisach proponowano potrawy lekkostrawne. Zdjęcie nr 6. Nauka zdrowego odżywiania Przedszkole Gminne w Szamocinie Personel ww. placówek układając jadłospisy starał się dostosować je do potrzeb grup żywieniowych. W ocenianych jadłospisach i rodzaju podawanych potraw stwierdzono różnorodność pieczywa i wprowadzanie różnego rodzaju nowości w menu np. zupa krem z dyni, zupa z soczewicą, kotlet mielony z cukinią, pasta z ciecierzycy. Coraz częściej podawane były surówki z dodatkiem brokułów, cukinii. Pod nadzorem Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Chodzieży był Szpital w Chodzieży ul. Strzelecka, należący organizacyjnie do Wielkopolskiego Centrum Pulmonologii i Torakochirurgii im. Eugenii i Janusza Zeylandów w Poznaniu. Pacjenci szpitala otrzymywali trzy posiłki dziennie. Jadłospisy były układane w zależności od stanu zdrowia pacjentów oraz od stawki żywieniowej w szpitalu. Układała je właścicielka firmy przygotowującej posiłki przy współpracy pracowników szpitala. W 2014r. przeprowadzono 2 kontrole sanitarne. Posiłki dla pacjentów przygotowywała i dostarczała firma cateringowa, która dzierżawiła pomieszczenia kuchenne w tym szpitalu. Pomieszczenia kuchenne oraz ich wyposażenie spełniały wymagania obowiązujących przepisów. Właściciele firmy cateringowej uzyskali zatwierdzenie PPIS w Chodzieży do prowadzenia działalności gastronomicznej w pełnym zakresie oraz cateringu. Firma prowadziła kontrolę wewnętrzną zgodnie z zasadami GMP/GHP. Dystrybucja posiłków z kuchni centralnej odbywała się windą towarową. Posiłki w odpowiedniej ilości na dany dzień były umieszczane w termosach i pojemnikach, wstawiane do windy i przekazane do podkuchenki na Oddziale Pulmonologii na I piętrze. Pracownik kuchni zmieniał odzież roboczą i w ww. podkuchence przygotowywał porcje na talerzach zgodnie z dziennymi informacjami od pielęgniarek oddziałowych. Na specjalnych wózkach, przykryte serwetami porcje były dostarczane do łóżek pacjentów. Brudne naczynia na wózkach do naczyń brudnych zabierane były do podkuchenki gdzie były oczyszczane, myte i dezynfekowane w zmywarkach. Pod nadzorem Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Chodzieży również znajdował się Dzienny Dom Pomocy Społecznej w Budzyniu, ul. Lipowa 1. 33

34 W kuchni przygotowywano obiady dla 120 osób. W DPS-ie, zgodnie z planem napraw i remontów, w 2014r. rozpoczęto kapitalny remont pomieszczeń kuchennych. Podopieczni ośrodka mieli możliwość spożywania obiadów w stołówce lub mogli zabierać je do domów. W sezonie letnim, jak corocznie, kuchnia przygotowywała całodzienne wyżywienie dla uczestników obozu terapeutycznego organizowanego przez urząd gminy. Posiłki dowożone były w termosach środkiem transportu spełniającym wymagania sanitarne (właściciel posiada zgodę PPIS w Chodzieży). Jadłospisy posiłków były dostosowane do wieku pensjonariuszy, jak również w okresie letnim do uczestników obozu. W 2014 r. przeprowadzono 1 kontrolę sanitarną. Oceniono teoretycznie jadłospis dekadowy - nie stwierdzono nieprawidłowości. W wyniku przeprowadzonej kontroli i oceny stanu sanitarnego obiekt uznano jako zgodny z wymaganiami. Jednocześnie należy stwierdzić, że stan techniczny obiektów i ich wyposażenie, dzięki wydawanym decyzjom administracyjnym i staraniom właścicieli placówek, ulegają systematycznej poprawie. Również procedury wewnętrznej kontroli jakości zdrowotnej żywności zgodnie z GMP/GHP, które wymusiły modernizacje pionów kuchennych wzmocniły bezpieczeństwo żywienia. Niestety placówki nadal borykają się z kłopotami finansowymi, co ogranicza fundusze na żywienie. Stan sanitarny środków transportu W 2014 roku w ewidencji było 11 środków transportu żywności były to: samochody do działalności cateringowej, samochody ze skrzynią ładunkową, przyczepa do przewozu artykułów nie wymagających warunków chłodniczych oraz naczepy. 5 środków transportu było oznakowanych w sposób trwały na zewnątrz pojazdu, natomiast 6 posiadało jedynie informację o przewozie żywności umieszczoną za przednią szybą. Przeprowadzono 11 kontroli sanitarnych. Dokonano oceny stanu sanitarnego 11 środków transportu, które uznano za zgodne z wymaganiami. Zatwierdzono 11 środków transportu żywności. Podczas kontroli sprawdzano stan techniczny skrzyni ładunkowej, stan sanitarny pojazdu, rejestr mycia i dezynfekcji oraz monitoring temperatury. Kontrolowano także czy kierowcy posiadają książeczki zdrowia do celów sanitarno-epidemiologicznych oraz odzież roboczą. Nie stwierdzono nieprawidłowości w tym zakresie. W powiecie chodzieskim była firma transportowa posiadająca samochody cysterny do przewozu art. spożywczych sypkich nie wymagających warunków chłodniczych. W 2014r. skontrolowano 2 cysterny naczepy. Na zewnętrznych ścianach cystern było umieszczone logo i adres zakładu. Zakład prowadził kontrolę wewnętrzną zgodnie z GMP/GHP oraz wdrożył system HACCP. Firma posiadała własną myjnię ze specjalnym wyposażeniem do mycia zarówno zewnętrznych jak i wewnętrznych części cystern. Nadzór nad przedmiotami użytku i kosmetykami Pod nadzorem PSSE w Chodzieży znajdował się zakład produkujący osłonki oraz woreczki z tworzyw sztucznych do artykułów spożywczych. Zakład prowadził kontrolę wewnętrzną zgodnie z dobrą praktyką produkcyjną i dobrą praktyką higieniczną oraz wprowadził system HACCP, który był audytowany przez firmę zewnętrzną raz w roku. Zakład posiadał również certyfikat na produkcję i eksport wyrobów koszernych. W 2014 roku w związku ze złożonymi wnioskami o dokonanie granicznej kontroli sanitarnej przeprowadzono 15 kontroli, oceniono 94 partie materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością, sporządzono 15 protokołów z kontroli granicznych oraz wydano 15 świadectw spełnienia wymagań zdrowotnych przez materiały lub wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością przekraczające granice. Za wykonanie ww. czynności wydano 13 decyzji opłat. Podczas kontroli sprawdzano czy zakład posiadał atesty dla poszczególnych komponentów do produkcji osłonek oraz aktualne wyniki badań produktów finalnych. Nieprawidłowości w tym zakresie nie stwierdzono. Zgodnie z obowiązującymi przepisami do każdej partii sprzedawanego towaru dołączana była deklaracja zgodności, a na żądanie klienta aktualne wyniki badań produktu. 34

35 Na terenie powiatu chodzieskiego działało 11 zakładów produkujących przedmioty użytku. W tym 9 produkowało porcelanę użytkową a 2 materiały opakowaniowe do kontaktu z żywnością. Większość z nich to małe zakłady rodzinne produkujące wyłącznie na zmówienie klienta. Pobierając próbki porcelany do badań laboratoryjnych kontrolowano magazyny, w których przechowywana jest porcelana, sprawdzając czy zakłady wprowadzają zasady dobrej praktyki produkcyjnej. Pod nadzorem Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Chodzieży znajdowały się również 1 hurtownia i 11 sklepów handlujących przedmiotami użytku. W ramach nadzoru nad produkcją i obrotem przedmiotami użytku przeprowadzono 23 kontrole, skontrolowano 8 obiektów. Ponadto pracownicy Stacji kontrolowali oznakowanie przedmiotów użytku, również naczyń jednorazowego użytku znajdujących się w handlu. Nie stwierdzono uchybień w tym zakresie. W ewidencji Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Chodzieży były 4 specjalistyczne sklepy handlujące kosmetykami. W 2014 roku skontrolowano 4 obiekty, łącznie przeprowadzono 5 kontroli. RASFF (System Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznych Produktach Żywnościowych i Środkach Żywienia Zwierząt) W 2014r. w ramach systemu RASFF Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Chodzieży otrzymała od Wielkopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego 7 powiadomień dotyczących żywności nie spełniających wymagań zdrowotnych, które mogły znajdować się w obrocie. Otrzymano 7 powiadomień alarmowych dotyczących: produktu na potencję pn. Golden Root mąki kukurydzianej firmy RADIX-BIS moreli bio suszonych na słońcu niesiarkowanych firmy Vita Natura daktyli bio suszonych na słońcu bez pestek firmy Vita Natura mąki kukurydzianej firmy RADIX-BIS produktu pn. Potrawka z kurczaka produktu pn. Mąka Kukurydziana Kupiec produkt z natury bezglutenowy oraz 1 powiadomienie informacyjne dot. moreli suszonych Kresto. W związku z ww. powiadomieniami przeprowadzano kontrole sanitarne obiektów handlowych i podejmowano zgodne z kompetencjami działania. O podjętych działaniach poinformowano WSSE w Poznaniu. Ponadto Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Chodzieży po otrzymaniu sprawozdania z badań w ramach funkcjonowania systemu RASFF przesłał do Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Poznaniu 1 powiadomienie alarmowe dotyczące produktu szklanki I love you, kraj pochodzenia Chiny. Próbka została pobrana w sklepie w Margoninie. Przeprowadzono kontrolę w sklepie, w którym została ona pobrana - nie stwierdzono w obrocie kwestionowanych szklanek. Dotychczasowe działania w ramach systemu RASFF można ocenić jako sprawne a identyfikowanie i szacowanie zagrożeń ze strony żywności oraz wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywności nie spełniającej wymagań zdrowotnych dokonywane było przez pracowników w sposób właściwy, odpowiedni do wielkości zagrożenia. Informacja o współpracy z innymi jednostkami kontrolującymi oraz środkami masowego przekazu W 2014 roku w ramach współpracy z : 1. Powiatowym Inspektoratem Weterynarii w Chodzieży 35

36 do wykorzystania służbowego przesłano pismo Małopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej w Krakowie dotyczące nieprawidłowych parametrów zawartości białka i tłuszczu podawanych na etykiecie mleka koziego 2. Powiatowym Inspektoratem Weterynarii w Czarnkowie do wykorzystania służbowego przesłano wyniki próbki Metki Wyśmienitej pobranej w Chodzieży. Uwagi dotyczyły nieprawidłowości w oznakowaniu. 3. Komendą Powiatową Policji w Chodzieży wymieniano dostępne informacje i przeprowadzano 2 wspólne kontrole w sklepach sportowych prowadzących sprzedaż odżywek dla sportowców w związku z międzynarodową akcją Operation Pagea IV - International Week of Action skierowaną przeciwko nielegalnemu handlowi produktami leczniczymi, suplementami diety, substancjami zastępczymi i innymi produktami tego typu. W trakcie kontroli nie stwierdzono handlu ww. produktami. w związku z prowadzonym przez Komendę Powiatową Policji dochodzeniem przeciwko osobie posiadającej środki psychoaktywne oraz pismem o przejęcie ww. środków przez PSSE w Chodzieży, PPIS w Chodzieży wydał postanowienie odmawiające wszczęcia postępowania administracyjnego. 4. Starostwem Powiatowy w Chodzieży, a także z urzędami miast i gmin w powiecie chodzieskim wymieniano informacje dotyczące rejestracji i zatwierdzania obiektów żywnościowożywieniowych oraz rejestracji działalności w zakresie dostaw bezpośrednich. 5. Wojewódzkim Inspektoratem Inspekcji Handlowej w Poznaniu, Delegatura w Pile otrzymano do wykorzystania służbowego informację o kwestionowanej kontroli w 2 sklepach spożywczych w Chodzieży. 6. Urzędem Celnym w Pile wymieniano informacje dotyczące miejsc, w których znajdują się automaty do gier. 7. Własnymi jednostkami: od PPIS w Złotowie otrzymano informację dotyczącą stwierdzenia sprzedaży nieoznakowanego wyrobu - pizzerki z wędliną wyprodukowanej w zakładzie piekarniczym w Chodzieży. do PPIS w Lesznie jako sprawującym nadzór nad producentami przesłano wyniki badania próbki Gołąbków Smak Mak wraz z uwagą o błędach w oznakowaniu. Ponadto: 1. na stronie internetowej PSSE w Chodzieży umieszczano następujące artykuły: komunikat GIS w sprawie afrykańskiego pomoru świń komunikat GIS ostrzegający przed doustnym przyjmowaniem preparatu Miracle Minera Solution raport GIS w sprawie zatruć alkoholem metylowym w Polsce w 2013r. artykuł WSSE w Poznaniu Przechowywanie próbek żywności informacja PSSE Sezon grzybowy coraz bliżej artykuł Sezon na zatrucia pokarmowe ostrzeżenie GIS Uwaga na czeski Absinth. 2. Do prasy regionalnej i biuletynów gminnych przekazano komunikat dotyczący obowiązku rejestracji podmiotów rolniczych. WNIOSKI 1. Należy nasilić działania mające na celu zapewnienie właściwego poziomu bezpieczeństwa zdrowotnego żywności poprzez wnikliwe kontrole zakładów. 2. W celu zapewnienia konsumentom bezpiecznej żywności należy kontynuować współpracę ze wszystkimi inspekcjami zajmującymi się tym zagadnieniem. 36

37 3. Należy wzmóc kontrole w obiektach gastronomicznych i handlowych znajdujących się na trasach turystycznych. 4. Brak przepisów regulujących zagadnienie żywienia zbiorowego w szpitalach, szkołach i przedszkolach nie pozwala na pełną ocenę jakości żywienia; jadłospisy oceniane są teoretycznie. VIII. Warunki sanitarno-higieniczne środowiska pracy W ewidencji zakładów pozostających pod nadzorem higieny pracy na dzień 31 grudnia 2014r. wpisanych było 329 zakładów, zatrudniających łącznie pracowników. Lp. Działalność nadzorowa Liczba zakładów 2. Liczba zatrudnionych pracowników 3. Liczba skontrolowanych zakładów Liczba przeprowadzonych kontroli w 4. zakładach 5. Liczba wydanych decyzji Tabela nr 4. Porównanie działalności nadzorowej w zakresie higieny pracy w latach W porównaniu z rokiem 2013 liczba podmiotów w ewidencji zmniejszyła się o 13 a w porównaniu do roku o 26. Liczba zatrudnionych wzrosła o 1243 osoby w porównaniu do 2013r., lecz zmalała o 544 w porównaniu do roku Wykres nr 15. Działalność nadzorowa w zakresie higieny pracy w latach Zmniejszyła się nieznacznie liczba zakładów, wzrosła natomiast liczba zatrudnionych. 37

38 Wykres nr 16. Struktura zatrudnienia w nadzorowanych zakładach pracy w latach Przeważały zakłady zatrudniające do 9 pracowników (57,75% ogółu). Duże zakłady zatrudniające powyżej 250 pracowników (zakład produkujący dętki, zakład produkujący meble tapicerowane oraz zakład produkujący porcelanę stołową) stanowiły 0,91% ogółu zakładów. W trakcie prowadzonego bieżącego nadzoru sanitarnego zwracano uwagę na przestrzeganie przez pracodawców przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne, ekspozycję i narażenie pracowników na czynniki szkodliwe dla zdrowia w środowisku pracy, stan sanitarny zaplecza higieniczno-sanitarnego oraz realizację wcześniej wydanych nakazów. Wykres nr 17. Kontrole w ramach bieżącego nadzoru sanitarnego w latach W 2014 roku przeprowadzono 139 kontroli sanitarnych u 118 przedsiębiorców (w roku ubiegłym 147 w 138 zakładach). Nadzorem sanitarnym objęto 35,87% zewidencjonowanych obiektów (w 2013 roku 40,12%). Podczas kontroli zwracano szczególną uwagę na przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie szkodliwych czynników biologicz- 38

39 nych, stanu sanitarno-technicznego pomieszczeń pracy, pomieszczeń higieniczno-sanitarnych, stosowania i przechowywania substancji i mieszanin chemicznych oraz produktów biobójczych, a także wyposażenie pracowników w środki ochrony indywidualnej szczególnie tam, gdzie występowały czynniki szkodliwe i rakotwórcze oraz na realizację nakazów wydanych przez PIS i Państwową Inspekcję Pracy. Najwięcej kontroli przeprowadzono w zakresie stosowania i wprowadzania do obrotu substancji chemicznych i ich mieszanin. Większa liczba kontroli w zakresie czynników biologicznych związana była kontrolą zakładów przemysłu spożywczego. Jednym z zadań wiodących higieny pracy była kontynuacja zapoczątkowanych w roku 2013 kontroli warunków pracy i oceny narażenia zawodowego pracowników zatrudnionych w przemyśle drzewnym. W 2014r. przeprowadzono 15 kontroli (w 2013r. przeprowadzono 25 kontroli). W większości zakładów wykonywane są na zamówienie meble kuchenne, szafy wnękowe oraz wykonywane były inne usługi solarskie na bazie płyt stolarskich. Na skontrolowanych 40 firm w 6 zakładach pracował sam właściciel. w 2 zakładach pracy stwierdzono brak aktualnych wyników badań i pomiarów czynników szkodliwych w 1 zakładzie brak było wyników badań i pomiarów czynników szkodliwych na stanowiskach pracy (zakład był pierwszy raz kontrolowany) w 1 zakładzie stwierdzono brak rejestru pracowników mających kontakt z czynnikami rakotwórczymi, rejestru prac w kontakcie z czynnikami rakotwórczymi oraz niezłożenie informacji o czynnikach rakotwórczych do WPWIS i PIP w 1 zakładzie brak było oceny ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy. W 2014 roku nie stwierdzono nieprawidłowości. W czasie kontroli stwierdzono, że następuje systematyczna poprawa warunków pracy poprzez wymianę starych maszyn i urządzeń na nowe między innymi dzięki działalności informacyjnej i edukacyjnej prowadzonej przez PSSE w Chodzieży skierowanej do właścicieli zakładów. Postępowanie administracyjne w higienie pracy W 2014 roku wydano 7 decyzji merytorycznych, w tym: 5 decyzji nakazu, 1 decyzję dotyczącą wygaszenia decyzji w związku z procesem likwidacji działalności oraz 1 decyzję zmieniającą termin wykonania. Nakazy w 5 decyzjach dotyczyły: przedstawienia wyników badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy - 2 nakazy doprowadzenia pomieszczeń higieniczno-sanitarnych do właściwego stanu technicznego -1 nakaz braku oceny ryzyka zawodowego -1 nakaz uwzględnienia w ocenie ryzyka zawodowego narażenia pracowników na substancje chemiczne -1 nakaz przedstawienia zaświadczeń lekarskich pracowników o braku przeciwwskazań do pracy na zajmowanych stanowiskach wystawionych przez lekarza uprawnionego do badań profilaktycznych -1 nakaz przedstawienia aktualnych orzeczeń lekarskich do celów sanitarno-epidemiologicznych o braku przeciwwskazań zdrowotnych do pracy w obrocie żywnością -1 nakaz przedstawienia rejestru prac, których wykonywanie powoduje konieczność pozostawania w kontakcie z substancjami chemicznymi, ich mieszaninami, czynnikami lub procesami technologicznymi o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy -1 nakaz zapewnienia pracownikom apteczki do udzielania pierwszej pomocy -1 nakaz wywieszenia przy apteczce instrukcji udzielania pierwszej pomocy -1 nakaz 39

40 wyposażenia zakładu w karty charakterystyki mieszanin niebezpiecznych sprzedawanych dla klientów oraz ich udostępniania na żądanie -1 nakaz złożenia informacji o czynnikach rakotwórczych występujących na stanowiskach pracy - 1 nakaz. 1 tytuł wykonawczy i 1 postanowienie o nałożeniu grzywny w celu przymuszenia dotyczyło jednego zakładu zobowiązanego do wykonania pomiarów czynników szkodliwych na stanowiskach pracy. 3 grzywny w wysokości 200 zł, 200 zł i 300 zł na łączną kwotę 700 zł nałożone w drodze postanowienia w celu przymuszenia do wykonania obowiązków zostały wyegzekwowane. Mandatów karnych nie nałożono. Narażenie na czynniki szkodliwe i uciążliwe dla zdrowia Przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń (NDS) i natężeń (NDN) czynników szkodliwych dla zdrowia stwierdzono w 71 zewidencjonowanych obiektach (66 było w roku poprzednim). W warunkach narażenia na czynniki szkodliwe, przy przekroczeniach normatywów higienicznych pracowało 604 osób co stanowi 7,11% ogółu zatrudnionych. W warunkach przekroczeniach NDS i NDN najwięcej pracowników narażonych było na: hałas osób (84,6% ogółu narażonych) pyły przemysłowe 125 osób (20,70% ogółu narażonych) czynniki chemiczne - 13 osób (2,15% ogółu narażonych) mikroklimat gorący - 28 osób. (4,63% ogółu). Jednocześnie pracujących w warunkach przekroczenia dwóch czynników szkodliwych występujących na stanowiskach pracy było: 45 pracowników (7,45% ogółu narażonych). Na terenie powiatu działało dużo zakładów obróbki metalu i przerobu drewna. W związku z powyższym czynnikami szkodliwymi były głównie i hałas pyły drewna. Wykres nr 18. Liczba osób pracujących w przekroczeniach najwyższych dopuszczalnych stężeń (NDS) i natężeń (NDN) czynników szkodliwych dla zdrowia w latach

41 W warunkach narażenia na czynniki uciążliwe pracowało: przy niespełnieniu norm mikroklimatu umiarkowanego - 14 osób (0,16% ogółu zatrudnionych) przy niezgodnym z normą oświetleniu pracowało 319 osób (3,75% ogółu zatrudnionych). Ogólna liczba pracowników pracujących w warunkach przekroczenia zwiększyła się o 47 osób. Była to niekorzystna sytuacja, wynikająca ze zwiększenia produkcji i wydłużenia czasu pracy w narażeniu w niektórych zakładach. Oceniając warunki pracy stwierdzić należy, że w wielu zakładach pracy systematycznie prowadzone są modernizacje parków maszynowych, wprowadzana jest automatyzacja i hermetyzacja procesów produkcyjnych oraz stosowane są nowe systemy ochron zbiorowych (tj. wentylacja lub odciągi). Zakłady zaopatrywały również pracowników w atestowane i odpowiednio dobrane środki ochrony indywidualnej (np. ochronniki słuchu, rękawice, maski). Zdjęcia nr 7 i 8. Laser do wycinania precyzyjnego metalowych elementów (po lewej) i automaty do obróbki skrawaniem sterowane numerycznie (po prawej) w Zakładzie Produkcyjno-Usługowo-Handlowym,,KOMFORT`` w Budzyniu Nadzór nad czynnikami rakotwórczymi i mutagennymi w środowisku pracy W ewidencji stacji sanitarno-epidemiologicznej znajdowały się 34 zakłady, w których występowały substancje, preparaty, czynniki lub procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym lub mutagennym. Najliczniejszą grupę stanowiły zakłady zajmujące się: produkcją wyrobów z drewna (pył drewna twardego) stacje paliw (benzen będący składnikiem paliw) zakład produkujący dętki (benzen, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne występujące w sadzy oraz olejach używanych jako zmiękczacz). W 2014 roku przeprowadzono kontrole sanitarne w 14 zakładach (w roku 2013 w 17 obiektach), w których w kontakcie z czynnikiem rakotwórczym lub mutagennym pracowało 490 osób (w tym 129 kobiet). Zwracano uwagę na bezpieczeństwo i higienę pracy pracowników, wyposażenie w odpowiednie środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze, jak również posiadanie oceny ryzyka zawodowego oraz odpowiednich zezwoleń, decyzji, zatwierdzonych programów gospodarowania odpadami niebezpiecznymi i odpowiednich procedur. W zakresie nadzoru nad czynnikami rakotwórczymi i mutagennymi stwierdzono uchybienia - w 1 zakładzie stwierdzono brak rejestru prac w kontakcie z czynnikami rakotwórczymi, brak rejestru pracowników będących w kontakcie z czynnikami rakotwórczymi, brak oceny ryzyka zawodowego, brak zaświadczeń lekarskich pracowników o braku przeciwwskazań do pracy na zajmowanych stanowiskach wystawionych przez lekarza uprawnionego do badań profilaktycznych oraz nie złożenie informacji o czynnikach rakotwórczych występujących na stanowiskach pracy. 41

42 Nadzór nad szkodliwymi czynnikami biologicznymi Na terenie powiatu chodzieskiego nie było zakładów, w których wykorzystywane były w produkcji czynniki biologiczne zakwalifikowane do grupy 3 lub 4. W wyniku oceny ryzyka zawodowego stwierdzono możliwość występowania szkodliwych czynników biologicznych zakwalifikowanych do grupy 2 i 3 w 75 zakładach: zajmujących się produkcją żywności - 49 zakładach zajmujących się gospodarką odpadami, gospodarką leśną oraz w podmiotach leczniczych 26. W 34 skontrolowanych zakładach potencjalnie narażone na działanie czynników biologicznych były 573 osoby. Na działanie szkodliwych czynników biologicznych narażeni byli pracownicy zatrudnieni przy produkcji żywności, mleka, hodowli zwierząt, produkcji pasz, hodowli drobiu, produkcji wyrobów masarskich, produkcji pieczywa, wyrobów cukierniczych, prowadzeniu analiz materiału pobranego od pacjentów, przy leczeniu oraz pielęgnacji pacjentów, podczas prac związanych ze zbiórką odpadów komunalnych, oczyszczaniu ścieków, prowadzeniu gospodarki leśnej. Nie stwierdzono nieprawidłowości. Przeprowadzone kontrole wykazały, iż pracodawcy podejmowali szereg działań profilaktycznych zmniejszających narażenie pracowników, m.in. zapewnili środki ochrony indywidualnej, środki do odkażania skóry, opracowali procedury i instrukcje bezpiecznego postępowania z szkodliwymi czynnikami biologicznymi oraz proponowali pracownikom profilaktyczne szczepienia ochronne (np. przeciw WZW typu B). Nadzór nad substancjami i preparatami niebezpiecznymi, prekursorami narkotyków W ramach bieżącego nadzoru nad substancjami i ich mieszaninami przeprowadzono 87 kontroli w podmiotach zajmujących się produkcją, wprowadzaniem do obrotu, stosowaniem oraz dystrybucją substancji i mieszanin chemicznych, prekursorów narkotyków kategorii 2 i 3, produktów biobójczych, środków ochrony roślin oraz detergentów. W skontrolowanych zakładach znajdujących się w ewidencji HP zatrudnionych było 4648 pracowników. W kontakcie z substancjami i preparatami chemicznymi na stanowiskach pracy, na których przeprowadzono pomiary pracowało 592 pracowników. W warunkach przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń substancji chemicznych pracowało 13 osób w 4 zakładach. Najczęściej stwierdzanymi uchybieniami były nieaktualne karty charakterystyk substancji i preparatów chemicznych (najczęściej w punkcie 15 przytoczone były nieaktualne przepisy prawne), w 1 zakładzie wprowadzającym do obrotu mieszaniny niebezpieczne w handlu detalicznym stwierdzono brak kart charakterystyki mieszanin niebezpiecznych. Została wydana 1 decyzja administracyjna, która została wykonana. Tematyka kontroli 2012 r. 2013r. 2014r. Substancje i preparaty chemiczne (wprowadzający do obrotu i stosujący) Prekursory kategorii 2 i Produkty biobójcze Ogółem Tabela nr 5. Kontrole w zakresie nadzoru nad chemikaliami 42

43 Rok Ogółem Producenci Importerzy Dalsi użytkownicy formulatorzy (producenci mieszanin) Dystrybutorzy Tabela nr 6. Liczba wprowadzających do obrotu substancje i preparaty chemiczne Systematycznie poprawia się znajomość prawa wśród podmiotów wprowadzających do obrotu i stosujących chemikalia, czego wynikiem jest zmniejszenie liczby stwierdzonych uchybień oraz lepsza jakość powstających dokumentów dotyczących substancji chemicznych i ich mieszanin. Na terenie powiatu chodzieskiego nie było producentów produktów biobójczych. PPIS w Chodzieży nie posiadał informacji dotyczących sprzedaży internetowej produktów biobójczych przez podmioty gospodarcze lub osoby prywatne mające swoją siedzibę na terenie powiatu chodzieskiego. Na terenie nadzorowanym przez PSSE w Chodzieży nie było producentów ani importerów prekursorów narkotyków kategorii 2 i 3. W 2014 roku nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie obrotu prekursorami narkotyków. Substancja Legalny cel użycia Ilość Jednostka Kategoria prekursorów narkotyków nadmanganian dezynfekcja 130 kilogram 2 potasu metyloetyloketon inne 248 litr 3 kwas siarkowy analizy chemiczne 95 litr 3 kwas siarkowy procesy galwaniczne 190 litr 3 kwas siarkowy inne litr 3 aceton analizy laboratoryjne 66 litr 3 aceton handel 183 litr 3 stosowany jako 3 aceton rozpuszczalnik do farb oraz do mycia pistoletów stosowanych do malowania natryskowego 1030 litr kwas solny mycie, czyszczenie 4633 litr 3 kwas solny analizy laboratoryjne 1 litr 3 Choroby zawodowe Tabela nr 7. Zużycie prekursorów narkotyków w 2014r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Chodzieży w 2014r. otrzymał 6 zgłoszeń podejrzeń chorób zawodowych wymienionych w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009r. w sprawie chorób zawodowych (tekst jednolity Dz. U. z 2013r., poz. 1367), w tym: 3 zgłoszenia choroby zawodowej tj. przewlekłej choroby narządu głosu spowodowanej nadmiernym wysiłkiem głosowym trwającym co najmniej 15 lat: niedowładu mięśni wewnętrznych krtani z wrzecionowatą niedomykalnością fonacyjną głośni i trwałą dysfonią (poz. 5.3) 43

44 1 zgłoszenie choroby zawodowej z grupy pylic - pylicę krzemową (poz. 3.1) 1 zgłoszenie choroby zawodowej z grupy chorób zakaźnych lub pasożytniczych albo ich następstw boreliozę z Lyme (poz. 26) 1 zgłoszenie choroby zawodowej z grupy nowotworów złośliwych powstałych w następstwie działania czynników występujących w środowisku pracy, uznanych za rakotwórcze u ludzi - nowotwór układu krwiotwórczego (poz. 17.3) 1 zgłoszenie choroby zawodowej - astmę oskrzelową (poz. 6). Numer wykazu Rodzaj choroby zawodowej 1 Zatrucia ostre lub przewlekłe lub ich następstwa wywołane przez substancje chemiczne Przewlekła choroba narządu głosu 15 spowodowana nadmiernym wysiłkiem głosowym Liczba chorób zawodowych *) Pylica krzemowa płuc Choroba zakaźna borelioza z Lyme Wirusowe zapalenie wątroby typu C Razem *) decyzja nieprawomocna w związku z toczącym się postępowaniem administracyjnym z powodu odwołania się zakładu pracy. Tabela nr 8. Liczba stwierdzonych chorób zawodowych w latach W 2014r. została wydana 1 decyzja administracyjna stwierdzająca chorobę zawodową - pylicę krzemową. Decyzja się uprawomocniła. Nie wydano żadnej decyzji o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej. WNIOSKI 1. W wyniku przeprowadzonych kontroli wydano 7 decyzji administracyjnych. Najwięcej uchybień dotyczyło braku aktualnych pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia oraz nieprzestrzegania przepisów w związku z występowaniem czynników rakotwórczych na stanowiskach pracy. 2. Liczba decyzji o stwierdzeniu chorób zawodowych od kilku lat to pojedyncze przypadki rocznie. W 2014r. wzrosła natomiast ilość zgłoszeń podejrzeń chorób zawodowych, co świadczy o lepszej świadomości społeczeństwa w tym zakresie. 3. Zwiększyła się ogólna liczba pracowników pracujących w warunkach przekroczenia NDS i NDN, w narażeniu na hałas i pyły drewna. Wzrost liczby osób pracujących w warunkach przekroczenia spowodowany był prawdopodobnie zjawiskiem niewielkiego ożywienia gospodarczego i zwiększeniem się produkcji. 4. W większości zakładów następuje systematyczna poprawa warunków pracy oraz zwiększenie wydajności pracy poprzez wymianę starych maszyn i urządzeń na nowe oraz trwa rozbudowa istniejących obiektów przemysłowych. 44

45 IX. Obiekty nauczania i wychowania oraz całodobowego pobytu dzieci i młodzieży W 2014 roku na terenie powiatu chodzieskiego nadzorem objęto 79 placówek nauczania i wychowania, w tym: przedszkola, szkoły wszystkich typów, warsztaty szkolne, internat, placówki z pobytem dziennym i całodobowym oraz 24 turnusy letniego i zimowego wypoczynku dla dzieci i młodzieży. Higiena procesu nauczania Na terenie powiatu chodzieskiego nie było placówek posiadających ubikacje zewnętrzne. Liczebność klas W żadnej ze szkół nie występowało zjawisko zagęszczenia w oddziałach klasowych. Jednak w szkołach typu miejskiego (dwie działające samodzielnie szkoły podstawowe), z uwagi na oszczędności ograniczono liczbę oddziałów klasowych kosztem ich większej liczebności, która wynosiła (z wyjątkiem klas I) uczniów. W szkołach tych od wielu już lat realizowany był dwuzmianowy system nauczania. System ten dotyczył wyłącznie uczniów klas I-III. Sytuacja ta spowodowana była faktem, że pomimo niżu demograficznego liczba oddziałów klasowych była wyższa od liczby pomieszczeń do nauki. Meble edukacyjne W stosunku do roku poprzedniego odnotowano poprawę w wyposażeniu przedszkoli w meble edukacyjne. Po przeprowadzonej ocenie dostosowania mebli do ergonomii 173 stanowisk, stwierdzono, że wszystkie dzieci korzystające z tych stanowisk siedziały prawidłowo. Wszystkie szkoły podstawowe zakupiły nowe komplety mebli edukacyjnych dla klas pierwszych. Tylko nieliczne szkoły mogły sobie pozwolić na zakup mebli edukacyjnych dla klas starszych. Ocenę posiadania przez przedszkola/szkoły certyfikowanych mebli edukacyjnych przedstawia poniższy wykres. 30 Meble edukacyjne (stoliki i krzesełka) z certyfikatami 25 Liczba placówek w ewidencji skontrolowane bez certyfikatu do 25% Odsetek mebli z certyfikatami do 50% powyżej 50% 100% Przedszkola Szkoły podstawowe Gimnazja Ponadgimnazjalne szkoły zawodowe Zespoły szkół (ogółem) Wykres nr 19. Zaopatrzenie placówek w meble (krzesła i stoliki) certyfikowane w 2014r. Szkoły podstawowe i gimnazja w dalszym ciągu powinny dokonywać zakupów nowych stolików i krzesełek. Uporządkowanie i odpowiednie wykorzystanie mebli istniejących oraz stały monitoring zajmowanych przez uczniów miejsc prowadzony przez nauczycieli nie poprawi sytuacji. 45

46 Miejsca na podręczniki w szkołach 18 szkół (tj.72%) zapewniło miejsce na pozostawianie podręczników przez uczniów w szkołach zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003r. Nr 6 poz. 69 z późn. zm.), w 4 (tj.16%) pozostałych szkołach, bez względu na wiek, takie warunki zabezpieczono wszystkim uczniom, w tym dwie szkoły wyposażone zostały w indywidualne, zamykane szafki dla uczniów. Jedna szkoła ponadgimnazjalna nie zapewniła uczniom miejsca na podręczniki i przybory szkolne. Była to niepubliczna, działająca samodzielnie, ponadgimnazjalna szkoła zawodowa. Dyrektor szkoły po zasięgnięciu opinii uczniów nie widział takiej potrzeby. Uczniowie przychodzili do szkoły wyłącznie z niezbędnymi podręcznikami i przyborami, a waga plecaków uczniów nie stanowiła zagrożenia dla ich prawidłowej postawy. Nie wydzielono miejsca na podręczniki również w 2 szkołach gimnazjalnych i 1 szkole zawodowej, które działały w budynkach środowiskowych hufców pracy. Uczniami tych szkół byli wyłącznie wychowankowie tych hufców. Przygotowania szkół do przyjęcia uczniów 6-letnich Tylko 2 na 14 szkół podstawowych, po przeprowadzonych w latach poprzednich remontach wskutek których zyskały dodatkowe sale lekcyjne, były przygotowane do przyjęcia uczniów 6-letnich. W pozostałych 12 szkołach: w 3 szkołach na potrzeby sal lekcyjnych dla uczniów 6- letnich zaadaptowano dotychczas wolne pomieszczenia, w 3 szkołach dokonano adaptacji korytarza, pokoju nauczycielskiego i pomieszczenia biblioteki na dodatkowe sale lekcyjne, 3 szkoły (w których liczba sal lekcyjnych nie uległa zwiększeniu) klasy I-III pracowały w systemie dwuzmianowym oraz w 3 szkołach klasy I były tzw. klasami łączonymi i uczęszczali do niej uczniowie 6 i 7- letni. Dowozy uczniów Nie budziły zastrzeżeń dowozy uczniów do szkół. Szkoły wypracowały sobie systemy dowozu pozwalające rozpoczynać zajęcia szkolne o stałej godzinie, a czas oczekiwania na powrót do domu ograniczyć do jednej godziny lekcyjnej. Zdjęcie nr 9. Nowa świetlica dla najmłodszych dzieci w Szkole Podstawowej nr 3 w Chodzieży Opieka zdrowotna Tylko w 8 (tj.36,4%) na 22 placówki nauczania funkcjonował gabinet profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej, w pozostałych placówkach dochodząca raz na dwa tygodnie pielęgniarka posiadała tylko wyznaczone miejsce do pracy, którym najczęściej był pokój nau- 46

47 czycielski. Opieki tej brak było we wszystkich przedszkolach funkcjonujących na terenie powiatu chodzieskiego. Częstym problemem była wszawica. Z informacji uzyskanych od dyrektorów szkół wynikało, że wszawica występowała w znanych dobrze szkole środowiskach rodzinnych. Dyrektorzy placówek chcąc postępować zgodnie z literą prawa byli w tej sprawie bezradni. Szukali pomocy w ośrodkach pomocy społecznej, z różnym skutkiem. Problem kończył się zwykle dopiero z chwilą opuszczenia szkoły przez ostatnie dziecko z danej rodziny. Warunki do uprawiania aktywności fizycznej Poprawie uległy warunki do prowadzenia lekcji wychowania fizycznego w dużych zespołach szkół. Wybudowane w latach poprzednich hale sportowe umożliwiały prowadzenie lekcji na trzech boiskach równocześnie. Rozwiązanie to zabezpieczało w 100% potrzeby poszczególnych szkół. Ocenę posiadania przez przedszkola /szkoły certyfikowanych urządzeń i sprzętu sportowego przedstawia poniższy wykres. Liczba placówek w ewidencji Urządzenia i sprzęt sportowy z certyfikatami jakości skontrolowanych bez certyfikatu do 25% Odsetek urządzeń i sprzętu sportowego z certyfikatami do 50% powyżej 50% 100% Przedszkola Szkoły podstawowe Gimnazja Ponadgimnazjalne szkoły zawodowe Zespoły szkół (ogółem) Wykres nr 20. Zaopatrzenie placówek w urządzenia i sprzęt sportowy z certyfikatami w 2014r. Brak warunków do prowadzenia/realizowania zajęć wychowania fizycznego dotyczył, podobnie jak w roku 2013r. tylko 1 szkoły - Szkoły Podstawowej nr 3 w Chodzieży. W placówce tej w grudniu 2014r. przeprowadzony był odbiór budowlany rozbudowanego skrzydła sportowego. Realizacja zajęć wychowania fizycznego planowana jest od lutego 2015r. tj. po uprawomocnieniu się wszystkich decyzji administracyjnych. Uczniowie tej szkoły uczestniczyli między innymi w odpłatnych zajęciach wychowania fizycznego na basenie kąpielowym. W sześciu szkołach wyposażenie boisk szkolnych było stare i nie posiadało certyfikatów jakości. na 29 skontrolowanych placów w tym 23 placów zabaw przy obiektach oświatowowychowawczych i 6 placów przy placówkach pracy pozaszkolnej (przy świetlicach socjoterapeutycznych). Każda z kontroli placów zabaw obejmowała stan techniczny wyposażenia placu zabaw i kontrolę wymaganej dokumentacji technicznej tj. certyfikatów sprzętu stanowiącego wyposażenie placów oraz,,księgę obiektu budowlanego. Przeprowadzone kontrole potwierdziły dobry stan techniczny wyposażenia i prawidłowo prowadzoną dokumentację techniczną. W,,Księdze nadzoru budowlanego między innymi zamieszczone były spisy wyposażenia i adnotacje z corocznych kontroli technicznych placów. Placówki pracy pozaszkolnej korzystały z wiejskich placów zabaw, których wyposażenie stanowiły głównie huśtawki, konstrukcje sprawnościowe, karuzele; brak piaskownic. Place te były nieogrodzone. Przedstawiciele urzędów miast i gmin (które są odpowiedzialne za te place zabaw) każdorazowo taką sytuację wyjaśniały, 47

48 iż w chwili otwarcia place te były ogrodzone. Ogrodzenia te bardzo często były niszczone, więc z uwagi na bezpieczeństwo dzieci podjęto decyzję o ich demontażu. Zdaniem organów prowadzących brak ogrodzenia jest dużo lepszym rozwiązaniem, niż ogrodzenie zniszczone z ostrymi niebezpiecznymi jego fragmentami. Zdjęcie nr 10. Nowa sala gimnastyczna w Szkole Podstawowej nr 3 w Chodzieży Dostosowanie szkół dla uczniów niepełnosprawnych Tylko jedną ze szkół można było określić mianem szkoły w pełni dostosowanej do potrzeb uczniów niepełnosprawnych, ponieważ posiadała możliwości swobodnego przemieszczania się wewnątrz budynku, dostęp z zewnątrz budynku oraz przystosowane ubikacje. Był to Zespół Szkół w Szamocinie. Wszystkie szkoły podstawowe i gimnazja posiadały wejścia do budynku dostosowane dla uczniów niepełnosprawnych za pomocą podjazdów lub wejście było na parterze, bez barier architektonicznych. W pozostałych szkołach istniały ograniczenia wewnątrz budynku w postaci: braku możliwości swobodnego przemieszczania się uczniów na wózkach między kondygnacjami i braku przystosowanej ubikacji. Na 22 placówki szkolne w 6 szkołach ubikacje były wyłącznie przy halach sportowych/salach gimnastycznych, w 1 ubikacja usytuowana była na piętrze budynku, w 1 na parterze budynku (obydwa budynki piętrowe i bez windy), w 14 brak dostosowanej ubikacji. Cztery placówki funkcjonowały w budynkach parterowych, w 1 placówce była możliwość wejścia do szkoły przez halę sportową i przy pomocy podnośnika przedostania się wyłącznie na parter budynku dydaktycznego szkoły (Margonin), w 1 placówce była możliwość swobodnego przemieszczania się uczniów niepełnosprawnych pomiędzy kondygnacjami (Szamocin), w 1 placówce był schodołaz, w pozostałych 14 szkołach brak schodołazów, podnośników lub wind. Dożywianie Najlepiej sytuacja w zakresie dożywiania wyglądała w Mieście i Gminie Margonin. Wszystkie chętne oraz objęte pomocą socjalną dzieci i uczniowie uczęszczający do przedszkoli i szkół na terenie Miasta i Gminy Margonin objęte były dożywianiem w formie obiadu. Posiłki przygotowywane były w Zespole Szkół i w Samorządowym Przedszkolu w Margoninie. Transport posiłków zabezpieczał organ prowadzący samochodem posiadającym zgodę Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Chodzieży. Wszyscy chętni uczniowie tych szkół otrzymywali również herbatę. Poprawa sytuacji wskazana byłaby w szkołach w Chodzieży, gdzie w wyniku zmian dokonanych przez organ prowadzący, polegających na przekształceniu kuchni szkolnych w działalność prywatną, w 3 szkołach na terenie miasta Chodzieży znacznie zmniejszyła się liczba uczniów korzystających z obiadów z powodu wzrostu ceny obiadów. Uczniowie tych szkół przez cały pobyt w szkole nie mieli możliwości skorzystania z ciepłego napoju. Ciepły napój podczas kilkugodzinnego pobytu w szkole ważny jest zwłaszcza dla uczniów szkół podstawowych. 48

49 W szkołach prywatnych brak posiłków wynikał z braku zainteresowania dożywianiem ze strony rodziców. Uczniowie OHP w Szamocinie i Próchnowie korzystali z wyżywienia w budynku zamieszkania, w którym mieściły się również szkoły. Placówka Placówki wydające obiad + herbatę/obiad, przygotowywane w kuchniach szkolnych/ dowożonych w systemie cateringowym tylko obiad w tym 5 Zakres dożywiania Liczba % Wyszczególnienie 14 66,6 % - Szkoły Podstawowe: nr 1 w Chodzieży, nr 3 w Chodzieży - Gimnazjum Miejskie w Chodzieży - Społeczne Gimnazjum w Chodzieży - Gminne Gimnazjum w Budzyniu - Szkoły Podstawowe: Budzyń, Wyszyny, Lipiny, Radwanki, Oleśnica, Stróżewo, Strzelce - Zespoły Szkół: Margonin, Szamocin. obiad + 9 herbatę Razem Placówki wydające herbatę i 1 4,8% - Zespół Szkół Lipia Góra kanapkę Placówki wydające tylko herbatę 1 4,8% - Prywatny Zespół Placówek Oświatowych w Placówki nie prowadzące dożywiania ,8% Ogółem % Chodzieży, ul. Siejaka - Zespół Prywatnych Szkół Ponadgimnazjalnych Chodzież, ul. Mickiewicza - Niepubliczna Szkoła Podstawowa Specjalna w Chodzieży - OHP: Niepubliczne Gimnazjum w Szamocinie, Niepubliczne Gimnazjum w Próchnowie, Zasadnicza Szkoła Zawodowa w Próchnowie Tabela nr 9. Liczba szkół w zależności od miejsca przygotowywania, wydawania posiłków i zakresu dożywiania Współpraca z innymi instytucjami W roku sprawozdawczym wystosowano do Burmistrza Miasta Chodzieży jako organu prowadzącego, pismo w związku z otrzymanym od dyrektora szkoły wnioskiem o przedłużenie terminu realizacji wydanej wcześniej decyzji. Do wszystkich urzędów jako organów założycielskich skierowano pisma z prośbą o wskazanie właściwych stron postępowania w przypadku nieprawidłowości technicznych stwierdzonych w placówkach oświatowo-wychowawczych. Okazało się, że urzędy scedowały w zawartych z dyrektorami placówek oświatowo-wychowawczych umowach obowiązki dotyczące remontów i utrzymania właściwego stanu technicznego na placówki, które tym samym stały się stroną postępowania administracyjnego w tych sprawach. Wspólnie z funkcjonariuszem Komendy Powiatowej Policji w Chodzieży przeprowadzono kontrole dwóch turnusów wypoczynku letniego. Funkcjonariusz Policji przeprowadził pogadankę na temat bezpiecznych wakacji, natomiast pracownik Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Chodzieży przeprowadził kontrole obejmującą stan techniczny i sanitarny pomieszczeń, wyposażenia i otoczenia miejsca wypoczynku oraz kontrolę dokumentacji: dokumentacji zdrowotnej dla celów sanitarno-epidemiologicznej, zaświadczeń o braku przeciwwskazań do pracy na zajmowanym stanowisku, dokumentów potwierdzających kwalifikacje do udzielania pomocy przedlekarskiej, instrukcji udzielania pomocy przedlekarskiej, kart kwalifikacyjnych dzieci, potwierdzenia zgłoszenia placówki wypoczynku do elektronicznej bazy danych. Wyniki nadzoru 49

50 Łącznie w 2014r. przeprowadzono 139 kontroli, podczas których sprawdzano stan techniczny i sanitarno-porządkowy. W dwóch placówkach przedszkolnych zmierzono 173 stanowiska pracy dziecka, przeprowadzono 29 kontroli/ocen placów zabaw. Po przeprowadzonych kontrolach wydano w 5 decyzji merytorycznych. Decyzje te miały na celu poprawę stanu technicznego budynków, a dotyczyły: przedszkoli (2 decyzje), szkół podstawowych (2 decyzje) i gimnazjum (1 decyzja). Wydano jeden tytuł wykonawczy i jedno postanowienie o nałożeniu grzywny. WNIOSKI 1. Należałoby zapewnić uczniom szkół podstawowych z dwuzmianowym systemem pracy i pobytem uczniów w świetlicy możliwość skorzystania z ciepłego napoju z uwagi na czas przebywania uczniów w szkole. 2. Należy kontynuować działania mające na celu dalszą poprawę warunków do utrzymania higieny. 3. Boiska szkolne należy wyposażyć w urządzenia i sprzęt sportowy posiadający certyfikaty jakości. 4. Należy kontynuować dostosowywanie placówek nauczania do potrzeb uczniów niepełnosprawnych. X. Działalność zapobiegawczego nadzoru sanitarnego W 2014r. do Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego wpłynęło ogółem ok. 170 pism, wniosków i informacji. Ogółem wydano: 1. postanowień - 4, wszystkie dotyczyły uzgodnienia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego zgodnie z ustawą z dnia 3 października 2008r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2013r. poz z późniejszymi zmianami). 2. decyzji - 33 w tym: 1) decyzji płatniczych - 30; 2) decyzji dotyczących zaopiniowania dostosowania gabinetów lekarskich do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2012r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą (Dz. U. z 2012r., poz. 739) opinii sanitarnych - 73, w tym dotyczących: 1) uzgodnienia projektów pod względem wymagań sanitarno-higienicznych - 4; 2) spełnienia wymagań sanitarnych i higienicznych przez pomieszczenia przeznaczone na klubik dziecięcy (na wniosek strony) - 1; 3) zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozach oddziaływania na środowisko sporządzonych na potrzeby miejscowych planów zagospodarowania - 17; 4) stwierdzenia potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, a w przypadku stwierdzenia takiej potrzeby- zakresu raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko 4; 5) stwierdzenia braku potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko 14; 6) uzgodnienia warunków budowy, wydanych na podstawie prognozy oddziaływania na środowisko - 6; 7) dopuszczenia obiektów do użytkowania - 27, w tym: obiektów produkcyjnych i socjalno-biurowych przy obiektach produkcyjnych (zakład wyrobów z płyt drewnopochodnych, masarnia, warsztat naprawy samochodów, browar, ha- 50

51 la sprzedaży i naprawy samochodów, fabryka papieru, pomieszczenia magazynowe z biurowymi i socjalnymi, hala magazynowa materiałów budowlanych z zapleczem socjalnobiurowym) - 8 sali gimnastycznej przy szkole - 1 stacji paliw 1 laboratorium -1 fermy kur niosek -1 punktu przedszkolnego -1 stacji uzdatniania wody 2 oczyszczalni ścieków -1 biblioteki -1 pomieszczenia do prowadzenia szkoleń 1 gabinetu fizjoterapii - 3 gabinetu lekarza 1 budynku obsługi turystów -1 pomieszczeń sklepowych -3 apteki -1. Opinie dla 20 obiektów dopuszczonych do użytkowania wydane zostały na podstawie ustawy z dnia 7 lipca 1994r. Prawo budowlane (tekst jednolity z 2013r. poz z późniejszymi zmianami ) i ustawy z dnia 14 marca 1985r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (tekst jednolity z 2011r. Dz. U. Nr 212 poz z późn. zm.) biorąc pod uwagę rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. Nr 75, poz. 690 z późn. zm.) i przepisów szczegółowych zależnie od rodzaju obiektu. Opinie dla 7 obiektów dopuszczonych do użytkowania wydane zostały na podstawie ustawy z dnia 14 marca 1985r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (tekst jednolity Dz. U. z 2011r. Nr 212 poz z późn. zm.) i przepisów szczegółowych, zależnie od rodzaju obiektu. Opinie wydane zostały po dokonaniu oględzin obiektów przed dopuszczeniem ich do użytkowania. Oględziny prowadzone były przez pracownika zapobiegawczego nadzoru przy współudziale pracownika nadzoru bieżącego, któremu odbierany obiekt miał podlegać po uzyskaniu zgody na jego użytkowanie, tj. z pracownikiem Higieny Komunalnej, Epidemiologii, Higieny Żywności, Higieny Dzieci i Młodzieży, Higieny Pracy oraz w przypadku oględzin pomieszczeń masarni po konsultacji z Powiatowym Inspektoratem Weterynarii w Chodzieży. O zgodę na użytkowanie wnioskodawcy, zgodnie z Prawem budowlanym, występowali również do innych organów: do Państwowej Powiatowej Straży Pożarnej, Państwowej Inspekcji Pracy, Inspekcji Ochrony Środowiska. Przeprowadzono w sumie 35 wizji i kontroli obiektów wymagających uzyskania pozytywnych opinii dotyczących spełnienia wymagań sanitarnych i higienicznych przez obiekty przed przystąpieniem do ich użytkowania. Czynności kontrolne przed dopuszczeniem obiektów do użytkowania na podstawie ustawy z dnia 7 lipca 1994r. Prawo budowlane (tekst jednolity z 2013r. poz z późniejszymi zmianami przeprowadzane były w ustawowym terminie 14 dni od daty zawiadomienia. W trakcie oględzin obiektów przed rozpoczęciem ich użytkowania, zwracano uwagę na zgodność wykonania obiektów z zatwierdzonym do realizacji projektem, warunkami pozwolenia na budowę, obowiązującymi przepisami i normami. Większość projektów, na podstawie których wykonane zostały obiekty podlegające oględzinom, była uzgodniona pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych przez rzeczoznawcę ds. sanitarno-higienicznych lub przez odpowiednie organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Uzgodnienia były wykonywane przed rozpoczęciem realizacji obiektu, albo w trakcie realizacji w przypadku wprowadzenia zmian, które mogły mieć wpływ na stan sanitarny i higieniczny pomieszczeń. Do projektów, w trakcie realizacji inwestycji nie były wprowadzone zmiany, które pogorszyłyby warunki sanitarno-higieniczne obiektu. W 51

52 nowych obiektach projektanci i inwestorzy szczególną wagę przywiązywali do warunków sanitarno-higienicznych oraz do funkcjonalności zakładów. Obiekty zostały wykonane starannie, estetycznie i funkcjonalnie. Zastosowano materiały i wyroby budowlane posiadające wymagane dokumenty potwierdzające dopuszczenie ich do obrotu i do stosowania. Obiekty zostały wyposażone w urządzenia wentylacyjne zapewniające wymianę powietrza w pomieszczeniach. Woda doprowadzona do obiektów pod względem bakteriologicznym spełniała wymagania rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz.U. Nr 61, poz. 417 z późniejszymi zmianami). Wyszczególnienie spraw 2012r. 2013r. 2014r. w drodze opinii sanitarnych zaopiniowanie dokumentacji projektowej opinie dotyczące konieczności wykonania raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko i określenie jego zakresu opinie dotyczące zakresu informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko - miejscowe plany zagospodarowania opinie dotyczące spełnienia warunków sanitarnohigienicznych przez placówki opiekuńczo-wychowawcze i podobne opinie wydawane w związku z uczestniczeniem w czynnościach związanych z dopuszczeniem do użytkowania obiektów budowlanych opinie dotyczące uzgodnienia warunków realizacji inwestycji na podstawie prognozy oddziaływania inwestycji na środowisko w drodze postanowienia w drodze decyzji uzgodnienie warunków zabudowy i zagospodarowania zaopiniowanie miejscowego planu zagospodarowania uzgodnienie miejscowego planu zagospodarowania opinie o spełnieniu wymagań przez pomieszczenia i urządzenia podmiotów prowadzących działalność leczniczą Ogółem uzgodniono i zaopiniowano w drodze decyzji, postanowień i opinii sanitarnych Tabela nr 10. Liczby spraw uzgodnionych i zaopiniowanych w drodze decyzji, postanowień i opinii sanitarnych przez zapobiegawczy nadzór sanitarny w roku

53 Decyzje Postanowienia Opinie Ogółem Ogółem Opinie Postanowienia Decyzje Wykres nr 21. Porównanie liczby spraw uzgodnionych i zaopiniowanych w drodze decyzji, postanowień i opinii sanitarnych przez zapobiegawczy nadzór sanitarny w roku 2012, 2013 i 2014 WNIOSKI 1. Współpraca z komórkami bieżącego nadzoru sanitarnego Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej była bardzo dobra; opinie i postanowienia wydawane były po uzyskaniu wyjaśnień, uzupełnień i właściwej interpretacji zagadnień dotyczących sprawy przez pracowników poszczególnych komórek PSSE. 2. Dobrze przebiegała współpraca z administracją samorządową; konsultacje z pracownikami administracji ułatwiały decyzji w skomplikowanych sprawach. 3. Dla wielu obiektów np. dla zakładów fryzjerskich i kosmetycznych brak było rozporządzeń szczegółowo określających wymagania sanitarno-higieniczne jakie muszą spełniać pomieszczenia w których prowadzona jest ww. działalność. 4. Brak było w obowiązujących branżowych rozporządzeniach wyraźnych odnośników o konieczności dostosowania obiektów, w których planowane jest rozpoczęcie działalności do wymogów wynikających z prawa budowlanego i rozporządzeń z prawem budowlanym współpracujących (np. rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie). 5. W dalszym ciągu brak było w ustawach zasad jednoznacznie określających kompetencje poszczególnych organów (powiatowych, wojewódzkich) inspekcji sanitarnej przy opiniowaniu i uzgadnianiu planów zagospodarowania. XI. Działalność w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia Jak co roku realizowano programy ogólnopolskie, wojewódzkie, lokalne oraz akcje profilaktyczne, organizowane przez PSSE lub też organizowane wspólnie z innymi instytucjami z terenu powiatu, w oparciu o potrzeby środowiska lokalnego. 53

54 Programy ogólnopolskie 1. Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce W 2014 roku na całokształt programu złożyły się następujące działania: 1) program Czyste Powietrze Wokół Nas zrealizowany w 9 przedszkolach powiatu. W tych placówkach nauczyciele przeprowadzali zajęcia dla dzieci z grup 0 i ich rodziców zgodnie ze scenariuszami zajęć, które otrzymali z PSSE. Odbywały się pogadanki, prelekcje i zajęcia integracyjne z rodzicami, wykonywano ekspozycje i prace plastyczne, organizowano wycieczki. Wszystkie te działania miały spowodować wzrost kompetencji rodziców w zakresie ochrony dzieci przed ekspozycją na dym tytoniowy oraz zwiększenie umiejętności dzieci w zakresie radzenia sobie w sytuacjach, gdy są narażone na przebywanie w otoczeniu osób palących. Zdjęcie nr 11. Zajęcia w ramach programu Czyste Powietrze Wokół Nas w Niepublicznym Przedszkolu Pod Dębusiem Olbrzymkiem w Chodzieży 2) programy: Nie Pal Przy Mnie Proszę dla uczniów szkół podstawowych oraz Znajdź Właściwe Rozwiązanie dla uczniów gimnazjum i starszych klas szkół podstawowych, których celem było zmniejszenie narażenia dzieci na bierne palenie tytoniu. Realizatorami tych programów w szkołach byli pedagodzy, nauczyciele przedmiotowi, pielęgniarki środowiskowo-szkolne oraz inne osoby współpracujące ze szkołą, np. psycholodzy. Szkoły były wyposażone w broszury z gotowymi scenariuszami zajęć nt. profilaktyki tytoniowej oraz plakaty i ulotki. W przypadku programu Nie Pal Przy Mnie Proszę, szkoły podejmowały współpracę z rodzicami. Zdjęcie nr 12. Ekspozycja rysunków namalowanych dla rodziców, pod hasłem Nie pal przy mnie proszę!. Autorami prac byli uczniowie z Zespołu Szkół im. W. Reymonta w Lipiej Górze 3) konkurs Palić, nie palić - oto jest pytanie? organizowany od wielu lat z inicjatywy WSSE w Poznaniu. Jego adresatami byli uczniowie klas V szkół podstawowych. Zadaniem uczestników 54

55 konkursu było wykonanie graffiti promującego i upowszechniającego wśród dzieci styl życia wolny od nałogu tytoniowego. Na etap powiatowy wpłynęło 5 prac konkursowych z 5 szkół. Laureatom konkursu wręczono dyplomy i nagrody, ufundowane przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego (PPIS) w Chodzieży. Pracę, która zajęła I miejsce przesłano do WSSE w Poznaniu na etap wojewódzki. Laureaci konkursu zostali zaproszeni przez WSSE na finał wojewódzki konkursu do Multikina w Poznaniu. Zdjęcie nr 13. Zwycięska praca plastyczna - graffiti autorstwa Maksyma Stube ze Szkoły Podstawowej im. św. Jana Bosko w Chodzieży 4) projekt Młodzieżowi Liderzy Zdrowia kontra tytoń, realizowany od wielu lat, w gimnazjach całej Wielkopolski. Docelowym działaniem w ramach projektu jest edukacja rówieśnicza, a poprzedza ją przeszkolenie niewielkiej, około 20-osobowej wybranej grupy uczniów gimnazjum w zakresie problematyki tytoniowej. W 2014 roku przeszkolono uczniów z Gimnazjum im. Powstańców Wielkopolskich w Budzyniu. Wiedzę zdobytą na szkoleniu uczniowie ci przekazywali następnie swoim rówieśnikom w szkole i przy okazji spotkań poza szkołą. PSSE w Chodzieży współpracowała z Młodzieżowymi Liderami Zdrowia kontra tytoń m.in. podczas obchodów Światowego Dnia bez Tytoniu oraz Światowego Dnia Rzucania Palenia. Zdjęcie nr 14. Młodzieżowi Liderzy Zdrowia kontra tytoń - uczniowie Gimnazjum im. Powstańców Wielkopolskich w Budzyniu 5) akcje profilaktyczne: Światowy Dzień bez Tytoniu - 31 maja i Rzuć Palenie Razem z Nami (Światowy Dzień Rzucania Palenia) - 20 listopada organizowane corocznie dla ogółu społeczeństwa. W 2014 roku akcje te realizowano w formie wykładów, eventów, punktów edukacyjno-profilaktycznych, ekspozycji, artykułów prasowych, poradnictwa i dystrybucji materiałów 55

56 edukacyjnych oraz konkursów z nagrodami. U osób palących wykonywano pomiar wydychanego CO z płuc przy pomocy urządzenia smokerlyzer. W akcjach tych uczestniczyli Młodzieżowi Liderzy Zdrowia kontra tytoń, angażując się w organizację działań edukacyjnych na terenie szkół gimnazjalnych. Poza tym do współpracy włączono szkoły, podmioty lecznicze, zakłady pracy, media lokalne oraz instytucje publiczne. Zdjęcia nr 15 i 16. Stoiska edukacyjno-profilaktyczne zorganizowane w Aptece Przy Rynku w Chodzieży z okazji Światowego Dnia bez Tytoniu (po lewej) oraz w Urzędzie Pocztowym, ul. Kościuszki w Chodzieży z okazji Światowego Dnia Rzucania Palenia (po prawej) 6) akcja profilaktyczna Rzuć Dymka skierowana do kobiet palących tytoń, której celem było zachęcenie palących kobiet do podjęcia próby rzucenia palenia oraz ukazanie korzyści z życia bez nałogu. W związku z tym na stronie internetowej PSSE zamieszczono e-ulotkę i spot GIS pt. Rzuć Dymka. Skan nr 1. Ulotka pt. Rzuć Dymka Ponadto, tak, jak w roku poprzednim, za pośrednictwem mediów lokalnych, strony internetowej PSSE oraz i wysłanych do instytucji (m.in. zakładów pracy, szkół i podmiotów leczniczych) przedstawiono społeczeństwu stanowisko Głównego Inspektora Sanitarnego w sprawie stosowania budzących wiele kontrowersji elektronicznych papierosów (e-papierosów). 2. Profilaktyczny program w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych (SWISS CONTRIBUTION) Program, którego realizację rozpoczęto w 2013 roku, z inicjatywy GIS, jest współfinansowany przez Szwajcarię w ramach Szwajcarskiego Programu Współpracy z Nowymi Krajami Członkowskimi Unii Europejskiej. Głównym celem programu jest ograniczenie używania tytoniu, alkoholu i innych substancji psychoaktywnych przez kobiety w wieku 56

57 prokreacyjnym, tj. między 15 a 49 rokiem życia. Działania profilaktyczne skierowano do ogółu społeczeństwa za pośrednictwem informacji umieszczanych na stronie internetowej PSSE oraz lokalnych kampanii informacyjno-edukacyjnych. Edukacją prozdrowotną objęto również młodzież z 3 szkół ponadgimnazjalnych powiatu poprzez realizację projektu ARS czyli jak dbać o miłość?. Projekt ten prowadzili w szkołach pedagodzy szkolni, przeszkoleni wcześniej przez przedstawicieli Inspekcji Sanitarnej. W ramach lokalnych kampanii informacyjno-edukacyjnych zorganizowano 3 eventy, podczas których pracownicy PSSE w Chodzieży prowadzili: poradnictwo w zakresie programu, dystrybucję materiałów edukacyjnych dotyczących profilaktyki tytoniowej, pomiar ciśnienia tętniczego i tętna, pomiar wydychanego CO przy pomocy urządzenia smokerlyzer oraz konkurs z nagrodami przekazanymi z WSSE. Zdjęcia nr 17, 18 i 19. Event przeprowadzony w ramach realizacji Profilaktycznego programu w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych na Rynku Chodzieskim, podczas lokalnego Festynu ZDROWA SOBOTA, w dniu r. 3. Trzymaj Formę! Program realizowany był w 9 szkołach podstawowych i 6 gimnazjach. Jego celem była edukacja w zakresie trwałego kształtowania prozdrowotnych nawyków wśród młodzieży szkolnej poprzez promocję zasad aktywnego stylu życia i zbilansowanej diety. Tak jak w latach ubiegłych, program realizowali w szkołach nauczyciele, zwłaszcza nauczyciele biologii i wychowania fizycznego oraz pielęgniarki środowiskowo-szkolne. W ramach programu, najczęściej i najchętniej młodzież uczestniczyła w zajęciach kulinarnych, na których przygotowywano zdrowe posiłki (np. kanapki, surówki i sałatki owocowo-warzywne), a następnie odbywała się wspólna degustacja tych potraw. Ww. działania wspierali rzeczowo i finansowo dyrektorzy szkół, rodzice, władze gminne lub osoby prywatne. Podczas realizacji programu współpracowano także z pracownikami Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku PSSE w Chodzieży. Partnerem programu było Stowarzyszenie Polska Federacja Producentów Żywności. Program Trzymaj Formę! i inne podobne tematycznie programy należy systematycznie realizować, gdyż w dalszym ciągu zdobyta przez młodzież wiedza na temat racjonalnego odżywiania i wpływu aktywności fizycznej na zdrowie nie jest współmierna z poziomem zachowań zdrowotnych w tym zakresie. 57

58 Skan nr 2. Banner ogólnopolskiej kampanii medialnej pt. Czy Twoje dziecko trzyma formę? 4. Profilaktyka HIV/AIDS W tym zakresie przeprowadzono następujące działania: 1) realizowany od wielu lat projekt Młodzieżowi Liderzy Zdrowia kontra HIV, w ramach którego przeprowadzono szkolenie z zakresu profilaktyki HIV/AIDS dla 16 uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Projekt polega na edukacji rówieśniczej na temat HIV/AIDS. Zdobytą za pośrednictwem szkolenia wiedzę, młodzież przekazywała swoim rówieśnikom w szkole, w domu, na prywatkach i innych spotkaniach. Liderzy Zdrowia zorganizowali również obchody Światowego Dnia AIDS. Projekt Młodzieżowi Liderzy Zdrowia kontra HIV cieszy się od kilku lat dużym zainteresowaniem młodzieży. Zdjęcia nr 20 i 21. Szkolenie Młodzieżowych Liderów Zdrowia kontra HIV 2) akcja wojewódzka Bezpieczne Walentynki, organizowana dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych z okazji Dnia Zakochanych 14 lutego. Przy okazji imprez walentynkowych w szkołach ponadgimnzjalnych, przy współpracy Młodzieżowych Liderów Zdrowia kontra HIV, prowadzono edukację z zakresu problematyki HIV/AIDS połączoną z dystrybucją ulotek i zakładek przygotowanych specjalnie na tę akcję. 3) wzorem lat ubiegłych, z inicjatywy WSSE w Poznaniu przeprowadzono konkurs Nie daj szansy AIDS. Adresatami konkursu byli uczniowie gimnazjum, a ich zadaniem było wykonanie plakatu pt. Bądź odporny na HIV. Na etap powiatowy wpłynęło do PSSE 7 prac. Zwycięzcy konkursu otrzymali nagrody, dyplomy i upominki, które ufundował PPIS w Chodzieży. Laureat etapu powiatowego otrzymał z WSSE w Poznaniu zaproszenie na finał wojewódzki konkursu organizowany tradycyjnie w Multikinie w Poznaniu. 58

59 Zdjęcia nr 22 i 23. Zwycięski plakat w konkursie pt. Nie daj sznsy AIDS, którego autorem był Ryszrad Kabaciński z Młodzieżowego Ośrodka Socjoterapii w Chodzieży (po lewej) oraz wszyscy laureaci konkursu wraz z organizatorami (po prawej) 4) w ramach Obchodów Światowego Dnia AIDS 1 grudnia, podobnie, jak w latach poprzednich współpracowano głównie z Młodzieżowymi Liderami Zdrowia kontra HIV ze szkół ponadgimnazjalnych powiatu. Przeprowadzili oni w swoich szkołach takie działania edukacyjne, jak: prelekcje, prezentacje multimedialne, punkty informacyjne, ekspozycje i dystrybucje materiałów edukacyjnych. Ponadto na stronie internetowej PSSE zamieszczono aktualne informacje dotyczące problematyki HIV/AIDS wraz z kampanią zachęcającą kobiety do wykonywania testów w kierunku HIV pt. Jeden test. Dwa życia. 5. Światowy Dzień Zdrowia 7 kwietnia W 2014 roku Światowy Dzień Zdrowia przebiegał pod hasłem Choroby przenoszone przez wektory. Na stronie internetowej PSSE w Chodzieży zamieszczono artykuł poświęcony temu zagadnieniu. 6. Program Wybierz Życie Pierwszy Krok Celem programu było zmniejszenie występowania raka szyjki macicy i umieralności na tę chorobę, a jego adresatami była młodzież ze szkół ponadgimnazjalnych wraz z rodzicami. Program realizowano przy współpracy WSSE we wszystkich 4 szkołach ponadgimnazjalnych w powiecie. Działania edukacyjne prowadziły pielęgniarki szkolne, przy pomocy materiałów edukacyjnych przekazanych z PSSE. Akcje ogólnopolskie 1. Profilaktyka nadmiernej ekspozycji na promienie UV Na stronie internetowej PSSE zamieszczono artykuł GIS pt. Informacja w sprawie skutków zdrowotnych wynikających z nadmiernego promieniowania ultrafioleto-wego (UV) oraz artykuł WSSE pt. Zasady bezpieczeństwa podczas upałów. 2. Akcja Zaszczep w sobie chęć szczepienia W celu promocji szczepień ochronnych, na stronie internetowej PSSE zamieszczono informację GIS i linki dotyczące ww. akcji. Informację tę przesłano również do wszystkich przychodni POZ posiadających punkty szczepień. 59

60 3. Profilaktyka wszawicy W związku z wciąż aktualnym zjawiskiem występowania ognisk wszawicy w placówkach oświatowo-wychowawczych i pojawiającymi się kwestiami spornymi w tej sprawie, do wszystkich placówek oświatowo-wychowawczych oraz przychodni w powiecie przesłano pismo - stanowisko Głównego Inspektora Sanitarnego w sprawie profilaktyki i zwalczania wszawicy. 4. Akcja W czasie ciąży i połogu zatroszcz się o siebie i swoje dziecko Celem tego przedsięwzięcia była ochrona zdrowia kobiety i jej dziecka w czasie ciąży porodu i połogu. W przychodniach POZ i poradniach K oraz w trakcie innych działań profilaktycznych w środowisku lokalnym rozdystrybuowano ulotki wydane przez Ministerstwo Zdrowia pt. W czasie ciąży i połogu zatroszcz się o siebie i swoje dziecko. Programy i akcje wojewódzkie 1. Program Moje Dziecko Idzie do Szkoły Programem, który realizowany jest z powodzeniem od wielu już lat, objęto dzieci z 19 zerówek oraz ich rodziców, a głównym jego celem była poprawa stanu zdrowia dzieci rozpoczynających naukę w szkole. Nauczyciele, przy użyciu bardzo różnorodnych form edukacji realizowali wśród dzieci i rodziców bloki tematyczne dotyczące m. in.: racjonalnego odżywiania, profilaktyki zatruć pokarmowych, higieny jamy ustnej i profilaktyki próchnicy zębów, przeciwdziałania wadom postawy, ochrony wzroku, wczesnej interwencji logopedycznej oraz bezpiecznej drogi do szkoły i domu. PSSE wyposażyła wszystkie dzieci, rodziców oraz nauczycieli w materiały edukacyjne dotyczące programu. Podczas realizacji programu przedszkola współpracowały najczęściej z Komendą Powiatową Policji, Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną w Chodzieży, Nadleśnictwem w Podaninie oraz Strażą Pożarną. Zdjęcia nr 24 i 25. Zajęcia praktyczne dla dzieci propagujące zdrowy styl odżywiania i higienę osobistą. Niepubliczne Przedszkole im. Szewczyka Dratewki w Chodzieży 2. Projekt Bądźmy zdrowi wiemy, więc działamy Działaniami objęto dzieci z zerówek wraz z rodzicami w 19 przedszkolach powiatu i uczniów w 6 gimnazjach wraz z rodzicami. Bezpośrednim celem projektu było zmniejszenie liczby dzieci i młodzieży narażonych na nadwagę, otyłość i choroby dietozależne na terenie wo- 60

61 jewództwa wielkopolskiego, a celem ogólnym poprawa stanu zdrowia populacji dzieci i młodzieży w Polsce. Projekt ten jest spójny z programem Trzymaj Formę. W ramach realizacji projektu przeprowadzono: szkolenie dla młodzieży gimnazjalnej na temat racjonalnego odżywiania i aktywności fizycznej konkurs plastyczny dla gimnazjalistów pod hasłem Bądźmy Zdrowi festyn prozdrowotny w przedszkolu dla łącznej grupy 100 dzieci Zdjęcie nr 26. Festyn prozdrowotny przeprowadzony w ramach Projektu Bądźmy zdrowi wiemy, więc działamy w Niepublicznym Przedszkolu im. Szewczyka Dratewki w Chodzieży Zdjęcie nr 27. Praca plastyczna Magdaleny Kwade z Zespołu Szkół im. W. Reymonta w Lipiej Górze zdobyła I miejsce w etapie powiatowym konkursu pt. Bądźmy Zdrowi. 3. Konkurs Dbam o swoje piersi Celem konkursu był wzrost poziomu wiedzy i świadomości kobiet na temat znaczenia samobadania piersi i wykonywania badań profilaktycznych oraz włączenie partnerów kobiet w działania na rzecz profilaktyki raka piersi. Partnerem????? tego działania było Wielkopolskie Centrum Onkologii. Konkurs nagłośniono w gazetach lokalnych, na stronie internetowej PSSE i za pośrednictwem i przesłanych do podmiotów leczniczych, zakładów pracy i instytucji. 61

62 Programy i akcje lokalne oraz inne przedsięwzięcia 1. Przeciwdziałanie stosowaniu tzw. dopalaczy Działanie to było skierowane do młodzieży, rodziców i nauczycieli ze szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, a jego celem było zapobieganie stosowaniu niebezpiecznych dopalaczy, poprzez zwiększenie wiedzy i świadomości młodych ludzi i ich rodziców na temat skutków zdrowotnych zażywania tych środków. Przekazano materiały edukacyjne: ulotki dla młodzieży pt. Biorąc nie jesteś sobą, ulotki dla rodziców pt. Uwaga rodzice i płytę CD pt. Stop dopalaczom! do 1 placówki oświatowo-wychowawczej oraz zamieszczono artykuł na stronie internetowej PSSE pt. Stop Dopalaczom!. 2. Olimpiada Promocji Zdrowego Stylu Życia PCK, r. Głównym organizatorem przedsięwzięcia był PCK - Zarząd Rejonowy w Chodzieży. PSSE uczestniczyła we organizacji etapu powiatowego. W olimpiadzie wzięło udział 9 uczniów z 3 szkół gimnazjalnych i 9 uczniów z 3 szkół ponadgimnazjalnych. PPIS w Chodzieży oraz pracownik Higieny Dzieci i Młodzieży PSSE w Chodzieży byli członkami jury. PPIS w Chodzieży ufundował 1 nagrodę książkową. 3. Akcja Bezpieczne Lato Na stronie internetowej PSSE zamieszczono artykuł własny pracownika ds. Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia pt. Bezpieczne lato - bezpieczne wakacje!. 4. Mistrzostwa Pierwszej Pomocy Przedmedycznej, r. Głównym organizatorem przedsięwzięcia był PCK - Zarząd Rejonowy w Chodzieży. PSSE w Chodzieży współorganizowała etap powiatowy. W mistrzostwach wzięło udział 30 uczniów z 3 szkół ponadgimnazjalnych. Pracownicy PSSE byli członkami jury. PPIS w Chodzieży ufundował dla zwycięzców 2 nagrody książkowe. Zdjęcie nr 28. Mistrzostwa Pierwszej Pomocy Przedmedycznej, Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Chodzieży 62

63 5. Badania mammograficzne w mammobusie W 2014 roku przeprowadzono badania 4-krotnie: 12 kwietnia, 13 września, 20 października i 5 grudnia. Badania mammograficzne nagłaśniano w mediach lokalnych, na stronie internetowej PSSE w Chodzieży i Urzędu Miejskiego w Chodzieży oraz za pośrednictwem afiszy informacyjnych rozmieszczonych na terenie powiatu. W zakresie rozpropagowania akcji współpracowano także z urzędami miast i gmin, podmiotami leczniczymi, zakładami pracy i parafiami z terenu powiatu. Partnerami przedsięwzięcia byli: Ośrodek Profilaktyki i Epidemiologii Nowotworów OPEN w Poznaniu, Społeczna Fundacja Ludzie Dla Ludzi w Poznaniu, Burmistrz Miasta Chodzieży oraz Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Chodzieży. Badania mammograficzne wykonano łącznie u 138 kobiet, głównie w wieku lat. Wśród przebadanej grupy kobiet, 3 panie skierowano do dalszej diagnostyki. Nie otrzymano z Ośrodka OPEN informacji o ilości stwierdzonych przypadków nowotworów piersi wśród przebadanych kobiet. Od kilku lat badania mammograficzne cieszą się dużym zainteresowaniem wśród mieszkanek powiatu, w związku z tym przedsięwzięcie będzie kontynuowane w 2015 roku. 6. Dzień Honorowego Krwiodawstwa PCK, r. Z inicjatywy grupy INTERMARCHE i we współpracy z PCK, PSSE w Chodzieży uczestniczyła w Dniu Honorowego Krwiodawstwa. W tym dniu na terenie supermarketu IN- TERMARCHE w Chodzieży, obok ambulansu dla krwiodawców, pracownicy PSSE zorganizowali stoisko informacyjno-edukacyjne dla lokalnej społeczności, na którym prowadzili edukację zdrowotną z zakresu profilaktyki chorób zakaźnych i cywilizacyjnych oraz profilaktyki tytoniowej. Wykonywano pomiar ciśnienia tętniczego. Dzieci mogły wziąć udział w konkursie (wierszyki-zagadki) o zdrowiu oraz otrzymały kolorowanki na temat zdrowia i higieny. W tym przedsięwzięciu wzięło udział 200 osób. 7. Drzwi Otwarte Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Chodzieży, r. Powyższe działanie przygotowano i przeprowadzono z okazji jubileuszu 95-lecia służb sanitarnych w Polsce i 65-lecia Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Podczas Drzwi Otwartych wszystkie zainteresowane osoby mogły zapoznać się z historią służb sanitarnych w Polsce i PSSE w Chodzieży, a także wziąć udział w wykładach prowadzonych przez pracowników PSSE, na temat: zasad racjonalnego odżywiania, edukacji konsumenckiej, profilaktyki zatruć pokarmowych oraz przeciwdziałania narażeniu na boreliozę i pokąsaniu przez zwierzęta podejrzane o wściekliznę. Zdjęcia nr 29 i 30. Drzwi Otwarte w Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Chodzieży 63