ABC. Mądrego Rodzica. Drogi Rodzicu!

Transkrypt

1 ABC Mądrego Rodzica

2 ABC Mądrego Rodzica Drogi Rodzicu! Poradnik został przygotowany przez Placówkę wsparcia dziennego w Żmigrodzie działającą przy Urzędzie Miejskim w Żmigrodzie w ramach Programu Osłonowego Wspieranie Jednostek Samorządu Terytorialnego w Tworzeniu Systemu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie dofinansowanego ze środków Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Zespół autorski: Zofia Witkowska specjalista ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie Ewelina Kondracka specjalista ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie Marta Możdżeń - Kłos psycholog Żmigród 2013 Od kiedy zostałeś rodzicem zapewne starasz się jak najlepiej zajmować swoim dzieckiem. Opiekujesz się nim, wychowujesz je, chronisz przed zagrożeniami, przygotowujesz do radzenia sobie z trudnościami. Zapewne jeszcze zanim Twoje dziecko przyszło na świat wyobrażałeś sobie jakie będzie, ale też myślałeś jakim Ty będziesz rodzicem i jak większość z nas, chciałeś być najlepszy. Teraz już jesteście razem od kilku, może kilkunastu lat, które odmieniły Twoje życie. Widzisz, że rodzicielstwo przyniosło Ci wiele radościi satysfakcji, ale też wiele trudnych chwil, w których doświadczałeś bezradności, poczucia braku kompetencji bądź nawet negowałeś siebie w roli rodzica. Nie jesteś w tym osamotniony. Większość rodziców, wychowując dzieci, spotyka się z problemami i trudnymi sytuacjami. Czasami wahają się, wątpią w siebie. Czasami wydaje się im, ze nie widzą rozwiązania problemu. Karcą siebie za błędy, ale też wstydzą się, że je popełniają. Boją się jakie skutki przyniosą one dziecku. Takie myśli i wątpliwości towarzyszą każdemu rodzicowi. Zapewne Ty też się z nimi borykasz, bo ciągle uczysz się być rodzicem, ciągle spotykasz się z nowymi wyzwaniami. Choćbyś bardzo przygotowywał się do rodzicielstwa, codziennie możesz być zaskakiwany. To nic dziwnego, że zdarza się popełniać błędy, gdyż wychowanie dziecka to trudne zadanie, którego nie uczą w żadnej szkole. Dla Twojego dziecka cenne jest to, jak sobie z nim radzisz. Staraj się ich nie powielać, szukaj nowych rozwiązań. Aby Ci w tym pomóc oddajemy do Twoich rąk Poradnik ABC Mądrego Rodzica, w którym staraliśmy się poruszyć ważne aspekty rodzicielstwa. Wybór tematów, choć starannie przemyślany, jest selektywny i bardzo ograniczony przez format publikacji. Zapraszamy do lektury. Zespół autorski

3 Jeśli obrzucisz swoje dziecko wyzwiskami, bo powiedziało do Ciebie jesteś głupia, z pewnością nie oduczy się używania takich słów. Jeżeli rzucisz w syna klockiem, ponieważ on przed chwilą rzucił nim w Ciebie, w najlepszym razie wpoisz mu zasadę oko za oko. Jeśli uderzysz córkę za to, że przed chwilą ona uderzyła swojego brata, to zacznie myśleć, że chodzi tylko o to, aby nie dać się złapać. GRANICE Rodzice chyba zapomnieli, iż dzieci bardziej niż czegokolwiek innego potrzebują zasad życia, które jasno ustalają, co jest dobre, a co złe. R. Coles Życie dziecka jest jak droga. Jeśli droga jest dobrze oznakowana, to dziecko bezpiecznie osiągnie cel. Nie ma wychowania tam, gdzie nie ma oznakowanych szlaków, po których można się bezpiecznie poruszać. Liczne badania naukowe wskazują, że więź emocjonalna rodzic dziecko jest najważniejszym czynnikiem chroniącym przed podejmowaniem przez dziecko zachowań ryzykownych tj. agresja, konflikty z prawem, zażywanie substancji psychoaktywnych, itp. Warto również zaznaczyć, iż to właśnie rodzic modeluje większość zachowań i to od niego najwięcej uczy się dziecko. Zadbaj by relacja z Twoim dzieckiem opierała się na miłości, akceptacji i szacunku. Jednak nie zapominaj o granicach, normach i wymaganiach! Jako rodzic zapewne doskonale znasz sytuacje, w których musisz zmierzyć się z pragnieniami i kaprysami swojego dziecka. Często łączą się one z nieznośnym zachowaniem. Oto kilka charakterystycznych przykładów: Nie będę tego jadł. To jest ohydne. Kup mi lizaka. Aaaaaaaaaaaaa!!! (wrzask na cały sklep). Zostawiasz mnie w przedszkolu, bo mnie nie kochasz. ZASADY STAWIANIA GRANIC DZIECKU, czyli jak to ładnie ubrać w słowa. MÓW O ZACHOWANIU DZIECKA, a nie o uczuciach, postawie, czy wartościach UŻYWAJ BEZPOŚREDNICH, JASNYCH I KRÓTKICH KOMUNIKATÓW, określ dokładnie kiedy ma wykonać swoje zadanie OKREŚL KONSEKWENCJE Rozmawiam przez telefon. Twoje stukanie mi przeszkadza. Wróć na kolację o siódmej. Kop piłkę tylko na boisku. Inaczej schowam ją do garażu. Olu jesteś nieznośna i nieposłuszna! Tylko spróbuj wrócić późno! Nie kop piłki na ulicy, bo wpadniesz pod samochód. MÓW Stanowczo. Nie krzycz! PAMIĘTAJ Pamiętaj, to od Twojej reakcji zależy to, czy dziecko utwierdzi się w przekonaniu, że wszystko mu wolno. Jasne zasady i reguły zapewniają poczucie bezpieczeństwa. Dzięki nim wiemy, czego się spodziewać. Dziecko uczy się ustawiania granic, przestrzegania zasad i norm najpierw od rodziców, potem od innych dorosłych by móc w odpowiednim momencie swojego życia dokonywać świadomych wyborów w taki sposób, aby nie ranić siebie i innych. Dzieci uczą się przede wszystkim od rodziców. Będą zachowywały się tak, jak rodzice zachowują się wobec nich. Słowa zawsze popieraj działaniem! Reaguj natychmiast i bądź słowny tylko konsekwencja rodzicielka nauczy Twoje dziecko przestrzegania zasad i reguł.

4 UŻYWAJ SŁÓW- KLUCZY! Zależy mi...potrzebuję...oczekuję... WSPÓŁPRACA Najczęstsze błędy popełniane przez rodziców w sytuacji nakłaniania dziecka do posłuszeństwa: GROŹBA Jeśli tego nie zrobisz, to, PRZEKUPSTWO PORÓWNYWANIE Jeśli to zrobisz, to, (obietnca oznacza to tyle samo, co bez obietnicy nie można ufać) Jak byłam w Twoim wieku, to, Codzienne zmaganie się z dziećmi, aby skłonić je do zachowań akceptowanych przez rodziców i społeczeństwo, powoduje często rodzicielską frustrację. Tak naprawdę część tego problemu leży w niezgodności potrzeb. Dorośli potrzebują zewnętrznej czystości, porządku, uprzejmości i ustalonych form. Dzieci nie dbają o to wcale. Większość działań rodzicielskich koncentruje się na udzielaniu pomocy dzieciom w dopasowaniu się do norm społecznych. Zazwyczaj jednak im bardziej nalegamy, tym nasze dzieci większy stawiają opór. W porozumiewaniu się z dzieckiem najważniejszy jest sposób przekazywania mu poleceń, próśb, informacji. Aby zachęcić dziecko do współpracy: opisz, co widzisz, lub przedstaw problem Podłoga w Twoim pokoju jest brudna. udziel jak najkrótszej informacji Brud z podłogi przykleja się do kapci i roznosi po całym mieszkaniu. opisz, co czujesz, ale nie wypowiadaj się na temat charakteru dziecka Nie lubię, kiedy brud lepi mi się do kapci. daj dziecku wybór Wolisz wytrzeć podłogę mokrą ścierką czy umyć mopem? unikaj niejasnego, nieprecyzyjnego formułowania oczekiwań wobec dziecka, np.: Szykuj się do spania., Bądź grzeczny., Weź się w garść., Przestań., Uspokój się.. KRYTYKA, SARKAZM PONIŻANIE Pamiętaj o ważnych zasadach skutecznej komunikacji: Mów, o uczuciach, jakie wywołują w tobie zachowania drugiej osoby. Zaczynaj od słów złoszczę się..., denerwuje mnie, cieszę się. Mów o konkretnych zachowaniach drugiej osoby, a nie o tym, jaka ona jest, np. Złoszczę się, kiedy nie sprzątasz po sobie zabawek. zamiast Jesteś bałaganiarzem., Nie oceniaj i nie dawaj rad, Unikaj uogólnień tj.: zawsze, każdy, wszyscy, Rodzice uważają, że wpłną na ambicje dziecka Jesteś najbardziej niegrzecznym dzieckiem w przedszkolu. Mów stanowczo, ale łagodnie, w trybie oznajmującym, a nie rozkazującym,

5 BICIE Dlaczego bicie dzieci nie jest dobrym środkiem wychowawczym? Niektórzy rodzice nie potrafią sobie wyobrazić wychowania dziecka bez bicia. Wierzą, że istnieją sytuacje, w których sprawdza się tyko i wyłącznie lanie. Często słyszy się z ich ust stwierdzenia: Powszechne są stwierdzenia Ja też byłem bity i żyję, Porządne lanie da mu nauczkę i pokaże kto tu rządzi, Dzięki temu będzie się słuchał rodziców, Brak dyscypliny rozpuszcza dzieci. Jednak rzetelne badania wskazują, że to właśnie wychowanie bez przemocy, czyli rozmowy z dziećmi, konsekwentne postępowanie, zauważanie potrzeb dzieci i własny przykład, dają zdecydowanie lepsze efekty wychowawcze. Dziecko wychowywane w atmosferze akceptacji, zrozumienia i jasnych reguł, w przyszłości lepiej radzi sobie z trudnościami, nie ma problemów w nawiązywaniu kontaktów, jest ufne i otwarte. Należy jednak pamiętać, że nie ma tutaj mowy o tzw. bezstresowym wychowaniu dzieciom potrzebne są jasne i klarowne zasady oraz konsekwencja rodzicielska. Uparte, niegrzeczne, nieposłuszne dzieci muszą dostawać lanie Gdy dziecko bywa wyjątkowo uparte i nieposłuszne, rodzice mają silną pokusę szybkiego radzenia sobie z tą trudną sytuacją. Jednak pamiętaj, ostre kary i bicie zawsze pogarszają zachowanie dzieci, stawiają one jeszcze większy opór, odpyskowują, a czasami nawet same wymachują rękoma biorąc przykład z rodzica. Dziecko może również zacząć bać się Ciebie i nie będzie chciało rozmawiać z Tobą o swoich problemach. Lanie działa szybko Bicie może sprawiać złudne wrażenie, że działa od razu powstrzymuje niepożądane zachowanie, dziecko okazuje skruchę i jest posłuszne, podporządkowane rodzicowi. Jednak jego reakcja wywołana jest silnym strachem, a często nawet niezrozumieniem sytuacji. Są sytuacje, gdzie inne metody nie działają Dla wielu rodziców, w sytuacji zagrożenia, np. gdy dziecko wybiega przed jadący samochód lub sięga do kuchenki, silny klaps jest jedyną, najbardziej odpowiednią reakcją. Jednak warto podkreślić, że już samo przytrzymanie i stanowczy ton głosu wystarczająco jasno obrazują dziecku sytuację. Stosowanie klapsów pokazuje dziecku, że używanie siły jest w porządku, gdy jestem zły i niezadowolony.

6 Niby dlaczego mam nie bić? Dziecko będzie czuć się skrzywdzone, poniżone, będzie miało w sobie wiele złości nawet jeśli tego od razu nie okazuje, Stosowanie przemocy zniszczy relacje w rodzinie, Twoje dziecko nauczy się, że jedyną dobrą reakcją na trudne sytuacje jest agresja, mogą to zachowanie powielać i bić lub terroryzować rówieśników i/lub dorosłych, Dzieci bite stają się nieufne, zamykają się w sobie, albo wręcz przeciwnie są agresywne i mają trudności w nawiązywaniu relacji z drugim człowiekiem, Z czasem mały klaps już nie działa i bicie wymyka się spod kontroli. Z czasem rodzice biją coraz mocniej, by osiągnąć jakikolwiek skutek. Gdy czujesz, że masz ochotę uderzyć dziecko: Wyjdź z pokoju, zaczerpnij świeżego powietrza, krzyknij, jeśli masz taką potrzebę lepiej krzyczeć do ściany niż do dziecka, Zrelaksuj się policz do 10, oddychaj powoli i głęboko, Wygadaj się zadzwoń do bliskiej osoby, Kontroluj się powiedz sobie Nie stracę kontroli, zachowam spokój. Gdy się wyciszysz, wróć do rozwiązania problemu z dzieckiem. Rodzicu, jeśli czujesz, że sytuacja wymyka się spod kontroli, jeśli masz trudności w relacji ze swoim dzieckiem, poszukaj wsparcia. To naturalne, że każdy rodzic czasami potrzebuje pomocy. Masz prawo nie wiedzieć jak postąpić. Możesz poprosić o pomoc kogoś z rodziny, przyjaciół lub zgłosić się do specjalisty tj. psycholog, pedagog. Gdzie mogę zwrócić się po pomoc? Placówka wsparcia dziennego w Żmigrodzie Biuro - ul. Rybacka 17, tel specjalista ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie, psycholog Świetlice dla dzieci w wieku 7 13 lat Żmigród, ul. Wrocławska 12 Borzęcin, świetlica wiejska Barkowo 75 Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna w Żmigrodzie u. Rybacka 17, tel psychiatra dziecięcy, psycholog, pedagog, logopeda Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Żmigrodzie pl. Wojska Polskiego 5, tel Musimy pamiętać, że jeśli podejmujemy działanie, które ma położyć kres niewłaściwemu zachowaniu dziecka, to wyświadczamy mu przysługę, czyli: ZAMIAST KARY WŁAŚCIWE DZIAŁANIE ZAMIAST KARY WŁAŚCIWE KONSEKWENCJE Zespół Interdyscyplinarny ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie Przewodnicząca tel Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Urząd Miejski w Żmigrodzie, pl. Wojska Polskiego 2-3, pok. 12 czwartek godz. 15:00 To daje dziecku możliwość zastanowienia się nad sobą, daje szansę na zmianę i rozwój.

7 TO OD RODZICÓW ZALEŻY SZCZĘŚCIE, ZDROWIE I RADOŚĆ DZIECKA. szczęście, zdrowie i radość dziecka. To od rodziców zależy