ANALIZA PARAMETRÓW FERMENTACJI TREŚCI PRZEWODU POKARMOWEGO INDYKÓW W BADANIACH IN VITRO
|
|
- Bartłomiej Kowalczyk
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Medicina Veterinaria 1(1) 2002, ANALIZA PARAMETRÓW FERMENTACJI TREŚCI PRZEWODU POKARMOWEGO INDYKÓW W BADANIACH IN VITRO Dorota Miśta, AndŜelika Kaczmarek, Wojciech Zawadzki, Mieczysław Steininger Streszczenie. Przedmiotem badań była analiza parametrów fermentacji treści przewodu pokarmowego indyków w warunkach in vitro. Przebadano 20 indyków rasy Big-6, w wieku od 17 do 22 tygodni. Pośmiertnie pobrano od nich trzy odcinki przewodu pokarmowego: jelito cienkie, jelito proste i jelito ślepe, z których treści wykonano próby zbiorcze i poddano je inkubacji w temp C w warunkach beztlenowych. W tracie fermentacji pobierano próby w celu oznaczenia w nich poziomów: LKT (lotnych kwasów tłuszczowych), metanu, CO 2, amoniaku, kwasu mlekowego oraz ph. Najwięcej CH 4 stwierdzono w próbkach gazu pobranych podczas fermentacji treści jelit ślepych, w których stosunek CO 2 :CH 4 był najniŝszy i wynosił 2,75 pomiędzy 1 a 4 godziną fermentacji. W jelitach prostych produkcja tego gazu była nieco mniejsza i dlatego stosunek CO 2 :CH 4 był prawie dwukrotnie wyŝszy i wynosił 5,4 w omawianym przedziale czasowym. Wytwarzanie metanu w jelicie cienkim było znikome. StęŜenie ogólne LKT w pierwszych godzinach fermentacji osiągnęło najwyŝsze wartości w treści jelita prostego (0,82 2,37 µmol/ml fermentowanej próby), nieco mniejsze w zawartości jelit ślepych (0,63 2,07 µmol/ml), a najniŝsze w próbkach z jelita cienkiego (0,24 1,29 µmol/ml). Uzyskane wartości pozwalają określić profil fermentacji w wybranych odcinkach przewodu pokarmowego indyków oraz stworzyć podstawy dla Ŝywieniowców i hodowców do lepszego manipulowania fermentacją w celu uzyskania lepszych przyrostów masy ciała w krótszym czasie, co poprawi takŝe korzyści ekonomiczne uzyskane w hodowli indyków. Słowa kluczowe: fermentacja in vitro, indyki, LKT, gazy, jelita WSTĘP W ostatnich latach wzrosło w naszym kraju pogłowie indyków i spoŝycie mięsa indyczego, dlatego teŝ ptaki te są coraz częściej przedmiotem badań naukowych. Analiza procesów zachodzących w przewodzie pokarmowym u drobiu jest szczególnie istotna przy przemysłowym chowie tych zwierząt, kiedy to poszukiwane są wciąŝ nowe rozwiązania w przemyśle Ŝywieniowym. Budowa przewodu pokarmowego drobiu wskazuje na szybkie tempo przebiegu procesów trawiennych. Podobna jest ona częściowo do struktury układu trawiennego zwie-
2 68 D. Miśta i in. rząt roślinoŝernych, a częściowo zwierząt mięsoŝernych. Przewód pokarmowy indyków składa się z jamy dziobowej, przełyku, wola, Ŝołądka gruczołowego i mięśniowego oraz jelit: dwunastnicy, jelita czczego i biodrowego, dwóch jelit ślepych oraz krótkiej okręŝnicy zwanej teŝ jelitem prostym. W jelicie cienkim zachodzą intensywne procesy trawienia i wchłaniania, które w jelicie prostym i ślepych odbywają się z mniejszym nasileniem. W jelicie prostym zachodzi przede wszystkim wchłanianie wody, a w jelitach ślepych trawienie włókna surowego oraz innych cukrowców, alkoholi cukrowych, rozkład elastyny i kolagenu, a takŝe fermentacja aminokwasów. Wraz z wiekiem indyki coraz lepiej wykorzystują energię z włókna, co z kolei powoduje u nich dalszy rozwój jelit ślepych [Faruga 1988]. Rozkład celulozy jest procesem fermentacyjnym, przebiegającym pod wpływem Ŝyjących tam bakterii. Współdziałają one takŝe w syntezie witaminy K oraz witamin z grupy B [Faruga i Jankowski 1996], metabolizują ksenobiotyki i przyczyniają się do utrzymania stanu zdrowia tworząc barierę dla patogenów. U kurcząt i indyków dominującym rodzajem bakterii metanogennych jest Methanogenium, podczas gdy u innych gatunków zwierząt występuje głównie Methanobrevibacterium [Miller i in. 1986]. Ponadto z jelit u drobiu izoluje się drobnoustroje z rodzaju: Enterococcus, Lactococcus, Lactobacillus, Propionibacterium, Bifidobacterium, oraz z gatunku: Escherichia coli i E. fergusonii [Mead 1993]. Jednym z produktów fermentacji zachodzącej w treści jelit u ptaków są lotne kwasy tłuszczowe (LKT), przede wszystkim kwas octowy, propionowy, masłowy, walerianowy, izomasłowy i izowalerianowy. Kwasy te są głównym materiałem energetycznym u przeŝuwaczy, u których produkowane są w przedŝołądkach i stanowią ok. 70% całkowitego zapotrzebowania energetycznego [Nielsen 1997]. Jednym ze źródeł energii są one równieŝ u wielu zwierząt monogastrycznych, takŝe u drobiu, gdzie produkowane są przede wszystkim w jelitach ślepych. Udział fermentacji w jelitach ślepych w zaspokojeniu podstawowych potrzeb metabolicznych wynosi u monogastrycznych wszystkoŝernych, np. u świni około 10%- 15%, ale wielkość ta zmienia się w zaleŝności od gatunku zwierzęcia i udziału włókna w paszy. Trawienie jelitowe u drobiu odbywa się na podobnych zasadach jak u świni [Jamroz 2001]. U niektórych dziko Ŝyjących ptaków udział ten jest jeszcze większy, np. u pardwy, która w czasie zimowych miesięcy Ŝywi się głównie pączkami i gałązkami wierzby, wynosi aŝ 30%, co stanowi rzeczywiście wartość niebagatelną [Nielsen 1997]. Ogólna ilość oraz wzajemne relacje poszczególnych LKT wyprodukowanych w przewodzie pokarmowym pozwalają określić profil zachodzącej tam fermentacji i stworzyć podłoŝe do manipulacji procesami trawienia dla Ŝywieniowców i hodowców drobiu. Produktami omawianych procesów są jeszcze gazy, głównie metan i dwutlenek węgla, powstające jednak w mniejszej ilości i w innych wzajemnych proporcjach niŝ w przedŝołądkach przeŝuwaczy. W niniejszej pracy do analizy procesów zachodzących w treści przewodu pokarmowego zastosowaliśmy badania in vitro symulujące procesy fermentacji w jelitach. Takie badania nie stwarzają trudnych problemów technicznych i etycznych związanych z kaniulacją zwierząt, czyli koniecznością operacji i przeprowadzania doświadczeń chronicznych, a takŝe eliminują ewentualną reakcję gospodarza na zaburzenie flory jelitowej. Metody in vitro symulujące procesy zachodzące w przewodzie pokarmowym zwierząt pozwalają wysunąć hipotezy, które mogą być później potwierdzone w badaniach in vivo. Acta Sci. Pol.
3 Analiza parametrów fermentacji MATERIAŁ I METODY BADAŃ Badania zostały przeprowadzone na 20 indykach rasy BIG-6 w wieku od 17 do 22 tygodni, Ŝywionych mieszanką własnej produkcji wykonaną ze śruty pszennej, kukurydzianej i sojowej oraz premiksu IB-f23, fosforanu paszowego, kredy pastewnej i oleju roślinnego. Po zabiciu zwierząt pobrano od nich po uprzednim podwiązaniu: jelito biodrowe, jelita ślepe oraz jelito proste. Z otrzymanej treści pokarmowej sporządzono próby zbiorowe po 150 g, do których dodano wodę destylowaną w stosunku 1:5 i w ten sposób rozcieńczoną treść uzupełniono w stosunku 1:1 buforem o składzie i odczynie ph zbliŝonym do płynów jelitowych indyków [Bergner i Ketz 1974]. Tak przygotowane próby poddane zostały fermentacji in vitro w fermentorze o pojemności 1600 ml, w temperaturze 40 o C, po wysyceniu azotem w celu uzyskania warunków beztlenowych. Próbki do analizy pobrane zostały przed fermentacją, a takŝe w trakcie jej przebiegu, tj. po 4, 6 i 24 godzinach, w celu oznaczenia w nich lotnych kwasów tłuszczowych LKT (metodą chromatografii gazowej z zastosowaniem chromatografu z detektorem FID) oraz ph, amoniaku (metodą Conwaya) i kwasu mlekowego (metodą miareczkowania). Pobrano równieŝ próbki gazów (w 4, 6 i 24 godzinie fermentacji), w celu oznaczenia w nich metanu oraz dwutlenku węgla. Oznaczenie wykonano metodą chromatograficzną, z zastosowaniem dwóch chromatografów gazowych z detektorami TCD i FID. Parametrami pracy dla chromatografu TCD (oznaczenia gazów: CO 2, N 2, CH 4, H 2 ) były: kolumna 1,9 o średnicy 4 mm, wypełnienie Carbosieve m B 80/100 mesh firmy Supelco, Inc., gazem nośnym był hel, przepływ 30 cm/min; temperatura 80 o C, temperatura dozownika i detektora 150 o C. Chromatograf z detektorem FID (oznaczenia C 1, C 2 +) zawierał kolumnę 1,9 m o średnicy 4 mm, wypełnioną Poropakiem S, 80/100 mesh firmy Supelco, Inc., przy czym gazem nośnym był azot, przepływ 30 cm/min, temperatura początkowa 60 o C, 5 min, narost liniowy 8 o C/min, temperatura końcowa 220 o C/5 min; przepływ wodoru 40 ml/min, powietrza 120 cm/min. W ramach analizy statystycznej wykonano obliczenia wartości oczekiwanej (EX) oraz odchylenia standardowego z próby (SD). OMÓWIENIE WYNIKÓW I DYSKUSJA Produktami procesów fermentacyjnych w jelitach indyków są m.in. gazy, takie jak dwutlenek węgla i metan. Oznaczanie zawartości procentowej tych gazów ma znaczenie przede wszystkim w przedŝołądkach u przeŝuwaczy, gdzie wytwarzanie metanu przynosi straty do 16% pobranej energii strawnych składników pokarmowych poprzez wydalanie w procesie odbijania. Zmiana kierunku i natęŝenia procesów fermentacyjnych w Ŝwaczu wpływa istotnie na metanogenezę [Zawadzki 1993]. Podobnym do Ŝwacza systemem ekologicznym jest jelito grube u zwierząt monogastrycznych. Dominującym substratem w produkcji metanu w tych ekosystemach są: wodór, dwutlenek węgla i kwas octowy. Powstają one, obok LKT, w wyniku rozkładu polisacharydów, białek i lipidów. Procesy fermentacyjne u zwierząt monogastrycznych mają miejsce głównie w jelitach ślepych i początkowym odcinku okręŝnicy, gdzie zalegający dłuŝej pokarm stwarza dogodne warunki do namnaŝania bakterii beztlenowych [Jensen 1996]. W badaniach przedstawionych w niniejszej pracy największe stęŝenie procentowe metanu uzyskano w czasie fermentacji treści jelit ślepych (2,19% między 1 a 4 godziną fermentacji i 1,88% pomiędzy godziną 4 a 6 (tab. 1a, wykres Ia), gdzie stosunek CO 2 Medicina Veterinaria 1/2002
4 70 D. Miśta i in. do CH 4 wynosi 2,75 (1 4 godz.) oraz 4,47 (4 6 godz.) i jest najbardziej zbliŝony do tej proporcji wyliczonej dla fermentacji Ŝwaczowej, pomimo niŝszej zawartości procentowej tych gazów w jelitach u drobiu. W jelicie prostym godzinowa produkcja metanu jest nieco mniejsza i najwyŝszą wartość osiąga pomiędzy 4 a 6 godziną fermentacji (1,15%), przez co większy jest stosunek dwutlenku węgla do metanu 7,49 (tab. 1b, wykres Ib). W treści jelita cienkiego proporcja ta jest wielokrotnie większa niŝ w omawianych wyŝej próbach, czego przyczyną jest zachodząca tu w niewielkim stopniu produkcja metanu (najwyŝsze wartości uzyskano między 4 a 6 godziną fermentacji, średnio 0,3%). Tabela 1a. Produkcja godzinowa CH 4 i CO 2 w czasie fermentacji treści jelit ślepych Table 1a. The production of CH 4 and CO 2 per hour during the fermentation of cecal intestines content 1 4 godz. 1 4 hour 4 6 godz 4 6 hour 6 24 godz hour CH 4 2,19 1,88 0,63 SD 0,89 0,69 0,24 CO 2 6,03 8,41 1,43 SD 1,83 1,84 0,34 CO 2/CH 4 2,75 4,47 2,28 Tabela 1b. Produkcja godzinowa CH 4 i CO 2 w czasie fermentacji treści jelita prostego Table 1b. The production of CH 4 and CO 2 per hour during the fermentation of rectal intestine content 1 4 godz. 1 4 hour 4 6 godz 4 6 hour 6 24 godz hour CH 4 0,85 0,81 0,29 SD 0,06 0,47 0,06 CO 2 4,61 6,09 0,73 SD 1,74 2,59 0,04 CO 2/CH 4 5,40 7,49 2,55 Tabela 1c. Produkcja godzinowa CH 4 i CO 2 w czasie fermentacji treści jelita cienkiego Table 1c. The production of CH 4 and CO 2 per hour during the fermentation of small intestine content 1 4 godz. 1 4 hour 4 6 godz 4 6 hour 6 24 godz hour CH 4 0,13 0,3 0,06 SD 0,03 0,15 0,02 CO 2 4,87 9,35 2,53 SD 1,44 1,53 0,27 CO 2/CH 4 38,60 30,67 44,60 Acta Sci. Pol.
5 Analiza parametrów fermentacji % w ogólnej zawartości gazów percentage in total gas content 9,0 8,0 7,0 6,0 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0-6,03 2,19 1,88 8,41 1,43 0, h 4-6 h 6-24 h CH 4 CO 2 czas trwania fermentacji duration of fermentation Wykres 1a. Produkcja godzinowa CH 4 i CO 2 w czasie fermentacji treści jelit ślepych Graph 1a. The production of CH 4 and CO 2 per hour during the fermentation of cecal intestines content 9,0 8,0 7,92 % w ogólnej zawartości gazów percentage in total gas content 7,0 6,0 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0,81 3,38 1,15 0,76 0,24 CH 4 CO h 4-6 h 6-24 h czas trwania ferm entacji duration of ferm entation Wykres 1b. Produkcja godzinowa metanu i dwutlenku węgla w czasie fermentacji w jelicie prostym Graph 1b. The production of CH 4 and CO 2 per hour during the fermentation of rectal intestine content Medicina Veterinaria 1/2002
6 72 D. Miśta i in. 10,0 9,35 % w ogólnej zawartości gazów percentage in total gas content 9,0 8,0 7,0 6,0 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0-4,87 0,13 0,30 0,06 2, h 4-6 h 6-24 h CH 4 CO 2 czas trwania fermentacji duration of fermentation Wykres 1c. Produkcja godzinowa metanu i dwutlenku węgla w czasie fermentacji treści jelita cienkiego Graph 1c. The production of CH 4 and CO 2 per hour during the fermentation of small intestine content W wyniku nagromadzenia produktów fermentacji zmienia się ph treści pokarmowej, zasadniczo ulegając obniŝeniu. Odczyn ph wpływa na tempo metabolizmu drobnoustrojów zasiedlających przewód pokarmowy oraz na ich aktywność, zmiany w liczebności poszczególnych populacji i co za tym idzie, na ilość i rodzaj wytwarzanych przez nie związków. Przy niskim ph bakterie produkują mniej metanu [Lana 1998], a takŝe powstaje mniej lotnych kwasów tłuszczowych [Jamroz 1996]. Podobne prawidłowości obserwuje się w naszych badaniach (tab. 5). Poziom amoniaku w trakcie fermentacji wzrasta we wszystkich badanych odcinkach jelit (tab. 4), natomiast stęŝenie kwasu mlekowego wykazuje jedynie niewielkie wahania (tab. 3). Wyniki analizy lotnych kwasów tłuszczowych zostały równieŝ zestawione w tabelach i na wykresach. Ogólne stęŝenie LKT (VFA) osiągnęło przed fermentacją najwyŝszą wartość w jelicie prostym (0,823 µmol/ml fermentowanej próby), w jelitach ślepych wartość ta jest nieco mniejsza (0,631 µmol/ml fermentowanej próby), natomiast w jelicie cienkim kilkakrotnie niŝsza (0,239 µmol/ml fermentowanej próby). W trakcie przebiegu fermentacji do szóstej godziny wartości te wzrastają mniej więcej równomiernie (tab. 1, wykres I), przy czym najmniejsza ilość LKT produkowana jest w jelicie cienkim. Po 24 godzinach stęŝenie lotnych kwasów tłuszczowych w jelicie cienkim zdecydowanie wzrasta, jednak w warunkach naturalnych pokarm opuszcza to jelito juŝ po 4 6 godzinach, a w badaniach prezentowanych w naszej pracy fermentacja została przedłuŝona jedynie w celach porównawczych (w jelicie ślepym pokarm moŝe przebywać 48 do 72 godzin). W jelitach ślepych proporcjonalnie najwięcej powstaje kwasu octowego (ok. 40%), a zawartość procentowa kwasów propionowego i masłowego kształtuje się na podobnym poziomie, tj. 21,8 26,3% ogólnej ilości LKT. W jelitach Acta Sci. Pol.
7 Analiza parametrów fermentacji ślepych najmniej powstaje kwasów walerianowego i izowalerianowego, których udział wynosi łącznie ok. 14%. Podobnie proporcje te kształtują się w jelicie prostym (kwas octowy średnio 42%, kwas propionowy 22,3%, masłowy 23,6%, a walerianowy ok.12%). W jelicie cienkim natomiast przed fermentacją w największej ilości występował kwas masłowy (33,1%), lecz w trakcie fermentacji produkowany był głównie kwas octowy, którego stęŝenie w czwartej i szóstej godzinie przekroczyło 61%. Po 24 godzinach stęŝenie tego kwasu ponownie spadało, lecz, jak juŝ wspomniano, w warunkach naturalnych treść pokarmowa opuszcza jelito znacznie wcześniej. Według Jamroz i in. [1996] proporcje molarne LKT w przewodzie pokarmowym drobiu uzyskane z prób pobranych bezpośrednio po zabiciu zwierząt, kształtują się na podobnym poziomie, tak więc w jelicie ślepym kwasu octowego otrzymano ok %, a propionowego i masłowego kaŝdego powyŝej 20%. W jelicie prostym otrzymano 80 84% kwasu octowego i po 8 14% propionowego oraz masłowego, natomiast w jelicie cienkim 91 94% kwasu octowego, a masłowego i propionowego po 2,5 4,3% ogólnej sumy LKT. Tabela 2a. Średnie wartości stęŝeń poszczególnych LKT (EX±SD), ich całkowita zawartość oraz udział procentowy w badanych próbach treści jelit ślepych Table 2a. Mean values (EX±SD), total and the percentage of VFA concentrations in examined samples of cecal intestines content Jelito ślepe Caecum Kwas octowy Acetic acid, µmol/ml Kwas propionowy Propionic acid, µmol/ml Kwas izomasłowy Isobutyric acid, µmol/ml Kwas masłowy Butyric acid, µmol/ml Kwas izowalerianowy Isovaleric acid, µmol/ml Kwas walerianowy Valeric acid, µmol/ml 0,26 ± 0,05 0,60 ± 0,17 0,67 ± 0,25 0,82± 0,26 0,14 ± 0,03 0,35 ± 0,15 0,43 ± 0,20 0,50± 0,19 0,02 ± 0,00 0,04 ± 0,02 0,05 ± 0,03 0,06± 0,03 0,15 ± 0,05 0,29 ± 0,13 0,35 ± 0,17 0,37± 0,16 0,02 ± 0,01 0,09 ± 0,06 0,14 ± 0,07 0,15± 0,09 0,05 ± 0,03 0,12 ± 0,03 0,14 ± 0,04 0,15± 0,04 VFA * 0,63 1,93 2,06 2,45 Kwas octowy Acetic acid, % Kwas propionowy Propionic acid, % Kwas masłowy i izomasłowy Butyric and isobutyric acid, % Kwas walerianowy i izowalerianowy Valeric and isovaleric acid, % 40,31 39,98 38,02 39,26 22,58 23,86 24,38 24,29 26,33 21,82 22,61 21,70 10,78 14,34 14,98 14,74 *)VFA (LKT) całkowita zawartość lotnych kwasów tłuszczowych w badanej próbie, µmol/ml total content of volatile fatty acids in examined sample, µmol/ml Medicina Veterinaria 1/2002
8 74 D. Miśta i in. Tabela 2b. Średnie wartości stęŝeń poszczególnych LKT (EX±SD), ich całkowita zawartość oraz udział procentowy w badanych próbach treści jelita prostego Table 2b. Mean values (EX±SD), total and the percentage of VFA concentrations in examined samples of rectum intestine content Jelito proste Rectum Kwas octowy Acetic acid, µmol/ml 0,30 ± 0,18 0,92 ± 0,38 1,08 ± 0,13 1,38 ± 0,57 Kwas propionowy Propionic acid, µmol/ml 0,19 ± 0,08 0,41 ± 0,17 0,43 ± 0,05 0,64 ± 0,25 Kwas izomasłowy Isobutyric acid, µmol/ml 0,01 ± 0,00 0,03 ± 0,00 0,03 ± 0,01 0,06 ± 0,02 Kwas masłowy Butyric acid, µmol/ml 0,24 ± 0,10 0,39 ± 0,19 0,40 ± 0,09 0,55 ± 0,28 Kwas izowalerianowy Isovaleric acid, µmol/ml 0,02 ± 0,01 0,07 ± 0,02 0,09 ± 0,02 0,15 ± 0,06 Kwas walerianowy Valeric acid, µmol/ml 0,07 ± 0,00 0,10 ± 0,01 0,13 ± 0,01 0,17 ± 0,04 VFA * 0,82 2,05 2,37 2,66 Kwas octowy Acetic acid, % 33,62 44,46 45,56 44,11 Kwas propionowy Propionic acid, % 23,46 21,80 21,47 22,60 Kwas masłowy i izomasłowy Butyric and isobutyric acid, % 31,52 21,60 20,77 20,59 Kwas walerianowy i izowalerianowy Valeric and isovaleric acid, % 11,40 12,14 12,19 12,69 *)VFA (LKT) całkowita zawartość lotnych kwasów tłuszczowych w badanej próbie, µmol/ml total content of volatile fatty acids in examined sample, µmol/ml Tabela 2c. Średnie wartości stęŝeń poszczególnych LKT (EX±SD), ich całkowita zawartość oraz udział procentowy w badanych próbach treści jelita cienkiego Table 2c. Mean values (EX±SD), total and the percentage of VFA concentrations in examined samples of small intestine content Jelito cienkie Small intestine Kwas octowy Acetic acid, µmol/ml 0,06 ± 0,06 0,59 ± 0,45 0,83 ± 0,54 1,36 ± 0,57 Kwas propionowy Propionic acid, µmol/ml 0,04 ± 0,01 0,21 ± 0,06 0,34 ± 0,18 1,12 ± 0,11 Kwas izomasłowy Isobutyric acid, µmol/ml 0,01 ± 0,00 0,01 ± 0,01 0,01 ± 0,01 0,15 ± 0,07 Kwas masłowy Butyric acid, µmol/ml 0,07 ± 0,02 0,06 ± 0,00 0,08 ± 0,01 0,76 ± 0,31 Kwas izowalerianowy Isovaleric acid, µmol/ml 0,01 ± 0,00 0,01 ± 0,01 0,02 ± 0,01 0,51 ± 0,23 Kwas walerianowy Valeric acid, µmol/ml 0,05 ± 0,00 0,04 ± 0,01 0,05 ± 0,01 0,06 ± 0,01 VFA * 0,24 0,88 1,29 3,94 Kwas octowy Acetic acid, % 22,37 61,53 61,12 33,82 Kwas propionowy Propionic acid, % 17,61 26,83 28,77 29,89 Kwas masłowy i izomasłowy Butyric and isobutyric acid, % 33,09 7,61 7,05 22,70 Kwas walerianowy i izowalerianowy Valeric and isovaleric acid, % 26,94 4,03 3,07 13,59 *)VFA (LKT) całkowita zawartość lotnych kwasów tłuszczowych w badanej próbie, µmol/ml total content of volatile fatty acids in examined sample, µmol/ml Acta Sci. Pol.
9 Analiza parametrów fermentacji Tabela 3. Zawartość kwasu mlekowego w badanych próbach fermentowanej treści jelitowej Table 3. The concentration of lactic acid in the fermented intestinal content Kwas mlekowy, g/100 ml Lactic acid Jelito cienkie Small intestine 0,10 0,17 0,14 0,16 SD 0,02 0,09 0,05 0,13 Jelito ślepe Caecum 0,09 0,12 0,15 0,15 SD 0,04 0,04 0,03 0,05 Jelito proste Rectum 0,10 0,15 0,16 0,22 SD 0,02 0,02 0,02 0,12 Tabela 4. Zawartość amoniaku w badanych próbach fermentowanej treści jelitowej, % Table 4. The concentration of ammonium in the fermented intestinal content, % Amoniak, % - Ammonium Jelito cienkie Small intestine 1,53 19,89 28,39 89,93 SD 2,16 6,01 7,93 6,01 Jelito ślepe Caecum 6,12 27,15 33,76 38,74 SD 2,15 9,89 13,66 17,10 Jelito proste Rectum 13,71 46,81 60,52 79,33 SD 1,87 25,38 20,92 16,07 Tabela 5. Odczyn ph w badanych próbach fermentowanej treści jelitowej Table 5. The ph of the fermented intestinal content ph Jelito cienkie Small intestine 7,18 6,62 6,52 6,43 SD 0,22 0,11 0,16 0,04 Jelito ślepe Caecum 6,71 6,64 6,71 6,58 SD 0,38 0,26 0,19 0,30 Jelito proste Rectum 6,99 7,04 7,28 7,10 SD 0,17 0,40 0,39 0,26 Medicina Veterinaria 1/2002
10 76 D. Miśta i in. µmol/ml 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0,0 czas pobrania próby the time of sample collecting kw.octowy kw.propionowy kw.izomasłowy kw.masłowy kw.izowalerianowy kw.walerianowy Wykres 2a. StęŜenie LKT w czasie fermentacji treści jelit ślepych Graph 2a. VFA concentration during fermentation of cecal content µmol/ml 1,6 1,4 1,2 1,0 0,8 0,6 0,4 0,2 0,0 czas pobrania próby the time of sample collecting kw.octowy kw.propionowy kw.izomasłowy kw.masłowy kw.izowalerianowy kw.walerianowy Wykres 2b. StęŜenie LKT w czasie fermentacji treści jelita prostego Graph 2b. VFA concentration during fermentation of rectum content Acta Sci. Pol.
11 Analiza parametrów fermentacji µmol/ml 1,6 1,4 1,2 1,0 0,8 0,6 0,4 0,2 0,0 0h 4h 6h czas pobrania próby 24h the time of sample collecting kw.octowy kw.propionowy kw.izomasłowy kw.masłowy kw.izowalerianowy kw.walerianowy Wykres 2c. StęŜenie LKT w czasie fermentacji treści jelita cienkiego Graph 2c. VFA concentration during fermentation of small intestine content 0,25 0,20 0,15 g% 0,10 j.cienkie j.ślepe j.proste 0,05 0,00 czas pobrania próby the time of sample collecting Wykres 3. Zawartość kwasu mlekowego w badanych próbach fermentowanej treści jelitowej, g% Graph 3. The concentration of lactic acid in the fermented intestinal content, g% Medicina Veterinaria 1/2002
12 78 D. Miśta i in. % 100,00 80,00 60,00 40,00 20,00 0,00 czas pobrania próby the time of sample collecting j.cienkie j.ślepe j.proste Wykres 4. Zawartość amoniaku w badanych próbach fermentowanej treści jelitowej, % Graph 4. The concentration of ammonium in the fermented intestinal content, % 7,40 7,20 7,00 6,80 6,60 6,40 6,20 6,00 5,80 czas pobrania próby the time of sample collecting j.cienkie j.ślepe j.proste Wykres 5. Odczyn ph w badanych próbach fermentowanej treści jelitowej Graph 5. The ph of the fermented intestinal content PODSUMOWANIE Proporcje molarne wyprodukowanych w niniejszym doświadczeniu LKT w jelitach ślepych zbliŝone są do uzyskanych przez Tsuhakara i in. u kurcząt [2000], gdzie w czasie fermentacji in vitro uzyskano ok. 49% kwasu octowego, 32,8% kwasu propionowego, nieco mniej (10,6%) kwasu masłowego i izomasłowego, natomiast kwasu Acta Sci. Pol.
13 Analiza parametrów fermentacji izowalerianowego i walerianowego ok.7,5%. W przedstawionym w powyŝszej pracy badaniu przeprowadzono równieŝ fermentację in vitro treści jelita ślepego świnki morskiej i szczura, przy czym otrzymane wyniki dowodzą, Ŝe największe wytwarzanie LKT spośród poddanych doświadczeniu zwierząt miało miejsce u drobiu (32,1 i 35,2 mmol/kg/godzinę, podczas gdy u świnki morskiej uzyskano odpowiednio 19,8 i 4,5, a u szczura 15,8 i 17, 8). Według tegoŝ autora lotne kwasy tłuszczowe pokrywają u świnki morskiej 30 40% ogólnego zapotrzebowania energetycznego, co pozwala domniemywać, Ŝe udział ten u drobiu jest równieŝ znaczny. Zawartość LKT w jelitach u drobiu ma znaczenie nie tylko dla zaspokajania potrzeb energetycznych. Niedostateczna koncentracja LKT w jelitach ślepych kurcząt ułatwiała kolonizację błony śluzowej przez bakterie z rodzaju Salmonella w badaniach Barnesa i in. [1979]. Hipoteze tę potwierdził i rozwinął Corrier i in. w 1995 r., dowodząc, Ŝe największe znaczenie dla tej korelacji ma kwas propionowy. Według Barnesa i in. [1980] lotne kwasy tłuszczowe są takŝe wskaźnikiem wzrostu bakterii beztlenowych [cyt. za Kubena i in. 2000]. PIŚMIENNICTWO Bergner H., Ketz H.A., Trawienie, wchłanianie, przemiana pośrednia u zwierząt. PWRiL, Warszawa. Faruga A., Intensywna produkcja młodych indyków rzeźnych. PWRiL, Warszawa. Faruga A., Jankowski J., Indyki hodowla i uŝytkowanie. PWRiL, Warszawa. Jamroz D., Orda J., Wiliczkiewicz A., Skorupińska J., Die scheinbare Verdaulichkeit der Gerüstkohlenhydrate und Darmfermentation verschiedener Getreidearten bei drei Geflügelspezies [Teil IV). Wien. Tierärztl. Mschr. 83, Jamroz D., Podkówka W., Chachułowa D., śywienie zwierząt i paszoznawstwo. PWN, Warszawa. Jensen B.B., Methanogenesis in monogastric animals. Environmental Monitoring and Assessment 42, Kubena L.F., Bailey R.H., Byrd J.A., Young C.R., Corrier D.E., Stanker L.H., Rottinghaust G.E., Cecal volatile fatty acids and broiler chick susceptibility to Salmonella typhimurium colonization as affected by aflatoxins and T-2 toxin. Poultry Science 80, Lana R.P., Russel J.B., Van Amburgh M.E., The role of ph in regulating ruminal and ammonia production. Anim. Sci., 76(8), Mead G., Microorganisms in the digestive tract of poultry. Proc. 9 th Europ. Symp. Poultry Nutr., Jelenia Góra, Polska, p Miller T.L., Wolin M.J., Kusel E.A., Isolation and Characterization of Methanogens from Animal Faeces. System. Appl. Microbiol. 8, Schmidt-Nielsen K., Fizjologia zwierząt: adaptacja do środowiska. PWN, Warszawa. Tsukahara T., Ushida K., Effects of animal or plant protein diets on cecal fermentation in guinea pigs (Cavia porcellus), rats (Rattus norwegicus), and chicks (Gallus gallus domesticus). Comparative Biochemistry and Physiology Part A (127), Zawadzki W., Wpływ wybranych niekonwencjonalnych dodatków do paszy na przebieg procesów fermentacyjnych w Ŝwaczu owiec. Rozpr. Hab. Nr 112, Zesz. Nauk. AR Wroc. Medicina Veterinaria 1/2002
14 80 D. Miśta i in. ANALYSIS OF FERMENTATION PARAMETERS OF CONTENT OF TURKEYS DIGESTION TRACT IN VITRO STUDIES Abstract. The fermentation parameters of content of turkeys digestion tract were analysed. Twenty week-old turkeys of Big-6 race were invastigated. After slaughtering the animals, a small intestine, caeca and rectum was isolated, collective samples were made from the contents of the intestines and incubated in anaerobic conditions at 40 o C. The products of in vitro fermentation (volatile fatty acids VFA, methane, carbon dioxide, ammonium, lactic acid) and ph were measured during the experiment (at the beginning, at 4th, 6th and 24th hours of fermentation). Cecal content produced methane at the highest emission rate and the CO 2 :CH 4 ratio was there the lowest (2,75 between the 1st and 4th hours of fermentation). The production of methane was a bit smaller in the rectal content, which influenced the CO 2 :CH 4 ratio (5,4 at the time ditto), but the concentration of methane in the small intestine was minimal. The highest concentration of total VFA from the start to 6th hour of incubation wasobserved in the rectum (0,82 2,37 µmol/ml of sample), lower in the content of caeca (0,63 2,07 µmol/ml) and the lowest in the small intestine contents (0,24 1,29 µmol/ml).the total volume and ratios of VFA produced in the digestive tract allow to establish a pattern of fermentation and give the basis for chicken-farmers and investigators to manipulate digestion processes. Key words: fermentation in vitro, turkeys, VFA, gases, intestines Dorota Miśta, AndŜelika Kaczmarek, Wojciech Zawadzki, Katedra Fizjologii Zwierząt, Akademia Rolnicza we Wrocławiu, ul. Norwida 31, Wrocław Mieczysław Steininger, Instytut Chemii i Technologii Nafty i Węgla, Politechnika Wrocławska, ul. Gdańska 7, Wrocław Acta Sci. Pol.
PORÓWNANIE PARAMETRÓW FERMENTACJI TREŚCI JELITA ŚLEPEGO I OKRĘśNICY U KRÓLIKÓW
Medicina Veterinaria 2(2) 2003, 23-28 PORÓWNANIE PARAMETRÓW FERMENTACJI TREŚCI JELITA ŚLEPEGO I OKRĘśNICY U KRÓLIKÓW Wojciech Zawadzki, Jerzy Rudnicki, Albert Czerski, Andrzej Połozowski, Jakub Wachnik
Bardziej szczegółowoJak przebiega trawienie w żwaczu?
https://www. Jak przebiega trawienie w żwaczu? Autor: Joanna Soraja Tumanowicz Data: 26 maja 2019 Przeżuwacze, w tym bydło, zostały obdarowane przez naturę w wielokomorowy żołądek. Tak wyspecjalizowany
Bardziej szczegółowoBADANIA WSTĘPNE DOTYCZĄCE OBRAZU MIKROBIOLOGICZNEGO, MORFOLOGII ORAZ NIEKTÓRYCH PARAMETRÓW FERMENTACJI PRZEWODU POKARMOWEGO SZCZURÓW
Acta Sci. Pol., Medicina Veterinaria 3(1) 2004, 61-69 BADANIA WSTĘPNE DOTYCZĄCE OBRAZU MIKROBIOLOGICZNEGO, MORFOLOGII ORAZ NIEKTÓRYCH PARAMETRÓW FERMENTACJI PRZEWODU POKARMOWEGO SZCZURÓW Edyta Wincewicz,
Bardziej szczegółowoKrowa sprawca globalnego ocieplenia?
.pl https://www..pl Krowa sprawca globalnego ocieplenia? Autor: mgr inż. Joanna Soraja Tumanowicz Data: 19 czerwca 2018 Liczba ludności na świecie rośnie. Rośnie też potrzeba produkcji żywności, a w związku
Bardziej szczegółowoWykorzystanie modelu fermentacji beztlenowej ADM1 do estymacji produkcji metanu w bigazowniach rolniczych
Wykorzystanie modelu fermentacji beztlenowej ADM1 do estymacji produkcji metanu w bigazowniach rolniczych Ireneusz Białobrzewski a, Ewa Klimiuk b, Marek Markowski a, Katarzyna Bułkowska b University of
Bardziej szczegółowoMierniki wartości pokarmowej pasz i zapotrzebowania zwierząt
Mierniki wartości pokarmowej pasz i zapotrzebowania zwierząt W Polsce obowiązują dwa systemy oceny wartości pokarmowej pasz i potrzeb pokarmowych przeżuwaczy: francuski - INRA, niemiecki - DLG. Mierniki
Bardziej szczegółowoŻwacz centrum dowodzenia krowy
https://www. Żwacz centrum dowodzenia krowy Autor: mgr inż. Joanna Soraja Tumanowicz Data: 7 lipca 2018 Pierwszy przedżołądek przeżuwaczy jest newralgicznym punktem poligastrycznego układu pokarmowego.
Bardziej szczegółowoDlaczego należy dbać o żwacz krów?
.pl https://www..pl Dlaczego należy dbać o żwacz krów? Autor: mgr inż. Dorota Kolasińska Data: 4 kwietnia 2016 Przeżuwacze posiadają skomplikowany układ pokarmowy, który jest zbudowany z 4 komór, z których
Bardziej szczegółowoOcena przydatności żyta hybrydowego w żywieniu krów mlecznych
Międzynarodowy Kongres Projektu RYE BELT Żyto z perspektywy roku 2012 Poznań 23-24.05.2012 Ocena przydatności żyta hybrydowego w żywieniu krów mlecznych Marian Kamyczek 1, Magdalena Łopuszańska-Rusek 2,
Bardziej szczegółowoPrzemiany energetyczno-białkowe w żywieniu bydła mlecznego z elementami paszoznawstwa
Przemiany energetyczno-białkowe w żywieniu bydła mlecznego z elementami paszoznawstwa Proces trawienia u przeżuwaczy Żywienie przeżuwaczy w pierwszym etapie polega na karmieniu mikroorganizmów w żwaczu,
Bardziej szczegółowoUkład pokarmowy. Układ pokarmowy
Układ pokarmowy Układ pokarmowy Układ pokarmowy przekształca pokarm spożywany przez psa, dostarczając jego organizmowi energii i składników odżywczych, których potrzebuje do spełnienia różnorodnych funkcji
Bardziej szczegółowoPrzewód pokarmowy przeżuwacza
Przewód pokarmowy przeżuwacza Przewód pokarmowy krowy - pojemność całkowita (l) względna (%) żwacz 170 55 czepiec 10 3 księgi 10 3 trawieniec 20 6 jelito cienkie 66 21 jelito ślepe 10 3 okrężnica 28 9
Bardziej szczegółowo25. WITAMINA B12 U INNYCH ZWIERZĄT
25. WITAMINA B12 U INNYCH ZWIERZĄT Niektórzy sugerują, że weganie nie mają potrzeby wzbogacać diety witaminą B12, ponieważ inne gatunki roślinożerne tego nie robią. Z tego właśnie powodu dołączyłem następującą
Bardziej szczegółowoMieszanka traw na gleby suche: energia na start
https://www. Mieszanka traw na gleby suche: energia na start Autor: Joanna Soraja Tumanowicz Data: 20 kwietnia 2018 Sezon wiosenny można uznać za otwarty, a wraz z nim zabiegi na użytkach zielonych, które,
Bardziej szczegółowoZapotrzebowanie na energię
Zapotrzebowanie na energię Krowa wykorzystuje na produkcję mleka tylko około 20% pobranej energii. Pozostałe 80% jest przeznaczone na podtrzymanie funkcji życiowych oraz stanowi stratę w postaci wypromieniowanego
Bardziej szczegółowoProbiotyki, prebiotyki i synbiotyki w żywieniu zwierząt
.pl Probiotyki, prebiotyki i synbiotyki w żywieniu zwierząt Autor: dr inż. Barbara Król Data: 2 stycznia 2016 W ostatnich latach obserwuje się wzmożone zainteresowanie probiotykami i prebiotykami zarówno
Bardziej szczegółowoROZPRAWA HABILITACYJNA
ISBN 978-83-924535-8-1 Instytut Fizjologii i Żywienia Zwierząt im. Jana Kielanowskiego, Polskiej Akademii Nauk w Jabłonnie ROZPRAWA HABILITACYJNA Jarosław Woliński Wpływ egzogennej obestatyny na przewód
Bardziej szczegółowoSuszona plazma krwi wspomoże zdrowotność prosiąt
https://www. Suszona plazma krwi wspomoże zdrowotność prosiąt Autor: dr Tomasz Hikawczuk Data: 25 lutego 2018 W ostatnich latach wzrastające ceny poekstrakcyjnej śruty sojowej, skłoniły hodowców do poszukiwania
Bardziej szczegółowoPrezentacja Pracowni Ekologii Drobnoustrojów w Katedry Mikrobiologii UJCM
Prezentacja Pracowni Ekologii Drobnoustrojów w Katedry Mikrobiologii UJCM Informacja o Katedrze Rozwój j naukowy młodej kadry naukowców w w kontekście priorytetów badawczych: W 2009 roku 1 pracownik Katedry
Bardziej szczegółowoROLNICZE ZAGOSPODAROWANIE ŚCIEKU POFERMENTACYJNEGO Z BIOGAZOWNI ROLNICZEJ - OGRANICZENIA I SKUTKI. Witold Grzebisz
ROLNICZE ZAGOSPODAROWANIE ŚCIEKU POFERMENTACYJNEGO Z BIOGAZOWNI ROLNICZEJ - OGRANICZENIA I SKUTKI Witold Grzebisz Katedra Chemii Rolnej Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Plan prezentacji Produkcja biogazu
Bardziej szczegółowoStandardyzacja ocen substratów oraz zasady doboru składu mieszanin dla biogazowni rolniczych z uwzględnieniem oddziaływao inhibicyjnych.
w Falentach Oddział w Poznaniu ul. Biskupioska 67 60-461 Poznao Standardyzacja ocen substratów oraz zasady doboru składu mieszanin dla biogazowni rolniczych z uwzględnieniem oddziaływao inhibicyjnych.
Bardziej szczegółowoS t r e s z c z e n i e
ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 2007, 5 (54), 385 391 EWA ŻARY-SIKORSKA, JERZY JUŚKIEWICZ WPŁYW FRUKTANÓW O RÓŻNYM STOPNIU POLIMERYZACJI ŁAŃCUCHA WĘGLOWODANOWEGO NA PROCESY FERMENTACYJNE W KOŃCOWYM
Bardziej szczegółowoLactobacillus pałeczki kwasu mlekowego Probiotyki
Lactobacillus pałeczki kwasu mlekowego Probiotyki. Klasyfikacja Lactobacillus, rodzaj w obrębie rodziny Lactobacillaceae (pałeczka kwasu mlekowego). Gatunki najważniejsze: Lactobacillus plantarum, Lactobacillus
Bardziej szczegółowoŻywienie gęsi rzeźnych: wykorzystaj kiszonki z kukurydzy!
.pl Żywienie gęsi rzeźnych: wykorzystaj kiszonki z kukurydzy! Autor: dr Tomasz Hikawczuk Data: 16 stycznia 2017 Gęsi są ptakami domowymi, które spośród wszystkich gatunków drobiu posiadają największą zdolność
Bardziej szczegółowoTECHNIKI SEPARACYJNE ĆWICZENIE. Temat: Problemy identyfikacji lotnych kwasów tłuszczowych przy zastosowaniu układu GC-MS (SCAN, SIM, indeksy retencji)
TECHNIKI SEPARACYJNE ĆWICZENIE Temat: Problemy identyfikacji lotnych kwasów tłuszczowych przy zastosowaniu układu GC-MS (SCAN, SIM, indeksy retencji) Prowadzący: mgr inż. Anna Banel 1 1. Charakterystyka
Bardziej szczegółowoSkąd wziąć dużo dobrego mleka?
https://www. Skąd wziąć dużo dobrego mleka? Autor: mgr inż. Joanna Soraja Tumanowicz Data: 10 lipca 2018 Produkcja mleka wysokiej jakości, w równych partiach i bez nadmiernej eksploatacji krowy wcale nie
Bardziej szczegółowoSZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA
SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA Zadania dla studentów ze skryptu,,obliczenia z chemii ogólnej Wydawnictwa Uniwersytetu Gdańskiego 1. Reakcja między substancjami A i B zachodzi według
Bardziej szczegółowoPL B1. POLITECHNIKA ŁÓDZKA, Łódź, PL BUP 11/12
PL 220965 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 220965 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 392895 (22) Data zgłoszenia: 08.11.2010 (51) Int.Cl.
Bardziej szczegółowoWitaminy rozpuszczalne w tłuszczach
Jaką rolę pełnią witaminy w organizmie? I dlaczego są niezbędnymi składnikami w żywieniu świń? Dowiedz się o roli poszczególnych witamin w żywieniu trzody chlewnej. Witaminy są niezbędne do prawidłowego
Bardziej szczegółowoPrzeżuwanie u krów - dlaczego tak istotne?
https://www. Przeżuwanie u krów - dlaczego tak istotne? Autor: Joanna Soraja Tumanowicz Data: 29 stycznia 2019 Przeżuwacze do sprawnego funkcjonowania potrzebują procesu przeżuwania. Samo ujęcie tej czynności
Bardziej szczegółowoWojciech Janczukowicz, Joanna Rodziewicz, Urszula Filipkowska Katedra
Wojciech Janczukowicz, Joanna Rodziewicz, Urszula Filipkowska WPŁYW LOTNYCH KWASÓW TŁUSZCZOWYCH (LKT) NA SZYBKOŚĆ UWALNIANIA I WIĄZANIA FOSFORANÓW W REAKTORZE TYPU SBR Streszczenie. Przebadano wpływ lotnych
Bardziej szczegółowoBiogazownie w Polsce alternatywa czy konieczność
Janusz Wojtczak Biogazownie w Polsce alternatywa czy konieczność Biogazownie w Niemczech Rok 1999 2001 2003 2006 2007 2008 Liczba 850 1.360 1.760 3.500 3.711 4.100 instalacji Moc (MW) 49 111 190 949 1.270
Bardziej szczegółowoWPŁYW STOPNIA ROZDROBNIENIA GRANULOWANEJ MIESZANKI PASZOWEJ NA WYTRZYMAŁOŚĆ KINETYCZNĄ GRANUL I WYDAJNOŚĆ PRODUKCJI ZWIERZĘCEJ
Inżynieria Rolnicza 5(103)/2008 WPŁYW STOPNIA ROZDROBNIENIA GRANULOWANEJ MIESZANKI PASZOWEJ NA WYTRZYMAŁOŚĆ KINETYCZNĄ GRANUL I WYDAJNOŚĆ PRODUKCJI ZWIERZĘCEJ Marek Rynkiewicz Instytut Inżynierii Rolniczej,
Bardziej szczegółowoNauczycielski plan dydaktyczny. Produkcja zwierzęca. Klasa I TRA w roku szkolnym 2011/2012. Numer programu 321(05)T4,TU,SPIMENiS
Nauczycielski plan dydaktyczny Produkcja zwierzęca Klasa I TRA w roku szkolnym 2011/2012 Numer programu 321(05)T4,TU,SPIMENiS 2005.02.03 Prowadzący mgr inż. Alicja Adamska Moduł, dział, Temat: Lp. Zakres
Bardziej szczegółowoWPŁYW OBRÓBKI TERMICZNEJ NA SIŁĘ CIĘCIA I SIŁĘ ŚCISKANIA ZIEMNIAKÓW
InŜynieria Rolnicza 6/2006 Beata Ślaska-Grzywna Katedra InŜynierii i Maszyn SpoŜywczych Akademia Rolnicza w Lublinie WPŁYW OBRÓBKI TERMICZNEJ NA SIŁĘ CIĘCIA I SIŁĘ ŚCISKANIA ZIEMNIAKÓW Streszczenie W niniejszej
Bardziej szczegółowoTesty wodorowe biogo.pl
Testy wodorowe Wodorowy test oddechowy pozwala na sprawdzeniu przebiegu procesu trawienia i wchłaniania węglowodanów przez organizm. W badaniu określa się poziom wodoru w wydychanym powietrzu na czczo
Bardziej szczegółowoSTATYSTYKA MATEMATYCZNA
STATYSTYKA MATEMATYCZNA 1. Wykład wstępny. Teoria prawdopodobieństwa i elementy kombinatoryki 2. Zmienne losowe i ich rozkłady 3. Populacje i próby danych, estymacja parametrów 4. Testowanie hipotez 5.
Bardziej szczegółowoPRODUKTY PROZDROWOTNE DLA ZWIERZĄT
PRODUKTY PROZDROWOTNE DLA ZWIERZĄT Produkty prozdrowotne dla zwierząt Ideą produkcji preparatów prozdrowotnych firmy INTERMAG jest zminimalizowanie stosowania antybiotyków dla zwierząt i jak najszersze
Bardziej szczegółowoMleko. Ocena towaroznawcza mleka oraz zastosowanie w produkcji gastronomicznej. Mleko spożywcze -Koncentraty mleczne. Janina Niebudek.
Ocena towaroznawcza mleka oraz zastosowanie w produkcji gastronomicznej. spożywcze -Koncentraty mleczne. Janina Niebudek mgr Janina Niebudek 1 Ocena towaroznawcza mleka Przedmiot Etap edukacyjny Technologia
Bardziej szczegółowoŻywienie gęsi rzeźnych: wykorzystaj kiszonki z kukurydzy!
https://www. Żywienie gęsi rzeźnych: wykorzystaj kiszonki z kukurydzy! Autor: dr Tomasz Hikawczuk Data: 7 listopada 2018 Gęsi są ptakami domowymi, które spośród wszystkich gatunków drobiu posiadają największą
Bardziej szczegółowoENERGIA ZE ŹRÓDEŁ ODNAWIALNYCH BIOGAZOWNIA ROLNICZA
ENERGIA ZE ŹRÓDEŁ ODNAWIALNYCH BIOGAZOWNIA ROLNICZA dr inż. Agnieszka Kasprzycka Instytut Agrofizyki PAN w Lublinie Zakład Fizycznych Właściwości Materiałów Roślinnych Laboratorium Fermentacji Metanowej
Bardziej szczegółowoOcena procesów biologicznego usuwania azotanów (V) i fosforanów w komorze SBR z zewnętrznym źródłem węgla
ŚRODKOWO-POMORSKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE OCHRONY ŚRODOWISKA Rocznik Ochrona Środowiska Tom 13. Rok 2011 ISSN 1506-218X 453-470 Ocena procesów biologicznego usuwania azotanów (V) i fosforanów w komorze SBR
Bardziej szczegółowoRumex. Rumex SC Oferta dla wymagających
Rumex Rumex SC Oferta dla wymagających Rumex SC Skład Olejki eteryczne Żywe kultury drożdży (Saccharomyces cerevisiae) Saponiny Rumex SC Olejki eteryczne stymulują sekrecję soków trawiennych i zwiększają
Bardziej szczegółowoZagol Mikolaj ur 08.07.2006. profil bazowy jelita. bakteriologia. bakterie tlenowe
Zagol Mikolaj ur 08.07.2006 profil bazowy jelita bakteriologia bakterie tlenowe wynik norma 3x10^8 Escherichia coli 10^6-10^7
Bardziej szczegółowoPrzydatność Beta vulgaris L. jako substratu biogazowni rolniczej
Przydatność Beta vulgaris L. jako substratu biogazowni rolniczej Anna Karwowska, Janusz Gołaszewski, Kamila Żelazna Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Burak zwyczajny (Beta vulgaris L.) jest wartościowym
Bardziej szczegółowoS t r e s z c z e n i e
ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 2010, 5 (72), 191 199 EWA ŻARY-SIKORSKA, JERZY JUŚKIEWICZ WPŁYW FRUKTOOLIGOSACHARYDÓW I POLIFENOLI Z CYKORII NA PROCESY FERMENTACYJNE ZACHODZĄCE W KOŃCOWYM ODCINKU
Bardziej szczegółowoRośliny strączkowe zamiast poekstrakcyjnej śruty sojowej
.pl https://www..pl Rośliny strączkowe zamiast poekstrakcyjnej śruty sojowej Autor: dr Tomasz Hikawczuk Data: 19 kwietnia 2016 Ze względu na wysoką wartość biologiczną białka i brak substancji antyżywieniowych
Bardziej szczegółowoProf. dr hab. Zenon Zduńczyk Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN Zakład Biologicznych Funkcji Żywności ul. Tuwima 10, Olsztyn
Prof. dr hab. Zenon Zduńczyk Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN Zakład Biologicznych Funkcji Żywności ul. Tuwima 10, 10-748 Olsztyn Ocena rozprawy doktorskiej mgr inż. Marcina BARSZCZA p.t.
Bardziej szczegółowoLiofilizowany sok z kapusty kiszonej, mikronizowany błonnik jabłkowy, celulozowa otoczka kapsułki.
Suplement diety Składniki Liofilizowany sok z kapusty kiszonej, mikronizowany błonnik jabłkowy, celulozowa otoczka kapsułki. Przechowywanie: W miejscu niedostępnym dla małych dzieci. Przechowywać w suchym
Bardziej szczegółowoDodatki paszowe dla świń dobre na biegunki?
.pl https://www..pl Dodatki paszowe dla świń dobre na biegunki? Autor: dr Tomasz Hikawczuk Data: 17 grudnia 2015 Biegunki są jednymi z najczęstszych problemów występujących w odchowie prosiąt. W większości
Bardziej szczegółowoOpas gniecionym jęczmieniem w systemie angielskim
.pl https://www..pl Opas gniecionym jęczmieniem w systemie angielskim Autor: mgr inż. Dorota Kolasińska Data: 8 kwietnia 2018 System angielski, czyli opas gniecionym jęczmieniem, słomą jęczmienną i koncentratem
Bardziej szczegółowosystem monitoringu zanieczyszczeń gazowych i pyłów w powietrzu atmosferycznym, z zastosowaniem zminiaturyzowanych stacji pomiarowych
system monitoringu zanieczyszczeń gazowych i pyłów w powietrzu atmosferycznym, z zastosowaniem zminiaturyzowanych stacji pomiarowych Pomiary stężeń zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego w poszczególnych
Bardziej szczegółowoZasady żywienia krów mlecznych
Zasady żywienia krów mlecznych Żywienie jest najważniejszym czynnikiem środowiskowym wpływającym na ilość i jakość mleka. Prawidłowe żywienie polega na zastosowaniu takich pasz (pod względem ilości i jakości),
Bardziej szczegółowoZwiększenie pobrania paszy to więcej mleka
.pl https://www..pl Zwiększenie pobrania paszy to więcej mleka Autor: mgr inż. Joanna Soraja Tumanowicz Data: 21 czerwca 2018 Efektem długoletniej pracy hodowlanej są wysokowydajne krowy mleczne, a celem
Bardziej szczegółowoIlościowa analiza mieszaniny alkoholi techniką GC/FID
Ilościowa analiza mieszaniny alkoholi techniką GC/FID WPROWADZENIE Pojęcie chromatografii obejmuje grupę metod separacji substancji, w których występują diw siły: siła powodująca ruch cząsteczek w określonym
Bardziej szczegółowoNiezawodny sposób na zdrowy żwacz
https://www. Niezawodny sposób na zdrowy żwacz Autor: Joanna Soraja Tumanowicz Data: 20 listopada 2018 Stosowanie w żywieniu zwierząt produktów ubocznych pochodzących z przemysłu rolno-spożywczego jest
Bardziej szczegółowoWSPÓŁCZESNE TECHNIKI ZAMRAŻANIA
WSPÓŁCZESNE TECHNIKI ZAMRAŻANIA Temat: Denaturacja białek oraz przemiany tłuszczów i węglowodorów, jako typowe przemiany chemiczne i biochemiczne zachodzące w żywności mrożonej. Łukasz Tryc SUChiKL Sem.
Bardziej szczegółowoMETODY STATYSTYCZNE W BIOLOGII
METODY STATYSTYCZNE W BIOLOGII 1. Wykład wstępny 2. Populacje i próby danych 3. Testowanie hipotez i estymacja parametrów 4. Planowanie eksperymentów biologicznych 5. Najczęściej wykorzystywane testy statystyczne
Bardziej szczegółowoPstrAgi Dedicated to your performance. Pstrag. Pasza tonąca. Stworzona dla RAS (Recirculating Aquaculture Systems) Pasza zrównoważona
PstrAgi 2017? Dedicated to your performance Pasza tonąca Stworzona dla RAS (Recirculating Aquaculture Systems) Pasza pływająca Pasza zrównoważona Pasza pół-pływająca Wybarwiająca Wolna od białek zwierzęcych
Bardziej szczegółowoStreszczenie. Słowa kluczowe: towary paczkowane, statystyczna analiza procesu SPC
Waldemar Samociuk Katedra Podstaw Techniki Akademia Rolnicza w Lublinie MONITOROWANIE PROCESU WAśENIA ZA POMOCĄ KART KONTROLNYCH Streszczenie Przedstawiono przykład analizy procesu pakowania. Ocenę procesu
Bardziej szczegółowoV Kongres Browarników, października 2015, Ustroń
V Kongres Browarników, 14-16 października 2015, Ustroń Państwowa Wyższa Szkoła Informatyki I Przedsiębiorczości w Łomży Instytut Technologii Żywności I Gastronomii Profil związków lotnych w piwach z dodatkiem
Bardziej szczegółowoKarty pracy dla grup Przykładowe odpowiedzi
Jama ustna Karty pracy dla grup Przykładowe odpowiedzi Karta pracy I 1. Wykonaj schematyczny rysunek zęba i podpisz jego najważniejsze części. 2. Uzupełnij tabelę. Zęby Rozdrabnianie pokarmu Język Gruczoły
Bardziej szczegółowoOCENA NIEZAWODNOŚCI EKSPLOATACYJNEJ AUTOBUSÓW KOMUNIKACJI MIEJSKIEJ
1-2012 PROBLEMY EKSPLOATACJI 79 Joanna RYMARZ, Andrzej NIEWCZAS Politechnika Lubelska OCENA NIEZAWODNOŚCI EKSPLOATACYJNEJ AUTOBUSÓW KOMUNIKACJI MIEJSKIEJ Słowa kluczowe Niezawodność, autobus miejski. Streszczenie
Bardziej szczegółowoŻywienie opasów: jak wyliczyć dawkę pokarmową?
.pl Żywienie opasów: jak wyliczyć dawkę pokarmową? Autor: mgr inż. Dorota Kolasińska Data: 13 kwietnia 2017 Zbilansowanie dawki paszowej dla opasów jest bardzo ważne. Po pierwsze dlatego, że poprawiamy
Bardziej szczegółowoSpis treści. asf;mfzjf. (Jan Fiedurek)
asf;mfzjf Spis treści 1. Informacje wstępne 11 (Jan Fiedurek) 1.1. Biotechnologia w ujęciu historycznym i perspektywicznym... 12 1.2. Biotechnologia klasyczna i nowoczesna... 18 1.3. Rozwój biotechnologii:
Bardziej szczegółowoĆw. 5 Oznaczanie węglowodorów lekkich w powietrzu atmosferycznym
Ćw. 5 Oznaczanie węglowodorów lekkich w powietrzu atmosferycznym Chromatografia jest metodą rozdzielania mieszanin substancji ciekłych i gazowych w oparciu o ich podział między dwie fazy: stacjonarną i
Bardziej szczegółowoPokarmy dla ryb stawowych '17/'18
Pokarmy dla ryb stawowych '17/'18 Dedicated to your performance Pokarm tonący Prebiotyk i/lub probiotyk Pokarm pływający Intensyfikuje ubarwienie ryb Pokarm półpływający Ryb stawowych Nowy premiks i dodatki
Bardziej szczegółowoWpływ dodatku biowęgla na emisje w procesie kompostowania odpadów organicznych
BIOWĘGIEL W POLSCE: nauka, technologia, biznes 2016 Serock, 30-31 maja 2016 Wpływ dodatku biowęgla na emisje w procesie kompostowania odpadów organicznych dr hab. inż. Jacek Dach, prof. nadzw.* dr inż.
Bardziej szczegółowoJakościowa i ilościowa analiza mieszaniny alkoholi techniką chromatografii gazowej
Jakościowa i ilościowa analiza mieszaniny alkoholi techniką chromatografii gazowej WPROWADZENIE Pojęcie chromatografii obejmuje grupę metod separacji substancji, w których występują diw siły: siła powodująca
Bardziej szczegółowoI. Pobieranie próbek. Lp. Wykaz czynności Wielkość współczynnika
Koszty i wykaz badań wykonywanych w Wojewódzkim Inspektoracie Ochrony Środowiska w Poznaniu 1. Stawka podstawowa wynosi 40,41 zł. 2. Wyliczenie kosztów usługi następuje w sposób następujący: koszt usługi
Bardziej szczegółowoŁubin i poekstrakcyjna śruta rzepakowa - czy te komponenty warto stosować łącznie w mieszankach dla świń?
Zwiększenie wykorzystania krajowego białka paszowego dla produkcji wysokiej jakości produktów zwierzęcych w warunkach zrównoważonego rozwoju 2016-2020 Obszar 4 Zwiększenie wykorzystania krajowego białka
Bardziej szczegółowoAutorzy: Instytut Inżynierii Wody i Ścieków Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki Politechnika Śląska w Gliwicach
Bałtyckie Forum Biogazu Gdańsk, wrzesień 2012 r. Instytut Inżynierii Wody i Ścieków Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki Politechnika Śląska w Gliwicach egmina, Infrastruktura, Energetyka Sp. z o.o.
Bardziej szczegółowoDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI
zmiany: 2008-07-22 Dz.U.2008.119.768 1 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI z dnia 2 kwietnia 2007 r. w sprawie mieszanek paszowych dietetycznych Na podstawie art. 28 ust. 2 ustawy z dnia 22
Bardziej szczegółowoZagadnienia do pracy klasowej: Kinetyka, równowaga, termochemia, chemia roztworów wodnych
Zagadnienia do pracy klasowej: Kinetyka, równowaga, termochemia, chemia roztworów wodnych 1. Równanie kinetyczne, szybkość reakcji, rząd i cząsteczkowość reakcji. Zmiana szybkości reakcji na skutek zmiany
Bardziej szczegółowoBadanie odporności osłony kapsułek w najbardziej popularnych produktach probiotycznych w warunkach symulujących zmienne środowisko soku żołądkowego o
Badanie odporności osłony kapsułek w najbardziej popularnych produktach probiotycznych w warunkach symulujących zmienne środowisko soku żołądkowego o ph równym 2 i 4. PROBIOTYKI DEFINICJA Preparaty lub
Bardziej szczegółowoWPŁYW DOGLEBOWEJ APLIKACJI DYGESTATU NA UZYSKANE WYNIKI PRODUKCJI ROŚLINNEJ W PORÓWNANIU DO NAWOŻENIA TRADYCYJNEGO
WPŁYW DOGLEBOWEJ APLIKACJI DYGESTATU NA UZYSKANE WYNIKI PRODUKCJI ROŚLINNEJ W PORÓWNANIU DO NAWOŻENIA TRADYCYJNEGO Marzena Białek-Brodocz, Julia Stekla, Barbara Matros Warszawa, 20 września 2017 roku Konsorcjum
Bardziej szczegółowoKonwersja biomasy do paliw płynnych. Andrzej Myczko. Instytut Technologiczno Przyrodniczy
Konwersja biomasy do paliw płynnych Andrzej Myczko Instytut Technologiczno Przyrodniczy Biopaliwa W biomasie i produktach jej rozkładu zawarta jest energia słoneczna. W wyniku jej: spalania, fermentacji
Bardziej szczegółowoAlternatywne systemy chowu kurcząt rzeźnych w Polsce
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Wydział Nauk o Zwierzętach Alternatywne systemy chowu kurcząt rzeźnych w Polsce dr hab. Monika Michalczuk SGGW w Warszawie Zakład Hodowli Drobiu Polska
Bardziej szczegółowoRośliny strączkowe (bobik, łubiny) w praktyce firm paszowych.
Rośliny strączkowe (bobik, łubiny) w praktyce firm paszowych. Warszawa, 21.02.2018 Zacznijmy od początku Jeśli chcesz się porozumieć z kimś innym, potrzebny jest wspólny język, zrozumiały dla obydwu stron
Bardziej szczegółowoJak wzmocnić skorupę jaj?
https://www. Jak wzmocnić skorupę jaj? Autor: mgr inż. Dorota Kolasińska Data: 31 maja 2017 Mocna skorupka jaj to podstawa rentowności hodowli kur nieśnych. Na jej jakość ma wpływ wiele czynników zarówno
Bardziej szczegółowoZagospodarowanie pofermentu z biogazowni rolniczej
Zagospodarowanie pofermentu z biogazowni rolniczej ERANET: SE Bioemethane. Small but efficient Cost and Energy Efficient Biomethane Production. Biogazownie mogą być zarówno źródłem energii odnawialnej
Bardziej szczegółowoPotencjał metanowy wybranych substratów
Nowatorska produkcja energii w biogazowni poprzez utylizację pomiotu drobiowego z zamianą substratu roślinnego na algi Potencjał metanowy wybranych substratów Monika Suchowska-Kisielewicz, Zofia Sadecka
Bardziej szczegółowoRzepak w żywieniu warchlaków i tuczników. Tomasz Majkut - Doradca Żywieniowy
Rzepak w żywieniu warchlaków i tuczników. Tomasz Majkut - Doradca Żywieniowy 16 września, Pałac w Pakosławiu ,,Rzepak w żywieniu warchlaków i tuczników. Fakty i mity Wytwórnia Pasz Lira mgr inż. Tomasz
Bardziej szczegółowoStacja Zasobów Genetycznych Drobiu Wodnego w Dworzyskach. Recenzja rozprawy doktorskiej. pt. ANALIZA CECH MIĘSNYCH WYBRANYCH GRUP KACZEK PEKIN ZE STAD
Poznań, 12.04.2018 dr hab. Mirosław Lisowski Instytuty Zootechniki PIB Zakład Doświadczalny Kołuda Wielka Stacja Zasobów Genetycznych Drobiu Wodnego w Dworzyskach 62-035 Kórnik k. Poznania Tel. 61 817-02-25
Bardziej szczegółowoSPITSBERGEN HORNSUND
Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND
Bardziej szczegółowoBakterie do zadań specjalnych - Faecalibacterium prausnitzii i Akkermansia muciniphila. Katarzyna Drews - Raczewska
Bakterie do zadań specjalnych - Faecalibacterium prausnitzii i Akkermansia muciniphila Katarzyna Drews - Raczewska Zacznijmy od początku JELITO CENTRUM UKŁADU IMMUNOLOGICZNEGO? DLACZEGO JELITO? 32m 2 powierzchni;
Bardziej szczegółowoWYBRANE PARAMETRY FERMENTACJI W JELICIE ŚLEPYM KRÓLIKA. Wojciech Zawadzki, Dorota Miśta, Jarosław Popiel
Acta Sci. Pol., Medicina Veterinaria 4(1) 2005, 3-14 WYBRANE PARAMETRY FERMENTACJI W JELICIE ŚLEPYM KRÓLIKA Wojciech Zawadzki, Dorota Miśta, Jarosław Popiel Akademia Rolnicza we Wrocławiu Streszczenie.
Bardziej szczegółowoANALIZA ZALEŻNOŚCI POMIĘDZY CECHAMI DIELEKTRYCZNYMI A WŁAŚCIWOŚCIAMI CHEMICZNYMI MĄKI
Inżynieria Rolnicza 5(103)/2008 ANALIZA ZALEŻNOŚCI POMIĘDZY CECHAMI DIELEKTRYCZNYMI A WŁAŚCIWOŚCIAMI CHEMICZNYMI MĄKI Deta Łuczycka, Leszek Romański Instytut Inżynierii Rolniczej, Uniwersytet Przyrodniczy
Bardziej szczegółowoCHÓW BROJLERÓW KURZYCH
1 CHÓW BROJLERÓW KURZYCH Program BROJLER polecany jest szczególnie dla tuczu mniej intensywnego, odbywającego się w warunkach przydomowych. Jego zaletą jest niskie zużycie paszy na 1 kg przyrostu oraz
Bardziej szczegółowoRośliny strączkowe w żywieniu świń
Rośliny strączkowe w żywieniu świń Autor: prof. dr hab. Bogdan Szostak Data: 22 sierpnia 2017 Rośliny strączkowe w żywieniu świń mogą być wykorzystywane na cele energetyczne. W związku z tym, warto je
Bardziej szczegółowoJesiotry Dedicated to your performance. Jesiotry. Pasza tonąca. Stworzona dla RAS (Recirculating Aquaculture Systems) Pasza zrównoważona
Jesiotry 2017 Dedicated to your performance Pasza tonąca Stworzona dla RAS (Recirculating Aquaculture Systems) Pasza pływająca Pasza zrównoważona Pasza pół-pływająca Wybarwiająca Wolna od białek zwierzęcych
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych
UNIWERSYTET GDAŃSKI WYDZIAŁ CHEMII Pracownia studencka Katedra Analizy Środowiska Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 1 CHROMATOGRAFIA GAZOWA WPROWADZENIE DO TECHNIKI ORAZ ANALIZA JAKOŚCIOWA
Bardziej szczegółowoINTESTA jedyny. oryginalny maślan sodu w chronionej patentem matrycy trójglicerydowej
INTESTA jedyny oryginalny maślan sodu w chronionej patentem matrycy trójglicerydowej Dlaczego INTESTA? kwas masłowy jest podstawowym materiałem energetycznym dla nabłonka przewodu pokarmowego, zastosowanie,
Bardziej szczegółowoOznaczanie lekkich węglowodorów w powietrzu atmosferycznym
Ćwiczenie 3 Oznaczanie lekkich węglowodorów w powietrzu atmosferycznym Węglowodory aromatyczne w powietrzu są w przeważającej części pochodzenia antropogennego. Dlatego też ich zawartość jest dobrym wskaźnikiem
Bardziej szczegółowoNowa jakość w produkcji kiszonek
Nowa jakość w produkcji kiszonek Josiferm Biologiczny preparat do produkcji kiszonek. Utrzymuje wysoką stabilność tlenową kiszonki. Korzyści: świetna, smakowita o wysokiej stabilności dzięki: wysokiemu
Bardziej szczegółowoTematyka badań prowadzonych w Katedrze Żywienia i Dietetyki Zwierząt
Tematyka badań prowadzonych w Katedrze Żywienia i Dietetyki Zwierząt 1. Fizjologiczne podstawy żywienia zwierząt - Wpływ pochodzenia, rodzaju oraz technologii produkcji pasz i dodatków paszowych na procesy
Bardziej szczegółowoOCENA WPŁYWU PRĘDKOŚCI OBROTOWEJ ŚLIMAKA MIESZAJĄCEGO Z PIONOWYM ELEMENTEM ROBOCZYM NA STOPIEŃ ZMIESZANIA KOMPONENTÓW PASZY
InŜynieria Rolnicza 3/2006 Andrzej Karbowy, Marek Rynkiewicz Zakład UŜytkowania Maszyn i Urządzeń Rolniczych Akademia Rolnicza w Szczecinie OCENA WPŁYWU PRĘDKOŚCI OBROTOWEJ ŚLIMAKA MIESZAJĄCEGO Z PIONOWYM
Bardziej szczegółowoZnaczenie Faecalibacterium prausnitzii oraz Akkermansia muciniphila w chorobach zapalnych jelit
Znaczenie Faecalibacterium prausnitzii oraz Akkermansia muciniphila w chorobach zapalnych jelit Daria Rządkowska Naturalne metody wspierające leczenie chorób przewodu pokarmowego w świetle badań klinicznych
Bardziej szczegółowoSUBSTANCJA POFERMENTACYJNA JAKO NAWÓZ. dr Alina Kowalczyk-Juśko Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Wydział Nauk Rolniczych w Zamościu
SUBSTANCJA POFERMENTACYJNA JAKO NAWÓZ dr Alina Kowalczyk-Juśko Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Wydział Nauk Rolniczych w Zamościu Komory fermentacyjne Faza ciekła: Pozostałość pofermentacyjna - związki
Bardziej szczegółowo4-Metylopent-3-en-2-on
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy 2007, nr4(54), s. 79 84 mgr inż. ANNA JEŻEWSKA Centralny Instytut Ochrony Pracy Państwowy Instytut Badawczy 00-701 Warszawa ul. Czerniakowska 16 4-Metylopent-3-en-2-on
Bardziej szczegółowo