Dwa lata ewaluacji wewnętrznej w opiniach środowisk edukacyjnych

Transkrypt

1 Dwa lata ewaluacji wewnętrznej w opiniach środowisk edukacyjnych Doniesienie z badań Krzysztof Bednarek Danuta Elsner

2 Założenia metodologiczne badań Cele badań: Zebranie informacji na temat realizacji rozporządzenia o nadzorze pedagogicznym w części dotyczącej ewaluacji wewnętrznej Zebranie propozycji usprawnień Zaproponowanie udoskonaleń Przedmiot badań: Materiały i opinie Problemy badawcze (wg struktury Metaplanu): Jak jest rozumiane pojęcie ewaluacja wewnętrzna? Jak jest przeprowadzana w szkołach? Jak powinna być realizowana? Dlaczego nie jest wykonywana tak, jak być powinna? Co w związku z tym należy zrobić, aby udoskonalić stan istniejący?

3 Założenia metodologiczne badań Źródła informacji: Materiały drukowane i elektroniczne Dyrektorzy szkół, członkowie zespołów ewaluacyjnych Eksperci Wybór metod badań i jego uzasadnienie: Analiza dokumentów Wywiady grupowe Studia przypadków Wywiady eksperckie

4 Założenia metodologiczne badań Dobór badanych osób i szkół oraz ich charakterystyka 37 uczestników wywiadów grupowych 2 szkoły podstawowe do studium przypadku 8 ekspertów Przebieg badań: Od listopada 2011 do marca 2012 r.

5 Ewaluacja wewnętrzna stan istniejący Rozumienie pojęcia ewaluacja wewnętrzna W prawie oświatowym W teorii W praktyce

6 Ewaluacja wewnętrzna stan istniejący Opinie praktyków na temat przeprowadzania ewaluacji wewnętrznej - Brak wiedzy metodologicznej - Problemy z przekonaniem nauczycieli do wartości ewaluacji wewnętrznej - Poszukiwanie związków między mierzeniem jakości a ewaluacją wewnętrzną - Rola dyrektora w procesie ewaluacji wewnętrznej - Emocje narosłe wokół ewaluacji wewnętrznej

7 Ewaluacja wewnętrzna stan istniejący Informacje na temat ewaluacji wewnętrznej w raportach z ewaluacji zewnętrznej: - Nauczyciele są angażowani w ewaluacją wewnętrzną - Wnioski z ewaluacji wewnętrznej wykorzystuje się do planowania pracy szkoły - Dyrektor wspiera proces ewaluacji wewnętrznej - Różne opinie (dowody) na wykorzystania wniosków z ewaluacji wewnętrznej do wprowadzania zmian

8 Ewaluacja wewnętrzna stan pożądany Cechy efektywnej ewaluacji wewnętrznej w literaturze: - Zgodna z wymogami metodologii badań społecznych - Proces zespołowy - Proces zorganizowany - Uwzględnia tzw. czynniki ludzkie Cechy efektywnej ewaluacji wewnętrznej w praktyce: - Zgodna z potrzebami szkoły - Przyczynia się do rozwoju nauczycieli i szkoły - Wspierana przez dyrektora i podmioty zewnętrzne - Przyczynia się do zacieśnienia współpracy w szkole - Rzetelnie przeprowadzona i dobrze zorganizowana - Motywuje do zmiany

9 Ewaluacja wewnętrzna przyczyny rozbieżności między stanem istniejącym a pożądanym Pojęciowe qui pro quo Różnorodne definiowanie pojęcia ewaluacja wewnętrzna Definicja z rozporządzenia o nadzorze kwestionowana w literaturze Zamienne używanie wielu pojęć Różnorodne tłumaczenie z języka angielskiego Relacje między mierzeniem jakości, ewaluacja wewnętrzną i zewnętrzną Przyczyny rozbieżności między stanem i istniejącym a pożądanym w literaturze i opiniach praktyków: Nadmiar zmian w szkołach Dodatkowe zadania dla nauczycieli, do których nie zostali przygotowani Nadmierny formalizm Oczekiwania zewnętrznych organów nadzoru pedagogicznego w odniesieniu do ewaluacji wewnętrznej

10 Ewaluacja wewnętrzna przyczyny rozbieżności między stanem istniejącym a pożądanym Przyczyny rozbieżności między stanem i istniejącym a pożądanym wyłącznie w opiniach praktyków: Brak czasu Brak wsparcia Brak zainteresowania rodziców Mała liczba nauczycieli Trudności z tzw. czynnikiem ludzkim

11 Ewaluacja wewnętrzna propozycje usprawnień Propozycje usprawnień w świetle literatury: - Wskazówki dobrej praktyki - Standardy ewaluacji wewnętrznej - Wsparcie krytycznego przyjaciela - Wspólna ewaluacja wewnętrzna - Coaching - Benchmarking

12 Ewaluacja wewnętrzna propozycje usprawnień Propozycje usprawnień w opiniach praktyków: - Przekonanie nauczycieli do wartości ewaluacji wewnętrznej - Zwiększenie samodzielności szkoły - Wsparcie w realizacji ewaluacji wewnętrznej - Prawne doprecyzowanie godzin i miejsca pracy nauczycieli - Zapewnienie środków finansowych

13 Wyniki badań w świetle wypowiedzi ekspertów 8 ekspertów (5 zgodziło się z wynikami, 3 częściowo) Podzieliła ekspertów sprawa rozumienia pojęcia ewaluacja wewnętrzna Eksperci widzą szereg możliwości wykorzystania wyników badań Za wartościowe uznali: Próbę uporządkowania pojęć Zwrócenie uwagi na tzw. czynnik ludzki Pokazanie alternatywnych sposób przeprowadzania ewaluacji wewnętrznej Wykorzystanie bogatej literatury Eksperci wskazali też na potrzebę: Dalszych badań Dalszych szkoleń

14 Kierunki zmian w praktyce ewaluacji wewnętrznej Przekonanie nauczycieli do wartości ewaluacji wewnętrznej Opracowanie wskazówek praktycznych/standardów ewaluacji wewnętrznej Organizacja szkoleń Wzmocnienie wsparcia udzielanego szkołom (przeprowadzanie ewaluacji, wykorzystanie wyników) Upowszechnienie dobrych praktyk Zapewnienie środków finansowych

15 Kierunki zmian w praktyce ewaluacji zewnętrznej Zachęcanie szkół do wyboru przedmiotu ewaluacji wewnętrznej zgodnego z potrzebami szkoły Wyjaśnienie, co oznacza stwierdzenie w rozporządzeniu o nadzorze pedagogicznym organ sprawujący nadzór pedagogiczny, prowadząc ewaluację zewnętrzną, bierze pod uwagę wyniki ewaluacji wewnętrznej

16 Kierunki zmian w prawie oświatowym Ustawa o systemie oświaty - Definicja ewaluacji Rozporządzenie o nadzorze pedagogicznym - Definicja ewaluacji - Treść 20 ust. 2 - Załącznik Karta Nauczyciela - Czas i miejsce pracy nauczyciela

17 Kierunki zmian w systemie nadzoru pedagogicznego Komplementarność systemu nadzoru pedagogicznego i systemu wspomagania rozwoju szkoły Ewaluacja wewnętrzna Zewnętrzne wspomaganie rozwoju szkoły

18 Wykorzystanie wniosków Wykorzystanie badań Doniesienie z badań materiałem do refleksji Przeprowadzenie dalszych badań w celu: - Zweryfikowania wyników uzyskanych w woj. śląskim w innych województwach - Pozyskania informacji na temat wykorzystania wyników ewaluacji wewnętrznej w doskonaleniu pracy szkoły - Zgłębienia wiedzy na temat podmiotów wspierających szkoły w procesie ewaluacji wewnętrznej - Zbadania relacji między ewaluacją zewnętrzną i wewnętrzną.