Tematy lekcji geografii oraz zakres treści nauczania w klasach Poziom podstawowy IITE1 (I semestr),

Transkrypt

1 Tematy lekcji geografii oraz zakres treści nauczania w klasach Poziom podstawowy IITE1 (I semestr), Moduł Dział Temat 1. organizacyjna 2. I Mapa świata Zmiany na mapie politycznej świata. Zakres treści Przedstawienie przedmiotowego systemu oceniania i wstępna diagnoza umiejętności uczniów definicja państwa elementy państwa różnice w powierzchni państw nowe światy nowe podziały dekolonizacja procesy integracyjne i dezintegracyjne w Europie obszar i granice 3. Sprawdzian z mapy politycznej świata II Ludność i urbanizacja. 4.Liczba ludności świata i jej zmiany. 5. Zróżnicowanie demograficzne społeczeństw 6. Rozmieszczenie ludności na aktualna liczba ludności świata i jej zmiany udział mieszkańców poszczególnych kontynentów w ogólnej liczbie ludności świata przyrost naturalny i zróżnicowanie jego wartości na eksplozja demograficzna przyczyny i skutki fazy przejścia demograficznego zmiany liczby ludności struktura wieku na średnia długość trwania życia na starzenie się społeczeństw struktura płci współczynnik feminizacji i maskulinizacji struktura demograficzna ludności struktura zatrudnienia na, przyczyny i skutki bezrobocia czynniki wpływające na rozmieszczenie ludności na bariery osadnicze terminy: ekumena, anekumena, subekumena zróżnicowanie wskaźnika gęstości zaludnienia rozmieszczenie ludności 7. Migracje na przyczyny i skutki migracji podział i kierunki migracji współczesne migracje zagraniczne Polaków pozytywne i negatywne skutki migracji zagranicznych 8. Zróżnicowanie ludności świata. Kręgi kulturowe odmiany ludzkie zróżnicowanie językowe na religie świata kręgi cywilizacyjne na zróżnicowanie kulturowe ludności 9. rozdziałów Mapa świata i Ludność 10. Osadnictwo kryteria podziału jednostek osadniczych charakterystyka osadnictwa wiejskiego obszary wiejskie w krajach wysoko i słabo rozwiniętych

2 miasta i ich funkcje fizjonomia miast na kryteria wyróżniania miast typy miast 11. Urbanizacja na urbanizacja i dezurbanizacja płaszczyzny urbanizacji fazy urbanizacji wskaźnik urbanizacji pozytywne i negatywne skutki urbanizacji typy zespołów miejskich urbanizacja 12. osadnictwo i urbanizacja 13. III Globalna gospodarka Czynniki rozwoju rolnictwa znaczenie rolnictwa przyrodnicze i pozaprzyrodnicze czynniki rozwoju rolnictwa struktura użytkowania ziemi w wybranych państwach plony i zbiory w różnych częściach świata obliczanie wielkości plonów rolnictwo wysokotowarowe i samozaopatrzeniowe sposoby gospodarowania i typy rolnictwa skutki rozwoju rolnictwa uprzemysłowionego 14. Główne obszary upraw podział roślin uprawnych rozmieszczenie wybranych upraw na główni producenci wybranych roślin uprawnych uprawy 15. Chów zwierząt na wykorzystanie gospodarcze zwierząt hodowlanych intensywny i ekstensywny chów zwierząt rozmieszczenie hodowli zwierząt na struktura i wielkość hodowli zwierząt na chów zwierząt w Polsce 16. Leśnictwo funkcje lasów rozmieszczenie lasów na gospodarcze wykorzystanie lasów skutki nieracjonalnej gospodarki leśnej rozmieszczenie kompleksów leśnych 17. Gospodarka morska różnica między rybołówstwem a rybactwem pojęcie akwakultury i marikultury gospodarcze wykorzystanie wód morskich największe łowiska świata ochrona zasobów morza gospodarka morska 18. rolnictwo świata. 19. Rozwój i znaczenie przemysłu rozwój przemysłu rewolucje przemysłowe kryteria podziału przemysłu funkcje i znaczenie przemysłu czynniki lokalizacji przemysłu zmiany w polskim przemyśle inwestycje zagraniczne rodzaje okręgów przemysłowych i ich lokalizacja na mapie świata 20. Przemysł wysokiej technologii na restrukturyzacja i modernizacja przemysłu deglomeracja przemysłu przemysł high-tech i jego występowanie czynniki lokalizacji przemysłu high-tech formy organizacji przestrzennej przemysłu high-tech 21. Energetyka na źródła energii na zmiany w bilansie energetycznym świata nieodnawialne surowce energetyczne

3 produkcja energii elektrycznej na typy elektrowni alternatywne źródła energii wykorzystanie niekonwencjonalnych źródeł energii na przemysł energetyczny 22. Komunikacja definicja i podział usług definicja i podział komunikacji podział transportu zróżnicowanie sieci transportowej rola łączności transport samochodowy kolejowy, przesyłowy na transport morski i śródlądowy na transport lotniczy na wady i zalety różnych rodzajów transportu problemy transportu 23. Rozwój turystyki na rodzaje turystyki czynniki rozwoju turystyki ruch turystyczny w wybranych państwach pozytywne i negatywne skutki rozwoju turystyki atrakcyjność turystyczna wybranych regionów na wyjazdy turystyczne Polaków 24. Globalna gospodarka 25. IV Globalne problemy Dysproporcje w rozwoju ekonomicznym państw klasyfikacja wskaźników społeczno-gospodarczych przyczyny dysproporcji w rozwoju społeczno-gospodarczym świata porównanie wskaźników społeczno-gospodarczych cechy państw wysoko, średnio i słabo rozwiniętych bogata Północ i biedne Południe skutki nierównomiernego rozwoju państw działania państw i organizacji międzynarodowych na rzecz zmniejszenia nierówności w rozwoju społeczno-gospodarczym państw 26. Wyżywienie na przyczyny niedożywienia i głodu obszary głodu i niedożywienia poziomy wyżywienia pozytywne i negatywne skutki zielonej rewolucji działania państw i instytucji międzynarodowych mające na celu zwalczanie głodu 27. Globalizacja. Przyczyny i skutki przyczyny globalizacji płaszczyzny globalizacji przejawy globalizacji otwartość polityczna i indeks globalizacji pozytywne i negatywne skutki globalizacji 28. Współpraca międzynarodowa. Organizacje międzynarodowe cele integracji przykłady integracji politycznej, militarnej i gospodarczej na handel międzynarodowy bilans handlowy państwa wybrane organizacje międzynarodowe pozytywne i negatywne skutki integracji europejskiej współpraca międzynarodowa na szczeblu lokalnym 29. Konflikty zbrojne. Terroryzm przyczyny konfliktów zbrojnych skutki konfliktów przykłady konfliktów zbrojnych po II wojnie światowej zamachy terrorystyczne w XXI w. 30. Globalne problemy. 31. V Relacje człowiek-środowisko Oddziaływanie człowieka na środowisko środowisko przyrodnicze a środowisko geograficzne wpływ rolnictwa na środowisko wpływ przemysłu na środowisko

4 32. Działania na rzecz odbudowania równowagi ekologicznej wpływ transportu na środowisko skutki wpływu człowieka na środowisko przyrodnicze zrównoważony rozwój filary zrównoważonego rozwoju zmiana relacji człowiek środowisko sposoby ochrony przyrody międzynarodowe formy ochrony przyrody działania na rzecz ochrony przyrody Tematy lekcji geografii oraz zakres treści nauczania (zakres rozszerzony) w klasie IITE1(II semestr), Moduł - dział - temat organizacyjna organizacyjna organizacyjna Geografia jako nauka Kształt i rozmiary Ziemi Mapa jako obraz Ziemi Odwzorowania kartograficzne Przedstawianie zjawisk na mapach Inne sposoby prezentacji danych o przestrzeni geograficznej Interpretacja mapy samochodowej Odczytywanie treści mapy turystyczno- -topograficznej L.p. Zakres treści 1 Przedstawienie przedmiotowego systemu oceniania. 2 Przedstawienie przedmiotowego systemu oceniania. 3 Przedstawienie przedmiotowego systemu oceniania. 4 przedmiot i cele badań geograficznych sfery Ziemi podział geografii na dyscypliny miejsce geografii wśród innych nauk źródła informacji geograficznej 5 poglądy na kształt Ziemi pomiary wielkości Ziemi współrzędne geograficzne 6 mapa i plan skala mapy podział map generalizacja kartograficzna 7 siatka geograficzna a siatka kartograficzna podział odwzorowań kartograficznych zniekształcenia na siatkach kartograficznych 8 metody przedstawiania rzeźby terenu na mapach ilościowe i jakościowe metody prezentacji zjawisk na mapach interpolacja polowa GIS cyfrowa metoda prezentacji zjawisk 9 formy przekazu informacji geograficznej tabele statystyczne wykresy i diagramy diagramy strukturalne 10 system nawigacji GPS czytanie mapy samochodowej wykorzystanie mapy w różnych sytuacjach 11 czytanie mapy topograficznej wysokość względna i bezwzględna na mapach topograficznych odnajdywanie na mapie obiektów geograficznych profil hipsometryczny średnie nachylenie terenu

5 Interpretacja treści i wykorzystanie map turystyczno- -topograficznych. Obraz Ziemi 12 planowanie trasy wycieczki odnajdywanie na mapie obiektów geograficznych wykorzystanie nawigacji satelitarnej GPS wykorzystanie mapy w różnych sytuacjach 13 Badanie osiągnięć ucznia i efektów kształcenia 14 Wszechświat 15 teorie na temat powstania i budowy wszechświata typy galaktyk jednostki odległości w astronomii położenie Ziemi we wszech gwiazdy i ich ewolucja Układ Słoneczny 16 powstanie Układu Słonecznego powstawanie Ziemi ciała niebieskie tworzące Układ Słoneczny Ruch obiegowy Ziemi. 17 sfera niebieska i układ horyzontalny parametry ruchu obiegowego Ziemi terminy: peryhelium, aphelium, ekliptyka oświetlenie Ziemi w różnych porach roku następstwa ruchu obiegowego Ziemi zaćmienie Słońca i zaćmienie Księżyca Strefy oświetlenia Ziemi Ruch obrotowy Ziemi Rachuba czasu na Ziemi czas słoneczny Czas strefowy i urzędowy. Ziemia we wszech Skład i budowa atmosfery 18 pasowy układ stref oświetlenia Ziemi zmiany oświetlenia Ziemi w ciągu roku i ich wpływ na życie i działalność człowieka wysokość górowania Słońca na różnych szerokościach geograficznych pozorna wędrówka Słońca na niebie w poszczególnych dniach astronomicznych pór roku 19 ruch obrotowy terminy: doba słoneczna, doba gwiazdowa, prędkość kątowa, prędkość liniowa dowody na ruch obrotowy siła Coriolisa następstwa ruchu obrotowego fazy Księżyca 20 jednostki czasu czas słoneczny 21 czas uniwersalny, strefowy i urzędowy granica zmiany daty kalendarze 22 Badanie osiągnięć ucznia i efektów kształcenia kształtowanie się atmosfery skład powietrza atmosferycznego stałe i zmienne składniki atmosfery budowa atmosfery cechy pola magnetycznego Ziemi powstawanie zorzy polarnej znaczenie atmosfery

6 Obieg ciepła. 25 promieniowanie bezpośrednie i rozproszone bilans promieniowania wymiana ciepła Czynniki kształtujące rozkład temperatury Ruchy powietrza atmosferycznego Globalna cyrkulacja atmosfery. Pasaty i monsuny Rodzaje wiatrów lokalnych Wilgotność powietrza i opady atmosferyczne Masy powietrza i fronty atmosferyczne Prognozowanie pogody Klimaty kuli ziemskiej Zmiany atmosfery i klimatu Ekstremalne zjawiska atmosferyczne i ich skutki Powtórzenie atmosfery Atmosfera Cykl hydrologiczny 26 temperatura powietrza jako element pogody czynniki wpływające na rozkład temperatury powietrza zróżnicowanie temperatury powietrza na Ziemi średnia temperatura powietrza i amplituda temperatury powietrza 27 ciśnienie atmosferyczne wyż baryczny, niż baryczny rozkład ciśnienia atmosferycznego na kuli ziemskiej ruchy powietrza atmosferycznego 28 cyrkulacja powietrza w strefie międzyzwrotnikowej powstawanie wiatrów stałych pasaty cyrkulacja powietrza w strefach umiarkowanych cyrkulacja w strefach okołobiegunowych cyrkulacja monsunowa 29 wiatry lokalne bryza, fen, wiatr górski, dolinny, bora 30 wilgotność powietrza miary wilgotności powietrza kondensacja i resublimacja powstawanie chmur rodzaje opadów i osadów atmosferycznych typy opadów atmosferycznych rozmieszczenie opadów na Ziemi 31 rodzaje mas powietrza rodzaje i rozmieszczenie frontów atmosferycznych na Ziemi 32 elementy pogody podstawy prognozowania pogody mapy synoptyczne czynniki kształtujące klimat klasyfikacja klimatyczna: klimaty strefowe i astrefowe klimatogramy piętrowość klimatyczna w górach miejskie wyspy ciepła 35 efekt cieplarniany naturalne zmiany klimatu niszczenie warstwy ozonowej znaczenie ozonosfery 36 ekstremalne zjawiska atmosferyczne: tornada, cyklony tropikalne susze i ich skutki obszary zagrożone pustynnieniem 37 Badanie osiągnięć ucznia i efektów kształcenia powstanie hydrosfery zasoby wodne Ziemi obieg wody w przyrodzie bilans wodny fizyczne i chemiczne właściwości wody Oceany i morza 40 podział wszechoceanu

7 Dynamika oceanów prądy morskie, falowanie Dynamika oceanów pływy morskie, sejsze, upwelling Zróżnicowanie sieci rzecznej na Ziemi typy mórz skład chemiczny wody morskiej poziomy i pionowy rozkład zasolenia zróżnicowanie temperatury wód oceanicznych gęstość wody morskiej 41 przyczyny powstawania prądów morskich rodzaje prądów morskich falowanie wiatrowe El Niño tsunami 42 pływy morskie sejsze upwelling gospodarcze wykorzystanie oceanów 43 rzeka i jej dorzecze rodzaje rzek powodzie gospodarcze znaczenie rzek Ustroje rzeczne 44 rodzaje ustrojów rzecznych zależność między strefą klimatyczną a ustrojem rzecznym Jeziora 45 powstawanie jezior kryteria podziału jezior genetyczne typy jezior zbiorniki sztuczne znaczenie jezior etapy zarastania jezior bagna i torfowiska Lodowce górskie 46 warunki powstawania lodowców górskich przebieg granicy wiecznego śniegu powstawanie lodu lodowcowego typy lodowców górskich ruch lodowca Lądolody i wieloletnia zmarzlina Wody podziemne Hydrosfera Budowa wnętrza Ziemi 47 lądolody wieloletnia zmarzlina bariera lodowa 48 pochodzenie wód podziemnych charakterystyka wód podziemnych rodzaje wód podziemnych wody artezyjskie i subartezyjskie gejzery rodzaje źródeł wykorzystanie wód podziemnych 49 Badanie wyników nauczania i efektów kształcenia metody badań wnętrza Ziemi właściwości fizyczne wnętrza Ziemi budowa wnętrza Ziemi skorupa ziemska Minerały i skały 52 minerały jako składniki skorupy ziemskiej cechy różniące minerały typy złóż mineralnych zastosowanie gospodarcze skał Odtwarzanie 52 podział geologii historycznej

8 i datowanie dziejów Ziemi Kronika dziejów Ziemi Tektonika płyt litosfery Ruchy górotwórcze Deformacje tektoniczne i typy genetyczne gór Plutonizm i wulkanizm 53 metody określania wieku względnego i bezwzględnego skamieniałości podział dziejów Ziemi analiza profilu geologicznego 54 wydarzenia geologiczne, klimatyczne i przyrodnicze w dziejach Ziemi 55 teoria dryfu kontynentów teoria tektoniki płyt litosfery etapy rozwoju ryftu procesy zachodzące w strefie spredingu i subdukcji 56 rodzaje procesów endogenicznych (wewnętrznych) ruchy górotwórcze (orogenezy) obszary fałdowań 57 deformacje tektoniczne typy genetyczne gór 58 plutonizm typy intruzji magmatycznych wulkanizm typy wulkanów rozmieszczenie wulkanów skutki erupcji wulkanicznych Trzęsienia ziemi 59 powstawanie trzęsień ziemi rodzaje trzęsień ziemi rozmieszczenie trzęsień ziemi skutki trzęsień ziemi Ruchy epejrogeniczne oraz izostatyczne Wielkie formy ukształtowania lądów Wielkie formy ukształtowania oceanów 60 przyczyny powstawania ruchów epejrogenicznych skutki procesów epejrogenicznych ruchy izostatyczne 61 ukształtowanie poziome ukształtowanie pionowe formy ukształtowania lądów krzywa hipsograficzna 62 formy dna oceanicznego rozmieszczenie form ukształtowania dna oceanicznego ukształtowanie głębokościowe oceanów krzywa batymetryczna 63 Badanie wyników nauczania i efektów kształcenia. 64 Wnętrze Ziemi. Procesy endogeniczne Wietrzenie skał 65 klasyfikacja procesów egzogenicznych przebieg procesu wietrzenia rodzaje wietrzenia intensywność wietrzenia Ruchy masowe 66 rodzaje ruchów masowych przyczyny powstawania ruchów masowych ruchy masowe a działalność człowieka Procesy krasowe 67 właściwości rozpuszczające wody czynniki wpływające na tempo rozpuszczania skał rzeźba krasowa formy krasu powierzchniowego i podziemnego

9 Rzeźbotwórcza działalność rzek Rzeźbotwórcza działalność lodowców górskich Rzeźbotwórcza działalność lądolodów i wód polodowcowych Rzeźbotwórcza działalność wiatru Rzeźbotwórcza działalność morza Typy wybrzeży morskich Procesy egzogeniczne Powstawanie gleb Typy genetyczne gleb 68 działalność erozyjna rzek czynniki wpływające na intensywność erozji działalność rzeki w górnym, środkowym i dolnym biegu powstawanie meandrów i teras rzecznych typy ujść rzecznych rzeźbotwórcza działalność wód opadowych 69 niszcząca działalność lodowca górskiego działalność transportowa lodowca górskiego akumulacyjna działalność lodowca górskiego formy rzeźby powstałe wskutek działalności lodowców górskich 70 formy powstałe wskutek działalności lądolodów krajobraz młodoglacjalny i staro glacjalny działalność wód fluwioglacjalnych 71 czynniki wpływające na działalność eoliczną formy erozyjne transport wiatrowy działalność akumulacyjna wiatru rodzaje wydm rodzaje pustyń powstawanie pokryw lessowych zagrożenia dla działalności człowieka związane z erozyjną działalnością wiatru 72 niszcząca działalność morza powstawanie klifu elementy wybrzeża stromego i płaskiego budująca działalność morza 73 typy wybrzeży wybrzeża powstałe przy współudziale organizmów żywych 74 Badanie wyników nauczania i efektów kształcenia procesy glebotwórcze poziomy glebowe czynniki glebotwórcze kompleksy rolniczej przydatności gleb żyzność i urodzajność odczyn gleby 77 gleby strefowe rozmieszczenie gleb strefowych profile wybranych typów gleb gleby strefowe, astrefowe i pozastrefowe degradacja pokrywy glebowej Świat roślin 78 zbiorowiska roślinne strefy roślinne piętrowość klimatyczno-roślinna Świat zwierząt 79 występowanie zwierząt na Ziemi królestwa i krainy zoogeograficzne przystosowanie zwierząt do życia fauna mórz i oceanów Strefy krajobrazowe na Ziemi 80 komponenty środowiska strefy krajobrazowe oddziaływanie komponentów środowiska przyrodniczego na człowieka Interakcje 81 zależności pomiędzy poszczególnymi sferami Ziemi

10 między poszczególnymi sferami Ziemi Gleby. Biosfera Warsztaty terenowe krajobraz najbliższej okolicy Klasyfikacja państw świata Zmiany na mapie politycznej świata Mierniki poziomu rozwoju krajów Przemiany polityczne i gospodarcze świata Liczba ludności świata i jej zmiany Teoria rozwoju demograficznego Zróżnicowanie demograficzne społeczeństw Rozmieszczenie ludności na 82 Badanie wyników nauczania i efektów kształcenia opis elementów krajobrazu pomiar wysokości Słońca nad horyzontem położenie geograficzne obserwacja odkrywki geologicznej wpływ działalności człowieka na krajobraz najbliższej okolicy 93 podział państw świata analiza mapy politycznej świata podział terytorialny mórz i oceanów podział wpływów na Antarktydzie 94 kształtowanie się mapy politycznej świata do 1989 r. następstwa przemian społeczno-ustrojowych po 1989 r. państwa powstałe w Europie po 1989 r. ustroje polityczne na 95 główne mierniki i wskaźniki rozwoju społeczno-gospodarczego kryteria podziału państw wg PKB na jednego mieszkańca oraz HDI zróżnicowanie państw pod względem poziomu rozwoju gospodarczego etapy zaludniania Ziemi dynamika zmian liczby ludności zróżnicowanie przyrostu naturalnego na współczynnik przyrostu naturalnego prognozy zmian liczby ludności świata 98 teorie rozwoju społeczeństw model przejścia demograficznego eksplozja demograficzna i implozja demograficzna przyczyny i skutki eksplozji demograficznej oraz implozji demograficznej model przejścia epidemiologicznego 99 struktura wieku społeczeństwa starzenie się społeczeństwa i skutki tego zjawiska średnia długość trwania życia w wybranych krajach struktura płci współczynnik feminizacji i współczynnik maskulinizacji 100 cechy rozmieszczenia ludności na czynniki rozmieszczenia ludności bariery osadnicze gęstość zaludnienia obszary największej i najmniejszej koncentracji ludności na skutki nierównomiernego rozmieszczenia ludności Przyczyny i 101 klasyfikacja migracji

11 konsekwencje migracji ludności Zróżnicowanie rasowe i narodowościowe ludności Zróżnicowanie religijne i kulturowe ludności Struktura zawodowa ludności świata Bezrobocie na Geograficzne uwarunkowania stanu zdrowia ludności świata Osadnictwo wiejskie i miejskie Urbanizacja na Ludność i urbanizacja Czynniki rozwoju rolnictwa przyczyny i konsekwencje migracji ludności współczynnik przyrostu rzeczywistego współczesne migracje zewnętrzne i wewnętrzne problem uchodźstwa 102 odmiany ludzkie i ich rozmieszczenie rasizm języki na zróżnicowanie narodowościowe i jego skutki 103 religie świata struktura wyznaniowa na zróżnicowanie kulturowe ludności na kręgi kulturowe 104 kategorie ludności na rynku pracy struktura zawodowa wybranych państw współczynnik aktywności zawodowej czynniki decydujące o aktywności zawodowej ludności zmiany struktury zatrudnienia wg sektorów gospodarki następujące wraz z rozwojem gospodarczym fazy rozwoju gospodarczego 105 zjawisko bezrobocia przyczyny bezrobocia na rodzaje bezrobocia współczynnik (stopa) bezrobocia skutki bezrobocia działania podejmowane w celu ograniczenia bezrobocia problem pracy dzieci 106 czynniki wpływające na stan zdrowia przyczyny i skutki występowania chorób choroby cywilizacyjne typowe choroby w krajach o różnym poziomie rozwoju gospodarczego przyczyny zgonów na działania na rzecz zwalczania chorób 107 rodzaje jednostek osadniczych czynniki lokalizacji i rozwoju jednostek osadniczych funkcje wsi typy genetyczne kształtów wsi fizjonomia miast miasta i ich funkcje 108 płaszczyzny urbanizacji fazy urbanizacji wskaźnik urbanizacji typy zespołów miejskich przyczyny i skutki urbanizacji zróżnicowanie poziomu urbanizacji na problemy wielkich miast 109 Badanie osiągnięć ucznia i efektów kształcenia funkcje rolnictwa przyrodnicze czynniki rozwoju rolnictwa społeczno-ekonomiczne czynniki rozwoju rolnictwa

12 Użytkowanie ziemi na Rolnictwo uprzemysłowion e i rolnictwo ekologiczne Typy rolnictwa i główne regiony rolnicze na Produkcja roślinna na Produkcja zwierzęca na 112 formy użytkowania ziemi zmiany w strukturze użytkowania ziemi i ich skutki 113 cechy rolnictwa uprzemysłowionego przyczyny i skutki rozwoju rolnictwa uprzemysłowionego skutki rozwoju rolnictwa ekologicznego uprawy GMO 114 kryteria podziału rolnictwa typy rolnictwa rolnictwo intensywne i ekstensywne regiony rolnicze na 115 podział i zastosowanie roślin uprawnych rozmieszczenie i wielkość produkcji głównych ziemiopłodów 116 kierunki produkcji zwierzęcej typy chowu podział zwierząt gospodarskich i kierunki ich chowu rozmieszczenie i wielkość pogłowia zwierząt gospodarskich główni eksporterzy oraz importerzy wołowiny i wieprzowiny Rybactwo 117 rybactwo główne łowiska na wielkość połowów na zróżnicowanie wielkości spożycia ryb na sposoby zapobiegania wyczerpywaniu się zasobów wód Wyżywienie ludności świata Gospodarka leśna na Rolnictwo Zmieniająca się rola przemysłu we współczesny m Czynniki lokalizacji przemysłu Zasoby naturalne Ziemi. Podział i rola surowców mineralnych Bilans energetyczny świata 118 zaspokojenie norm żywieniowych przyczyny głodu i niedożywienia obszary nadwyżek i niedoboru żywności na sposoby zwiększania produkcji żywności i ograniczania głodu na 119 zasoby leśne świata zróżnicowanie lesistości na funkcje lasów i wykorzystanie ich zasobów przyczyny i skutki wylesiania 120 Badanie osiągnięć ucznia i efektów kształcenia kryteria podziału przemysłu funkcje przemysłu rewolucje przemysłowe zróżnicowanie poziomu rozwoju przemysłu na znaczenie przemysłu dla gospodarki państw kraje nowo uprzemysłowione zróżnicowanie struktury przemysłu 123 podział czynników lokalizacji przemysłu zróżnicowanie zasobów pracy w przemyśle tradycyjnym i zaawansowanej technologii zmiany roli czynników lokalizacji przemysłu w czasie 124 podział zasobów naturalnych Ziemi charakterystyka surowców mineralnych ze względu na ich wykorzystanie zastosowanie wybranych surowców mineralnych recykling nowe źródło surowców 125 podział źródeł energii zmiany w bilansie energetycznym świata rozmieszczenie, zasoby i wydobycie wybranych surowców energetycznych konsekwencje dysproporcji w rozmieszczeniu surowców energetycznych Produkcja 126 znaczenie energii elektrycznej

13 energii elektrycznej zróżnicowanie źródeł produkcji energii elektrycznej w różnych krajach struktura produkcji energii elektrycznej na wg typów elektrowni państwa o największej produkcji energii elektrycznej Typy elektrowni 127 typy elektrowni udział energii elektrycznej pochodzącej z różnych elektrowni w wybranych krajach zalety i wady wybranych typów elektrowni przyczyny i skutki rozwoju energetyki atomowej energetyka alternatywna Obszary koncentracji przemysłu i procesy jego restrukturyzacji Przemysł zaawansowanej technologii Przemysł Znaczenie usług we współczesnym Podział i rola komunikacji Transport lądowy na Żegluga i transport lotniczy na Rola i znaczenie łączności na Rozwój turystyki na Regiony turystyczne świata 128 czynniki koncentracji przemysłu rodzaje okręgów przemysłowych charakterystyka wybranych okręgów przemysłowych etapy rozwoju okręgu przemysłowego restrukturyzacja przemysłu i jej skutki zmiany w koncentracji przemysłu 129 czynniki rozwoju przemysłu zaawansowanej technologii czynniki lokalizacji i rozmieszczenie przemysłu high-tech formy organizacji przestrzennej przemysłu high-tech znaczenie przemysłu zaawansowanej technologii charakterystyka wybranych technopolii 130 Badanie osiągnięć ucznia i efektów kształcenia podział usług sekcje usługowe etapy rozwoju usług znaczenie usług w gospodarce państw 133 podział i znaczenie komunikacji uwarunkowania rozwoju komunikacji dynamika rozwoju usług komunikacyjnych 134 kryteria podziału transportu transport samochodowy oraz kolejowy wady i zalety transportu samochodowego i kolejowego znaczenie poszczególnych rodzajów transportu lądowego transport przesyłowy 135 transport wodny i jego znaczenie główne szlaki transportu morskiego struktura przewozu towarów transportem morskiego drogi wodne transportu śródlądowego znaczenie transportu lotniczego wady i zalety transportu wodnego i lotniczego 136 znaczenie łączności rozwój telefonii rola telekomunikacji w światowej gospodarce zagrożenia związane z nowoczesną technologią informacyjną 137 przyczyny rozwoju turystyki klasyfikacja turystyki skutki rozwoju turystyki rola turystyki w światowej gospodarce atrakcyjność turystyczna monokultura turystyczna 138 najczęściej odwiedzane przez turystów regiony i kraje świata walory turystyczne wybranych regionów świata

14 Nowoczesne usługi Usługi Dysproporcje w rozwoju krajów świata Procesy globalizacji na Współpraca międzynarodowa Znaczenie handlu międzynarodowego Konflikty międzynarodowe Rejony konfliktów międzynarodowy ch. Izolacjonizm Problemy współczesnego świata Relacje człowiek środowisko Wpływ działalności człowieka na atmosferę Wpływ działalności człowieka na hydrosferę i litosferę Wpływ działalności 139 rola i znaczenie nowoczesnych usług przyczyny rozwoju nowoczesnych usług dysproporcje w dostępie do nowoczesnych usług 140 Badanie osiągnięć ucznia i efektów kształcenia czynniki wpływające na dysproporcje w rozwoju krajów ekonomiczny podział świata działania mające na celu zmniejszenie dysproporcji w poziomie rozwoju społecznogospodarczego państw państwa grupy BRICS 143 przyczyny globalizacji płaszczyzny globalizacji największe korporacje międzynarodowe i ich rola skutki globalizacji 144 płaszczyzny integracji międzynarodowej formy współpracy międzynarodowej działalność wybranych organizacji międzynarodowych przyczyny i skutki integracji europejskiej 145 czynniki rozwoju handlu międzynarodowego przedmioty obrotu międzynarodowego bilans handlowy i bilans płatniczy struktura handlu międzynarodowego 146 źródła konfliktów przyczyny i skutki konfliktów zbrojnych terroryzm i jego skutki wybrane zamachy terrorystyczne 147 przyczyny konfliktów w Europie, Azji i Afryce oraz obszary ich występowania działania międzynarodowe podejmowane w celu zapobiegania konfliktom przyczyny i skutki prowadzenia polityki izolacjonizmu 148 Badanie osiągnięć ucznia i efektów kształcenia zmiana relacji człowiek środowisko w dziejach człowieka poglądy na relacje człowiek środowisko zasady zrównoważonego rozwoju przykłady racjonalnego gospodarowania zasobami środowiska przyrodniczego skutki zmian w środowisku związane z działalnością człowieka 151 przyczyny i skutki globalnego ocieplenia i występowania kwaśnych deszczy przyczyny niszczenia warstwy ozonowej przestrzenne zróżnicowanie zanieczyszczeń powietrza na 152 gospodarowanie zasobami wodnymi skutki nadmiernego poboru wody źródła zanieczyszczeń hydrosfery wpływ człowieka na litosferę 153 erozja i degradacja gleb pustynnienie

15 człowieka na pedosferę i biosferę Działania na rzecz ochrony środowiska Człowiek w przestrzeni przyrodniczej Warsztaty terenowe badanie dostępności do usług w najbliższej okolicy Warsztaty terenowe wpływ funkcjonowania przedsiębiorstwa przemysłowego na otoczenie lokalne Położenie i granice Dzieje geologiczne obszaru Zlodowacenia. Formy i utwory czwartorzędowe Cechy rzeźby powierzchni zagrożenia bioróżnorodności przyczyny i skutki nadmiernego wylesiania naruszanie przez człowieka stabilności ekosystemów 154 międzynarodowe inicjatywy w zakresie ochrony środowiska strategie ochrony środowiska formy ochrony przyrody zróżnicowanie strukturalne i przestrzenne usług w najbliższej okolicy funkcjonowanie przedsiębiorstwa przemysłowego i jego wpływ na przyrodnicze i społeczno-ekonomiczne elementy przestrzeni geograficznej 162 położenie polityczne, matematyczne i przyrodnicze zmiany terytorium oraz granic państwa polskiego w XX w. aktualne lądowe i morskie granice obszar i jej sąsiedzi konsekwencje położenia matematycznego, fizycznogeograficznego i geopolitycznego 163 położenie na pograniczu wielkich struktur geologicznych Europy jednostki tektoniczne najważniejsze wydarzenia w dziejach geologicznych obszaru tabela stratygraficzna surowce mineralne czas powstania i obszary występowania 164 przebieg i zasięg zlodowaceń na obszarze formy polodowcowe wpływ zlodowaceń na rzeźbę (krajobraz staroglacjalny i młodoglacjalny) wpływ klimatu peryglacjalnego na rzeźbę 165 analiza krzywej hipsograficznej czynniki kształtujące rzeźbę terenu pasy ukształtowania powierzchni i ich cechy Klimat 166 czynniki kształtujące klimat astronomiczne, kalendarzowe i termiczne pory roku masy powietrza kształtujące pogodę zróżnicowanie klimatyczne zróżnicowanie długości okresu wegetacyjnego wiatry Bilans wodny. Sieć rzeczna 167 składowe bilansu wodnego zasoby wodne niedobory wód w wybranych regionach główne cechy sieci rzecznej powodzie

16 Jeziora. Wody podziemne reżim polskich rzek największe rzeki 168 rozmieszczenie i zasoby jezior przyrodnicze i gospodarcze znaczenie jezior typy genetyczne jezior sztuczne zbiorniki wodne rodzaje wód podziemnych Morze Bałtyckie 169 geneza Morza Bałtyckiego cechy fizycznogeograficzne Bałtyku bilans wodny Morza Bałtyckiego linia brzegowa i typy wybrzeży Bałtyku życie w Bałtyku degradacja wód Morza Bałtyckiego Gleby 170 typy genetyczne gleb występujących rozmieszczenie poszczególnych typów gleb gleby strefowe i niestrefowe profil glebowy struktura bonitacyjna gleb degradacja gleb i sposoby ich ochrony Świat roślin i zwierząt Środowisko przyrodnicze Podział administracyjny Liczba i rozmieszczenie ludności Struktura demograficzna ludności Migracje wewnętrzne i zagraniczne Polaków Struktura narodowościowa i wyznaniowa. Grupy etniczne Struktura zatrudnienia 171 zbiorowiska roślinne zasięgi występowania wybranych drzew znaczenie lasów cechy świata zwierzęcego 172 Badanie osiągnięć ucznia i efektów kształcenia zmiany podziału administracyjnego organy władzy w poszczególnych jednostkach administracyjnych 175 zmiany liczby ludności wskaźnik dynamiki zmian liczby ludności prognozy demograficzne rozmieszczenie ludności gęstość zaludnienia skutki nierównomiernego rozmieszczenia ludności 176 przyrost naturalny ludności współczynnik przyrostu naturalnego struktura ludności wg wieku i płci przyczyny i skutki starzenia się polskiego społeczeństwa 177 przyczyny migracji wewnętrznych i zagranicznych kierunki migracji wewnętrznych przyczyny zmian salda migracji zagranicznych i salda migracji wewnętrznych współczynnik przyrostu rzeczywistego Polonia na 178 mniejszości narodowe i etniczne struktura wyznaniowa rozmieszczenie grup etnicznych i ich cechy kulturowe 179 aktywność zawodowa Polaków współczynnik aktywności zawodowej i współczynnik bezrobocia

17 i problem bezrobocia Stan zdrowia ludności Sieć osadnicza Urbanizacja Preferencje wyborcze Polaków. Organizacje pozarządowe Bogactwo kulturowe Ludność. Urbanizacja Czynniki rozwoju rolnictwa Produkcja roślinna Chów zwierząt Integracja polskiego rolnictwa z rolnictwem UE struktura zatrudnienia regionalne zróżnicowanie rynku pracy przyczyny i konsekwencje bezrobocia 180 najbardziej rozpowszechnione choroby przyczyny zróżnicowania stanu zdrowia ludności średnia długość trwania życia najczęstsze przyczyny zgonów dostępność i poziom usług medycznych 181 rozwój miejskiej sieci osadniczej układy przestrzenne polskich miast funkcje miast wiejska sieć osadnicza typy wsi 182 uwarunkowania współczesnych procesów urbanizacyjnych zróżnicowanie wskaźnika urbanizacji typy aglomeracji 183 uwarunkowania preferencji wyborczych przestrzenne zróżnicowanie frekwencji wyborczej główne opcje polityczne organizacje pozarządowe 184 elementy kultury materialnej i duchowej potencjał kulturowy na tle innych krajów świata wkład Polaków w rozwój cywilizacyjny świata pomniki historii polskie obiekty z Listy światowego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego UNESCO 185 Badanie osiągnięć ucznia i efektów kształcenia podział rolnictwa warunki rozwoju rolnictwa konsekwencje zróżnicowania poziomu rozwoju rolnictwa w poszczególnych regionach kraju główne regiony rolnicze 188 struktura upraw i jej zmiany rozmieszczenie, wielkość i zmiany produkcji głównych ziemiopłodów produkcja roślinna na tle innych krajów 189 kierunki chowu uwarunkowania chowu zwierząt rozmieszczenie i pogłowie głównych zwierząt gospodarskich produkcja zwierzęca na tle innych krajów świata 190 rolnictwo na tle krajów UE skutki członkostwa w UE dla polskiego rolnictwa przyszłość polskiego rolnictwa Rybactwo 191 polska flota rybacka wielkość połowów spożycie ryb perspektywy polskiego rybactwa 192 Badanie osiągnięć ucznia i efektów kształcenia 193

18 Rolnictwo Sytuacja polskiego przemysłu Górnictwo Przemysł energetyczny Przemysł przetwórczy Obszary koncentracji przemysłu Przemysł Transport Łączność w Polsce Atrakcyjność turystyczna Turystyka krajowa i zagraniczna Handel zagraniczny Polska w organizacjach międzynarodowy ch 194 znaczenie przemysłu dla rozwoju polskiej gospodarki podział przemysłu przyczyny i skutki restrukturyzacji przemysłu perspektywy rozwoju przemysłu strefy ekonomiczne miejsce w światowej produkcji przemysłowej 195 rozmieszczenie złóż surowców mineralnych wielkość wydobycia wybranych surowców mineralnych perspektywy rozwoju przemysłu wydobywczego wielkość wydobycia surowców na tle światowej produkcji 196 przemiany w polskim przemyśle energetycznym w ostatnich latach struktura produkcji energii elektrycznej rodzaje elektrowni rozmieszczenie elektrowni cieplnych i wodnych alternatywne źródła energii 197 rozmieszczenie przemysłu przetwórczego perspektywy rozwoju przemysłu przetwórczego przemysł zaawansowanej technologii 198 rozmieszczenie i znaczenie okręgów przemysłowych czynniki lokalizacji przemysłu współczesne obszary koncentracji przemysłu przemiany struktury przestrzennej przemysłu przykłady przekształceń własnościowych w przemyśle 199 Badanie osiągnięć ucznia i efektów kształcenia rola i znaczenie usług zmiany w polskim transporcie uwarunkowania rozwoju transportu i jego struktura udział poszczególnych rodzajów transportu w przewozach i pracy przewozowej transport intermodalny transport na tle innych krajów UE 202 rola łączności uwarunkowania rozwoju łączności przyczyny nierównomiernego dostępu do środków łączności łączność na tle innych krajów UE 203 czynniki rozwoju turystyki walory krajoznawcze regiony i atrakcje turystyczne infrastruktura turystyczna 204 rola turystyki w gospodarce kierunek rozwoju turystyki kierunki zagranicznych podróży Polaków konsekwencje rozwoju turystyki 205 znaczenie handlu zagranicznego bilans handlu zagranicznego główni partnerzy w handlu międzynarodowym struktura towarowa handlu międzynarodowego miejsce w światowym handlu 206 udział w organizacjach międzynarodowych przykłady działań w ramach organizacji międzynarodowych współpraca transgraniczna bilans członkostwa w UE

19 Inwestycje zagraniczne rozdziałów Usługi i Polska w Regiony fizycznogeografi czne Cechy środowiska przyrodniczego wybranego regionu Regionalne zróżnicowanie poziomu rozwoju społeczno- -gospodarczego Potencjał gospodarczy wybranego regionu Zanieczyszczenie środowiska przyrodniczego Ochrona środowiska przyrodniczego Walory parków narodowych Powtórzenie i sprawdzenie rozdziałów Zróżnicowanie regionalne i Degradacja i ochrona środowiska Położenie oraz środowisk o przyrodnicze Mapa jako obraz Ziemi Sfery Ziemi Procesy endogeniczne 207 atrakcyjność inwestycyjna znaczenie inwestycji zagranicznych polskie bezpośrednie inwestycje zagraniczne zróżnicowanie środowiska przyrodniczego kryteria podziału na regiony walory poszczególnych regionów fizycznogeograficznych 211 cechy środowiska przyrodniczego wybranego regionu : geneza, formy rzeźby, typy krajobrazu, klimat, sieć hydrograficzna, zasoby surowcowe i szata roślinna niedobory wody w wybranym regionie 212 mierniki poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego regionów przyczyny i skutki dysproporcji w rozwoju społeczno-gospodarczym 217 Badanie wyników nauczania i efektów kształcenia. 213 cechy społeczno- -gospodarcze wybranego regionu (z uwzględnieniem mierników poziomu społecznogospodarczego inicjatywy na rzecz rozwoju regionu 214 źródła zanieczyszczeń środowiska przyrodniczego zmiany krajobrazu wywołane działalnością gospodarczą zróżnicowanie regionalne zanieczyszczenia środowiska przyrodniczego obszary ekologicznie zagrożone 215 formy ochrony przyrody uwarunkowania rozmieszczenia obszarów chronionych międzynarodowe formy ochrony przyrody restytucja gatunków 216 walory przyrodnicze podlegające ochronie w parkach narodowych położenie i granice budowa geologiczna klimat bilans wodny sieć rzeczna i jeziorna Morze Bałtyckie ruchy wody morskiej gleby

20 i egzogeniczne Przemiany polityczne i gospodarcze świata Ludność i urbanizacja Rolnictwo Przemysł Usługi Polska w Zróżnicowanie regionalne Problemy współczesnego świata Degradacja i ochrona środowiska przyrodniczego i na Zanieczyszczen ie środowiska przyrodniczego Zajęcia terenowe (jednodniowe) świat roślin i zwierząt mapa jako źródło informacji sfery Ziemi procesy egzogeniczne i endogeniczne liczba i rozmieszczenie ludności struktura demograficzna migracje struktura narodowościowa i wyznaniowa, grupy etniczne struktura zatrudnienia i bezrobocie stan zdrowia ludności urbanizacja i sieć osadnicza preferencje wyborcze organizacje pozarządowe bogactwo kulturowe czynniki rozwoju rolnictwa i na produkcja roślinna i zwierzęca integracja polskiego rolnictwa z rolnictwem UE rybactwo sytuacja polskiego przemysłu przemysł wydobywczy i energetyczny i na przemysł przetwórczy przemysł wysokiej technologii i na obszary koncentracji przemysłu i na transport i łączność oraz na atrakcyjność turystyczna na tle innych krajów świata uwarunkowania i konsekwencje rozwoju turystyki i na handel międzynarodowy organizacje międzynarodowe inwestycje zagraniczne regiony fizycznogeograficzne i ich poziom rozwoju społeczno-gospodarczego zróżnicowanie poziomu społeczno-gospodarczego państw świata konflikty zbrojne 232 ochrona środowiska przyrodniczego obiekty przyrodnicze objęte ochroną i na obserwacje krajobrazu w otoczeniu szkoły proste pomiary dotyczące elementów krajobrazu w otoczeniu szkoły