Warszawa, dnia 10 lipca 2015 roku ID KIKE: GRAP- 467/15

Transkrypt

1 KRAJOWA IZBA KOMUNIKACJI ETHERNETOWEJ ul. Lindleya Warszawa Tel , Fax biuro@kike.pl, grap@kike.pl, KRS , REGON: , NIP Warszawa, dnia 10 lipca 2015 roku ID KIKE: GRAP- 467/15 dot. aktualizacji NPS Bogdan Dombrowski Podsekretarz Stanu Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji ul. Królewska Warszawa Szanowny Panie Ministrze, W nawiązaniu do pisma z dnia 23 czerwca 2015 r. znak DT-WIT , Krajowa Izba Komunikacji Ethernetowej (KIKE lub Izba) przesyła stanowisko w sprawie aktualizacji Narodowego Planu Szerokopasmowego. Na wstępie KIKE informuje, że odstępuje w chwili obecnej od zgłaszania uwag do całego dokumentu Narodowego Planu Szerokopasmowego, a jedynie skupia się na kluczowych w naszej ocenie zagadnieniach, które powinny zostać ujęte w ramach aktualizacji NPS. Proponowane niżej punkty były również przedmiotem dyskusji w czasie ostatniego Komitetu Sterującego Memorandum w dn. 8 lipca 2015 r. Izba stoi na stanowisku, iż NPS jako dokument strategiczny dla realizacji celów cyfrowych, może i powinien uwzględniać szerokie spektrum działań wspierających inwestycje szerokopasmowe w Polsce. Zaś dyskusje o realizacji inwestycji NGA nie powinny ograniczać się wyłącznie do planowania konkursów w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa. Rząd posiada bowiem szereg możliwości wspierania inwestycji, zaś nowelizacja NPS powinna programować działania rządowe z uwzględnieniem aktualnej wiedzy oraz nowych narzędzi, zmieniających się potrzeb i specyfiki zmieniającej się technologii. 1

2 1. Zwolnienie podmiotowe lub przedmiotowe z opłat publiczno-prawnych jako efektywne narzędzie stymulacja inwestycji na obszarach białych. Analizy NGA wyróżniają 11 typów obszarów, które można w uproszczeniu podzielić na obszary, na których: istnieje infrastruktura NGA lub może ona powstać bez interwencji publicznej; nie istnieje infrastruktura NGA, ale można wesprzeć jej budowę poprzez mechanizmy miękkie, takie jak niskooprocentowane pożyczki inwestycyjne, czy zwolnienia z opłat publiczno-prawnych; obszary, na których bez dotacji (mechanizm twardy ) nie zostaną wybudowane sieci; obszary, na których nawet z dotacją nie jest możliwe wbudowanie i utrzymanie infrastruktury NGA. Jak widać z powyższego zestawienia, zwolnienia stanowią istotny element motywujący do realizacji inwestycji nie tylko w drugiej grupie (zastępując mechanizmy pożyczkowe), ale i mogą wpływać na możliwość realizacji i utrzymania infrastruktury w grupie trzeciej (opłaty wpływają istotnie na OPEX). W przeciwieństwie do rozwiązań pożyczkowych lub dotacji nie wymagają uruchamiania dodatkowych środków, a co więcej mogą być powiązane z inwestycjami realizowanymi na obszarach białych przez PT, dla których zwolnienie z części lub całości opłat publiczno-prawnych może np. lewarować rozszerzenie inwestycji na kolejne obszary białe lub zmniejszać udział środków publicznych w budżecie inwestycji na obszarach konkursowych. Kategorie opłat związanych z inwestycjami telekomunikacyjnymi objęte niniejszym opracowaniem, to: 2% podatek od nieruchomości; opłaty za zajęcie pasa drogowego. Są one nakładane na przedsiębiorców budujących sieci telekomunikacyjne, zaś analizy kosztowo-popytowe wskazują, iż są poważnym zagrożeniem dla rozwoju sieci NGA przede wszystkim w obszarach białych (mniejsze zurbanizowanie powoduje, iż podłączenie abonenta wymaga wybudowania i utrzymania dłuższej infrastruktury / HC). 2

3 Analizując 2% podatku od nieruchomości można w prosty sposób wyliczyć, iż od 10 mln rocznie przez okres 5 lat realizacji i trwałości projektu, akumulujemy w sumie corocznych opłat 10% wartości wybudowanej sieci, czyli 1 mln złotych. Jak wynika z tego prostego wyliczenia, zwolnienie przedsiębiorców z 2% podatku skutkowałoby możliwością zwiększenia inwestycji o 10% w skali 5 lat. Powiązanie zwolnienia z obowiązkiem inwestycji w kolejne obszary białe lub zmniejszenie udziału w środkach własnych przedsiębiorców na inwestycje zwiększyłoby efektywność samego POPC o 10%. Okres zwolnienia pozwala ponadto na stopniowe pozyskiwanie abonentów zarówno w toku akwizycji własnej, jak i w modelu hurtowym budując solidne podstawy do wieloletniej trwałości budowanej infrastruktury w kolejnych latach, również po upłynięciu okresu zwolnienia z 2% podatku. Znacznie większe możliwości lewarowania inwestycji dają opłaty za zajęcie pasa drogowego. Jak wynika z analiz ekonomicznych, inwestycje na terenach białych stają się powszechnie nieopłacalne przy stawce opłaty za zajęcie pasa drogowego przekraczającej 20 zł za zajęcie 1m 2 - taki próg maksymalnych stawek przyjmuje obecnie Urząd Komunikacji Elektronicznej w modelu kosztowym opracowanym dla kwalifikacji obszarów do dofinansowań w ramach startujących już jesienią 2015 r. naborów POPC. Zgodnie z prowadzonymi symulacjami stawki przekraczające 20 zł za 1 m 2 skutkują kosztami utrzymania sieci przekraczającymi wysokość abonamentu, jaką może zaakceptować abonent. Wysokie koszty opłat za pas drogowy wynikają z faktu, że inwestycje liniowe w sieci telekomunikacyjne liczone są w dziesiątkach, setkach i tysiącach kilometrów. Należy pamiętać, iż sieć telekomunikacyjna składa się w uproszczeniu z sieci szkieletowej i sieci dostępowej. Stąd opłaty nakładane na operatorów poszczególnych poziomów sieci akumulują się w wysokości opłaty abonamentowej dla użytkowników końcowych. Przeanalizujmy dwa przykłady opłat (sieć szkieletowa i dostępowa na obszarze wiejskim). Jak wynika z analizy Warmińsko-Mazurskiego Urzędu Marszałkowskiego, który wyliczył, iż przy obowiązujących na terenie województwa w 2015 r. opłatach za pas drogowy i założeniu podłączenia 100% mieszkańców pozostających w zasięgu Regionalnej Sieci Szerokopasmowej, na każdego abonenta przypadłyby opłaty wynoszące ok. 50 zł. RSS dla świadczenia usług wymaga jednak dodatkowo sieci dostępowych, stąd poniżej wskazano przykładową wysokość opłat za zajęcie pasa drogowego na przykładzie miejscowości Zielonka k/krakowa. Przy wysokości opłaty za zajęcie pasa drogowego równej 200 zł za m 2 i po wyliczeniu opłat przypadających na jednego użytkownika (305 zł) do abonamentu miesięcznego należałoby doliczyć 31,26 zł każdemu abonentowi (305zł /12 = 25,42 zł + VAT). 3

4 Sumując koszty z Warmii i Mazur (sieć magistralna) i Małopolski (sieć dostępowa) przy średnich stawkach, abonament musiałby zostać zwiększony średnio ok. 80 zł, czyli do opłaty abonamentowej należałoby doliczyć opłaty publiczno-prawne obciążające PT na poziomie sieci magistralnej (np. RSS) i dostępowej. Kosztów takich nie ma możliwości pokryć z abonamentów. Pamiętać bowiem należy, że abonent jest w stanie zapłacić za dostęp do Internetu średnio 50 zł. Policzmy w większej skali środki, jakie pochłaniają średnio opłaty za pas drogowy, by móc określić potencjał inwestycyjny w przypadku zwolnienia z nich PT. W związku z powyższym przeliczając powyższe przykładowe koszty: 80 zł x 100 tys. HP x 12 m-cy x 5 lat daje nam ok. pół miliona zł na każde 100 tys. HP, które mogą zostać zainwestowane w obszary białe, nie w opłaty za pas drogowy. Przyjmując sam potencjał inwestycji z POPC szacowany przez MAC na osiągnięcie 750 tys. do 1 mln HP można przyjąć, iż zagregowana z 5 lat suma opłat za pas drogowy sieci szkieletowych i dostępowych wg obowiązujących obecnie średnich stawek wyniesie 3,5-5 mld złotych. Kwota ta odpowiada całkowitemu budżetowi POPC. Oczywiście i w tym przypadku należy pamiętać o dodatkowym argumencie analogicznym dla w/w rozważań o zwolnieniu z 2% podatku od nieruchomości, iż okres zwolnienia jest w świetle bieżących analiz równocześnie niezbędny do realizacji akwizycji usług niezbędnej dla zapewnienia trwałości wybudowanej infrastruktury. Podsumowując, KIKE wskazuje, że przy aktualizacji NPS należy uwzględnić powyższe kwestie, które przy rozsądnym podejściu mogą przyczynić się do osiągnięcia założeń zarówno NPS jak i Europejskiej Agendy Cyfrowej (EAC). 2. Włączenie częstotliwości 800 MHz do NPS 26 sierpnia 2010 roku w komunikacie Komisji Europejskiej przedstawiono cele i założenia EAC, m.in. wskazując na szybki i bardzo szybki Internet. Komunikat KE precyzuje, że celem agendy cyfrowej jest: zapewnienie, aby do 2020 r. (i) wszyscy Europejczycy mieli dostęp do wiele szybszego Internetu, o przepustowości przekraczającej 30 Mb/s i (ii) przynajmniej połowa europejskich gospodarstw domowych miała dostęp do połączeń o przepustowości przekraczającej 100 Mb/s

5 Wśród głównych celów NPS wskazuje się m.in. na szybki dostęp do globalnej sieci Internet. Jako, że NPS wskazuje na możliwość realizacji celów EAC z wykorzystaniem kilku technologii obejmujących technologie przewodowe (FTTx, VDSL, HFC) oraz technologii bezprzewodowych (LTE oraz HSPA), zdaniem KIKE przy aktualizacji NPS powinno pojawić się jasne stwierdzenie o wykorzystaniu tej częstotliwości (800 MHz) jako jednego z filarów realizacji celów NPS (równolegle i niezależnie od POPC). Należy bowiem wyraźnie zauważyć, iż LTE w częstotliwości 800 MHz jest najlepszym obecnie dostępnym rozwiązaniem dla zapewnienia dostępu do Internetu na obszarach najsłabiej zurbanizowanych. 800 MHz oferuje bowiem najszerszy promień pokrycia i najlepszą penetrację z gamy częstotliwości LTE. Aukcja częstotliwości daje przy tym, z jednej strony, wąskiej grupie operatorów wyłączność na wykorzystanie częstotliwości, z drugiej zobowiązuje ich do wykorzystania w dostępie szerokopasmowym, z trzeciej wreszcie narzuca zakaz refinansowania zobowiązań pokryciowych z POPC. Żadna inna częstotliwość i technologia nie będzie równie efektywna na tego typu terenach. Równocześnie niska gęstość zaludnienia, a więc i relatywnie niewielka liczba CPE na sektor LTE są w stanie zapewnić zadowalający poziom usług szerokopasmowych. W ocenie KIKE wielomiesięczne rozmowy o LTE i aukcji 800 MHz powinny znaleźć pointę w zaktualizowanej na koniec 2015 r. nowej wersji NPS stanowiąc trzeci filar realizacji jego celów obok POPC i zwolnień z opłat publiczno-prawnych. Mając bowiem na uwadze co najmniej 17 mld złotych potrzeb inwestycyjnych na realizację celów cyfryzacji kraju, w/w 3 filary wsparte środkami PT w ramach udziału własnego mają szansę zapewnić dostęp do Internetu przewidziany Planem. W ocenie KIKE jak dotąd żaden dokument rządowy nie sformułował spójnej koncepcji realizacji inwestycji telekomunikacyjnych na poziomie bliskim 100% celów NPS. Tymczasem powyższe wyliczenia wsparte włączeniem na obszarach (9)10-11 rozwiązań pracujących w paśmie LTE 800 dają spójną i wykonalną koncepcję wykorzystania różnych sposobów stymulowania inwestycji oraz realizacji dostępu w technologiach, jak również mechanizmach finansowania właściwych dla różnych przecież obszarów i rozwiązań transmisyjnych. To truizm, ale ciągle konieczny do powtarzania: Polska nie jest obszarem o jednolitej gęstości zaludnienia i ukształtowaniu terenu, zaś środki publiczne są ograniczone. Stąd NPS powinien wskazywać wszystkie w/w możliwości. 5

6 3. Cyfryzacja map i ujednolicenie procedur narad koordynacyjnych Na koniec w nawiązaniu do dyskusji z ostatniego KS Memorandum chcielibyśmy ponownie wskazać, iż koniecznym elementem przyśpieszenia oraz potanienia procesu inwestycyjnego, jest pełna cyfryzacja map w całym kraju, która wykluczy konieczność pozyskiwania przez inwestorów map do celów projektowych. Obecny brak przepisów wykonawczych skutkuje wedle naszych wstępnych danych różnicami w działaniu Powiatowych Urzędów Geodezji i Kartografii z powodu niejednolitej interpretacji obowiązujących przepisów. Różnice te skutkują opóźnieniami procesu inwestycyjnego na obszarze wielu powiatów w zakresie od 2 do 6 miesięcy już na etapie prac związanych z projektami inwestycyjnymi. Problemy te zostaną opisane w osobnym piśmie. KIKE postuluje jednak przy okazji prac nad NPS o wyznaczenie GUGiK maksymalnie krótkiego terminu na wykonanie cyfryzacji map całego kraju, które pozwolą na wyłączenie z procesu inwestycyjnego w telekomunikacji potrzeby sporządzania przez geodetów map dla celów projektowych. KIKE wskazuje ponadto, iż wymóg sporządzania w/w map przez geodetów dla inwestycji doziemnych ma nawet w obecnej sytuacji formalne niemal znikomy sens. Geodeta bowiem nie przekopuje całej trasy planowanej inwestycji liniowej, więc nie ma możliwości zweryfikowania i naniesienia nieujawnionego dotąd uzbrojenia terenu. A to właśnie tego typu kolizje w czasie budowy stanowią podstawowy problem inwestorów, którego etap sporządzania przez geodetę map nie rozwiązuje w żadnym stopniu. Analizując dane uzyskiwane od inwestorów telekomunikacyjnych KIKE wskazuje ponadto, że niezbędne wydaje się wprowadzenie jednolitych przepisów wykonawczych i procedur narad koordynacyjnych, które w chwili obecnej w procesie budowy sieci wpływają na znaczne opóźnienia w realizacji przedsięwzięcia. Również to zagadnienie rozwiniemy w odrębnym piśmie. Zdaniem KIKE, obie w/w kwestie geodezyjno-uzgodnieniowe powinny znaleźć się w ramach realizacji NPS. Z poważaniem, Agnieszka Kuźnicka ekspert Grupa Robocza ds. Administracji Publicznej KIKE Piotr Marciniak V-ce Prezes KIKE Grupa Robocza ds. Administracji Publicznej KIKE 6